Kort Nieuws #186

#SpringInBlijdorp

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Na een paar kalme maanden begint de natuur te ontwaken uit haar winterslaap. Dat merkt Diergaarde Blijdorp ook! De Rotterdamse dierentuin viert het voorjaar met de nieuwe actie #SpringInBlijdorp. Op het Amazonicaplein en het voorplein bij de Rivièrahal kan je hoog- en verspringen. De leukste foto’s die via de hashtag gedeeld worden, maken kans op een uniek Blijdorp-springtouw. Check de details van de campagne HIER.

Van onschatbare waarde

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

Zijn ze niet schattig? In februari mocht de Visaya-vierling voor het eerst buitenspelen in de Maleise Bosrand. De drie meisjes en het jongetje werden eind vorig jaar op de wereld gezet door ervaren moeder Olga. Voor de zekerheid worden ze nog even apart gehouden van hun vader CJ en hun oudere zus Martine. Dankzij de opknapbeurt die het verblijf in 2021 kreeg van de Vrienden van Blijdorp kunnen beide groepjes wel tegelijkertijd naar buiten. Blijdorp is trots op zijn herhaaldelijke foksucces met deze Zuidoost-Aziatische varkens, die kritiek bedreigd worden in hun voortbestaan. In 1999 ondertekende Diergaarde Blijdorp een overeenkomst met de regering van de Filipijnen, waardoor in 2004 een fokprogramma afgetrapt kon worden in Europa.

Voorjaarsbode

Foto: Diergaarde Blijdorp (Facebook)

Ook in de Gierenrots-volière is jong leven te bewonderen. Het gaat om een Rüppells giertje wiens biologische ouders in Avifauna wonen, maar dat uitgebroed is in de broedmachine in Diergaarde Blijdorp. Gelukkig ontfermen de Rotterdamse pleeggieren zich liefdevol over het kuiken. In de broedmachine liggen trouwens nog heel wat andere eieren van Rüppells gieren, witruggieren en witkopgieren. Spannend! Aaseters vormen een essentieel onderdeel van het Afrikaanse voedselweb, maar zijn de afgelopen decennia sterk achteruit gegaan. Een van de oorzaken daarvoor is dat stropers soms karkassen vergiftigen, omdat rondcirkelende gieren hun aanwezigheid verklappen.

Blijdorp Bouwt

Foto: Cobie Kievit van der Steenoven (Facebook)

Stamgasten kunnen het haast niet gemist hebben: het voorplein bij de hoofdingang staat in de steigers! Het lijkt te gaan om een algemene ophoging en cosmetische modernisering. Bronnen melden dat ook de omringende beplanting aangevuld wordt met nieuwe Noord-Amerikaanse soorten. Blijdorp hoopt het project uiterlijk begin april af te ronden. De werkzaamheden hebben overigens geen gevolgen voor de bereikbaarheid van het Oceanium en Arctica.

Rotterdams Rif

Foto: Diergaarde Blijdorp (LinkedIn)

Als een soort zwaard scheidt de Landtong Rozenburg de Nieuwe Waterweg van het Calandkanaal. Zodoende krijgt het nauwe schiereiland heel wat natuurgeweld te verduren, wat betekent dat het afbrokkelen van de kade altijd op de loer ligt. Wat nou als we hier zouden werken mét de natuur, in plaats van tegen de natuur? Dat is het idee achter de gloednieuwe golfbreker die het Delfste bedrijf Reefy geïnstalleerd heeft. Het kunstmatige rif is ongeveer 25 meter lang en 3 meter hoog en bestaat uit zeventien reusachtige ‘legoblokken’. Die zijn zo ontworpen dat ze een heenkomen bieden aan een breed scala aan planten, vissen en ongewervelden. De kunstrifblokken zijn getest in het Oceanium van Diergaarde Blijdorp: een schaalmodel van deze modulaire kustverdediging is te zien in de koraalbak. Bij laagtij kan je de bovenkant van het echte rif trouwens ook spotten in de haven.

Het echte leven in de dierentuin

Foto: I Care Producties (Facebook)

Blijdorp schittert weer op tv! Een nieuw seizoen van ‘Het echte leven in de dierentuin’ werd in februari afgetrapt op NPO1. De eerste aflevering trok meer dan 1 miljoen kijkers en nog altijd staat de documentaire z’n mannetje tegenover programma’s zoals ‘Beat the Champions’, ‘Langs de nieuwe zijderoute’ en ‘De Nieuwe Vermeer’. Vanzelfsprekend loopt ‘Het echte leven in de dierentuin’ achter op de actualiteit en gaat het soms om gedramatiseerde verhaallijnen, maar desalniettemin biedt de show een bijzonder kijkje achter de schermen in dierentuinland. De serie bestaat in totaal uit zes aflevering, wekelijks te zien om 21.30 uur op NPO1. Tip: op blijdorp.nl houdt de dierentuin een mini-serie bij waar je kan zien hoe het nú gaat het met de tv-sterren!

Brandjes blussen

Foto: Jan van Keulen (BB-Facebook)

Dat was even schrikken! Op 9 maart arriveerde de brandweer met gierende banden bij het Oceanium in Blijdorp. Achter de schermen van het aquariumpand was brand uitgebroken. De evacuatie van bezoekers verliep rustig en snel. Uiteindelijk duurde het slechts twee uur voordat het Oceanium weer vrijgegeven werd. De materiële schade is beperkt en er zijn geen dieren of mensen gewond geraakt. De exacte oorzaak van de brand is nog wat mysterieus, al waren er even verderop werkzaamheden gaande. Naar verluidt ging het om de filterruimte van het Great Barrier Reef. Het park heeft laten weten dat er preventieve maatregelen getroffen zijn.

Victoria-Verslag

Foto: Carolina van Dijk (BB-Facebook). Bruine muisvogel.

Liefhebbers van de bruine muisvogels opgelet! Deze sociale vogeltjes zijn voortaan alleen nog maar in de Okapi-Volière te bewonderen. Zo’n vijftien van de twintig individuen uit de Rivièrahal zijn op transport gegaan naar Singapore. Het resterende vijftal is overgeplaatst naar hun soortgenoten in het Hart van Afrika. Verder logeert er momenteel een pruimkopparkiet in de Van-Harencarspel-voliere van de Victoria Serre. Dat is de kooi waar ook de kroonduiven en de Papoeamaina leven. Vermoedelijk gaat het om een jong mannetje waarvoor nog geen permanent heenkomen gevonden is. Zijn ouders wonen in de Maleise Bosrand.

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook). Jonge shamalijster.

Tot slot moeten we enkele uitspraken uit Kort Nieuws #185 corrigeren. De schuiven tussen de waterleliekoepel en het centrale segment van de Victoria Serre zijn toch níet geopend. Dat betekent dat er momenteel alleen een paartje roodoorbuulbuuls en een Braziliaanse tangara te vinden zijn in de waterleliekoepel. In het centrale deel zijn elf vogelsoorten te zien, waaronder de Palawan-pauwfazanten. Dat betreft trouwens niet een surplusdier, maar het fokstel. Sinds zij daar ingetrokken zijn, hebben ze zelfs alweer een kuiken grootgebracht! Ook de meldingen over een ingebroken roodborstje blijken onwaar. Het lijkt om een foutief geïdentificeerde shamalijster te gaan, waarvan er in januari nog eentje is uitgevlogen.

Kiss & Fly

Foto: Annemieke de Wit (BB-Facebook). Soldatenara.

Het is een drukte van jewelste bij de vogelafdeling. De transporten volgen elkaar momenteel zó snel op, dat Blijdorper Bende nog even wacht met verslag doen hiervan. Voor één verhuizing maken we echter een uitzondering: recent is de allerlaatste soldatenara vertrokken uit Diergaarde Blijdorp. Dat betekent dat de hyacinthara’s en pruimkopparkieten nu de enige kromsnavels in Rotterdam zijn. In Kort Nieuws #184 berichtten wij al over de reden voor deze ara-exodus: Blijdorp is bezig met het volledig afbouwen van de oude vogelshow. En tja, als de ara’s geen gelegenheid meer krijgen om hun vleugels te strekken, zijn de nachtverblijven bij de Vrije Vlucht Voorstellingen toch wel aan de kleine kant… Bovendien kampt het complex met bouwvalligheid en gaat deze op termijn tegen de vlakte. Meneer gaat een mooie toekomst tegemoet in Polen. Hij werd onderweg vergezeld door zes zwartkopibissen uit de Grote Vliegkooi. Die volière staat eveneens op de slooplijst.

Zwart-wit

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

Een lach en een traan bij de zebra’s. Alweer enkele maanden is Blijdorp bezig met het introduceren van Kitoko, een jonge hengst uit Wallonië. Om woningnood te voorkomen heeft Rotterdam enkele jaren niet gefokt met deze wilde paardachtigen uit Afrika, maar inmiddels is de kudde door natuurlijk verloop behoorlijk geslonken. Gelukkig lijkt het te boteren met Emma, de laatste merrie waarvan de verzorgers denken dat ze nog vruchtbaar is. Ook oude Eva stelt zich kalm op tegenover Kitoko. Alleen met Marjolein wilde het maar niet vlotten. Na 28(!) jaar was ze niet zo bewegelijk meer, maar sinds de komst van Kitoko was ze erg onrustig. Al dat driftige gesprint over de vlakte deed haar helaas geen goed. De laatste weken liep ze steeds moeilijker en had ze zichtbaar pijn aan haar achterpoten. Na veel wikken en wegen heeft de dierenarts daarom besloten om Marjolein in te slapen. Het lichaam van de zebra is aan de leeuwen gegeven ter gedragsverrijking.

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Overleden zebra wordt aan de leeuwen gevoerd.

Nieuwjaarslezing 2022!

”We kijken met gematigd optimisme naar de toekomst”, aldus directeur Erik Zevenbergen. Vanwege de pandemie vond de traditionele nieuwjaarslezing van de Vrienden van Blijdorp online plaats. In een filmpje leidden de directeur en verzorger Stefan Timmermans de Vrienden rond door een verlaten, maar levendige dierentuin. De financiële situatie van het park is aan de beterende hand en de Diergaarde durft weer na te denken over de toekomst. 

Bijpraten

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook)

Eén van die Vriendenprojecten die bezocht werd, was de Bijenvallei. Deze werd vorig jaar al opgeleverd, al zal hij dit jaar nog voorzien worden van een extra insectenhotel voor metselbijen. De Bijenvallei is geliefd bij de botanisten, die verder terugblikken op een jaar waarin veel moeite werd gestoken in de professionalisering van het beheer van de plantencollectie. Een mooi voorbeeld hiervan zijn de Nationale Plantencollecties die Blijdorp beheert: die van de bromelia’s en primula’s. Voor die laatste groep wordt halsreikend uitgekeken naar potentiële natuurherstelprojecten. In 2022 zal hiervoor extra aandacht gevraagd worden door nieuwe bloembakken te plaatsen voor de schermen.

Een ander Vriendenproject uit ’21 was de nieuwe deur tussen de binnen- en buitenverblijven van de Aziatische olifanten. Deze is inmiddels in gebruik en is ook beter ‘weggewerkt’ dan eerst. Deze extra poort maakt het makkelijker voor de dieren om te kiezen waar ze zich willen begeven en is bijzonder fijn voor de hoogbejaarde olifant Irma, voor wie de oude, nauwe gang soms té spannend werd. Een ander klein project is de ‘bizonroute’, een nieuwe verbinding tussen het Noord-Amerikaanse panoramapunt en het Amazonicaplein. Deze wordt in 2022 gecompleteerd. Hierover berichtten wij eerder al. Vrienden-voorzitter Marcel Kreuger liet weten dat in februari nóg een project aangekondigd zal worden, waarover vooralsnog geen informatie beschikbaar is.

Vernieuwde Bergdierenrots

Afbeelding: Diergaarde Blijdorp. Klik HIER voor groot formaat.

De restauratie van de Bergdierenrots verloopt vlot. Op nieuw beeldmateriaal is te zien dat de werkzaamheden aan de rotstoren zelf zo goed als afgerond zijn, binnenkort mogen de botanisten zich over het perk ontfermen. Op het filmpje was te zien dat de ‘put’, waarin de rots staat, een beetje opgehoogd is. Het hoogteverschil tussen de kijkplek en de bodem is dus minder groot nu, waardoor de Bergdierenrots zelf ook iets minder hoog lijkt dan voorheen.

Het is de bedoeling dat de rots omgeven gaat worden door weelderig groen, zoals de Himalayaceder. Ook ín de rots zijn plantenbakken verborgen. De rode panda’s, echte boombewoners, zullen daar ongetwijfeld gretig gebruik van maken. Dat brengt ons tot het meest controversiële onderdeel van dit project: de toekomstige inwoners. ‘Twee verblijven voor rode panda’s en drie voor kuifhertjes? Serieus?’ De Diergaarde verdedigt de keuze. De ”nieuwe realiteit”, zoals curator Harald Schmidt het verwoordde, is nu eenmaal dat verantwoord en duurzaam populatiemanagement soms prioriteit moet krijgen boven de wens om meer soorten te huisvesten. Blijdorp vindt het, als fokcoördinator van deze twee soorten, belangrijk om genoeg ruimte te geven aan hen.

Vleugellam: microdeeltjes en macroproblemen

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). Rode ibis.

Kort benoemd werden de coronabesmettingen bij de gorilla’s en leeuwen. Gelukkig zijn de dieren opgeknapt en zijn er geen nieuwe virushaarden opgedoken sindsdien. En dat is niet het enige virus dat Blijdorp momenteel kopzorgen oplevert: het park moet zich ook houden aan influenza-regels, nu het griepvirus H5N1 steeds meer pluimveebedrijven in de Benelux aandoet. Deze cocktail van luchtweginfecties heeft ervoor gezorgd dat sommige doorloopvolières bijna permanent gesloten zijn. De directeur liet weten dat dit stof tot nadenken is: in een geglobaliseerde wereld waarin epidemieën vaker uitbreken, is het nog wel verantwoordelijk en rendabel om doorloopvolières te bouwen? Dit wordt meegenomen bij de vormgeving van de nieuwe ibis- en aravolières in Zuid-Amerika. Details laten nog op zich wachten.

En dat is niet het enige probleemgeval in dit deel van de dierentuin: sinds 2019 hebben er geen Vrije Vlucht Voorstellingen meer kunnen plaatsvinden in Diergaarde Blijdorp. De directe aanleiding daarvoor is natuurlijk corona, maar er spelen ook andere factoren mee. De volières waar de vogels buiten de trainingen en demonstraties om verblijven, zijn grof gezegd ‘over de datum’ en vragen op korte termijn om een significante investering. Ook morrelt de maatschappij: ”wij vinden onze vogeldemonstratie niet zomaar een reeks circuskunstjes, maar toch zien we dat het schuurt”, aldus Schmidt. Verder verwierven de Vrije Vlucht Voorstellingen een roemruchte reputatie door de regelmatige ‘uitstapjes‘ van de luchtacrobaten. Niet altijd keerden die dieren ook terug, denk aan de vrouwelijke bergcaracara die in 2020 voor het laatst bij Leidschenveen gezien werd.

Foto: Harry Ros (BB-Facebook). Bergcaracara.

Al met al ziet Blijdorp het niet zitten om te investeren in grootschalig onderhoud. Daarom trekt Diergaarde Blijdorp de stekker uit de vogelshow. Dit gerucht deed al een tijdje de ronde als ‘slechtst bewaarde geheim’ van Blijdorp, maar nu is het dus officieel. Met de afbraak van de tribune en volières komt zo’n 4.000 vierkante meter vrij voor toekomstige ontwikkeling. Mogelijk dat dit gelijktijdig met de bouw van de nieuwe aravolière gedaan wordt, net als de broodnodige renovatie van het dak van Amazonica (zie ons eerdere bericht).

Een deel van de vogels is al vertrokken naar andere dierentuinen. Het meest noemenswaardige afscheid is dat van de dubbelgehoornde neushoornvogel. Dit individu was ooit door een particulier met de hand grootgebracht en herkent haar soortgenoten niet. Door mee te doen met de vogelvoorstellingen kreeg ze toch nog de kans om als ambassadeur voor de natuur op te treden. Ze is verhuisd naar Avifauna. Ook een tiental zwartkopibissen, een soldatenara en een Europese oehoe hebben Rotterdam al verlaten, terwijl de helmparelhoenders in 2020 overgeplaatst werden naar de ringstaartmaki’s en gieren.

Foto: Jop Kempkes (BB-Facebook/Beheer). Dubbelgehoornde neushoornvogel.

Tot de VVV-soorten die nergens anders in Blijdorp te zien waren, behoren onder meer de roodstaartbuizerd, groenvleugelara, blauwgele ara, zuidelijke hoornraaf en vorkstaartscharrelaar. Daarnaast spelen de gieren die er zitten een belangrijke rol bij het fokprogramma, zowel met hun eigen eieren als door verstoten kuikens uit de Gierenrots-volière te adopteren. Ook werd de holding wel gebruikt als ‘doorvoerlocatie’ voor vogels die te oud waren om bij hun ouders te blijven, maar waarvoor nog geen nieuwe thuishaven gevonden was. Hoe dit na de sloop verder moet, is nog onduidelijk.

Olifanten in Mongolië

Wie vogelgriep zegt, zegt Grote Vliegkooi. In tegenstelling tot andere doorloopvolières is ‘Burung Asia’ uitsluitend vanbinnen te zien, wat betekent dat de wolnekooievaars, nimmerzatten, muskaatduiven en zilverreigers in feite semi-permanent achter de schermen zitten. Blijdorp denkt dan ook na over de toekomst van dit deel van het Aziatische Moeras, vooral nu de omliggende perken in de nabije toekomst op de schop gaan…

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook). Aziatische olifanten.

Diergaarde Blijdorp wil in 2022 beginnen met de uitbreiding van het olifantenverblijf, te beginnen met de bouw van een nieuw mannetjesverblijf op de huidige locatie van de gedomesticeerde kamelen en Indische neushoorns. Zie voor meer achtergrondinfo ons eerdere nieuwsbericht. Voor het eerst sinds 2020 heeft Blijdorp nieuwe ontwerpen hiervoor naar buiten gebracht. Wees wel gewaarschuwd: ook dit zijn nog geen definitieve bouwplannen. Veel details staan nog steeds ter discussie, net als potentiële verblijfsgenoten en de interne veranderingen aan Taman Indah.

Op het buitenperk van de Indische neushoorns worden vier nieuwe bullenstallen gebouwd. De dieren kunnen van elkaar gescheiden worden op het ‘restant’ van het neushoornperk, dat ook ietsjes uitgebreid wordt doordat het vlonder geschrapt wordt. Of dit alles (goed) zichtbaar zal zijn voor bezoekers is nog maar de vraag, want er lijkt rekening gehouden te worden met een groene berm tussen dit alles en het bestaande bezoekerspad.

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). Indische neushoorns.

Daar staat tegenover dat het (momenteel leegstaande) oude hertenverblijf achter de Bergdierenrots weer zichtbaar wordt. Het vlonder dat door het huidige pandaverblijf loopt, gaat namelijk door naar rechts voortaan en sluit zo aan op het pad langs de Bergdierenrots. Vanaf dit pad hebben bezoekers zicht op het perk waar Indische neushoorn Namaste haar oude dag mag slijten – voor haar dochter, Karuna, heeft Blijdorp een mooi nieuw tehuis in Peru op het oog – en zo ontstaat een compleet ‘rondje’ door de Himalaya-biotoop.

Terug naar de olifantenmannen: zij kunnen de benen strekken door de komst van een nieuw ‘olifantenviaduct’ over het bezoekerspad heen, dat leidt naar de huidige kamelenweide. Het huidige kijkpunt tegenover de Maleise Bosrand schuift, samen met de waterpartij, op naar de noordoostelijke hoek van het verblijf, waar ook ruimte ingetekend is voor een klein horecapunt. Andere kijkpunten zijn er vanuit (het openluchtgedeelte van) het Aziatisch Moeras en vanaf het manoelverblijf, die beide grotendeels ongemoeid blijven.

Wel verdwijnt de Grote Vliegkooi na dertig jaar trouwe dienst, zodat er vanaf de bullenvlakte een doorsteek gemaakt kan worden naar het bestaande olifantenverblijf. Daartoe wordt nog een oliduct neergezet in de bamboevallei. Mogelijk worden bepaalde onderdelen van de Grote Vliegkooi, zoals de waterval en hangbrug, intact gelaten, om zo een soort avontuurlijk uitzichtpunt te creëren. Wellicht dat hier nog ruimte is voor een nieuw (water)verblijfje. De aangrenzende, in onbruik geraakte Vleermuizengrot staat niet op de slooplijst vermeld, maar over de bestemming van dit gebouw is nog geen verdere informatie gegeven.

Ontwerp olifantenverblijf
« van 3 »

Gebruik de pijltjes om te navigeren tussen de afbeeldingen.

Het R-woord

Foto: Jop Kempkes (BB-Facebook/Beheer)

Over ingrijpende projecten gesproken: hoe zit het met de Rivièrahal? Blijdorp zit in een spagaat: de verslechterde financiële situatie van het park maakt restauratie op korte termijn nagenoeg onmogelijk, maar tegelijkertijd begint de bouwvallige staat van het gebouw problematisch te worden. Tijdelijke sluiting, hoe onwenselijk ook, is niet ondenkbaar.

Wat dit extra complex maakt, is dat de restauratie van de Rivièrahal een domino-effect heeft. Neem de François’ langoeren en Euraziatische otters uit de Chinese Tuin, wiens verblijven grenzen aan de gevel van de Victoria Serre en waarvoor dus nieuwe verblijven gevonden moeten worden. De onvermijdelijke verbouwing van de centrale hal en het Mensapengebouw van de Rivièrahal doet hier nog een schepje bovenop: wat te doen met de zwarte neushoorns, dwergnijlpaarden en westelijke laaglandgorilla’s? Blijdorp houdt in ieder geval vast aan de ambitieuze doelen van het Masterplan 2030. Externe financiering is meer dan ooit welkom.

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Gorilla Nasibu.

Speculatie over de gorilla’s kan natuurlijk onmogelijk zonder het over Nasibu te hebben. Van zijn emigratie naar Nieuw-Zeeland wordt nu toch maar afgezien, na talloze vertragingen. De opstandige gorillapuber gaat in april naar het Belgische Pairi Daiza. Hier mag hij een nieuwe groep met vrouwtjes gaan leiden. En wat te doen met die andere verstoteling in Blijdorp, leeuwin Chica? Dat is helaas nog steeds niet duidelijk. De kwestie ligt bij de fokcoördinator in Denemarken. Over olifanten Trong Nhi en Nhi Linh is niks gezegd.

Dat concludeert ons verslag van de nieuwjaarslezing van de Vrienden van Blijdorp. De vereniging houdt in de winter nog meer lezingen, waar wij verder geen (uitgebreid) verslag van doen uit respect voor de betalende leden. Wil je deze wel bijwonen? En wil je bij de volgende nieuwjaarslezing zelf vragen kunnen stellen aan de Blijdorp-top? Ga dan naar de website van de Vrienden voor meer informatie over lidmaatschap!

Kort Nieuws #140

Flitsend succes

Foto: Annemieke de Wit (BB-Facebook). Ook de gieren waren niet altijd gesteld op hun gasten.

De Vrienden van Blijdorp kunnen voldaan de feestdagen vieren. Hun ‘flitsactie‘ is inmiddels tot een succesvol einde gebracht. Nadat de vereniging eerder al de olifanten verwende met een extra hijspaal, het manoelverblijf grandioos moderniseerde en de pinguïns voorzag van extra nestruimte, zijn nu ook de laatste twee klusjes van de to-do-list afgestreept. Te beginnen met de gorilla’s: Bokito en zijn familie hebben nu beschikking over nieuw verrijkingsmateriaal. Alweer heel wat jaren terug werd hun buitenverblijf uitgerust met een soort ingegraven dozen met eten erin. De deksels daarvan zaten vast met elektromagneten, maar iedere ochtend konden de verzorgers instellen dat ze op bepaalde momenten even open gingen. Zo werd de groep aangemoedigd om actief door het verblijf te bewegen en werd verveling tegengegaan. Ze waren echter iets té populair: het duurde niet lang voordat de zwaargewichten vakkundig iedere pot ontzet hadden. Nu is er nieuwe apparatuur ingegraven, die (hopelijk) wel Bokito-bestendig is. Tot slot hebben de Vrienden in de loop van november de Gierenrots in de lak gezet. De volière heeft nu een extra nestkast en ook wat andere klusjes zijn direct uitgevoerd. Ook is het net vervangen, zodat kraaien en andere ongewenste gasten in het vervolg niet meer door de mazen kunnen glippen. Aansluitend op dit alles is er een donatie van €5.000 gedaan ten behoeve van natuurbehoud. Met dit geld kan dr. Ralph Buij van het Nederlandse Alterra zijn onderzoek naar aasvogels in Oost-Afrika voortzetten. Gieren zijn immers ernstig bedreigde dieren: sommige populaties zijn in de afgelopen twaalf jaar 97% geslonken, een onvoorstelbare afname.

Goede daad

Foto: Erasmus MC (amazingerasmusmc.nl). ”In Blijdorp is een speciaal lab ingericht en een analist opgeleid. Het Erasmus MC stelde een afgeschreven machine beschikbaar. Alle andere materialen die nodig zijn voor het onderzoek, worden betaald door een stichting. Ook andere Nederlandse dierentuinen die Aziatische olifanten hebben, dragen hun steentje bij.”

Mooi nieuws uit de Rotterdamse dierentuin. Vanuit de Maasstad worden nu niet vier, maar vijf fokprogramma’s gecoördineerd: het EEP van de Rüppells gier, dat al een jaar lang op zoek is naar een nieuwe stamboekhouder, is nu in handen van Blijdorp. De EEP-coördinator heeft een belangrijke taak: hij of zij bepaalt welke verhuizingen er nodig zijn, stelt stamboeken samen en is zo verantwoordelijk voor de gezondheid van het gehele Europese fokprogramma. Blijdorp coördineert ook de fokprogramma’s van de Aziatische olifant, de rode panda, de Egyptische landschildpad en het kuifhert. Ook op een heel andere manier zet Blijdorp zich sinds kort in voor dieren wereldwijd: in samenwerking met het Erasmus Medisch Centrum heeft de dierentuin een test ontwikkeld voor het detecteren van olifantenherpes. Het is een ziekte die jaarlijks het leven eist van vele olifanten: ook Douanita’s dochter Tonya, in Blijdorp geboren en getogen, liet hierdoor in 2013 het leven. Er is helaas erg weinig bekend over het verantwoordelijke EEHV-virus en alleen in Londen kunnen bloedmonsters erop getest worden. Niet alleen is de reistijd onwenselijk lang, maar het aanstaande uittreden van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie brengt toekomstig transport in gevaar. Diergaarde Blijdorp heeft gelukkig al langere tijd geen olifanten verloren aan de ziekte, maar mocht deze ooit toeslaan: de Diergaarde heeft grootschalig medicatie ingeslagen.

Mutaties

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). De jonge panda verblijft sinds het overlijden van Yukiko apart, maar voor de oplettende bezoeker is ze van tijd tot tijd nog zichtbaar.

Wederom een tegenslag in het Aziatische segment van de Diergaarde. In oktober kwam rode panda Yukiko onverwachts te overlijden. Daardoor kwam de zorg voor haar twee kleintjes in handen van de verzorgers te liggen, maar inmiddels is duidelijk geworden dat het jonge mannetje het niet gered heeft. Hij weigerde essentiële voedingssupplementen te eten. Zijn zusje verkeert dusver wel in goede gezondheid. Een schrale troost is dat er aan de andere kant van de dierentuin, in de Krokodillenrivier, wederom jonge slurfhondjes te zien zijn. Het is de tweede tweeling in Blijdorp in een jaar tijd: opmerkelijk, gezien deze soort doorgaans slechts één baby krijgt per worp. Rotterdam is de voornaamste ‘leverancier’ van deze springspitsmuizen-soort in Europa, al is dat niet zonder kanttekening. De stamboom van alle slurfhondjes in Europa valt namelijk terug te leiden tot één koppeltje, wat betekent dat de gezondheid van de populatie op lange termijn kwetsbaar is. Alweer enige tijd terug stond er een broodnodige dierenruil met enkele Amerikaanse dierentuinen op de agenda, maar van dat project is sindsdien weinig vernomen.

Verwelkoming

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Archieffoto.

Blijdorp is weer wat stipjes rijker. Er is een Amoerpanter gearriveerd: Kitan is zijn naam, geboren in 2009 te Tsjechië en voorheen een inwoner van Nordens Ark (2010-2014) en Park Bellewaerde (2014-2019). Hij is een bewezen fokman: in 2012 zorgde hij voor het allereerste Amoerpanter-welpje van Zweden en in 2016 verwekte hij een drieling in België. Het Amoerpanter-fokprogramma is een lastig dossier: alle dieren stammen af van een slechts een handjevol stamouders, waaronder één opmerkelijk ‘productief’ individu dat achteraf gezien geen Amoerpanter was, maar een exemplaar van een nauw verwante luipaardensoort. Als kers op de taart zijn er ook nog eens een heleboel genen waarmee rekening mee moet worden gehouden: Vatne, het vrouwtje van Blijdorp, heeft het recessieve allel voor een zwarte vachtkleur en Kitan is zelf een drager van een gen dat voor blindheid zorgt. Zelf merken de dieren daar niets van, maar zulke (onwenselijke) eigenschappen kunnen bij het nageslacht tot uiting komen bij een verkeerde partner-match. Diergaarde Blijdorp zelf zegt gelukkig dat de fokcoördinator ditmaal voor een ‘ideale genetische combinatie’ heeft gezorgd. Binnenkort krijgen de dieren al de kans om zich te bewijzen: hun introductie staat nog voor het einde van de winter gepland. Hopelijk botert het tussen de twee, want Vatne heeft in veertien jaar tijd slechts eenmalig een welpje groot weten te brengen.

Applausje

Met het einde van het jaar in zicht is het ook voor de Diergaarde tijd om terug te blikken. In hun officieuze jaarbeschouwing staat weinig dat we niet al wisten, maar het is een genot om te kunnen melden dat Blijdorp dit jaar boven verwachting veel bezoekers heeft ontvangen. Sterker nog, al in november werden de beoogde aantallen behaald en de voorspelling is dat, met inmiddels ook de kerstdagen achter de rug, er dit jaar in totaal anderhalf miljoen bezoekers zijn geweest – helemaal niet slecht voor een jaar zonder grootse openingen! Het officiële jaarverslag wordt medio volgend jaar gepubliceerd. Overigens zal morgen de uitslag van de jaarlijkse Blijdorper Bende Awards bekend gemaakt worden – mis ’t niet!

Wel en wee in het NBC

Foto: Inge de Vries (BB-Facebook). ”Welkom in jullie nieuwe huis, gilamonsters!”

Wederom is er een veelvoud aan nieuws te melden uit het Natuurbehoudscentrum. Twee jonge gilamonsters hebben er hun intrede gedaan. Een paar maanden geleden werd duidelijk dat deze soort voor het eerst sinds jaren in Blijdorp eieren had voortgebracht: kennelijk valt hun nieuwe terrarium in het Natuurbehoudscentrum in de smaak. Verder meldt De Giraffe, het kwartaalblad voor abonnementhouders, dat er dit jaar voortplantingssucces is geweest met de McCordsdoosschildpadden. Dat is bijzonder: sinds 2014 is dat slechts zeven keer gelukt. Deze moerasbewoners uit Zuidoost-Azië behoren tot de meest bedreigde schildpaddensoorten op Aarde: sinds 2010 zijn ze niet meer in het wild gezien, vermoedelijk bestaat de soort alleen nog voort in gevangenschap. Ook deze kleintjes krijgen een plekje in het Natuurbehoudscentrum. Tot slot is bekend geworden dat er wederom gefokt is met de tandkarpers. Nadat dit eerder al lukte bij de La Palma tandkarper (te vinden in het Natuurbehoudscentrum) en de Madagaskartandkarper (achter de schermen), gaat dit nu ook op voor de Tequila-tandkarpers (achter de schermen). De jongen zijn meer dan welkom, want deze soort balanceert in hun leefgebied in Mexico op het randje van de afgrond.

Ontsnapt!

Foto: Josien de Vries (BB-Facebook). Archieffoto.

Fanatieke vogelspotters beamen dat de Nederlandse natuur veelzijdiger is dan de meesten zouden denken, maar de afgelopen weken vliegt er wel een héél zeldzame vogel rond: een ontsnapte zwartkopibis uit Blijdorp. Na een melding door een fotograaf rukte een verzorger vorige week uit naar de Zuidplaspolder, het landbouwgebied bij de noordoostelijke hoek van Rijnmond – tevergeefs, want de ibis liet zich niet zomaar meelokken met wat eten. Wanneer we de meldingen op waarneming.nl bekijken, wordt de route van de zwerver zichtbaar. In twee weken tijd verplaatste het dier zich van het Vroesenpark nabij Blijdorp tot aan de buitenwijken van Gouda! Eergisteren werd er echter weer een ibis waargenomen net buiten de dierentuin. Tenzij er wederom een ibis vandoor is gegaan, lijkt het er dus op dat hij genoeg heeft van de koude Hollandse nachten en de eenzaamheid. Het is niet de eerste keer dat een ibis z’n kans schoon zag om te ontsnappen: toen werd hij na vier dagen gevangen in Hoogvliet. Diergaarde Blijdorp heeft dusver geen uitspraak gedaan over de kwestie.

Kort Nieuws #113

Ontsnapt!

Foto: Jeroen de Bruijn (BB-Facebook)

Het kan je gemakkelijk zijn ontgaan: de belangers toepaja’s zijn er tussenuit geknepen! Deze vreemde snuiters zijn, vooral op drukke dagen, vrijwel onmogelijk te spotten in hun verblijf bij de ingang van het Aziëhuis. Toen echter zelfs de verzorgers er niet in slaagden om ze te vinden, gingen er toch wat alarmbellen rinkelen. Het bleek dat de dieren een zwakke plek in hun verblijf hadden gevonden, waar ze doorheen wisten te knagen. Ruim twee weken na de verdwijning, wonen er nu weer twee toepaja’s in het verblijf. Het is niet bekend of dit de oorspronkelijke dames zijn of een nieuw duo.

Gezelschap

De jonge secretarisvogel die sinds april de Gierenrots bewoont, heeft gezelschap gekregen van een vrouwelijke soortgenoot. Het is een vrouwtje uit een Tsjechische dierentuin. De secretarisvogel is gebouwd voor het leven op de grond. Dankzij hun lange poten kan deze aparte verschijning over het lange savannegras heen kijken, waar ze jagen op allerlei kleine dieren. Ze beschikken over een wijd scala aan jachttechnieken, waaronder het doodtrappen van slangen, het uitvoeren van dodenvluchten met prooidieren en het opwachten van dieren die moeten vluchten voor brand.

Sierlijke duivel

Foto: Jean-Luc Sleijpen (BB-Facebook)

Een nieuwkomer in het Publiekslab: een dubbelgevlekte koraalduivel (Dendrochirus biocellatus). Deze jonge vis is te bewonderen in het aquarium van de koffervisjes. Deze vis komt in het wild voor in de tropische Indo-Pacifische wateren, waar ze jagen op kleine vissen en garnalen. De stekels aan de uiteinden van de waaierachtige vinnen gebruiken ze vooral om zichzelf te verdedigen tegen grotere bewoners van koraalriffen. Er zijn ongeveer een dozijn soorten koraalduivel, waaronder de welbekende koraalduivels die Blijdorp voorheen bij de groene murenen hield.

Botanisch Blijdorp

In Amazonica groeien en bloeien voortdurend exotische planten, maar nu is er wel een erg bijzondere bloem te zien. De reuzenwaterlelie, Victoria amazonica, staat namelijk in bloei. De hele zomer zullen de lelies bladeren en knoppen aanmaken. De bloemen bloeien twee nachten; overdag sluit de bloem om daarna van wit naar roze te transformeren. Vroeger was het soms mogelijk om kleine kinderen op de foto te laten gaan op de waterlelies, die dankzij hun omvang een ongekende draagkracht hebben. Blijdorp hoopt dat aan het einde van het zomer weer te kunnen doen.

Nieuw leven

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). ”Kostelijk om naar te kijken.”

De geboortegolf zet door! In de Maleise Bosrand is een derde banteng geboren en bij de ingang van het Oceanium zijn twee jonge zeeleeuwen te zien. Langs de achterwand van het Falklands-verblijf zitten zes ezelspinguïns op het ei en ook bij hun grotere verblijfsgenoten, de koningspinguïns, is het broedseizoen begonnen. Niet ver van de Oude Ingang is ook een pasgeboren bosrendier te vinden. Het meisje, Ella genoemd, is het eerste nageslacht van de nieuwe fokman uit Zweden en het vierde kalf van Rita. Ook zijn in de Grote Vliegkooi een aantal jonge zwartkopibissen te zien.

Rondslurfen

De Aziatische olifanten zijn een paar weken geleden op ontdekkingstocht gegaan in hun vernieuwde buitenverblijf. Er is een tijdje gewerkt om wat achterstallig onderhoud te verrichten aan het perk en de Diergaarde zag haar kans schoon om ook gelijk wat speelinstallaties te veranderen. Olifanten zijn intelligente en bovenal speelse dieren die behoefte hebben aan verrijkingsmateriaal. Zo viel een van de hangende rubberen matten direct in de smaak bij de jongere leden van de groep.

Op hoge poten

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). De lange poten van de manenwolf dienen als stelten om over het lange gras van de Zuid-Amerikaanse pampa’s te kunnen kijken. Dit bosrijke verblijf is dan ook slechts voor tijdelijke huisvesting.

De manenwolf is verhuisd naar de Wolvenvallei. Haar verblijf gaat omgetoverd worden tot een doorloopverblijf voor ringstaartmaki’s als onderdeel van de nieuwe uitbreiding van het Oceanium, ‘Eilandhoppen’. Deze manenwolf kwam vorig jaar naar Blijdorp om een mannetje gezelschap te houden, maar helaas overleed deze niet veel later. Er wordt momenteel een dierentuin gezocht die dit bijzondere Zuid-Amerikaanse dier een mooi, permanent onderkomen kan bieden

Op barsten

Ze staat op springen! Maleise tapir Pooh is hoogzwanger en de bevalling zal niet lang meer op zich laten wachten. Als alles goed gaat, zal dit de tweede tapir-baby in een paar jaar tijd zijn in Blijdorp. Het vorige jong, de in 2016 geboren Penang, woont tegenwoordig in Stuttgart. Beide jongen zijn verwekt door Vazan, die helaas in de vroege stadia van de zwangerschap van zijn partner aan een buikvliesontsteking overleden is.

Buiten Blijdorp

Indische neushoorn Bertus is verhuisd van de Britse Edinburgh Zoo naar Batu Secret Zoo in Indonesië. Daar gaat hij wat ‘vers bloed’ introduceren in de genenpoel van het Aziatische fokprogramma voor deze bedreigde diersoort. Bertus werd in 2008 in Diergaarde Blijdorp geboren, als vijfde kalf van Namaste. Toen het tijd was om ‘uit te vliegen’, verhuisde hij naar het Verenigd Koninkrijk waar hij al snel een publiekslieveling werd. Het afscheid was dan ook bitterzoet voor zijn verzorgers, maar voor Bertus was alle commotie het extra groenvoer wel waard.

Foto: Persbureau Xinhua. Indische neushoorn Bertus wordt onthaald in Indonesië.

Kort Nieuws #112

Baby Boom

Foto: Josien de Vries (BB-Facebook)

De zomerse temperaturen hebben het land bereikt en overal in de Diergaarde duiken jonge dieren op! In de Maleise Bosrand scharrelt een groepje Visaya-wrattenbiggetjes rond en in het Aziatische Moeras zijn vele Himalayaglansfazanten, zwartkopibissen, kwaks en zilverreigers uit het ei gekropen. In de Gorilla-Kijkhut is een jonge, spierwitte franjeaap te zien en ook bij de bedreigde Mhorr-gazellen is er weer een kalfje ter wereld gekomen. Afgelopen week beviel eveneens giraffe Cristel in het Savannehuis, beter bekend als De Ui. Haar nieuwsgierige dochter is ‘Imara’ gedoopt en begon al snel met het ontdekken van het binnenverblijf. Als ze wat groter is, mag ze kennis maken met de andere acht giraffen die al nieuwsgierig naar hun nieuwe groepslid gluren.

Op kamers

Foto: Henk van Schouwen (BB-Facebook). ”Doe nou die deur open!”

De IJsbeer-Tweeling Sizzel en Todz is ‘uitgevlogen’. Ze verblijven op het perk waar vroeger hun vader, Eric, vertoefde. Todz, normaliter juist wat ondernemender dan zijn zusje, vindt het soms nog een beetje spannend om zonder Olinka de dag door te brengen. De tweeling kwam op de valreep van 2014 ter wereld. Meestal blijven jonge ijsberen niet langer dan 2,5 jaar onder de hoede van hun moeder en het was dan ook de hoogste tijd om Olinka weer eens een momentje voor zichzelf te gunnen. Er wordt momenteel gezocht naar een permanente stek voor Sizzel en Todz, zodat zij elders kunnen bijdragen aan het fokprogramma.

Lalana

Leeuwin Lalana, die in april aankwam in Blijdorp, voelt zich inmiddels helemaal thuis bij Aapal, Bente en Chica. Overdag kan ze vaak duttend worden gespot met haar nieuwe harem. Duimen maar dat al haar gestoei met Aapal voor welpjes gaat zorgen!

Extra goedkoop genieten

Vanaf heden krijgen abonnementhouders 5% op alle etenswaren en souvenirs in Diergaarde Blijdorp. Mooi meegenomen! Nog geen abonnement? Bij veel huishoudens in de regio Rijnmond is de afgelopen dagen een flyer met een kortingsactie hiervoor afgeleverd, dus spit dan nog eens door de post heen.

Onder constructie

Let op, de brug over de Grote Vijver is gesloten. Er wordt momenteel onderhoud verricht aan de leuningen van het monument. Zodra deze werkzaamheden afgerond zijn, kun je hier gewoon weer terecht om een kijkje te nemen bij de maki’s en tijgers.

Geruchten

Foto: Leo Brentjes (BB-Facebook).

Wie actief is op Facebook, heeft het vast al eens gehoord: ‘olifant Timber gaat naar Artis’. Hoewel er nog niks officieel naar buiten is gebracht door de Rotterdamse en Amsterdamse dierentuinen, kunnen we inderdaad bevestigen dat dit wordt verteld door de olifantenverzorgers in Natura Artis Magistra. Timber, geboren en getogen in Rotterdam en later weer teruggekomen als fokman, gaat afscheid nemen van Blijdorp omdat zijn taak hier erop zit. In de olifantenkudde lopen nu al meerdere nazaten van hem rond en zijn dochters mogen natuurgetrouw ook bij deze kudde blijven. Om die reden moet er wel worden opgepast voor inteelt. Het transport zal binnenkort plaatsvinden.