Kort Nieuws #188

Blijdorp Bouwt!

Foto: Vrienden van Blijdorp (Facebook)

De schep gaat weer in de grond in Rotterdam! De verbouwing van de Zuid-Amerikaanse volières is in volle gang. Na twee decennia lang weer en wind te hebben verduurd, is het tijd om de houten steunbalken en fragiele netten te vervangen. Enkele oude palen van het RET-stadsvervoer van tien meter lang worden nieuw leven in blazen, zoals eerder ook al werd gedaan bij het naburige makiverblijf. Ook wordt steviger gaas gebruikt, zodat baldadige inwoners in de toekomst geen problemen meer opleveren. Behalve deze bouwtechnische wijzigingen, plús het wegnemen van fysiek contact tussen mens en dier, blijft de opzet ongeveer hetzelfde. Het is de bedoeling dat het geheel in december opgeleverd wordt. Tot die tijd bivakkeren de oude inwoners van de volière achter de schermen – met uitzondering van de witwangfluiteenden, zij zwemmen tegenwoordig rond in de Okapi-Volière.

Hyena-hiaat

Foto: Marian de Neijs (BB-Facebook)

Groots geboortenieuws op de Savanne! Twee gevlekte hyena’s zagen in mei het levenslicht. Aanvankelijk ervoer moeder Kaidi best veel stress, wat zich uitte in het continu verplaatsen van haar pups. De verzorgers waren dan ook bezorgd of de kleintjes dit kwetsbare stadium wel zouden doorstaan. Een maand verder lijken die zorgen gelukkig ongegrond. Worden dit dan toch de eerste succesvolle hyenajongen in Rotterdam sinds 2016? Je kan je steentje bijdragen door het prille gezin een beetje rust te gunnen: als het druk is op het vlonder, kom dan later terug. Namens de hyena’s, alvast bedankt!

Beschuit in overvloed

Foto: Angelique Blijleven (BB-Facebook)

De hyena’s zijn niet de enige zoogdieren waar je op kraamvisite kan gaan. De maki-groep bij het Oceanium is dit jaar uitgebreid met zes prille ringstaartjes: een tweeling van alfavrouwtje Ketaka, een tweeling bij haar jongere zus Kyra, plus jongen bij oudere zus Kely en moeder-overste Kanto. De geslachten zijn nog onbekend. Even verderop, bij de bizons, zijn twee meisjes geboren. In het Europese themagebied ontfermt ervaren moeder Rita zich over een vrouwelijk bosrendiertje. Geboortes zijn er ook bij de poedoes en Indische antilopen.

Longen van de Aarde

Diergaarde Blijdorp is van plan om vanaf 1 januari 2024 geheel rookvrij te zijn. Momenteel worden peuken en vapes in een groot deel van het park nog getolereerd, maar in samenwerking met de Hartstichting wil de dierentuin deze de komende zes maanden geheel uitbannen. In 2018 nam de Gemeenteraad Rotterdam al de motie ‘Rookvrij Blijdorp’ aan, ingediend door DENK en gesteund door GroenLinks, PvdA, NIDA, SP, CU-SGP, Partij voor de Dieren, 50PLUS en een deel van de VVD-fractie.

Naar de haaien (1/2)

Foto: Oceanogràfic Valencia. Jonge zandbankhaaien.

Wildvang is tegenwoordig gelukkig een zeldzaamheid in de dierentuinwereld, met één grote uitzondering: vissen. Gevaarlijke filters, complexe huisvestingseisen en hongerige verblijfsgenoten belemmeren het voortplantingssucces van veel vissensoorten in gevangenschap. Diergaarde Blijdorp behoort tot een select groepje Europese organisaties dat hier op korte termijn verandering in wil brengen. De afgelopen jaren kreeg Blijdorp al een voorproefje van zulk succes met de zwartsnuithaaien, maar dat bleek een kortstondige doorbraak toen het vrouwtje in 2021 helaas overleed. Blijdorp gaat het nu proberen met hun verblijfsgenoten, de zandbankhaaien. Laatst zijn drie extra individuen van deze soort verwelkomd, enkele jaren geleden geboren in het Oceanogràfic Valencia. Hopelijk zijn deze zwaargewichten over enkele jaren net zo succesvol als hun kleine buren uit de Noordzee, de hondshaaien. Enkele maanden geleden heeft Rotterdam die groep nieuw leven in geblazen met de aankomst van drie vrouwtjes uit het Dolfinarium Harderwijk, wat zich nu al vertaalt naar een heleboel nieuwe eieren, te zien in het Publiekslab!

Naar de haaien (2/2)

Foto: Danny Noorman (BB-Facebook)

Het runnen van een serieus fokprogramma betekent ook lastige keuzes maken. Blijdorp is al enkele jaren ontevreden met de stand van zaken in het grote Kelpwoud-bassin. Het bevolkingsregister van dit aquarium staat eigenlijk eeuwig in de min, een handjevol jonge stierkophaaien in de loop der jaren daargelaten. De Diergaarde hoopt dat de vergrijzende inwoners elders beter tot hun recht komen. Inmiddels heeft het park afscheid genomen van vier luipaardhaaien en vier stierkophaaien, die in het Oceanogràfic Valencia ongetwijfeld een mooie toekomst tegemoet gaan. In het Kelpwoud-aquarium zwemmen nu alleen nog vier luipaardhaaien rond die Blijdorp tijdelijk verzorgt vanwege de verbouwing van het Artis-Aquarium. Wat er op lange termijn gebeurt met dit hoekje van het Oceanium staat nog niet vast. Mogelijk wordt dit flinke bassin in de strijd gegooid voor de fok van andere bedreigde diersoorten, zoals het langverwachte fokprogramma voor de vleet.

Gevonden vogels

Foto: Bert van Duijn (BB-Facebook).

Eigenlijk begon het park de hoop al op te geven, maar ze is terecht! De vrouwelijke Rüppells gier die in april wist te ontsnappen uit een separatiekooi is begin mei gevangen door een valkenier in de buurt van het Duitse Leipzig. Inmiddels heeft de fokcoördinator voor deze kritiek bedreigde diersoort een mooi heenkomen voor haar gevonden in Berlijn. Ondertussen zitten haar soortgenootjes in Rotterdam niet stil: dit jaar zijn maar liefst tien Rüppells gieren uit het ei gekropen in de Maasstad! Door de eerste leg naar de broedmachine te verplaatsen, worden de ouders aangemoedigd om een tweede ei te leggen. De biologische ouders van dit recordbrekende tiental bevinden zich in Blijdorp en Avifauna, maar om deze generatie liefdevol groot te brengen, zijn er inmiddels zelfs aasetertjes ondergebracht bij kinderloze koppels in DierenPark Amersfoort en Safaripark Beekse Bergen! Het gaat daarbij zowel om Rüppells gieren als om duo’s van verwante gierensoorten, waaronder zelfs een man-man-koppel in Avifauna. Ondertussen gaat het ook vlot bij de witruggieren, witkopgieren én kapgieren in Blijdorp. Wordt vervolgd!

Vrienden voor het leven

Foto: Jean-Luc Sleijpen (BB-Facebook). Groenhelmtoerako.

Met de publicatie van de zomereditie van het Vriendennieuws is maart-uitgave openbaar gemaakt. Wat blijkt? Eind 2022 is een McCords doosschildpad uit het ei gekropen achter de schermen. Jongen bij deze kritiek bedreigde Aziaten zijn altijd meer dan welkom! Bijzonder is ook de geboorte van nog twee Komodovaranen en de aankomst van een tweede dwergkoraalduivel. Verder laten de Vrienden weten dat een heleboel jonge vogels van vorig jaar uitgevlogen zijn naar andere parken. De kroon spant een transport naar Singapore, bestaande uit maar liefst twee geelkeelgaailijsters, drie pruimkopparkieten, vier groenhelmtoerako’s, één grijze bananeneter, twee Palawan-pauwfazanten en acht ezelspinguïns. Oh ja, én de vijftien muisvogels waar we het in Kort Nieuws #186 al over hadden. Het exacte mutatieoverzicht kan je HIER teruglezen. Uit respect voor de Vrienden van Blijdorp wacht Blijdorper Bende doorgaans met het overnemen van de updates uit het Vriendennieuws tot ze dit tijdschrift openbaar maken op hun website. Wil je dit kwartaalblad vers van de pers kunnen lezen? Word dan lid van de vereniging!

Kiss & Bye

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). Tapir Krissy naast haar moeder Pooh.

Vaarwel Krissy! De tot ‘Leukste Geboorte van 2021‘ verkozen Maleise tapir gaat een mooie toekomst tegemoet in ZOO Płock. Ook kleine panda’s worden groot: het is tijd voor de tweeling van ’22 om het ouderlijk nest te verlaten. Mannetje Prem is met Krissy meegereisd naar Polen en vrouwtje Muna is inmiddels heelhuids aangekomen in GaiaZOO, Limburg. Precies op tijd, want naar verluidt zijn papa Miyuko en mama Kwina alweer in blijde verwachting… Minder spraakmakend maar wel bijzonder is het transport van twee zeepaardjes. Eindbestemming: de Oosterschelde! Zij waren dit voorjaar aangespoeld op het strand en naar Blijdorp gebracht om aan te sterken. Beelden van de operatie zijn HIER te zien. Er zijn ook een paar interne verhuizingen te melden: een groepje mannelijke sneeuwkaptapuiten zijn ingetrokken in de Krokodillenrivier. Ze moeten nog een beetje wennen aan alle bewegingsvrijheid en hun geschubde onderburen, maar vermoedelijk doen ze binnen afzienbare tijd hun bijnaam ‘lawaaimakers’ weer eer aan. Er is ook een vrouwelijke violette schildtoerako verhuisd naar de kas, waar al een mannetje aanwezig was. Duimen maar! Een vrijgezelle shamalijster vertoeft voorlopig in de kleine volière tegenover de bantengs.

Kraanvogels op een kiertje

Foto: Céline Alders (BB-Facebook). Twee vrouwtjes hebben een ei in hetzelfde nest gelegd – interessant!

Blijdorp is in zijn nopjes met de geboorte van een witnekkraanvogel in het Aziatisch Moeras. Voortplanting bij deze majestueuze vogels is een zeldzaamheid in gevangenschap, soms zijn er zelfs jaren waarin er geen enkele witnekkraanvogel wordt geboren in de dierentuinwereld. Ook de verzorgers in Rotterdam moesten even in de boeken duiken om hun geheugen op te frissen… Interne bronnen melden tevens dat de wolnekooievaars en nimmerzaten in de Grote Vliegkooi aan het baltsen zijn, wat ook maar zelden voorkomt. Blijkt het Aziatisch Moeras op zijn oude dag toch nog een geslaagd onderkomen voor deze zeldzame dieren? De fok bij die andere langpoten, de flamingo’s, verloopt in ieder geval voor het tweede jaar op rij soepel. De eerste eieren kunnen ieder moment uitkomen. Geboortenieuws is er ook bij de geelkeelfrankolijnen in de Okapi-Volière, de Sumatraanse gaailijsters in de Maleise Bosrand en de Balispreeuwen, molonetispreeuwen, kroonduiven en geelkeelgaailijsters in de Victoria Serre. Nu we het toch over eieren hebben: Diergaarde Blijdorp meldt eveneens de geboorte van twee kritiek bedreigde Egyptische landschildpadden.

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). De witnekkraanvogels bewonen de kleine moerasvolière tegenover de kuifmakaken.

Kort Nieuws #183

Stupiditeitenrubriek

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook)

Eind oktober werd Blijdorp opgeschrokken door een paar extreem harde knallen. RTV Rijnmond meldt dat een paar kinderen van ongeveer tien jaar oud illegaal vuurwerk in de greppel van het olifantenverblijf gegooid hadden. Een ooggetuige meldt dat een parkmedewerker achter de scholieren aanging, maar de woordvoerder meldde nadien dat onderzoek naar de knallen niks opgeleverd heeft. Bij gebrek aan resten en verder bewijs is de politie niet ingeschakeld. De twee jonge olifanten in Blijdorp, Radjik en Maxi, zouden flink geschrokken zijn van het kabaal. De rust keerde echter alweer snel terug in de kudde.

Record

Foto: Ria van der Graaf (BB-Facebook)

Een heleboel updates bij de neushoornleguanen in het Oceanium. In 2020 kreeg ons vrouwtje gezelschap van twee oude dochters en een onverwant mannetje. Dat gebeurde vrij halsoverkop, want hun oude opvangadres kon niet langer voor hen zorgen. Familie-liefde is bij deze grote hagedissen vrij beperkt, dus het was wel een ietwat gespannen situatie. De rust is nu wedergekeerd met het vertrek van een van de dochters naar Frankrijk. Tegelijkertijd is de relatie tussen het oude vrouwtje en de heer opgebloeid. Ze is weliswaar het oudste individu in heel Europa met 33 jaar op de teller, maar ze is een nieuwbakken moeder van drie! De jonkies zitten achter de schermen.

Komt dat zien

Foto: Greet van den Bergh (BB-Facebook)

Vogelfanaten opgelet: de inwoners van de Grote Vliegkooi zijn weer te bezichtigen! Nee, niet van dichtbij. De megavolière is al enige tijd niet toegankelijk voor bezoekers in verband met preventieve maatregelen tegen het coronavirus (2020-2022) en het griepvirus (begin 2020 en weer sinds 2021). De hinder is zelfs zo groot dat het complex op de slooplijst van Blijdorp is beland. Die werkzaamheden lijken echter nog wel even op zich te laten wachten, de laatste prognose is dat pas in 2024 begonnen wordt met de bouw van het nieuwe olifantenverblijf op deze plek. Als tussenoplossing zijn nu rondom de Grote Vliegkooi kijkplekken gecreëerd, zodat we toch nog eventjes kunnen genieten van alle verenpracht in de volière. Denk aan de wolnekooievaar, die maar in weinig dierentuinen gehouden wordt. Sinds de Grote Vliegkooi voor het laatst zichtbaar was, zijn ook Filipijnse eenden toegevoegd aan het bestand.

Pandapost

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook). Prem en Muna.

Vaarwel Fang-Pi! De rode panda is verhuisd naar het Tsjechische Ústí nad Labem. Oorspronkelijk kwam Fang-Pi naar Blijdorp omdat ze op doorreis naar India zou gaan. Daar zou ze onderdeel gaan uitmaken van een herintroductieproject. Om onbekende redenen is daar helaas toch vanaf gezien. Fang-Pi’s oude stek is nu het domein van de jongvolwassen zusjes Soma en Savita. Ook dit betreft weer een tijdelijke opvangsituatie, uiteindelijk zullen zij gekoppeld worden en op doorreis gaan. De naburige Bergdierenrots wordt overigens nog steeds bewoond door Kwina, Miyuko en hun koters Prem en Muna.

-> Update januari 2023: de verdeling van de twee verblijven is in feite omgedraaid. Excuus voor de vergissing!

Kuifmakaak

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Dunja (links) en Maria (rechts).

Hoera! Er is weer een jong te zien bij de kuifmakaken. Het werd ook wel weer eens tijd, want sinds Dunja’s eerste bevalling in 2020 zijn twee makaakjes dood ter wereld gekomen in Blijdorp. Er leven nu zes makaken in het Aziatisch Moeras, waaronder oma Maria en de trotse vader Kersen. De kuifmakaak is kritiek bedreigd in hun natuurlijke habitat, het noordoosten van het Indonesische eiland Sulawesi, door overbejaging. Overigens bestaat op het naburige eiland Bacan sinds de 19e eeuw een invasieve populatie. Blijdorp is een partner van de organisatie Selamatkan Yaki die zich inzet voor het oplossen van deze problematiek.

Inhaalronde

Foto: R. Traxl (zootierliste.de). Marmerkleurige zwaarddrager (archieffoto).

De laatste publicatie van Vriendennieuws van 2022 kan ieder moment op de deurmat vallen en dat betekent dat het vorige nummer weer openbaar is gemaakt op de website van de vereniging. Wil jij het tijdschrift kunnen lezen zodra het uitkomt? Word dan een Vriend en steun de Diergaarde! De Vrienden melden een verhuizing in de Rivièrahal: de oude mannelijke zwartnekvruchtenduif is achter de schermen geplaatst in afwachting van een nieuwe partner. Twee jongvolwassen kinderen van hem nemen zijn plekje in de Victoria Serre van hem over. Verder is Blijdorp de troste verzorger geworden van een vissensoort die is uitgestorven in het wild: de marmerkleurige zwaarddrager (Xiphophorus meyeri) uit Mexico. De bijdrage die Rotterdam hiermee levert aan de instandhouding van de soort is immens, al zijn er helaas geen plannen om de vissen een plekje voor de schermen te geven. Tot slot melden de Vrienden in het mutatieoverzicht de dood van een drieteenmeeuw, een bladstaartgekko, een ezelspinguïn, een bizon, een slurfhondje en een Indische antilope. Vertrokken zijn een Rüppells gier, een Himalaya-glansfazant en een groepje prairiehondjes. De aankomst van vier ganzen (soort onbekend) uit een vogelopvangcentrum completeert het rijtje.

Stoelendans

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook). De kleine ploegschaarschildpad.

Een paar adreswijzigingen. Het driekoppige gezinnetje kuifherten dat voorheen bij de Chinese Tuin woonde, is overgeplaatst naar de Bergdierenrots. Als zoonlief Donghai (‘Ari’) eenmaal groot genoeg is om een partner te krijgen, mag hij zijn ouderlijk huis weer betrekken. Tot die tijd staat het oude verblijf leeg. Leegstand is er ook in de Krokodillenrivier: de doornstaartagame die eerst naast de slurfhondjes woonde, is één hok opgeschoven, naar dat van de pannenkoekschildpadden. Wat er met zijn oude stek gaat gebeuren, is onbekend. Over schildpadden gesproken: de kleinste ploegschaarschildpad heeft een eigen hoekje gekregen in hun verblijf in het Natuurbehoudscentrum. Qua ontwikkeling loopt dit individu achter op zijn soortgenootjes, hopelijk komt de rust hem ten goede. De ploegschaarschildpad is een kritiek bedreigde diersoort uit Madagaskar. Bij de buren ook een separatie: één jonge Komodovaraan is achter de schermen geplaatst na een ruzie met zijn familielid.

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook). Kuifhertjes.

Blijdorp heropent nostalgische bergrots; zeven rode panda’s & vijf kuifherten in Rotterdam

Foto: Monique Koster (BB-Facebook)

Het is een machtig aanzicht: de Bergdierenrots in Blijdorp, een begrip in Rotterdam, pronkt weer in vol ornaat. Tien jaar lang was de bouwvallige rotstoren uit 1940 geheel aan het zicht ontrokken, in afwachting van een broodnodige restauratie, zoals dat in de jaren ’60 ook gedaan is. ‘Versie drie’, die vandaag opgeleverd werd, combineert de imposante, puntige piek uit 1940 met de bredere basis uit 1960. Architectuur anno toen, dierenwelzijn anno nu, is het idee daarachter. Met een beetje geluk kan je de eerste inwoners al spotten.

Van apen naar panda’s

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Rode panda Fang-Pi verhuist binnenkort naar India.

Na vroeger allerlei apen en geiten gehuisvest te hebben, is de Bergdierenrots nu het heenkomen van de rode panda en het kuifhert. Tijdens de verbouwing is achter de schermen een nieuw koppeltje samengesteld: Miyuko en Kwina. Hun kennismaking was succesvol – érg succesvol zelfs. Kwina is recent bevallen van een tweeling. Het prille gezin mag nu voorzichtig hun nieuwe liefdesnestje verkennen. Het naastgelegen bosverblijf wordt nu bewoond door vrouwtje Fang-Pi, die hiervoor bij de dwergmangoesten op de Afrikaanse Savanne zat. Zij is momenteel in afwachting van een transport naar India. In de quarantaine zitten sinds kort nog twee jonge zusjes uit het Tsjechische Ostrava. Even leek het erop dat zij ook bij de opening zichtbaar zouden zijn, maar nu blijkt dat zij met wormen kampen en daarom blijven zij voorlopig in isolatie.

En hoe zit het met de kuifhertjes, waarvan er drie in de Chinese Tuin wonen en twee achter de schermen zaten? De botanici van Rotterdam adviseren dat de soort volgend jaar pas overgeplaatst wordt naar de Bergdierenrots. De planten zijn nu nog erg jong en kwetsbaar. Een seizoen met de herten zouden ze waarschijnlijk niet doorstaan, terwijl de schuchtere hoefdieren juist veel behoefte hebben aan beschutting. Daarom bivakkeert het backstage koppeltje vooralsnog in het bosverblijf, waar zij vóór de verbouwing ook al zaten.

Totaalbelevening

Foto: Jean-Luc Sleijpen (BB-Facebook)

De Bergdierenrots is nu een onmisbaar landschapselement in Blijdorp en is al zichtbaar vanuit de Maleise Bosrand. De Himalaya-biotoop completeert zo de Aziatische totaalbeleving: nu loop je als bezoeker als het ware vanuit het tropische Zuidoost-Azië via de Nepalese en Bhutaanse bergen naar het Indiase subcontinent. De entree tot de Himalaya is een unieke van monumentale architectuur en Tibetaanse sferen. Het oude rosarium is in ere hersteld, maar dan wel met een Aziatisch tintje. Het oude stalgebouw, ontworpen door Sybold van Ravesteyn, wordt omgeven door traditionele pilaren en vlaggen. Voorheen diende dit pand als patatrestaurant, nu is het interieur aangekleed met educatie. Er zijn ook een kleine speeltuin en een toilet in dit hoekje.

De hoofdroute leidt via de educatiehut weer naar buiten, waar je vervolgens direct naast het nieuwe pandaverblijf staat, met de Bergdierenrots als dramatisch decor. De rode panda’s zullen vooral rondklauteren in de bomen op de voorgrond, zoals de Himalayaberken en -ceders. Om in hun klimbehoefte te voorzien, zijn er ook plantenbakken verstopt in de kiertjes van de rotstoren is de bodem van de betonnen put ietsjes opgehoogd. De Bergdierenrots oogt dan ook íets minder hoog dan vroeger. Op de grond, tussen de varens en rododendrons en langs de oevers van het stroompje, zullen de kuifhertjes zich in de toekomst helemaal thuis voelen.

Kijk hieronder de metamorfose van de Bergdierenrots terug. Het artikel gaat verder onder de foto’s!

Pre-verbouwing
Foto: Jim Louwerens (BB-Facebook)
« van 10 »

Toekomstplannen

Foto: Diergaarde Blijdorp (Facebook). Overgang van Bergdierenrots naar vlonder.

Links van de Bergdierenrots betreed je via een hutje een vlonder. Deze kronkelt langs en door het oude pandaverblijf, dat een grondige make-over gekregen heeft en nu dus één rode panda en twee kuifhertjes herbergt. Vanaf hier heb je zicht op het vergrootte verblijf van de Indische neushoorns. Eens zaten hier de witlipherten, maar de laatste jaren diende het als flexibel separatieperk, aan het zicht onttrokken. Deze uitbreiding is mogelijk gemaakt door de Vrienden van Blijdorp, die dit jaar tevens €2.000 doneren voor natuurbehoud in Nepal.

De neushoorns, die alleen nog te vinden zijn in gefragmenteerde graslanden langs de zuidflank van de Himalaya, vormen een perfecte overgang naar de dikhuidenwereld van Taman Indah. Overigens is deze thematische transitie geen lang leven beschoren, want het lijkt erop dat de Indische neushoorn uit Rotterdam gaat verdwijnen. Blijdorp houdt momenteel twee vrouwelijke neushoorns: Namaste en haar dochter Karuna. Karuna gaat waarschijnlijk dit jaar nog op transport en Namaste is alweer 31 jaar oud en takelt zichtbaar af. Het is de bedoeling dat de tapirs het perk uiteindelijk erven. Deze soort komt voor op het Maleisisch schiereiland, wat ongeveer even ver van de Himalaya verwijderd is als de afstand Rotterdam-Warschau…

Foto: Diergaarde Blijdorp (Facebook). Terugkijkend naar de Bergdierenrots vanaf het vlonder.

Pre-corona was het de bedoeling dat ook het terrein achter de Bergdierenrots, met een oppervlakte van ongeveer 2.000 m2, uitgebreid ontwikkeld zou worden. In verband met de verslechterde financiële situatie van het dierenpark is daar nu vanaf gezien. Het is echter de bedoeling dat hier in de komende jaren minimaal een verblijf voor de manoel gerealiseerd wordt. Deze kleine katachtige woont momenteel op de Mongoolse Steppe, maar die biotoop moet wijken voor het nieuwe olifantenverblijf. Een andere toepasselijke inwoner zou de glansfazant zijn, die momenteel in de Grote Vliegkooi leeft, een verblijf dat eveneens tegen de vlakte gaat. De Victoria Serre, die over enige tijd verbouwd gaat worden, huisvest ook veel zeldzame zangvogels uit Noord-India, zoals de neushoornvogel, irenabuulbuul, geelkeelgaailijster en shamalijster. Binnen de organisatie wordt echter ook nagedacht over grotere zoogdieren, zoals langoeren, otters, takins of sneeuwpanters.

Natuurbehoud en dierentuinen

Dat brengt ons tot de controversiële soortkeuze: veel fans waren teleurgesteld toen ze hoorden dat de Bergdierenrots enkel dieren zou gaan huisvesten die al in Blijdorp te zien waren. Dit is echter een pragmatische afweging van de Diergaarde. De Bergdierenrots heeft een monumentale status – of preciezer gezegd, de ‘bunker’ binnen de rotstoren, die als enige onderdeel nog authentiek uit 1940 komt, geniet deze beschermde status. Voor grotere diersoorten is het buitenverblijf al aan de krappe kant, maar voor een degelijk binnenverblijf is binnen de monumentale contouren al helemaal geen ruimte hier. Daardoor stond van meet af aan vast dat er uitsluitend kleinere dieren gehouden konden worden.

Foto: Erik Heikens (BB-Facebook). Het opgeknapte bosverblijf. De looprichting door dit verblijf is in feite omgekeerd.

Uiteindelijk is de keuze gemaakt voor de rode panda en het kuifhertje omdat Diergaarde Blijdorp de fokprogramma’s van deze soorten coördineert. Het is bij fokprogramma’s altijd handig wanneer er parken zijn die extra ruimte hebben waar flexibel mee omgegaan kan worden. Zo is er altijd wel een volwaardig opvangadres voor jongvolwassen pubers en oude pensionado’s die niet gekoppeld kunnen worden. Als fokcoördinator wil Blijdorp het goede voorbeeld geven aan andere dierenparken.

Voor de rode panda in het bijzonder speelt daarnaast een nieuw herintroductieproject in India. Daarvoor worden Europese panda’s naar lokale kweekcentra gebracht, waarna hun jongen uitgezet kunnen worden in het wild. Fang-Pi is nota bene naar Blijdorp gekomen omdat Rotterdam als een soort doorvoerlocatie dient voor dit traject. Kortom, voor natuurbehoud is het handig als de kleine panda en het kuifhertje wat ‘ademruimte’ hebben in gevangenschap. Voor meer informatie over Blijdorps betrokkenheid bij het Red Panda Network in Nepal, check onze nieuwe ‘Ontdek…’-pagina!

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). Jonge rode panda’s Inês en Vanda in 2017.

Kort Nieuws #175

Blijdorp Bouwt

Foto: @Wikifrits (commons.wikimedia.org). Henri Martinhuis.

De Vrienden van Blijdorp investeren in de dierenkliniek! Dat maakte de vereniging bekend tijdens een winterlezing. Veel essentiële apparatuur in het Henri Martinhuis is hopeloos verouderd en de Diergaarde is niet in staat om de vervanging zelfstandig te financieren. Ook zullen een paar aanpassingen gemaakt worden aan de indeling van het pand, zo komt er een nieuwe tussenwand in de operatiekamer om hygiënischer te kunnen werken. Er is €82.500 beschikbaar gesteld voor het project. In ’68 en ’81 betaalden de Vrienden ook al voor aanpassingen aan het Henri Martinhuis. Over werkzaamheden gesproken: een snelle epiloog voor het stormseizoen. Uiteindelijk is de materiële schade beperkt gebleven tot het dak van Amazonica, dat sneuvelde na storm Corrie. Wonder boven wonder is de situatie niet wezenlijk verslechterd tijdens de stormen Dudley, Eunice en Franklin. De Zuid-Amerikaanse kas is weer toegankelijk voor bezoekers.

Droevig

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Hermine en haar jong Sifan.

Een lach en een traan bij de gelada’s. Nadat de familiegroep in januari al een stukje groeide met de telg van vrouwtje Hermine, is Helena in februari bevallen. Helaas was de vreugde van korte duur, want al snel werd het jong ‘gekaapt’ door Kamali. Zij kon het aapje niet voorzien van melk en uiteindelijk is hij of zij bezweken. Kamali heeft het levenloze lichaampje daarna nog lange tijd vastgehouden. Geen fijn aanzicht, maar dierentuinen streven naar minimale interventie. Het preventief weghalen van het kleintje uit de groep was niet wenselijk, want menselijke opvoeding van jonge dieren kan leiden tot ernstige gedragsstoornissen. Gedragsmatig is het ook belangrijk dat de gelada’s de kans krijgen om hun rouwproces te voltooien.

Estafette

Foto: Ecomare (ecomare.nl). Archieffoto.

Een bijzondere reddingsoperatie bij de Westerschelde. Door de sterke stroming was een kortsnuitzeepaardje aangespoeld in Zeeuws-Vlaanderen, maar het lijkt erop dat een beschermengel over dit bijzondere visje waakte. Een verontruste wandelaar belde het Texelse Ecomare, dat Neeltje Jans inschakelde. Medewerkers van het Deltapark namen het verzwakte diertje vervolgens terug naar de stormvloedkering, waar verzorgers van Diergaarde Blijdorp paraat stonden om het zeepaardje over te brengen naar het Rotterdamse Oceanium. Uiteindelijk zal hij weer vrijgelaten worden, samen met de vier zeepaardjes die Blijdorp eind vorig jaar al opving. Het complete verhaal kan je HIER lezen.

Alle bee(s)tjes helpen

De dierentuinen in Oekraïne worden gebombardeerd en beschoten. De verzorgers doen wat ze kunnen en een handjevol dieren is geëvacueerd, maar de vele achterblijvers zijn kwetsbaar, bang of verkeren zelfs in acuut levensgevaar. Dierentuinen Onze Hobby, Zoovaria, Blijdorper Bende, Laafse Kikkers en nog meer groepen slaan de handen in één: als Nederlandse en Vlaamse dierentuinfans steunen wij de officiële inzamelingsactie van de Europese Vereniging van Dierentuinen, EAZA. Lees HIER meer.

Lentekriebels

Foto: Monique van Oort-Schenk (BB-Facebook)

De jaarlijkse geboortegolf komt langzaam maar zeker dichterbij. De Bengaalse oehoes hebben al wat eieren gelegd, al lijken de (toch wel ervaren) ouders niet veel moeite te doen om deze warm te houden. Nog even aankijken dus. De immer productieve kroeskoppelikanen in de Amoer zitten ook en masse te broeden. Vorig jaar werd de kolonie ook al verreikt met maar liefst zes kuikens-met-schepnetjes. Ook de eerste Indische antilope van het jaar is een feit, het is een meisje.

Terug van weggeweest

Foto: Diergaarde Blijdorp (Facebook)

De witkruinmangabeys zijn weer te zien op de Afrikaanse Savanne. Mannetje Oda, vrouwtje Casper en haar jongen mochten laatst het vernieuwde binnenverblijf verkennen. De voornaamste verandering is de vloer, waar voorheen regelmatig water en urine bleven staan. Voor de oorspronkelijke inwoners van dit verblijf, de franjeapen, was dat niet zo’n probleem, maar de bedreigde mangabeys uit de West-Afrikaanse jungle brengen meer tijd door op de grond. Behalve de wijzigingen aan de afvoer zijn ook de klauterbalken vervangen.

Pandaperikelen

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook). Rode panda Fang-Pi.

Hoe gaat het met de kleine panda’s, die door werkzaamheden aan hun verblijf ‘ontheemd’ zijn? Vrouwtje Fang-Pi bivakkeert nog altijd bij de dwergmangoesten op Savanne. De Diergaarde laat weten dat zij op termijn doorreist naar India, om deel te nemen aan een lokaal herintroductieproject. Uit Pairi Daiza is laatst een mannelijke rode panda overgekomen, Miyuko geheten. Hij gaat gekoppeld worden aan de in Rotterdam geboren Kwina. Het is de bedoeling dat de Bergdierenrots, die momenteel in ere hersteld wordt, hun liefdesnestje wordt. Vooralsnog zitten beide dieren achter de schermen. Wie het oude pandaverblijf gaat betrekken, is niet helemaal duidelijk. Zelfs de kuifhertjes lijken niet terug te zullen keren naar dit in 2015 opgeleverde perk. Het is er te onrustig voor deze schuchtere hoefdieren. De soort is momenteel nog te vinden in de Chinese Tuin en zal naar verwachting ook bij de Bergdierenrots te zien zijn.

Hollywood

Foto: Diergaarde Blijdorp (blijdorp.nl)

Het was hét kijkcijferkanon van de zomer van 2021: tv-serie ‘Het Echte Leven in de Dierentuin’ op de NPO. Bezoekers melden dat er momenteel een tweede seizoen opgenomen wordt in Diergaarde Blijdorp. In totaal wordt dit het vierde seizoen van de Nederlandse show, na eerdere edities in Ouwehands Dierenpark. Het programma werd geprezen om de emotie en menselijkheid die het koppelde aan de perikelen van de dieren, al was dit ook reden tot kritiek voor sommigen. Overigens geniet Blijdorp ook een andere vorm van publiciteit, de Koopgoot is tijdelijk aangekleed met een scherm waarop winkelaars live naar het haaienbassin kunnen kijken.

Foto: Patty Kloosterman (Dierentuinen Onze Hobby)

Kort Nieuws #174

Dakdoorbraak

Storm Corrie heeft huisgehouden in Diergaarde Blijdorp. Het park lijkt de rukwinden zonder noemenswaardige schade doorstaan te hebben, op één rake klap na: een van de luchtkussens van het dak van Amazonica is gesneuveld. Nu heeft de vlinderkoepel wel vaker lekkages getrotseerd, waarbij de buitenste laag bezweek, maar nooit eerder werden beide lagen van het dak aan flarden gescheurd. Vandaag zijn noodreparaties uitgevoerd, een blauw zeil bedekt inmiddels de wond. Het gebouw is afgesloten voor bezoekers. Of er tropische vlinders ontsnapt zijn of gestorven door de kou, is niet bekend. Vorig jaar maakte de vereniging Vrienden van Blijdorp al duidelijk dat de Diergaarde werkt aan een langetermijnoplossing voor het fragiele dak.

Waar komt de panda vandaan?

Nee, ze leven niet op de Afrikaanse Savanne! Toch verblijven deze Himalaya-bewoners tijdelijk in het Afrikaanse themagebied van Diergaarde Blijdorp. De dierentuin lijkt gebruik te willen maken van de bouwput bij de aangrenzende Bergdierenrots en verricht nu ook grondig onderhoud aan de bestaande pandastek. Het complete vlonder wordt opnieuw gelegd. Ook lijkt het erop dat er een nieuwe achterwand gemaakt wordt, wat mogelijk samenhangt met de aangekondigde routewijziging in dit deel van het park i.v.m. het nieuwe olifantenverblijf. Toch is het wel zo leuk als de soort nog te zien is voor bezoekers en daarom bewoont vrouwtje Fang-Pi nu tijdelijk een verblijf waar in een ver verleden ook rode panda’s gehuisvest werden: het mangoesteneiland tussen de zebra’s en tijgers. Soortgenootje Pici is laatst vertrokken naar een Franse dierentuin. Toen zij vanuit Hongarije naar Rotterdam kwam vorig jaar, was het de bedoeling dat ze zou doorreizen naar India om deel te nemen aan een herintroductie, maar dat project lijkt dus afgeblazen. Panda Kwina en de kuifhertjes verblijven voorlopig achter de schermen, net als de Mantsjoerijse kraanvogels en zwarte kuifmakaken overigens: in het Aziatisch Moeras wordt gebaggerd.

Groot verdriet

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Over het mangoesteneiland gesproken: de dwergmangoesten zijn ook gewoon nog aanwezig hier. In de weg zitten de tijdelijke huisgenoten elkaar niet, want de onderhuurder verlaat de bomen amper. Toch is het niet een en al pais en vree bij de dwergmangoesten, een heus familiedrama heeft zich afgespeeld bij de ‘Leukste Nieuwe Diersoort‘ van 2020. Tijdens de laatste coronasluiting beviel het alfavrouwtje van een nestje, maar kort daarna werd ze geconfronteerd door een brutale blauwe reiger. Helaas heeft het strijdlustige vrouwtje de confrontatie met haar leven moeten bekopen en ook haar kroost heeft het incident niet overleefd. Er resteren nu nog vier mangoesten. Het mag duidelijk zijn dat de verzorgers nogal geschrokken zijn van het voorval. Er wordt nagedacht over een verhuizing naar de Krokodillenrivier.

Ademruimte

Foto: Josien de Vries (BB-Facebook). Violette schildtoerako (archieffoto).

Blijdorp bereidt de Victoria Serre voor op de lente. Er is flink gesnoeid in de kas en ook zijn een aantal vogels weggehaald. De Tropenvleugel moet het nu zonder de violette schildtoerako, grijze bananeneter en roelroels stellen, die voorheen allemaal te zien waren in het centrale segment. Dit deel heeft ook afscheid genomen van de sneeuwkaptapuit: meneer is opgeschoven naar de waterleliekoepel, waar hij de Sumatraanse gaailijster vervangt. De Van-Harencarspel-volière, het heenkomen van onder andere de kroonduiven, huisvest nu ook een koppeltje Balispreeuwen. Elders in het park, in de Krokodillenrivier, is het bestand juist wat aangevuld: twee violette schildtoerako’s en twee purperglansspreeuwen zijn hier recentelijk uitgezet. Daar staat tegenover dat het verblijfje van de slurfhondjes en sneeuwkaptapuiten momenteel leegstaat in verband met onderhoud. Dat geldt ook voor het schildpaddenverblijf bij de uitgang van het Natuurbehoudscentrum. Het gerucht gaat dat hier de jonge Komodovaranen geplaatst gaan worden.

Scheepsrecht

Een bijzondere geboorte: de gelada’s hebben sinds 29 januari een baby in hun midden. Deze grasetende apen uit Ethiopië betrokken in 2018 het oude Roofdieren-Gebouw. Het was de bedoeling dat zo het zaadje geplant zou worden voor een grote apengroep tegenover de Rivièrahal, maar tot op heden gaat het om een vrij bescheiden ‘band’. Dat komt onder andere doordat er geen gelada’s meer geboren zijn in Rotterdam sinds de oorspronkelijke haremheer, Hagos, samen met zijn dames achter de schermen woonde. Zijn opvolger, Salto, had geen klik met de vrouwtjes, maar Jaba kennelijk wel! Leuk feitje: dit is het eerste kleintje dat ter wereld is gekomen in dit monumentale pand sinds de leeuwenwelpjes Shanto en Rani in 2011.

Foto: Patrick Kruizinga (BB-Facebook)