Kort Nieuws #189

16 juli 202317 juli 2023 blijdorpenaar Kort Nieuws Aziatisch Moeras, Aziëhuis, Balispreeuwen, Blijdorper Bende, Botanische Afdeling, Buiten Blijdorp, Darwin-nandoe, Diergaarde Blijdorp, Eurazië, Flamingo-Strand, Groenhelmtoerako, Grote Vijver, Grote Vliegkooi, Henri Martinhuis, Influenzavirus, Kantjil, Natuurbehoudscentrum, Netgiraffen, Purperglansspreeuwen, Reuzenaronskelken, Reuzengoerami's, Rivièrahal, Roodoorbuulbuuls, Savanne, Sumatraanse Gaailijsters, Taman Indah, Toepaja, Tropenvleugel, Van-Harencarspel-volière, Victoria Serre, Vicuña's, Vietnamfazant, Weverkopje, Wevers, Wolnekooievaars, Zuid-Amerika, Zwartnekvruchtenduif

Oververhit

*Foto: **Patty Kloosterman** (BB-Facebook). Javari maakt kennis met een van de vrouwtjes.*

Dat was even schrikken! Niemand staat graag in de file, laat staan als er een giraffe van vijf meter lang achterin zit. Dit overkwam de verzorgers van een Engelse dierentuin, die op 7 juli verantwoordelijk waren voor het transporteren van een jonge netgiraffe naar Diergaarde Blijdorp. Op de overdrukke A17 in Noord-Brabant kwam de colonne tot een stilstand, terwijl de temperatuur de 27 °C aantikte. Om te voorkomen dat het dier last van hittestress zou krijgen, heeft Rijkswaterstaat de verzorgers vervolgens over de vluchtstrook richting de Moerdijkbrug geëscorteerd. De keuze om bij deze temperatuur dieren te vervoeren kon op veel kritiek rekenen online; Diergaarde Blijdorp is niet ingegaan op het commentaar. In de Europese Unie geldt alleen een commercieel transportverbod voor dieren vanaf 35 °C. Of dierentuinen ook onder deze regeling vallen, is nu al bijna twintig jaar een juridisch grijs gebied. Gelukkig is Javari, zoals de jonge hengst heet, inmiddels heelhuids aangekomen in Diergaarde Blijdorp. Hij brengt zijn quarantainetijd door in De Ui en is dus al te zien. Blijdorp heeft enkele jaren de knip erop gehouden bij de giraffen om woningnood te voorkomen, maar het is de bedoeling dat Javari zich de komende jaren ontplooit tot een echte casanova.

Kassa!

*Foto: **Diergaarde Blijdorp** (blijdorp.nl)*

Vorig jaar was het al te lezen in het gemeentelijk coalitieakkoord, maar nu is het definitief: Rotterdam maakt 18 miljoen euro vrij voor de restauratie van de Rivièrahal in Diergaarde Blijdorp. Eind juni zetten Blijdorp-directeur Zevenbergen en D66-wethouder Kasmi hun handtekening onder dit eenmalige ruggensteuntje van de gemeente. Dit bedrag is niet genoeg om het complete pand in oude luister te herstellen – dat wordt begroot op vijftig miljoen euro – maar stelt het park wel in staat om te beginnen met de renovatie van de Victoria Serre. De tropenvleugel van de Rivièrahal wordt gekoesterd door veel bezoekers en huisvest een bijzonder scala aan bedreigde vogelsoorten, maar is bouwtechnisch een groot zorgenkindje. Blijdorp hoopt in 2024 of 2025 te beginnen met de werkzaamheden. De Rivièrahal is een beschermd rijksmonument en de Victoria Serre zal daarom weer meer gaan lijken op hoe de kas er anno 1940 uitzag. Vorig jaar deelde Blijdorper Bende al exclusieve bouwplannen.

Van het slot

Hoera! Eindelijk lijkt de griepgolf bij wilde vogels in Nederland af te zwakken. De ophok- en afschermplicht is daarom sinds 6 juli alleen nog van toepassing in de Gelderse Vallei en de Brabants-Limburgse Peel, waar de pluimveedichtheid het hoogst is. Dat betekent dat je in Blijdorp voor het eerst in twee jaar tijd weer het Flamingo-Strand en de Grote Vijver kan opzoeken. Deze uitbraak van vogelgriep was de heftigste ooit in Europa. Hoewel dit virus, H5N1, voornamelijk rondging bij pluimvee en watervogels, is er geen fundamenteel verschil tussen vogelgriep en mensengriep. H5N1 is zeer gevaarlijk wanneer het overspringt op mensen en daarom werd de afgelopen twee jaar het zekere voor het onzekere genomen. Alleen de Grote Vliegkooi in het Aziatisch Moeras is nog steeds niet toegankelijk voor bezoekers, wat vermoedelijk te maken heeft met de staat van onderhoud van deze doorloopvolière. Naar verwachting wordt de Grote Vliegkooi in de loop van volgend jaar gesloopt om ruimte te maken voor de olifanten.

Stuiterballen

Is ‘ie niet leuk? De kleine vicuña bruist van de energie. De ouders van de spruit zijn het ervaren koppel Kim en Pedro. De kleine oogt gezond, het geslacht is nog onbekend. Papa verblijft wel tijdelijk achter de schermen, hij zat de vrouwtjes te veel achterna in dit kwetsbare stadium. De vreugde is ook groot bij de Darwins nandoes. In de broedmachine zijn vier loopvogeltjes uit het ei gekropen, waarna ze direct teruggeplaatst zijn in het nest. Bij deze soort leggen de vrouwtjes hun eieren in één groot nest, waar de vader zich vervolgens over ontfermt. Inmiddels groeien de jongen als kool. Voor de zekerheid mogen ze nog eventjes geen kennis maken met hun toch wel onvoorspelbare huisgenoten.

Natuurbehoudscentrum

*Foto: **Luciënne de Gier** (BB-Facebook)*

Het Natuurbehoudscentrum in het Oceanium heeft een paar bijzondere nieuwe inwoners: drie Balabac-kantjils zijn nu te zien in het vogelverblijf. Deze bedreigde zoogdieren bewoonden voorheen het nachtdierenverblijf in het Aziëhuis. De exacte reden voor hun transport is niet bekendgemaakt. Diergaarde Blijdorp huisvest één van de slechts drie mannetjes die resteren in gevangenschap wereldwijd. Vorig jaar verwekte hij twee dochters, gehoopt wordt dat er dit jaar enkele mannetjes ter wereld komen. De kantjils delen hun nieuwe optrekje met geelkeelgaailijsters, roodoorbuulbuuls en roelroels. Een koppeltje Balispreeuwen heeft recentelijk juist het Natuurbehoudscentrum verruild voor de Van-Harencarspel-kooi in de Rivièrahal omwille van hun territoriale gedrag. In diezelfde kooi zijn tegenwoordig ook de Vietnamfazanten te zien die eerder in de Maleise Bosrand verbleven.

Zomerkriebels (1/2)

Heb jij ‘m gezien? Halverwege juni stond de Sumatraanse reuzenaronskelk (Amorphophallus titanum) in de Victoria Serre in bloei. Daarbij ondergaat deze plant binnen enkele dagen een spectaculaire transformatie. Uit een bescheiden groene knop verschijnt een tot wel drie meter lange bloeiwijze, waaraan de aronskelk zijn bijnaam ‘penisplant’ te danken heeft. Eerst gaan de vrouwelijke bloemen open, twee dagen later gevolgd door de mannelijke bloemen. De bloei van de reuzenaronskelk is niet alleen een lust voor het oog, maar gaat ook gepaard met een sterke aasgeur. Vermoedelijk lokt de plant hiermee kevers die als bestuivers dienen. Na enkele dagen verwelkt de bloem weer en begint de maandenlange transformatie tot vrucht. De bloei kost deze titanen zoveel energie dat ze het maar eens per decennium kunnen doen. Helaas heeft het niet mogen baten in Blijdorp, want momenteel staat alleen dit individu in bloei. Wel is er stuifmeel opgeslagen en ingevroren, zodat deze penisplant op een later moment alsnog z’n missie kan voltooien.

Zomerkriebels (2/2)

*Foto: **Luciënne de Gier** (BB-Facebook). Jonge wolnekooievaar.*

Ook bij de vogels kan je merken dat het zonnetje schijnt! Allereerst de Victoria Serre, waar de kuikens uit Kort Nieuws #188 nu ook vergezeld worden door een jonge zwartnekvruchtenduif. Blijdorp fokte voor het laatst in 2020 met deze Zuidoost-Aziatische soort. Erg bijzonder is ook de geboorte van een wolnekooievaar in de Grote Vliegkooi. In dierentuinen verloopt de fok met deze kwetsbare draslandvogels uit India erg stroef. Dat heeft ervoor gezorgd dat in heel Europa slechts twintig individuen resteren nu, waarvan sommigen niet eens met een soortgenoot gehouden worden. Ieder kuiken telt dus! Bij het Weverkopje is inmiddels weer een nieuwe generatie grote textorwevers, groenhelmtoerako’s en purperglansspreeuwen te zien, terwijl in de Maleise Bosrand roodoorbuulbuuls en een Sumatraanse gaailijster uit het ei gekropen zijn.

Wereldreis

*Foto: **Diergaarde Blijdorp** (Facebook)*

Bij sommige diersoorten in Blijdorp is het eeuwig een drukte van belang, zo ook bij de reuzengoerami’s in Taman Indah. In 2017/2018 schreven we al over ‘goerami-drama’, wat toen resulteerde in de dood van het oude, dominante individu. Later dat jaar kreeg het overgebleven mannetje weer gezelschap van een jonge soortgenoot. Eind goed al goed, zo leek het, totdat begin 2023 weer de vlam in de pan schoot. Krachtmetingen waren aan de orde van de dag, tijdelijke separaties met netten mochten niet baten. Uiteindelijk werd besloten om de voornaamste onruststoker achter de schermen te plaatsen – in het vijvertje waar ook de waterbananen uit Madagaskar staan, om precies te zijn. Het was de bedoeling dat dit dier op termijn een plekje elders in Europa zou krijgen, maar toen overleed vorige maand geheel onverwachts de achterblijver in Taman Indah… De relschopper is nu weer teruggekeerd naar zijn vertrouwde stekje. Wat een omzwervingen!

Onderzoekscentrum

*Foto: **Vrienden van Blijdorp** (Facebook)*

De verbouwing van de dierenkliniek is compleet! Dankzij een donatie van €82.500 van de vereniging Vrienden van Blijdorp gaat het ‘onderzoekscentrum’, zoals het Henri Martinhuis voortaan genoemd wordt, weer helemaal met de tijd mee. Via de publiekszaal kunnen bezoekers meekijken in de operatiezaal en het laboratorium. Informatie over veterinair, genetisch en ecologisch onderzoek wordt verstrekt via leesvoer en speelse puzzels. Kom vooral eens een kijkje nemen!

Op het eerste gezicht

De toepaja’s in het Aziëhuis hebben een roemruchte reputatie: deze fascinerende ‘mix’ van knaagdieren en primaten hebben inmiddels meerdere ontsnappingspogingen ondernomen in Diergaarde Blijdorp. Tel daar maar nog eentje bij op nu! Door een klein gaatje in een scheidingswand wist het nieuwe vrouwtje veel eerder dan gepland kennis te maken met manlief. Gelukkig kunnen ze het goed vinden samen, er zijn zelfs al meerdere paringen gespot…

Buiten Blijdorp

Over liefde op het eerste gezicht gesproken: tijger Emas heeft er geen gras over laten groeien! De Sumatraanse tijger verruilde eind vorig jaar de polder voor het Duitse Frankfurt en mocht in maart kennismaken met vrouwelijke soortgenoot Cinta. En toen verschenen op 20 juni opeens twee kleine vlekjes op de nachtcamera’s! De kans is aanwezig dat de tweeling direct bij de eerste kennismaking verwekt is, want de draagtijd van tijgers duurt ongeveer drie maanden. Emas arriveerde in 2015 in Diergaarde Blijdorp, maar mocht zich al die tijd niet voortplanten. Het DNA van zijn toenmalige partner Alia was namelijk al rijkelijk vertegenwoordigd in het Europese stamboek. Het waarborgen van genetische diversiteit is extreem belangrijk voor de toekomstbestendigheid van het fokprogramma. In Rotterdam is momenteel alleen tijgerin Alia te zien, zij mag hier haar oude dag slijten.

Kort Nieuws #181

17 september 202218 september 2022 blijdorpenaar Kort Nieuws Amoer, Aziatisch Moeras, Aziëhuis, Baardapen, Balispreeuwen, Banteng, Bass Rock, bizon, Bonte Muskaatduiven, Caraïbisch Café, Coronavirus, Darwin-nandoe, Donderpad, Filipijnse Eenden, Geelkeelfrankolijnen, Gierenrots, Grondeekhoorns, Grote Vliegkooi, Hamerkop, Hart van Afrika, Himalayaglansfazanten, Hutia's, Hyacinthara, Influenzavirus, Komodovaraan, Kroeskoppelikanen, Kroonduif, Kuifseriema, Kwak, Maleise Bosrand, Mantsjoerijse Kraanvogel, Maraboe, Marmertaling, Noord-Amerika, Oceanium, Okapi-Volière, Palawan-Pauwfazanten, Papegaaiduikers, Pinchéaapjes, Platvissen, Prairie, Rivièrahal, Rüppels Gieren, Savanne, Secretarisvogels, Sumatraanse Gaailijsters, Tandkarpers, Toekan, Van-Harencarspel-volière, Victoria Serre, Vicuña's, Vietnamfazant, Vriendennieuws, Weverkopje, Zeeanemonen, Zeebaarzen, Zomertortel, Zuid-Amerika

Bevolkingsregister

*Foto: **Mike Rodenburg** (BB-Facebook)*

Eindelijk! Na eerdere pogingen die op de valreep sneuvelden, is in augustus voor het eerst een secretarisvogel uit het ei gekropen in Diergaarde Blijdorp. Ook voor de ouderdieren is het een primeur, maar het ouderschap lijkt hen goed te vergaan. Omstreeks november gaat het jong op eigen kracht de Gierenrots-volière verkennen, verwachten de verzorgers. De secretarisvogel is een bedreigde diersoort uit de savannes van Afrika. Hoewel de verentooi op hun kop hen een ietwat stoffige naam heeft opgeleverd, is de secretarisvogel een geduchte roofvogel. Het is een havikachtige die geëvolueerd is tot een hoofdzakelijk grondbewonend bestaan met een breed scala aan jachttechnieken. De secretarisvogel werd in 2018 verkozen tot ‘Leukste Nieuwe Diersoort’ bij de Blijdorper Bende Awards.

Als kool

*Foto: **Leo Brentjes** (BB-Facebook). Jonge kroonduif (archieffoto).*

Nog meer heugelijke kuikens! In de Okapi-Volière is Blijdorp in zijn nopjes met de geboorte van een aantal marmertalingen. Deze moerasvogel uit het Middellandse Zeegebied en het Midden-Oosten staat als kwetsbaar op de Rode Lijst. Bezoekers melden daarnaast dat er weer een ’treintje’ geelkeelfrankolijntjes rondhobbelt in dit verblijf. Een stukje verderop, in de Victoria Serre van de Rivièrahal, zijn een Sclaters kroonduif en een reuzentoekan uitgevlogen. En kleine vogels worden groot: acht Afrikaanse maraboes zijn verhuisd van de holding bij de oude vogelshow naar Zie-ZOO in Brabant.

Una paloma… azul?

Ook geboortenieuws bij de Zuid-Amerikanen. Bij de hyacinthara’s is dit jaar weer een ei succesvol uitgebroed. Met een beetje geluk kan je de kleine al zien zitten in de nestkast. Het kuiken uit 2021 staat op het punt om te verhuizen naar een andere dierentuin, meldt Blijdorp. Ook bij de pinchéaapjes in het Oceanium zijn twee pubers uitgevlogen: eentje naar Santillana del Mar, Spanje, en eentje naar Longleat, Groot-Brittannië. Gezinsuitbreiding is er voor de tweede keer dit jaar bij de vicuña’s. De gelukkige ouders zijn wederom Pedro en Kim. De kudde telt nu vijf van deze ‘wilde alpaca’s’. Bij hun verblijfsgenoten, de nandoes, zijn jongen helaas uitgebleven dit jaar.

Andere koers

Diergaarde Blijdorp heeft na meer dan 35 jaar afscheid genomen van de bonte muskaatduif. Deze kustvogel uit Zuidoost-Azië bewoonde tot voor kort de Grote Vliegkooi in het Aziatisch Moeras. De exacte aanleiding voor het verdwijnen van de soort uit het bestand is niet bekend bij Blijdorper Bende. De Grote Vliegkooi is al enige tijd niet toegankelijk voor bezoekers in verband met preventieve maatregelen tegen het coronavirus (2020-2022) en het griepvirus (begin 2020 en weer sinds 2021).

Vacatures!

Blijdorper Bende is op zoek naar twee nieuwe teamleden! Heb je een passie voor fotografie en lijkt het je gaaf om de regie over onze fotowedstrijden te nemen? Of wil je je creativiteit uitleven op onze Instagram? Check snel de uitgebreide omschrijving!

Vriendelijk

*Foto: **A. Kantorovich** (zootierliste.de). Archieffoto.*

Een nieuwe uitgave van Vriendennieuws is weer op de deurmat gevallen, wat betekent dat het vorige nummer nu openbaar gemaakt is op vriendenvanblijdorp.nl. De nieuwtjes die hieronder volgen zijn (grotendeels) afkomstig uit deze juni-editie. Wil jij het tijdschrift kunnen lezen zodra het uitkomt? Word dan lid van de vereniging en steun de Diergaarde! Nieuw in Diergaarde Blijdorp is de Filipijnse eend (Anas luzonica). Twee mannetjes en vier vrouwtjes uit Avifauna wonen nu in de Grote Vliegkooi. Het is een relatief grote en zware watervogel, met een sober maar sierlijk verenkleed. De Filipijnse eend staat als kwetsbaar op de Rode Lijst, omdat de afgelopen decennia steeds meer belangrijke kolonies weggevaagd zijn door de jacht en het droogleggen van moerasgebieden. Er is geen formeel fokprogramma, maar er leven circa zestig Filipijnse eenden verspreid over een twintigtal Europese dierentuinen.

Stormschade

*Foto: **Marja Troost van Dam** (BB-Facebook)*

Begin 2022 werd Nederland geteisterd door stormen Corrie, Dudley, Eunice en Franklin. Dat heeft één inwoner van Diergaarde Blijdorp met haar leven moeten bekopen, onthult het Vriendennieuws. Het prille echtpaar hamerkop, dat vorig jaar samengesteld werd, was bij aanvang van het stormseizoen bezig met het bouwen van een nest. De vrouwelijke hamerkop was vastberaden om haar nest te bewaken tijdens het noodweer, maar bij een extreme windstoot viel het complete vlechtwerk op de grond en raakte ze eronder bedolven. Een complexe pootbreuk was het resultaat, met geen perspectief op herstel. De dierenarts moest besluiten om haar uit haar lijden te verlossen.

When it rains, it pours

Het is bijna niet te geloven, maar het blijft maar tegenzitten bij de baardapen. Eind vorig jaar schreven wij al over het wegvallen van twee seniore groepsleden en de onfortuinlijke dood van de baby van Trine. Daar komen nu nog eens twee sterfgevallen bovenop: vrouwtje Elly is ingeslapen op 32-jarige leeftijd. Haar artrose begon extreme vormen aan te nomen en was waarschijnlijk erg pijnlijk. Ook het laatste mannetje is doodgegaan. Dat betekent dat Trine eenzaam overbleef. Aan dat isolement is gelukkig snel een einde gekomen, want recent is een potentiële partner aangekomen. Vooralsnog laat Trine hem overigens alle hoeken van het eiland zien, dus op korte termijn lijkt verdere groepsuitbreiding onwaarschijnlijk.

Wisseltruc

*Foto: **Cor de Gier** (BB-Facebook). Het nieuwe mannetje.*

Het wil nog niet vlotten bij de Vietnamfazanten in de Maleise Bosrand. Het Vriendennieuws meldt dat de haan overleden is na een lang ziekbed. Gelukkig kon binnen enkele maanden een nieuw mannetje gevonden voor vrouwlief en het lijkt te boteren tussen de twee. Kuikens lijken in dit jaargetij onwaarschijnlijk, maar de verzorgers kijken al halsreikend uit naar het volgende broedseizoen. De Vietnamfazant is een kritiek bedreigde diersoort die mogelijk uitgestorven is in het wild. Gelukkig bestaat er een vrij robuuste bufferpopulatie in gevangenschap. In 2022 werd de eerste stap gezet richting herintroductie, met het opsturen van zes Vietnamfazanten uit Europa naar Singapore. Het is de bedoeling dat hun kuikens opgestuurd worden naar een fokcentrum in Vietnam, en dat hún kuikens uitgezet worden in het wild.

Hoe nu verder?

Helaas is er nog maar één Mantsjoerijse kraanvogel aanwezig in Blijdorp. Een kwaadaardige tumor is het vrouwtje fataal geworden. Het is erg lastig om een nieuwe partner voor manlief te vinden. In Rotterdam leven de Mantsjoerijse kraanvogels in een openluchtverblijf, wat alleen werkt als de inwoners bij de geboorte geleewiekt worden. Die methode is nu verboden, wat betekent dat de ‘vleugellamme’ populatie in dierentuinland vergrijst en uitsterft. Het is een stap in de juiste richting wat betreft welzijn, maar betekent ook dat het huidige kraanvogelverblijf in het Aziatische Moeras z’n beste tijd wel gehad heeft…

Bliksemronde

Dat was in de eerste helft van 2022 niet het enige afscheid. Het Vriendennieuws meldt de dood van een mannelijke bizon, twee vrouwelijke bantengs, een mannelijke papegaaiduiker, een mannelijke grondeekhoorn, een Rüppells gier, een kwak, een pelikaan en twee hutia’s. Een hele rits jongvolwassen vogels heeft Rotterdam verlaten: drie Balispreeuwen, een kuifseriema, een Palawan-pauwfazant, een Sumatraanse gaailijster, een kroonduif, een reuzentoekan en twee Himalayaglansfazanten. Ook verloopt de kweek met de zeldzame La Palma tandkarpers die achter de schermen zitten spoedig: een groepje is vertrokken naar Münster. De veterinaire school in Barneveld heeft een paartje zomertortels opgestuurd naar Blijdorp. Een groot transport uit Deltapark Neeltje Jans completeert het mutatieoverzicht: acht zeebaarzen, twee tarbotten, vier groene zeedonderpadden, drie ‘gewone’ zeedonderpadden en negen rode paardenanemonen hebben een plekje gekregen in het Oceanium.

Komt dat zien!

Voor het eerst zijn de jonge Komodovaranen te zien in Blijdorp! Het tweetal heeft een plekje gekregen in het Natuurbehoudscentrum in het Oceanium, tegenover het grote Madagaskar-aquarium. De tweeling was een toevalstreffer: toen de eieren gelegd werden, had de fokcoördinator nog geen toestemming gegeven voor het laten uitkomen ervan. Eigenlijk zouden de eieren daarom geruimd worden, maar ze werden nog enige tijd in de broedmachine gehouden om de embryonale ontwikkeling te bestuderen. Blijdorp neemt internationaal het voortouw bij het onderzoeken van de voortplanting van de bedreigde Komodovaraan. Toen kwam, op het nippertje, opeens toch een positief fokadvies binnen vanuit Chester… Slechts twee keer eerder werden er ‘draakjes’ geboren in de Benelux, beide keren in Rotterdam. Blijdorper Bendelid Jean-Luc Sleijpen schoot de onderstaande beelden.

Kort Nieuws #169

15 oktober 202110 december 2021 blijdorpenaar Kort Nieuws Aalgrondel, bizon, Blauwe Eksters, Blijdorper Bende, Bosrendieren, D66, Diergaarde Blijdorp, Egyptische Landschildpad, Europa, Gierenrots, Hamerkop, Kitta's, Maleise Bosrand, Mangrove, Natuurbehoudscentrum, Noord-Amerika, Oceanium, Poedoe, Prairie, Savanne, Serval, Spinschildpad, Stermurene, Sumatraanse Gaailijsters, Vietnamfazant, welstandscommissie, Zuid-Amerika

Blijdorp Bouwt

Bedrijvigheid op de Prairie. Diergaarde Blijdorp is bezig met het aanleggen van een nieuw bezoekerspad dat aangrijpt op het bestaande panoramapunt bij de bizons en het Amazonicaplein. Via een nieuwe brug kan je je als bezoeker zelfs bóven de wilde runderen begeven zo meteen! Aan de weerszijden van dit traject bevinden zich respectievelijk het grote perk en de separatiekraal. Op een steenworp afstand wordt de laatste hand gelegd aan een nieuwe overkapping. De route is weergegeven op de (onofficiële) afbeelding hierboven, met de brug in het oranje. Eerder dit jaar kondigden de Vrienden van Blijdorp aan een nieuwe aravolière te gaan bekostigen nabij vlinderkoepel Amazonica begin 2022. Mogelijk dat dit pad gerealiseerd wordt met dat project in gedachten.

Het ene hoefdierenproject is nog niet afgerond, of Blijdorp oriënteert zich alweer op de volgende: het college van B&W heeft een vergunningsverzoek ontvangen betreffende de bosrendierenstal, die uit 1940 stamt. Dit gebouw, van de hand van Sybold van Ravesteyn, behoort tot de laatste rijksmonumenten in de Diergaarde die gerestaureerd moet worden. Overigens gebeuren dit soort aanvragen nog lang voor de aanvang van daadwerkelijke werkzaamheden. Er is nog geen definitieve bestemming voor dit hoekje van de Diergaarde uitgestippeld, al wordt het mogelijk meegenomen bij de uitbreiding van het gorillaverblijf in de (verre) toekomst.

Even voorstellen

*Foto: **Brocken Inaglory** (commons.wikimedia.org). Stermurene (archieffoto).*

Bezoekers hebben twee nieuwe diersoorten gespot in de mangrovebak in het Oceanium: een stermurene (Echidna nebulosa) en twee aalgrondels (Pholidichthys leucotaenia). Beide vissen leven in de Indo-Pacifische zeeën en hebben een slank lichaam. Murenes zijn echte rif-specialisten, die zich verbergen tussen de rotsen en het koraal. Daar wachten ze in hinderlagen op nietsvermoedende passanten. De aalgrondel is een nijverige vis, die zijn eigen tunnels graaft in het zand. Het langste hol dat ooit gevonden is, was wel zes meter diep! Best indrukwekkend, gezien deze dieren maximaal een halve meter lang van kop tot staart worden. Het mag overigens wel worden opgemerkt dat deze twee soorten thematisch gezien dus niet zo goed bij het (Caraïbische) mangrovebassin passen. Maar ja, dat geldt ook voor een aantal van hun verblijfsgenoten, zoals de zebramurenes en de Cortez doktersvissen…

Weggeweest

De kritiek bedreigde Vietnamfazanten zijn teruggekeerd naar de Maleise Bosrand. Toen de Sumatraanse gaailijsters eerder dit jaar hun intrede deden in de volière naast de Visaya-wrattenzwijnen, werden de andere inwoners voor de zekerheid achter de schermen geplaatst. De gaailijsters hadden hun draai al snel gevonden en hebben dit jaar meerdere kuikens ter wereld gebracht. Vandaar dat de Diergaarde de twee soorten nu bij elkaar durft te zetten. Wel ontbreken de roodsnavelkitta en de Aziatische blauwe ekster nog altijd. Elders in het park is juist een soort minder te zien: de spinschildpadden zijn weggehaald uit het Natuurbehoudscentrum. Hun verblijf, dat de ingang van het Kelpwoud flankeert, wordt nu bewoond door enkele Egyptische landschildpadden.

Werkbezoek

*Foto: **Nederlandse Vereniging van Dierentuinen** (LinkedIn)*

De werkgroep Dierenwelzijn van D66 was afgelopen week te gast in Diergaarde Blijdorp. Samen met Rotterdamse fokcoördinatoren, educatiemedewerkers en onderzoekers hebben Danny de Man van de EAZA en Wineke Schoo van de NVD het met de partijdelegatie gehad over dierenwelzijn en natuurbehoud. De NVD liet weten dat het een positief gesprek was. D66 heeft zich in het verleden doorgaans opgesteld als voorstander van moderne, conservatiegerichte dierenparken.

Wel en wee

Er is een nieuwe vrouwelijke hamerkop uitgezet in de Gierenrots-volière, zo melden bezoekers. Hopelijk kunnen we volgend jaar weer eieren verwelkomen bij deze markante vogels! Een stukje verderop, bij de servals, wordt juist een verhuizing voorbereid. Het mannetje dat in 2020 geboren werd, is achter de schermen geplaatst in afwachting van zijn transport. De bestemming zou Singapore zijn, zo melden de verzorgers. Nu zoonlief achter de schermen zit, is mannetje Titus weer te bezichtigen. Vrouwtje Jina leeft nog altijd samen met haar dochter. Verdriet is er bij de Chileense poedoes, daar is het jonkie overleden. Zijn vader heeft ook even geworsteld met zijn gezondheid, maar hij is inmiddels aan de beterende hand. Hij knapt achter de schermen op. Wat er precies gebeurd is, wordt nog steeds onderzocht.

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Kort Nieuws #160

21 februari 202110 december 2021 blijdorpenaar Kort Nieuws AD, Blijdorper Bende, Coronavirus, Diergaarde Blijdorp, Gierenrots, Hamerkop, Kapgieren, Maleise Bosrand, Rüppels Gieren, Savanne, Secretarisvogels, Stokstaartjes, Vietnamfazant, Witkopgieren, Witruggieren

Epiloog

*Foto:* **Florien de Graaf** *(BB-Facebook)*

Wat is er gebeurd sinds de publicatie van ”Blijdorp & Corona: een update”? Het voornaamste: een absolute wildgroei aan krantenartikelen. Leefbaar Rotterdam heeft als grootste oppositiepartij in de Gemeenteraad gepleit voor de terugkeer van structurele subsidie voor Diergaarde Blijdorp, maar dat voorstel sneuvelde al snel. Na het overlijden van de ernstig zieke ijsbeer Olinka laaide het eeuwenoude dierentuindebat weer op in het AD. De opmerkelijke afwezige in dat debat: Diergaarde Blijdorp zelf. Het opmerkelijkste nieuwsbericht bouwt voort op de ijsberen zelf: hoe nu verder met mannetje Wolodja? IJsberen zijn sterk solitaire dieren en waarschijnlijk vindt Wolodja het helemaal niet zo erg om voorlopig over extra bewegingsruimte te beschikken. Toch lijkt het AD te claimen dat er ofwel direct een nieuwe partner gevonden moet worden, ofwel de soort geheel uit Rotterdam moet vertrekken. Met betrekking tot dat laatstgenoemde scenario suggereerde de woordvoerster van Blijdorp wederom dat euthanasie niet ondenkbaar zou zijn, ook al verbiedt de EAZA dat, zoals Blijdorper Bende laatst benadrukte. Gelukkig lijkt de retoriek van het park eindelijk te veranderen, nu directeur Erik Zevenbergen weer van zich laat horen in de media. ”[Het inslapen van dieren] is in de meest pessimistische scenario’s niet aan de orde nu.” Daarnaast kondigt hij aan dat het aantal te ontslaan personeelsleden met de helft verminderd wordt.

Vozende vogels

*Foto:* **Nicole de Vries** *(BB-Facebook)*

De Rüppells gieren zijn er vroeg bij dit jaar. Eén van de koppeltjes in de Gierenrots-volière is alweer aan hun tweede leg toe. Het eerste ei is in de broedmachine gelegd en zo hoopt Blijdorp uiteindelijk twee kuikens van dit bedreigde echtpaar te krijgen. Vorig jaar kropen er in Blijdorp in totaal drie Rüppells gieren en twee kapgieren uit het ei, alsmede zeven(!) maraboes. Dit jaar wordt er ook met veel belangstelling gekeken naar hun huisgenoten: de witkopgieren, de witruggieren, de secretarisvogels en de hamerkoppen. Bij die twee gierensoorten loopt het zo’n vaart niet, terwijl nageslacht wel degelijk fantastisch nieuws zou zijn voor de Europese dierentuinpopulatie. Voor de secretarisvogels geldt dat vorig jaar als ‘oefenseizoen’ werd gezien voor het jonge koppel. Inmiddels zijn ze oud genoeg, maar de vraag is of de maraboes hun gesjor met takken zullen dulden. De hamerkoppen werden de afgelopen jaren veelal weggepest door bemoeizuchtige kraaien, maar dat probleem is inmiddels verholpen. Gaat hun gigantische nest boven het bezoekerspad eindelijk weer wat hamertjes huisvesten? Aan de andere kant van het park, in de Maleise Bosrand, wordt het trouwens ook een spannend voorjaar. De mannelijke Edwards fazant, ook wel de Vietnamfazant genoemd, heeft in december voor het eerst gezelschap gekregen van wat vrouwelijk schoon. Deze diersoort is mogelijk uitgestorven in het wild.

-> Update 25-02-2021: een tweede Rüppells koppel is inmiddels tot broeden overgegaan. Het ei dat in de broedmachine was gelegd, is uitgekomen. Het kuiken wordt grootgebracht door een paartje witruggieren achter de schermen.

-> Update: 03-03-2021: het geadopteerde Rüppells kuiken is helaas overleden.

Cams op de Coolsingel

Meegluren met de broedende gieren? Of een kijkje nemen bij de olifanten, gelada’s en leeuwen? Dat kan nu op verschillende locaties in de binnenstad van Rotterdam via live camera’s. JCDecaux, het bedrijf dat reclamezuilen en -borden in Rijnmond beheert, heeft dat mogelijk gemaakt. Voor een kaart van de actielocaties, klik HIER. Het is niet het enige ‘samenwerkingsnieuws’. Zo doneerde Groene Cirkels 150.000 bloembollen aan de dierentuin, die inmiddels aangeplant zijn op verschillende plekken. Groene Cirkels en Diergaarde Blijdorp trappen op deze manier het project ‘Rotterdams bijenlandschap‘ af, samen met de Groene Connectie en 1000 stapstenen voor de Bij. In januari doneerden Paleis Noordeinde en Paleis Huis ten Bosch hun kerstbomen aan het park, en een groot aantal gebiedscommissies in Rotterdam hebben abonnementen aangeschaft en verloot onder hun inwoners. Wildbeheerders rondom de Zeeuwse delta doneren sinds kort aangereden wild en afgeschoten ganzen aan Blijdorp. Kleine beetjes maken veel!

Stokjes

Geboortenieuws! De stokstaartjes hebben voor nageslacht gezorgd. Het is inmiddels alweer een flink aantal jaar geleden sinds dat voor het laatst gebeurde. Vermoedelijk bestond er veel agressie binnen de oude groep in hun ondergrondse tunnels. Vorig jaar overleed de laatste seniore mangoest echter en in de herfst begon Blijdorp dus met een schone lei. Het prille gezin woont in een in 2015 opgeleverd verblijf tussen de okapi’s en wevervogels in. Van nature komen ze voor in Zuid-Namibië en omstreken, waar families uiteindelijk enkele tientallen individuen kunnen tellen. In regel telt zo’n groep één dominant paartje dat zich mag voortplanten, de andere groepsleden helpen bij de opvoeding. Blijdorp laat overigens weten dat de ouders ook zonder onderdanige helpers zich prima weten te redden.

Kort Nieuws #149

20 mei 202010 december 2021 blijdorpenaar Kort Nieuws Aziatisch Moeras, Aziatische Olifanten, Aziëhuis, Blijdorper Bende, Caraïbisch Café, Cichliden, Diergaarde Blijdorp, Ezelspinguïns, Falklands, Gelada's, Gierenrots, Ibis-Volière, Kapgieren, Koningspinguïns, Kuifhoenderkoeten, Kuifseriema, Maleise Bosrand, Mangrove, Mantsjoerijse Kraanvogel, Natuurbehoudscentrum, Oceanium, Palawan-Pauwfazanten, Pinchéaapjes, Roofdieren-Gebouw, Savanne, Stokstaartjes, Taman Indah, Vietnamfazant, Vosmangoesten, WILDLANDS, Witwangfluiteenden, Zuid-Amerika, Zwarte Kuifmakaak, Zwartsnuithaai

Kamergenoten

*Foto: **Jop Kempkes** (BB-Beheer/Facebook)*

Oplettende bezoekers kunnen nu een diersoort spotten in Blijdorp die er voor de sluiting nog niet was: nieuw in de Rotterdamse Diergaarde is de Edwards’ fazant (Lophura edwardsi), een verblijfsgenoot van de kroonduiven, blauwe eksters en roodsnavelkitta’s bij het Aziëhuis. De Edwards’ fazant is een kritiek bedreigde vogelsoort uit Centraal-Vietnam, waar ze sinds 2000 niet in het wild waargenomen zijn. Hun leefgebied is rap geslonken door het gebruik van chemische wapens die vegetatie doodden tijdens de Vietnamoorlog in de jaren ’60-’70 en de resterende snippers bos staan onder druk door oprukkende menselijke activiteit. Het is goed mogelijk dat de soort alleen nog voortleeft in gevangenschap, hun fokprogramma (EEP) wordt gecoördineerd vanuit Praag. Het zijn schitterende dieren: qua lichaamsbouw doen ze het meest denken aan de goudfazanten, al komt hun verenkleed meer overeen met dat van een Himalayaglansfazant. Hun romp is donker met een blauw-groene glans en hun huid, zichtbaar bij hun poten en rond hun ogen, is rood. Een witte kuif maakt het plaatje af. Momenteel heeft Blijdorp alleen een mannetje: of er nog een vrouwelijke soortgenoot komt, die overigens veel bruiner van kleur zou zijn, is niet bekend.

Titaan op wielen

*Foto: **Ineke Salvaterra-Dames** (BB-Facebook)*

Vandaag was het tijd voor een monsterklus: olifant Timber is verhuisd naar WILDLANDS Adventure Zoo in Emmen. Daar volgt hij Mekong op, een bul die deze week Nederland heeft verruild voor Zwitserland. Timber werd in 1998 in Blijdorp geboren als zoon van Ramon en Khaing Phyo Phyo, maar moest het jaar erop noodgedwongen verhuizen samen met zijn moeder en nog drie olifanten vanwege een machtsstrijd binnen de olifantengroep. In 2007 keerde hij, heel wat kilo’s zwaarder, terug naar Rotterdam. Bij Bangka verwekte hij Faya en Sunay; bij Douanita dochter Tonya en de in Tsjechië geboren Sita; en bij Trong Nhi dochter Nhi Linh. Faya is inmiddels alweer tien jaar: zo oud was moeder Bangka ook toen Faya geboren werd. Het is dus niet uit te sluiten dat Timber binnenkort met Faya zou paren en zo op incestueuze wijze nog een kind zou verwekken. Het vervoeren van een mannelijke olifant is mogelijk de meest uitdagende verhuizing die denkbaar is binnen de dierentuinwereld en Timber werd dan ook al enige tijd getraind voor zijn transport. Uiteindelijk heeft hij maar één middagje in de zwaar verstevigde transportkist gestaan en inmiddels is hij vermoedelijk alweer uitgestapt in het prachtige en moderne olifantenverblijf in Emmen. De leegte in Blijdorp wordt weldra opgevuld door de in 2005 geboren Fahim uit het Belgische Bellewaerde. Hij ziet er wat jonger uit, maar dat komt doordat hij bij een stoeipartij zijn slagtanden is kwijtgeraakt.

Corona-Update

*Foto: **Diergaarde Blijdorp** (blijdorp.nl). Directeur Zevenbergen schenkt 500 kaartjes aan het personeel van het Maasstad Ziekenhuis.*

Nadat het giraffenverblijf voorbijkwam in de videoclip van rapper Josylvio en zangeres DO en de aanvoerdersband van Feyenoord kortstondig aan directeur Zevenbergen overhandigd werd, kwam het corona-rariteitenkabinet vandaag tot een einde. De abonnementhouders mochten weer, met een speciale verwelkoming door burgemeester Aboutaleb! ”Diergaarde Blijdorp heeft actief de samenwerking gezocht met de Veiligheidsregio om samen te werken aan een veilige heropening. De enorme inzet van alle medewerkers om dit voor elkaar te krijgen was hartverwarmend. Ik ben blij dat Blijdorp, als Rotterdams icoon, weer heel veel mensen een veilig en ontspannen dagje uit kan bieden.” Om de bezoekersaantallen in te perken, moest er online een tijdsslot gereserveerd worden: iets dat vanaf maandagochtend om 10 uur kon. Nog voor 10 uur was de digitale wachtrij om de website te betreden al duizenden gegadigden lang, wat betekende dat de servers van blijdorp.nl vrijwel direct bezweken. Mensen die vooraan stonden werden zonder reden weer gedegradeerd naar 4000ste of verloren mid-reservering hun verbinding. Gelukkig kalmeerde de chaos later op de dag en kon het merendeel van de geïnteresseerden alsnog een entreebewijs bemachtigen. Vermoedelijk mogen niet-abonnementhouders per 2 juni weer langskomen en vanaf dat moment kan ook begonnen worden met het wegwerken van de 4.500 kaartjes die door Blijdorp aan zorgpersoneel en kwetsbare kinderen gedoneerd zijn tijdens de actie ‘Samen Sterk’…

Veel lief, een beetje leed

*Foto: **Cor de Gier** (BB-Facebook). De jonge kuifmakaak.*

Tijdens de sluiting is er heel wat geboortenieuws onopgemerkt gebleven. Zo is er in een van de volières bij het Aziëhuis een Bengaalse oehoe uit het ei gekropen en ook elders in de Maleise Bosrand, bij de bantengs, is het raak: de geboorte van een stiertje, de zoon van moeder Joke, betekent dat er nu drie generaties van deze wilde rundersoort rondstappen. Dat, en het is vermoedelijk het eerste jong van de mannelijke banteng die eind vorig jaar uit Burgers’ Zoo overkwam. In het Aziatisch Moeras is er ook nieuw leven te bewonderen in de vorm van een kuifmakaakje. Het jong, waarvan het geslacht nog onbekend is, is het eerste jong van moeder Dunja. De vader van de nieuwe spruit is Kersen. Helaas ook minder vrolijk nieuws: de oudgediende kuifmakaak Leontien, die met haar 15 jaar heel wat kwaaltjes onder de leden had, is overleden. Bij de buren van de kuifmakaken, de Mantsjoerijse kraanvogels, is er een ei gespot. Op de Afrikaane Savanne is het fokresultaat bij de gieren inmiddels uitgebreid met twee kritiek bedreigde kapgiertjes.

*Foto: **Patty Kloosterman** (BB-Facebook). ”De jongen van vorig jaar zijn er ook nog, dus het is een dolle boel!”*

Ook aan de andere kant van de dierentuin heeft de burgerlijke stand niet stilgestaan: bij het Caraïbisch Café zijn er weer twee pinchéaapjes geboren. Vrijwel een precies een jaar geleden gebeurde dat voor het eerst bij deze kritiek bedreigde primaten en deze jongen wonen nog altijd in bij hun ouders. Pinchéaapjes vormen van nature (familie)groepjes van tot wel tien dieren, waarbij alleen een dominant paar zich mag voortplanten. Alle groepsleden dragen hun steentje bij aan de opvoeding. Een stukje verderop in het Oceanium zijn de pinguïns massaal tot voortplanting overgegaan. Bij de ezelspinguïns, te onderscheiden van de koningspinguïns doordat ze kleiner zijn, hebben zelden zóveel koppels kiezelnestjes gebouwd. Sowieso is het feit dat er in Rotterdam jaarlijks foksucces is een unicum binnen Europa. Bij de Palawan-pauwfazanten, inwoners van het Natuurbehoudscentrum, lopen twee pluizige jongen mee met de moeder. Dat ook de kuifseriema’s en de kuifhoenderkoeten in de Zuid-Amerikaanse volières op het nest zitten, stemt hoopvol dat dit tafereel zich ook daar zal voordoen.

Huizenruil

*Foto: **Luciënne de Gier** (BB-Facebook). Gelada-vrouwtjes.*

Dat de transporten tussen verschillende dierentuinen de laatste weken stilvielen, betekent niet dat er binnen Blijdorp niet geschoven is met de invulling van verblijven. De meest opvallende wissel heeft plaatsgevonden in het Afrika-themagebied: de stokstaartjes en vosmangoesten zijn van verblijf geruild. Nouja: enkelvoud, bij beide soorten is er nog maar één dier over. Bij de vosmangoesten is het in 2019 gearriveerde vrouwtje gestikt in haar eten en het mannetje heeft de afgelopen tijd veel gewicht verloren. Daardoor kon hij uit zijn verblijf tegenover de zebra’s klauteren en ook toen de verzorgers hem overplaatsten naar het buitenverblijf van de stokstaartjes, bij het Weverkopje, wist hij te ontsnappen. Totdat hij wat aangesterkt is, blijft hij dus in het binnenverblijf in de Okapi-Kas. Wat de andere verhuizingen betreft: drie jongvolwassen geladamannetjes, verwekt door Hagos toen hij nog de haremheer was, zijn herenigd met hun vader bij de vrijgezellengroep. Ze lagen in de clinch met de nieuwe haremheer, Salto. Hun introductie tot hun vader, hun halfbroer Pim en het jonge mannetje Jaba (en de onderhuurders, de geelkeelfrankolijnen) verliep vlekkeloos. In de Zuid-Amerikaanse sectie zijn de witwangfluiteenden verhuisd van de ibisvolière naar de naburige aravolière. In het Oceanium zijn de sierlijke Geophagus sveni-cichliden overgeplaatst naar het voormalige piranha-aquarium, waar tegenwoordig kaaimansnoeken, zoetwaterroggen en een zuignapmeerval wonen. Ze zijn al druk in de weer met het claimen van stenen om hun eieren op af te zetten: iets wat hier vermoedelijk beter zal lukken dan bij hun voormalige verblijfsgenoten, de dwergkaaiman en zilveren arowana’s. Er heeft nog een tweede verhuizing plaatsgevonden in het Oceanium: de zwartsnuithaai die eerder dit jaar achter de schermen geboren werd, een wereldprimeur voor Blijdorp, is inmiddels verhuisd naar het ondiepe Mangrove-bassin! Hier wonen onder andere ook neerkijkers, bruine egelvissen, zebramurenes en een jonge pijlstaartrog.

Foto: Jop Kempkes (BB-Beheer/Facebook). Stokstaartje in zijn nieuwe verblijf.