Wie afhankelijk is van het openbaar vervoer, heeft het niet bepaald makkelijk gehad de laatste tijd. Uiteraard was het winterweer hier de voornaamste schuldige aan, maar laatst was het een ander verhaal. Omdat het zondag best mooi weer was, leek het de trainers van de Vrije Vlucht Voorstellingen een goed idee om de gieren even de vleugels te laten strekken. Zo raken ze er alvast aan gewend voor wanneer de reguliere shows weer beginnen dit voorjaar. Een van de aaseters kon echter geen genoeg krijgen van het speelkwartiertje en streek neer buiten de grenzen van de Diergaarde, in de buurt van de spoorweg. ProRail liet de treinen wat trager rijden om ongelukken te voorkomen. Of de gier al een punt heeft gezet achter zijn excursie, is niet bekend. Overigens maken de vogels van de vogelshow het wel vaker bond: inmiddels zijn ze op het nippertje aan het noodlot ontsnapt in onder meer het ijsberenverblijf en het vicuñaverblijf en de verzorgers hebben verstekelingen opgehaald in plaatsen zo ver als Zoetermeer, Bodegraven en Spijkenisse.
Natuurbehoudscentrum: laatste loodjes…
Aanstaande zondag is het dan zover: de Vrienden van Blijdorp mogen weer lintjes doorknippen, ditmaal wederom in het Oceanium. Het Natuurbehoudscentrum zal dan officieel in gebruik genomen worden. Het gaat er overigens nog om spannen of de gefacelifte Zee van Cortez volledig klaar zal zijn. Het Natuurbehoudscentrum moet benadrukken dat de voornaamste taak van dierentuinen in de 21ste eeuw bij natuurbescherming ligt. Daartoe wordt er veel nadruk gelegd op educatie, maar de aandacht zal uiteraard hoofdzakelijk uitgaan naar de bijzondere nieuwe inwoners. Antilliaanse leguanen, Egyptische landschildpadden, vuursalamanders, spinschildpadden: stuk voor stuk balanceren ze op het randje van de afgrond. Nog niet de gehele soortenlijst is publiekelijk, zo is het nog altijd een groot vraagstuk welke unieke zoetwatervissen, waar voorafgaand aan de opening een lezing over wordt gehouden voor de Vrienden, Blijdorp in zijn collectie heeft opgenomen. Wel kunnen we melden dat de renkoekoek, ondanks eerdere berichtgeving, toch niet terugkeert. Er is besloten om hun verblijf aan Aziatische zangvogelsoorten te schenken, in het kader van de EAZA Silent Forest Campagne. Uiteraard is het de hoop dat de renkoekoeken, momenteel in een verblijf achter de schermen bij de Takinrots, alsnog ergens anders een plekje kunnen krijgen.
Tinderende Toepaja’s
Een nieuwe romance in het Aziëhuis. Diergaarde Blijdorp laat weten dat er een mannelijke toepaja is aangekomen om een koppeltje te vormen met de dame. De toepaja’s bewonen het verblijf in het Aziëhuis dat bij binnenkomst direct rechts is. Het zijn actieve diertjes, maar vaak weten ze zich goed te verstoppen. In 2017 kwam er een tweetal vrouwtjes naar Rotterdam, maar afgelopen zomer wisten ze ontsnappen. Het Vriendennieuws berichtte dat er toen eentje was teruggevonden in de aangrenzende stal van de bantengs, maar kennelijk is de ander dus nooit terecht gekomen.
En de namen zijn…
Asha, Reena en Mette! Dat liet de dierentuin alweer een tijdje terug weten. De eerste twee namen komen voort uit de namenwedstrijd die eind vorig jaar georganiseerd werd en blijken van goede hoop voor Moeder Natuur. Asha betekent hoop, Reena wederopstanding. Het zijn Hindoestaanse namen die hun oorsprong hebben in Gujarat, de regio waarin ook ’s werelds laatste wilde Aziatische leeuwen voorkomen. De status van de Aziatische leeuw in de natuur is overigens gecompliceerd: enerzijds is de populatie stabiel, wellicht zelfs groeiende, maar anderzijds zijn ze teruggedrongen tot één natuurreservaat waar inteelt, ziekten en ondervoeding op de loer liggen. Het derde welpje was door de verzorgers al Mette gedoopt. Het gaat de drieling voor de wind: Lalana is nog altijd een liefdevolle moeder en ook Aapal begint het vaderschap goed onder de knie te krijgen.
Sneeuwpraktijken!
Nee, niet iedereen is er een fan van. Laatst was het Nederlandse landschap weer gehuld in een wit laagje. Hoewel het voor enige overlast en wat valpartijen zorgde, leverde het bovenal een heleboel mooie plaatjes op. Hieronder een kleine greep uit wat we voorbij zagen komen op onze Facebookgroep!
Social media stonden er bol van: er is een serval geboren, maar het schijnt niet helemaal goed te gaan met de kleine. Moeder Jina zou continu erg onrustig zijn geweest en veel met het jong, dat zich helemaal slap hield, heen en weer lopen. Als gevolg van dit constante gesleep zou er een wond zijn ontstaan bij de nek van het kleintje. Inmiddels is actie genomen door de verzorgers. Mannelijke serval Titus is apart gezet en de kleine is behandeld door de verzorgers. Momenteel waren er geen dierenverzorgers beschikbaar om toelichting te geven bij de situatie.
Koddig
Vertederend: er is weer een rode panda geboren in Blijdorp. Eind juni kwam het jonkie ter wereld in de nestkast, waar hij voorlopig nog blijft. Na de geboorte zijn rode panda’s nog compleet weerloos en afhankelijk van hun moeder. Na een paar maanden maakt de donsvacht plaats voor een meer volwassen uiterlijk. Tegen die tijd gaan ze voor het eerst op korte ontdekkingstochten buiten het hol. Moeder Yukiko is een ervaren en zorgzame ouder, de vader is Hima en speelt geen rol in de opvoeding. De rode panda is een bedreigde diersoort en heeft te kampen met een afname van leefgebied in zijn natuurlijke habitat, de Himalaya. In gevangenschap is de soort gelukkig alom vertegenwoordigd. Blijdorp is zowel de coördinator van het Europese fokprogramma als wereldwijde stamboekhouder.
Naar het zuiden
Gevlekte hyena Buyah gaat verhuizen naar een Portugese dierentuin, zo meldt abonnementshoudersblad De Giraffe. Ze werd eind 2016 geboren als dochter van Kira en Jelai, samen met nog een tweelingbroer of -zus die het niet gered heeft. Na het vertrek van Buyah zal Jelai de enige hyena in Blijdorp zijn, gezien het overlijden van Kira. Er zal nu een nieuwe partner voor hem worden gezocht. Hopelijk kan hij het beter vinden met de nieuwe dame dan met Kira en Buyah: ze hadden geregeld ruzie en leefden daarom gescheiden van elkaar.
Spreeuwen Spotten
Goed nieuws voor de vogelliefhebbers! Er vlogen al een tijdje twee mannelijke purperglansspreeuwen rond in de Okapi-Volière en deze hebben nu gezelschap gekregen van drie vrouwtjes. Nog een nieuw koppeltje is te zien in de Tropenvleugel van de Rivièrahal. Ook in de Krokodillenrivier is er nu een paartje purperglansspreeuwen te zien, samen met een aantal driekleurglansspreeuwen. Dit gebouw is de laatste tijd speciaal aangepast om beter geschikt te zijn voor het huisvesten van dit soort Afrikaanse vogels. Het foksucces met dit soort tropische vogelsoorten in Europese dierentuinen kwakkelt al een tijdje. Hopelijk is hiermee een stap in de goede richting gezet om de aantallen weer op te krikken.
Kraambezoek
Vlak na de geboorte van bosrendiertje Ella is nog er nog één geboren! Dit keer is het een mannetje, dat de naam Sven heeft gekregen. Voor moeder Sjakira is het nog een beetje spannend, dit is haar eerste jong. Sven maakt het goed en laat zich regelmatig zien in zijn verblijf nabij de Oude Ingang. Net als van het andere jong is de vader Lave, de nieuwe fokman die vorig jaar uit Zweden overkwam.
Blij Ei
Een bijzondere samenwerking tussen Diergaarde Blijdorp en Burgers’ Zoo. De Arnhemse dierentuin neemt namelijk twee eieren van de Blijdorpse renkoeken onder zijn hoede. Voor het eerst zijn er in Rotterdam twee bevruchte eieren gelegd, maar de renkoekoeken zelf tonen geen interesse in het uitbroeden ervan. Natuurlijk kunnen deze eieren wel in de broedmachine worden gelegd, maar vogels die op deze wijze zijn uitgebroed hebben vaak zelf geen instinct om hun eieren uit te broeden. Zo zou de gehele gevangen populatie op termijn dus afhankelijk worden van broedmachines en dat is niet wenselijk. In Burgers’ Zoo zijn er daarentegen twee mannetjes die samen geen eieren kunnen leggen, maar wel samen op eieren broeden als ze de kans krijgen. Daarom worden de twee Blijdorp-eieren uitgebroed en grootgebracht door deze twee adoptieouders. De renkoekoeken in Blijdorp zitten momenteel achter de schermen, er wordt momenteel gewerkt aan een nieuw verblijf in het Natuurbehoudscentrum.
Man des huizes
In de Krokodillenrivier kunnen we weer een vloedgolf van jonge Kaapse klipdassen verwachten volgend jaar. Na een aantal jaar zonder mannetje geleefd te hebben, hebben de dertien dames nu weer gezelschap van een mannetje. Gezien klipdassen zeker niet altijd de meest gastvrije dieren zijn, zowel naar elkaar als naar andere diersoorten, vond de introductie stapsgewijs plaats. Kaapse klipdassen komen van nature voor in grote delen van Sub-Sahara Afrika en zelfs op delen van het Arabische schiereiland. In Blijdorp is de groep heer en meester over een grote rotspartij in de Krokodillenrivier.
Vítejte!
Dat is Tsjechisch voor welkom! Blijdorp heeft een nieuwe mannelijke vissende kat gevonden, zo staat vermeld in De Giraffe. De Tsjechische heer en de Rotterdamse dame kunnen het goed vinden met elkaar en de eerste paringen zijn een feit. Duimen maar voor vissende kittens!
Leguanen-Update
Hoewel wildgevangen dieren het vaak niet goed doen in gevangenschap, voelen de vier Antilliaanse groene leguanen zich helemaal thuis in Diergaarde Blijdorp. Het viertal verblijft momenteel nog achter de schermen, in afwachting van een nieuw onderkomen in het Natuurbehoudscentrum dat momenteel onder constructie is. Volgens De Giraffe zijn er zelfs al eieren gelegd… Dat is maar goed ook, want de status van het dier is laatst aangepast naar kritiek bedreigd. Blijdorp heeft de dieren opgenomen op verzoek van natuurbeschermingsorganisaties die zich zorgen maken over het lot van de fauna op Sint Eustatius.
Natuurbehoudscentrum
Meer nieuws over de toekomstige bewoners van het Natuurbehoudscentrum. Het is nu door Blijdorp bevestigd dat er onder andere spinschildpadden en Californische lintslangen komen. De spinschildpadden zijn reeds achter de schermen aanwezig en waren een aantal jaar geleden nog te bezichtigen in de Rivièrahal. Deze soort, die voorkomt op Madagaskar, is net als zijn landgenoten de ploegschaarschildpad en de Madagaskar-stralenschildpad een kritiek bedreigde diersoort geworden vanwege een rap afnemend leefgebied en stroperij. Gelukkig is er in Blijdorp zo recentelijk als 2017 nog succesvol gefokt met ze. Met de lintslangen is het een stuk beter gesteld in het wild en ook hiermee heeft Blijdorp voorheen veel gefokt.
Overleden
Helaas zijn beide octopussen in het Oceanium overleden. Er is geen informatie naar buiten gebracht over de doodsoorzaak, maar vermoedelijk heeft het ofwel te maken met de leeftijd van de dieren ofwel zijn de dieren op natuurlijke wijze overleden nadat ze eieren hadden gelegd. Hun aquarium is nu in gebruik genomen door de tweekleurige kreeft die hiervoor in het bolvormige aquarium bij de zeeotterhoek zat.
Beschuit met muisjes!
Maleise tapir Pooh is bevallen na een dracht van meer dan een jaar! Rond middernacht is de kleine geboren in de speciale kraamstal in Taman Indah. Eigenlijk was ze al uitgerekend eind juni, maar aan een daling van de hoeveelheid progesteron zagen de verzorgers eerder deze week dat de bevalling niet lang meer op zich zou laten wachten. Het jong, waarvan het geslacht nog niet vastgesteld is, heeft al gedronken en stapt binnen al rond. Naar verwachting zal het niet al te lang duren voordat hij of zij zichtbaar is voor het publiek. Dit is de tweede keer dat Pooh moeder is geworden in Blijdorp, in 2016 beviel zij van zoontje Penang. De vader van zowel Penang als dit jong is Vazan: een mannetje waar Pooh het exceptioneel goed kon vinden, maar die helaas in januari is overleden.
Sh*tzooi
De nieuwste kinderspeurtocht van de Diergaarde is een opvallende, op z’n zachtst gezegd. Om dierentuinbezoekers meer bij te brengen over de bijzondere relatie tussen planten en dieren, komt Blijdorp deze zomer met de zogenaamde ‘Wat Zeggie?’-tocht waarbij dierenuitwerpselen onder de loep worden genomen. Op twee plekken in de dierentuin zijn containers verschenen waarin meer verteld wordt over ‘speciale boodschappen’. De bijbehorende speurtocht is te verkrijgen bij de ingangen van de dierentuin.
Koeneusroggen
In 2010 slaagde Blijdorp er als eerste Europese dierentuin in om te fokken met koeneusroggen. Wat toen nog een bijzondere gebeurtenis was, is inmiddels een jaarlijks fenomeen geworden: de koeneusroggen hebben het naar hun zin in hun mangrove-aquarium. Zo verruilden acht rogjes, die vorig jaar in Blijdorp geboren waren, Rotterdam voor een nieuw onderkomen dit jaar. Binnenkort zal de fokgroep in de Diergaarde worden aangevuld met vier roggen uit een Zweedse dierentuin, om de genetische diversiteit te waarborgen.
Geniet van de zomer!
Het Amazonicaplein is omgetoverd tot een ‘Chill & Grill Plein’. Geniet van de barbeque en eet een burger mee. Hier is ook het exclusieve ‘Blijdorp-bier’ te verkrijgen dat brouwerij Noordt speciaal ontwikkeld heeft voor de warme zomer. Verder worden in augustus ook de populaire ZOOmeravonden weer georganiseerd en is er een exclusief Blijdorp College over de Antilliaanse groene leguaan. Voor meer informatie hierover, klik HIER.
Vers bloed
Goed nieuws voor de Europese populatie steppeslurfhondjes. De gehele Europese populatie bestaat namelijk uit nazaten van het Blijdorp-koppeltje Gloria en Gambit en leek dan ook gedoemd ten onder te gaan aan inteelt. Gelukkig hebben twee Amerikaanse dierentuinen nu toegezegd drie slurfhondjes uit te wisselen met de Diergaarde. Het betreft de Bronx Zoo in New York en de Philadelphia Zoo. Hoewel dit alsnog niet genoeg diversiteit in de genenpoel zal brengen om de toekomst van de dierentuinpopulatie veilig te stellen, vermindert dit wel de kans dat er al in de komende generaties problemen aan het daglicht komen. Bovendien staan er al genoeg dierentuinen in de rij om ook enkele van deze merkwaardige insecteneters te laten zien aan hun publiek.
Dát moet het worden. Geen nagebootste biotoop, maar een ruimte waar de verblijven praktisch worden ontworpen en dierenwelzijn op één staat en zoveel mogelijk wordt verteld over de conservatie van bedreigde diersoorten. In het Natuurbehoudscentrum, dat dit jaar in het Oceanium op de plek van de Zee van Cortez, gerealiseerd zal worden, krijgt de bezoeker een verzameling kritiek bedreigde diersoorten van over de hele wereld te zien. Een Vrienden-onderneming van formaat.
Als je in de afgelopen maanden eens een rondje Oceanium hebt gedaan, is de leegte in het woestijngebied pijnlijk merkbaar. Het duurde wat langer dan gedacht om de begroting rond te krijgen, ook al waren de meeste inwoners al verhuisd. Maar nu is de bouw eindelijk begonnen – of beter gezegd, de sloop! Over een paar maanden moet de ruimte namelijk niet meer te herkennen zijn en dat betekent dat de boel vrij rigoureus op de schop moet.
In het Vriendennieuws worden de vrijwel definitieve plannen verteld. De achterzijde van de ruimte, de kant waar nu ook de cactustuin is, zal nog het meeste lijken op het bestaande geheel. De renkoekoeken, een van de huidige diersoorten in de Zee van Cortez, zullen verhuizen naar het bestaande grondeekhoornverblijf. Omdat Blijdorp hoopt dat het relatief prille koppeltje hier wellicht ook voor nageslacht zal zorgen, staat het nog niet vast of de ekstergaaien en konijnuiltjes – het drietal is niet per se een succesvolle combinatie – ook mee zullen verhuizen.
Het bestaande zoutwateraquarium en het terrarium voor de Coloradopadden voldoen allebei nog prima, dus ook die verblijven worden met rust gelaten. De gilamonsters keren ook terug. Hun terrarium staat gepland voor de muur die bij binnenkomst rechts is. Zij zijn dan wel niet bedreigd, maar verliezen wel steeds meer leefgebied en zouden daardoor op termijn in de problemen kunnen komen. De fok met deze reptielen wordt al gecoördineerd, dus het kan geen kwaad om de soort in het bestand te houden.
De eerder genoemde cactustuin zal echter op de schop gaan. Hier komt een permanent verblijf voor de Antilliaanse leguaan. Momenteel woont één dier bij het Caraïbisch Café, maar het is de bedoeling dat vier wildgevangen dieren naar Rotterdam komen om bij te dragen aan het fokprogramma voor deze bedreigde diersoort. Het Europese stamboek van de Antilliaanse leguaan is door de dierentuin van Jersey opgezet. Minder dan tien EAZA-dierentuinen houden de soort, dus vers bloed is meer dan welkom. Op Sint Eustatius, één van de weinige eilanden in de Caraïben waar deze soort nog voorkomt, werkt de lokale overheid samen met Stichting Reptielen Amfibieën Vissen Onderzoek Nederland (RAVON) om dit dier te beschermen.
De helft van de zaal die het meest radicaal zal veranderen, is de kant die vroeger links van het pad was. De verblijven voor onder andere de swiftvosjes, de reptielen, vogels en enkele koudbloedigen gaan allemaal tegen de vlakte en de meeste inwoners zullen verhuizen naar andere dierentuinen. Langs het eerste deel van de wand komen meerdere verblijfjes voor vuursalamanders. Niet lang geleden kwamen vuursalamanders nog in zuidelijk Nederland voor, maar inmiddels zijn ze hoogstwaarschijnlijk (of in ieder geval functioneel) uitgestorven. Stichting RAVON had gelukkig uit voorzorg enkele salamanders gevangen en inmiddels wordt er met die dieren ook gefokt. In overleg met RAVON zal worden besloten of Blijdorp nageslacht of wildvang krijgt en of het wel of niet de bedoeling is dat er met ze wordt gefokt.
Langs dezelfde muur komt ook een terrarium voor de Chinese krokodilstaarthagedis. Dit reptiel uit het Chinees-Vietnamese grensgebied is een zeldzaamheid geworden in het wild door het versplinteren van populaties. Sterker nog, het IUCN schat dat de wilde populatie in 30 jaar tijd met 84% is afgenomen. Blijdorp heeft reeds jaren aan ervaring met deze soort en houdt er tot op de dag van vandaag een paar in het Aziëhuis. Tot slot komen er een aantal broedmachines langs de muur.
Het hoogtepunt van het Natuurbehoudscentrum wordt het zogenaamde ‘eiland’ dat centraal staat in de ruimte. Deze ruimte met glazen muren zal alleen geopend zijn wanneer er vrijwilligers aanwezig zijn om te vertellen over de lopende projecten om dieren te beschermen en tegelijkertijd de boel in de gaten te houden. Aan één korte zijde komt een verblijf voor de San Francisco-kousenbandslang. Er zijn vele soorten binnen het geslacht der kousenbandslangen die het over het algemeen goed doen, maar van de San Francisco-variant wordt gedacht dat er nog maar een paar duizend in het wild leven.
Aan een van de lange zijden, die aan de kant van de vuursalamanders, komt een drietal aquaria. Op de ontwerpen is te zien dat er één bak komt voor een lid van het Ambystoma-geslacht, een groep salamanders uit Noord-Amerika waartoe ook de axolotl behoort. Voor de andere twee aquaria staat een verrassing gepland. Blijdorp wil namelijk twee vissoorten die kritiek bedreigd zijn, mogelijk zelfs uitgestorven in het wild, houden. Er wordt momenteel overlegd met de dierentuinen van Londen en Wenen om dit te coördineren. Door op meerdere plekken groepjes te plaatsen, is de kans minder groot dat één enkele onvoorziene ziekte of een technisch mankement de soort de das om doet.
Aan de andere korte wand, tegenover de kousenbandslangen, komt een terrarium voor Egyptische landschildpadden en doornstaartagamen. Vooral de eerste diersoort is interessant: het is een van de meest bedreigde schildpaddensoorten ter wereld, met vermoedelijk alleen nog een kleine populatie in het door oorlog verscheurde Libië. Het fokprogramma voor deze zeldzame soort wordt beheerd vanuit Blijdorp. Naast dat het dus een belangrijke ambassadeur is voor bedreigde diersoorten, is het ook nog eens een leuk, actief dier om naar te kijken.
Aan de andere lange zijde, aan de kant van de Antilliaanse leguanen, komt een terrariumstelling voor jonge dieren van kleine diersoorten. De terraria worden zo flexibel mogelijk gemaakt, zodat ze kunnen worden aangepast voor de diersoort die er wordt ondergebracht. Met zulke verblijven wordt ook veelvuldig achter de schermen in de dierentuin gewerkt. In de komende jaren zullen we hier hopelijk McCords slangenhalsschildpadden, McCords doosschildpadden en Annam-waterschildpadden zien opgroeien. Deze kant van het glazen huis krijgt een dichte achterwand, zodat de dieren ook daadwerkelijk niet gestoord kunnen worden door bezoekers die op de ruiten tikken als er geen toezichthouders aanwezig zijn.
Daarnaast komt er in het Natuurbehoudscentrum nog een ruimte van 3 bij 5 meter voor de jongen van wat grotere diersoorten, zoals de Komodovaranen. Op de plattegrond staat nog een verblijfje ingetekend, parallel aan het aquarium van de zeevissen. Mogelijk wordt erover nagedacht hier de volwassen exemplaren van de eerder genoemde schildpadden te houden. De Vrienden hadden immers eerder aangekondigd dat zowel de slangenhalsschildpadden als de doosschildpadden voor de schermen te zien zouden zijn in het Natuurbehoudscentrum.
Als alles volgens de planning verloopt, moeten de werkzaamheden rond oktober van dit jaar zijn afgerond. Er is zo’n €100.000,- apart gelegd voor de verbouwing, als onderdeel van een veel groter jubileumgeschenk van 2,4 miljoen euro ter gelegenheid van het 55-jarige bestaan van de vereniging Vrienden van Blijdorp. Gedurende de bouw zal een deel van de constructie achter bouwschermen plaatsvinden, waar het publiek gewoon langs kan lopen. Mogelijk zal er tijdelijk gebruik worden gemaakt van de nooduitgang naast het huidige verblijf van de swiftvosjes om de bezoekersstroom soepel te laten verlopen. Daarnaast zal het verblijf voor de renkoekoeken iets langer op zich laten wachten dan de rest van het Natuurbehoudscentrum. Met oog op de aankomende werken voor Eiland-Hoppen en daarmee het afsluiten van het pad langs de reuzenschildpadden zal dit verblijf tijdelijk onderdeel worden van een pad dat achter het pinguïnverblijf langs loopt, waar de bezoekers tegen die tijd toegang tot zullen krijgen.
In de vroege ochtenduurtjes van 14 januari dromden de Vrienden van Blijdorp samen bij het Oceanium waar, met uitzicht op het Haaienbassin, directeur Erik Zevenbergen het nieuwe jaar van de Diergaarde inluidde. In een speech die volgens menig aanwezige zeker een applausje waard was, sloot hij 2017 af en onthulde hij de toekomstplannen van de dierentuin voor 2018 en de jaren die komen gaan. Op verzoek van de directeur delen we geen foto’s van de presentatie, afgezien van een paar kiekjes van Vrienden-voorzitter Marcel Kreuger.
2017 was zo slecht nog niet. Met 1,4 miljoen bezoekers trok het park iets minder bekijks dan in 2016, toen dat aantal rond de anderhalf miljoen lag. Er waren afgelopen jaar dan ook geen grote verblijven geopend. Qua dierennieuws was het echter een topjaar: twee jonge neushoorns, twee jonge okapi’s en een heleboel ander jong grut passeerden de revue. Tot de nieuwe diersoorten behoorden o.a. de slanke lori’s, belangers toepaja’s, de teugelijsvogel, buissnavelvissen en twee soorten pijlgifkikkers. Blijdorper Bende heeft publieksprijzen uitgedeeld aan de meest populaire gebeurtenissen: klik HIER om de uitslag te bekijken!
Hoewel het NRC haar uitspraken over de vermeende totale bouwstop van eind vorig jaar nog niet heeft teruggenomen, laat Erik Zevenbergen weten dat de dierentuin in het 55-jarige jubileumjaar van de Vrienden van Blijdorp niet stil zal zitten. De focus ligt op de stapsgewijze verbouwing van het Oceanium. Als tweede fase van dit project (met de transformatie van de Florida-Tunnel en Murenenhoek naar het Great Barrier Reef in 2016 als eerste fase) zal dit jaar het Natuurbehoudscentrum gerealiseerd worden. De plannen voor de verbouwing van de Zee van Cortez tot Natuurbehoudscentrum zijn grotendeels ongewijzigd gebleven. In dit gedeelte van het Oceanium worden in meerdere verblijven een selectie van de meest bedreigde diersoorten die de dierentuin rijk is ondergebracht.. Denk aan de Egyptische landschildpad, de doornstaartagame, de Annam-waterschildpad, de McCords slangenhalsschildpad (vuur)salamanders, het gilamonster, de krokodilstaarthagedis en de Antilliaanse leguaan, maar ook minder bedreigde soorten zoals als de renkoekoek. Langs een van de muren komt een nieuwe broedruimte. De nadruk zal hier liggen op het educatieve aspect, onder meer door de aanwezigheid van een ‘doe-tafel’ voor kinderen. Dit project wordt mogelijk gemaakt door een donatie van de Vrienden van Blijdorp die een groots bedrag van €100.000,- bedraagt.
‘Eiland Hoppen’, het onderdeel Oceanium 2.0 dat in de loop van 2018 en 2019 uit de grond zal worden gestampt, moet een beleving worden waar duidelijk moet worden hoe divers de verschillende eilanden van de uithoeken van de planeet zijn. Blijdorp hoopt nu een stukje van deze schoonheid naar Rotterdam te halen. Wie kent de prachtige natuurdocumentaires over bijvoorbeeld de Galapagoseilanden niet? Dit idee, dat al langer op tafel ligt, is verder uitgewerkt sinds vorige plannen bekend werden gemaakt. Dit project wordt echter meer nieuwbouw dan verbouw.
Het gebied Eiland Hoppen wordt grotendeels een aanbouw tegen de bestaande buitenmuren van het Oceanium. De bestaande kas voor de reuzenschildpadden wordt helemaal doorgetrokken tot aan het terrein waar momenteel geen dierenverblijven staan. In deze kas wordt de continentale indeling losgelaten, zoals ook al het geval is met het beoogde bestand van het te bouwen Natuurbehoudscentrum en de plaatsing van het Great Barrier Reef. Het nieuwe gebied wordt betreden na de Falklands, waar de pinguïns huizen.
Het eerste deel heeft als thema ‘Madagaskar’. Deze keuze lijkt te suggereren dat het plan om een Madagaskarbiotoop te creëren in de Grote Vijver definitief van de baan is. Een prominent onderdeel van dit stukje Madagaskar wordt een doorloopvolière voor ringstaartmaki’s in de buitenlucht, die uitsluitend te betreden zal zijn via het Oceanium. Uit de concepten die vertoond zijn tijdens de presentatie, kunnen we een idee krijgen hoe het geheel eruit zal zien ook, al kan er nog veel veranderen. Nogmaals, wij hebben geen toestemming om die beelden te delen en zullen het dus met een woordelijke omschrijving moeten doen.
In plaats van de bestaande afslag naar rechts na de ijsschotsen, gaat het nieuwe pad naar links na de schuifdeuren. Aan de wand wordt informatie gegeven over het unieke natuur op Madagaskar. In diezelfde gang zijn de binnenverblijven van de ringstaartmaki’s te zien. De groep ringstaartmaki’s die momenteel gehuisvest wordt op het eiland bij de Tijgerkreek, zal hier naartoe verhuizen. Er wordt nog gekeken of er bijvoorbeeld ook vari’s gehouden zullen worden. Die gang leidt vervolgens direct naar het doorloopverblijf van de lemuren.
Deze volièreconstructie, die bij de presentatie ook wel het ‘Eric Hille’-verblijf werd genoemd, komt op de locatie van het huidige manenwolvenverblijf. Momenteel woont er één jong vrouwtje van deze soort in Rotterdam en het lijkt er niet op dat er in de nabije toekomst een soortgenoot voor haar kan worden gevonden, noch kan ze ergens anders in Blijdorp gehouden worden, dus waarschijnlijk zal zij naar een andere dierentuin verhuizen. Dit verblijf zal niet goed zichtbaar zijn vanaf het hoofdpad dat langs deze volière loopt en dus niet ‘overvloeien’ in het aangrenzende themagebied Zuid-Amerika.
Het pad in het doorloopverblijf maakt een rondje door de volière en gaat vervolgens weer naar binnen. Dan kom je terecht in een ruimte die is afgeschermd van de andere twee derde van de nieuwe kas. De precieze invulling van deze ruimte is nog niet bekend, maar op de ontwerpen is rekening gehouden met enkele verblijven voor kleine diersoorten die er geplaatst kunnen worden en het feit dat dit gedeelte van de kas wordt afgescheiden van de rest, zou kunnen betekenen dat er ook wordt nagedacht over het houden van vogels.
Via het ‘Komodo Ranger Station’, een educatief punt dat ook als sluis tussen de twee delen van de kas zal fungeren, kom je in de ruimte die zal worden toegewijd aan het Indonesische eiland Komodo en aan de Galapagoseilanden. Zoals voor de hand ligt, zullen de Komodovaranen en Galapagos reuzenschildpadden hier centraal staan. Opmerkelijk is dat er alweer geïnvesteerd wordt in een onderkomen voor de Komodovaranen – in 2012 hebben de Vrienden van Blijdorp immers nog een nieuw verblijf gefinancierd in het Aziëhuis. Dit verblijf bleek eigenlijk slechter dan hun oude onderkomen in de Rivièrahal.
In het oude verblijf konden ze graven, het was aangekleed met echte planten en er was meer loopruimte voor het paartje. In het Aziëhuis joegen de twee elkaar op en wanneer het rolluik naar beneden was om de varanen te scheiden, waren de twee ruimtes alsnog kleiner dan wenselijk. De grote nadelen van de Rivièrahal zijn echter dat de stookkosten de pan uit reizen, er geen gedeelte is om te zwemmen en het, daar het niet op biotoop is ingedeeld, veel te wensen overlaat op educatief gebied. Hopelijk zal het onderkomen in het Oceanium het beste van twee werelden combineren. Zo wordt in het ontwerp aangegeven dat de twee varanen standaard gescheiden worden gehouden en kunnen ze er zwemmen. Wat er gebeurt met de oude verblijven van de Komodovaranen, staat nog niet vast.
Visueel worden de twee helften gescheiden van elkaar met beplanting. Er wordt nagedacht om het verder van elkaar te splitsen door nog een hut met educatie over de Galapagos te maken langs het pad. Deze route gaat overwegend langs de buitenbocht van de kas, al komt er misschien een korte route die in het hoogseizoen open gaat. Het verblijf voor de schildpadden, in tweeën gesplitst door het bezoekerspad, maar dat via een verbinding onder het pad langs alsnog in één geheel vormt, wordt verder aangekleed met water en gestolde ‘lavastromen’.
Dan over die andere monsterklus, aan de andere kant van de Diergaarde: de restauratie van het Roofdieren-Gebouw. Al meerdere jaren wordt daar nu gewerkt aan een verblijf voor gelada’s, maar door vele problemen die veroorzaakt werden door de status als rijksmonument van dat gebouw en de grootschalige budgetoverschrijdingen kwam de bouw meerdere malen helemaal stil te liggen. Het einde is gelukkig in zicht, zo laat Erik Zevenbergen weten: de binnenverblijven zijn gebruiksklaar! Dat mag ook wel, want binnenkort komt een tweede groep gelada’s aan in Rotterdam en die zullen voorlopig daar worden ondergebracht. Medio 2016 kwam er al een harem aan, die sindsdien wordt gehouden in een achter de schermen verblijf bij het Henri Martinhuis.
Het oorspronkelijke idee was om in het verblijf van de samengevoegde roofdierterrassen een hooglandbiotoop te laten zien en in het verblijf aan de andere kant meer een rotsachtig verblijf te maken. Er waren wel enkele rotsen gepland aan de kant van de roofdierterrassen, maar op verzoek van de stamboekhouder van de gelada’s zullen hier nu twee extra rotsen bij komen, om aan de (klim)behoeften van de dieren te voorzien. De Vrienden van Blijdorp zullen dit met een gift van €50.000,- mogelijk maken. Verder moet de netconstructie nog gemaakt worden en moet het nodige aankleden gedaan worden. Het nieuwe geladaverblijf moet in de eerste helft van dit jaar geopend worden.
Twee andere aangekondigde verbouwingen (het zou Rotterdam immers niet zijn) zullen bij de Savanne plaatsvinden. Het kijkpunt over zowel het zebra- als giraffeverblijf bij de Lelievijver-fontein wordt onder handen genomen. De Koedoekraam wordt vervangen door een verbeterd horecapunt om de knooppunten zoals de Lepelaar en de Oewanja Lodge te ontzien op drukke dagen. De route van het treintje wordt ook enigszins verlegd om voor minder overlast te zorgen.
Al met al, 2018 belooft als vanouds een prachtig jaar te worden voor Blijdorp.
Oceanium vakgroephoofd Mark de Boer belooft veel goeds op de winterlezing van de Vrienden van Blijdorp. Wie vreest dat het te bouwen Natuurbehoudscentrum slechts een kale ruimte gaat worden, zal aangenaam verrast worden. Ook voor de rest van het Oceanium zijn grote plannen…
Dit jaar zal, zoals al langer bekend is, de bestaande Zee van Cortez worden omgebouwd tot een educatieve ruimte met betrekking tot natuurbehoud. Vergelijkbaar met het Publiekslab, zullen er dieren uit alle windstreken komen. Naast de al eerder aangekondigde McCords doosschildpadden en Antilliaanse leguanen komen er o.a. vogels en amfibieën. Het kersverse koppeltje renkoekoeken en ook de gilamonsters mogen blijven. Een gedeelte zal een vergelijkbare functie krijgen als de voormalige opfokruimtes in de Rivièrahal, gezien jonge Annam-waterschildpadden, Chinese krokodilstaarthagedissen en McCords slangehalsschildpadden er een plekje krijgen tezamen met andere broedmachines. Oudere dieren van deze soorten zijn reeds in Rotterdam aanwezig, zowel voor als achter de schermen. Al deze Aziatische reptielen worden bedreigd in hun voortbestaan. Ook Malagassische vissen, ploegschaarschildpadden, Lake Patzcuaro salamanders, San Francisco kousenbandslangen, vuursalamanders en diverse pijlgifkikkers en spinnen zullen hier te zien zijn. Dit geheel moet zo’n 750.000,- euro gaan kosten.
Zoals eerdere concepten al suggereerden, zal de ingang van waterwereld Oceanium worden verplaatst. Over het zeeleeuwenverblijf komt een nieuwe hal, die helemaal doorloopt tot aan Bass Rock. Dit gebied wordt gethematiseerd als een vissersdorpje. Wat de Schotse vogelrots betreft, overweegt de Diergaarde een doorloopverblijf te realiseren op de huidige locatie.
Zoals eerder duidelijk werd zal op het huidige terrein van de Galapagos een eilandgebied worden gerealiseerd. In plaats van een eerder voorgesteld Indonesisch onderdeel wordt nu gekeken naar een kleinschalig alternatief voor het te bouwen Madagaskar, met lemuren. Het is een opmerkelijke keuze: gecombineerd met de cactustuin in de Zee van Cortez die onderdak gaat bieden aan een Malagassische schildpaddensoort en de keuze om het naastgelegen aquarium te vullen met vissen uit Madagaskar, lijkt het te suggereren dat het bestuur een streep heeft gezet door het plan om in de Grote Vijver een eilandbiotoop te creëren. Een mogelijkheid is dat de welstandscommissie niet akkoord ging met de plannen om dat rijksmonument aan te passen.
De huidige Noordzee, Atlantische Oceaan en Falklands zullen ongeveer hetzelfde blijven. Wel zullen er kleine veranderingen plaatsvinden omtrent thematisering en educatie.
Wil jij er zeker van zijn dat jij bij de volgende winterlezing van de Vrienden van Blijdorp bent? Klik dan HIER!
Foto: Scherpe Rugvinnen (www.scherperugvinnen.nl). Zoals bovenin op het concept te zien is, zal Blijdorp enkele reeds bestaande verblijven een nieuwe functie geven. Zo zal het aquarium nieuwe inwoners krijgen, zullen schildpadden hun intrede doen in de cactustuin en wordt het verblijf van de rotseekhoorns overgenomen door renkoekoeken.