Kort Nieuws #162

Gluren bij de buren

Afgelopen vrijdag was het, na maandenlange stilte, opeens weer een drukte van belang in Diergaarde Blijdorp. In overleg met de Rijksoverheid mocht de dierentuin 4.000 bezoekers ontvangen. Een waardevolle beproeving van de effectiviteit van de coronamaatregelen, maar voor de gasten natuurlijk vooral een leuk dagje uit. De nieuwtjes in deze editie van Kort Nieuws zijn dan ook vooral afkomstig van wat de bezoekers opviel bij hun rondje door het park. Helaas is de ochtend na de veldproef naar buiten gekomen dat de echte heropening van dierentuinen en andere doorstroomlocaties nog minimaal twee weken op zich zal laten wachten.

Kwetter column

Foto: Greet van Norde (Vrienden van Blijdorp). Sumatraanse gaailijster.

Nieuw in Diergaarde Blijdorp: de Sumatraanse gaailijster (Garrulax bicolor). Alhoewel, nieuw: in 2019 nam Rotterdam de soort achter de schermen in ontvangst, maar nu zijn ze voor het eerst voor bezoekers te zien bij het Aziëhuis. Hun natuurlijke leefgebied mag dan wel het op een na grootste eiland van Zuidoost-Azië zijn, maar decennia aan habitatvernietiging en illegale vangst voor de huisdierenmarkt eisen hun tol. De Sumatraanse gaailijster was een van de focussoorten van de EAZA Silent Forest Campaign en door Europese dierentuinen is er geld opgehaald voor de bouw van een fokcentrum in Indonesië. Deze bedreigde vogelsoort wordt gehouden in 24 Europese dierentuinen en vanuit Chester Zoo wordt een fokprogramma (EEP) gecoördineerd. Ander vogelnieuws: er is een groepje helmparelhoenders uitgezet in de Gierenrots-volière en er is een koppel purperglansspreeuwen ingetrokken bij het Weverkopje op de Savanne.

Fishy

Foto: John van Hagen (BB-Facebook). Dwergkaaiman.

Ook wat interne verhuizingen bij het Oceanium. Geen vissen meer bij Bass Rock: de goudbrasems zijn verhuisd van het zeevogelbassin naar het Noordzee-aquarium. In het Natuurbehoudscentrum is het ‘glazen huis’ voorlopig nog te krap om open te mogen, maar van buitenaf is te zien dat een van de drie aquaria betrokken is door de Titicacakikkers. Het gaat dan over de tank die voorheen Malagassische cichliden huisvestte, maar deze zijn eind vorig jaar overgeplaatst naar een groter aquarium, grenzend aan het Kelpwoud. De kritiek bedreigde Sakaramy-tandkarpers, die samenleefden met de cichliden, zijn vermoedelijk achter de schermen geplaatst. Wat er precies bij het kleine Amazone-segment gaande is, is onbekend. De oscarcichliden en pauwoogbaarzen, alsmede een van de drie zilveren arowana’s, lijken van de aardbodem verdwenen te zijn. Dat was kort voorafgaand aan de huidige sluiting ook al zo, maar nu schijnt óók de dwergkaaiman achter de schermen geplaatst te zijn. Nadat vorig jaar ook al de oude mannelijke pauwoogzoetwaterrog overleed, resteert nu alleen nog een duo arowana’s, een zuignapmeerval en wat guppen.

Waar is Nick?

Foto: Diergaarde Blijdorp (blijdorp.nl)

Op social media meldt Diergaarde Blijdorp de geboorte van een kuifhertje in de Chinese Tuin. Het is een mannetje dat Simon gedoopt is, naar een onlangs gepensioneerde verzorger. De moeder is Michelle en de vader is Peter. Hopelijk vergaat het Simon beter dan zijn zus uit 2020, Stella, die uiteindelijk om onduidelijke redenen bezweek. Mocht ‘kuifhert Simon’ je bekend in de oren klinken, dan kan dat zomaar kloppen. Eind 2006 werd er al eens een ‘Simone’ geboren, net als in 2019, en in 2018 had je ‘Samane’.

Bouwnieuws

Blijdorp heeft de rust gebruikt om flink door te klussen aan projecten die extern gefinancierd worden. De meest opvallende van het stel: de Bergdierenrots. Zoals de dierentuin eerder al aankondigde, ondergaat dit Rijksmonument een erg grondige restauratie. Zo grondig, dat de rotstoren geheel ontmanteld is! De huidige versie is namelijk niet het origineel, maar een latere reïncarnatie van het oorspronkelijke bouwwerk uit 1940. Versie drie, waar nu dus aan gewerkt wordt, zal een soort hybride worden van de eerdere twee uitvoeringen. Het idee is dat er een optimale balans bereikt wordt qua dierenwelzijn voor de toekomstige inwoners: de rode panda’s. Hoewel veel mensen nog steeds duimen voor de terugkeer van hoefdieren, is dit niet realistisch omdat de binnenverblijven hiervoor te klein zijn. Als mondiale fokcoördinator voor de rode panda en een belangrijke geldschieter voor natuurbehoud in Nepal wil Rotterdam toonaangevend zijn. Door een extra perk te creëren voor deze acrobatische omnivoren, kan Blijdorp een ’tussenstation’ worden voor dieren die tijdelijk nergens anders terecht kunnen. De Bergdierenrots moet begin volgend jaar opgeleverd worden.

De nieuwe flamingovolière gaat heel wat eerder dan dat open: het is de bedoeling dat de roze watervogels omstreeks Pinksteren van hun nieuwe perk kunnen genieten. Bezoekers zijn lovend over de nieuwe, sierlijke vormgeving. Ook het naastgelegen entreeplein, waar nieuwe bomen aangeplant worden en een ondergrondse waterberging is aangelegd, lijkt al aardig compleet. Het bankje dat toenmalig koningin Beatrix in 2007 schonk aan de dierentuin, is richting de Rivièrahal opgeschoven. De vereniging Vrienden van Blijdorp is een belangrijke co-sponsor van deze onderneming, en is eveneens de financierder voor de inmiddels opgeleverde Bijenvallei en het uitgebreide wrattenzwijnenverblijf in de Maleise Bosrand. Het Aziëhuis zelf is enigszins een bouwval momenteel: de houten vloer is verwijderd, om nog onbekende redenen. Tegelijkertijd zijn ook de terraria voor de Maleise wandelende bladeren en de bloedzuigerhagedis geheel ontmanteld. Al langer worstelt de dierentuin met het bereiken van een gezonde luchtvochtigheid in dit deel van het pand: vermoedelijk is dat de reden voor deze ingreep. Of de verblijven nog terugkeren, is onbekend.

Hieronder een paar foto’s van alle bedrijvigheid.

Foto: Mariette Kat (BB-Facebook). Nieuwe flamingovolière.

Foto: Greet van Norde (Vrienden van Blijdorp). Vernieuwd Flamingo-Strand.

Foto: Greet van Norde (Vrienden van Blijdorp). Vernieuwd Flamingo-Strand.

Foto: Nick de Koning (Vrienden van Blijdorp). Nieuwe Visaya-oever, gezien vanaf het pelikanenvlonder.

Foto: Nick de Koning (Vrienden van Blijdorp). Leeggehaalde terraria Aziëhuis.

Foto: Mariette Kat (BB-Facebook). Werkzaamheden Bergdierenrots.

Kort Nieuws #110

Lief…

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

Het voorjaar hangt in de lucht en dat betekent dat er langzaam maar zeker wat meer dieren geboren worden. De bantengs zijn er dit jaar vroeger bij, daar zijn twee kalfjes geboren. De Diergaarde laat weten dat het allebei stiertjes zijn. Eenmaal volgroeid krijgen mannelijke bantengs een zwarte vachtkleur die ook bij vader Bas te zien is, maar op jonge leeftijd zijn ze – net als hun moeders – gecamoufleerd met lichtbruin. Verder steken er, zoals wel vaker het geval is, bij twee van de wallaby-dames een jong uit de buidel. Tegen de tijd dat de jongen zichtbaar zijn voor bezoekers, zijn ze al volwaardige mini-kangoeroes, maar vlak na de geboorte is dat wel even anders. De ontwikkeling in de baarmoeder is uitermate beperkt, het grootste deel van de groei van een ‘Joey’ vindt plaats in de buidel waar het nog kale jong direct na de geboorte naartoe klautert via de vacht. Ook bij de wevervogels is het een drukte van belang bij de kundig gevlochten hangnestjes en bij de bedreigde Mhorr-gazelles dartelen twee jongen rond, zusjes genaamd Anna en Elsa.

… En leed

Onlosmakelijk verbonden met de levenscyclus in helaas ook de dood en in de afgelopen maanden hebben we dan ook afscheid moeten nemen van enkele dieren. Te beginnen met de Euraziatische otters. Kort na het overlijden van het mannetje heeft ook zijn partner het leven gelaten. Met haar 14 jaar was ze zeker de jongste niet meer. Hun verblijf in de Chinese Tuin wordt nu bewoond door vier brilduikers, er wordt nog gewerkt aan een permanente invulling. Bij de bosrendieren is met pijn in het hart besloten om het oudste lid van de kudde in te slapen. Hinde Karina had een kwakkelende gezondheid en had last van een abces op haar schouder. Toen er eind vorig jaar een nieuwe bok werd geïntroduceerd in de groep, werd ze ook nog eens verstoten. Overplaatsen was geen optie, dus het meest humane besluit was om haar uit haar lijden te verlossen. Daarnaast wordt in het Vriendennieuws vermeld dat er een mannelijke Mhorr-gazelle, een vrouwelijke moeraswallaby en een vrouwelijk pinchéaapje overleden zijn in het laatste kwartaal van 2017. Ook slurfhond-dame Gloria is niet meer.

Unicum

De Diergaarde is in haar nopjes met de komst van drie Egyptische landschildpadden (Testudo kleinmanni). Deze schildpaddensoort komt uit Noord-Afrika, maar tegenwoordig zijn er nog maar twee groepjes over in het door oorlog verscheurde Libië. Het drietal zal een plekje krijgen in het Natuurbehoudscentrum dat in het Oceanium gebouwd zal worden, waar ze hopelijk ook voor nageslacht zullen zorgen. Het Europese fokprogramma (EEP) voor de Egyptische landschildpad is opgezet door wijlen Henk Zwartepoorte, een reptielenexpert en oud-medewerker van Diergaarde Blijdorp en wordt nu beheerd door vakgroephoofd Oceanium Mark de Boer.

In blijde verwachting

Reden voor feest in Taman Indah: tapir Pooh is weer zwanger! Diergaarde Blijdorp had jaren geen succes met de Maleise tapirs, luxueuze behandelingen om de dieren in een romantische stemming te krijgen ten spijt. Dit alles veranderde toen Pooh en Vazan aan elkaar werden voorgesteld: gelijk spatten de vonken er vanaf – of nou ja, zoals dat er bij tapirs uitziet, ze lagen hele dagen lepeltje-lepeltje. Dat resulteerde in 2016 in de geboorte van Penang. De kleine was het huis nog niet uit of het duo was alweer aan het oefenen voor de volgende en dat heeft zijn vruchten afgeworpen. Helaas is Vazan kort na de daad overleden aan een ernstige buikvliesontsteking.

Laatste loodjes

Foto: Jop Kempkes (BB-Facebook/Beheer). De mannenkant: ook de randen van het verblijf zijn geplaatst.

Eindelijk, de oplevering van het geladaverblijf nadert! Zelfs de schotten bij het voorplein van de Rivièrahal zijn nu omlaag gehaald. Na de werken aan de inwendige structuur van het Roofdieren-Gebouw, de buitenkant en de markante schoorsteen, zijn nu ook de klimrotsen af en de beplanting wordt geplaatst. Het enige wat nu nog moet gebeuren, is het plaatsen van de overkoepelende bogen en de netconstructie. Nog voor de zomer moeten de gelada’s naar buiten kunnen.

Foto: Jop Kempkes (BB-Facebook/Beheer). De gemengde kant.

Het geladaverblijf wordt in twee delen verdeeld: aan de kant van de oude roofdierenterrassen komt een fokgroep en aan de kant van de Rivièrahal komt een groep met uitsluitend mannen en drie mannelijke manenschapen. In 2016 kwam de eerste harem al aan vanuit NaturZoo Rheine en voorafgaand aan de opening zullen enkele mannetjes al in de binnenverblijven gehouden worden.

 Vrienden-Shop

In de zomer zal de Vriendenwinkel bij de spoorwegovergang worden omgebouwd tot een inloopwinkel. Nu bestaat het zaakje nog uit een toonbank en enkele tafels met knuffeldieren onder een overkapping. Met de verbouwing moet de winkel aantrekkelijker worden voor bezoekers en kunnen de vrijwilligers beter hun verhaal doen en zo nieuwe leden werven. De gehoopte extra inkomsten zijn meer dan ooit welkom, want de omzet in het winkeltje in de Rivièrahal is vorig jaar flink omlaag gegaan. Er lopen minder bezoekers doorheen nu de aangrenzende Terraszaal een bediend restaurant is geworden. ”Er komt een kleine commissie om mee te denken over de nieuwe winkel, over de inrichting en wellicht een uitbreiding van ons assortiment”, zo vertelt betrokken lid Greet van Norde in het Vriendennieuws.

Mensapen

De rust is wedergekeerd bij de gorilla’s. Toen drie weken geleden de jongvolwassen man Nasibu werd gescheiden van de rest, was het even wennen voor Bokito. Hij reageerde fel op bezoekers en daarom werd besloten om de binnenverblijven tijdelijk niet toegankelijk te maken voor het publiek. Nu zijn de deuren van het Mensapengebouw eindelijk weer geopend en zijn de gorilla’s ook bij minder goed weer te bewonderen. De ruiten van Nasibu z’n stekkie zijn overigens wel afgeplakt zodat de rest hem niet kan zien. Nasibu verblijft nu in het onderkomen waar normaal gesproken de witkruinmangabeys zitten. Zij worden nu ondergebracht in het verblijf van de franjeapen, die op hun beurt zijn doorgeschoven naar de ruimte in de Gorilla-Kijkhut waar voorheen de witneusmeerkatten zaten. Het is niet duidelijk of de apen nog terug zullen verhuizen naar hun oude plaatsen als Nasibu over een jaar vertrekt naar Nieuw-Zeeland, of dat de franjeapen binnenkort geïntroduceerd zullen worden tot de gorillagroep.

Roggennieuws

Op 13 oktober vorig jaar zijn er zoetwaterrogjes geboren in Amazonica, zo meldt het Vriendennieuws. De kleintjes zijn eind vorig jaar overgeplaatst naar het bassin van de kaaimansnoeken in het Oceanium. Daar kunnen ze in een rustige omgeving groeien. Het gaat om een viertal jongen van de zogenaamde Leopoldi’s black diamonds (Potamotrygon leopoldi), in het Nederlands ook wel de witgevlekte zoetwaterrog geheten. Daarnaast is er eindelijk gezelschap gekomen voor de eenzame pijlstaartrog in de Haaienbak. De nieuweling is afkomstig uit Neeltje Jans, waar zij in 2016 is geboren.

Grote beurt

Foto: Jop Kempkes (BB-Facebook/Beheer)

Houd de komende tijd rekening met de ‘lenteschoonmaak’ in de dierentuin: op meerdere plekken wordt namelijk onderhoud verricht. Momenteel worden de hekken van de brug over de Grote Vijver vervangen en wordt er aan de bestrating bij de Alpine Rotstuin gewerkt. De Krokodillenrivier begint eindelijk weer een beetje op te knappen nu de beplanting weer is teruggeplaatst. De afgelopen maanden werd er gewerkt om de kas weer vogelvriendelijk te maken en om enkele lekken te dichten. Daarnaast zijn de houtsnippers van de bosbuffels en penseelzwijnen vervangen.

Verkast

De Bengaalse oehoes zijn verhuisd naar de volière in de Amoer, waar voorheen de Laplanduilen verbleven. De oude inwoners legden vorig jaar september het loodje nadat ze geïnfecteerd waren geraakt met het Usutu-virus, beter bekend als de ‘merelziekte’. In de oude oehoevolière verblijven nu de manenduiven die eerst in de volière met de blauwe eksters en de Scheepmakers kroonduiven zaten. Ook de witnekkraanvogel is verplaatst, hij wordt nu ondergebracht in de kleine Moerasvolière. Hoewel de Diergaarde niets naar buiten heeft gebracht over de redenen voor alle verhuizingen, is het aannemelijk dat er het één en ander geschoven wordt om te voorkomen dat meerdere volières leeg komen te staan. Ook de aanhoudende vogelgriep kan een rol spelen.

Viervoeter-Route

‘Honden zijn niet toegestaan’, zo klonk het lange tijd aan de poorten van de Diergaarde. Nu wil Blijdorp mensen met hulphonden alsnog de kans geven om te genieten van een dagje dierentuin. Woordvoerster Constance Alderlieste laat aan het AD weten dat er nu een route uitgestippeld gaat worden langs de verblijven waar honden kunnen lopen. Dat zal worden bepaald door middel van proefrondes, onder toeziend oog van de verzorgers. Sommige diersoorten kunnen schrikken van honden en er moet ook rekening gehouden worden met het verspreiden van ziektes. Doorloopverblijven en overdekte ruimtes zullen daarom hoogstwaarschijnlijk buiten de route vallen, net als de kijkpunten bij antilopen en apen.

Verstoppertje

Al een tijdje zitten ze er: het grootste wandelende blad ter wereld, de Phyllium giganteum. Dit insect, dat met hun 10 centimeter zo groot kan worden dat het zowel intrigerend als enigszins beangstigend is, wordt tegenwoordig gehouden in het Aziëhuis, waar voorheen de krokodilstaarthagedissen zaten. Ze komen voor in de regenwouden van Maleisië. In gevangenschap komen alleen vrouwtjes van de diersoort voor. Dat is geen probleem voor deze wandelende bladeren, want de vrouwtjes kunnen voor nageslacht zorgen zonder zich voort te planten. Ondanks hun opmerkelijke grootte zijn ze zo goed gecamoufleerd dat onoplettende planteneters een groter gevaar voor ze vormen dan insecteneters. Blijdorper Bendelid Patty Kloosterman wist er eentje te spotten.

Kort Nieuws #97

  • Foto: Theo de Koning (BB-Facebook)

    In het Mangrove-aquarium van het Oceanium zijn na een dracht van bijna een jaar weer twee koeneusroggen geboren! De meisjes maken het goed. Bij de geboorte hebben koeneusrogjes een spanwijdte van zo’n 30 centimeter en wegen ze rond de 700 gram, maar ze kunnen uitgroeien tot heuse waterdieren van bijna een meter breed en meer dan 20 kilo.

  • Een nieuwe diersoort in Amazonica: De witgevlekte zoetwaterrog (Potamotrygon leopoldi), ook wel bekend onder de Engelstalige naam ‘Leopoldi’s black diamonds‘. Deze zoetwaterroggen uit Zuid-Amerika zijn sinds kort te zien in de grote vijver van de in 2013 geopende vlinderkoepel. Behalve deze soort zwemmen hier al langer twee pauwoogzoetwaterroggen. Het lijf  van de twee nieuwelingen is zichtbaar donkerder dan de laatstgenoemde soort.
  • In het Falklands-gebied van het Oceanium, bekend om de grote pinguïnkolonie, is de nieuwe ijsschotsenroute opgeleverd. Vroeger kon je hier van rots naar rots springen, maar riskeerde je wel een nat pak! Dit probleem is opgelost door de inmiddels inmiddels flink afgetakelde blokken te vervangen door een digitale vloer.
  • De spoorwegovergang is opnieuw aangekleed. In het kader van het 160-jarige bestaan van de Rotterdamse dierentuin is er een ’tijdlijn’ op de muur gemaakt, waarop oude hokken vergeleken worden met de huidige verblijven. Op social media laat Blijdorp weten dat oude foto’s van de dierentuin naar hartenlust gedeeld mogen worden met #160JaarDiergaarde.
  • Een kleine ingreep in het Aziëhuis: er komen definitief geen schuttersvissen terug dus heeft hun aquarium een nieuwe bestemming gekregen. Het water is uit de bak gehaald en nu is het volledig geweid aan de bekerplanten. Hoewel dat misschien minder interessant klinkt, zijn bekerplanten een verschijning op zich. Als een insect probeert te landen aan de binnenkant van de beker, glijdt het weg om vervolgens verteerd te worden. De schuttersvissen hebben nooit hun draai kunnen vinden in hun nieuwe aquarium. Men vermoedt dat ze telkens overleden door stress, doordat het aquarium van twee kanten zichtbaar is.
  • Er zijn weer reuzentoekans geboren in de Rivièrahal. Twee van de kuikens worden met de hand grootgebracht in de broedruimte, de andere wordt bij de ouderdieren in de Tropenvleugel gehouden. Een aanzienlijk deel van de dierentuinpopulatie van deze diersoort is aanwezig in Blijdorp, zo’n 15 van de circa 70. Omdat elk geboren exemplaar dus telt, worden de eieren meestal bij de volwassen dieren weggehaald. Als ze daarna alsnog een tweede ei leggen, mogen ze zelf proberen de kleintjes groot te brengen. Hopelijk komt zo de reuzen- of tocotoekan ooit weer op eigen pootjes te staan.
  • De ruiten van het gorillabinnenverblijf zijn niet langer verduisterd. Na de ontsnapping van Bokito tijdens het 150-jarig bestaan van de Diergaarde, wilde het bestuur nieuwe frustraties bij de zilverrug koste wat kost voorkomen. Door de verduistering werd direct oogcontact tussen mens en dier tegengegaan. Nu zijn de ramen dus weer ‘fotografen-proof’. Uiteraard is dit besluit pas genomen na uitvoerig overleg tussen de medewerkers van Blijdorp.
  • Nu okapi-jong Gerrit mag genieten van de frisse lucht in de Okapi-Volière, is de zesdelige serie ‘OkapiVlogs‘ tot een einde gekomen. Maar, niet getreurd: een nieuwe reeks BlijdorpVlogs, de zogenaamde ‘AmazonicaVlogs’, is in de maak. De verzorgers van vakgroep Amerika vertellen hierin alles over de grootste waterlelie ter wereld: de Victoria Amazonica. Bekijk de eerste video’s HIER!
  • Al zin in de zwoele zomeravonden? Blijdorp in ieder geval wel! Op de donderdagen 3, 10 en 17 augustus zijn de poorten van de dierentuin voor abonnementhouders geopend tot 21.30 uur tijdens de ZOOmeravonden. Alle praktische informatie is te vinden in onze agenda.

Foto: Diergaarde Blijdorp (DB-Facebook)