Kort Nieuws #149

Kamergenoten 

Foto: Jop Kempkes (BB-Beheer/Facebook)

Oplettende bezoekers kunnen nu een diersoort spotten in Blijdorp die er voor de sluiting nog niet was: nieuw in de Rotterdamse Diergaarde is de Edwards’ fazant (Lophura edwardsi), een verblijfsgenoot van de kroonduiven, blauwe eksters en roodsnavelkitta’s bij het Aziëhuis. De Edwards’ fazant is een kritiek bedreigde vogelsoort uit Centraal-Vietnam, waar ze sinds 2000 niet in het wild waargenomen zijn. Hun leefgebied is rap geslonken door het gebruik van chemische wapens die vegetatie doodden tijdens de Vietnamoorlog in de jaren ’60-’70 en de resterende snippers bos staan onder druk door oprukkende menselijke activiteit. Het is goed mogelijk dat de soort alleen nog voortleeft in gevangenschap, hun fokprogramma (EEP) wordt gecoördineerd vanuit Praag. Het zijn schitterende dieren: qua lichaamsbouw doen ze het meest denken aan de goudfazanten, al komt hun verenkleed meer overeen met dat van een Himalayaglansfazant. Hun romp is donker met een blauw-groene glans en hun huid, zichtbaar bij hun poten en rond hun ogen, is rood. Een witte kuif maakt het plaatje af. Momenteel heeft Blijdorp alleen een mannetje: of er nog een vrouwelijke soortgenoot komt, die overigens veel bruiner van kleur zou zijn, is niet bekend.

Titaan op wielen

Foto: Ineke Salvaterra-Dames (BB-Facebook)

Vandaag was het tijd voor een monsterklus: olifant Timber is verhuisd naar WILDLANDS Adventure Zoo in Emmen. Daar volgt hij Mekong op, een bul die deze week Nederland heeft verruild voor Zwitserland. Timber werd in 1998 in Blijdorp geboren als zoon van Ramon en Khaing Phyo Phyo, maar moest het jaar erop noodgedwongen verhuizen samen met zijn moeder en nog drie olifanten vanwege een machtsstrijd binnen de olifantengroep. In 2007 keerde hij, heel wat kilo’s zwaarder, terug naar Rotterdam. Bij Bangka verwekte hij Faya en Sunay; bij Douanita dochter Tonya en de in Tsjechië geboren Sita; en bij Trong Nhi dochter Nhi Linh. Faya is inmiddels alweer tien jaar: zo oud was moeder Bangka ook toen Faya geboren werd. Het is dus niet uit te sluiten dat Timber binnenkort met Faya zou paren en zo op incestueuze wijze nog een kind zou verwekken. Het vervoeren van een mannelijke olifant is mogelijk de meest uitdagende verhuizing die denkbaar is binnen de dierentuinwereld en Timber werd dan ook al enige tijd getraind voor zijn transport. Uiteindelijk heeft hij maar één middagje in de zwaar verstevigde transportkist gestaan en inmiddels is hij vermoedelijk alweer uitgestapt in het prachtige en moderne olifantenverblijf in Emmen. De leegte in Blijdorp wordt weldra opgevuld door de in 2005 geboren Fahim uit het Belgische Bellewaerde. Hij ziet er wat jonger uit, maar dat komt doordat hij bij een stoeipartij zijn slagtanden is kwijtgeraakt.

Corona-Update

Foto: Diergaarde Blijdorp (blijdorp.nl). Directeur Zevenbergen schenkt 500 kaartjes aan het personeel van het Maasstad Ziekenhuis.

Nadat het giraffenverblijf voorbijkwam in de videoclip van rapper Josylvio en zangeres DO en de aanvoerdersband van Feyenoord kortstondig aan directeur Zevenbergen overhandigd werd, kwam het corona-rariteitenkabinet vandaag tot een einde. De abonnementhouders mochten weer, met een speciale verwelkoming door burgemeester Aboutaleb! ”Diergaarde Blijdorp heeft actief de samenwerking gezocht met de Veiligheidsregio om samen te werken aan een veilige heropening. De enorme inzet van alle medewerkers om dit voor elkaar te krijgen was hartverwarmend. Ik ben blij dat Blijdorp, als Rotterdams icoon, weer heel veel mensen een veilig en ontspannen dagje uit kan bieden.” Om de bezoekersaantallen in te perken, moest er online een tijdsslot gereserveerd worden: iets dat vanaf maandagochtend om 10 uur kon. Nog voor 10 uur was de digitale wachtrij om de website te betreden al duizenden gegadigden lang, wat betekende dat de servers van blijdorp.nl vrijwel direct bezweken. Mensen die vooraan stonden werden zonder reden weer gedegradeerd naar 4000ste of verloren mid-reservering hun verbinding. Gelukkig kalmeerde de chaos later op de dag en kon het merendeel van de geïnteresseerden alsnog een entreebewijs bemachtigen. Vermoedelijk mogen niet-abonnementhouders per 2 juni weer langskomen en vanaf dat moment kan ook begonnen worden met het wegwerken van de 4.500 kaartjes die door Blijdorp aan zorgpersoneel en kwetsbare kinderen gedoneerd zijn tijdens de actie ‘Samen Sterk’…

Veel lief, een beetje leed

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). De jonge kuifmakaak.

Tijdens de sluiting is er heel wat geboortenieuws onopgemerkt gebleven. Zo is er in een van de volières bij het Aziëhuis een Bengaalse oehoe uit het ei gekropen en ook elders in de Maleise Bosrand, bij de bantengs, is het raak: de geboorte van een stiertje, de zoon van moeder Joke, betekent dat er nu drie generaties van deze wilde rundersoort rondstappen. Dat, en het is vermoedelijk het eerste jong van de mannelijke banteng die eind vorig jaar uit Burgers’ Zoo overkwam. In het Aziatisch Moeras is er ook nieuw leven te bewonderen in de vorm van een kuifmakaakje. Het jong, waarvan het geslacht nog onbekend is, is het eerste jong van moeder Dunja. De vader van de nieuwe spruit is Kersen. Helaas ook minder vrolijk nieuws: de oudgediende kuifmakaak Leontien, die met haar 15 jaar heel wat kwaaltjes onder de leden had, is overleden. Bij de buren van de kuifmakaken, de Mantsjoerijse kraanvogels, is er een ei gespot. Op de Afrikaane Savanne is het fokresultaat bij de gieren inmiddels uitgebreid met twee kritiek bedreigde kapgiertjes.

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook). ”De jongen van vorig jaar zijn er ook nog, dus het is een dolle boel!”

Ook aan de andere kant van de dierentuin heeft de burgerlijke stand niet stilgestaan: bij het Caraïbisch Café zijn er weer twee pinchéaapjes geboren. Vrijwel een precies een jaar geleden gebeurde dat voor het eerst bij deze kritiek bedreigde primaten en deze jongen wonen nog altijd in bij hun ouders. Pinchéaapjes vormen van nature (familie)groepjes van tot wel tien dieren, waarbij alleen een dominant paar zich mag voortplanten. Alle groepsleden dragen hun steentje bij aan de opvoeding. Een stukje verderop in het Oceanium zijn de pinguïns massaal tot voortplanting overgegaan. Bij de ezelspinguïns, te onderscheiden van de koningspinguïns doordat ze kleiner zijn, hebben zelden zóveel koppels kiezelnestjes gebouwd. Sowieso is het feit dat er in Rotterdam jaarlijks foksucces is een unicum binnen Europa. Bij de Palawan-pauwfazanten, inwoners van het Natuurbehoudscentrum, lopen twee pluizige jongen mee met de moeder. Dat ook de kuifseriema’s en de kuifhoenderkoeten in de Zuid-Amerikaanse volières op het nest zitten, stemt hoopvol dat dit tafereel zich ook daar zal voordoen.

Huizenruil

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook). Gelada-vrouwtjes.

Dat de transporten tussen verschillende dierentuinen de laatste weken stilvielen, betekent niet dat er binnen Blijdorp niet geschoven is met de invulling van verblijven. De meest opvallende wissel heeft plaatsgevonden in het Afrika-themagebied: de stokstaartjes en vosmangoesten zijn van verblijf geruild. Nouja: enkelvoud, bij beide soorten is er nog maar één dier over. Bij de vosmangoesten is het in 2019 gearriveerde vrouwtje gestikt in haar eten en het mannetje heeft de afgelopen tijd veel gewicht verloren. Daardoor kon hij uit zijn verblijf tegenover de zebra’s klauteren en ook toen de verzorgers hem overplaatsten naar het buitenverblijf van de stokstaartjes, bij het Weverkopje, wist hij te ontsnappen. Totdat hij wat aangesterkt is, blijft hij dus in het binnenverblijf in de Okapi-Kas. Wat de andere verhuizingen betreft: drie jongvolwassen geladamannetjes, verwekt door Hagos toen hij nog de haremheer was, zijn herenigd met hun vader bij de vrijgezellengroep. Ze lagen in de clinch met de nieuwe haremheer, Salto. Hun introductie tot hun vader, hun halfbroer Pim en het jonge mannetje Jaba (en de onderhuurders, de geelkeelfrankolijnen) verliep vlekkeloos. In de Zuid-Amerikaanse sectie zijn de witwangfluiteenden verhuisd van de ibisvolière naar de naburige aravolière. In het Oceanium zijn de sierlijke Geophagus sveni-cichliden overgeplaatst naar het voormalige piranha-aquarium, waar tegenwoordig kaaimansnoeken, zoetwaterroggen en een zuignapmeerval wonen. Ze zijn al druk in de weer met het claimen van stenen om hun eieren op af te zetten: iets wat hier vermoedelijk beter zal lukken dan bij hun voormalige verblijfsgenoten, de dwergkaaiman en zilveren arowana’s. Er heeft nog een tweede verhuizing plaatsgevonden in het Oceanium: de zwartsnuithaai die eerder dit jaar achter de schermen geboren werd, een wereldprimeur voor Blijdorp, is inmiddels verhuisd naar het ondiepe Mangrove-bassin! Hier wonen onder andere ook neerkijkers, bruine egelvissen, zebramurenes en een jonge pijlstaartrog.

Foto: Jop Kempkes (BB-Beheer/Facebook). Stokstaartje in zijn nieuwe verblijf.

Kort Nieuws #147

Blijdorp Bouwt!

Foto: Jim Louwerens (BB-Facebook)

Heb je de brievenbus al gecheckt? De nieuwste editie van het abonnementhoudersblad De Giraffe is een feit. Het is, net als het eerste kwartaal van 2020 zelf, een nummer met een lach en een traan. De tijdelijke sluiting van de Diergaarde blijft een bittere pil, maar gelukkig is er ook nog genoeg om naar vooruit te kijken. Aansluitend op een column over het Masterplan 2030, geschreven door directeur Erik Zevenbergen, is er namelijk meer bekend geworden over de restauratie van de Bergdierenrots en de uitbreiding van de Himalaya-biotoop. Het is een project dat dit jaar nog afgetrapt moet worden: wellicht is het je al opgevallen dat er een nieuwe dienstingang is gerealiseerd langs de noordzijde van de Maleise Bosrand, waar het bouwverkeer gebruik van zal maken. Woordvoerster Constance Alderlieste vertelt: ”Onze ambitie is om de Bergdierenrots volledig in oude luister te herstellen. Tot de te restaureren onderdelen behoren de keermuur en de achterwand uit vroeger tijden, maar de rots zelf is niet meer origineel. In 1960 is de oorspronkelijke rots vanwege slechte staat afgebroken en opnieuw gebouwd. Daarom zal hij tot de bovenzijde van de fundering worden vernieuwd. De bovenste helft zal het meest gaan lijken op de oorspronkelijke vormgeving. De onderste helft wordt breder en groener om aan de huidige inzichten van dierenwelzijn te voldoen.” De Bergdierenrots gaat een tweede verblijf voor de rode panda’s worden, met mogelijk kuifhertjes als onderhuurders. Ook rondom de Bergdierenrots verandert het een en ander: de monumentale stal, momenteel een patatkraam genaamd Toko Tjitjak, wordt een educatieve toegangspoort tot het achterliggende verblijf. Het huidige terras wordt verder gethematiseerd, al is de speeltuin een blijvertje en de wens is om wel degelijk iets van de horecafunctie te behouden. De route sluit na de Bergdierenrots via een nieuwe ‘Himalayahut’ aan op het bestaande pandaverblijf, waar het vlonder wat verder verhoogd zal worden.

Olifantenkudde op stelten…

Foto: Maxime Stok (BB-Facebook)

De olifanten gaan onzekere tijden tegemoet, zo klinkt het in De Giraffe. Allereerst: olifant Timber gaat nu écht verhuizen. Timber, zelf in Blijdorp geboren als kind van Ramon en Khaing Phyo Phyo, is de vader van de drie jonge olifantjes in Rotterdam: Faya, Nhi Linh en Sunay. Die verwantschap begint nu een probleem te worden, want Faya nadert langzaam maar zeker de leeftijd waarop een zwangerschap niet meer ondenkbaar is. Timber zit, bij wijze van spreken, al enige tijd in de wachtkamer van het fokprogramma, maar nu is er eindelijk een nieuw plekje voor hem gevonden. Goed nieuws voor zij die hem willen opzoeken: hij gaat naar WILDLANDS Adventure Zoo te Emmen, nog geen drie uurtjes rijden vanuit Rotterdam. Zoals alles daar is het olifantenperk gloednieuw en voorzien van alle luxe. Timber wordt vervangen door de in 2005 geboren Fahim uit het Belgische Bellewaerde. Hij ziet er wat jonger uit, maar dat komt doordat hij bij een stoeipartij zijn slagtanden is kwijtgeraakt. Ook bij de koeien lijkt een transport slechts een kwestie van tijd: de oude leiderschapsstrijd tussen Irma en Douanita, die in 2012 de reden was voor het vertrek van de laatstgenoemde, laait weer op in de gedaante van Douanita’s dochter Trong Nhi. Samen met haar puberende dochter Nhi Linh wordt zij nu apart gehouden van Irma’s familie uit angst voor verder conflict. Als zij uiteindelijk vertrekken, zou Blijdorp voor het eerst in de geschiedenis van Rotterdam écht alleen een familiegroep hebben, zoals dat in de natuur ook het geval zou zijn.

Vernuft

Foto: Jw V Brenk (BB-Facebook). Eenhoornvis bij het Great Barrier Reef.

Blijdorps zoektocht naar nieuw vissenvoer heeft een staartje gekregen. Het traditionele recept, dat ingrediënten als vismeel, maïs en graan bevat, wordt in verband gebracht met enkele nare kwaaltjes bij vissoorten die van nature vegetariër zijn: denk aan de doktersvissen. Daarom heeft de Diergaarde nu een nieuw soort voer bedacht, gebruikmakend van onder andere zeewier. Het plantaardige agar vervangt het dierlijke gelatine als bindmiddel en als bijkomend voordeel kan dit voer worden uitgesmeerd op kunstkoraal, om zo natuurlijk graasgedrag te bevorderen. Dat alles was al bekend, maar ook dit was nog niet geheel naar wens. Bij het schrapen van het voer krijgen de vissen immers ook het plastic van het nepkoraal binnen, het zij in geringe hoeveelheden. Daarom komt Blijdorp nu met een modern staaltje technologie: de 3D-printer. Daarmee kunnen ‘koraalruiven’ van duurzaam bioplastic worden gemaakt: nep-hersenkoraal dat hol is en een fijn rooster heeft aan de bovenkant. In die ruiven kan het eten gestopt worden en door de grootte van de mazen aan te passen, is het alleen toegankelijk voor specifieke soorten. Zo komen ook de verlegen soorten aan hun kostje.

Opfrissertje 

Foto: Erik Simonis (BB-Facebook)

Zoals eerder gemeld werd, wordt er voorafgaand aan de restauratie van de Rivièrahal al enig noodzakelijk onderhoud verricht. Het betreft de beelden die aan de zuidelijke façade van het pand staan en in De Giraffe wordt daar kort het een en ander over verteld. Ze maken strikt genomen geen onderdeel uit van Van Ravesteyns totaalontwerp, maar zijn een geschenk van de aannemers die betrokken waren bij de de bouw van Diergaarde Blijdorp. De komende tijd worden de beelden in volle glorie hersteld in een tijdelijk kasje naast de Victoria Serre en nadien worden ze elders in Blijdorp tentoon gesteld, in afwachting van de restauratie van het Rivièrahal-Complex zelf. En ja: ook de klok en de windvaandel keren uiteindelijk terug.

Maki-Mania 

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Ringstaart-man Leo heeft niet stilgezeten, zo blijkt. Het regent namelijk jongen in de Kanto-clan: nadat haar dochter Ketaka op 20 maart voor het eerst moeder werd, zijn ook Kyra en Kely later die maand bevallen, gevolg door Kanto zelf op 1 april. Deze clan telt verder nog een wat oudere dochter van Kanto en het in Apenheul verwekte jong waar Kely vorig jaar van beviel. Als je daar de vierkoppige Iza-clan bij optelt, alsmede mannetje Leo (die zich grotendeels afzijdig houdt van de strubbelingen van de makimaatschappij), komt het totaal aantal ringstaartmaki’s bij het Oceanium uit op vijftien. Ook elders in de tuin is de lente trouwens begonnen: in de Gierenrots-volière zijn twee Rüppells gieren uit het ei gekropen, volgend op de geboorte van nog een gier in de broedmachine. Dat is een record voor de Diergaarde, die eveneens het EEP voor deze kritiek bedreigde aaseters coördineert.

Corona-Update

Abonnementhouders opgelet: een dezer dagen ontvang je een e-mail met informatie over mogelijke compensatieregelingen. In de tussentijd gaan de video’s onder de noemer #OndertussenInBlijdorp gewoon door en zijn er nu ook webcams geplaatst in het binnenverblijf van de leeuwen. Daar kwam nog eens een bijzondere mededeling bij op blijdorp.nl: als je nu alvast kaartjes koopt, doneert Blijdorp een ticket aan lokale zorgverleners en kwetsbare kinderen. Jij blij, wij blij, zij blij, dat is de gedachte.

2016: al met al succesvol

Er ligt zeker een turbulent jaar achter ons: grootse politieke gebeurtenissen en het verlies van vele geliefde mensen. Ook binnen de grenzen van Diergaarde Blijdorp stapte directeur Marc Damen op en verloren we onder andere Tipsy, de oudste giraffe van Europa en de withandgibbons Nico en Saar, waarschijnlijk de oudste dieren in de Rotterdamse dierentuin. Desondanks was 2016 zo slecht nog niet…

Om met de harde cijfers te beginnen: 1,5 miljoen mensen brachten dit jaar een bezoek aan de Diergaarde. Hiermee staat de tuin op de lijst van meest bezochte attractieparken nog altijd hoger dan Dierenpark Amersfoort (80.000+ bezoekers) en het nieuwe themapark Wildlands te Emmen (1,2 miljoen bezoekers).

Daarnaast zijn er onder andere een Maleise tapir, hyacinthara, François-langoer en enkele McCords doosschildpadden en Franse knorvissen ter wereld gekomen: stuk voor stuk unieke geboortes. Daarnaast werd er flink gewerkt aan het monumentale Roofdieren-Gebouw, werd de restauratie van de Koedoestal afgerond en werd het eerste gedeelte van ‘Oceanium 2.0’ opgeleverd in de vorm van het Great Barrier Reef. Met zoveel om op terug te kijken, zie je soms door de bomen het bos niet meer: wat waren nou de absolute hoogtepunten van het jaar? Dat zochten wij uit! Via de Blijdorper Bende Awards ondervroegen we meer dan 200 mensen. Voor de uitslag van ons onderzoek, klik je HIER! Voor een terugblik op het 2016 van Blijdorper Bende klik je HIER!