Kort Nieuws #188

Blijdorp Bouwt!

Foto: Vrienden van Blijdorp (Facebook)

De schep gaat weer in de grond in Rotterdam! De verbouwing van de Zuid-Amerikaanse volières is in volle gang. Na twee decennia lang weer en wind te hebben verduurd, is het tijd om de houten steunbalken en fragiele netten te vervangen. Enkele oude palen van het RET-stadsvervoer van tien meter lang worden nieuw leven in blazen, zoals eerder ook al werd gedaan bij het naburige makiverblijf. Ook wordt steviger gaas gebruikt, zodat baldadige inwoners in de toekomst geen problemen meer opleveren. Behalve deze bouwtechnische wijzigingen, plús het wegnemen van fysiek contact tussen mens en dier, blijft de opzet ongeveer hetzelfde. Het is de bedoeling dat het geheel in december opgeleverd wordt. Tot die tijd bivakkeren de oude inwoners van de volière achter de schermen – met uitzondering van de witwangfluiteenden, zij zwemmen tegenwoordig rond in de Okapi-Volière.

Hyena-hiaat

Foto: Marian de Neijs (BB-Facebook)

Groots geboortenieuws op de Savanne! Twee gevlekte hyena’s zagen in mei het levenslicht. Aanvankelijk ervoer moeder Kaidi best veel stress, wat zich uitte in het continu verplaatsen van haar pups. De verzorgers waren dan ook bezorgd of de kleintjes dit kwetsbare stadium wel zouden doorstaan. Een maand verder lijken die zorgen gelukkig ongegrond. Worden dit dan toch de eerste succesvolle hyenajongen in Rotterdam sinds 2016? Je kan je steentje bijdragen door het prille gezin een beetje rust te gunnen: als het druk is op het vlonder, kom dan later terug. Namens de hyena’s, alvast bedankt!

Beschuit in overvloed

Foto: Angelique Blijleven (BB-Facebook)

De hyena’s zijn niet de enige zoogdieren waar je op kraamvisite kan gaan. De maki-groep bij het Oceanium is dit jaar uitgebreid met zes prille ringstaartjes: een tweeling van alfavrouwtje Ketaka, een tweeling bij haar jongere zus Kyra, plus jongen bij oudere zus Kely en moeder-overste Kanto. De geslachten zijn nog onbekend. Even verderop, bij de bizons, zijn twee meisjes geboren. In het Europese themagebied ontfermt ervaren moeder Rita zich over een vrouwelijk bosrendiertje. Geboortes zijn er ook bij de poedoes en Indische antilopen.

Longen van de Aarde

Diergaarde Blijdorp is van plan om vanaf 1 januari 2024 geheel rookvrij te zijn. Momenteel worden peuken en vapes in een groot deel van het park nog getolereerd, maar in samenwerking met de Hartstichting wil de dierentuin deze de komende zes maanden geheel uitbannen. In 2018 nam de Gemeenteraad Rotterdam al de motie ‘Rookvrij Blijdorp’ aan, ingediend door DENK en gesteund door GroenLinks, PvdA, NIDA, SP, CU-SGP, Partij voor de Dieren, 50PLUS en een deel van de VVD-fractie.

Naar de haaien (1/2)

Foto: Oceanogràfic Valencia. Jonge zandbankhaaien.

Wildvang is tegenwoordig gelukkig een zeldzaamheid in de dierentuinwereld, met één grote uitzondering: vissen. Gevaarlijke filters, complexe huisvestingseisen en hongerige verblijfsgenoten belemmeren het voortplantingssucces van veel vissensoorten in gevangenschap. Diergaarde Blijdorp behoort tot een select groepje Europese organisaties dat hier op korte termijn verandering in wil brengen. De afgelopen jaren kreeg Blijdorp al een voorproefje van zulk succes met de zwartsnuithaaien, maar dat bleek een kortstondige doorbraak toen het vrouwtje in 2021 helaas overleed. Blijdorp gaat het nu proberen met hun verblijfsgenoten, de zandbankhaaien. Laatst zijn drie extra individuen van deze soort verwelkomd, enkele jaren geleden geboren in het Oceanogràfic Valencia. Hopelijk zijn deze zwaargewichten over enkele jaren net zo succesvol als hun kleine buren uit de Noordzee, de hondshaaien. Enkele maanden geleden heeft Rotterdam die groep nieuw leven in geblazen met de aankomst van drie vrouwtjes uit het Dolfinarium Harderwijk, wat zich nu al vertaalt naar een heleboel nieuwe eieren, te zien in het Publiekslab!

Naar de haaien (2/2)

Foto: Danny Noorman (BB-Facebook)

Het runnen van een serieus fokprogramma betekent ook lastige keuzes maken. Blijdorp is al enkele jaren ontevreden met de stand van zaken in het grote Kelpwoud-bassin. Het bevolkingsregister van dit aquarium staat eigenlijk eeuwig in de min, een handjevol jonge stierkophaaien in de loop der jaren daargelaten. De Diergaarde hoopt dat de vergrijzende inwoners elders beter tot hun recht komen. Inmiddels heeft het park afscheid genomen van vier luipaardhaaien en vier stierkophaaien, die in het Oceanogràfic Valencia ongetwijfeld een mooie toekomst tegemoet gaan. In het Kelpwoud-aquarium zwemmen nu alleen nog vier luipaardhaaien rond die Blijdorp tijdelijk verzorgt vanwege de verbouwing van het Artis-Aquarium. Wat er op lange termijn gebeurt met dit hoekje van het Oceanium staat nog niet vast. Mogelijk wordt dit flinke bassin in de strijd gegooid voor de fok van andere bedreigde diersoorten, zoals het langverwachte fokprogramma voor de vleet.

Gevonden vogels

Foto: Bert van Duijn (BB-Facebook).

Eigenlijk begon het park de hoop al op te geven, maar ze is terecht! De vrouwelijke Rüppells gier die in april wist te ontsnappen uit een separatiekooi is begin mei gevangen door een valkenier in de buurt van het Duitse Leipzig. Inmiddels heeft de fokcoördinator voor deze kritiek bedreigde diersoort een mooi heenkomen voor haar gevonden in Berlijn. Ondertussen zitten haar soortgenootjes in Rotterdam niet stil: dit jaar zijn maar liefst tien Rüppells gieren uit het ei gekropen in de Maasstad! Door de eerste leg naar de broedmachine te verplaatsen, worden de ouders aangemoedigd om een tweede ei te leggen. De biologische ouders van dit recordbrekende tiental bevinden zich in Blijdorp en Avifauna, maar om deze generatie liefdevol groot te brengen, zijn er inmiddels zelfs aasetertjes ondergebracht bij kinderloze koppels in DierenPark Amersfoort en Safaripark Beekse Bergen! Het gaat daarbij zowel om Rüppells gieren als om duo’s van verwante gierensoorten, waaronder zelfs een man-man-koppel in Avifauna. Ondertussen gaat het ook vlot bij de witruggieren, witkopgieren én kapgieren in Blijdorp. Wordt vervolgd!

Vrienden voor het leven

Foto: Jean-Luc Sleijpen (BB-Facebook). Groenhelmtoerako.

Met de publicatie van de zomereditie van het Vriendennieuws is maart-uitgave openbaar gemaakt. Wat blijkt? Eind 2022 is een McCords doosschildpad uit het ei gekropen achter de schermen. Jongen bij deze kritiek bedreigde Aziaten zijn altijd meer dan welkom! Bijzonder is ook de geboorte van nog twee Komodovaranen en de aankomst van een tweede dwergkoraalduivel. Verder laten de Vrienden weten dat een heleboel jonge vogels van vorig jaar uitgevlogen zijn naar andere parken. De kroon spant een transport naar Singapore, bestaande uit maar liefst twee geelkeelgaailijsters, drie pruimkopparkieten, vier groenhelmtoerako’s, één grijze bananeneter, twee Palawan-pauwfazanten en acht ezelspinguïns. Oh ja, én de vijftien muisvogels waar we het in Kort Nieuws #186 al over hadden. Het exacte mutatieoverzicht kan je HIER teruglezen. Uit respect voor de Vrienden van Blijdorp wacht Blijdorper Bende doorgaans met het overnemen van de updates uit het Vriendennieuws tot ze dit tijdschrift openbaar maken op hun website. Wil je dit kwartaalblad vers van de pers kunnen lezen? Word dan lid van de vereniging!

Kiss & Bye

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). Tapir Krissy naast haar moeder Pooh.

Vaarwel Krissy! De tot ‘Leukste Geboorte van 2021‘ verkozen Maleise tapir gaat een mooie toekomst tegemoet in ZOO Płock. Ook kleine panda’s worden groot: het is tijd voor de tweeling van ’22 om het ouderlijk nest te verlaten. Mannetje Prem is met Krissy meegereisd naar Polen en vrouwtje Muna is inmiddels heelhuids aangekomen in GaiaZOO, Limburg. Precies op tijd, want naar verluidt zijn papa Miyuko en mama Kwina alweer in blijde verwachting… Minder spraakmakend maar wel bijzonder is het transport van twee zeepaardjes. Eindbestemming: de Oosterschelde! Zij waren dit voorjaar aangespoeld op het strand en naar Blijdorp gebracht om aan te sterken. Beelden van de operatie zijn HIER te zien. Er zijn ook een paar interne verhuizingen te melden: een groepje mannelijke sneeuwkaptapuiten zijn ingetrokken in de Krokodillenrivier. Ze moeten nog een beetje wennen aan alle bewegingsvrijheid en hun geschubde onderburen, maar vermoedelijk doen ze binnen afzienbare tijd hun bijnaam ‘lawaaimakers’ weer eer aan. Er is ook een vrouwelijke violette schildtoerako verhuisd naar de kas, waar al een mannetje aanwezig was. Duimen maar! Een vrijgezelle shamalijster vertoeft voorlopig in de kleine volière tegenover de bantengs.

Kraanvogels op een kiertje

Foto: Céline Alders (BB-Facebook). Twee vrouwtjes hebben een ei in hetzelfde nest gelegd – interessant!

Blijdorp is in zijn nopjes met de geboorte van een witnekkraanvogel in het Aziatisch Moeras. Voortplanting bij deze majestueuze vogels is een zeldzaamheid in gevangenschap, soms zijn er zelfs jaren waarin er geen enkele witnekkraanvogel wordt geboren in de dierentuinwereld. Ook de verzorgers in Rotterdam moesten even in de boeken duiken om hun geheugen op te frissen… Interne bronnen melden tevens dat de wolnekooievaars en nimmerzaten in de Grote Vliegkooi aan het baltsen zijn, wat ook maar zelden voorkomt. Blijkt het Aziatisch Moeras op zijn oude dag toch nog een geslaagd onderkomen voor deze zeldzame dieren? De fok bij die andere langpoten, de flamingo’s, verloopt in ieder geval voor het tweede jaar op rij soepel. De eerste eieren kunnen ieder moment uitkomen. Geboortenieuws is er ook bij de geelkeelfrankolijnen in de Okapi-Volière, de Sumatraanse gaailijsters in de Maleise Bosrand en de Balispreeuwen, molonetispreeuwen, kroonduiven en geelkeelgaailijsters in de Victoria Serre. Nu we het toch over eieren hebben: Diergaarde Blijdorp meldt eveneens de geboorte van twee kritiek bedreigde Egyptische landschildpadden.

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). De witnekkraanvogels bewonen de kleine moerasvolière tegenover de kuifmakaken.

Kort Nieuws #182

Blijdorp Bouwt

Foto: Esmee Maat (Facebook)

Er wordt druk geklust in de Gierenrots-volière van Diergaarde Blijdorp. Sinds oktober 2021 geldt in Nederland een ophok- en afschermplicht voor vogels die vatbaar zijn voor het griepvirus H5N1. Daarom zijn vrijwel alle doorloopvolières in de dierentuin al geruime tijd gesloten voor bezoekers (met uitzondering van de Okapi-Volière en de Victoria Serre, waar het risico nihil is). De huidige griepgolf onder watervogels is de heftigste ooit in Europa en werd, tot overmaat van ramp, voorafgegaan door soortgelijke langdurige uitbraken. Eerder dit jaar hakte Blijdorp daarom de knoop door: doorloopverblijven worden uitgefaseerd. De ibisvolière, de Grote Vliegkooi en de kleine moerasvolière stonden al op de slooplijst, wat betekent dat alleen voor de Gierenrots en het Flamingo-Strand een oplossing gevonden moet worden. Voor de Gierenrots komt dat nu in de vorm van een totale overkapping van het bezoekerspad met houten schotten en gaas. De kapgieren en hamerkoppen die jarenlang in de bezoekershut nestelden, zullen een nieuwe stek moeten vinden…

Op z’n kop

Foto: Diergaarde Blijdorp (Facebook)

Betoverend: in het Publiekslab zijn sinds kort tien gestreepte scheermesvisjes (Aeoliscus strigatus) te zien. Hele dagen zwemmen ze met hun kop naar beneden gericht, om zo kleine diertjes uit het water te zuigen. Bij gevaar verstoppen ze zich tussen stekelig koraal of zee-egels. Van nature leven ze rondom koraalriffen in het Indo-Pacifisch gebied. De afgelopen jaren zijn aquariumhouders in heel Europa zich gaan inspannen om te kweken met het scheermesvisje, een spannende ontwikkeling!

Caviacommotie

Foto: Danny Noorman (BB-Facebook). Wilde cavia.

Diergaarde Blijdorp neemt afscheid van de wilde cavia’s. Na de dood van het laatste individu is hun verblijf bij dat van de huiscavia’s getrokken. Correctie: huiscavia, enkelvoud, want ook dat groepje is door natuurlijk verloop nogal geslonken. De cavia’s zijn een verhaal met een lach en een traan in Blijdorp: baby booms werden steevast gevolgd door schurft-uitbraken. Het is niet bekend of de maatregelen bedoeld zijn om dit probleem eindelijk te verhelpen. Of er een speciale reden was om specifiek bij de wilde cavia’s de handdoek in de ring te gooien, is eveneens onbekend. Wilde cavia’s zijn vrij zeldzaam in dierentuinen, terwijl de huiscavia een gedomesticeerde soort is.

Buitenspelen

Foto: Marja Troost-van Dam (BB-Facebook)

Is het niet aandoenlijk? De pasgeboren Maxi (vernoemd naar zijn opa, aan vaderskant) mag steeds vaker zijn buitenverblijf verkennen. Het gaat goed met hem en nieuwbakken moeder Faya lijkt steeds meer te wennen aan het ouderschap. Oma Bangka en overgrootoma Irma houden voortdurend een oogje in het zeil. Ook de vorig jaar geboren Radjik lijkt in zijn nopjes met dit speelkameraadje. Een kiekje van de olifantenfamilie wilden we jullie niet ontzeggen!

Bitterzoet

Foto: Josien de Vries (BB-Facebook). Ngwani is de vader van alle okapi’s die sinds 2017 geboren zijn in Blijdorp.

Verhuizingen horen erbij in de dierentuinwereld. Drie bekende Blijdorp-bewoners nemen binnenkort afscheid van de Maasstad om genetische diversiteit te waarborgen. Allereerst okapi Mhina (2019): zoals wij in mei al deelden, is het de bedoeling dat zij naar de Verenigde Arabische Emiraten vertrekt. De Golfstaten staan bekend om hun ruime, hypermoderne dierentuinen en doen ook mee aan Europese fokprogramma’s. Ook haar vader, Ngwani, gaat op transport. Zijn reistijd zal overigens wat korter zijn, hij gaat naar Frankfurt. In Blijdorp resteren dan de okapi-vrouwtjes M’buti, Mayala en Kisala. Een stukje verderop, bij de Dikhuidenvleugel, wordt ook een transport voorbereid. Zwarte neushoorn Mara (2017) is oud genoeg om gekoppeld te worden en zal binnenkort uitvliegen naar het Duitse Krefeld. Met het vertrek van Mara komt ruimte vrij voor een mannetje van deze kritiek bedreigde diersoort.

Dierentuinen maken het verschil

Foto: Casper Douma (WWF-NL)

Wow! Vorig jaar schreven we voor het eerst over ‘RoffaReefs’, de drijvende kraamkamers voor koraalvissen die Diergaarde Blijdorp ontwikkelt. Wie had kunnen denken dat ze nú al hun weg gevonden zouden hebben naar de natuur? In samenwerking met het WWF en Dive Friends zijn enkele prototypes geplaatst in het oudste zeereservaat te wereld, Bonaire National Marine Park in Caraïbisch Nederland. Als er meer vissen rondzwemmen bij het rif, helpt dat met het in toom houden van algen en sponzen. Door klimaatverandering dreigen zij het koraal te verdringen: naar schatting is de Aarde al 50% van haar koraal verloren, wat rond 2030 (bij +1,5 °C) naar verwachting opgelopen zal zijn tot 90%. Dat, terwijl een kwart van al het zeeleven direct afhankelijk is van koraalriffen…

Massa(re)productie

Foto: @heerenga_fotografie (BB-Instagram)

Deze zomer zijn weer vier koeneusroggen geboren in Diergaarde Blijdorp! Daarmee is Rotterdam, waar in 2010 de Europese primeur behaald werd, nog altijd de onbetwiste koploper in de fok met deze vissensoort. De kleintjes zijn achter de schermen grootgebracht en zijn laatst teruggeplaatst in hun geboortebassin. De koeneusrog staat sinds 2020 als kwetsbaar op de Rode Lijst door systematische overbevissing, met een populatieafname van 40% in slechts drie generaties (veertig jaar).

Bekroning

Foto: Diergaarde Blijdorp (Facebook). Koningspinguïns.

De Rotterdamse kolonie koningspinguïns is dit jaar weer uitgebreid met twee kuikens! Ze groeien als kool, inmiddels verklapt alleen hun bruine donskleed hun leeftijd nog. De opbrengst bij hun onderhuurders, de ezelspinguïns, bedraagt dit jaar één jong. Het zijn kleinere getallen dan we gewend zijn, maar om woningnood te voorkomen zijn er dit jaar wat eieren weggehaald bij de ouders. Blijdorp is de Europese ‘hofleverancier’ van deze twee vogelsoorten.

Restjes

Foto: Rob van Eijk (BB-Facebook). Palawan-pauwfazant.

Enkele mini-mutaties: de Palawan-pauwfazanten zijn terugverhuisd naar het Natuurbehoudscentrum. In Taman Indah hadden de dieren erg veel stress. Elders in het Oceanium juist een inwoner minder: er is nu nog maar één arowana te zien bij de kaaiman. Zijn metgezel had in de loop der jaren een veelvoud aan littekens en mankementen opgelopen, van kwaliteit van leven was eigenlijk al enige tijd geen sprake meer. Om maar op een vrolijke noot te eindigen: recent was er weer voortplantingssucces bij de Indische antilopen in de Maleise Bosrand!

Buiten Blijdorp

Foto: Darragh Kane (irishmirror.ie)

Hoera! In Ierland is voor het eerst een Indische neushoorn geboren, en de trotse moeder is niemand minder dan ‘onze’ Zwatra. In 2012 kwam ze ter wereld als dochter van Namaste en Fanindra en in 2015 vetrok ze naar Frankrijk, waar ze omgedoopt werd tot Maya, alvorens haar transport naar het Zuid-Ierse Fota in 2020. Het jong is een mannetje, de vader van de spruit heet Jamil. Er loopt een namenwedstrijd voor het kleintje. Een halfzusje van Zwatra, Karuna, is nog altijd in Blijdorp te zien, al vertrekt ze waarschijnlijk op korte termijn. Daarmee zou de Indische neushoorn uit Holland verdwijnen.

Zo ziet post-corona Blijdorp eruit

Geen eindeloze wachtrijen voor de kassa’s, gesloten souvenirwinkels en eenrichtingsverkeer: Diergaarde Blijdorp gaat per 20 mei weliswaar weer open voor abonnementhouders, maar het komt met enkele kanttekeningen. Ter voorbereiding op de heropening worden er deze week al enkele proefdagen georganiseerd om te kijken hoe de maatregelen uitpakken. De medewerkers en hun familie waren zo’n testgroep, alsmede de vrijwilligers en de belangrijke zakenrelaties. Ook de trouwste supporters van de dierentuin, de Vrienden van Blijdorp, mogen alvast komen voorproeven. Een aanbod waar ook ik, als lid van de vereniging, natuurlijk geen nee tegen zei. Eén ding kan ik beamen: post-pandemie Blijdorp is gelukkig geen dystopie van dwanghekken.

Vanaf aanstaande maandag kunnen abonnementhouders online een entreebewijs reserveren, waarvan er per dag maximaal 500 te vergeven zijn. Je hebt een kwartier de tijd om je kaartje vanachter plexiglas te laten scannen bij de hoofdingang en ontvangt direct een plattegrond. Aangenaam nieuws: het Oceanium, verreweg de grootste overdekte attractie in Blijdorp, is gewoon geopend voor bezoekers. Wel wordt er in de twee aquariumtunnels een beleid van ‘links is gaan, rechts is staan’ nageleefd door personeelsleden en zijn de kijkplatformen bij de zeeleeuwen, de Kwallenhoek, de Zeereservaat-Expo, het Publiekslab, het makiverblijf en het ‘glazen huis’ in het Natuurbehoudscentrum afgesloten. Een stukje verderop, in de open buitenlucht, is ook de hoofdroute netjes gemarkeerd met bordjes en linten in de huisstijl van Blijdorp. In de IJsgrot kan je alleen langs de onderwaterruiten van de ijsberen lopen, de vele nauwe paadjes achterin zijn niet toegankelijk. Ook het doodlopende pad langs de Prairie is afgesloten, idem voor het pad door de ibisvolière. Bij het verblijf van de prairiehondjes en de nabijgelegen ‘Amazonica-loop’ komen we het eerste grote stuk waar eenrichtingsverkeer geldt tegen. De gigantische vlinderkoepel is gewoon toegankelijk, al kan je even niet door de ruit van het meer kijken.

Aan de andere kant van de spoorweg, de Rivièrahal-Zijde, wordt goed duidelijk hoe lang de Diergaarde eigenlijk wel niet gesloten was: alle planten pronken ‘opeens’ felgroen en staan in volle bloei. Hoewel je de Gierenrots-volière niet in mag gaan, kan je van buitenaf goed zien dat er heel wat gebroed wordt door de inwonende aaseters. Ook valt in de hele Diergaarde op dat men niet stilgezeten heeft tijdens de sluiting. Vervallen hekjes staan er weer netjes bij, plantsoenen zijn aangeplant en bij het vlonder langs de giraffen is het gele spandoek deels vervangen door houten pilaren. Even terug, bij de hoofdingang, zijn de keien in de berm zelfs vervangen door een heus perceel met primula’s en een insectenhotel! Terug naar Afrika: daar is eenrichtingsverkeer van kracht in de Krokodillenrivier en de Okapi-Volière (op die volgorde). Als je vrede sluit met af en toe even in een kleine file staan, is het allemaal prima te doen met die anderhalve meter afstand.

Als je via de penseelzwijnen, bosbuffels en zwarte neushoorns (waar Blijdorp met grote markeringen op de grond zijn best doet om de bezoekersstroom te sturen) je weg vervolgt, kom je bij nog zo’n eenrichtings-stukje aan: het pad rondom het gorillaverblijf. Bij de aangrenzende Oewanja Kinderjungle is, zoals overal, alleen het afhaalpunt van het restaurant geopend, de deuren van het Roofdieren-Gebouw blijven dicht en wie de Wallaby-Walkabout wil betreden, moet dat doen via de kant van het directiegebouw. De Rivièrahal is met afstand het grootste slachtoffer van de COVID-19-maatregelen: de Westvleugel, de Tropenvleugel en de binnenspeeltuin zijn allemaal gesloten. Het grote Azië-themagebied is daarentegen wel grotendeels geopend, zij het wederom met eenrichtingsbeleid in opeenvolgend het Amoergebied, de Maleise Bosrand, de Chinese Tuin, het Aziatisch Moeras en de Himalaya. Het doodlopende pad naar het Longhouse is wel afgesloten, alsmede het doodlopende pad naar het binnenverblijf van de kuifmakaken. Ook de kleine Moerasvolière, Taman Indah en de Grote Vliegkooi blijven dicht. Wie langs de bamboestengels gluurt, kan zien dat de inwonende vogels met volle teugen genieten van de vrijgekomen bezoekerspaden. Een bezoek aan de Tijgerkreek en het buitenverblijf van de olifanten completeert een rondje Blijdorp: ook hier zijn enkele bospaadjes afgesloten met strategisch geplaatste bankjes en geldt bij de resterende delen eenrichtingsbeleid, richting de afgesloten Tweeling-Gebouwen.

Al met al is een dagje dierentuin prima te doen op een leuke en veilige manier. Voor de kasstroom is het te hopen dat de bezoekerscapaciteit spoedig opgevoerd kan worden, maar geniet tot die tijd vooral van een heerlijk rustig dagje uit. Op blijdorp.nl kan je alle essentiële informatie vinden.

Plattegrond Diergaarde Blijdorp
« van 12 »

Kort Nieuws #144

Dit Kort Nieuws-bericht is enkele dagen na de presentatie van het Masterplan 2030 gepubliceerd. Ben je op zoek naar ons verslag? Klik dan HIER.

Corona: kan een dagje uit nog?

Foto: Florien de Graaf (BB-Facebook)

Ben jij al moe van de krantenkoppen? Of je de corona-pandemie nu opgeblazen vindt of niet, ook Diergaarde Blijdorp kan er niet omheen. De Rotterdamse dierentuin laat weten dat het park voorlopig gewoon open blijft voor bezoekers. Hoewel in de stadsregio Rijnmond inmiddels 28 gevallen van het virus vastgesteld zijn, is er geen reden om aan te nemen dat Blijdorp onveilig is. In het laagseizoen zijn er, al helemaal vergeleken de rest van Rotterdam, relatief weinig mensen aanwezig op een vrij groot oppervlakte. Wel worden er enkele maatregelen getroffen in de dierentuin: onder andere het doorloopverblijf van de ringstaartmaki’s, het glazen huis van het Natuurbehoudscentrum en het Publiekslab blijven voorlopig gesloten. Vanaf zaterdag wordt dit beleid uitgebreid naar iedere binnenruimte: denk aan Taman Indah, de Krokodillenrivier, Amazonica, het Aziëhuis en het Oceanium, maar ook de Zee van ZOOvenirs en de Vriendenbazaar. Activiteiten waarbij direct contact plaatsvindt met bezoekers (zoals verzorgerspraatjes, informatiepunten en schminken) worden voorlopig geannuleerd. Blijdorp verzoekt bezoekers om geruime afstand te houden van elkaar, het geven van handjes achterwegen te laten, goed op hun hygiëne te letten en bij twijfel over je gezondheid een bezoek uit te stellen. Voor extra informatie kan je terecht op blijdorp.nl of kan je bellen naar 0900-1857 (zonder extra kosten). Edit 19.00 uur: tot nader order hebben alleen abonnementhouders toegang tot de dierentuin. Deze keuze komt voort uit angst voor een bezoekersgolf na de sluiting van o.a. Burgers’ Zoo, WILDLANDS, GaiaZOO, Avifauna, DierenPark Amersfoort, AquaZoo Leeuwarden, ZooParc Overloon en Safaripark Beekse Bergen.

Fluiten naar je kikkers

Foto: Peter Milano (BB-Facebook). Een fluitkikker in het Oceanium.

Was het je al opgevallen? Er is een soortbordje verdwenen uit het Oceanium, die van de Montserrat-fluitkikkers. Kort geleden overleed het laatste hoogbejaarde dier in het verblijf bij het Caraïbisch Café, dat door de soort gedeeld wordt met een helmbasilisk. De fluitkikker is een kritiek bedreigde amfibie uit de Antillen. Nadat menselijke consumptie, oprukkende menselijke activiteit en een enorme vulkaanuitbarsting al voor flinke schade hadden gezorgd, trof de beruchte ziekte Chytridiomycosis tussen 2000 en 2010 zowel Dominca als Montserrat, de twee laatste bastions van deze soort in het wild. De uitbraak van deze schimmel resulteerde in het sterven van duizenden kikkers: er bestaat tegenwoordig geen levensvatbare populatie meer op Montserrat, slechts een handjevol resteert op Dominica. Kortom: voorlopig moet deze soort het hebben van fokprogramma’s in gevangenschap. De soort kent een uniek voortplantingsgedrag waarbij, na het maken van een schuimnest in een holletje, de moeder de uitgekomen larven met onbevruchte eitjes gedurende een aantal maanden voedt, totdat de larven zich tot complete kikkertjes hebben ontwikkeld. De ouders bewaken de nesten fanatiek en de monitoring vond dan ook altijd plaats via camera’s. Schuimnesten zijn er vaak genoeg geweest, maar het is nooit gelukt om ook daadwerkelijk kleine kikkertjes te krijgen. De liefhebber van koudbloedigen hoeft echter niet te treuren: Blijdorp hoopt in de nabije toekomst weer nieuwe dieren in ontvangst te nemen.

Onder constructie

Foto: Greet van Norde (BB-Facebook). ”Is de renovatie van de Rivièrahal begonnen?”

Een opmerkelijk tafereel op het voorplein van de Rivièrahal: daar lijkt het erop dat Blijdorp alvast een paar kleine klusjes aanpakt in afwachting van de restauratie van de rest van het complex. De twee standbeelden die sinds 1940 gepositioneerd zijn aan de voorzijde van het pand, bovenop het dak van het huidige restaurantje ‘Victoria’s Poffers’, zijn voorzichtig verwijderd. Ze staan nu rechts van de ingang van het gebouw, vermoedelijk worden ze binnenkort in ere hersteld. Zoals de vorm van de handen van de beelden nog altijd beaamt, hielden deze beelden oorspronkelijk klokken vast. Het is niet zeker of deze terug zullen keren.

Foutje, bedankt

Foto: ”Yendoandando” (Flickr). Thaise cobra, archieffoto (onbewerkt).

Afgelopen herfst overleed de Indiase brilcobra in het Aziëhuis. Na een korte periode van leegstand was er dit voorjaar weer een slang te bewonderen, maar in tegenstelling tot wat toen gedacht werd, verraden vernieuwde soortbordjes dat dit niet dezelfde cobrasoort is! Dus: nieuw in Diergaarde Blijdorp is de Thaise cobra (Naja kaouthia). Het hart van hun natuurlijke leefgebied is gesitueerd in Thailand en zuidelijk Indochina en wordt in het noordwesten begrensd door de Himalaya en de Ganges. Door vele generaties aan evolutie zijn ze heer en meester op de vochtige bosbodem, wat hen tegenwoordig helpt te overleven in rijstvelden. Vermoedelijk lopen ze terug in aantallen, maar vooralsnog is hun situatie niet ernstig genoeg voor een plekje op de Rode Lijst. In tegenstelling tot de Indiase brilcobra, die te herkennen is aan het brilvormige patroon op hun ‘hoed’, bestaat deze tekening bij de Thaise cobra uit een enkele cirkel. Niet voor niets worden ze in het Engels ‘monocled cobra‘ genoemd. Opmerkelijk genoeg heeft veldwerk bevonden dat er binnen de soort verschillen bestaan in hoe gevaarlijk ze zijn. Zo kunnen sommige populaties gif spugen en er bestaan significante verschillen van plek tot plek hoe dodelijk dat gif is. Hoe dan ook, binnen de grenzen van Thailand heeft de Thaise cobra de meeste doden van alle slangensoorten op zijn kerfstok. Een giftige beet kan een mens binnen een uur omleggen.

Buiten Blijdorp

Foto: Fota Wildlife Park (fotawildlife.ie)

Hoe gaat het met Indische neushoorn Zwatra? In 2012 kwam de kleine ter wereld in Rotterdam als dochter van Namaste en Fanindra en in 2015 vetrok ze naar Frankrijk, waar ze omgedoopt werd tot Maya. Sinds enkele weken woont ze in Fota Wildlife Park te Ierland, waar ze samen met het jonge mannetje Jamil het enige koppel van deze soort in dit land vormt. Ze voelt zich al helemaal thuis daar en nadat ze al op vriendelijke wijze interesse toonde in (de geur van) haar soortgenoot, heeft het tweetal inmiddels ook kennis gemaakt. Op de website van de dierentuin is een filmpje te bekijken van haar transport.

Match made in heaven?

Foto: Monique van Oort-Schenk (BB-Facebook). Geladaman Hagos.

Een bijzondere nieuwe soortencombinatie: het Roofdieren-Gebouw huisvest niet langer alleen gelada’s! Deze week maakte de mannengroep namelijk kennis met hun nieuwe onderhuurders: een groepje geelkeelfrankolijnen! Het gaat om een deel van het nageslacht van het volwassen koppel in de Okapi-Volière. Hoewel gelada’s strikte herbivoren zijn, bleef de kennismaking even spannend voor de verzorgers. Hoe zouden de macho’s reageren op deze tengere dieren? Tot grote opluchting vertoonden ze geen enkele agressie – sterker nog, vooralsnog vluchten de heren weg wanneer de frankolijnen naderen. Deze kleine fazantachtigen voelen zich inmiddels helemaal thuis hier en brengen het grootste deel van de dag scharrelend door. Hun aanwezigheid is niet alleen een vorm van verrijking voor de apen, maar het is ook een leuk gezicht voor de bezoekers. De mannengroep kende namelijk een ietwat roerige start: het oorspronkelijke drietal stond elkaar naar het leven in de binnenverblijven, maar toen ze voor het eerst het buitenverblijf mochten verkennen, bedaarde de situatie. Het bewonersregister van de mannenkant veranderde meermaals door het overlijden van een van de dieren en doordat Salto promoveerde naar de kant van de dames, nadat een ‘staatsgreep’ resulteerde in het overplaatsen van Hagos naar de terrassen. Zijn zoon Pim volgde hem later en ook een jong mannetje genaamd Jaba werd bij de groep gevoegd, waardoor de teller op vier kwam te staan. Toen werd echter de lastige keuze gemaakt om Hugo in te laten slapen: hij was in Duitsland met de hand opgevoed en hoewel hij iedere denkbare vorm van huisvesting heeft mogen uitproberen, zag hij zichzelf altijd als mens. Op latere leeftijd uitte dat zich in het opzoeken van contact met de bezoekers, agressieproblemen en seksuele frustratie. Nu heeft het ruime perk aan de zuidzijde van het pand dus niet langer uitsluitend het vrij schamele bestand van Hagos, Pim en Jaba, maar ook de immer actieve frankolijnen. Het mag overigens gezegd worden dat het nog altijd de bedoeling is dat de geladapopulatie op termijn uitgebreid zal worden en ook de combinatie met manenschapen staat nog altijd op de agenda.

Foto: Patrick Kruizinga (BB-Facebook)

Kort Nieuws #141

Terug van weggeweest

Foto: Josien de Vries (BB-Facebook). In 2017 werd Rotterdam verblijd door de geboorte van manoel-kitten Loesje.

Alweer enige tijd is verstreken sinds de Vrienden van Blijdorp de Mongoolse Steppe opzomerden. Het manoelverblijf, al twintig jaar in dienst, ziet er tegenwoordig weer spiksplinternieuw uit met niet alleen een mooie façade, maar ook met een natuurlijkere inrichting. Dusver ontbrak echter nog één ingrediënt uit het recept: de manoels zelf. Het oude echtpaar worstelde ieder jaar meer terugkerende (en steeds erger wordende) kwalen en moest uit hun lijden verlost worden. Een jonge vissende kat was dan ook de eerste katachtige op voet te zetten in het rotsige onderkomen – al waren de verzorgers verrast toen ze hetzelfde dier enkele dagen later op het dak van haar ouders in de Maleise Bosrand aantroffen. Lering werd getrokken uit haar escapade en sindsdien waren het de Himalayaglansfazanten die er vertoefden. Nu heeft het kersverse manoel-duo uit Wrocław eindelijk hun quarantaineperiode uitgezeten en zijn deze kleine, grijze katachtigen uit het Aziatische binnenland weer te zien in Rotterdam. Nou ja, te zien – ze moeten nog even wennen aan hun nieuwe omgeving en zijn pottenkijkers liever kwijt dan rijk. Hoewel trouwe fans al duimen voor nageslacht, zit dat er voorlopig nog niet in: ze zijn van hetzelfde geslacht. Een toekomstige uitwisseling met een andere dierentuin moet daar op termijn verandering in gaan brengen. Het is aan de Schotse stamboekhouder om dat te bewerkstelligen.

Housewarming

Foto: Diergaarde Blijdorp (blijdorp.nl)

Nieuw in Diergaarde Blijdorp: het tijgerzeepaardje (Hippocampus comes). Op de valreep van 2019 werden ze uitgezet in het meest rechter aquarium van het wandrek in het Publiekslab. Deze merkwaardige vissen danken hun naam aan hun gestreepte grijpstaart, al kunnen ze hun huid desgewenst van kleur laten veranderen. Van nature bewonen ze koraalriffen in de Zuid-Chinese Zee, maar hun situatie is niet bepaald rooskleurig. Niet alleen sterven koraalriffen en masse af door de stijgende zeespiegel, het opwarmen van de zee, vervuiling en het opspuiten van eilanden voor militaire doeleinden, maar jaarlijks verdwijnen er zo’n 20 miljoen zeepaardjes door toedoen van Chinese kwakzalvers. Het tijgerzeepaardje staat dan ook bekend als een kwetsbare diersoort. In hun heenkomen in het Oceanium zijn ze niet altijd even gemakkelijk te vinden, maar de verwachting is dat ze, eenmaal volgroeid, uiteindelijk goed zichtbaar zullen zijn met een lengte van ruimschoots 15 centimeter.

Dodelijk

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Er is weer een cobra in het Aziëhuis! Zijn voorganger blies in de herfst zijn laatste adem uit, waardoor dit terrarium in het hartje van de Maleise Bosrand enige tijd leeg stond. De Indiase brilcobra dankt zijn naam aan de tekening op hun ‘hoed’: de brede kap die cobra’s kunnen opzetten als ze zich bedreigt voelen. Overigens is de kans dat je dit machtsvertoon in gevangenschap ziet minimaal. Van nature houden slangen er een rustig bestaan op na en de meeste tijd brengen ze rustend door. Wie met deze dieren werkt, moet echter altijd op zijn hoede zijn: in Zuid-Azië wordt deze soort als onderdeel van de ‘Grote Vier’ gezien, het soortenkwartet dat het merendeel van alle slangenslachtoffers op zijn kerfstok heeft. Er bestaat een (prijzig) tegengif, maar naar schatting kan 20% van de mensen die in confrontatie met de brilcobra komen het niet navertellen. Overigens zou het goed kunnen dat dit percentage in de komende jaren flink gaat dalen, want onderzoekers in Leiden en Utrecht zijn erin geslaagd om gifklieren van enkele giftige reptielen in het lab te kweken. Zo zou medicatie in de toekomst veel gemakkelijker verkrijgbaar kunnen worden.

Geschuif

Foto: Rob van Eijk (BB-Facebook)

De Bengaalse oehoes zijn weer terug op hun vertrouwde honk: de volière rechts van de ingang van het Aziëhuis. In recentere tijden waren ze te vinden in de Amoervolière, nadat de inwonende Laplanduilen in 2017 overleden aan het Usutu-virus, beter bekend als de roemruchte merelziekte. Momenteel staat dit verblijf, gesitueerd tussen de Amoerpanters en de flamingo’s, nog leeg, maar deze verhuizing lijkt te impliceren dat nieuwe invulling niet lang meer op zich laat wachten. Een geheel ander transport vond plaats in Amazonica: de vergrijzende groep roodbuikpiranha’s is aangevuld met elf jonge dieren. Het is altijd even spannend wanneer vleesetende vissen aan elkaar worden voorgesteld, maar gelukkig verliep de introductie zonder bloedvergieten. Piranha’s zijn sowieso een stuk minder meedogenloos dan de meesten denken: verreweg het grootste deel van hun leven brengen ze solitair door, scharrelend naar kleine prooien. Ook een kleine verandering in het Natuurbehoudscentrum: de jongvolwassen spinschildpadden, die in een hoekje van het ploegschaarschildpadden-verblijf vertoefden, zijn weer achter de schermen geplaatst. Niet getreurd, deze soort is nog altijd te vinden in het wandrek van het ‘glazen huis’.

Liefdesnestje

Een bijzondere nieuwe inwoner in de Tropenvleugel van de Rivièrahal. Een jonge jaarvogel is overgekomen uit de Verenigde Staten om haar Rotterdamse soortgenoot te vergezellen. Er was al snel sprake van een klik: het mannetje bood besjes aan en het vrouwtje accepteerde. Regelmatig neemt ze een kijkje in de nestkast. Mocht zijn charmeoffensief slagen, is dat rede voor grote vreugde: al jarenlang hebben wil het maar niet lukken met de fok van deze grote Aziatische vogels. Hun voortplantingsstrategie vergt dan ook exceptioneel onderling vertrouwen: wanneer het vrouwtje overgaat tot broeden, wordt de opening van de uitgekozen boomholte dichtgemetseld. Een kleine spleet stelt het mannetje in staat regelmatig eten te brengen. Samenvallend met de broedperiode zorgt het gebrek aan daglicht zorgt ervoor dat het vrouwtje gaat ruien en haar vliegvermogen grotendeels verliest. Anders gezegd: mocht haar partner tijdens de broed ophouden met zijn bevoorradingsvluchten, is ze in ten dode opgeschreven. Dan wil je wel kieskeurig in je partnerkeuze zijn!

Foto: Greet van Norde (BB-Facebook). Het nieuwe jaarvogelvrouwtje (links).