Kort Nieuws #180

12 augustus 202220 oktober 2022 blijdorpenaar Kort Nieuws Balispreeuwen, Blijdorper Bende, Californische Zeeleeuw, Diergaarde Blijdorp, Eurazië, Expositie ZOO veel plastic, Flamingo-Strand, Galapagos, Galapagosreuzenschildpad, Geelkeelgaailijsters, Hyena, Jaarvogel, Kelpwoud, Klipdas, Krokodillenrivier, Maleise Bosrand, Natuurbehoudscentrum, Nijlkrokodillen, Oceanium, Purperglansspreeuwen, Rode ibis, RoffaReefs, Savanne, Shamalijsters, Sneeuwkaptapuit, Sumatraanse Gaailijsters, Taman Indah, Victoria Serre, Vissende Kat, Vuursalamanders, Weverkopje, Witkruinmangabey, Witoogeenden, Witwangfluiteenden, Zuid-Amerika

Zout in de wonden

De soap bij de gevlekte hyena’s duurt voort. De laatste keer dat er een hyena geboren werd in Blijdorp was in 2016, sindsdien worstelde Rotterdam met sterfgevallen en mislukte koppelingen. De verzorgers waren dan ook in hun nopjes toen Kaidi, te herkennen aan wat roze littekens, achterin het verblijf een hol groef! Eind juni verscheen een pup. De vader was Karoi, die eind vorig jaar via Antwerpen vanuit Singapore overkwam. In de hyenamaatschappij zijn mannetjes onderdanig en hij hield zich dan ook op gepaste afstand van het nest. Kaidi leek aanvankelijk nerveus en verplaatste de kleine regelmatig, maar het jong wist die kwetsbare eerste weken te doorstaan. Maar helaas mocht het niet zo zijn. Begin augustus kwam de pup klem te zitten onder een boomstam en kwam hij ter overlijden.

Licht aan het einde van de tunnel

Over langverwachte voortplanting gesproken: er zijn kuikens bij de flamingo’s! De verzorgers hadden dit seizoen eigenlijk al afgeschreven, maar wellicht hebben ze zich laten inspireren door de Baers witoogeenden, waarmee Blijdorp laatst een primeur had. Er zijn een stuk of twintig eieren gelegd in totaal. Sinds 2004 lag de fok in de Maasstad compleet stil, wat een van de redenen was voor de moeizame verbouwing van het Flamingo-Strand in 2020-2021. Door de komst van het net worden lokale roofdieren geweerd en hoeven de vleugels van de flamingo’s niet langer gewiekt te worden. Bijzonder zijn ook de kuikens bij de witwangfluiteenden in Zuid-Amerika, de purperglansspreeuwen bij het Weverkopje, de sneeuwkaptapuiten in de Okapi-Volière de Sumatraanse gaailijsters in de Maleise Bosrand en de shamalijsters en Balispreeuwen in de Victoria Serre.

Opgewonden gaailijsters

*Foto: **Angelique Blijleven** (BB-Facebook)*

Nog meer waardevolle kuikens. In de Victoria Serre is een kritiek bedreigde geelkeelgaailijster uitgevlogen. De ouders hadden zich voor het laatst in 2020 bewezen, in ’21 produceerde de stokoude man enkel onbevruchte eieren. Het lijkt erop dat hij toch nog niet met pensioen hoeft! Inmiddels is het koppel namelijk zelfs bezig met een tweede leg… Mogelijk zitten ook de geelkeelgaailijsters in het Natuurbehoudscentrum op het nest, maar dat moet nog bevestigd worden.

Rivièra-Reorganisatie

*Foto: **Marja Troost-van Dam** (BB-Facebook). Waar het jaarvogelvrouwtje heen vertrokken is, is niet bekend.*

Wie de Victoria Serre opzoekt, zal het opvallen dat er het een en ander veranderd is in de vogelkas. De grootste wijziging is dat het centrale segment samengevoegd is met het segment van de jaarvogels. Herstel: het segment waar voorhéén een jaarvogel woonde. De soort is nu uitsluitend te zien in Taman Indah nu. Verwijderd uit de Victoria Serre is tevens de sneeuwkaptapuit, dat mannetje zat er slechts tijdelijk. Tot slot is het prille gezin van de geelkeelgaailijsters overgeplaatst naar het (vergrootte) centrale segment.

Blijdorp Bouwt

Nog wat andere bouwtechnische ingrepen in Blijdorp. Halsoverkop zijn er aanpassingen gemaakt aan het zeeleeuwenverblijf. De aanleiding is het filmpje waarin een jong mannetje bijna ontsnapt uit het bassin, dat even terug het hele internet over ging en zelfs op tv getoond werd. De schuldige, de in 2020 geboren Don, werd voor de zekerheid achter de schermen geplaatst. Nu is het hek opgehoogd en is Don herenigd met zijn familie. Gesloopt wordt er juist bij de kijkhut van de gorilla’s, naast de Oewanja Kinderjungle. Voorheen verbond een kooiconstructie dit monumentale pand met het buitenverblijf, maar het lijkt erop dat deze nu ontmanteld is. Tot voor kort overnachtten de mangabeys hier, maar zij zijn inmiddels (terug)verhuisd naar een van de koepelkooien van de Rivièrahal. In de steigers stond ook een van de ingangen van Taman Indah. Aan de ‘neushoornkant’ van dit gebouw is de draaideur vervangen door een dubbele schuifdeur.

Als kool

Beschuit met blaadjes op de Afrikaanse Savanne: tegenover de dierenkliniek is witkruinmangabey Cheche, een van de dochters van fokvrouwtje Casper, voor het eerst zelf moeder geworden. De trotse vader is Oda. Blijdorp is een van de weinige dierentuinen waar deze zeldzame apen zich vrijwel ieder jaar voortplanten. Aan de andere kant van de Diergaarde, in de Maleise Bosrand, is een andere inwoner klaar om het nest te verlaten. Een van de jonge vrouwelijke vissende katten is uitgevlogen naar Frankrijk. Haar zusje blijft alleen achter hier, voor haar wordt een partner gezocht.

Rotterdamser wordt het niet

*Foto: **Havenbedrijf Rotterdam** (portofrotterdam.com)*

Het Havenbedrijf Rotterdam en Diergaarde Blijdorp hebben een nieuw partnerschap gesloten. De komende drie jaar draagt de transportgigant bij aan de ontwikkeling van RoffaReefs: hightech, drijvende kraamkamers voor rifbewoners in het wild en in aquaria. Ook steekt het Havenbedrijf geld in de expositie ‘ZOO veel plastic’ en andere educatieprojecten, samen met Eneco. Directeur Erik Zevenbergen: ”Het Havenbedrijf Rotterdam en Diergaarde Blijdorp zijn al jarenlang verbonden met elkaar. De laatste jaren weten we elkaar steeds meer te vinden op te gebied van duurzaamheid en behoud van biodiversiteit. De samenwerking om het kweeksysteem te testen en verder te ontwikkelen is daarvan een goed voorbeeld.”

Nog meer muisjes

*Foto: **Diergaarde Blijdorp** (Instagram). De kleine vuursalamander.*

Voor de tweede keer heeft Diergaarde Blijdorp gefokt met de vuursalamanders. De larve is te zien in het Natuurbehoudscentrum. De vuursalamander kwam tot recent voor in Zuid-Limburg, maar is door de introductie van een schimmelziekte zo goed als uitgestorven. Stichting RAVON runt een fokprogramma voor de amfibieën en wordt hierin bijgestaan door Diergaarde Blijdorp en GaiaZOO. Nog meer koudbloedige verrassingen: bij de Nijlkrokodillen is weer een nestje kleine kroko’s gespot. Het lijkt er echter op dat alle jongen gedood zijn door de ouders. Blijdorp probeert eieren bij deze roofdieren tijdig weg te halen, want er is geen ruimte voor meer Nijlkrokodillen in gevangenschap. Soms zijn de moeders echter heel territoriaal over hun strandjes en dan kunnen de verzorgers er niet goed bij. Een grote hoeveelheid jongen is er tot slot ook bij de Kaapse klipdassen, tegenover de krokodillen, en bij de rode ibissen, in de Zuid-Amerikaanse volières.

Hoog bezoek

Fotograaf Joel Sartore deed in juni Diergaarde Blijdorp aan. Voor zijn project Photo Ark, een samenwerking met National Geographic, heeft hij een van de reuzenschildpadden in het Oceanium vereeuwigd. Voor de Photo Ark fotografeerde hij al meer dan 13.000 diersoorten, een onderneming die gedeeltelijk te zien is in de documentaire RARE en waarvoor hij meerdere awards ontvangen heeft.

Foto: Jean-Luc Sleijpen (BB-Facebook)

Kort Nieuws #170

31 oktober 202120 oktober 2022 blijdorpenaar Kort Nieuws Blijdorper Bende, Diergaarde Blijdorp, Eurazië, Ezelspinguïns, Falklands, Flamingo-Strand, Influenzavirus, Jaarvogel, Koningspinguïns, Maleise Bosrand, Oceanium, Rivièrahal, RoffaReefs, Taman Indah, Victoria Serre, Vissende Kat, Witoogeenden

Welkom!

*Foto: **Jan Harteman** (harteman.nl). Baers witoogeend (archieffoto).*

Nieuw in Diergaarde Blijdorp: de Baers witoogeend (Aythya baeri). Een klein groepje is uitgezet bij het Flamingo-Strand, dat recentelijk een facelift heeft gekregen dankzij de Vrienden van Blijdorp. De Baers witoogeend is een trekvogel uit Oost-Azië die in recente jaren sterk achteruitgegaan is. In 2012 werd de status van de Baers witoogeend veranderd van ‘slechts’ bedreigd naar kritiek, de totale populatie bedraagt nog maar enkele honderden dieren. De boosdoeners zijn habitatvernietiging en toenemende jacht door mensen. Die problemen lijken vooral te spelen in hun broedgebied: de moerassen rondom de Amoerrivier, langs de Chinees-Russische grens. Gelukkig gaat het vrij goed met de soort in gevangenschap. Er zijn meer dan 150 witoogeenden in Europese dierentuinen, die nauwkeurig worden gemanaged in het kader van het fokprogramma (EEP). In Blijdorp delen ze hun verblijf met de grote flamingo’s, noordelijke pijlstaarten en krakeenden.

Vogellockdown

Helaas kan je de nieuwkomers nog niet van dichtbij bewonderen: in heel Nederland is een ophokplicht van kracht. In Diergaarde Blijdorp zijn alle doorloopvolières daardoor tijdelijk gesloten voor bezoekers. Het doel is om het influenzavirus H5N1, dat recentelijk bij meerdere pluimveehouders opgedoken is, in te dammen. Dit virus springt gelukkig niet snel over op mensen, maar de overheid is voorzichtig: meer dan de helft van de mensen waarbij deze griepvariant ooit vastgesteld is, is eraan overleden. Vogels vormen het grootste griepreservoir ter wereld en regelmatig vinden er kleine uitbraken plaats in de bio-industrie. De vorige ophokplicht gold van oktober 2020 tot juli 2021. Toen betrof het de H5N8-variant.

Uitzwaaien

*Foto: **Patty Kloosterman** (BB-Facebook)*

Vissende kat Saray is verhuisd naar Frankrijk. Samen met mannetje Mumbai (overleden in 2020) heeft ze twee nestjes ter wereld gebracht in Blijdorp sinds haar komst in 2016. Het verblijf in de Maleise Bosrand wordt nu nog bewoond door haar jongste dochters, Esmee en Vanessa uit 2019. Het fokprogramma van deze zeldzame Aziatische roofdiertjes wordt overzien door Zoo Děčín in Tsjechië. Zij zullen ook besluiten wat er gebeurt met de resterende dames in Rotterdam.

RoffaReefs

*Foto: **Diergaarde Blijdorp** (blijdorp.nl)*

Innovatie in het Oceanium. Dierenverzorger Sander van Lopik ontwikkelt, in samenwerking met de TU Delft, een soort drijvende kraamkamers voor rifvissen. Tot op heden lukt het fokken van kleine zoutwatervissen in aquaria slechts mondjesmaat. De filterinstallaties vormen een groot gevaar voor de larven en daarom werden ze van oudsher overgeplaatst naar andere tanks. De jongen zijn echter uitermate gevoelig voor schommelingen in waterkwaliteit en dat maakt deze verhuizingen erg risicovol. De drijvende kraamkamers bieden de visjes een veilige omgeving om op te groeien, zonder dat ze overgezet hoeven te worden. Het NRC benadrukt dat ook natuurbeschermers profijt kunnen hebben van het project: ”Door de kraamkamer volledig zelfvoorzienend te maken met onder meer een zonnepaneel, hoopt Blijdorp dat ze het op termijn ook kunnen inzetten in het wild. Eerst wil Blijdorp het laten testen door andere aquaria over de wereld, om feedback te krijgen over de werking. Daarna willen ze in gesprek met organisaties om het bij riffen zelf in te zetten.”

Diverse pluimage

In het Oceanium viert Diergaarde Blijdorp de geboorte van vier koningspinguïns. Een record: nooit eerder kropen er in één jaar zoveel kuikens uit het ei bij deze soort. De teller staat nu op 27 koningspinguïns, wat Rotterdam een van de ‘hofleveranciers’ van Europa maakt. Daar staat tegenover dat voortplantingssucces bij de ezelspinguïns dit jaar uitgebleven is. Erg is dat niet, want ook deze kolonie nadert de maximumcapaciteit van het verblijf. Ook een snelle update uit de Victoria Serre. De vrijgezelle jaarvogel uit Taman Indah is overgeplaatst naar deze vleugel van de Rivièrahal. Ze leeft samen met onder andere de molonetispreeuwen, shamalijsters en Balispreeuwen.

Foto: Yvonne de Vries (BB-Facebook)

Kort Nieuws #151

14 juni 202010 december 2021 blijdorpenaar Kort Nieuws Amoer, Arctica, Australië, Banteng, Blijdorper Bende, Californische Zeeleeuw, Chinese Tuin, Diergaarde Blijdorp, Dikhuidenvleugel, Dwergnijlpaarden, Geelkeelfrankolijnen, Gierenrots, Grondeekhoorns, Hart van Afrika, Hyena, Kelpwoud, Klipdas, Koeneusrog, Kroeskoppelikanen, Krokodillenrivier, Kroonparelhoenders, Kuifhertjes, Maleise Bosrand, Maleise Tapir, Mangrove, Maraboe, Moeraswallaby, Natuurbehoudscentrum, Netgiraffen, Noord-Amerika, Oceanium, Okapi-Volière, Okapi's, Prairie, Prairiehondjes, Rivièrahal, Savanne, Shamalijsters, Silent Forest Campagne, Sumatraanse Gaailijsters, Taman Indah, Visaya-wrattenzwijnen, Vissende Kat, Vrienden van Blijdorp, Vriendennieuws, Wallaby-Walkabout, Wasberen, Weverkopje, Wevers, Witkruinmangabey

Afscheid

Het verdriet is groot in Diergaarde Blijdorp: giraffeman Banio is overleden op 7 juni, bijna dertien jaar nadat hij in Tsjechië geboren werd. De dierentuin meldt dat dierenartsbezoekjes al langere tijd routine waren voor hem, maar dat zijn dood toch vrij onverwacht kwam. De Universiteit Utrecht bekommert zich om de zaak en uiteindelijk zullen delen van zijn lijf gebruikt worden voor educatieve doeleinden. Van nature worden giraffen ergens tussen de 10 en 15 jaar oud, waar in gevangenschap nog eens zo’n 10 jaar bovenop kan komen. Banio was sinds 2009 aanwezig in Rotterdam en heeft in totaal zestien jongen verwekt, waarvan alleen Khaleesi en Maartje nog niet uitgevlogen zijn. De zeven dames van de Blijdorp-kudde zullen door de Britse EEP-coördinator een nieuwe fokman toegewezen krijgen.

Het recent gepubliceerde Vriendennieuws vermeldt nog twee tragische sterftegevallen. Te beginnen bij de buren van de langnekken: hyenaman Kara, die kampte met een tumor in zijn mond, is overleden. In 2019 kwam hij naar Blijdorp. Hij was toen al een van de oudste hyena’s in Europa, maar de hoop was dat hij hier toch nog voor nageslacht kon zorgen. Omdat hij twee decennia geleden in Caïro geboren werd, was zijn bloedlijn waardevol voor de Europese populatie. Om een paring tot stand te kunnen brengen, vertrok de enige andere hyena die Blijdorp op dat moment had, mannetje Jelai, en kwam er een vrouwtje met de bijnaam ‘Bollie’ uit Frankrijk aan. Zij overleed echter onverwacht en hoewel ze spoedig vervangen werd door een ander vrouwtje uit Beekse Bergen, is het er niet meer van gekomen.

*Foto:* **Rob van Eijk** *(BB-Facebook)*

Tot slot is ook nog een andere bekende Afrikaan niet meer: dwergnijlpaard Floris moest ingeslapen worden. Als jongvolwassene betrok hij in 2013 de Dikhuidenvleugel tezamen met soortgenoot Eveline, maar ook op latere leeftijd bleef voortplanting uit. Een trucje dat in zulke situaties toegepast wordt door verzorgers, is dat koppeltjes tijdelijk uit elkaar gehaald worden. Dat is een natuurlijkere vorm van huisvesting voor deze solitaire bosbewoners en wanneer ze dan uiteindelijk weer samen gezet worden, wil dat nog wel eens voortplantingsgedrag stimuleren. De reünie liep echter in het honderd en Floris kon na afloop niet goed meer lopen. Een röntgenfoto wees uit dat het ging om een gecompliceerde botbreuk, iets wat niet te genezen is.

‘Nieuw’

*Foto:* **CCBC** *(silentforest.eu). Archieffoto.*

Recentelijk heeft de Rotterdamse Diergaarde zijn jaarverslag van 2019 uitgegeven, en wat blijkt? Vorig jaar is er een nieuwe vogelsoort gearriveerd achter de schermen: de Sumatraanse gaailijster (Garrulax bicolor). Hun natuurlijke leefgebied mag dan wel het op een na grootste eiland van Zuidoost-Azië zijn, maar tientallen jaren van habitatvernietiging en illegale vangst voor de huisdierenmarkt eisen hun tol op de soort. De Sumatraanse gaailijster was een van de doelsoorten van de EAZA Silent Forest Campaign en met dank aan Europese dierentuinen kan er dit jaar een fokcentrum voor de soort opgezet worden ter plaatse, al ligt het project vooralsnog stil door de COVID-19-pandemie. Deze bedreigde vogelsoort wordt gehouden in twintig Europese dierentuinen en vanuit Chester Zoo wordt een fokprogramma (EEP) gecoördineerd. Of er plannen zijn om de soort ook voor de schermen te plaatsen, is niet bekend.

Mutaties

*Foto:* **Josien de Vries** *(BB-Facebook). Okapi Gerrit.*

Het Vriendennieuws informeert ons over enkele wijzigingen in het bewonersbestand uit het eerste kwartaal van 2020 die dusver onopgemerkt waren gebleven. In het Afrikaanse themagebied zijn twee vrouwelijke klipdassen overleden, net als een vrouwelijk Visaya-wrattenzwijn en een mannelijke vissende kat in de Maleise Bosrand. Ook bij de vogels zijn er enkele sterfgevallen te betreuren: een mannelijke shamalijster en een mannelijke kroonparelhoender. Verder zijn er drie vrouwelijke kroeskoppelikanen vertrokken, is een vrouwelijke kuifhertje naar Polen verhuisd en is een vrouwelijke vissende kat op transport gegaan naar Griekenland. Ook is het duidelijk geworden dat okapi Gerrit, het eerste jong dat geboren werd in het Hart van Afrika (2017), eindelijk Rotterdam verruild heeft voor Lissabon. De Okapi-Volière wordt nu nog bewoond door mannetje Ngwani, de volwassen vrouwtjes Kamina en M’buti en hun kalfjes Kisala en Mhina. Tot slot vermeldt het Vriendennieuws ook nog de komst van twee wasberen uit Antwerpen.

Love is in the air

*Foto:* **Cor de Gier** *(BB-Facebook). Jonge banteng.*

Verterende aanzichten alom. Het tweede bantengkalfje van het jaar is een feit: het is een dochter van Marieke. Ook bij de Californische zeeleeuwen zijn er nu twee pups ter wereld gekomen: June heeft er een dochter bij, Junia gedoopt, en Toya is bevallen van ene Sofie. Ook bij de witkruinmangabeys is het tweemaal raak en verder zijn er jongen te spotten bij de prairiehondjes, grondeekhoorns, wevervogels, geelkeelfrankolijnen, maraboes en moeraswallaby’s. In het Oceanium hebben alle koeneusrog-dames jongen voortgebracht, vier stuks. Het telg wordt achter de schermen aangeleerd om eten van de verzorgers aan te nemen, maar zal op termijn terugkeren naar de Mangrove. En, uhm, uit beeldmateriaal is gebleken dat ook de tapirs Ketiga en Pooh hun best doen om in een toekomstige geboorterubriek genoemd te worden…

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). Jonge mangabey.

Kort Nieuws #141

24 januari 202010 december 2021 blijdorpenaar Kort Nieuws Amazonica, Amoer, Aziëhuis, Bengaalse Oehoes, Blijdorper Bende, Cobra, Diergaarde Blijdorp, Himalayaglansfazanten, Jaarvogel, Maleise Bosrand, Manoel, Mongoolse Steppe, Natuurbehoudscentrum, Oceanium, Piranha's, Publiekslab, Rivièrahal, Spinschildpad, Tropenvleugel, Victoria Serre, Vissende Kat, Vrienden van Blijdorp, Zeepaardjes, Zuid-Amerika

Terug van weggeweest

*Foto: **Josien de Vries** (BB-Facebook). In 2017 werd Rotterdam verblijd door de geboorte van manoel-kitten Loesje.*

Alweer enige tijd is verstreken sinds de Vrienden van Blijdorp de Mongoolse Steppe opzomerden. Het manoelverblijf, al twintig jaar in dienst, ziet er tegenwoordig weer spiksplinternieuw uit met niet alleen een mooie façade, maar ook met een natuurlijkere inrichting. Dusver ontbrak echter nog één ingrediënt uit het recept: de manoels zelf. Het oude echtpaar worstelde ieder jaar meer terugkerende (en steeds erger wordende) kwalen en moest uit hun lijden verlost worden. Een jonge vissende kat was dan ook de eerste katachtige op voet te zetten in het rotsige onderkomen – al waren de verzorgers verrast toen ze hetzelfde dier enkele dagen later op het dak van haar ouders in de Maleise Bosrand aantroffen. Lering werd getrokken uit haar escapade en sindsdien waren het de Himalayaglansfazanten die er vertoefden. Nu heeft het kersverse manoel-duo uit Wrocław eindelijk hun quarantaineperiode uitgezeten en zijn deze kleine, grijze katachtigen uit het Aziatische binnenland weer te zien in Rotterdam. Nou ja, te zien – ze moeten nog even wennen aan hun nieuwe omgeving en zijn pottenkijkers liever kwijt dan rijk. Hoewel trouwe fans al duimen voor nageslacht, zit dat er voorlopig nog niet in: ze zijn van hetzelfde geslacht. Een toekomstige uitwisseling met een andere dierentuin moet daar op termijn verandering in gaan brengen. Het is aan de Schotse stamboekhouder om dat te bewerkstelligen.

Housewarming

Nieuw in Diergaarde Blijdorp: het tijgerzeepaardje (Hippocampus comes). Op de valreep van 2019 werden ze uitgezet in het meest rechter aquarium van het wandrek in het Publiekslab. Deze merkwaardige vissen danken hun naam aan hun gestreepte grijpstaart, al kunnen ze hun huid desgewenst van kleur laten veranderen. Van nature bewonen ze koraalriffen in de Zuid-Chinese Zee, maar hun situatie is niet bepaald rooskleurig. Niet alleen sterven koraalriffen en masse af door de stijgende zeespiegel, het opwarmen van de zee, vervuiling en het opspuiten van eilanden voor militaire doeleinden, maar jaarlijks verdwijnen er zo’n 20 miljoen zeepaardjes door toedoen van Chinese kwakzalvers. Het tijgerzeepaardje staat dan ook bekend als een kwetsbare diersoort. In hun heenkomen in het Oceanium zijn ze niet altijd even gemakkelijk te vinden, maar de verwachting is dat ze, eenmaal volgroeid, uiteindelijk goed zichtbaar zullen zijn met een lengte van ruimschoots 15 centimeter.

Dodelijk

Er is weer een cobra in het Aziëhuis! Zijn voorganger blies in de herfst zijn laatste adem uit, waardoor dit terrarium in het hartje van de Maleise Bosrand enige tijd leeg stond. De Indiase brilcobra dankt zijn naam aan de tekening op hun ‘hoed’: de brede kap die cobra’s kunnen opzetten als ze zich bedreigt voelen. Overigens is de kans dat je dit machtsvertoon in gevangenschap ziet minimaal. Van nature houden slangen er een rustig bestaan op na en de meeste tijd brengen ze rustend door. Wie met deze dieren werkt, moet echter altijd op zijn hoede zijn: in Zuid-Azië wordt deze soort als onderdeel van de ‘Grote Vier’ gezien, het soortenkwartet dat het merendeel van alle slangenslachtoffers op zijn kerfstok heeft. Er bestaat een (prijzig) tegengif, maar naar schatting kan 20% van de mensen die in confrontatie met de brilcobra komen het niet navertellen. Overigens zou het goed kunnen dat dit percentage in de komende jaren flink gaat dalen, want onderzoekers in Leiden en Utrecht zijn erin geslaagd om gifklieren van enkele giftige reptielen in het lab te kweken. Zo zou medicatie in de toekomst veel gemakkelijker verkrijgbaar kunnen worden.

Geschuif

De Bengaalse oehoes zijn weer terug op hun vertrouwde honk: de volière rechts van de ingang van het Aziëhuis. In recentere tijden waren ze te vinden in de Amoervolière, nadat de inwonende Laplanduilen in 2017 overleden aan het Usutu-virus, beter bekend als de roemruchte merelziekte. Momenteel staat dit verblijf, gesitueerd tussen de Amoerpanters en de flamingo’s, nog leeg, maar deze verhuizing lijkt te impliceren dat nieuwe invulling niet lang meer op zich laat wachten. Een geheel ander transport vond plaats in Amazonica: de vergrijzende groep roodbuikpiranha’s is aangevuld met elf jonge dieren. Het is altijd even spannend wanneer vleesetende vissen aan elkaar worden voorgesteld, maar gelukkig verliep de introductie zonder bloedvergieten. Piranha’s zijn sowieso een stuk minder meedogenloos dan de meesten denken: verreweg het grootste deel van hun leven brengen ze solitair door, scharrelend naar kleine prooien. Ook een kleine verandering in het Natuurbehoudscentrum: de jongvolwassen spinschildpadden, die in een hoekje van het ploegschaarschildpadden-verblijf vertoefden, zijn weer achter de schermen geplaatst. Niet getreurd, deze soort is nog altijd te vinden in het wandrek van het ‘glazen huis’.

Liefdesnestje

Een bijzondere nieuwe inwoner in de Tropenvleugel van de Rivièrahal. Een jonge jaarvogel is overgekomen uit de Verenigde Staten om haar Rotterdamse soortgenoot te vergezellen. Er was al snel sprake van een klik: het mannetje bood besjes aan en het vrouwtje accepteerde. Regelmatig neemt ze een kijkje in de nestkast. Mocht zijn charmeoffensief slagen, is dat rede voor grote vreugde: al jarenlang hebben wil het maar niet lukken met de fok van deze grote Aziatische vogels. Hun voortplantingsstrategie vergt dan ook exceptioneel onderling vertrouwen: wanneer het vrouwtje overgaat tot broeden, wordt de opening van de uitgekozen boomholte dichtgemetseld. Een kleine spleet stelt het mannetje in staat regelmatig eten te brengen. Samenvallend met de broedperiode zorgt het gebrek aan daglicht zorgt ervoor dat het vrouwtje gaat ruien en haar vliegvermogen grotendeels verliest. Anders gezegd: mocht haar partner tijdens de broed ophouden met zijn bevoorradingsvluchten, is ze in ten dode opgeschreven. Dan wil je wel kieskeurig in je partnerkeuze zijn!

Foto: Greet van Norde (BB-Facebook). Het nieuwe jaarvogelvrouwtje (links).

Kort Nieuws #135

27 september 201910 december 2021 blijdorpenaar Kort Nieuws Aziatische Leeuwen, Aziëhuis, Blijdorper Bende, Diergaarde Blijdorp, Dikhuidenvleugel, Dwergnijlpaarden, Haaibaai, Hart van Afrika, Lori's, Maleise Bosrand, Oceanium, Okapi-Volière, Okapi's, Open Monumentendagen, Rivièrahal, Savanne, Serval, Tweeling-Gebouwen, Vissende Kat

Op een roze wolk

*Foto: **Johanna Kok** (BB-Facebook). ”Geweldig om de kleine vissende katjes te zien.”*

De jaarlijkse geboortegolf mag haar piek dan wel gehad hebben, maar er zijn alsnog genoeg kleine bewoners van Blijdorp om van te genieten. Met de okapi die eerder deze maand ter wereld kwam, inmiddels Kisala gedoopt, is het nog altijd goed gesteld. Sinds haar geboorte is ze flink gegroeid en dat zal nog wel even doorzetten. Naar verwachting zal het nog even duren voordat we haar kunnen zien, want jonge okapi’s blijven na hun geboorte voor een langere tijd in hetzelfde gebied. Moeder Kamina houdt het kalf goed in de gaten, maar instinctief houdt ze enige afstand zodat roofdieren het jong niet opmerken. Dat is eveneens de reden dat jonge okapi’s pas na een maand voor het eerst poepen! In de Aziatische helft van de Diergaarde zijn twee nieuwe geboortes te melden. In de Maleise Bosrand is vissende kat Saray moeder geworden van een tweeling. Vader Mumbai kwam in de zomer van 2018 over vanuit Tsjechië en dat najaar was het ook al raak. Hij speelt geen rol in de verdere opvoeding van de kleintjes en Saray houdt hem dan ook nauwlettend in de gaten als hij in de buurt komt. Wees er snel bij, want net als bij huiskatten groeien de kittens als kool. Op een steenworp afstand, in het Aziëhuis, is er voor de derde keer een slanke lori ter wereld gekomen. In 2017 waren deze nachtactieve halfapen de winnaars van de Blijdorper Bende Award in de categorie ‘Nieuwe Diersoorten’. Hun snelle voortplantingssucces is opmerkelijk, al helemaal gezien er nog geen tien dierentuinen in Europa zijn die de soort houden. Diergaarde Blijdorp heeft laten weten dat de vorige kleintjes in afwachting van een nieuw tehuis achter de schermen verblijven.

Verlies

Helaas ook minder vrolijk nieuws. De jonge serval, eind vorige maand geboren, is overleden. Extra zuur is dat ook vorig jaar moeder Jina er niet in wist te slagen om haar jong in leven te houden. Toen werd achteraf duidelijk dat ze de kleine zoveel rondsleepte dat er een wond was ontstaan in de nek van de kitten, die ondanks medische behandeling niet kon genezen. Gezien bezoekers wederom hebben gemeld meer verplaatsingen te hebben gezien dan gebruikelijk, is het niet ondenkbaar dat dit ook ditmaal de boosdoener was. Het gedrag is moeilijk te verklaren, gezien Jina in 2017 geen enkele moeite had met het grootbrengen van zoontje Mosi. Om de rust te bewaren, was het verblijf afgezet met extra hekken, zodat bezoekers minder dichtbij konden komen. Of Blijdorp in het vervolg meer maatregelen gaat treffen, zal moeten blijken.

Vlam in de pan

Net zoals dat bij mensen het geval is, kunnen dieren elkaar van tijd tot tijd in de haren vliegen. In Rotterdam gebeurde dat twee keer in korte tijd: ten eerste ging het fout bij de dwergnijlpaarden. Floris en Eveline hebben enige tijd apart van elkaar geleefd. Niet alleen is dat een natuurlijkere en minder stressvolle levenswijze voor deze solitaire oerwoudbewoners, maar de kans op voortplanting wordt ook groter als de dieren niet continu in elkaars gezelschap verkeren. Hun reünie lijkt echter te suggereren dat we niet hoeven te rekenen op dwerg-dwergnijlpaardjes in de nabije toekomst. Schermutselingen bij nijlpaarden gaan er hard aan toe, maar gelukkig is hun huid (ook bij de dwergsoort) meerdere centimeters dik en uiterst beschermend tegen dit soort verwondingen. Het tweetal ging dan ook zonder permanent letsel weer uit elkaar. Iets serieuzer ging het eraan toe bij de Aziatische leeuwen. Daar is Lalana, moeder van drie, flink te grazen genomen door Bente en Chica. Vrijwilligers melden dat de laatstgenoemde vrouwtjes beide krols waren, wat bij leeuwen gepaard gaat met extreme agressie. Met oog op het tumult waren de welpjes al tijdelijk achter de schermen geplaatst. Ondanks de recente periode van rust wringt het al langere tijd in de groep: nadat Lalana bevallen was, duldde ze de andere dames lange tijd niet in de buurt van haar kroost. Sommige confrontaties verliepen zelfs zo heftig dat mannetje Aapal tussen de twee partijen moest komen. Lalana is na een controle door de dierenarts overigens gewoon weer in het buitenverblijf te vinden.

Beleef Blijdorp Anders

*Foto: **Diergaarde Blijdorp** (DB-Facebook)*

Voor de groep trouwe Blijdorpbezoekers die regelmatig hetzelfde rondje door de dierentuin wandelen, deed zich laatst een buitenkansje voor om eens wat nieuws te proberen. Tijdens de Open Monumentendagen liet Diergaarde Blijdorp, goed voor 21 rijksmonumenten van nationale architectonische waarde, vanzelfsprekend van zich horen. Vrijwilligers gaven, tegen een bijdrage van €5,- bedoeld voor natuurbehoudprojecten, bezoekers een rondleiding van circa een uur. De gegadigden waren zeer te spreken over de tour. Mooi meegenomen is natuurlijk het feit dat de restauratie van de laatste paar vervallen pareltjes, waaronder de Bergdierenrots en de Rivièrahal, niet lang meer op zich zal laten wachten. Het verschil tussen de vernieuwde bouwwerken en de nog versleten panden benadrukt hoe nodig een intensieve onderhoudsbeurt is. Verder organiseerde de dierentuin in het kader van het Gergiev Festival van het Rotterdams Philharmonisch Orkest in het Oceanium en de Rivièrahal speciale optredens van de protegees van het Hellendaal Muziekinstituut. Bovendien was er ook nog een speurtocht beschikbaar. Oh, en de Blijdorp-ervaring strekte zich uit tot buiten de grenzen van de tuin: Blijdorps Oceaniumboot, ook wel liefkozend de ‘Haaibaai’ genoemd, deed mee aan de Wereldhavendagen. Alweer meer dan tien jaar geleden kreeg de Diergaarde dit schip cadeau van het Havenbedrijf en sindsdien bevoorraadt het de aquaria van de dierentuin met schoon ballastwater. Bijzonder is dat dit schip volledig draait op het gebruikte frituurvet van de restaurants in het park. Tot slot is Blijdorp het toneel van de nieuwste toevoeging aan de kinderboekenreeks Pinkeltje. Eerder werden onder andere de Efteling en het Rijksmuseum al aangedaan. Voor €10,99 is het boek verkrijgbaar in de Zee van ZOOvenirs.

Foto: Ries van Wendel de Joode (PortOfRotterdam.com). Blijdorp-directeur Erik Zevenbergen en communicatiedirecteur Richard van der Eijk van het Havenbedrijf op de Haaibaai.

Blijdorper Bende Blog!

Als 't over Blijdorp gaat!

Vissende Kat