Kort Nieuws #186

#SpringInBlijdorp

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Na een paar kalme maanden begint de natuur te ontwaken uit haar winterslaap. Dat merkt Diergaarde Blijdorp ook! De Rotterdamse dierentuin viert het voorjaar met de nieuwe actie #SpringInBlijdorp. Op het Amazonicaplein en het voorplein bij de Rivièrahal kan je hoog- en verspringen. De leukste foto’s die via de hashtag gedeeld worden, maken kans op een uniek Blijdorp-springtouw. Check de details van de campagne HIER.

Van onschatbare waarde

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

Zijn ze niet schattig? In februari mocht de Visaya-vierling voor het eerst buitenspelen in de Maleise Bosrand. De drie meisjes en het jongetje werden eind vorig jaar op de wereld gezet door ervaren moeder Olga. Voor de zekerheid worden ze nog even apart gehouden van hun vader CJ en hun oudere zus Martine. Dankzij de opknapbeurt die het verblijf in 2021 kreeg van de Vrienden van Blijdorp kunnen beide groepjes wel tegelijkertijd naar buiten. Blijdorp is trots op zijn herhaaldelijke foksucces met deze Zuidoost-Aziatische varkens, die kritiek bedreigd worden in hun voortbestaan. In 1999 ondertekende Diergaarde Blijdorp een overeenkomst met de regering van de Filipijnen, waardoor in 2004 een fokprogramma afgetrapt kon worden in Europa.

Voorjaarsbode

Foto: Diergaarde Blijdorp (Facebook)

Ook in de Gierenrots-volière is jong leven te bewonderen. Het gaat om een Rüppells giertje wiens biologische ouders in Avifauna wonen, maar dat uitgebroed is in de broedmachine in Diergaarde Blijdorp. Gelukkig ontfermen de Rotterdamse pleeggieren zich liefdevol over het kuiken. In de broedmachine liggen trouwens nog heel wat andere eieren van Rüppells gieren, witruggieren en witkopgieren. Spannend! Aaseters vormen een essentieel onderdeel van het Afrikaanse voedselweb, maar zijn de afgelopen decennia sterk achteruit gegaan. Een van de oorzaken daarvoor is dat stropers soms karkassen vergiftigen, omdat rondcirkelende gieren hun aanwezigheid verklappen.

Blijdorp Bouwt

Foto: Cobie Kievit van der Steenoven (Facebook)

Stamgasten kunnen het haast niet gemist hebben: het voorplein bij de hoofdingang staat in de steigers! Het lijkt te gaan om een algemene ophoging en cosmetische modernisering. Bronnen melden dat ook de omringende beplanting aangevuld wordt met nieuwe Noord-Amerikaanse soorten. Blijdorp hoopt het project uiterlijk begin april af te ronden. De werkzaamheden hebben overigens geen gevolgen voor de bereikbaarheid van het Oceanium en Arctica.

Rotterdams Rif

Foto: Diergaarde Blijdorp (LinkedIn)

Als een soort zwaard scheidt de Landtong Rozenburg de Nieuwe Waterweg van het Calandkanaal. Zodoende krijgt het nauwe schiereiland heel wat natuurgeweld te verduren, wat betekent dat het afbrokkelen van de kade altijd op de loer ligt. Wat nou als we hier zouden werken mét de natuur, in plaats van tegen de natuur? Dat is het idee achter de gloednieuwe golfbreker die het Delfste bedrijf Reefy geïnstalleerd heeft. Het kunstmatige rif is ongeveer 25 meter lang en 3 meter hoog en bestaat uit zeventien reusachtige ‘legoblokken’. Die zijn zo ontworpen dat ze een heenkomen bieden aan een breed scala aan planten, vissen en ongewervelden. De kunstrifblokken zijn getest in het Oceanium van Diergaarde Blijdorp: een schaalmodel van deze modulaire kustverdediging is te zien in de koraalbak. Bij laagtij kan je de bovenkant van het echte rif trouwens ook spotten in de haven.

Het echte leven in de dierentuin

Foto: I Care Producties (Facebook)

Blijdorp schittert weer op tv! Een nieuw seizoen van ‘Het echte leven in de dierentuin’ werd in februari afgetrapt op NPO1. De eerste aflevering trok meer dan 1 miljoen kijkers en nog altijd staat de documentaire z’n mannetje tegenover programma’s zoals ‘Beat the Champions’, ‘Langs de nieuwe zijderoute’ en ‘De Nieuwe Vermeer’. Vanzelfsprekend loopt ‘Het echte leven in de dierentuin’ achter op de actualiteit en gaat het soms om gedramatiseerde verhaallijnen, maar desalniettemin biedt de show een bijzonder kijkje achter de schermen in dierentuinland. De serie bestaat in totaal uit zes aflevering, wekelijks te zien om 21.30 uur op NPO1. Tip: op blijdorp.nl houdt de dierentuin een mini-serie bij waar je kan zien hoe het nú gaat het met de tv-sterren!

Brandjes blussen

Foto: Jan van Keulen (BB-Facebook)

Dat was even schrikken! Op 9 maart arriveerde de brandweer met gierende banden bij het Oceanium in Blijdorp. Achter de schermen van het aquariumpand was brand uitgebroken. De evacuatie van bezoekers verliep rustig en snel. Uiteindelijk duurde het slechts twee uur voordat het Oceanium weer vrijgegeven werd. De materiële schade is beperkt en er zijn geen dieren of mensen gewond geraakt. De exacte oorzaak van de brand is nog wat mysterieus, al waren er even verderop werkzaamheden gaande. Naar verluidt ging het om de filterruimte van het Great Barrier Reef. Het park heeft laten weten dat er preventieve maatregelen getroffen zijn.

Victoria-Verslag

Foto: Carolina van Dijk (BB-Facebook). Bruine muisvogel.

Liefhebbers van de bruine muisvogels opgelet! Deze sociale vogeltjes zijn voortaan alleen nog maar in de Okapi-Volière te bewonderen. Zo’n vijftien van de twintig individuen uit de Rivièrahal zijn op transport gegaan naar Singapore. Het resterende vijftal is overgeplaatst naar hun soortgenoten in het Hart van Afrika. Verder logeert er momenteel een pruimkopparkiet in de Van-Harencarspel-voliere van de Victoria Serre. Dat is de kooi waar ook de kroonduiven en de Papoeamaina leven. Vermoedelijk gaat het om een jong mannetje waarvoor nog geen permanent heenkomen gevonden is. Zijn ouders wonen in de Maleise Bosrand.

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook). Jonge shamalijster.

Tot slot moeten we enkele uitspraken uit Kort Nieuws #185 corrigeren. De schuiven tussen de waterleliekoepel en het centrale segment van de Victoria Serre zijn toch níet geopend. Dat betekent dat er momenteel alleen een paartje roodoorbuulbuuls en een Braziliaanse tangara te vinden zijn in de waterleliekoepel. In het centrale deel zijn elf vogelsoorten te zien, waaronder de Palawan-pauwfazanten. Dat betreft trouwens niet een surplusdier, maar het fokstel. Sinds zij daar ingetrokken zijn, hebben ze zelfs alweer een kuiken grootgebracht! Ook de meldingen over een ingebroken roodborstje blijken onwaar. Het lijkt om een foutief geïdentificeerde shamalijster te gaan, waarvan er in januari nog eentje is uitgevlogen.

Kiss & Fly

Foto: Annemieke de Wit (BB-Facebook). Soldatenara.

Het is een drukte van jewelste bij de vogelafdeling. De transporten volgen elkaar momenteel zó snel op, dat Blijdorper Bende nog even wacht met verslag doen hiervan. Voor één verhuizing maken we echter een uitzondering: recent is de allerlaatste soldatenara vertrokken uit Diergaarde Blijdorp. Dat betekent dat de hyacinthara’s en pruimkopparkieten nu de enige kromsnavels in Rotterdam zijn. In Kort Nieuws #184 berichtten wij al over de reden voor deze ara-exodus: Blijdorp is bezig met het volledig afbouwen van de oude vogelshow. En tja, als de ara’s geen gelegenheid meer krijgen om hun vleugels te strekken, zijn de nachtverblijven bij de Vrije Vlucht Voorstellingen toch wel aan de kleine kant… Bovendien kampt het complex met bouwvalligheid en gaat deze op termijn tegen de vlakte. Meneer gaat een mooie toekomst tegemoet in Polen. Hij werd onderweg vergezeld door zes zwartkopibissen uit de Grote Vliegkooi. Die volière staat eveneens op de slooplijst.

Zwart-wit

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

Een lach en een traan bij de zebra’s. Alweer enkele maanden is Blijdorp bezig met het introduceren van Kitoko, een jonge hengst uit Wallonië. Om woningnood te voorkomen heeft Rotterdam enkele jaren niet gefokt met deze wilde paardachtigen uit Afrika, maar inmiddels is de kudde door natuurlijk verloop behoorlijk geslonken. Gelukkig lijkt het te boteren met Emma, de laatste merrie waarvan de verzorgers denken dat ze nog vruchtbaar is. Ook oude Eva stelt zich kalm op tegenover Kitoko. Alleen met Marjolein wilde het maar niet vlotten. Na 28(!) jaar was ze niet zo bewegelijk meer, maar sinds de komst van Kitoko was ze erg onrustig. Al dat driftige gesprint over de vlakte deed haar helaas geen goed. De laatste weken liep ze steeds moeilijker en had ze zichtbaar pijn aan haar achterpoten. Na veel wikken en wegen heeft de dierenarts daarom besloten om Marjolein in te slapen. Het lichaam van de zebra is aan de leeuwen gegeven ter gedragsverrijking.

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Overleden zebra wordt aan de leeuwen gevoerd.

Kort Nieuws #185

Beschuit met mossels

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

Is ‘ie niet koddig? Op de valreep van 2022 is een Euraziatische otter geboren in de Chinese Tuin van Blijdorp. De vader is Jacco (wiens ouders in 2020 ontsnapt zijn), de moeder is Karin. Het is hun eerste kindje, maar het ouderschap lijkt hen goed te vergaan. De Rotterdamse fotografen kunnen in ieder geval geen genoegen van hem of haar krijgen. En dat is niet de enige koter! Op de Afrikaanse Savanne is witkruinmangabey Casper bevallen van een gezond aapje. De vader is Oda.

Noodopvang

Foto: Diergaarde Blijdorp (blijdorp.nl)

Diergaarde Blijdorp ontfermt zich over een wild kortsnuitzeepaardje. Het opmerkelijke diertje spoelde op 30 december aan nabij Vlissingen, waarna wandelaars de dierenambulance belden. De Rotterdamse dierentuin en het Texelse Ecomare fungeren als revalidatiecentra voor zeepaardjes in nood. Achter de schermen is te allen tijden een aquarium beschikbaar hiervoor. Eind vorig jaar konden daardoor zes zeepaardjes succesvol vrijgelaten worden in de Oosterschelde, zoals ook de bedoeling is met deze pechvis. De Nederlandse kust vormt het uiterste noorden van het verspreidingsgebied van het kortsnuitzeepaardje. De laatste jaren worden ze steeds vaker waargenomen rondom Zeeland en de Wadden, wat waarschijnlijk betekent dat onze steeds warmere zomers hen hiernaartoe lokken. Maar ja, onze winters zijn toch wel erg fris en onstuimig, zoals deze zuidelijke bezoeker aan den lijve ondervonden heeft…

Spannend

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Gaan we in 2023 voor het eerst in meer dan tien jaar tijd lentekriebels bij de zebra’s zien? Een jonge hengst is overgekomen vanuit Le Monde Sauvage om onze dames het hof te maken. Blijdorp heeft het een tijdje zonder mannelijke zebra’s moeten stellen, want in andere Europese dierentuinen worden ieder jaar meer dan genoeg streepjes geboren. Overbevolking, dat is natuurlijk niet de bedoeling! Inmiddels is de kudde in Rotterdam echter behoorlijk geslonken. Sinds de dood van (stokoude) merrie Erika in 2020 heeft Blijdorp nog maar drie vrouwtjes. Twee daarvan, Eva en Marjolein, zijn al zó oud dat het park eigenlijk geen veulens meer verwacht van hen. Het komt dus aan op numero drie, Emma. Overigens is het best even wennen voor de hechte vriendinnen, zo’n hormonale vent, dus de introductie verloopt geleidelijk.

Shuffle

Foto: Dennis Molenaar (BB-Facebook). Manenduif.

De verzorgers in de Victoria Serre hijgen uit na een druk broedseizoen. De meeste kuikens van vorig jaar hebben inmiddels een nieuw huis gekregen, wat betekent dat het tijd is om de kas voor te bereiden op 2023! De meest ingrijpende verandering is misschien wel dat de schuiven tussen het centrale segment en de waterleliekoepel opengezet zijn. Eerder werd het centrale deel al samengevoegd met het voormalige jaarvogeldeel. Losgelaten in dit nieuwe megaverblijf zijn de manenduiven, die voorheen in de Van-Harencarspel-kooi woonden. Daar wonen nu alleen nog kroonduiven en een Papoeamaina, want dat koppeltje Balispreeuwen heeft Blijdorp verlaten.

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Roelroel.

Ook de vrijgezelle groenhelmtoerako heeft de Rivièrahal verruild voor een mooie toekomst elders. Daarentegen bivakkeert nu een jonge Palawan-pauwfazant in de Victoria Serre. Zijn ouders zijn te vinden in het Natuurbehoudscentrum, samen met onder meer enkele puberende roelroels, die vanwege de kou geëvacueerd zijn uit de parkietenvolière. Terug naar de Victoria Serre: nadat de knip er een jaartje opzat, mogen de groenvleugelduiven dit jaar weer mondjesmaat  broeden. Een paar duivinnen zijn teruggezet bij de heren. Oh, en er is nog een toevoeging aan de Victoria Serre, zij het geheel onvoorzien. Bezoekers melden dat een wild roodborstje zijn weg naar binnen heeft gevonden. Het is een mysterieuze prestatie.

Buiten Blijdorp

De Kölner Zoo rouwt om de oudste okapi van Europa: vrouwtje Kisanga. In maart 1995 werd zij geboren in Diergaarde Blijdorp als eerste dochter van Lisala, haar vader was Kiburi. Op haar oude dag werden de simpelste dingen, zoals eten en lopen, steeds lastiger. Op 4 januari kondigde het park aan dat de dierenarts haar daarom ingeslapen heeft. Kisanga was een zus van ‘onze’ Kamina, die in 2020 onder soortgelijke omstandigheden overleed in Blijdorp. Lisala en Kiburi hebben in totaal zes jongen op de wereld gezet, waarvan alleen de jongste, Lomela (2003), nog in leven is. Kisanga is in de loop van haar leven vier keer moeder geworden en leeft voort in haar talrijke nazaten.

Foto: Michael Bause (ksta.de). Kisanga in 2007 met haar zoontje Zukuma, tegenwoordig fokhengst in Safaripark Beekse Bergen.

Kort Nieuws #159

Roffa-Lotto

Aangezien Diergaarde Blijdorp geen enkele bezoeker mag ontvangen tijdens de kerstvakantie, moet het park andere manieren zoeken om hun duizenden inwoners te voeren. En daar komt de Blijdorp-loterij om de hoek kijken! Er zijn meer dan 250 prijzen te winnen, waaronder souvenirs en arrangementen, maar ook andere Rotterdamse bedrijven en organisaties bieden belevenissen aan. Dat, voor slechts €2,50 per lot! De trekking is op 5 januari en vindt plaats onder toeziend oog van de notaris. De prijswinnaars worden daarna per e-mail op de hoogte gesteld. Klik HIER voor meer informatie. En, voor zij die liever zelf bepalen wat ze met hun geld willen doen: neem eens een kijkje in de nieuwe webshop op blijdorp.nl. Verder kan je ook met aankopen die je elders doet het park helpen. Via deze speciale pagina op de website van de Vrienden van Blijdorp, kan je namelijk via het menu van Sponsorkliks online winkelen. Zo zorg je ervoor dat die bedrijven een deel van hun winst doneren aan de Vrienden.

Een tikkie trager

Foto: Danny Noorman (BB-Facebook)

Vrolijk schildpaddennieuws! In de Krokodillenrivier hebben de verzorgers drie baby pannenkoekschildpadden gevonden, zo meldt de eindejaarsuitgave van het Vriendennieuws. Het zullen voorlopig de laatste jongen zijn voor deze groep, want de vrouwtjes zijn achter de schermen geplaatst, terwijl het publieksverblijf omgedoopt is tot man cave. Voor nu kruipen er namelijk genoeg schildpadjes met het DNA van deze individuen rond in Europa. Het laatste nieuws is dat één kleintje helaas overleden is aan een aangeboren afwijking, maar met de andere twee gaat het goed. Een soort waarmee wel gefokt mag worden, is de Egyptische landschildpad. Blijdorp had er al drie, waarvan er twee bij het Natuurbehoudscentrum te zien zijn, maar recentelijk zijn er zeven nieuwe dieren in ontvangst genomen, zo staat genoteerd in De Giraffe. Het betreft de voltallige groep van de dierentuin van Londen. Waarschijnlijk blijven er een paar in Rotterdam en gaan er een paar op doorreis. Daar wordt momenteel naar gekeken door de Diergaarde, want het Europese fokprogramma van deze kritiek bedreigde diersoort wordt hier gecoördineerd. Tel daar de geboorte van een spinschildpad in april en de geboorte van twee McCords doosschildpadden in februari bij op, en dan blijkt 2020 voor deze reptielen zo slecht nog niet te zijn geweest. Voor alle genoemde soorten geldt dat ze kritiek bedreigd zijn in hun voortbestaan.

Schubbenrubriek

Foto: Ria van der Graaf (BB-Facebook). Tarpoen.

Maar dat is niet het enige nieuws bij de koudbloedigen. Zoals de Vrienden het verwoorden: ”in het Oceanium is een ware stoelendans
gaande”. De Mangrove is verlost van vijf tarpoens, een permit en een paardmakreel. Stuk voor stuk waren deze dieren flink uit de klauwen gegroeid en zij komen beter tot hun recht bij de Haaientunnel. De leegte die zij achterlaten is opgevuld door de vier jonge koeneusroggen die dit jaar geboren waren, en eerder achter de schermen leerden om voedsel van de verzorgers aan te nemen. Ook zijn de neerkijkers uit het naburige ondiepe aquarium overgeheveld naar de koeneusroggen. Dat verblijf is op zijn beurt verrijkt met wat geelstaartdoktersvissen. Zij zaten eerst bij het Great Barrier Reef, maar moesten steeds meer hun best doen om niet verdrongen te worden door de andere soorten. Nu we het toch over het Oceanium hebben: de fluitkikkers zijn terug! Eerder dit jaar stierf het laatste hoogbejaarde individu van deze soort, die hun verblijf deelde met een helmbasilisk. De nieuwe groep komt uit Thoiry, nabij Parijs. De vijf volwassenen zijn inmiddels te zien bij het Caraïbisch Café, terwijl zes kleintjes achter de schermen zitten. Nadat menselijke consumptie, oprukkende menselijke activiteit en een enorme vulkaanuitbarsting de wilde populatie al flink geschaad hadden, trof de beruchte schimmelziekte Bd tussen 2000 en 2010 zowel Dominica als Montserrat, de twee laatste bastions van deze soort in het wild. Het was een ramp: er bestaat tegenwoordig geen levensvatbare populatie meer op Montserrat en slechts een handjevol resteert op Dominica. Kortom: voorlopig moet deze soort het hebben van fokprogramma’s in gevangenschap.

Rotterdam overzees

Een update uit Nepal! In 2017 bekostigde Diergaarde Blijdorp het installeren van een reeks cameravallen in het Aziatische bergstaatje, met als doel om meer te weten te komen over de lokale populatie rode panda’s. Duizenden foto’s heeft dat opgeleverd, waarop tientallen soorten vastgelegd zijn: denk aan nieuwsgierige makaken, zwarte beren, lynxen, luipaarden (zowel ‘normaal’ als met een zwarte vacht), parende muntjakken en natuurlijk wat klauterende rode panda’s. Maar, nu is er wel een heel bijzondere soort vastgelegd op beeld: een Bengaalse tijger. Het is de allereerste foto van een tijger in Ilam, de meest oostelijke streek van Nepal. Voorheen werd gedacht dat deze grote vleeseters in Nepal alleen langs de zuidwestelijke grens met India voorkwamen, in de laaglanden van het zogenaamde Terai Arc Landscape. Tevens is deze foto de hoogste waarneming van een tijger in Nepal ooit, op maar liefst 3.000 meter boven zeeniveau. In recente jaren werden in India en Bhutan al tijgers gespot op tot wel 4.000 meter hoogte. Hoewel het natuurlijk mooi is om te zien dat deze bedreigde diersoort herstellende is, maken wetenschappers zich ook zorgen. Biologen denken dat de tijger deze gebieden heeft kunnen koloniseren dankzij klimaatverandering. Mogelijk vormen ze een bedreiging voor andere zeldzame dieren die hier wél van origine voorkomen.

All I want for Christmas…

Een beetje liefde voor de hoefdieren: drie bedrijven hebben zich namelijk recentelijk ontfermd over hen! De bizonkudde is geadopteerd door de accuspecialisten van Hefra B.V. en het bedrijf Pixelzebra, dat zich bezighoudt met klantenservice, adopteerde (hoe kan het ook anders) drie vrouwelijke Chapmans zebra’s. Van Omme & De Groot, projectontwikkelaars, besloot dit jaar om geen relatiegeschenken te versturen, maar om zwarte neushoorns Naima en Nasor te adopteren. Bedankt allen! Daarnaast deelde kunstenaar Tommy Kleyn het volgende bericht online: ”Om Diergaarde Blijdorp te steunen roep ik Rotterdamse illustratoren, vormgevers en andere kunstenaars op om in hun portfolio te duiken en een werk online te koop aan te bieden. Op deze manier kunnen we samen bijdragen om Blijdorp de winter door te helpen! Ik stel ‘Wall Of Sound‘ ter beschikking.” Een mooi initiatief!

Nothing but mammals

Diergaarde Blijdorp intensiveert zijn rol in het fokprogramma van het kuifhertje. Voorheen beheerde de Rotterdamse dierentuin namelijk een European Studbook (ESB), maar dat is deze zomer overgegaan tot een European Endangered Species Programme (EEP). Hoewel het doel van beide soorten fokprogramma hetzelfde is, verschillen ze qua werkwijze. De stamboekhouder van een ESB houdt alle mutaties van een zekere soort in Europese dierentuinen bij: geboortes, sterftegevallen en verhuizingen. Dierentuinen kunnen het stamboek raadplegen voor advies. Als een dierentuinpopulatie kwetsbaar wordt bevonden of er actief nagedacht wordt over herintroductie, kan het overgaan tot een EEP. Hierbij wordt nauwlettender bekeken welke dieren zich met elkaar mogen voortplanten, maar ook bij andere kwesties kan de EEP-coördinator advies geven en doelen stellen. In november heeft EEP-coördinator Janno Weerman bijvoorbeeld speciale Best Practice Guidelines opgesteld voor het kuifhertje. Waarschijnlijk is hun relatief kleine populatiegrootte in gevangenschap de aanleiding geweest voor Blijdorp om zich grotere zorgen te maken over hun toekomst. Slechts 14 EAZA-leden houden de soort en al deze dieren zijn vrij nauw aan elkaar verwant, doordat er oorspronkelijk maar een handjevol dieren uit China geïmporteerd is. Diergaarde Blijdorp beheert ook de EEPs van de Aziatische olifant, de Rüppells gier, de Egyptische landschildpad en de rode panda. Voor die laatste soort beheert Blijdorp eveneens een Global Species Management Plan (GSMP), een mondiaal fokprogramma. Tip: de laatste weken hebben we de ‘Ontdek…’-pagina’s op het Blijdorper Bende Blog grotendeels geactualiseerd wat betreft officiële populatiegroottes, fokprogramma’s en IUCN-statussen. Sommige soorten, zoals de secretarisvogel, worden nu helaas ook als bedreigd gezien, terwijl nieuw onderzoek naar de wolnekooievaar en manoel juist gunstig uitvalt. Onder andere de giraffen en Amoerpanters hebben nieuwe fokcoördinators, dus er valt genoeg te lezen!

Verenrubriek

Foto: Saskia Bokkers (BB-Facebook)

De feestdagen zijn een goed moment om terug te blikken op het voortplantingssucces bij de vogels. De eindstand bij Bass Rock bedraagt één papegaaiduiker, drie eidereenden, drie zeekoeten en vier drieteenmeeuwen. Geen slecht resultaat! De rode ibissen hebben ook hun best gedaan, want die kolonie is dit jaar met maar liefst 19 dieren uitgebreid. Binnenkort zal een flink deel van de groep weggevangen worden voor een verhuizing naar Frankrijk. Het hyacinthara-jong uit 2019 ging hen voor. De verzorgers hopen dat zijn ouders in 2021 wederom succes zullen hebben in de Zuid-Amerikaanse volière, nu hun kroost uit 2020 alweer uitgevlogen is. Het is bewonderenswaardig dat het tegenwoordig allemaal op rolletjes lijkt te lopen bij deze grote papegaaien, want voorafgaand aan 2016 viel er weinig te berichten over het liefdesleven van het echtpaar. Ook in het Oceanium was er bescheiden succes: één ezelspinguïn en twee koningspinguïns. Dat is minder dan in voorgaande jaren, maar er was dan ook de nodige onrust dit jaar met defecte koelsystemen, verbouwingen en verhuizingen. In het najaar is bij beide pinguïnsoorten één ouder dier overleden, dus de groepsgrootte is vrij constant. Waarschijnlijk zal de ‘winst’ volgend jaar weer wat groter zijn. De reuzentoekans in de Rivièrahal hebben dit jaar ook een kuiken groot weten te brengen, zo weet het Vriendennieuws te vermelden.

Vrienden voor het leven

Foto: Robert Post (BB-Facebook). Archieffoto.

Het mutatieoverzicht van het Vriendennieuws stelt ons op de hoogte van enkele sterfgevallen die dusver nog niet vermeld waren op Blijdorper Bende. In Noord-Amerika zijn in de loop van het derde kwartaal van 2020 een wasbeer en een poolvos overleden. Beide dieren waren al goed bejaard. Zoals al eens in eerdere editie van Kort Nieuws vermeld werd, geldt voor deze twee soorten dat er ieder jaar weer mensen zijn die jonge individuen weten te bemachtigen en als huisdier proberen te houden. Aanvankelijk schattig, maar als ze ouder worden… Het is het welbekende verhaal en vaak komen dit soort afgedankte dieren terecht bij Stichting AAP. Zij kampen echter regelmatig met ruimtegebrek en dan springt Diergaarde Blijdorp graag bij. Daarom wordt er ook niet gefokt met ze. Ook is er een overlijdensbericht voor een vrouwelijke ringstaartmaki. Verder is Californische zeeleeuw Toos helaas opgenomen in het mutatieoverzicht. Ze is 24 jaar oud geworden, een respectabele leeftijd. Uit respect voor de Vrienden van Blijdorp hebben wij een paar weken gewacht met het delen van de nieuwtjes uit het Vriendennieuws. Wil jij direct op de hoogte worden gebracht van de actualiteit? Word dan lid van de vereniging!

Koolhydraten

Heb je wel eens een smoothie met tarwegras op? Het schijnt zeer voedzaam te zijn, al drinken de meeste mensen het niet per se voor de smaak. In Diergaarde Blijdorp is het plantje echter niet aan te slepen, want het is het nieuwe lievelingskostje van de gelada’s. Zoals je vast niet ontgaan zal zijn, hebben deze dieren vakkundig ieder grassprietje rondom het Roofdieren-Gebouw opgegeten sinds ze hier in 2018 werden losgelaten. De dieren kregen vanaf het begin al extra groenvoer en bij het inzaaien van het gras was gekozen voor een van de meest onvernietigbare grassoorten van Nederland, maar het mocht niet baten. Het is een gemis voor de dieren, want van nature grazen ze dag in, dag uit op de hoogvlaktes van Ethiopië. Zitten, plukken, eten, een stukje opschuiven, weer plukken, weer eten. Het is zo’n prominente bezigheid dat deze soort geen rode derrière geëvolueerd heeft om de dames te imponeren, zoals hun nauwste verwanten, de bavianen, maar een rode borst. De botanisten van Blijdorp hebben echter iets gevonden op de grasschaarste. Achter de schermen zaaien ze bakken in met tarwegraszaadjes en na een kleine week kunnen de platen bij de gelada’s geplaatst worden, om daar met precisie geplunderd te worden. Abonnementhoudersblad De Giraffe meldt dat er inmiddels een hele kas gewijd is aan de grasvoorziening van de gelada’s. Oh, en nu we het toch over de botanische afdeling hebben: zij houden er tegenwoordig een eigen podcast op na, ‘BlijdorpOpGroen’. Zeker een aanrader!

Foto: Jan de Groen (Algemeen Dagblad)

Kort Nieuws #155

It’s a rich man’s world

Foto: Florien de Graaf (BB-Facebook)

De overheid laat dierentuinen niet geheel aan hun lot over, zo blijkt uit het derde steunpakket voor de bedrijven die het zwaarst getroffen zijn door de pandemie. Nederlandse dierentuinen staan zeker op dat lijstje: door de wekenlange sluitingen, beperkte bezoekersaantallen en weggevallen partners verliezen zij dit jaar collectief 132 miljoen euro aan omzet. Het is een bijgestelde prognose sinds de Nederlandse Vereniging van Dierentuinen in juli een geschat omzetverlies 150 miljoen rapporteerde. Toen vroeg de branche-organisatie om 110 miljoen euro van de overheid. Het Rijk komt nu met een potje van 39 miljoen om parken die faillissement moeten aanvragen financieel te ondersteunen. Alleen instellingen die in het bezit zijn van een dierentuinvergunning, bij de Kamer van Koophandel ingeschreven staan als dierentuin, plantentuin of kinderboerderij en die financieel gezond waren voorafgaand aan de crisis, kunnen aanspraak maken op de tegemoetkoming. De precieze invulling van de regeling wordt momenteel uitgewerkt. Directeur Erik Zevenbergen van Diergaarde Blijdorp heeft laten weten dat het Rotterdamse dierenpark momenteel uitgaat van een omzetverlies van 17 miljoen in 2020, waarvan zij zelf slechts 7 miljoen kunnen dragen. Diergaarde Blijdorp ontvangt tegenwoordig op een gemiddelde dag slechts 20% van de normale bezoekerscapaciteit. Al met al is deze handreiking een welkom steuntje in de rug, maar Blijdorp is nog niet uit de problemen.

Across the pond

Foto: Greet van Norde (BB-Facebook)

Een nieuweling in het Noord-Amerikaanse themagebied: een jonge poolvos is bij de Rotterdamse groep geplaatst. De reeds aanwezige dieren zijn allemaal mannetjes en vermoedelijk is de nieuweling dat dus ook, maar beide kampen kunnen nog niet echt met elkaar opschieten. Wat opvalt is dat deze poolvos een egaal witte vacht heeft. Dat, terwijl poolvossen in de zomer normaliter een donkere vacht krijgen onder invloed van het toenemende zonlicht. Dat de nieuwkomer nu pas een deel van zijn winterse kledij verliest, lijkt te verklappen dat hij afkomstig is uit een noordelijke dierentuin. Een stukje verderop, op de Prairie, is er ook sprake van uitbreiding: de bizonkudde telt met de geboorte van een mannetje nu maar liefst elf individuen. De moeder is Bep. Vader Aiden heeft vorig jaar ook al twee keer voor nageslacht gezorgd.

In koelen bloede

Foto: Jop Kempkes (BB-Beheer/Facebook)

Ondanks de huidige stand van zaken in Blijdorp is het Natuurbehoudscentrum toch nog een beetje gegroeid. Een van de verblijven die uit de Zee van Cortez stamt, is nu het onderkomen geworden van enkele spinschildpadden. Deze reptielen uit Madagaskar waren al vaker te zien in het Oceanium: zo was de rechterflank van het ploegschaarschildpadden-perk een tijdje afgezet voor enkele spinschildpadden en ook in het centrale ‘glazen huis’ duiken van tijd tot tijd wat jonge exemplaren op. De spinschildpad is een kritiek bedreigde diersoort: van nature komen ze voor langs de zuidwestkust van het Oost-Afrikaanse eiland, een gebied rijk aan doornige struiken. Het vrouwtje legt slechts één ei per nest, wat deze soort sowieso vrij kwetsbaar maakt voor menselijke verstoring. En verstoring, dat is er massaal: Madagaskar behoort tot de tien armste landen ter wereld en de overheid heeft weinig zeggenschap over kwesties als natuurbehoud. De habitat van de spinschildpad is in de periode 1970-2000 gehalveerd door de oprukkende landbouw en in de periode 2000-2012 is zijn resterende leefgebied vermoedelijk wéér gehalveerd. Verder vormt de introductie van niet-inheemse plantensoorten een serieuze bedreiging, net als toenemende menselijke consumptie (nu andere schildpaddensoorten al lokaal uitgeroeid zijn) en de illegale handel voor de Chinese medicijnen- en huisdierenmarkt. Een schrijnend gebrek aan kennis over de spinschildpad maakt internationale actie lastig. Vanuit Tsjechië wordt een Europees Stamboek (ESB) bijgehouden voor de spinschildpadden die in gevangenschap aanwezig zijn om voortplantingssucces te bevorderen.

Tropisch Transport

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

De bantengs in de Maleise Bosrand moeten het voorlopig zonder heer stellen. De stier staat momenteel apart in de Spoorwegdriehoek in afwachting van zijn verhuizing naar een ander park. De EEP-coördinator in Chester heeft dat besloten omdat dit mannetje een jong is van een van de dames in de Rotterdamse kudde. Wat er gebeurd is met de volwassen stier die vorig jaar uit Burgers’ Zoo overkwam, is onduidelijk, net als het vraagstuk of deze stier de vader is van de twee bantengs die dit jaar geboren zijn in de Diergaarde. Doordat Blijdorp jaarlijks voortplantingssucces weet te behalen met de bantengs, gaan er wel vaker dieren op transport. Zo is een stier die vorig jaar naar Safaripark Beekse Bergen vertrok recentelijk voor het eerst vader geworden.

Nassen

Foto: Angelique Wubben (BB-Facebook)

De Koedoekraam heeft weer een gedaanteverwisseling ondergaan! Het horecapuntje, gesitueerd tussen de Gierenrots en de weide van de bongo’s, is nu geheel in Afrikaanse sferen gehuld. Nouja, met uitzondering van de afgebeelde Aziatische olifant en hyacinthara… Oh ja, voor zij die zich zorgen maken: geen reden tot paniek, de klassieke vuilnisbak in de vorm van een nijlpaard staat er nog steeds 😉

Klein maar fijn

Foto: Diergaarde Blijdorp (blijdorp.nl)

De Oostvleugel van de Rivièrahal, de Victoria Serre, is nog altijd niet toegankelijk voor bezoekers vanwege de COVID-19-preventiemaatregelen, maar dat lijken de inwoners niet zo erg te vinden. In juli is er namelijk een kroonduif uit het ei gekropen, zo meldt de Diergaarde. De Sclaters kroonduif is een grote blauw-rode vogel uit Nieuw-Guinea. Pas sinds 2018 worden ze gezien als een aparte diersoort in plaats van als variant van de Scheepmakers kroonduif. Er zijn in het wild nog twee andere soorten kroonduiven uit het geslacht Goura, dat een nauwe verwantschap deelt met de manenduif en dodo. Dit is de eerste keer dat er in Rotterdam is gefokt met deze zeldzame vogelsoort sinds er in 2018 een kleintje uit het ei kroop in de Maleise Bosrand. Een interessante observatie op de achtergrond van de bovenstaande foto is dat het erop lijkt dat er een kleine verandering is geweest in de Tropenvleugel: het gaas dat de Van-Harencarspel-volière, met zijn markante groene tegeltjes, van de rest van de Victoria Serre scheidde, lijkt te zijn weggehaald. Dit deel van de Rivièrahal begon zijn bestaan in de jaren ’40 als verblijf voor krokodillen, maar heeft sinds 1965 onder andere paradijsvogels, Hollandse duinvogels, flamingo’s, ibissen, oropendola’s, ara’s en toekans gehuisvest.

-> Update: wat blijkt? Deze foto is ín de Van-Harencarspel-kooi gemaakt, het gaas is er nog altijd. De kroonduiven zijn recent in dit hok geplaatst, samen met de manenduiven en papoeamaina’s.

Mutaties

Foto: Ria van der Graaf (BB-Facebook)

De derde editie van het Vriendennieuws van dit jaar is een feit! Zoals gewoonlijk stond het kwartaalblad van de vereniging Vrienden van Blijdorp vol met interessante behind-the-scenes-verhalen en zelfs directeur Erik Zevenbergen voerde even het woord in een emotionele brief over de kwetsbare financiële situatie van ”ons dierbare Blijdorp.” Bovendien werden er ook enkele nieuwtjes gedeeld die dusver niet gemeld waren op het Blijdorper Bende Blog. Zo is er in juni een slanke lori geboren in het Aziëhuis. Het is de vierde keer dat deze nachtactieve halfapen in Rotterdam voor nageslacht gezorgd hebben. Dat is bewonderenswaardig, want deze bedreigde diersoort wordt in slechts tien andere Europese dierentuinen gehouden. Overlijdensberichten zijn er voor een mannelijke wasbeer, een vrouwelijke zebra en een vrouwelijke wallaby. Verder is er veel berichtgeving afkomstig van de hoefdieren. Bij de bongo’s heeft in de loop van mei en juni een wisseling van de wacht plaatsgevonden: een mannelijke bongo is naar Antwerpen verstuurd, terwijl het Zuid-Franse Montepellier hun mannetje naar Blijdorp gestuurd heeft. Ook bij de Mhorr-gazelles was het een drukte van belang: voorafgaand aan de geboorte van twee mannetjes in mei en juni zijn twee heren van deze kritiek bedreigde diersoort vertrokken naar het Belgische Planckendael. Ze maken daar nu onderdeel uit van een nieuwe mannengroep, die samenleeft met de eveneens kritiek bedreigde addax en Kordofangiraffe. Hoewel ze voorlopig dus niet zullen bijdragen aan het fokprogramma, zijn dit soort mannengroepen wel degelijk zeer belangrijk. Doordat Mhorr-gazelles van nature in harems leven, ontstaat er in gevangenschap een zogenaamd ‘mannenoverschot’. Het vormen van bachelor-kuddes gaat dat tegen. In 2015 keerde de Mhorr-gazelle, na vier decennia uitsluitend in gevangenschap bestaan te hebben, terug naar de wildernis van de Westelijke Sahara dankzij het harde werk van Europese dierentuinen en een donatie door UNESCO.

Ringstaart-Oorlog

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Heden ten dage is het doorloopverblijf van de ringstaartmaki’s niet toegankelijk, maar toen het dat nog wél was, is je wellicht wel eens iets opgevallen: er zat altijd één groepje lemuren buiten en één in het voorste segment van het nachtverblijf. Dat had zo zijn redenen: ringstaartmaki’s zijn onderling pittige beesten. Kibbelen over rangordes en dominantie is een van hun voornaamste bezigheden en vaak lopen de frontlinies bij zulke conflicten precies tussen verschillende families. Zo ook in Blijdorp. Uit Apenheul kwamen in 2018 twee stammen over: de Kanto-clan en de Iza-clan. Eigenlijk heeft het nooit geboterd tussen de twee partijen. Aanvankelijk waren ze in grootte ongeveer gelijk aan elkaar: Kanto had vier dochters en Iza drie. Inmiddels zijn er echter vijf kleine Kanto’tjes geboren en opeens had Iza’s familie wel erg veel vijandigheid om zich heen… De stress eiste zijn tol op een dochter van Iza, Ileen, en zij werd gevaarlijk ziek. Iza’s familie is daarom half mei achter de schermen geplaatst, in de quarantaineverblijven achter het Henri Martinhuis. Het Vriendennieuws meldt dat Ileen al snel weer de oude was dankzij een kuurtje van antibiotica en maagbeschermer. Het is niet bekend wat het lot van de Iza-clan zal zijn. Tip: uit respect voor de Vrienden van Blijdorp hebben wij een paar weken gewacht met het delen van de nieuwtjes uit het Vriendennieuws. Wil jij direct op de hoogte worden gebracht van de actualiteit? Word dan lid van de vereniging!

Buiten Blijdorp

Foto: Josien de Vries (BB-Facebook)

Hoe gaat het nu met… De araparkieten? Als je het idee hebt dat de aravolière er dit jaar een beetje leeg uitziet, heb je geen ongelijk. De laatste araparkiet, een mannetje, is in januari namelijk verhuisd naar de Exmoor Zoo in Groot-Brittannië. Het dierenpark heeft aan Blijdorper Bende laten weten dat zij en Rotterdam de laatste twee dierentuinen in Europa waren die probeerden te fokken met deze bedreigde vogelsoort uit Mexico. Vorig jaar hebben de twee araparkieten van de Exmoor Zoo een dochter verwekt en toen het laatste vrouwtje in Blijdorp wegviel, was de keuze om het mannetje op transport te doen snel gemaakt. De Rotterdamse emigrant is aan het volwassen vrouwtje gekoppeld en zij hebben inmiddels voor nageslacht gezorgd! Het geslacht van het kuiken is nog onbekend, maar mogelijkerwijs kan dit jong gematched worden met die van vorig jaar om zo nog een generatie te realiseren. Het is geen ideaal koppel vanwege hun verwantschap, maar veel andere opties zijn er niet zolang er geen andere araparkieten opduiken in privécollecties of overzeese dierentuinen. Er zijn nog maar 2.000 tot 3.000 araparkieten in het wild.

Foto: Exmoor Zoo (Facebook). Dit jaar geboren araparkiet.

Kort Nieuws #80

  • Eindelijk laat Blijdorp wat weten over leeuwin Churchilla! Abonnementhoudersblad ‘De Giraffe’ vermeldt haar aankomst. De Aziatische leeuwin uit Berlijn zal binnenkort geïntroduceerd worden bij Aapal, Shantee en Bente.
  • Het jaarverslag van Diergaarde Blijdorp staat online! Daar staan een aantal interessante cijfers in. Zo is er in 2015 bijna 2 miljoen euro aan schulden afgelost en is er zeven keer zoveel verdient als in 2014! Wel zijn er zo’n 20 diersoorten minder, waar tegenover staat dat er ongeveer 150 individuele dieren meer waren. Voor het gehele jaarverslag klik je hier.
  • Een opwindende geboorte in de Tropenvleugel! In een volière, op steenworp afstand van het vernieuwde deel, is een hyacinthara geboren. Het is 9 jaar geleden dat een exemplaar van de grootste papegaai ter wereld uit het ei is gekropen in Blijdorp. Voorlopig verschanst hij of zij zich nog veilig in de nestbox.
  • Recent ging een bergcaracara op stap! De artiest uit de Vrije Vlucht Voorstellingen besloot eens de buurt te gaan ontdekken. Later werd hij teruggevonden op een golfbaan in Rotterdam-Noord! Tja, dat risico loop je nou eenmaal als je wilde vogels vrij laat vliegen. Het komt wel vaker voor dat vogels kleine uitstapjes maken, zoals eerder dit jaar toen een groepje ara’s ervandoor ging.
  • Opwindend nieuws rond het toekomstige geladaverblijf! ‘De Giraffe’ bevestigd namelijk dat er manenschapen bij de baviaanachtigen komen. In een ver verleden waren beide diersoorten samen ook al te zien op de Takinrots.
  • Een kleine ingreep op de Prairie! Daar wordt namelijk het verblijf van de bizons onder handen genomen. Naast een nieuw hek en een betere drainage wordt er ook wat reliëf toegevoegd aan de vlakte. Tot die tijd verblijft de kudde tijdelijk achter de schermen.
  • Als je erg van de gorilla’s houdt, is het misschien een goed idee om binnenkort nog eens de Diergaarde te bezoeken! Gorillaman Nasibu zal namelijk op korte termijn het park verlaten. Hij is op jonge leeftijd liefdevol opgenomen door de Bokito-groep, maar het wordt nu echt tijd dat hij ergens anders zijn eigen harem gaat stichten.
  • Rode panda Gawa is vertrokken naar de Dudley Zoo. Daar heeft hij kennis gemaakt met zijn toekomstige partner, op wiens aanblik hij spontaan uit de boom viel! Liefde op het eerste gezicht dus. Zijn verzorgers laten weten dat hij het erg naar zijn zin heeft in zijn nieuwe onderkomen. Nu wonen er nog twee kleine panda’s in Blijdorp’s nieuwe Himalaya-verblijf.
  • Een nieuwe inwoner van Amazonica: Naast vogelspinnen bewonen nu ook bladsabelsprinkhanen de rupsenhut.
  • Eieren in de Zee van Cortez… Een jong gilamonster-vrouwtje heeft zes eieren gelegd. Omdat ze voor het fokprogramma zo waardevol zijn is moeders met haar soon-to-be kroost achter de schermen geplaatst. Twee andere exemplaren van deze bizarre reptielen zijn nog te zien in hun woestijnverblijf in het Oceanium.
  • Enkele mutaties: Er zijn een witkruinmangabey, 3 ezelspinguïns en een zeldzame McCords doosschildpad geboren, een Chileense poedoe overleden, een zebra, franjeaap, drie konijnuiltjes, twee giraffen en drie Prins-Alfredherten verhuisd en een vissende kat aangekomen.

Satellietbeelden: Google Inc. Oranje: Diergaarde Blijdorp. Ster: Vrije Vlucht Voorstellingen. Rood: Golfclub. Let ook op ‘Zestienhoven’ linksboven!

Foto: Diergaarde Blijdorp (Diergaarde Blijdorp-Facebook). En zo vertrokken Jimbo en Danny, tezamen met twee Prins-Alfredherten, naar Zuid-Frankrijk…