Kort Nieuws #184

Welkom

Foto: piranha-info.com. Archieffoto.

Nieuw in Diergaarde Blijdorp: de luipaardcactusmeerval (Pseudacanthicus leopardus). Een klein groepje is uitgezet in het bassin van de dwergkaaiman. Het is een soort uit de familie der pantsermeervallen, bodembewonende zoetwatervissen met zuignapmondjes. Daarmee schrapen ze algen van rotsen en eten ze kleine ongewervelden. Pantsermeervallen worden in de aquariumhandel ook wel pleco’s genoemd. Als je er eentje adopteert, check dan altijd om welke soort het gaat: sommige kunnen erg groot worden en zijn dan lastig te verzorgen.

De grote inhaalslag

Dit is het laatste nieuwsbericht dat in 2022 zal verschijnen op het Blijdorper Bende Blog. Fijne feestdagen toegewenst, lieve lezers! Zodat iedereen up-to-date het nieuwe jaar ingaat, is deze nieuwskatern extra lang en delen we nog wat nieuwtjes die we eerder over het hoofd zagen. Daarbij delen we ook wat informatie uit de meest recente uitgave van het Vriendennieuws, die normaliter pas over een paar maanden openbaar zouden worden. Graag vragen we van jullie een kleine wederdienst: overweeg om in 2022 lid te worden, schenk een geliefde een lidmaatschap als cadeau of doe een kleine donatie aan Blijdorp. Dankjewel!

Groot klein nieuws

Foto: Saskia Bokkers (BB-Facebook). Blijdorp fokte een paar jaar geleden ook al met de kantjils.

Te beginnen bij een zege in de Maleise Bosrand: er zijn afgelopen zomer twee Balabac-kantjils geboren in Diergaarde Blijdorp! Dat is erg bijzonder, want de vader van de kleintjes is een van slechts twee fokmannetjes voor deze bedreigde soort in heel Europa. Het is dus erg belangrijk dat hij zijn genen doorgeeft. Beide kalfjes zijn vrouwelijk, maar hopelijk kan hij volgend jaar wat zonen verwekken. Blijdorp heeft drie fokvrouwtjes waarmee hij potentieel gekoppeld kan worden. Met in totaal zes individuen herbergt Rotterdam eigenhandig ongeveer de helft van alle kantjils in gevangenschap wereldwijd. Een paar van deze nachtactieve ‘dwergherten’ zijn te zien in het nachtdierenhok in het Aziëhuis.

Natuurbehoudscentrum

Foto: Maxime Stok (BB-Facebook). Het is nooit bekend gemaakt waarom de bladstaartgekko’s achter de schermen zitten, maar mogelijk is luchtvochtigheid in het NBC het probleem.

Het is gemakkelijk om de kluts kwijt te raken in het Natuurbehoudscentrum. Het is een eeuwig komen en gaan van dieren! Dit jaar hebben is een roodoorbuulbuul uitgevlogen hier. Achter de schermen is tevens een kritiek bedreigde Annam-waterschildpad uit het ei gekropen, mogelijk dat hij uiteindelijk voor de schermen geplaatst wordt. Al enkele jaren zijn de Annam-waterschildpadden niet zichtbaar voor bezoekers. De totale afwezigheid van de bladstaartgekko’s is tevens nog altijd een groot gemis onder bezoekers. De dieren lijken het achter de schermen echter naar hun zin te hebben, met laatst zelfs een onverwachtse geboorte.

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook)

Wel te zien zijn een heleboel pasgeboren Maleise wandelende bladeren (goed zoeken!) en een paar jonge gilamonsters. Blijdorp heeft de smaak aardig te pakken met de laatstgenoemde soort: dit jaar zijn een aantal gila’s uitgevlogen naar andere parken en laatst zijn wederom zeven gila-eieren uitgekomen. Het zijn de enige gilamonsters die dit jaar geboren zijn in de dierentuinwereld. De teller staat nu op zeventien gilamonsters in Blijdorp, waarmee het park de grootste populatie ter wereld herbergt.

Vogelvlucht (deel 1)

Foto: Maxime Stok (BB-Facebook). Slechts een handjevol dierentuinen houdt papegaaiduikers.

Ook in de grote volières is het makkelijk om de tel kwijt te raken tijdens het broedseizoen. Uiteindelijk een bescheiden resultaat op de klippen van Bass Rock, het vogelverblijf bij de entree van het Oceanium. Eén jonge papegaaiduiker is toegevoegd aan de kolonie, net als drie zeekoeten. De opbrengst bij de Falklands lag iets lager dan normaal met drie koningspinguïns en één ezelspinguïn, maar daar zijn de verzorgers niet rouwig om. Er is juist sprake van actief populatiebeheer om overbevolking te voorkomen.

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). De laatste blauwgele ara’s zijn op transport gegaan.

Een bewogen jaar bij de Zuid-Amerikaanse vogels. Er waren ‘gebruikelijke’ succesjes bij de hyacinthara’s, rode ibissen en kuifseriema’s; voor de jonge seriema en een deel van de ibissen is alweer een nieuw tehuis gevonden, net als voor een hyacinthara (uit ’21). Dat mag ook wel, want de volgende baby-hyacinth is alweer onderweg! Minder opvallend, maar wel uniek was de geboorte van een witwangfluiteend. Toch was het vooral een jaar van afschalen: Blijdorp heeft dit jaar afscheid genomen van de laatste geelvleugelara’s, blauwgele ara’s en groenvleugelara’s. Achter de schermen is nog maar één soldatenara aanwezig. Deze soorten werden gehouden bij de Vrije Vlucht Voorstellingen, maar deze vogelshow zal niet terugkeren.

 Vogelvlucht (deel 2)

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). De geboorte van een secretarisvogel dit jaar was een primeur.

In de Gierenrots-volière, op de Savanne, zijn dit jaar voor de verandering geen maraboes uitgevlogen. Zij bleven wat langer in het winterverblijf vanwege de nestbouw van de secretarisvogels. Behalve de jonge secretaris zijn dit jaar drie Rüppells gieren, één kapgier en twee witkopgieren uitgevlogen. Voor twee daarvan, een witkop en een Rüppells, waren geen geschikte pleegouders beschikbaar in Blijdorp en daarom zijn zij ‘geadopteerd’ door Vogelpark Avifauna. Nu we het toch over de Gierenrots hebben: laatst is de volière weer opengesteld voor bezoekers. Door wat kleine aanpassingen zijn bezoekers nu te allen tijde afgeschermd van de vogels. Er geldt namelijk nog altijd een afschermplicht in verband met de griepepidemie onder watervogels en pluimvee in Europa.

Foto: Patrick Kruizinga (BB-Facebook). Weinig dierentuinen hebben zoveel succes met de violette schildtoerako als Blijdorp.

En wat is er dit jaar gebeurd in de Okapi-Volière? Een heleboel! Niet alleen was er een ware ‘baby boom’ bij de muisvogels, geelkeelfrankolijnen en driekleurglansspreeuwen, maar ook de violette schildtoerako’s hebben maar liefst twee nestjes met twee jongen grootgebracht. De groenhelmtoerako’s zijn ook weer van de partij met twee kuikens. De zomertortels hebben twee eieren uitgebroed en er waren ook twee legsels bij de sneeuwkaptapuiten, de recentste daarvan was goed voor maar liefst drie kuikens! Oh, en dan waren er ook nog de vier kleine marmertalingen bij de vijver. Helaas suggereren nieuwe bronnen dat zij het niet gered hebben. De klad zat er dit jaar ook weer in bij de vergrijzende groep bijeneters en zwaluwen, met wederom nul eieren. Zout in de wonden is de recente dood van een van de twee hoppen.

Foto: Marja Troost van Dam (BB-Facebook). De eerste jonge flamingo’s sinds 2004.

Drie gezonde purperglansspreeuwen bij de buren, bij het Weverkopje, zijn een schrale troost. De aanwas bij de textorwevers zelf bedraagt vijf à tien kuikens, waar de verzorgers genoegen mee nemen. In de Krokodillenrivier zijn (voor zover bij ons bekend) dit jaar geen vogels uitgevlogen. Daar staat tegenover dat op het Flamingo-Strand maar liefst twaalf van deze roze langpoten uit het ei kropen, plus broedsucces bij de Baers witoogeenden én de noordelijke pijlstaarten!

 Vogelvlucht (deel 3)

Foto: Josien de Vries (BB-Facebook). De kolonie molinettispreeuwen bereikte dit jaar recordgrootte.

Grotendeels hetzelfde liedje als altijd in de Victoria Serre: Balispreeuwen, muisvogels, roodoorbuulbuuls en kroonduiven alom. Het liedje, of beter gezegd het oorverdovende getjirp, van de molinettispreeuwen klinkt echter luider dan ooit tevoren: de kolonie is meer dan verdubbeld in grootte dit jaar, tot een zestigtal vogels! Er zijn al een paar kandidaten gevonden voor het opvangen van de nieuwe generaties. Totdat het zover is, voorkomen de verzorgers handmatig dat er nog meer eieren uitkomen.

Foto: Shirley Kroos (BB-Facebook). De nieuwsgierige jonge shama’s stalen de show in de Victoria Serre deze zomer.

Met zo’n imposante zwerm zou je bijna vergeten dat ook de geelkeelgaailijsters (3x) en de shamalijsters (10x) een erg productief broedseizoen achter de rug hebben. De meeste shama’s zijn al doorverhuisd. Op de valreep van 2022 ook nog een langverwacht kuiken bij de manenduiven. Er waren ook onsuccesvolle broedpogingen bij de irenabuulbuuls, zwartnekvruchtenduiven en dolksteekduiven, maar wie weet pakt dat beter uit in 2023. Blijdorp gaat het nieuwe seizoen in met vijf reuzentoekans, na een jaar met twee sterfgevallen en één geboorte.

Uitzwaaien

Foto: Patrick Kruizinga (BB-Facebook)

Sumatraanse tijger Emas laat de polder achter zich. In Duitsland heeft de fokcoördinator een vrouwtje gevonden waarmee hij zich mag voortplanten. Voorlopig blijft ons vrouwtje Alia, inmiddels al aardig op leeftijd, alleen achter in de Tijgerkreek. Eveneens vertrokken naar de oosterburen zijn twee kuifhertjes. Het betreft het koppel dat tot voor kort in het ‘bosverblijf’ van de Himalaya-biotoop verbleef. Op deze plek hadden de dieren veel last van stress.

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

Dan nog een paar oude nieuwtjes die we niet eerder gemeld hadden op het Blijdorper Bende Blog. In mei heeft Rotterdam afscheid genomen van vicuña Evita (2020), zij is inmiddels helemaal ingeburgerd in Berlijn. Het nieuwe Vriendennieuws meldt het vertrek van verschillende jongvolwassenen, waaronder een violette schildtoerako, een Visaya-wrattenzwijn, twee slurfhondjes en twee Balispreeuwen. In het mutatieoverzicht staan tevens zes kortsnuitzeepaardjes: dit betreft opvangdieren die, na een uitgebreid revalidatieproces, deze zomer in het volste geheim teruggeplaatst zijn in de Oosterschelde.

In memoriam

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). De doodsoorzaak van de koedoeman is niet bekend gemaakt.

Helaas zijn er dit jaar ook weer een paar weduwes en weduwnaren bijgekomen in Blijdorp. Na jarenlang succes is de fok bij de Himalaya-glansfazanten opeens stilgevallen met de dood van het vrouwtje. Manlief is naar verluidt achter de schermen geplaatst. Bij de grote koedoes is het mannetje gestorven. Zonde, want de jonge bok heeft zich nooit kunnen bewijzen als vader. Ingewijden melden dat Blijdorp momenteel nadenkt over de toekomst van de resterende koedoes in de dierentuin, omdat de kudde steeds vaker ruzie heeft met de giraffen. Het Vriendennieuws meldt verder het overlijden van een slanke lori, een koningspinguïn, een Balispreeuw, een textorwever en een flamingo. Nog recenter is de onverwachtse dood van vicuña Marion, in april van dit jaar geboren, en de dood van de laatste huiscavia.

Dier zoekt dier

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Elders is Blijdorp druk bezig met het samenstellen van nieuwe koppeltjes. Er is een mannelijke toepaja in ontvangst genomen om het vrouwtje in het Aziëhuis gezelschap te houden. Ook de wallaby’s hebben weer een heer in hun midden (uit Wildlands Emmen), al zit de groep voorlopig aan de anticonceptie. De onvruchtbare bongobok is op transport gegaan naar Tsjechië. Ons overgebleven vrouwtje heeft nu gezelschap van een jongedame uit GaiaZOO en het verblijf kan weer eventjes mee dankzij een kleine facelift. Rotterdam is nog in afwachting van een nieuwe bongoman om de dames het hof te maken. Er zijn sinds 2019 geen bongo’s geboren in Rotterdam.

Botanisch Blijdorp

De plantenkundigen in Diergaarde Blijdorp zitten niet stil. Op de Savanne zijn nieuwe bomen aangeplant. Ondergronds zijn speciale structuren van kunststof aangebracht die de wortels moeten beschermen tegen het gewicht van giraffen. Hieronder zie je hoe de transplantatie eraan toeging.

Kort Nieuws #181

Bevolkingsregister

Foto: Mike Rodenburg (BB-Facebook)

Eindelijk! Na eerdere pogingen die op de valreep sneuvelden, is in augustus voor het eerst een secretarisvogel uit het ei gekropen in Diergaarde Blijdorp. Ook voor de ouderdieren is het een primeur, maar het ouderschap lijkt hen goed te vergaan. Omstreeks november gaat het jong op eigen kracht de Gierenrots-volière verkennen, verwachten de verzorgers. De secretarisvogel is een bedreigde diersoort uit de savannes van Afrika. Hoewel de verentooi op hun kop hen een ietwat stoffige naam heeft opgeleverd, is de secretarisvogel een geduchte roofvogel. Het is een havikachtige die geëvolueerd is tot een hoofdzakelijk grondbewonend bestaan met een breed scala aan jachttechnieken. De secretarisvogel werd in 2018 verkozen tot ‘Leukste Nieuwe Diersoort’ bij de Blijdorper Bende Awards.

Als kool

Foto: Leo Brentjes (BB-Facebook). Jonge kroonduif (archieffoto).

Nog meer heugelijke kuikens! In de Okapi-Volière is Blijdorp in zijn nopjes met de geboorte van een aantal marmertalingen. Deze moerasvogel uit het Middellandse Zeegebied en het Midden-Oosten staat als kwetsbaar op de Rode Lijst. Bezoekers melden daarnaast dat er weer een ’treintje’ geelkeelfrankolijntjes rondhobbelt in dit verblijf. Een stukje verderop, in de Victoria Serre van de Rivièrahal, zijn een Sclaters kroonduif en een reuzentoekan uitgevlogen. En kleine vogels worden groot: acht Afrikaanse maraboes zijn verhuisd van de holding bij de oude vogelshow naar Zie-ZOO in Brabant.

Una paloma… azul?

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

Ook geboortenieuws bij de Zuid-Amerikanen. Bij de hyacinthara’s is dit jaar weer een ei succesvol uitgebroed. Met een beetje geluk kan je de kleine al zien zitten in de nestkast. Het kuiken uit 2021 staat op het punt om te verhuizen naar een andere dierentuin, meldt Blijdorp. Ook bij de pinchéaapjes in het Oceanium zijn twee pubers uitgevlogen: eentje naar Santillana del Mar, Spanje, en eentje naar Longleat, Groot-Brittannië. Gezinsuitbreiding is er voor de tweede keer dit jaar bij de vicuña’s. De gelukkige ouders zijn wederom Pedro en Kim. De kudde telt nu vijf van deze ‘wilde alpaca’s’. Bij hun verblijfsgenoten, de nandoes, zijn jongen helaas uitgebleven dit jaar.

Andere koers

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

Diergaarde Blijdorp heeft na meer dan 35 jaar afscheid genomen van de bonte muskaatduif. Deze kustvogel uit Zuidoost-Azië bewoonde tot voor kort de Grote Vliegkooi in het Aziatisch Moeras. De exacte aanleiding voor het verdwijnen van de soort uit het bestand is niet bekend bij Blijdorper Bende. De Grote Vliegkooi is al enige tijd niet toegankelijk voor bezoekers in verband met preventieve maatregelen tegen het coronavirus (2020-2022) en het griepvirus (begin 2020 en weer sinds 2021).

Vacatures!

Blijdorper Bende is op zoek naar twee nieuwe teamleden! Heb je een passie voor fotografie en lijkt het je gaaf om de regie over onze fotowedstrijden te nemen? Of wil je je creativiteit uitleven op onze Instagram? Check snel de uitgebreide omschrijving!

Vriendelijk

Foto: A. Kantorovich (zootierliste.de). Archieffoto.

Een nieuwe uitgave van Vriendennieuws is weer op de deurmat gevallen, wat betekent dat het vorige nummer nu openbaar gemaakt is op vriendenvanblijdorp.nl. De nieuwtjes die hieronder volgen zijn (grotendeels) afkomstig uit deze juni-editie. Wil jij het tijdschrift kunnen lezen zodra het uitkomt? Word dan lid van de vereniging en steun de Diergaarde! Nieuw in Diergaarde Blijdorp is de Filipijnse eend (Anas luzonica). Twee mannetjes en vier vrouwtjes uit Avifauna wonen nu in de Grote Vliegkooi. Het is een relatief grote en zware watervogel, met een sober maar sierlijk verenkleed. De Filipijnse eend staat als kwetsbaar op de Rode Lijst, omdat de afgelopen decennia steeds meer belangrijke kolonies weggevaagd zijn door de jacht en het droogleggen van moerasgebieden. Er is geen formeel fokprogramma, maar er leven circa zestig Filipijnse eenden verspreid over een twintigtal Europese dierentuinen.

Stormschade

Foto: Marja Troost van Dam (BB-Facebook)

Begin 2022 werd Nederland geteisterd door stormen Corrie, Dudley, Eunice en Franklin. Dat heeft één inwoner van Diergaarde Blijdorp met haar leven moeten bekopen, onthult het Vriendennieuws. Het prille echtpaar hamerkop, dat vorig jaar samengesteld werd, was bij aanvang van het stormseizoen bezig met het bouwen van een nest. De vrouwelijke hamerkop was vastberaden om haar nest te bewaken tijdens het noodweer, maar bij een extreme windstoot viel het complete vlechtwerk op de grond en raakte ze eronder bedolven. Een complexe pootbreuk was het resultaat, met geen perspectief op herstel. De dierenarts moest besluiten om haar uit haar lijden te verlossen.

When it rains, it pours

Foto: Rob van Eijk (BB-Facebook)

Het is bijna niet te geloven, maar het blijft maar tegenzitten bij de baardapen. Eind vorig jaar schreven wij al over het wegvallen van twee seniore groepsleden en de onfortuinlijke dood van de baby van Trine. Daar komen nu nog eens twee sterfgevallen bovenop: vrouwtje Elly is ingeslapen op 32-jarige leeftijd. Haar artrose begon extreme vormen aan te nomen en was waarschijnlijk erg pijnlijk. Ook het laatste mannetje is doodgegaan. Dat betekent dat Trine eenzaam overbleef. Aan dat isolement is gelukkig snel een einde gekomen, want recent is een potentiële partner aangekomen. Vooralsnog laat Trine hem overigens alle hoeken van het eiland zien, dus op korte termijn lijkt verdere groepsuitbreiding onwaarschijnlijk.

Wisseltruc

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Het nieuwe mannetje.

Het wil nog niet vlotten bij de Vietnamfazanten in de Maleise Bosrand. Het Vriendennieuws meldt dat de haan overleden is na een lang ziekbed. Gelukkig kon binnen enkele maanden een nieuw mannetje gevonden voor vrouwlief en het lijkt te boteren tussen de twee. Kuikens lijken in dit jaargetij onwaarschijnlijk, maar de verzorgers kijken al halsreikend uit naar het volgende broedseizoen. De Vietnamfazant is een kritiek bedreigde diersoort die mogelijk uitgestorven is in het wild. Gelukkig bestaat er een vrij robuuste bufferpopulatie in gevangenschap. In 2022 werd de eerste stap gezet richting herintroductie, met het opsturen van zes Vietnamfazanten uit Europa naar Singapore. Het is de bedoeling dat hun kuikens opgestuurd worden naar een fokcentrum in Vietnam, en dat hún kuikens uitgezet worden in het wild.

Hoe nu verder?

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Helaas is er nog maar één Mantsjoerijse kraanvogel aanwezig in Blijdorp. Een kwaadaardige tumor is het vrouwtje fataal geworden. Het is erg lastig om een nieuwe partner voor manlief te vinden. In Rotterdam leven de Mantsjoerijse kraanvogels in een openluchtverblijf, wat alleen werkt als de inwoners bij de geboorte geleewiekt worden. Die methode is nu verboden, wat betekent dat de ‘vleugellamme’ populatie in dierentuinland vergrijst en uitsterft. Het is een stap in de juiste richting wat betreft welzijn, maar betekent ook dat het huidige kraanvogelverblijf in het Aziatische Moeras z’n beste tijd wel gehad heeft…

Bliksemronde

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Dat was in de eerste helft van 2022 niet het enige afscheid. Het Vriendennieuws meldt de dood van een mannelijke bizon, twee vrouwelijke bantengs, een mannelijke papegaaiduiker, een mannelijke grondeekhoorn, een Rüppells gier, een kwak, een pelikaan en twee hutia’s. Een hele rits jongvolwassen vogels heeft Rotterdam verlaten: drie Balispreeuwen, een kuifseriema, een Palawan-pauwfazant, een Sumatraanse gaailijster, een kroonduif, een reuzentoekan en twee Himalayaglansfazanten. Ook verloopt de kweek met de zeldzame La Palma tandkarpers die achter de schermen zitten spoedig: een groepje is vertrokken naar Münster. De veterinaire school in Barneveld heeft een paartje zomertortels opgestuurd naar Blijdorp. Een groot transport uit Deltapark Neeltje Jans completeert het mutatieoverzicht: acht zeebaarzen, twee tarbotten, vier groene zeedonderpadden, drie ‘gewone’ zeedonderpadden en negen rode paardenanemonen hebben een plekje gekregen in het Oceanium.

Komt dat zien!

Voor het eerst zijn de jonge Komodovaranen te zien in Blijdorp! Het tweetal heeft een plekje gekregen in het Natuurbehoudscentrum in het Oceanium, tegenover het grote Madagaskar-aquarium. De tweeling was een toevalstreffer: toen de eieren gelegd werden, had de fokcoördinator nog geen toestemming gegeven voor het laten uitkomen ervan. Eigenlijk zouden de eieren daarom geruimd worden, maar ze werden nog enige tijd in de broedmachine gehouden om de embryonale ontwikkeling te bestuderen. Blijdorp neemt internationaal het voortouw bij het onderzoeken van de voortplanting van de bedreigde Komodovaraan. Toen kwam, op het nippertje, opeens toch een positief fokadvies binnen vanuit Chester… Slechts twee keer eerder werden er ‘draakjes’ geboren in de Benelux, beide keren in Rotterdam. Blijdorper Bendelid Jean-Luc Sleijpen schoot de onderstaande beelden.

Kort Nieuws #166

Housewarming

Foto: Jop Kempkes (BB-Facebook)

Nieuw in Diergaarde Blijdorp: de Aziatische reuzenmier (Camponotus nicobarensis). Deze insecten uit Zuidoost-Azië zijn te zien in het Aziëhuis, in het verblijf waar voorheen de bloedzuigerhagedis leefde. Mieren staan, hun enorme diversiteit ten spijt, zelden in de schijnwerpers. Dat, terwijl ze ecologisch gezien heel belangrijk zijn! Dat wordt ook geïllustreerd in Blijdorp: centraal in hun terrarium staat namelijk een mierenplant (Hydnophytum papuanum). Deze planten hebben van nature een holle stam, die zo geëvolueerd is omdat het een perfecte nestkamer is voor mierenkolonies. Als wederdienst beschermen de mieren de plant en de plant profiteert bovendien van het organische afval dat de mieren achterlaten.

Zogen en zorgen

Foto: Leo Brentjes (BB-Facebook)

Beschuit met muisjes op de Afrikaanse Savanne. Witkruinmangabey Casper is bevallen van een gezond jonkie. Het is het eerste kleintje voor vader Oda, die eind vorig jaar het stokje overnam van fokman Ignazio. Casper is een ervaren moeder en wordt vergezeld door twee oudere dochters. Geboortenieuws is er ook bij het Oceanium, waar twee Californische zeeleeuwen geboren zijn. Joost is de naam van het zoontje van June, de dochter van Toya heet Tycha. Het gaat goed met ze. Onduidelijk is hoe het gaat bij de vicuña’s. Daar waren enkele bezoekers getuige van het begin van een bevalling, maar het vrouwtje werd door de verzorgers naar het binnenverblijf geloosd. Sindsdien heerst radiostilte. Helaas zou dit niet de eerste keer zijn dat een bevalling bij de vicuña’s in het honderd loopt, al ging het in 2020 wél goed en scoorde pluizebol Evita toen krantenkoppen.

Leerplicht

Foto: Greet van Norde (Vrienden van Blijdorp)

De educatieborden bij de Gierenrots zijn gemoderniseerd. De nieuwe platen geven informatie weer over onder meer de pikorde bij kadavers, de lichaamsbouw van de gier en de gierencrisis in Afrika. De borden die hier voorheen stonden, waren verouderd. Zeker een stap in de goede richting!

Vogelvrij

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook)

Een drukte van belang op de vogelafdeling. Niet alleen zijn de Victoria Serre en de Grote Vliegkooi voor het eerst sinds lange tijd weer toegankelijk, maar er zijn ook veel dieren verhuisd en geboren! De rijstvogels hebben het verblijf van de Komodovaraan verruild voor de frisse buitenlucht. Ze wonen nu in de kleine volière tegenover de bantengs, samen met de roelroels en pruimkopparkieten. Over de roelroels gesproken: deze soort is nu ook te zien in het Natuurbehoudscentrum in het Oceanium. Ze lossen daar de Palawan-pauwfazanten af, dat echtpaar woont nu bij de jaarvogel in Taman Indah.

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook)

Kuikens zijn er bij de kuifseriema’s uit Zuid-Amerika, de eidereenden bij Bass Rock, de purperglansspreeuwen bij het Weverkopje, de sneeuwkaptapuiten in de Krokodillenrivier en de Himalayaglansfazanten in de Grote Vliegkooi. In de Victoria Serre wordt er druk genesteld bij de Balispreeuwen, molonetispreeuwen, groenvleugelduiven en bruine muisvogels. In de Gierenrots-volière hebben de kapgiertjes een tweede poging gewaagd, nadat hun eerste ei niet uitkwam. De aanhouder wint, zo blijkt: er is een jong gespot! De secretarisvogels zijn ook nog steeds bezig met nestelpogingen, maar tot op heden zonder kuikens. Bezoekers melden tevens dat de zwarte wouwen voor het eerst sinds de opening van dit verblijf in 2010 interesse tonen in voortplanting. Eerder dit jaar behaalde Diergaarde Blijdorp – voor de eerste keer in de geschiedenis van het park – voortplantingssucces bij de witrug- en witkopgieren. Jonge maraboes en hamerkoppen zijn daarentegen uitgebleven dit seizoen.

Kijkbuis

Het nieuwe seizoen van ‘Het echte leven in de dierentuin’ is een knalhit! Op zaterdag 17 juli, toen de eerste aflevering werd uitgezonden, werd de show qua kijkcijfers alleen verslagen door het NOS Journaal en het RTL Nieuws. De week erna bereikte het programma zelfs meer dan één miljoen kijkers. Het tv-programma over Diergaarde Blijdorp laat concurrenten zoals ‘Beat Me’ en ‘Lego Masters Australië’ daarmee ver achter zich. ‘Het echte leven in de dierentuin’ is iedere zaterdag om 20.30 te zien op NPO1.

Buiten Blijdorp

Sumatraanse tijger Vanni is naar de eeuwige jachtvelden. In 2010 werd hij, samen met tweelingbroer Gio, geboren in Blijdorp als zoon van Hermes en Alia. In 2012 verhuisde hij naar het zonnige Benidorm, gevolgd door zijn transport naar Frankfurt in 2017. De laatste maanden takelde hij echter snel af. De boosdoener bleek een onbehandelbare maagtumor. Om verder lijden te voorkomen, is hij ingeslapen. Vanni heeft nooit jongen gehad en was tevens de laatste tijger die in Frankfurt woonde. De dierentuin geeft aan eerst te willen investeren in betere huisvesting. Eveneens overleden is tijgerin Binjai in de dierentuin van Melbourne. Zij kwam in 2002 ter wereld in Rotterdam als dochter van Hermes en Musi, met Sigli als tweelingzus. Binjai was al enkele jaren wat minder energiek dan voorheen. Op social media laat de Australische dierentuin weten: ”Als moeder van onze resterende tijgers, Hutan en Indrah, heeft ze een significante bijdrage geleverd aan het regionale fokprogramma voor deze kritiek bedreigde soort.”

Foto: Zoos Victoria (Facebook). Sumatraanse tijger Binjai.

Kort Nieuws #160

Epiloog

Foto: Florien de Graaf (BB-Facebook)

Wat is er gebeurd sinds de publicatie van ”Blijdorp & Corona: een update”? Het voornaamste: een absolute wildgroei aan krantenartikelen. Leefbaar Rotterdam heeft als grootste oppositiepartij in de Gemeenteraad gepleit voor de terugkeer van structurele subsidie voor Diergaarde Blijdorp, maar dat voorstel sneuvelde al snel. Na het overlijden van de ernstig zieke ijsbeer Olinka laaide het eeuwenoude dierentuindebat weer op in het AD. De opmerkelijke afwezige in dat debat: Diergaarde Blijdorp zelf. Het opmerkelijkste nieuwsbericht bouwt voort op de ijsberen zelf: hoe nu verder met mannetje Wolodja? IJsberen zijn sterk solitaire dieren en waarschijnlijk vindt Wolodja het helemaal niet zo erg om voorlopig over extra bewegingsruimte te beschikken. Toch lijkt het AD te claimen dat er ofwel direct een nieuwe partner gevonden moet worden, ofwel de soort geheel uit Rotterdam moet vertrekken. Met betrekking tot dat laatstgenoemde scenario suggereerde de woordvoerster van Blijdorp wederom dat euthanasie niet ondenkbaar zou zijn, ook al verbiedt de EAZA dat, zoals Blijdorper Bende laatst benadrukte. Gelukkig lijkt de retoriek van het park eindelijk te veranderen, nu directeur Erik Zevenbergen weer van zich laat horen in de media. ”[Het inslapen van dieren] is in de meest pessimistische scenario’s niet aan de orde nu.” Daarnaast kondigt hij aan dat het aantal te ontslaan personeelsleden met de helft verminderd wordt.

Vozende vogels

Foto: Nicole de Vries (BB-Facebook)

De Rüppells gieren zijn er vroeg bij dit jaar. Eén van de koppeltjes in de Gierenrots-volière is alweer aan hun tweede leg toe. Het eerste ei is in de broedmachine gelegd en zo hoopt Blijdorp uiteindelijk twee kuikens van dit bedreigde echtpaar te krijgen. Vorig jaar kropen er in Blijdorp in totaal drie Rüppells gieren en twee kapgieren uit het ei, alsmede zeven(!) maraboes. Dit jaar wordt er ook met veel belangstelling gekeken naar hun huisgenoten: de witkopgieren, de witruggieren, de secretarisvogels en de hamerkoppen. Bij die twee gierensoorten loopt het zo’n vaart niet, terwijl nageslacht wel degelijk fantastisch nieuws zou zijn voor de Europese dierentuinpopulatie. Voor de secretarisvogels geldt dat vorig jaar als ‘oefenseizoen’ werd gezien voor het jonge koppel. Inmiddels zijn ze oud genoeg, maar de vraag is of de maraboes hun gesjor met takken zullen dulden. De hamerkoppen werden de afgelopen jaren veelal weggepest door bemoeizuchtige kraaien, maar dat probleem is inmiddels verholpen. Gaat hun gigantische nest boven het bezoekerspad eindelijk weer wat hamertjes huisvesten? Aan de andere kant van het park, in de Maleise Bosrand, wordt het trouwens ook een spannend voorjaar. De mannelijke Edwards fazant, ook wel de Vietnamfazant genoemd, heeft in december voor het eerst gezelschap gekregen van wat vrouwelijk schoon. Deze diersoort is mogelijk uitgestorven in het wild.

-> Update 25-02-2021: een tweede Rüppells koppel is inmiddels tot broeden overgegaan. Het ei dat in de broedmachine was gelegd, is uitgekomen. Het kuiken wordt grootgebracht door een paartje witruggieren achter de schermen.

-> Update: 03-03-2021: het geadopteerde Rüppells kuiken is helaas overleden.

Cams op de Coolsingel

Foto: Diergaarde Blijdorp (blijdorp.nl)

Meegluren met de broedende gieren? Of een kijkje nemen bij de olifanten, gelada’s en leeuwen? Dat kan nu op verschillende locaties in de binnenstad van Rotterdam via live camera’s. JCDecaux, het bedrijf dat reclamezuilen en -borden in Rijnmond beheert, heeft dat mogelijk gemaakt. Voor een kaart van de actielocaties, klik HIER. Het is niet het enige ‘samenwerkingsnieuws’. Zo doneerde Groene Cirkels 150.000 bloembollen aan de dierentuin, die inmiddels aangeplant zijn op verschillende plekken. Groene Cirkels en Diergaarde Blijdorp trappen op deze manier het project ‘Rotterdams bijenlandschap‘ af, samen met de Groene Connectie en 1000 stapstenen voor de Bij. In januari doneerden Paleis Noordeinde en Paleis Huis ten Bosch hun kerstbomen aan het park, en een groot aantal gebiedscommissies in Rotterdam hebben abonnementen aangeschaft en verloot onder hun inwoners. Wildbeheerders rondom de Zeeuwse delta doneren sinds kort aangereden wild en afgeschoten ganzen aan Blijdorp. Kleine beetjes maken veel!

Stokjes

Geboortenieuws! De stokstaartjes hebben voor nageslacht gezorgd. Het is inmiddels alweer een flink aantal jaar geleden sinds dat voor het laatst gebeurde. Vermoedelijk bestond er veel agressie binnen de oude groep in hun ondergrondse tunnels. Vorig jaar overleed de laatste seniore mangoest echter en in de herfst begon Blijdorp dus met een schone lei. Het prille gezin woont in een in 2015 opgeleverd verblijf tussen de okapi’s en wevervogels in. Van nature komen ze voor in Zuid-Namibië en omstreken, waar families uiteindelijk enkele tientallen individuen kunnen tellen. In regel telt zo’n groep één dominant paartje dat zich mag voortplanten, de andere groepsleden helpen bij de opvoeding. Blijdorp laat overigens weten dat de ouders ook zonder onderdanige helpers zich prima weten te redden.

Kort Nieuws #127

Lief en Leed op de Gierenrots

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook)

Eerder zette Diergaarde Blijdorp ze in het zonnetje: een paartje Rüppells gieren dat aan het nestelen was. Het vrouwtje is in 2011 zelf in de volière geboren en vloog sindsdien mee met de Vrije Vlucht Voorstellingen. Het ei was eind januari gelegd en de verwachting was dan ook dat ze tegen het einde van maart voor het eerst moeder zou worden, maar helaas heeft dat niet zo mogen zijn: het ei is niet uitgekomen en de webcam is dan ook offline gehaald. De kapgieren lijken er wel in geslaagd zijn en naar verluidt zijn elders in de volière de zwarte wouwen en secretarisvogels aanstalten aan het maken tot nestelen. Beide soorten hebben zich niet eerder voortgeplant in Rotterdam.

Natuurbehoudscentrum

Foto: John van Hagen (Diergaarde Blijdorp Fans-Facebook)

Het Natuurbehoudscentrum is alweer verrijkt met een nieuwe diersoort! Drie gilamonsters hebben recentelijk hun nieuwe terrarium betrokken. Het is de zestiende dierensoort om toegevoegd te worden aan het nieuwste stukje Oceanium. Het gilamonster is een groot reptiel afkomstig uit de Noord-Amerikaanse Sonorawoestijn dat tot wel zestig centimeter lang kan worden. Hun verblijf is dan ook ingericht met veel zand, stenen en enkele cactussen. Vergelijkbaar met slangen eet het gilamonster slechts sporadisch, maar hij kan in één keer tot wel een derde van zijn eigen lichaamsmassa verorberen. Meestal gaat het om eieren of aas, maar wanneer het gilamonster een grote prooi tegen het lijf loopt, is hij een geduchte carnivoor: met zijn sterk geconcentreerde gif kan hij vertrouwen op een uiterst pijnlijke beet. Voor mensen is het zeker geen fijne ervaring om gebeten te worden door een gilamonster, maar het is niet dodelijk. Hoewel het geen bedreigde diersoort is, merkt het IUCN hem wel aan als ‘gevoelig’ door een snel verlies van leefgebied.

Savanne-Situatie

Foto: Rob van Eijk (BB-Facebook)

Het is een drukte van belang op de Grote Vlakte. De flinke kudde netgiraffen is uitgebreid met nieuw leven: de in 2011 geboren Kimberley is voor de derde keer moeder geworden. Het is een vrolijk, gezond en energiek meisje dat de komende tijd, samen met haar moeder, nog even apart wordt gehouden van de rest van de kudde. De teller staat nu weer op tien giraffen, nadat Kayin (eveneens een nakomeling van Kimberley) laatst vertrokken is naar ZooParc Overloon. Overigens trok de Savanne ook om een hele andere reden de aandacht van menig Blijdorp-bezoeker afgelopen weken: even leek het erop dat de Diergaarde bezig was om het zebraverblijf te verbinden met de rest van de Savanne. De woordvoerster heeft inmiddels laten weten dat het gaat om een ingreep om de waterkwaliteit te verbeteren en dat er geen sprake is van een connectie tussen de twee perken.

Emigreren

Foto: Diergaarde Blijdorp (DB-Facebook). Wanda in Rotterdam.

Zwarte neushoorn Wanda is inmiddels heelhuids aangekomen in de Hongaarse Gyor Zoo. Wanda is inmiddels best een oude dame, maar heeft nooit voor nageslacht gezorgd. Haar menstruatiecyclus is nogal onregelmatig en ze heeft dan ook behoefte aan een rustige leefomgeving: hopelijk kan haar nieuwe onderkomen dat aan haar bieden. De verzorgers die meegingen om het transport te begeleiden kregen overigens als souvenir een t-shirt mee van hun Hongaarse collega’s. Met het vertrek van Wanda krijgen Naima en haar (inmiddels vrij grote) kalf Mara meer bewegingsvrijheid.

Prille Pinguïns?

Foto: Patty Kloosterman (DB-Facebook).

De ezelspinguïns hebben vlinders in hun buik. Achterin het Falklands-verblijf wordt er druk gestapeld met steentjes en kiezeltjes om een liefdesnestje op z’n Antarctisch te maken. Als er koppels daadwerkelijk tot voortplanting zijn overgegaan, zullen de eieren waarschijnlijk eind april gelegd worden, wat betekent dat de jongen in juli uit het ei kruipen. Ook bij hun grotere verblijfsgenoten, de koningspinguïns, is het broedseizoen van start gegaan. In tegenstelling tot de ezelspinguïns, worden eieren bij hen uitgebroed door ze op de voeten van de ouders te leggen en warm te houden onder een huidplooi. Diergaarde Blijdorp is een van de weinige dierentuinen in Europa waar vrijwel jaarlijks gefokt wordt met deze koudeliefhebbers.

Geschuif in Azië

Foto: Rob van Eijk (BB-Facebook)

Het wordt weer speuren als je op zoek gaat naar specifieke vogelsoorten in het Azië-gedeelte: de afgelopen tijd zijn er heel wat soorten van onderkomen gewisseld. Zo zijn er nu pruimkopparkieten te zien in Taman Indah, in het voormalige verblijf van de Balispreeuwen. Deze pruimkopparkieten worden vergezeld door de kleinere rijstvogels. Deze soort werd voorheen in het Aziëhuis gehouden, als onderhuurders van de indrukwekkende Komodovaranen. Met oog op de bouw van een nieuw Komodo-perk volgend jaar zijn de varanen inmiddels terugverhuisd naar hun oude stek in de Rivièrahal, omdat is gebleken dat het verblijf in het Aziëhuis niet optimaal is. Inmiddels is dit hele verblijf dus leeggehaald. Wat hier in de toekomst komt, is niet bekend.

Tengels thuis!

Foto: Stephen de Boer (BB-Facebook). ”Ja hoor, mensen geven weer slechte dingen!”

Het is een doorn in het oog van de Blijdorpse dierenverzorgers: bezoekers die dieren voederen. Elk dier in Blijdorp heeft zijn eigen specifieke dieet, dus het is niet wenselijk dat de dieren extra groenvoer uit de berm krijgen. Erger nog zijn dieren die gevoerd worden met menselijk snoep of chocolade – hier kunnen de dieren ernstig ziek van worden. Wegens een toenemend aantal van dit soort incidenten probeert Blijdorp het bij de prairiehondjes eens op een andere manier: in plaats van te waarschuwen voor het gevaar dat de dieren lopen, wordt op de mensen zelf gefocust. Het gebeurd regelmatig dat mensen bij de prairiehondjes gebeten worden wanneer ze ze willen aaien, waarna het slachtoffer een tetanusprik moet halen. Door te waarschuwen voor dit vooruitzicht, merkt het park dat mensen het uitreiken van handen vaker achterwege laten. Er wordt gekeken hoe dit principe bij andere verblijven toegepast kan worden. Dus onthoud: een ware dierenvriend voedert niet, vlinders niet aanraken, het gras is voor de dieren, staar niet naar gorilla’s, klim niet op balustrades, tik niet op ruiten en een prairiehond-lik = tetanusprik.

Nog meer geboortes!

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Bij de antilopen zijn twee jongen te melden. Een van deze ukkies is bij de Mhorr-gazellen te zien. De Mhorr-gazelle is een uiterst bedreigd hoefdier, hoogstwaarschijnlijk zelfs uitgestorven in in het wild. Ze zijn gebouwd om te gedijen in de brute Sahara, waar voedsel, water en beschutting zeldzaam zijn. De soort is volledig afhankelijk van fokprogramma’s in dierentuinen. Deze zijn al jaren lang succesvol, maar een gebrek aan genetische diversiteit dreigt een probleem te worden. Een stukje verderop in Blijdorp is ook een bijzonder jong te vinden: er is een bongo geboren! Dit gebeurt zelden in de Diergaarde, met de laatste geboorte daterend uit 2016. Het is een mannetje dat Lucah is gedoopt.

Foto: Greet van Norde (BB-Facebook)