Kort Nieuws #184

Welkom

Foto: piranha-info.com. Archieffoto.

Nieuw in Diergaarde Blijdorp: de luipaardcactusmeerval (Pseudacanthicus leopardus). Een klein groepje is uitgezet in het bassin van de dwergkaaiman. Het is een soort uit de familie der pantsermeervallen, bodembewonende zoetwatervissen met zuignapmondjes. Daarmee schrapen ze algen van rotsen en eten ze kleine ongewervelden. Pantsermeervallen worden in de aquariumhandel ook wel pleco’s genoemd. Als je er eentje adopteert, check dan altijd om welke soort het gaat: sommige kunnen erg groot worden en zijn dan lastig te verzorgen.

De grote inhaalslag

Dit is het laatste nieuwsbericht dat in 2022 zal verschijnen op het Blijdorper Bende Blog. Fijne feestdagen toegewenst, lieve lezers! Zodat iedereen up-to-date het nieuwe jaar ingaat, is deze nieuwskatern extra lang en delen we nog wat nieuwtjes die we eerder over het hoofd zagen. Daarbij delen we ook wat informatie uit de meest recente uitgave van het Vriendennieuws, die normaliter pas over een paar maanden openbaar zouden worden. Graag vragen we van jullie een kleine wederdienst: overweeg om in 2022 lid te worden, schenk een geliefde een lidmaatschap als cadeau of doe een kleine donatie aan Blijdorp. Dankjewel!

Groot klein nieuws

Foto: Saskia Bokkers (BB-Facebook). Blijdorp fokte een paar jaar geleden ook al met de kantjils.

Te beginnen bij een zege in de Maleise Bosrand: er zijn afgelopen zomer twee Balabac-kantjils geboren in Diergaarde Blijdorp! Dat is erg bijzonder, want de vader van de kleintjes is een van slechts twee fokmannetjes voor deze bedreigde soort in heel Europa. Het is dus erg belangrijk dat hij zijn genen doorgeeft. Beide kalfjes zijn vrouwelijk, maar hopelijk kan hij volgend jaar wat zonen verwekken. Blijdorp heeft drie fokvrouwtjes waarmee hij potentieel gekoppeld kan worden. Met in totaal zes individuen herbergt Rotterdam eigenhandig ongeveer de helft van alle kantjils in gevangenschap wereldwijd. Een paar van deze nachtactieve ‘dwergherten’ zijn te zien in het nachtdierenhok in het Aziëhuis.

Natuurbehoudscentrum

Foto: Maxime Stok (BB-Facebook). Het is nooit bekend gemaakt waarom de bladstaartgekko’s achter de schermen zitten, maar mogelijk is luchtvochtigheid in het NBC het probleem.

Het is gemakkelijk om de kluts kwijt te raken in het Natuurbehoudscentrum. Het is een eeuwig komen en gaan van dieren! Dit jaar hebben is een roodoorbuulbuul uitgevlogen hier. Achter de schermen is tevens een kritiek bedreigde Annam-waterschildpad uit het ei gekropen, mogelijk dat hij uiteindelijk voor de schermen geplaatst wordt. Al enkele jaren zijn de Annam-waterschildpadden niet zichtbaar voor bezoekers. De totale afwezigheid van de bladstaartgekko’s is tevens nog altijd een groot gemis onder bezoekers. De dieren lijken het achter de schermen echter naar hun zin te hebben, met laatst zelfs een onverwachtse geboorte.

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook)

Wel te zien zijn een heleboel pasgeboren Maleise wandelende bladeren (goed zoeken!) en een paar jonge gilamonsters. Blijdorp heeft de smaak aardig te pakken met de laatstgenoemde soort: dit jaar zijn een aantal gila’s uitgevlogen naar andere parken en laatst zijn wederom zeven gila-eieren uitgekomen. Het zijn de enige gilamonsters die dit jaar geboren zijn in de dierentuinwereld. De teller staat nu op zeventien gilamonsters in Blijdorp, waarmee het park de grootste populatie ter wereld herbergt.

Vogelvlucht (deel 1)

Foto: Maxime Stok (BB-Facebook). Slechts een handjevol dierentuinen houdt papegaaiduikers.

Ook in de grote volières is het makkelijk om de tel kwijt te raken tijdens het broedseizoen. Uiteindelijk een bescheiden resultaat op de klippen van Bass Rock, het vogelverblijf bij de entree van het Oceanium. Eén jonge papegaaiduiker is toegevoegd aan de kolonie, net als drie zeekoeten. De opbrengst bij de Falklands lag iets lager dan normaal met drie koningspinguïns en één ezelspinguïn, maar daar zijn de verzorgers niet rouwig om. Er is juist sprake van actief populatiebeheer om overbevolking te voorkomen.

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). De laatste blauwgele ara’s zijn op transport gegaan.

Een bewogen jaar bij de Zuid-Amerikaanse vogels. Er waren ‘gebruikelijke’ succesjes bij de hyacinthara’s, rode ibissen en kuifseriema’s; voor de jonge seriema en een deel van de ibissen is alweer een nieuw tehuis gevonden, net als voor een hyacinthara (uit ’21). Dat mag ook wel, want de volgende baby-hyacinth is alweer onderweg! Minder opvallend, maar wel uniek was de geboorte van een witwangfluiteend. Toch was het vooral een jaar van afschalen: Blijdorp heeft dit jaar afscheid genomen van de laatste geelvleugelara’s, blauwgele ara’s en groenvleugelara’s. Achter de schermen is nog maar één soldatenara aanwezig. Deze soorten werden gehouden bij de Vrije Vlucht Voorstellingen, maar deze vogelshow zal niet terugkeren.

 Vogelvlucht (deel 2)

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). De geboorte van een secretarisvogel dit jaar was een primeur.

In de Gierenrots-volière, op de Savanne, zijn dit jaar voor de verandering geen maraboes uitgevlogen. Zij bleven wat langer in het winterverblijf vanwege de nestbouw van de secretarisvogels. Behalve de jonge secretaris zijn dit jaar drie Rüppells gieren, één kapgier en twee witkopgieren uitgevlogen. Voor twee daarvan, een witkop en een Rüppells, waren geen geschikte pleegouders beschikbaar in Blijdorp en daarom zijn zij ‘geadopteerd’ door Vogelpark Avifauna. Nu we het toch over de Gierenrots hebben: laatst is de volière weer opengesteld voor bezoekers. Door wat kleine aanpassingen zijn bezoekers nu te allen tijde afgeschermd van de vogels. Er geldt namelijk nog altijd een afschermplicht in verband met de griepepidemie onder watervogels en pluimvee in Europa.

Foto: Patrick Kruizinga (BB-Facebook). Weinig dierentuinen hebben zoveel succes met de violette schildtoerako als Blijdorp.

En wat is er dit jaar gebeurd in de Okapi-Volière? Een heleboel! Niet alleen was er een ware ‘baby boom’ bij de muisvogels, geelkeelfrankolijnen en driekleurglansspreeuwen, maar ook de violette schildtoerako’s hebben maar liefst twee nestjes met twee jongen grootgebracht. De groenhelmtoerako’s zijn ook weer van de partij met twee kuikens. De zomertortels hebben twee eieren uitgebroed en er waren ook twee legsels bij de sneeuwkaptapuiten, de recentste daarvan was goed voor maar liefst drie kuikens! Oh, en dan waren er ook nog de vier kleine marmertalingen bij de vijver. Helaas suggereren nieuwe bronnen dat zij het niet gered hebben. De klad zat er dit jaar ook weer in bij de vergrijzende groep bijeneters en zwaluwen, met wederom nul eieren. Zout in de wonden is de recente dood van een van de twee hoppen.

Foto: Marja Troost van Dam (BB-Facebook). De eerste jonge flamingo’s sinds 2004.

Drie gezonde purperglansspreeuwen bij de buren, bij het Weverkopje, zijn een schrale troost. De aanwas bij de textorwevers zelf bedraagt vijf à tien kuikens, waar de verzorgers genoegen mee nemen. In de Krokodillenrivier zijn (voor zover bij ons bekend) dit jaar geen vogels uitgevlogen. Daar staat tegenover dat op het Flamingo-Strand maar liefst twaalf van deze roze langpoten uit het ei kropen, plus broedsucces bij de Baers witoogeenden én de noordelijke pijlstaarten!

 Vogelvlucht (deel 3)

Foto: Josien de Vries (BB-Facebook). De kolonie molinettispreeuwen bereikte dit jaar recordgrootte.

Grotendeels hetzelfde liedje als altijd in de Victoria Serre: Balispreeuwen, muisvogels, roodoorbuulbuuls en kroonduiven alom. Het liedje, of beter gezegd het oorverdovende getjirp, van de molinettispreeuwen klinkt echter luider dan ooit tevoren: de kolonie is meer dan verdubbeld in grootte dit jaar, tot een zestigtal vogels! Er zijn al een paar kandidaten gevonden voor het opvangen van de nieuwe generaties. Totdat het zover is, voorkomen de verzorgers handmatig dat er nog meer eieren uitkomen.

Foto: Shirley Kroos (BB-Facebook). De nieuwsgierige jonge shama’s stalen de show in de Victoria Serre deze zomer.

Met zo’n imposante zwerm zou je bijna vergeten dat ook de geelkeelgaailijsters (3x) en de shamalijsters (10x) een erg productief broedseizoen achter de rug hebben. De meeste shama’s zijn al doorverhuisd. Op de valreep van 2022 ook nog een langverwacht kuiken bij de manenduiven. Er waren ook onsuccesvolle broedpogingen bij de irenabuulbuuls, zwartnekvruchtenduiven en dolksteekduiven, maar wie weet pakt dat beter uit in 2023. Blijdorp gaat het nieuwe seizoen in met vijf reuzentoekans, na een jaar met twee sterfgevallen en één geboorte.

Uitzwaaien

Foto: Patrick Kruizinga (BB-Facebook)

Sumatraanse tijger Emas laat de polder achter zich. In Duitsland heeft de fokcoördinator een vrouwtje gevonden waarmee hij zich mag voortplanten. Voorlopig blijft ons vrouwtje Alia, inmiddels al aardig op leeftijd, alleen achter in de Tijgerkreek. Eveneens vertrokken naar de oosterburen zijn twee kuifhertjes. Het betreft het koppel dat tot voor kort in het ‘bosverblijf’ van de Himalaya-biotoop verbleef. Op deze plek hadden de dieren veel last van stress.

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

Dan nog een paar oude nieuwtjes die we niet eerder gemeld hadden op het Blijdorper Bende Blog. In mei heeft Rotterdam afscheid genomen van vicuña Evita (2020), zij is inmiddels helemaal ingeburgerd in Berlijn. Het nieuwe Vriendennieuws meldt het vertrek van verschillende jongvolwassenen, waaronder een violette schildtoerako, een Visaya-wrattenzwijn, twee slurfhondjes en twee Balispreeuwen. In het mutatieoverzicht staan tevens zes kortsnuitzeepaardjes: dit betreft opvangdieren die, na een uitgebreid revalidatieproces, deze zomer in het volste geheim teruggeplaatst zijn in de Oosterschelde.

In memoriam

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). De doodsoorzaak van de koedoeman is niet bekend gemaakt.

Helaas zijn er dit jaar ook weer een paar weduwes en weduwnaren bijgekomen in Blijdorp. Na jarenlang succes is de fok bij de Himalaya-glansfazanten opeens stilgevallen met de dood van het vrouwtje. Manlief is naar verluidt achter de schermen geplaatst. Bij de grote koedoes is het mannetje gestorven. Zonde, want de jonge bok heeft zich nooit kunnen bewijzen als vader. Ingewijden melden dat Blijdorp momenteel nadenkt over de toekomst van de resterende koedoes in de dierentuin, omdat de kudde steeds vaker ruzie heeft met de giraffen. Het Vriendennieuws meldt verder het overlijden van een slanke lori, een koningspinguïn, een Balispreeuw, een textorwever en een flamingo. Nog recenter is de onverwachtse dood van vicuña Marion, in april van dit jaar geboren, en de dood van de laatste huiscavia.

Dier zoekt dier

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Elders is Blijdorp druk bezig met het samenstellen van nieuwe koppeltjes. Er is een mannelijke toepaja in ontvangst genomen om het vrouwtje in het Aziëhuis gezelschap te houden. Ook de wallaby’s hebben weer een heer in hun midden (uit Wildlands Emmen), al zit de groep voorlopig aan de anticonceptie. De onvruchtbare bongobok is op transport gegaan naar Tsjechië. Ons overgebleven vrouwtje heeft nu gezelschap van een jongedame uit GaiaZOO en het verblijf kan weer eventjes mee dankzij een kleine facelift. Rotterdam is nog in afwachting van een nieuwe bongoman om de dames het hof te maken. Er zijn sinds 2019 geen bongo’s geboren in Rotterdam.

Botanisch Blijdorp

De plantenkundigen in Diergaarde Blijdorp zitten niet stil. Op de Savanne zijn nieuwe bomen aangeplant. Ondergronds zijn speciale structuren van kunststof aangebracht die de wortels moeten beschermen tegen het gewicht van giraffen. Hieronder zie je hoe de transplantatie eraan toeging.

Kort Nieuws #165

Donzig

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook)

Bijzonder geboortenieuws uit de Maleise Bosrand: de Sumatraanse gaailijsters hebben voor nageslacht gezorgd. Een primeur voor Blijdorp! Het jong is inmiddels al uitgevlogen, al heeft hij de zangpatronen van zijn ouders nog niet helemaal onder de knie en bedelt hij regelmatig om voer bij zijn ouders. De Sumatraanse gaailijster is een bedreigde diersoort die in 25 Europese dierentuinen wordt gehouden. In het wild lijden ze onder habitatvernietiging ten behoeve van palmolieproductie en vangst voor de lokale huisdierenhandel. Het was één van de hoofdrolspelers voor de EAZA Silent Forest Campaign, waarbij Europese dierentuinen geld ophaalden voor natuurbehoud. €69.000 daarvan wordt gestoken in de realisatie van een fokcentrum voor de Sumatraanse gaailijster in samenwerking met Yayasan Ekosistem Lestari.

Donzig (deel 2)

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook)

In het Hart van Afrika hebben de hoppen een kuiken gekregen. Deze oranje neefjes van de neushoornvogel zijn holenbroeders die meestal nestelen in oude boomstammen, maar ze kunnen zich ook schikken naar andere habitattypes. Dat laten ‘onze’ hoppen goed zien: ze maken gebruik van de nestwand van de bijeneters! Het is het eerste jong voor dit van origine Belgische koppeltje. De hop wordt vrij territoriaal rond de paartijd en scheidt een sterke, vieze geur uit om pottenkijkers op een afstandje te houden. Hun huisbazen, de bijeneters, vertonen vooralsnog weinig tekenen van nesteldrang, eerder baltsgedrag ten spijt.

-> Update: helaas blijkt het om een vals alarm te gaan. De hop heeft tot nu toe alleen onbevruchte eieren gelegd.

Baby Boom

Foto: Greet van Norde (BB-Facebook)

En dat is niet het enige! In de Krokodillenrivier-kas hebben de Kaapse klipdassen weer pups. In het Aziëhuis is weer een jonge slanke lori gespot – de vierde sinds 2017 – en bij het Weverkopje leeft een kleine groenhelmtoerako. In het Oceanium is, net als de twee voorgaande jaren, een pinchétweeling geboren. Als we het toch over jonge dieren hebben: een update over de babyolifant. Het jonge bulletje is Radjik gedoopt. Dat is de naam van een stadje op het Indonesische eiland Bangka, wat natuurlijk tevens de naam van Radjiks moeder is. De kleine doerak banjert vrijwel iedere dag naar hartenlust rond over het buitenverblijf.

Belevenissen

Ervaar de dierentuin eens op een andere manier. Van 17 juli t/m 21 augustus wordt op NPO1 een nieuw seizoen van ‘Het echte leven in de dierentuin’ uitgezonden, dat zich afspeelt in Diergaarde Blijdorp. De opnames vonden grotendeels in de loop van de coronasluiting plaats en hebben onder andere de bevalling van zwarte neushoorn Naima van dichtbij gevolgd. Daarnaast is Blijdorp op 10 juli het decor voor het ‘A Day At The Park‘, een exclusieve silent disco. De muziek wordt verzorgd door Boris Ross en Franky Rizardo. Door het gebruik van koptelefoons is er geen geluidsoverlast en krijgen de dieren zelf weinig mee van de festiviteiten. Klik HIER voor meer informatie.

Blijdorp Bouwt

De werkzaamheden aan het Aziëhuis zijn afgerond. De houten vloer is verwijderd en vervangen door linoleum. Ook zijn de twee kleine terraria langs de ‘binnenbocht’ behouden gebleven, in tegenstelling tot eerdere speculaties. Wel zijn ze geheel opnieuw ingericht en afgewerkt. Er zitten nog geen dieren in, al weet de podcast ‘Blijdorp Op Groen’ te melden dat er plannen zijn voor een mierenkolonie in één van de twee hokken. Voorafgaand aan het geklus zaten hier Maleise wandelende bladeren en een bloedzuigerhagedis, al hebben hier eerder ook neushoornboomslangen en krokodilstaarthagedissen gewoond.

Foto: Jop Kempkes (BB-Facebook/Beheer)

Kort Nieuws #162

Gluren bij de buren

Afgelopen vrijdag was het, na maandenlange stilte, opeens weer een drukte van belang in Diergaarde Blijdorp. In overleg met de Rijksoverheid mocht de dierentuin 4.000 bezoekers ontvangen. Een waardevolle beproeving van de effectiviteit van de coronamaatregelen, maar voor de gasten natuurlijk vooral een leuk dagje uit. De nieuwtjes in deze editie van Kort Nieuws zijn dan ook vooral afkomstig van wat de bezoekers opviel bij hun rondje door het park. Helaas is de ochtend na de veldproef naar buiten gekomen dat de echte heropening van dierentuinen en andere doorstroomlocaties nog minimaal twee weken op zich zal laten wachten.

Kwetter column

Foto: Greet van Norde (Vrienden van Blijdorp). Sumatraanse gaailijster.

Nieuw in Diergaarde Blijdorp: de Sumatraanse gaailijster (Garrulax bicolor). Alhoewel, nieuw: in 2019 nam Rotterdam de soort achter de schermen in ontvangst, maar nu zijn ze voor het eerst voor bezoekers te zien bij het Aziëhuis. Hun natuurlijke leefgebied mag dan wel het op een na grootste eiland van Zuidoost-Azië zijn, maar decennia aan habitatvernietiging en illegale vangst voor de huisdierenmarkt eisen hun tol. De Sumatraanse gaailijster was een van de focussoorten van de EAZA Silent Forest Campaign en door Europese dierentuinen is er geld opgehaald voor de bouw van een fokcentrum in Indonesië. Deze bedreigde vogelsoort wordt gehouden in 24 Europese dierentuinen en vanuit Chester Zoo wordt een fokprogramma (EEP) gecoördineerd. Ander vogelnieuws: er is een groepje helmparelhoenders uitgezet in de Gierenrots-volière en er is een koppel purperglansspreeuwen ingetrokken bij het Weverkopje op de Savanne.

Fishy

Foto: John van Hagen (BB-Facebook). Dwergkaaiman.

Ook wat interne verhuizingen bij het Oceanium. Geen vissen meer bij Bass Rock: de goudbrasems zijn verhuisd van het zeevogelbassin naar het Noordzee-aquarium. In het Natuurbehoudscentrum is het ‘glazen huis’ voorlopig nog te krap om open te mogen, maar van buitenaf is te zien dat een van de drie aquaria betrokken is door de Titicacakikkers. Het gaat dan over de tank die voorheen Malagassische cichliden huisvestte, maar deze zijn eind vorig jaar overgeplaatst naar een groter aquarium, grenzend aan het Kelpwoud. De kritiek bedreigde Sakaramy-tandkarpers, die samenleefden met de cichliden, zijn vermoedelijk achter de schermen geplaatst. Wat er precies bij het kleine Amazone-segment gaande is, is onbekend. De oscarcichliden en pauwoogbaarzen, alsmede een van de drie zilveren arowana’s, lijken van de aardbodem verdwenen te zijn. Dat was kort voorafgaand aan de huidige sluiting ook al zo, maar nu schijnt óók de dwergkaaiman achter de schermen geplaatst te zijn. Nadat vorig jaar ook al de oude mannelijke pauwoogzoetwaterrog overleed, resteert nu alleen nog een duo arowana’s, een zuignapmeerval en wat guppen.

Waar is Nick?

Foto: Diergaarde Blijdorp (blijdorp.nl)

Op social media meldt Diergaarde Blijdorp de geboorte van een kuifhertje in de Chinese Tuin. Het is een mannetje dat Simon gedoopt is, naar een onlangs gepensioneerde verzorger. De moeder is Michelle en de vader is Peter. Hopelijk vergaat het Simon beter dan zijn zus uit 2020, Stella, die uiteindelijk om onduidelijke redenen bezweek. Mocht ‘kuifhert Simon’ je bekend in de oren klinken, dan kan dat zomaar kloppen. Eind 2006 werd er al eens een ‘Simone’ geboren, net als in 2019, en in 2018 had je ‘Samane’.

Bouwnieuws

Blijdorp heeft de rust gebruikt om flink door te klussen aan projecten die extern gefinancierd worden. De meest opvallende van het stel: de Bergdierenrots. Zoals de dierentuin eerder al aankondigde, ondergaat dit Rijksmonument een erg grondige restauratie. Zo grondig, dat de rotstoren geheel ontmanteld is! De huidige versie is namelijk niet het origineel, maar een latere reïncarnatie van het oorspronkelijke bouwwerk uit 1940. Versie drie, waar nu dus aan gewerkt wordt, zal een soort hybride worden van de eerdere twee uitvoeringen. Het idee is dat er een optimale balans bereikt wordt qua dierenwelzijn voor de toekomstige inwoners: de rode panda’s. Hoewel veel mensen nog steeds duimen voor de terugkeer van hoefdieren, is dit niet realistisch omdat de binnenverblijven hiervoor te klein zijn. Als mondiale fokcoördinator voor de rode panda en een belangrijke geldschieter voor natuurbehoud in Nepal wil Rotterdam toonaangevend zijn. Door een extra perk te creëren voor deze acrobatische omnivoren, kan Blijdorp een ’tussenstation’ worden voor dieren die tijdelijk nergens anders terecht kunnen. De Bergdierenrots moet begin volgend jaar opgeleverd worden.

De nieuwe flamingovolière gaat heel wat eerder dan dat open: het is de bedoeling dat de roze watervogels omstreeks Pinksteren van hun nieuwe perk kunnen genieten. Bezoekers zijn lovend over de nieuwe, sierlijke vormgeving. Ook het naastgelegen entreeplein, waar nieuwe bomen aangeplant worden en een ondergrondse waterberging is aangelegd, lijkt al aardig compleet. Het bankje dat toenmalig koningin Beatrix in 2007 schonk aan de dierentuin, is richting de Rivièrahal opgeschoven. De vereniging Vrienden van Blijdorp is een belangrijke co-sponsor van deze onderneming, en is eveneens de financierder voor de inmiddels opgeleverde Bijenvallei en het uitgebreide wrattenzwijnenverblijf in de Maleise Bosrand. Het Aziëhuis zelf is enigszins een bouwval momenteel: de houten vloer is verwijderd, om nog onbekende redenen. Tegelijkertijd zijn ook de terraria voor de Maleise wandelende bladeren en de bloedzuigerhagedis geheel ontmanteld. Al langer worstelt de dierentuin met het bereiken van een gezonde luchtvochtigheid in dit deel van het pand: vermoedelijk is dat de reden voor deze ingreep. Of de verblijven nog terugkeren, is onbekend.

Hieronder een paar foto’s van alle bedrijvigheid.

Foto: Mariette Kat (BB-Facebook). Nieuwe flamingovolière.

Foto: Greet van Norde (Vrienden van Blijdorp). Vernieuwd Flamingo-Strand.

Foto: Greet van Norde (Vrienden van Blijdorp). Vernieuwd Flamingo-Strand.

Foto: Nick de Koning (Vrienden van Blijdorp). Nieuwe Visaya-oever, gezien vanaf het pelikanenvlonder.

Foto: Nick de Koning (Vrienden van Blijdorp). Leeggehaalde terraria Aziëhuis.

Foto: Mariette Kat (BB-Facebook). Werkzaamheden Bergdierenrots.

Kort Nieuws #157

Flitsend

Foto: Maxime Stok (BB-Facebook). Menarambo-cichlide in Blijdorp.

De eerste stap van de ‘flitsactie 2020‘ van de Vrienden van Blijdorp is voltooid: bij de uitgang van het Natuurbehoudscentrum in het Oceanium vind je nu een zoetwateraquarium met soorten uit Madagaskar. Het soortbordje, dat het aquarium met stukken hout, planten en een geverfde achterwand flankeert, spreekt boekdelen: vijf vissen komen hier uiteindelijk, en dat zijn niet zomaar exotische goudvissen. De lijst wordt aangevoerd door, zoals op Blijdorper Bende al eerder gespeculeerd werd, de damba-cichlide (Paretroplus damii): een dier dat al snel 30 centimeter of langer kan worden van kop tot staart. Ze leven in rivieren in Noordwest-Madagaskar, waar ze zich voornamelijk voeden met slakken. Op de Rode Lijst staan ze als ‘kwetsbaar’ vermeld vanwege hun beperkte verspreidingsgebied en de lokale visserij. Een soort die uit hetzelfde problematische gebied komt en bovendien moet leren omgaan met de bouw van een dam in hun habitat, is de kwetsbare Andapa-cichlide (Paratilapia polleni andapa). De volwassen exemplaren van deze soort zijn gitzwart met vele kleine witte stipjes, een werkelijk prachtig aanzicht. Verder wordt de Grandidiers cichlide (Ptychochromis grandidieri) uit Oost-Madagaskar genoemd, zij houden er een iets simplistischer uiterlijk op na met hun gelige schubben en wat zwarte vlekken. Zij zijn in slechts vier Europese dierentuinen te zien en hebben het geluk dat ze niet als bedreigde diersoort te boek staan, al geeft het IUCN openlijk toe dat er eigenlijk te weinig data bestaan om dat hard te maken. Deze drie soorten zijn nooit eerder in Blijdorp te zien geweest en helaas is dat ook nu nog zo: de enige inwoners die al daadwerkelijk in het aquarium zitten, zijn de kotsovato-cichliden (kwetsbaar) en menarambo-cichliden (kritiek bedreigd). Wat jongere individuen van deze soorten waren eerder al losgelaten in een van de andere aquaria in het Natuurbehoudscentrum en hebben daar tevens geprobeerd om zich voort te planten. Veelbelovend!

Mutatierubriek

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). De nieuwe Chileense poedoe.

Romantiek in de Andes? Bij de Chileense poedoes heeft een wissel plaatsgevonden. Begin 2019 arriveerden hier twee broertjes, maar nu heeft een van de twee heren plaats moeten maken voor wat vrouwelijk schoon. Ze is te herkennen aan haar afwezige gewei – al duurt het wellicht niet heel lang meer voordat de heer de zijne afwerpt, waarna het onderscheiden van de dieren een pittige taak wordt. Verder is, inmiddels alweer enige tijd geleden, een kuiken gemeld bij de sneeuwkaptapuiten: charmante en lawaaierige vogeltjes met een oranje buik die maar in zo’n twintig Europese dierentuinen worden gehouden. Ze leven vooral in in landen ten westen van de Congo-rivier, zoals Togo en Gabon, maar ook in minder beboste regio’s rondom het Victoriameer. In Blijdorp delen ze een verblijf met de populaire steppeslurfhondjes. Recenter is de geboorte van een Mhorr-gazelle, tussen verblijven van de de leeuwen en gieren. Het is (als mijn wiskundevaardigheden me niet in de steek laten) nummer vier dit jaar. In 2015 keerde de Mhorr-gazelle, na vier decennia uitsluitend in gevangenschap bestaan te hebben, terug naar de wildernis van de Westelijke Sahara dankzij het harde werk van Europese dierentuinen en een donatie van UNESCO. Tot slot nog een kleine huishoudelijke mededeling namens de Maleisische wandelende bladeren: het gezin is verhuisd naar een terrarium achter de schermen, waar ze nu samenwonen met acht jonge dieren uit Chester Zoo. Op hun oude adres is nu een tweede groepje Britten te vinden, de reden voor de wissel is niet bekend.

Kuddegedrag

Screenshot: Diergaarde Blijdorp (DB-Facebook)

Nieuw in Diergaarde Blijdorp: de helmparelhoen (Numida meleagris). Een flinke groep van deze grondbewonende vogels is laatst voorgesteld aan de ringstaartmaki’s bij het Oceanium. Ze leven vredig samen, al houden ze elkaar wel strak in de gaten. Eind 2018 financierden de Vrienden van Blijdorp de bouw van dit doorloopverblijf, dat de entree moest worden voor de door de COVID-19 geannuleerde Eilandhoppen-kas. Het eindresultaat getuigde van ongelofelijk oog voor detail: van de kleur van het bezoekerspad tot de vormgeving van de rotsen en de beplanting, alles kon gekoppeld worden aan een educatieve totaalbeleving van Madagaskar. Hoewel dit Oost-Afrikaanse eiland natuurlijk vooral bekend staat om zijn maki’s, is hier nog veel meer te vinden: zo is het qua schildpadden en kameleons een van de meest diverse plekken op de planeet en ook wat betreft vissen en landzoogdieren is het een veelal ondergewaardeerde schatkist. Helaas behoort het ook tot de armste landen ter wereld en het merendeel van de endemische diersoorten staat nu als bedreigd op de Rode Lijst. Nu Eilandhoppen echter van de baan is, lijkt de Diergaarde het over een andere boeg te gooien: de helmparelhoen komt immers in bijna heel Afrika voor, maar opvallend genoeg niet op Madagaskar. Wel is het zo dat ze hier al lange tijd als invasieve immigranten aanwezig zijn in gebieden die meer op de savannes van het vasteland lijken. Daartoe behoort ook zeker de habitat van de ringstaartmaki. Net als hun verblijfsgenoten zijn helmparelhoenders nogal vocaal. Ze zijn verwant aan de kroonparelhoenders in de Okapi-Volière, al zijn helmparelhoenders in circa tien keer zo veel dierentuinen aanwezig.

Ruim baan voor zwaargewichten

Foto: Wianka Keij (BB-Facebook)

Afgelopen weekend werd het winterlezing-seizoen van de Vrienden van Blijdorp afgetrapt. Bij een webinar vertelde curator Harald Schmidt, samen met assistent-fokcoördinator Jeroen Kappelhof, over de ‘oorlog’ tussen Irma en Trong Nhi, de riskante capriolen van Fahim, de evolutie van dierenwelzijn en verzorgerschap, de verschuivende sex-ratio in het fokprogramma en de rol van dierentuinen bij een potentiële ‘genetische restauratie’ van wilde olifantenpopulaties. Er kwamen ook bijzondere beelden voorbij van de Dikhuidenvleugel in de jaren ’70 en als klap op de vuurpijl werd een eerste schets van het toekomstige olifantenverblijf getoond. Hier op Blijdorper Bende zullen we echter nog even wachten met het bespreken hiervan, uit respect voor de Vrienden. Extra leden zijn met het huidige economische noodweer immers harder nodig dan ooit tevoren! Daarom willen we jullie op het hart drukken dat een lidmaatschap van de vereniging Vrienden van Blijdorp, wat je nog geen vijftig euro jaar kost, het geld meer dan waard is. Als je je nu inschrijft voor 2021, krijg je het restant van dit jaar gratis! Je kan dit soort lezingen, waarvan er begin volgend jaar nog twee georganiseerd worden, live bijwonen en je vragen laten beantwoorden door de experts. Ook krijg je vier keer per jaar het Vriendennieuws op de deurmat, een tijdschrift waarin artikelen worden geschreven in nauwe samenwerking met de verzorgers en projectontwikkelaars die werken aan de toekomst van de Diergaarde. Klik HIER om naar de website van de Vrienden te gaan en onthoud zoals altijd: vrienden maken het verschil!

Buiten Blijdorp

Een lichtpuntje in wat een lastige maand voor DierenPark Amersfoort geweest is: olifant Kina is donderdagochtend bevallen van een meisje, Yindi, na een zwangerschap van bijna twee jaar. We besloten om de stamboeken in te duiken en wat blijkt? Het is een mini met Rotterdams bloed! Haar opa en oma, van moeders kant, zijn Indra en Alexander. Ja, de Alexander die hier niet alleen Bangka en Trong Nhi heeft verwekt, maar ook Senang, Anak, Sibu en Tonya! Lang verhaal kort, onze Faya is een half-nicht geworden! Ook oma Indra is niet zonder een vleugje Maasstad: haar vader (en dus de overgrootvader van de spruit) is namelijk Ramon, die haar in ’97 heeft verwekt bij Khine War War, toen zij in Blijdorp bleef logeren. Indra is daarmee het jongste nog levende kind van Ramon. Overigens is het niet een en al polder-DNA: Yindi’s vader is de Franse Maurice, die afstamt van twee in het wild geboren dieren.

Foto: Hart van Nederland (hartvannederland.nl). Moeder en kind zijn HIER live te volgen.

Kort Nieuws #116

Ontsnapt!

Foto: Vlaardingen 24  (vlaardingen24.nl). Ondanks dat delen van de dierentuin werden afgezet, liepen twee leerlingen van het Vlaardingse Geuzencollege de ontsnapte kuifmakaak tegen het lijf.

Het kan je niet ontgaan zijn: op 31 augustus heeft een kuifmakaak een manier gevonden om uit het Aziatisch Moeras te ontsnappen. Hoewel niemand heeft gezien hoe de uitbraak in z’n werk ging, is het aannemelijk dat de jonge aap gebruik heeft gemaakt van een boomtak die boven een ondiep gedeelte van de waterpartij hing. De tweejarige was nog erg gehecht aan de moeder en bleef dus in de buurt van het Aziatisch Moeras, waardoor de verzorgers in staat waren een deel van de tuin af te zetten om de rust te bewaren. Vervolgens werd een geïmproviseerde ‘brug’ naar het eiland gemaakt met een dikke tak en maakte de kuifmakaak zelf weer de oversteek naar het eiland. Niet veel later volgde de hereniging met zijn drie soortgenoten. Eind goed, al goed.

Bijzonder Boompje

Bij de oude ingang is een bijzondere plant te zien, namelijk een Wollemia nobilis. Van deze Australische naaldboom werd gedacht dat hij was uitgestorven, totdat er in 1994 nog minder dan honderd volwassen bomen werden gevonden in een kloof nabij Sydney. Het oudste exemplaar is waarschijnlijk al duizend jaar geleden ontkiemd en is 40 meter hoog. De Wollemia nobilis behoort tot de familie van de ‘slangenden’, die zo’n 200 miljoen jaar geleden geëvolueerd is – nog voordat de dinosauriërs in grote getale voorkwamen. Er is een kweekprogramma opgezet om dit levende fossiel te redden.

Blijdorpse Baby’s

Foto: Josien de Vries (BB-Facebook)

Ook de grotere inwoners van de Diergaarde beginnen klein: dat wordt goed duidelijk bij de Cubaanse hutia’s. Tussen de volwassen individuen van dit ‘neefje’ van de cavia, die ruim een halve meter groot kunnen worden, kruipen een aantal wurmpjes ter grote van een flinke muis rond. Vorig jaar werden er ook al hutia’s geboren. Aan de andere kant van de dierentuin is ook nieuw leven te spotten: in de Maleise Bosrand is een Scheepmakers kroonduif uit het ei gekropen, iets dat al tijden niet gebeurd is in Blijdorp.

Foto: Leo Brentjes (BB-Facebook)

De Scheepmakers kroonduif lijkt helemaal niet op de duiven die we in Nederland gewend zijn, maar is een grote vogel uit de wouden van Nieuw-Guinea met een soort waaier op zijn hoofd. Het kuiken is inmiddels al flink gegroeid en gaat regelmatig op ontdekking in de volière. Ook zijn er in het Aziëhuis kleine wandelende bladeren te bezichtigen. Een leuk feitje is dat alle exemplaren in gevangenschap van deze specifieke soort, Phyllium giganteum, dames zijn. De vrouwtjes hebben namelijk geen mannetje nodig om voor nageslacht te zorgen.

…En nog een geboorte!

Beschuit met roze muisjes! Directeur Erik Zevenbergen is in de vroege uurtjes van 30 augustus namelijk vader geworden. Het is een meisje, Mette Olivia geheten. Het kersverse gezinnetje heeft laten weten dat alles goed gaat en geniet momenteel volop. Blijdorper Bende wenst ze veel geluk toe!

Weldoener

Foto: Frederiek van Rhijn (Facebook)

Op kosten van de vereniging Vrienden van Blijdorp gaat Blijdorp een deel van het Oceanium grondig onder handen nemen, maar om de plannen te realiseren moet nog zo’n zes ton worden ingezameld. Een heel bedrag, maar iedereen kan een steentje bijdragen! Word bijvoorbeeld lid van de Vrienden van Blijdorp voor €46,- per jaar of doe een losse donatie. Zo zamelde Blijdorper Bendelid Frederiek van Rhijn in één middag €36,- in door zwerfafval op te ruimen en welgeteld 214 rondslingerende flesjes en blikjes in te leveren bij ‘Ecoeuros’. Twee vliegen in één klap! Het lijkt misschien een ondankbare taak, maar: ”als het milieu ziek wordt, dan worden we allemaal ziek”. Ook je lege flesjes of blikjes inleveren voor geld? Klik HIER om meer te lezen over Ecoeuros.

Baby’s op Bladeren

Helaas zullen er dit jaar wederom geen fotoshoots kunnen plaatsvinden met de Victoria amazonica. In het verleden gebeurde het wel eens dat deze reuzenwaterlelie zulke grote bladeren groeide, dat ze voldoende draagkracht hadden om een baby boven water te houden. In de Victoria Serre, waar je in vroeger je kind kon laten fotograferen op de bladeren, is de plant simpelweg niet groot genoeg dit jaar. In vlinderkas Amazonica zijn ze dat wel, maar daar is het logistiek niet mogelijk om dit veilig te doen.

Leeuwen-Update

Foto: Diergaarde Blijdorp (blijdorp.nl)

De drie leeuwenwelpjes, die vorige maand ter wereld kwamen, doen het goed. De drie groeien als kool, al blijft eentje een beetje achter. Gezien Lalana, ondanks haar relatief hoge leeftijd van acht jaar, nog niet eerder moeder geworden was, bleef het nog even spannend of ze het moederschap snel onder de knie zou krijgen. Gelukkig bekommert ze zich om de welpjes en verloopt alles voorspoedig. De geboorte vond plaats in de vroege uurtjes van 21 augustus in het buitenverblijf. Toen de verzorgers de jongen naar binnen verplaatsten, bleek dat een vierde welpje al overleden was. Nog niet eerder bestond een nestje bij de Aziatische leeuwen in Blijdorp uit vier jongen en het is eveneens de eerste succesvolle geboorte sinds de leeuwen verhuisd zijn naar de Tweeling-Gebouwen. Lalana en haar jongen verblijven in een rustig kraamverblijf achter de schermen, waar ze niet gestoord kunnen worden door de rest van de leeuwengroep. Om de rust te waarborgen is het binnenverblijf ook afgesloten voor het publiek en is het zogenaamde ‘schreeuwhok’ tijdelijk dicht. Totdat de welpjes rond de herfstvakantie naar buiten mogen, zijn de welpjes HIER live te volgen via de webcams.