Kort Nieuws #177

ALV 2022

Foto: Greet van Norde (Vrienden van Blijdorp). Aftredend bestuurslid Peter Biesta krijgt een portret van Blijdorp-directeur Erik Zevenbergen.

Een bescheiden Algemene Ledenvergadering voor de vereniging Vrienden van Blijdorp dit jaar. Door Blijdorp-directeur Erik Zevenbergen werden nog even geen nieuwe bouwplannen of projectschetsen gedeeld met de gegadigden. Wel was het voor de vereniging zelf een memorabele ALV. Voor het tweede jaar op rij vieren de Vrienden een groeiende vereniging, en hoe! In 2020 bedroeg de netto groei ‘maar’ 189 leden, in 2021 was dit 876 man! Een historisch record. Dit jaar werd ingeluid met 5.443 Vrienden en Vriendinnen op de teller. De verwachting is dat dit weer wat afslankt nu de Diergaarde zich in minder onstuimige vaarwateren bevindt. De VriendenBazaar was in 2021 goed voor een omzet van €340.000, flink meer dan begroot. Ook een kleine bestuurswissel: na zeventien jaar(!) legt Peter Biesta zijn rol als reiscoördinator naast zich neer. Wel blijft hij helpen bij de organisatie van meerdaagse verenigingsuitstapjes. Als eerbetoon aan zijn jarenlange inzet voor de vereniging mocht hij een erelidmaatschap van de Vrienden en een levenslang abonnement van Blijdorp in ontvangst nemen. Hij wordt opgevolgd door Hans Olthoff.

Babyboom

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

De geboortegolf van het voorjaar lijkt te zijn begonnen! Bijzonder is de geboorte van een vicuña in Diergaarde Blijdorp. De fok van deze ‘wilde alpaca’s’ blijft uitdagend, al gaat het de laatste jaren steeds beter in Rotterdam. In 2020 wist de kleine Evita wijd en zijd krantenkoppen te scoren. Dit jaar is de vader wederom Pedro, de moeder is Kim. En er zijn nog meer jonge hoefdieren te vinden in het park! In de Chinese Tuin zijn kuifhertjes Michelle en Peter de trotse ouders van ene Donghai geworden. Informeel wordt hij ook wel Ari genoemd. Een stukje verderop, in de Maleise Bosrand, is net voor Pasen nog een Indische antilope ter wereld gekomen. Tot slot nog een update vanaf de Afrikaanse Gierenrots. Tot nu toe is één Rüppells gier uit het ei gekropen in de broedmachine, inmiddels is hij of zij teruggezet bij het ouderpaar. Eind maart is ook een kapgiertje geboren. Traditiegetrouw nestelen deze kleine aaseters ín de kijkhut van de volière, wat natuurlijk leuk is voor de fotografen. Helaas moeten zij nog even geduld hebben, want de vogelgriep blijft oprukken bij Nederlandse landbouwbedrijven, wat betekent dat ook dierentuinen hun volières preventief gesloten moeten houden.

Ethiopië

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

Een korte update vanuit het oude Roofdieren-Gebouw. Bij de gelada’s is nu een derde babybaviaan te bewonderen. De oudere halfbroertjes van de koter, Sifan en Kaj, verkennen hun verblijf steeds verder en stelen daarbij de harten van menig bezoeker. De familiegroep, aan de Rivièrahal-kant van het verblijf dus, wordt nu tevens vergezeld door de twee (mannelijke) blauwvleugelganzen. Voorheen leefden zij bij de geladamannen, aan de kant van de oude leeuwenterrassen dus. De exacte reden voor de overplaatsing is niet bekend. De geladabachelors hebben wel nog steeds gezelschap van enkele geelkeelfrankolijnen, al is laatst een van hen op transport gegaan naar Duitsland.

Nieuwe Wereld

Enkele nieuwsflitsen vanuit de Oceanium-Zijde van Diergaarde Blijdorp. Er is een nieuw bezoekerspad opgeleverd dat bezoekers achter de bizons langs leidt. Je mist met deze route weliswaar de prairiehondjes, maar het pad biedt enkele spectaculaire uitzichten op de bizonprairie. Er is ook absoluut geen gebrek aan thematisering, educatie en schitterende Noord-Amerikaanse flora. Chapeau! Verdrietig nieuws is er bij de ringstaartmaki’s bij het Oceanium. Een van Kyra’s jongen is bij een val dodelijk gewond geraakt. Van nature wordt in de maki-maatschappij veel gekibbeld over rangorde en dominantie. Daarbij raken omstanders dus ook wel eens gewond. Met haar tweede jong gaat het gelukkig goed. Tot slot nog een opmerkelijk filmpje van de Californische zeeleeuwen, gemaakt door een leerling van het Gemini College Lekkerkerk. Een jong mannetje, opgejaagd door haremleider Nick, weet voor de ogen van de bezoekers bijna uit het bassin te ontsnappen. Blijdorp geeft aan dat het dier in kwestie inmiddels apart gezet is. Klik HIER voor de video.

Buiten Blijdorp

Foto: Pairi Daiza (pairidaiza.eu). Kuifmangabey.

Toen gorilla Nasibu in maart afscheid nam van Diergaarde Blijdorp, spraken wij de hoop uit dat hij de zachtaardige opvoedstijl van Bokito met zich mee zou nemen. Zijn band met de vrouwtjes Uzuri en Gasira bloeit in ieder geval langzaam maar zeker op, dus wat dat betreft zijn de voortekenen rustig. Helaas lijkt hij ook Bokito’s neiging om op jonge leeftijd negatief in het nieuws te komen gekopieerd te hebben. Op 9 april heeft Nasibu een van de ‘onderhuurders’ van zijn verblijf in Pairi Daiza gedood. Het gaat om een mannelijke kuifmangabey, een apensoort die zowel in het wild als in dierentuinen best zeldzaam is. Extra zuur is dat Fito, zoals het slachtoffer heette, net een pril gezinnetje gesticht had. Zijn partner en kind zijn direct uit het verblijf gehaald.

Foto: Marja Troost-van Dam (BB-Facebook). Territoriaal gedrag tussen gorilla en mangabey in Blijdorp.

Mangabeys zijn veel kleiner dan gorilla’s. Toch staan mangabeys doorgaans hun mannetje, zo is ook te zien in Diergaarde Blijdorp, waar de gorilla’s hun onderkomen delen met enkele witkruinmangabeys. Ook hier is absoluut geen tekort aan spierballentaal tussen de gorilla’s en mangabeys. Het verschil is dat de Rotterdamse mangabeys doorgaans uit de buurt van de gorilla’s blijven door bijvoorbeeld in de bomen te klimmen, waar de zware gorilla’s veel minder in hun element zijn. Naar verluidt was Fito echter gewend om zich gewoon tussen de Belgische gorilla’s op de grond te begeven, de vegetarische zwaargewichten daar trokken zich nooit iets aan van Fito’s haantjesgedrag. Nieuwkomer Nasibu reageerde echter wel, fel zelfs, mogelijk deels doordat hij een nieuwbakken zilverrug is die druk ervaart om zijn vrouwtjes te verdedigen en te imponeren. Nasibu lijkt ook geschrokken te zijn van de aanvaring. Pairi Daiza is van plan om de kuifmangabeys in de toekomst opnieuw bij de gorilla’s te plaatsen.

Foto: Pairi Daiza (Facebook). Gorilla Nasibu in Pairi Daiza.

Kort Nieuws #175

Blijdorp Bouwt

Foto: @Wikifrits (commons.wikimedia.org). Henri Martinhuis.

De Vrienden van Blijdorp investeren in de dierenkliniek! Dat maakte de vereniging bekend tijdens een winterlezing. Veel essentiële apparatuur in het Henri Martinhuis is hopeloos verouderd en de Diergaarde is niet in staat om de vervanging zelfstandig te financieren. Ook zullen een paar aanpassingen gemaakt worden aan de indeling van het pand, zo komt er een nieuwe tussenwand in de operatiekamer om hygiënischer te kunnen werken. Er is €82.500 beschikbaar gesteld voor het project. In ’68 en ’81 betaalden de Vrienden ook al voor aanpassingen aan het Henri Martinhuis. Over werkzaamheden gesproken: een snelle epiloog voor het stormseizoen. Uiteindelijk is de materiële schade beperkt gebleven tot het dak van Amazonica, dat sneuvelde na storm Corrie. Wonder boven wonder is de situatie niet wezenlijk verslechterd tijdens de stormen Dudley, Eunice en Franklin. De Zuid-Amerikaanse kas is weer toegankelijk voor bezoekers.

Droevig

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Hermine en haar jong Sifan.

Een lach en een traan bij de gelada’s. Nadat de familiegroep in januari al een stukje groeide met de telg van vrouwtje Hermine, is Helena in februari bevallen. Helaas was de vreugde van korte duur, want al snel werd het jong ‘gekaapt’ door Kamali. Zij kon het aapje niet voorzien van melk en uiteindelijk is hij of zij bezweken. Kamali heeft het levenloze lichaampje daarna nog lange tijd vastgehouden. Geen fijn aanzicht, maar dierentuinen streven naar minimale interventie. Het preventief weghalen van het kleintje uit de groep was niet wenselijk, want menselijke opvoeding van jonge dieren kan leiden tot ernstige gedragsstoornissen. Gedragsmatig is het ook belangrijk dat de gelada’s de kans krijgen om hun rouwproces te voltooien.

Estafette

Foto: Ecomare (ecomare.nl). Archieffoto.

Een bijzondere reddingsoperatie bij de Westerschelde. Door de sterke stroming was een kortsnuitzeepaardje aangespoeld in Zeeuws-Vlaanderen, maar het lijkt erop dat een beschermengel over dit bijzondere visje waakte. Een verontruste wandelaar belde het Texelse Ecomare, dat Neeltje Jans inschakelde. Medewerkers van het Deltapark namen het verzwakte diertje vervolgens terug naar de stormvloedkering, waar verzorgers van Diergaarde Blijdorp paraat stonden om het zeepaardje over te brengen naar het Rotterdamse Oceanium. Uiteindelijk zal hij weer vrijgelaten worden, samen met de vier zeepaardjes die Blijdorp eind vorig jaar al opving. Het complete verhaal kan je HIER lezen.

Alle bee(s)tjes helpen

De dierentuinen in Oekraïne worden gebombardeerd en beschoten. De verzorgers doen wat ze kunnen en een handjevol dieren is geëvacueerd, maar de vele achterblijvers zijn kwetsbaar, bang of verkeren zelfs in acuut levensgevaar. Dierentuinen Onze Hobby, Zoovaria, Blijdorper Bende, Laafse Kikkers en nog meer groepen slaan de handen in één: als Nederlandse en Vlaamse dierentuinfans steunen wij de officiële inzamelingsactie van de Europese Vereniging van Dierentuinen, EAZA. Lees HIER meer.

Lentekriebels

Foto: Monique van Oort-Schenk (BB-Facebook)

De jaarlijkse geboortegolf komt langzaam maar zeker dichterbij. De Bengaalse oehoes hebben al wat eieren gelegd, al lijken de (toch wel ervaren) ouders niet veel moeite te doen om deze warm te houden. Nog even aankijken dus. De immer productieve kroeskoppelikanen in de Amoer zitten ook en masse te broeden. Vorig jaar werd de kolonie ook al verreikt met maar liefst zes kuikens-met-schepnetjes. Ook de eerste Indische antilope van het jaar is een feit, het is een meisje.

Terug van weggeweest

Foto: Diergaarde Blijdorp (Facebook)

De witkruinmangabeys zijn weer te zien op de Afrikaanse Savanne. Mannetje Oda, vrouwtje Casper en haar jongen mochten laatst het vernieuwde binnenverblijf verkennen. De voornaamste verandering is de vloer, waar voorheen regelmatig water en urine bleven staan. Voor de oorspronkelijke inwoners van dit verblijf, de franjeapen, was dat niet zo’n probleem, maar de bedreigde mangabeys uit de West-Afrikaanse jungle brengen meer tijd door op de grond. Behalve de wijzigingen aan de afvoer zijn ook de klauterbalken vervangen.

Pandaperikelen

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook). Rode panda Fang-Pi.

Hoe gaat het met de kleine panda’s, die door werkzaamheden aan hun verblijf ‘ontheemd’ zijn? Vrouwtje Fang-Pi bivakkeert nog altijd bij de dwergmangoesten op Savanne. De Diergaarde laat weten dat zij op termijn doorreist naar India, om deel te nemen aan een lokaal herintroductieproject. Uit Pairi Daiza is laatst een mannelijke rode panda overgekomen, Miyuko geheten. Hij gaat gekoppeld worden aan de in Rotterdam geboren Kwina. Het is de bedoeling dat de Bergdierenrots, die momenteel in ere hersteld wordt, hun liefdesnestje wordt. Vooralsnog zitten beide dieren achter de schermen. Wie het oude pandaverblijf gaat betrekken, is niet helemaal duidelijk. Zelfs de kuifhertjes lijken niet terug te zullen keren naar dit in 2015 opgeleverde perk. Het is er te onrustig voor deze schuchtere hoefdieren. De soort is momenteel nog te vinden in de Chinese Tuin en zal naar verwachting ook bij de Bergdierenrots te zien zijn.

Hollywood

Foto: Diergaarde Blijdorp (blijdorp.nl)

Het was hét kijkcijferkanon van de zomer van 2021: tv-serie ‘Het Echte Leven in de Dierentuin’ op de NPO. Bezoekers melden dat er momenteel een tweede seizoen opgenomen wordt in Diergaarde Blijdorp. In totaal wordt dit het vierde seizoen van de Nederlandse show, na eerdere edities in Ouwehands Dierenpark. Het programma werd geprezen om de emotie en menselijkheid die het koppelde aan de perikelen van de dieren, al was dit ook reden tot kritiek voor sommigen. Overigens geniet Blijdorp ook een andere vorm van publiciteit, de Koopgoot is tijdelijk aangekleed met een scherm waarop winkelaars live naar het haaienbassin kunnen kijken.

Foto: Patty Kloosterman (Dierentuinen Onze Hobby)

Diergaarde Blijdorp: ruim baan voor de olifanten, dat is de droom

Diergaarde Blijdorp staat aan de vooravond van een grootse onderneming. Het Rotterdamse park kondigt een nieuwe inzamelactie aan: een loterij, met ”olifantastische prijzen”. De opbrengst wordt gestoken in een bouwproject, dat als einddoel heeft natuurlijkere groepsdynamiek bij de olifanten mogelijk te maken. En wat voor een bouwproject! De plattegrond van de dierentuin gaat drastisch veranderen als de ambities van het park gerealiseerd worden. Ook de Vrienden van Blijdorp lijken zich te mobiliseren en geven aan één miljoen euro te willen werven. Dit is wat we tot nu toe weten.

Sexratio

Het Masterplan 2030 was nog niet gepresenteerd of de pandemie brak uit. Gedurende die periode heeft de directie moeten reflecteren op volgorde en financiering van de plannen. Het Eilandhoppen-project is bijvoorbeeld gesneuveld en de renovatie van Taman Indah krijgt prioriteit over de Victoria Serre.

Vroeger werden meer olifantenvrouwtjes dan -mannetjes geïmporteerd uit Zuidoost-Azië. Die wildvanggeneratie verdwijnt nu langzaam, waardoor in gevangenschap geboren olifanten een steeds groter percentage van de dierentuinpopulatie vormen. Deze nieuwe lichting bestaat uit evenveel mannetjes als vrouwtjes. Kort gezegd: waren er dertig jaar geleden nog zeven vrouwtjes per bul in Europa, nu bungelt dat cijfer rond de twee en over een jaar of vijftien zal het één op één zijn.

Foto: Maxime Stok (BB-Facebook)

Wie naar Taman Indah kijkt, kan zien dat er in de jaren ’90 al een beetje werd nagedacht over deze uitdaging. Naast het grote perk liggen namelijk nog twee kleinere perken, die oorspronkelijk bedoeld waren om twee heren te huisvesten. Deze verblijven zijn, naar huidige maatstaven, echter hopeloos verouderd. Er kan eigenlijk maximaal één mannetje ondergebracht worden, maar ook dat is niet ideaal. Uit veldonderzoek is de laatste jaren namelijk naar voren gekomen dat mannetjesolifanten geen nomadische eenlingen zijn, zoals dat vroeger gedacht werd.

De sociale agenda van bullen is complex: op jonge leeftijd vormen ze vaak kleine groepjes, die belangrijk zijn voor de psychologische en motorische ontwikkeling. Eenmaal volgroeid vallen die clubs doorgaans uiteen, maar ook dan komen mannetjes nog regelmatig in contact met elkaar. Zo ziet ook het contact met de dames eruit. Soms begeven bullen zich een tijdje in de buurt van vrouwtjeskuddes, dan verwatert die relatie weer, dan zoeken ze weer wat meer contact.

Dit genuanceerde fission-fusion model kan simpelweg niet gefaciliteerd worden in Blijdorp momenteel. Dat heeft deels te maken met ruimtegebrek en deels met archaïsche ontwerpkeuzes. Neem de diepe greppel rondom het verblijf: de verzorgers maken zich zorgen dat een bezoekje door de fokbul, dat altijd met enige spierballentaal verloopt, wel eens kan eindigen met een valpartij. Denk aan het ongeluk van Radza in Emmen in 2011. De liefde bedrijven, dat mogen Rotterdamse olifanten alleen op het ommuurde bullenterrein.

Ambities

Afbeelding: Diergaarde Blijdorp. Klik HIER voor de grote versie. Masterplan 2030, gepresenteerd begin 2020.

Het olifantenverblijf moet dus gaan groeien. De meest voor de hand liggende uitbreidingsrichting is westelijk: al ruim tien jaar wordt nagedacht over het absorberen van de weide van de bongo’s, waardoor de olifanten in feite uitzicht zouden krijgen op de leeuwen. De populaire naam voor dit idee was ‘oliduct’. In sommige schetsen werd namelijk ook gespeeld met het terugbrengen van de ‘papegaaienlaan’, het pad dat vroeger de Tweeling-Gebouwen verbond met de Grote Vijver, maar dan als tunnel onder de dikhuiden door. Nog begin 2020 gaf Blijdorp een sfeerimpressie vrij hiervoor.

Als de eerste paal voor het olifantenverblijf 2.0 uiteindelijk geslagen wordt, is de kans echter groot dat dat niet bij de bongo’s zal zijn. Dat werd bekend tijdens een winterlezing van de vereniging Vrienden van Blijdorp, enkele maanden na de presentatie van het Masterplan. Te duur, zo oordeelde de dierentuin in coronatijd. Destijds ging de voorkeur uit naar een vervroegde uitvoering van ‘fase twee’. Dat is, zoals gepitcht in het Masterplan 2030, een andere beoogde uitbreiding, oorspronkelijk bedoeld voor een later stadium.

Afbeelding: Diergaarde Blijdorp. Klik HIER voor de grote versie. Nieuwjaarslezing 2019.

Voor dat project zouden de Vleermuizengrot, het verblijf van de Indische neushoorns, de Mongoolse Steppe en het Aziatische Moeras op de schop moeten. Ten tijde van de winterlezing werd een iets soberdere versie gepresenteerd, waarbij de Vleermuizengrot en het Aziatische Moeras buiten beschouwing gelaten werden omwille van het prijskaartje. Toen stond op het bestaande perk van de neushoorns een nieuwe stal voor mannelijke olifanten ingetekend, omringd door enkele separatieperken. Zo zou je de olifanten al vanaf de Bergdierenrots kunnen zien. Een brug over het reeds aanwezige bezoekerspad zou deze stal verbinden met de kamelenweide, waar de bullen dan naar hartenlust kunnen ravotten.

Afbeelding: Diergaarde Blijdorp. Klik HIER voor de grote versie. Winterlezing 2020.

Behalve het feit dat dit idee relatief goedkoop is, is het bij ‘fase twee’ ook makkelijker om ruimte te vinden voor een aparte mannengroep. Ook zijn de werkzaamheden dan minder verstorend voor de kudde, waar onder andere de peuter Radjik en de 51-jarige Irma onderdeel van uitmaken. Bijkomend voordeel is dat alleen de gedomesticeerde kamelen en Indische neushoorns dan moeten verdwijnen, wat wellicht verkozen wordt boven afscheid van de (kritiek bedreigde) oostelijke bongo’s.

Perspectief

De meest recente schets die in dit artikel staat, is alweer een jaar oud. Voor nu blijft het dan ook een kwestie van speculeren. Op 9 januari zal de Nieuwjaarslezing plaatsvinden, waarbij ongetwijfeld meer duidelijk zal worden. In de decembereditie van het Vriendennieuws zal wellicht alvast een tipje van de sluier worden opgelicht. Draag in de tussentijd bij aan de uitbreiding van het olifantenverblijf én verzeker jezelf van een plekje bij de Nieuwjaarslezing door lid te worden van de vereniging Vrienden van Blijdorp. Of doe voor slechts €2,50 mee aan de Blijdorp-loterij en maak kans op unieke prijzen, zoals een privélunch met directeur Zevenbergen, een ‘dagje dierenverzorger’, een kampeernachtje in de dierentuin of een diner met zicht op de olifanten.

Foto: Diergaarde Blijdorp (blijdorp.nl)

Onderzoek: komt de pelikaan terug naar Nederland?

Foto: Rob van Eijk (BB-Facebook)

De Lage Landen zijn mogelijk weer geschikt als leefgebied voor de kroeskoppelikaan. Dat staat in een onderzoeksrapport dat op 15 oktober in Diergaarde Blijdorp aangeboden werd aan de Nederlandse Vogelbescherming en het Vlaamse Natuurpunt. Vijfhonderd jaar geleden verdween deze soort, die tot de grootste watervogels ter wereld behoort, uit Noordwest-Europa door inpoldering en jacht.

Natuurontwikkeling

De afgelopen vijftig jaar is veel vooruitgang geboekt qua waterkwaliteit in Nederland. Hoewel het zeker nog beter kan, worden er steeds minder afvalstoffen geloosd in het milieu. Ook is er meer ruimte gekomen voor zoetwaternatuur, bijvoorbeeld door de aanleg van de Marker Wadden. Aan de hand van o.a. cijfers over de visstand – en met een schuin oog op de gedragingen van de aalscholver – hebben de onderzoekers potentiële pelikaanclusters in kaart gebracht.

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

Het meest geschikte gebied ligt in Noord-Nederland: het IJsselmeer, de Friese meren en de Weerribben-Wieden. Ook de Biesbosch en het Haringvliet zijn kanshebbers. Zones waar waarschijnlijk geen nesten gesticht zouden worden, maar waar wel gevist kan worden, zijn het Lauwersmeer, de Westerschelde, de Gelderse Poort en de plassen tussen Amsterdam en Utrecht.

De onderzoekers stellen dat de pelikaan als ‘ambassadeur’ voor moerasecosystemen kan dienen. Maatregelen die getroffen zouden worden om deze soort te verwelkomen, zouden wel eens positief kunnen uitpakken voor allerlei andere dieren. Ook past de pelikaan goed in het rijtje van diersoorten die recentelijk Nederland ‘herontdekt’ hebben als leefgebied: denk aan de kraanvogel, zeearend en visarend, maar ook de otter, bever, steur en wolf.

Herintroductie

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

Een eventuele terugkeer van de pelikaan zal echter alleen kunnen plaatsvinden met doelgerichte herintroducties. Heden ten dage broedt de kroeskoppelikaan namelijk alleen nog op de Balkan en in Centraal-Azië, met overwinteringsgebieden in het Midden-Oosten, India en China. De kans dat een groepje pelikanen toevallig het IJsselmeer koloniseert, is dus nihil. Wegens ons gematigde klimaat verwachten de onderzoekers overigens niet dat een losgelaten kolonie zou migreren in de winter.

Daarnaast schatten de onderzoekers dat een robuuste pelikaanpopulatie (d.w.z. bestendig tegen magere jaren en inteelt) minimaal 250 paartjes zou tellen. Voor méér dieren dan dat is waarschijnlijk ook geen plek in Nederland, zowel qua nestlocaties als qua voedsel. Dit zijn allemaal aspecten die nog in meer detail bestudeerd moeten worden. Ook benadrukt het rapport dat samenwerking met Duitsland en het Verenigd Koninkrijk de kans op een succesvolle herintroductie zou vergroten.

Beeldvorming

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Wellicht dat een van de grootste obstakels maatschappelijke opinie zou zijn. Doordat de kroeskoppelikaan een groot dier is, moeten ze ook veel vis vangen. Een hoge visdichtheid is dus van belang: als de vispopulatie in een gebied eenmaal begint te dalen, laat de pelikaan zulke wateren al snel links liggen. De pelikaan heeft daardoor geen wezenlijke impact op het ecosysteem. Maar ja, boeren beklagen zich ook over de wolf, terwijl loslopende honden jaarlijks veel meer schade aanrichten. Enige weerstand vanuit de visserij is dus te verwachten. Over zulk debat moet van tevoren nagedacht worden.

Ook moet worden voorkomen dat zo’n herintroductieproject andere ecologische problemen in Nederland overschaduwt. Veel plantensoorten liggen nog altijd onder druk door de excessieve uitstoot van stikstofverbindingen, insectenpopulaties verkeren in vrije val en ook weidevogels zijn steeds zeldzamer. Het is niet de bedoeling dat het pelikanendossier het politieke draagvlak en de fondsenwerving voor dat soort kwesties ondermijnt.

Vervolgonderzoek

Het is geen geen kant-en-klare routekaart dus, deze analyse. Wel is het een mooi beginpunt voor verder onderzoek naar dit onderwerp. Het rapport is geschreven door Gijs Kurstjens (Kurstjens Ecologisch Adviesbureau), Chris van Turnhout (Stichting SOVON), Joep de Leeuw (Universiteit Wageningen) en Geert Spanoghe (INBO). De studie is uitgevoerd in opdracht van negen organisaties, waaronder ARK Natuurontwikkeling, Stichting Het Zeeuwse Landschap, Diergaarde Blijdorp, IUCN NL en Pelican Way of LIFE.

Op 14 november zal Maarten Vis, hoofd van de vogelafdeling van Blijdorp, een lezing geven aan de Vrienden van Blijdorp over het lot van de pelikaan. Meer informatie daarover is te vinden op de website van de vereniging.

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Kort Nieuws #168

Welkom

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Nieuw in Diergaarde Blijdorp: de Noord-Afrikaanse doornstaartagame (Uromastyx acanthinura). Deze soort is sinds kort te zien in de Krokodillenrivier, in het verblijf waar voorheen een Soedanese schildhagedis woonde. Doornstaartagamen worden gekenmerkt door vrij veel uiterlijke diversiteit tussen individuen en danken hun naam aan hun stekelige staart. Het zijn echte woestijnspecialisten die lang zonder water kunnen. Ze graven diepe holen, waar de temperatuur gematigder is. Naar verluidt blokkeren ze met hun stevige staart de ingang van hun hol als ze aangevallen worden.

Logeerpartij

Foto: Danny Noorman (BB-Facebook)

In de hoofdstad wordt het Artis-Aquarium gerenoveerd en dat betekent dat ook de inwoners tijdelijk moeten uitwijken. In de juni-uitgave van het Vriendennieuws, dat recentelijk online geplaatst is, wordt medegedeeld dat Rotterdam voorlopig onderdak biedt aan enkele Atlantische pijlstaartroggen, een stierkophaai en vier luipaardhaaien. De haaien zijn geplaatst bij hun soortgenoten in het Kelpwoud-bassin, in de hoop dat er voor nageslacht gezorgd wordt. De Krokodillenrivier is verrijkt met een giraffemeerval, een Senegalese kwastvinsnoek en een Afrikaanse longvis. De eerstgenoemde is slechts een tijdelijke logé, maar de twee oervissen mogen hun oude dag in Blijdorp slijten. Helaas heeft dat voor de longvis niet lang mogen duren, want het dier is bezweken aan een tumor. Uit respect voor de Vrienden van Blijdorp wacht Blijdorper Bende altijd even met het delen van de updates uit het Vriendennieuws. Wil je dit kwartaalblad kunnen lezen zodra het gepubliceerd wordt? Word dan lid van de vereniging!

Manege

Eveneens tijdelijk aanwezig in Blijdorp is het kortsnuitzeepaardje. Tijdens een storm eerder dit jaar was een viertal aangespoeld en door de dierenambulance naar de Diergaarde gebracht om te revalideren. Het gaat goed met ze en momenteel wordt gewerkt aan de benodigde papieren om ze weer terug te brengen naar de Noordzee.

Diverse pluimage

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Ook de vogelafdeling zit niet stil. De Braziliaanse tangara is voor het eerst sinds de aanvang van de coronapandemie weer te bezichtigen in de Victoria Serre. Met hun felrode verenkleed is het ongetwijfeld een van de kleurrijkste vogeltjes in de Diergaarde. Tijdelijk afwezig in de Okapi-Volière zijn de kroonparelhoenders. Het Vriendennieuws sprak nog over de komst van een mannetje, maar bronnen melden dat beide dieren kort na de publicatie van het blad overleden zijn. Een vrouwelijke soldatenara, een van de acrobaten van de Vrije Vlucht Voorstellingen, heeft het park verlaten om in het buitenland gekoppeld te worden aan een mannetje. Er wordt nog gezocht naar een nieuwe hamerkop, omdat het vrouwtje in de Gierenrots-volière onverwachts gestorven is. Ook wordt in deze volière gerouwd om een mannelijke witruggier en is een vrouwelijke maraboe uitgezwaaid naar Hongarije. Wel zijn de witkopgieren weer te zien, zij zaten eerst achter de schermen met hun dochter. In de Eurazië-biotoop is een flamingovrouwtje bezweken op 61-jarige leeftijd. Beter nieuws is er bij de kroeskoppelikanen en koningspinguïns, daar zijn kuikens uit het ei gekropen.

Meer mutaties

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Ook een drukte van belang bij de zoogdieren. Blijdorp wacht op de komst van een nieuwe mannelijke Mhorr-gazelle uit Spanje, nadat Jengo in september 2020 overleed. Eind 2019 kwam hij vanuit Berlijn naar de Maasstad. Ook zijn twee jonge bokjes van deze in het wild uitgestorven antilopen verzonden naar ZOO Planckendael. Het park heeft tevens afscheid genomen van vier ringstaartmaki’s. Het betreft (vermoedelijk) de zogenaamde ‘Iza-clan’. In 2018 kwamen deze dames uit Apenheul om samen met hun metgezellen, de Kanto-clan, het nieuwe doorloopverblijf bij het Oceanium te betrekken. Al snel bleek dat deze twee familiegroepen niet door één deur konden en medio 2020 werden Iza en haar dochters definitief achter de schermen geplaatst. Een overlijdensbericht is er bij de baardapen, waar het oude mannetje zijn laatste adem uitgeblazen heeft. Verder zijn ook een wasbeer en een prairiehond gestorven.

Foto: Hugo Sluimer (BB-Facebook)