Madagaskar: mooie vooruitzichten

Foto: Koos Net (mijnfoto.diergaardeblijdorp.nl)

Hoewel de geplande Madagaskar-biotoop in de Grote Vijver van de baan is, zal er alsnog een stukje van dit diverse eiland worden nagebootst in het Oceanium. Het is namelijk een van de drie eilandgebieden die samen ‘Eiland-Hoppen’ zullen vormen als de derde fase van de stapsgewijze verbouwing van het Oceanium, na het Great Barrier Reef (reeds opgeleverd) en het Natuurbehoudscentrum (gepland voor dit jaar). We nemen de plannen onder de loep aan de hand van de nieuwjaarslezing, het Vriendennieuws en de Winterlezing.

Ontwerp: Vrienden van Blijdorp (Vriendennieuws). Diergaarde Blijdorp heeft meerdere keren verzocht geen schetsen naar buiten te brengen en daar geven wij gehoor aan. Dit ontwerp is daarentegen wel openbaar gemaakt via de digitale publicatie van het Vriendennieuws. In recentere ontwerpen worden de binnenverblijven, hier aangegeven in bordeauxrood, weergegeven als gebouwtje waar nu ‘silo’ in het blauw staat aangegeven.

Madagaskar zal de entree van het nieuwe deel, dat direct na het pinguïnverblijf van de Falklands-zone komt, vormen. Na de schuifdeuren verlaat het pad het Oceanium en leidt de route, na een korte introductie tot het eiland, naar een buitenverblijf voor ringstaartmaki’s en waarschijnlijk ook vari’s, voorafgegaan door hun binnenverblijven. Het buitenperk is een ruim doorloopverblijf waar de bezoeker oog in oog komt te staan met deze bijzondere halfapen. Het zal bekostigd worden met het nalatenschap van een overleden lid van de Vrienden van Blijdorp die een voorliefde voor primaten had. Mocht de gedachte van een close-up encounter met een lemuur je niet aanstaan: er wordt ook een korte route door het verblijf aangelegd, waarnaar in het Vriendennieuws wordt verwezen als het ‘angsthazenpad’. De constructie van dit geheel, alsmede het aanbouwtje met de binnenverblijven, begint medio 2018 en moet voor het einde van het jaar zijn voltooid.

Het pad maakt een ruime bocht door het verblijf dat op het huidige manenwolvenperk zal worden gerealiseerd. Met de manenwolf als soort wil het al jaren maar niet lukken in Rotterdam en inmiddels is ook bekend gemaakt dat het vrouwtje tijdelijk zal worden ondergebracht in het leegstaande wolvenverblijf, alvorens ze vertrekt naar een andere dierentuin. Om te voorkomen dat het nieuwe makiverblijf overloopt in het aangrenzende Zuid-Amerika, zal de border worden verbreed om het aan het zicht te onttrekken.

Foto: Studio Evenaar (studio-evenaar.nl). Een stralenschildpad in de Rivièrahal anno 2009.

Waar het pas écht interessant wordt voor liefhebbers van zeldzame dieren, is het binnengedeelte van Madagaskar. Het definitieve ontwerp staat nog niet vast, maar op alle concepten is te zien dat het pad in een bocht langs de buitenkant van de grofweg vierkante ruimte gaat. Op de verschillende ontwerpen staan tussen de drie en vijf verblijven ingetekend, alsook een waterpartij. In het Vriendennieuws wordt specifiek de stralenschildpad genoemd als beoogde inwoner, een kritiek bedreigde diersoort waarmee vroeger ook al succesvol werd gefokt in de Rivièrahal.

Daarnaast worden op een van de ontwerpen ook ploegschaarschildpadden (Astrochelys yniphora, ook wel bekend als Madagaskarschildpad of boegsprietschildpad) vermeld. Deze nóg zeldzamere soort is sinds 2012 achter de schermen aanwezig in Blijdorp, nadat een partij van deze dieren door de douane van Hong Kong werd onderschept. Blijdorp draagt tegenwoordig bij aan het fokprogramma samen met het Durrell Wildlife Conservation Trust, Chester Zoo en een twintigtal dieren uit Amerika.

Ontwerp: Vrienden van Blijdorp (Vriendennieuws). De aanbouw Eiland-Hoppen, met van links naar rechts de themagebieden Galapagos, Komodo en Madagaskar. In recentere ontwerpen worden Galapagos en Komodo niet meer door een muur gescheiden, maar door een visuele barrière.

Er zijn nog veel meer ideeën voor de overige verblijven. Er staat één schemerverblijf gepland, vergelijkbaar met dat van de slanke lori’s en kantjils in het Aziëhuis. De exacte invulling daarvan staat nog niet vast, maar grijze muismaki’s worden als mogelijkheid genoemd. Op de winterlezing werd de boky-boky (beter bekend onder de Nederlandse naam smalstreepmangoest), een klein, bedreigd roofdiertje, genoemd. Daarnaast wordt in het Vriendennieuws een leguanensoort genoemd als optie voor een van de andere terraria. Er leven zeven soorten leguanen op Madagaskar, maar waarschijnlijk wordt nagedacht over de Oplurus cuvieri (in het Nederlands simpelweg de Madagaskarleguaan genoemd). Deze soort werd in het verleden ook in Blijdorp gehouden.

Er zijn natuurlijk nog veel meer mogelijke invullingen en er kan nog van alles veranderen in de plannen die momenteel bekend zijn. Blijdorp heeft lange tijd een mooie collectie gehad van Malagassische dieren, uiteenlopend van Alaotrabamboemaki’s en Madagaskar-hondskopboa’s tot Madagaskardaggekko’s, spinschildpadden en Dumerils Madagaskar-boa’s. Er zal tevens rekening worden gehouden met het botanische aspect.

Foto: ”TomDB” (mijnfoto.diergaardeblijdorp.nl). Alaotrabamboemaki.

De afgelopen jaren is een groot deel van de Malagassische dieren verdwenen uit de Diergaarde om uiteenlopende redenen: voor bepaalde diersoorten is in overleg met de betreffende stamboekhouders besloten dat het beter was om – al dan niet tijdelijk – te stoppen met het fokken om te voorkomen dat de Rotterdamse bloedlijn oververtegenwoordigd zou raken, voor andere diersoorten werd besloten dat ze niet tot hun recht kwamen in hun verblijven en weer andere diersoorten zijn over verloop van tijd simpelweg door sterfte verdwenen uit de dierentuin. Vooral het verdwijnen van de reptielen uit de Rivièrahal werd door zowel de bezoekers als de verzorgers als een groot gemis ervaren.