Kort Nieuws #180

Zout in de wonden

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

De soap bij de gevlekte hyena’s duurt voort. De laatste keer dat er een hyena geboren werd in Blijdorp was in 2016, sindsdien worstelde Rotterdam met sterfgevallen en mislukte koppelingen. De verzorgers waren dan ook in hun nopjes toen Kaidi, te herkennen aan wat roze littekens, achterin het verblijf een hol groef! Eind juni verscheen een pup. De vader was Karoi, die eind vorig jaar via Antwerpen vanuit Singapore overkwam. In de hyenamaatschappij zijn mannetjes onderdanig en hij hield zich dan ook op gepaste afstand van het nest. Kaidi leek aanvankelijk nerveus en verplaatste de kleine regelmatig, maar het jong wist die kwetsbare eerste weken te doorstaan. Maar helaas mocht het niet zo zijn. Begin augustus kwam de pup klem te zitten onder een boomstam en kwam hij ter overlijden.

Licht aan het einde van de tunnel

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Over langverwachte voortplanting gesproken: er zijn kuikens bij de flamingo’s! De verzorgers hadden dit seizoen eigenlijk al afgeschreven, maar wellicht hebben ze zich laten inspireren door de Baers witoogeenden, waarmee Blijdorp laatst een primeur had. Er zijn een stuk of twintig eieren gelegd in totaal. Sinds 2004 lag de fok in de Maasstad compleet stil, wat een van de redenen was voor de moeizame verbouwing van het Flamingo-Strand in 2020-2021. Door de komst van het net worden lokale roofdieren geweerd en hoeven de vleugels van de flamingo’s niet langer gewiekt te worden. Bijzonder zijn ook de kuikens bij de witwangfluiteenden in Zuid-Amerika, de purperglansspreeuwen bij het Weverkopje, de sneeuwkaptapuiten in de Okapi-Volière de Sumatraanse gaailijsters in de Maleise Bosrand en de shamalijsters en Balispreeuwen in de Victoria Serre.

Opgewonden gaailijsters

Foto: Angelique Blijleven (BB-Facebook)

Nog meer waardevolle kuikens. In de Victoria Serre is een kritiek bedreigde geelkeelgaailijster uitgevlogen. De ouders hadden zich voor het laatst in 2020 bewezen, in ’21 produceerde de stokoude man enkel onbevruchte eieren. Het lijkt erop dat hij toch nog niet met pensioen hoeft! Inmiddels is het koppel namelijk zelfs bezig met een tweede leg… Mogelijk zitten ook de geelkeelgaailijsters in het Natuurbehoudscentrum op het nest, maar dat moet nog bevestigd worden.

Rivièra-Reorganisatie

Foto: Marja Troost-van Dam (BB-Facebook). Waar het jaarvogelvrouwtje heen vertrokken is, is niet bekend.

Wie de Victoria Serre opzoekt, zal het opvallen dat er het een en ander veranderd is in de vogelkas. De grootste wijziging is dat het centrale segment samengevoegd is met het segment van de jaarvogels. Herstel: het segment waar voorhéén een jaarvogel woonde. De soort is nu uitsluitend te zien in Taman Indah nu. Verwijderd uit de Victoria Serre is tevens de sneeuwkaptapuit, dat mannetje zat er slechts tijdelijk. Tot slot is het prille gezin van de geelkeelgaailijsters overgeplaatst naar het (vergrootte) centrale segment.

Blijdorp Bouwt

Foto: Jop Kempkes (BB-Beheer)

Nog wat andere bouwtechnische ingrepen in Blijdorp. Halsoverkop zijn er aanpassingen gemaakt aan het zeeleeuwenverblijf. De aanleiding is het filmpje waarin een jong mannetje bijna ontsnapt uit het bassin, dat even terug het hele internet over ging en zelfs op tv getoond werd. De schuldige, de in 2020 geboren Don, werd voor de zekerheid achter de schermen geplaatst. Nu is het hek opgehoogd en is Don herenigd met zijn familie. Gesloopt wordt er juist bij de kijkhut van de gorilla’s, naast de Oewanja Kinderjungle. Voorheen verbond een kooiconstructie dit monumentale pand met het buitenverblijf, maar het lijkt erop dat deze nu ontmanteld is. Tot voor kort overnachtten de mangabeys hier, maar zij zijn inmiddels (terug)verhuisd naar een van de koepelkooien van de Rivièrahal. In de steigers stond ook een van de ingangen van Taman Indah. Aan de ‘neushoornkant’ van dit gebouw is de draaideur vervangen door een dubbele schuifdeur.

Als kool

Foto: @avd55photos (BB-Instagram)

Beschuit met blaadjes op de Afrikaanse Savanne: tegenover de dierenkliniek is witkruinmangabey Cheche, een van de dochters van fokvrouwtje Casper, voor het eerst zelf moeder geworden. De trotse vader is Oda. Blijdorp is een van de weinige dierentuinen waar deze zeldzame apen zich vrijwel ieder jaar voortplanten. Aan de andere kant van de Diergaarde, in de Maleise Bosrand, is een andere inwoner klaar om het nest te verlaten. Een van de jonge vrouwelijke vissende katten is uitgevlogen naar Frankrijk. Haar zusje blijft alleen achter hier, voor haar wordt een partner gezocht.

Rotterdamser wordt het niet

Foto: Havenbedrijf Rotterdam (portofrotterdam.com)

Het Havenbedrijf Rotterdam en Diergaarde Blijdorp hebben een nieuw partnerschap gesloten. De komende drie jaar draagt de transportgigant bij aan de ontwikkeling van RoffaReefs: hightech, drijvende kraamkamers voor rifbewoners in het wild en in aquaria. Ook steekt het Havenbedrijf geld in de expositie ‘ZOO veel plastic’ en andere educatieprojecten, samen met Eneco. Directeur Erik Zevenbergen: ”Het Havenbedrijf Rotterdam en Diergaarde Blijdorp zijn al jarenlang verbonden met elkaar. De laatste jaren weten we elkaar steeds meer te vinden op te gebied van duurzaamheid en behoud van biodiversiteit. De samenwerking om het kweeksysteem te testen en verder te ontwikkelen is daarvan een goed voorbeeld.”

Nog meer muisjes

Foto: Diergaarde Blijdorp (Instagram). De kleine vuursalamander.

Voor de tweede keer heeft Diergaarde Blijdorp gefokt met de vuursalamanders. De larve is te zien in het Natuurbehoudscentrum. De vuursalamander kwam tot recent voor in Zuid-Limburg, maar is door de introductie van een schimmelziekte zo goed als uitgestorven. Stichting RAVON runt een fokprogramma voor de amfibieën en wordt hierin bijgestaan door Diergaarde Blijdorp en GaiaZOO. Nog meer koudbloedige verrassingen: bij de Nijlkrokodillen is weer een nestje kleine kroko’s gespot. Het lijkt er echter op dat alle jongen gedood zijn door de ouders. Blijdorp probeert eieren bij deze roofdieren tijdig weg te halen, want er is geen ruimte voor meer Nijlkrokodillen in gevangenschap. Soms zijn de moeders echter heel territoriaal over hun strandjes en dan kunnen de verzorgers er niet goed bij. Een grote hoeveelheid jongen is er tot slot ook bij de Kaapse klipdassen, tegenover de krokodillen, en bij de rode ibissen, in de Zuid-Amerikaanse volières.

Hoog bezoek

Fotograaf Joel Sartore deed in juni Diergaarde Blijdorp aan. Voor zijn project Photo Ark, een samenwerking met National Geographic, heeft hij een van de reuzenschildpadden in het Oceanium vereeuwigd. Voor de Photo Ark fotografeerde hij al meer dan 13.000 diersoorten, een onderneming die gedeeltelijk te zien is in de documentaire RARE en waarvoor hij meerdere awards ontvangen heeft.

Joel Sartore was in Diergaarde Blijdorp to take pictures for the Photo Ark of National Geographic - YouTube

Foto: Jean-Luc Sleijpen (BB-Facebook)

Kort Nieuws #164

Ontslag & Promotie

Foto: Jean-Luc Sleijpen (BB-Facebook)

Een gehavende gelada bij het Roofdieren-Gebouw houdt de gemoederen bezig. Een gescheurde lip, een bloederige hand, een pijnlijk been: wat is er gaande bij de grasetende apen uit Ethiopië? Een beetje achtergrond: Blijdorp huisvest twee aparte geladagroepen. Aan één kant van het Roofdieren-Gebouw woont een harem, aan de andere kant leeft een mannengroep. Toen het nieuwe verblijf in 2018 geopend werd, was Hagos de alfaman bij de vrouwtjes en was Salto een prominent lid van de vrijgezellen. Van nature zijn dit soort groepjes echter dynamisch en in 2019 wisselden Hagos en Salto van rol. Salto viel echter nooit echt in de smaak bij de dames en nageslacht blijft tot op heden uit. Daarom krijgt de jonge Jaba nu de kans om zich te bewijzen en moet Salto genoegen nemen met de heren. Het gevolg is dat Hagos en Salto nu concurreren om het leiderschap van de mannengroep en Hagos delft daarbij het onderspit. Vermoedelijk stabiliseert de rangorde binnenkort weer en tot die tijd houdt de dierenarts een oogje in het zeil.

Beschuit met korstmos

Foto: Diergaarde Blijdorp (DB-Facebook)

De kudde bosrendieren is een lid rijker met de geboorte van een vrouwtje. Rendieren zijn een icoon van het hoge noorden, maar door klimaatverandering en concurrentie met tamme rendieren gaat het hen niet voor de wind de laatste jaren. Zo’n 250 jaar geleden werd het bosrendier uitgeroeid in Zweden en een paar decennia later was deze soort ook in Finland verdwenen. Een populatie in het Russische Karelië wist echter te overleven en stak uiteindelijk zelfstandig weer de grens over. In de jaren ’80 zijn natuurbeschermers en dierentuinen begonnen met het herintroduceren van bosrendieren in andere delen van Finland, waardoor hun populatie daar inmiddels weer rond de 2.000 schommelt. Ook in Zweden, waarvandaan ook het Europese fokprogramma wordt gecoördineerd, wordt nagedacht over een herintroductie. Oh ja, als we het toch over hoefdieren hebben: bij de bizons is een tweede kalfje geboren. De tussenstand in de Maleise Bosrand is vijf Indische antilopen en één banteng.

Beschuit met krill

Foto: Maxime Stok (BB-Facebook)

Ook geboortenieuws bij de ambassadeurs van de Sub-Antarctische eilanden: het broedseizoen van de ezelspinguïns is begonnen. Blijdorp is, vergeleken andere Europese dierentuinen, een heuse pinguïnfabriek. De Rotterdamse ezelskolonie is sinds hun begin in 2009 meer dan verdubbeld in grootte. Gecombineerd met de immer succesvolle koningspinguïns resulteert dat soms in gekibbel en daarom bekostigden de Vrienden van Blijdorp in 2019 een kleine uitbreiding van het verblijf, bij de meest rechterruit. Met een beetje geluk kan je zien hoe ze stiekem de kiezelsteentjes uit elkaars nesten stelen, of zie je zelfs een ei. Gun de dieren wel hun rust en laat je kinderen dus niet tegen de ruit hangen.

Pampa-Pluizenbollen

Foto: Dinie Smit (BB-Facebook)

Nog meer vogelnieuws: de Darwins nandoes hebben jongen! Bij deze soort leggen de vrouwtjes hun eieren in één groot nest, waarna de vader de zorg voor de kleintjes op zich neemt. De kuikens mogen nog niet het grote perk op, maar soms laten ze zich even zien op het ‘straatje’ bij de stal. De twee moeders staan wel gewoon bij de vicuña’s. Vorig jaar gingen de nandoes ook al over tot voortplanting, maar toen bleef het succes beperkt tot vijf jongen die met de hand grootgebracht zijn. Inmiddels zijn zij al uitgevlogen, uh, -gelopen, naar andere parken.

Bananenrivier

Foto: Jop Kempkes (BB-Beheer/Facebook)

In het stroompje bij de klipdassen zijn wat waterbananen (Typhonodorum lindleyanum) aangeplant. De Botanische Afdeling had deze soort ingeslagen voor de Eilandhoppen-uitbreiding van het Oceanium, maar gezien dat project geannuleerd is, werd er nog gezocht naar een mooi plekje. Thematisch gezien werkt deze locatie wel minder goed dan hun oorspronkelijke bestemming, gezien de waterbanaan uitsluitend voorkomt op de Oost-Afrikaanse eilanden (Zanzibar, Madagaskar, de Comoren en Mauritius) en niet op het vasteland. Wat hun naam betreft: ‘water’ duidt op hun voorliefde voor moerassen en ‘banaan’ op de sterke gelijkenis qua bladvorm. Het zijn echter geen echte bananen, maar aronskelken die slechts taaie zaden produceren.

Nulrichtingsverkeer

Foto: Jop Kempkes (BB-Beheer/Facebook)

Een groot deel van de Dikhuidenvleugel van de Rivièrahal lijkt permanent op slot te gaan. Het binnenverblijf van de zwarte neushoorns staat nu aangegeven als dienstruimte. Dit bezoekersverbod gold voorheen ‘slechts’ wanneer de zwarte neushoorns ook daadwerkelijk op stal stonden. De aanwezigheid van mensen levert deze krachtpatsers te veel stress op. Bijgevolg zijn het Mensapengebouw en de stal van het dwergnijlpaard nu doodlopend.

Cadeautje

Foto: Diergaarde Blijdorp (blijdorp.nl)

In het Natuurbehoudscentrum zijn vier jonge vuursalamanders te zien. De vuursalamander is een Oer-Nederlandse soort, maar in de loop van de afgelopen decennia is de vuursalamander volledig uitgeroeid hier. De schuldige: een schimmelziekte, Bsal, die Limburg vermoedelijk door menselijke activiteit heeft bereikt. Stichting RAVON heeft de laatste inheemse vuursalamanders gevangen en fokt nu met hen, zodat ze hopelijk ooit weer kunnen terugkeren naar het wild. Tot het zover is, dient Blijdorp als ‘opslaglocatie’ voor de salamanders. Oorspronkelijk was het niet de bedoeling dat ook gefokt zou worden in de Diergaarde, maar ”life finds a way” kennelijk.

Naar de haaien

Foto: Maxime Stok (BB-Facebook). Zwartsnuithaai.

En dat is niet het enige nieuws uit het Oceanium. Het bestand in het tweede Noordzee-aquarium is flink gewijzigd. Er zitten geen kongeralen meer, maar de wrakbaarzen hebben nu wel gezelschap van onder andere de kleinoogroggen, die voorheen bij de steuren zaten. Verder is de jonge zwartsnuithaai uit 2020 niet langer aanwezig in het ondiepe mangrovebassin. Wel is de dwergkaaiman weer te zien, nadat hij eerder achter de schermen zat.

Komen en gaan

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Grote koedoe Bobo (2018).

De eerste uitgave van het Vriendennieuws van 2021 is laatst openbaar gemaakt op de website van de Vrienden van Blijdorp. Het verenigingsblad meldt dat Maleise tapir Pooh drachtig is. De bevalling wordt eind dit jaar verwacht. Verder is het een drukte van belang in het grote Kelpwoud-bassin in het Oceanium. De zwelhaai, die in 2008 als ei naar Rotterdam kwam, is jammer genoeg uitgevlogen naar Wenen. Daar kan dit dier mogelijk gekoppeld worden; Wenen is nu een van de slechts vier Europese aquaria met deze soort. Na zijn vertrek zijn een mannelijke luipaardhaai en een vrouwelijke stierkophaai gearriveerd uit Stuttgart. Meer transportnieuws is afkomstig uit de Maleise Bosrand, waar eind vorig jaar drie Visaya-wrattenzwijnen uitgezwaaid zijn. Het mutatieoverzicht van het laatste kwartaal van 2020 vermeldt verder de dood van twee pelikanen en een maraboe, alsmede het vertrek van twee vrouwelijke mangabeys, een maraboe, vier jonge koeneusroggen en koedoevrouwtje Bobo (hier geboren in 2018). Wil je het Vriendennieuws kunnen lezen zodra het gepubliceerd wordt? Word dan lid van de vereniging Vrienden van Blijdorp!

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook). Maleise tapir Pooh.

Kort Nieuws #129

Au Revoir!

Foto: Dinie Smit (BB-Smit). ”Kan zomaar zijn dat dit mijn laatste foto’s van hem zijn. Vandaag nog maar een poosje genoten van hem!”

Het zit er nu écht aan te komen: ijsbeer Todz gaat Rotterdam achter zich laten. Het is alweer een lange tijd geleden dat hij en zijn tweelingzusje Sizzel voor het eerst kennis maakten met hun buitenverblijf: van die pluizige puppy-grote beertjes is weinig over. In oktober vorig jaar arriveerde Sizzel al in een Duitse dierentuin en nu is de bestemming van Todz bekend: Parc Zoo du Reynou, in Frankrijk. Daar is een spiksplinternieuw verblijf in gereedheid gebracht voor de komst van twee Nederlandse ijsberen: onze Todz en mannetje Nanu uit AquaZoo Friesland (geboren in Denemarken). Het ga je goed, Todz!

Sierlijk

-> Edit 01-09-2019: Later is bekend geworden dat de twee matamata’s beide op hoge leeftijd overleden zijn kort na elkaar. Voorlopig komen er geen nieuwe matamata’s.

Foto: chrysemys.nl. Archieffoto.

Verandering in Amazonica: waar tot voor kort een tweetal matamata’s zat, zijn nu sieraardschildpadden (Rhinoclemmys pulcherrima) te vinden. De trouwere bezoeker herinnert zich misschien wel dat deze soort hier in het verleden al eens te zien was, in 2014 deelden zij namelijk kortstondig dit verblijf met de matamata’s. Waarom de laatstgenoemde soort nu niet meer te zien is, is onbekend daar Blijdorp er geen uitspraak over heeft gedaan. De matamata is een schildpaddensoort die qua bizarheid moeilijk te evenaren is, maar de sieraardschildpad is desalniettemin een interessante soort, afkomstig uit Centraal-Amerika. Ze zijn erg actief en staan bekend om de mooie tekeningen op hun schild en gezicht.

Natuurbehoudscentrum

Foto: Stichting RAVON (ravon.nl). Archieffoto.

Het nieuwste stukje Oceanium blijft zich ontwikkelen. Het zoutwater-aquarium, een herinnering aan de Zee van Cortez die hier voorheen nagebootst werd, telt nu ook weer een zebramurene. Voordat de verbouwing begon, was deze hier ook al aanwezig. Hij deelt zijn aquarium met drie Cortez doktersvissen en twee bruine egelvissen. Aan de andere kant van het Natuurbehoudscentrum is nu ook een langverwachte inwoner te vinden: de vuursalamander (Salamandra salamandra). In tegenstelling tot veel dieren, die middels camouflage zo min mogelijk proberen op te vallen, heeft de vuursalamander onmiskenbare felgele vlekken op zijn lichaam. Van nature komen ze voor in heuvelachtige streken met vochtige bodem en veel kreekjes in heel West-Europa, waaronder Zuid-Limburg. De vuursalamanderpopulatie is sterk afgenomen: sinds 1999 met een verbluffende 99,9%. De schuldige is een schimmel die de huid van salamanders levend opeet. In Nederland zijn het niet meer dan een paar individuen die nog voortbestaan en de uitbraak heeft zich inmiddels verspreid naar onze buurlanden. Stichting RAVON heeft een aantal dieren veiliggesteld en is een fokprogramma begonnen in gevangenschap. Blijdorp heeft een aantal nakomelingen uit dit programma ontvangen. De meeste worden gehuisvest in een gemodificeerde container achter de schermen, maar nu zijn ze dus ook te zien in het Natuurbehoudscentrum. Of de Diergaarde gaat fokken met de dieren, hangt af van wat Stichting RAVON als wenselijk aangeeft.

Shuffle

Foto: Sabine Buchholz (BB-Facebook)

Wederom wordt er geschoven met de vogels in het Aziatische themagebied. De Himalayaglansfazanten, al jaren een vertrouwd gezicht in de Grote Vliegkooi, zijn overgeplaatst naar de Maleise Bosrand, waar ze de voormalige oehoe-volière bewonen. De bankivahoenders zijn, na een tijdje in Taman Indah gezeten te hebben, weer teruggekeerd naar de volière bij het Longhouse nu de tropische zangvogels, daar geplaatst in het kader van de EAZA Silent Forest Campagne, verhuisd zijn. Het overplaatsen van vogelsoorten vindt plaats om leegstand in bepaalde volières te voorkomen en bevordert daarnaast de voortplanting bij sommige soorten.

Wijzer

Foto: Patrick Kruizinga (BB-Facebook)

Verdwalen is verleden tijd in Blijdorp! Sinds kort zijn door het gehele park deze nieuwe wegwijzers geplaatst in de typische Blijdorp-huisstijl. De meeste dieren staan erop aangegeven, maar ook de continenten, wat biotopen, restaurants, speeltuinen, de zie-allesroute en nog veel meer nuttige locaties zijn gemakkelijker dan ooit te vinden. Niet dat Blijdorper Bendeleden vaak verdwalen, maar toch…

Harten Stelen

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

Er kan weer genoten worden van nieuwe kleintjes in Blijdorp. Nadat de kleine giraffe Khaleesi kennis maakte met haar soortgenoten in het buitenverblijf, was het feest op de Prairie: daar is een bizon bevallen van een meisje, Gina geheten. De moeder is gemakkelijk te herkennen aan haar hoorns: eentje staat omhoog, de ander omlaag. Wat eerder, in april, ging de ooievaar op bezoek bij de kuifhertjes in de Chinese Tuin en het jong, Simone, is nu regelmatig te zien op ontdekkingstocht door haar verblijf. Ook bij de vogels is het raak: bij de wevervogels is het een drukte van belang met mannetjes die nestjes knutselen en vrouwtjes die hun jongen voeren. Ook bij de maraboes wordt er druk gebroed.

Buiten Blijdorp

Verdrietig nieuws bereikt ons vanuit Polen. In de dierentuin van Warschau heeft takin Benny zijn laatste adem uitgeblazen. In 2004 werd hij geboren op de Takinrots, waar hij tot 2012 bleef. Zijn oude perk had toen z’n beste tijd wel gehad en was in vergetelheid geraakt, maar in Polen was hij opeens een ster: de wortelliefhebber, daar bekend onder zijn koosnaampje ‘Benek’, werd een van de meest geliefde en gefotografeerde dieren van de dierentuin. Op zijn hoge leeftijd begon zijn gebit hem in de steek te laten, al wist goede medische zorg zijn leven nog wat te rekken. De dierentuin geeft aan op zoek te gaan naar een nieuw mannetje om Beneks twee vriendinnetjes gezelschap te houden.

Foto: Warszawskie ZOO (Facebook)

Natuurbehoudscentrum: de Ark is Geopend!

Foto: Vrienden van Blijdorp (vriendenvanblijdorp,nl). Het ‘glazen huis’

Vandaag was het dan zover: vele maanden aan zwoegen werden beëindigd met een ruk aan een gordijntje. Het Natuurbehoudscentrum, gesitueerd in de zaal waar voorheen een stukje woestijn werd gesimuleerd in de vorm van de Zee van Cortez, is een feit. Het Natuurbehoudscentrum, hoewel misschien klein in formaat, belichaamt de taakstelling van Diergaarde Blijdorp. Uiteraard is een onvergetelijk dagje uit iets waar de dierentuin naar streeft, maar wanneer puntje bij paaltje komt, gaat het om de conservatie van de mondiale biodiversiteit. Werkelijk iets om trots op te zijn.

Foto: Greet van Norde (vriendenvanblijdorp.nl)

Voorafgaand aan de opening van het Natuurbehoudscentrum mocht Marcel Kreuger namens de Vrienden van Blijdorp, de geldschieters van het project, even het woord voeren. Er werd stilgestaan bij wijlen Henk Zwartepoorte, in vele opzichten een onvergetelijk man. In de decennia dat hij actief was voor Diergaarde Blijdorp, slaagde hij erin om met vele uiterst zeldzame schildpaddensoorten te fokken. Misschien nog wel belangrijker was zijn bereidheid om deze kennis te delen met de wereld, waarmee hij organisaties als de Turtle Survival Alliance van grote dienst was. Omdat in de Diergaarde de middelen ontbraken om zijn volledige visie te verwezenlijken, zette hij de Stichting ReHerp op touw. Na zijn overlijden is een belangrijke drijfveer achter natuurbescherming weggevallen. ReHerp zal dan ook een groot deel van zijn collectie terugsturen naar hun bakermat, Blijdorp. Mary Vriens, huidige voorzitter van ReHerp en vrouw van Henk, mocht dan ook een gedenkplaat voor Henk onthullen in het Natuurbehoudscentrum en twee Egyptische landschildpadden vrijlaten in hun nieuwe onderkomen.

Foto: Jop Kempkes (BB-Facebook/Beheer)

Nog niet het gehele Natuurbehoudscentrum is af. Naar verwachting zal het nog een aantal weken duren totdat alle diersoorten te zien zijn. Een van de soorten die nu wel al aanwezig is, is dus de Egyptische landschildpad, in de wetenschap bekend als Testudo kleinmanni. Het IUCN merkt hem aan als kritiek bedreigd en de populatie krimpt nog altijd, omdat de Egyptische en Libische autoriteiten niet in staat zijn om de vernietiging van zijn leefgebied en de illegale huisdierenhandel een halt toe te roepen. De Egyptische landschildpad is een geboren overlever: zijn geringe grootte – de maximale schildlengte bedraagt nog geen vijftien centimeter – betekent dat hij niet veel voedingsstoffen nodig heeft en zijn lichaamskleur zorgt ervoor dat hij wegvalt tegen zijn omgeving. Het verblijf van de Egyptische landschildpad is direct bij binnenkomst een blikvanger. Het is op zich een vrij simplistisch opgezet onderkomen, maar de sporadische planten en rotsen bieden de dieren meer dan genoeg mogelijkheden om zich te verstoppen. Blijdorp had al een zevental van deze dieren achter de schermen, een gedeelte zal daar ook blijven. Het EEP van deze soort wordt sinds kort ook beheerd vanuit Diergaarde Blijdorp.

Foto: Jop Kempkes (BB-Facebook/Beheer)

De overburen van de Egyptische landschildpadden zijn de San Francisco-lintslangen. Het verblijf is een kunstwerkje op zich: het is een zeer divers verblijf, met waterige gebieden, drogere hooglanden, vele boomstronken en rotsspleten en wat hogere beplanting. Op zich zijn lintslangen een vrij talkrijke groep dieren, maar van deze specifieke variant wordt gedacht dat er nog maar een paar duizend exemplaren leven in het wild.

Foto: Jop Kempkes (BB-Facebook/Beheer)

De achterste zijde van het glazen huis is bestemd voor een stelling met terraria zoals je die wellicht ook achter de schermen zou aantreffen: het doet enigszins denken aan het Publiekslab. Het zijn stuk voor stuk verblijfjes die zo ingericht zijn dat ze makkelijk aangepast kunnen worden om onderdak te bieden aan verschillende soorten. Reptielenliefhebbers opgelet, hier zullen een aantal zeer zeldzame soorten te vinden zijn. Momenteel is de enige inwoner een jonge pannenkoekschildpad, wiens ouders vertoeven in de Krokodillenrivier. Volgens de bordjes kunnen we in de komende weken ook kleine McCordsslangenhalsschildpadden en spinschildpadden verwachten. Deze twee soorten zijn al een aantal jaar exclusief achter de schermen te vinden. Ook wordt hier met zeldzame planten gewerkt, momenteel is één terrarium toegewezen aan bromelia’s en in de nabije toekomst komen er ook primula’s – Diergaarde Blijdorp beheert van deze twee planten de Nationale Plantencollectie.

Foto: Wikipedia. Archieffoto van de Cyprinodon longidorsalis

Aan de voorkant van het glazen huis zijn drie aquaria opgesteld. Hoewel de filters hiervan momenteel nog op gang moeten komen en de aquaria nog leeg staan, weten we dat hier een aantal zeer zeldzame vissensoorten komen. Zo komt er een Mexicaanse rivierhabitat waar de La Palma tandkarper (Cyprinodon longidorsalis) een plekje krijgt. Het verhaal van dit visje kent zijn gelijke niet. Hij komt uit een rivier in Noordoost-Mexico, de Ojo de Agua la Presa – of beter gezegd, één kleine sectie van deze rivier. Een slootje dat bekend staat als Charco La Palma, met een oppervlakte van 10 vierkante meter en maximaal 1,5 meter diep: mogelijk het kleinste verspreidingsgebied van alle gewervelden. Als gevolg van opdroging door irrigatie is deze soort in 1994 in het wild uitgestorven. Ook een andere Mexicaanse vissensoort, de Zoogoneticus tequila, is overgekomen uit Aquazoo Düsseldorf. Doordat invasieve vissensoorten zijn uitgezet in zijn natuurlijke habitat, was hij bijna uitgestorven. Gelukkig lijken beschermingsmaatregelen hun vruchten af te werpen, maar voorlopig is de situatie alsnog dusdanig penibel dat deze soort voor de zekerheid achter de schermen blijft. Hetzelfde geldt voor de Allodontichthys polylepis, die functioneel is uitgestorven in het wild.

Foto: Ron DeCloux (AquaInfo). Archieffoto van de Paretroplus menarambo

Een tweede aquarium staat in het thema van Madagaskar. Zo gaat Blijdorp mangaraharacichliden voor de schermen houden. Van deze soort werd gedacht dat hij in het wild uitgestorven was, met alleen nog drie mannetjes in de dierentuin van Londen. Gelukkig werd bij een expeditie nog een klein groepje vrouwtjes aangetroffen dat vervolgens naar Europa getransporteerd is, waardoor de toekomst van de reservepopulatie in gevangenschap nu in ieder geval veilig gesteld lijkt. Ook gaat de Diergaarde werken met de bedreigde Malagassische soorten Pachypanchax sakaramyi, Pachypanchax menaramboParetroplus menaramboParetroplus damii en Paretroplus kieneri. Welke hiervan precies voor en achter de schermen komen, is nog niet duidelijk. Het derde aquarium gaat onderdak bieden aan achoque’s (Ambystoma dumerilii), een kritiek bedreigd broertje van de axolotl-salamander.

Foto: Jop Kempkes (BB-Facebook/Beheer). Het nieuwe vogelverblijf biedt vele landschapselementen waarachter de stressgevoelige inwoners desgewenst kunnen ontkomen aan het publiek.

Het centrale glazen huis, dat alleen toegankelijk zal zijn wanneer er vrijwilligers aanwezig zijn, is omgeven door nog een aantal verblijven. Het enige verblijf buiten het glazen huis dat momenteel in gebruik is genomen, is dat voor Aziatische zangvogels. Eigenlijk is dit het voormalige grondeekhoornverblijf met enkele lichte aanpassingen. Het koppeltje Balispreeuwen uit Taman Indah heeft hier zijn intrede gedaan, samen met een paartje roodoorbuulbuuls. In de nabije toekomst worden er shamalijsters en Palawan-pauwfazanten toegevoegd aan dat lijstje. Naast dit verblijf is een groot beeldscherm geplaatst waar bezoekers meer kunnen leren over de diverse conservatieprojecten waar de Diergaarde deel aan neemt.

Foto: Jop Kempkes (BB-Facebook/Beheer). Het krokodillenstaartjesverblijf in wording.

Nog vier andere Zee van Cortez-verblijven maken een terugkeer in een nieuw jasje. De Coloradopadden houden hun oude stek, de gilamonsters nemen een oud slangenverblijf nabij de ingang over. Een oud verblijf naast de toegang tot het Kelpwoud wordt momenteel geschikt gemaakt voor de Filipijnse zeilhagedissen, een paar oude bekenden van Blijdorp. Daartegenover is het oude zoutwateraquarium terug te vinden. Momenteel zijn hier alleen een drietal Cortez doktersvissen een een paartje egelvissen aan te treffen. Nieuw zijn de momenteel nog leegstaande verblijven voor Antilliaanse groene leguanen, ploegschaarschildpadden, krokodilstaarthagedissen en vuursalamanders, alsmede de nieuwe ruimte met broedmachines.

Kort gezegd: het Natuurbehoudscentrum is nog alles behalve af en dat zal het ook nooit echt zijn. Zijn inwoners zullen komen en gaan zoals natuurbeschermingsorganisaties dat nodig achten. We zullen nog veel horen van dit stukje Oceanium…

Verbouwing Oceanium: meer onthuld

Oceanium vakgroephoofd Mark de Boer belooft veel goeds op de winterlezing van de Vrienden van Blijdorp. Wie vreest dat het te bouwen Natuurbehoudscentrum slechts een kale ruimte gaat worden, zal aangenaam verrast worden. Ook voor de rest van het Oceanium zijn grote plannen…

Dit jaar zal, zoals al langer bekend is, de bestaande Zee van Cortez worden omgebouwd tot een educatieve ruimte met betrekking tot natuurbehoud. Vergelijkbaar met het Publiekslab, zullen er dieren uit alle windstreken komen. Naast de al eerder aangekondigde McCords doosschildpadden en Antilliaanse leguanen komen er o.a. vogels en amfibieën. Het kersverse koppeltje renkoekoeken en ook de gilamonsters mogen blijven. Een gedeelte zal een vergelijkbare functie krijgen als de voormalige opfokruimtes in de Rivièrahal, gezien jonge Annam-waterschildpadden, Chinese krokodilstaarthagedissen en McCords slangehalsschildpadden er een plekje krijgen tezamen met andere broedmachines. Oudere dieren van deze soorten zijn reeds in Rotterdam aanwezig, zowel voor als achter de schermen. Al deze Aziatische reptielen worden bedreigd in hun voortbestaan. Ook Malagassische vissen, ploegschaarschildpadden, Lake Patzcuaro salamanders, San Francisco kousenbandslangen, vuursalamanders en diverse pijlgifkikkers en spinnen zullen hier te zien zijn. Dit geheel moet zo’n 750.000,- euro gaan kosten.

Zoals eerdere concepten al suggereerden, zal de ingang van waterwereld Oceanium worden verplaatst. Over het zeeleeuwenverblijf komt een nieuwe hal, die helemaal doorloopt tot aan Bass Rock. Dit gebied wordt gethematiseerd als een vissersdorpje. Wat de Schotse vogelrots betreft, overweegt de Diergaarde een doorloopverblijf te realiseren op de huidige locatie.

Zoals eerder duidelijk werd zal op het huidige terrein van de Galapagos een eilandgebied worden gerealiseerd. In plaats van een eerder voorgesteld Indonesisch onderdeel wordt nu gekeken naar een kleinschalig alternatief voor het te bouwen Madagaskar, met lemuren. Het is een opmerkelijke keuze: gecombineerd met de cactustuin in de Zee van Cortez die onderdak gaat bieden aan een Malagassische schildpaddensoort en de keuze om het naastgelegen aquarium te vullen met vissen uit Madagaskar, lijkt het te suggereren dat het bestuur een streep heeft gezet door het plan om in de Grote Vijver een eilandbiotoop te creëren. Een mogelijkheid is dat de welstandscommissie niet akkoord ging met de plannen om dat rijksmonument aan te passen.

De huidige Noordzee, Atlantische Oceaan en Falklands zullen ongeveer hetzelfde blijven. Wel zullen er kleine veranderingen plaatsvinden omtrent thematisering en educatie.

Wil jij er zeker van zijn dat jij bij de volgende winterlezing van de Vrienden van Blijdorp bent? Klik dan HIER!

Foto: Scherpe Rugvinnen (www.scherperugvinnen.nl). Zoals bovenin op het concept te zien is, zal Blijdorp enkele reeds bestaande verblijven een nieuwe functie geven. Zo zal het aquarium nieuwe inwoners krijgen, zullen schildpadden hun intrede doen in de cactustuin en wordt het verblijf van de rotseekhoorns overgenomen door renkoekoeken.