Kort Nieuws #190

Blijdorp Bouwt

Foto: @AgainErick (Wikimedia Commons). Archieffoto.

De schop gaat weer in de grond in Diergaarde Blijdorp! Momenteel worden voorbereidingen getroffen voor de restauratie van de rendierenstal. Dit monumentale pand uit 1940, dat in de zuidelijke hoek van de dierentuin staat, zal in oude luister hersteld worden. In abonnementhoudersblad ‘De Giraffe’ laat Blijdorp weten dat de klus op z’n vroegst begin 2024 afgerond zal zijn. In de tussentijd worden de bosrendieren en moeraswallaby’s ondergebracht in het quarantaineverblijf in de spoorwegdriehoek, wat betekent dat ze alleen vanuit de trein zichtbaar zullen zijn (trajecten R’dam-S’dam, R’dam-Alexander & de HSL). Naar verluidt zal tegelijkertijd ook het oude berentheather hersteld wordt. Momenteel is dit betonnen terras bedolven onder wat aarde en beplanting, omdat het park worstelde met een invulling geven aan dit piepkleine verblijf. Al geruime tijd wordt gespeculeerd over het lot van de kleinschalige Europese en Australische themagebieden. Blijdorper Bende heeft begrepen dat de focus nu uitsluitend ligt op het toekomstbestendig maken van het bouwwerk. De verwachting is dan ook dat de bosrendieren en wallaby’s in ieder geval nog een paar jaar zullen blijven.

Welkom!

Foto: Míla Stehlík (biolib.cz). Archieffoto.

Nieuw in Diergaarde Blijdorp: de Chinese bospatrijs (Arborophila gingica), ook wel de Ricketts bospatrijs of withalsbospatrijs genoemd. Deze kleurrijke grondvogel deelt zijn natuurlijke leefgebied in de kustregio Jiangnan met onder andere het kuifhertje en de geelkeelgaailijster. Net als deze landgenoten gaat de Chinese bospatrijs gebukt onder habitatverlies en jacht, waardoor de soort als ‘gevoelig’ op de Rode Lijst staat. Hoewel er nog geen officieel populatiemanagement programma bestaat voor de Chinese bospatrijs in Europa, verloopt de fok in dierentuinen steeds beter. Blijdorp heeft recent twee jonge mannetjes uit Antwerpen opgevangen. Zij zullen binnenkort te zien zijn in de volière van de pruimkopparkieten en rijstvogels, in de Maleise Bosrand.

… En vaarwel!

Foto: Josien de Vries (BB-Facebook)

Diergaarde Blijdorp herbergt niet langer de Himalaya-glansfazant, blijkt uit een rondgang van Blijdorper Bende. Jarenlang fokte Rotterdam erg succesvol met de kleurrijke vogels uit Centraal-Azië, maar vorig jaar overleed onverwachts het vrouwtje en bleef de haan alleen achter. Het is niet bekend of hij overleden of slechts verhuisd is. Met de naderende sluiting van hun oude verblijf, de Grote Vliegkooi, en met weinig zicht op uitbreiding van de nog wat bescheiden Himalaya-biotoop lijkt het onwaarschijnlijk dat de glansfazant op korte termijn terugkeert naar Rotterdam. De soort is nog in een vijftigtal Europese dierentuinen te bewonderen. De Vietnamfazanten in de Victoria Serre zijn nu de enige fazanten in het park dat eens begonnen is als fazanterie.

Klein dier, groot verlies

Foto: Marja Troost van Dam (BB-Facebook)

Eveneens een pijnlijk afscheid in de Krokodillenrivier. Onverwachts is de diadeemroodstaart overleden. Dit mannetje werd vorig jaar geleden geconfisqueerd door de douane, waarna hij opgevangen werd door Diergaarde Blijdorp. Het leek alsof hij in rap tempo revalideerde van zijn traumatische achtergrond, maar mogelijk worstelde hij toch met zijn gezondheid. Voor zover bekend was hij de enige van zijn soort in de Europese Unie. De diadeemroodstaart is afkomstig uit de bergweides van Noord-Afrika, over hun natuurlijke gedrag is weinig bekend.

Noodopvang

Foto: Frans van Arkel (BB-Facebook)

Diergaarde Blijdorp verwelkomt een nieuw groepje poolvossen. Het zestal (drie mannetjes, drie vrouwtjes) woonde oorspronkelijk in een Oekraïense dierentuin, maar werd na de Russische invasie geëvacueerd naar een opvangcentrum in Polen. Daar konden ze niet permanent blijven, maar toevallig stond het poolvossenverblijf in Blijdorp sinds kort leeg. Eén plus één is twee! Gelukkig lijken ze zich helemaal thuis te voelen in Rotterdam, waar de energieke dieren heel wat bekijks trekken. Vier mogen hun oude dag in de Maasstad slijten, twee gaan nog op doorreis naar Ierland.

Dankjewel!

Foto: dejong.nl.

Ruggensteuntjes stelt Blijdorp altijd op prijs! De A. de Jong Foundation doneert 4.000 euro aan het dierenpark voor de vernieuwing van de Zuid-Amerikaanse volières. Op haar website schrijft de stichting: “[wij zetten ons in voor] het behoud van de natuurlijke wereld en het welzijn van dieren (…) en zijn al lang een bewonderaar van het werk dat Diergaarde Blijdorp verricht. De dierentuin heeft een indrukwekkende staat van dienst op het gebied van dierbehoud en educatie, en de inspanningen om bedreigde diersoorten te beschermen zijn altijd prioriteit geweest.” Het moederbedrijf van de stichting, A. de Jong Installatietechniek, is een vaste klant van Blijdorp en beheert verscheidende werktuigkundige installaties in de dierentuin. Naar verwachting worden de nieuwe volières voor de ara’s en ibissen medio 2024 opgeleverd.

Ontsnapt!

Foto: Jop Kempkes (BB-Beheer)

Diergaarde Blijdorp probeert de baardapengroep nieuw leven in te blazen, maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan! Eind vorig jaar werd het laatste vrouwtje, Trine, gekoppeld aan een nieuwe man. Helaas klikte het niet tussen de twee, Trine liet manlief alle hoeken van het verblijf zien. Gehoopt werd dat de komst van nog eens drie vrouwtjes uit Groot-Brittannië zou helpen met de groepsdynamiek. Aanvankelijk leek een soort gewapende vrede neer te dalen in de Maleise Bosrand, maar nu dondert het toch weer. Op 10 augustus ging het er zelfs zó hard aan toe, dat een van de baardapen van het eiland af stoof, rechtstreeks over de sloot en het schrikdraad heen! Nadat haar belagers naar binnen geloodst waren, keerde ze uit zichzelf weer terug naar het verblijf via een overhangende boom. Een verhaal met een staartje…

Beschuit alom

Foto: @celine_alders_photography (BB-Instagram)

De flamingokolonie barst uit zijn voegen! Inmiddels staat de teller op meer dan 150 individuen en een tiental koppeltjes zit nog op het nest. In het verblijf zijn tevens twee jonge noordelijke pijlstaarteenden uit het ei gekropen. Ook een bijzondere geboorte in de Victoria Serre: na enkele mislukte pogingen hebben de Barletts dolksteekduiven eindelijk een jong grootgebracht. Met veel geduld kan je schuwe gezinnetje spotten in het centrale segment van de kas. Dat geldt ook voor mevrouw Palawan-pauwfazant, die in het hoekje van de voederkooi op het eieren zit, en voor een reuzentoekan, die zich verschuilt in een nestholte. Geboortenieuws is er ook in het Hart van Afrika, waar een violette schildtoerako uitgevlogen is. Het jong groeit als kool. Dat geldt ook voor de drie jonge nandoes, die inmiddels zichtbaar zijn voor het publiek. Het vierde nandoekuiken heeft het helaas niet gered. Tot slot ook nog geboortenieuws in het Oceanium, waar dit jaar drie koeneusroggen het levenslicht zagen. Achter de schermen worden ze getraind om voer aan te nemen van de verzorgers, daarna worden ze bij hun ouders teruggeplaatst. Blijdorp is de Europese ‘hofleverancier’ van deze bijzondere vissen, in februari vertrokken nog vier jonkies naar Valencia.

Lastpakken

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook)

Een opmerkelijke gast in de Victoria Serre! In de Facebookgroep van Blijdorper Bende verscheen deze foto van een loslopende kreefachtige. Biologen van de Universiteit Leiden hebben aan Blijdorper Bende bevestigd dat het gaat om een Amerikaanse rivierkreeft, vermoedelijk van de soort Orconectes virilis of Procambarus clarkii. In Nederland is de inheemse Europese rivierkreeft halverwege de 20ste eeuw vrijwel volledig verdwenen door de slechte waterkwaliteit, waarna de introductie van Amerikaanse rivierkreeften (en schimmelziektes) via de visserij en huisdierenhandel de genadeklap vormde. Het is niet duidelijk hoe deze exoot de Rivièrahal heeft weten te bereiken. Bezoekers die rivierkreeften spotten in Blijdorp worden gevraagd om er melding van te doen.

Betoverend

Foto: Sharon de Vink (BB-Facebook)

De kwallenhoek is definitief buiten gebruik genomen. De naburige lampen van de steureneducatie veroorzaakten sterke algengroei, waar de kwallen last van hadden. Herhaaldelijke aanpassingen mochten niet baten. De oorkwallen zijn nog steeds te zien in de plasticexpositie bij de uitgang van het Oceanium. De kwallenhoek is inmiddels afgeschermd met meer educatieve materialen over het steurenproject. Naar verwachting zal dit hoekje van het pand op termijn grondig in de lak gezet worden, want behalve de kwallenkoepels staan hier nóg twee afgetimmerde aquaria. Iets met die rivierkreeften, wellicht…?

Uitzwaaien

Foto: Samantha de Blij (BB-Facebook). Okapi Ngwani.

Bye bye! De servaltweeling uit 2020 heeft Rotterdam verruild voor… Singapore! De Zuidoost-Aziatische dierentuin handhaaft hoge welzijnsstandaarden en is zelfs lid van de EAZA (Europese dierentuinvereniging). Een iets grotere transportkist vertrok laatst richting Duitsland. Okapi Ngwani gaat een mooie toekomst tegemoet in Frankfurt. Tussen 2017 en 2021 heeft de hengst vijf veulens verwekt bij de Blijdorpse dames. Om genetische diversiteit te waarborgen worden nu nieuwe koppels samengesteld. Ook bij de Noord-Amerikaanse steppebizons staat een mannetje minder, maar helaas komt dat door een sterfgeval.

Vriendennieuws

Foto: Jan de Neijs (BB-Facebook)

De publicatie van de augustus-editie van Vriendennieuws nadert, wat betekent dat de juli-editie openbaar gemaakt is! De Vrienden melden een bijzonder transport bij de geelkeelgaailijsters. Blijdorp heeft elf van deze kritiek bedreigde zangvogels overgenomen van een particulier. Voorlopig verblijft de luidruchtige groep in de volière bij het Longhouse, uiteindelijk zal de fokcoördinator in Londen een permanent heenkomen zoeken voor hen. Leegloop is er juist bij de pinchéaapjes, met het vertrek van een jong mannetje en de dood van het stokoude fokvrouwtje (30 jaar!). In Rotterdam resteren nu het fokmannetje en twee pubers. Het is de bedoeling dat een nieuw koppeltje samengesteld wordt. Tot slot vermeldt het Vriendennieuws ook de dood van een kortsnuitzeepaardje, het vertrek van een Visaya-wrattenzwijn en het ‘uitvliegen’ van een koningspinguin naar Spanje. Uit respect voor de Vrienden van Blijdorp wacht Blijdorper Bende doorgaans met het overnemen van de updates uit het Vriendennieuws tot ze dit tijdschrift openbaar maken op hun website. Wil je dit kwartaalblad vers van de pers kunnen lezen? Word dan lid van de vereniging!

Buiten Blijdorp

Foto: ZOO Planckendael (Facebook)

ZOO Planckendael rouwt om Aziatische olifant Yu Yu Yin. De 44-jarige dikhuid overleed onverwachts aan acute spijsverteringsproblemen. Yu Yu Yin werd geboren in een houtwerkkamp in Myanmar en verhuisde eind jaren ’80 naar Ouwehands Dierenpark Rhenen. Van 1995 tot 1999 verbleef ze in Diergaarde Blijdorp. Hoewel de verzorgers in die periode erg blij waren met de geboorte van Yu Yu Yins enige gezonde jong, Maxim, was het niet één en al pais en vree. Er speelde namelijk een hevige ruzie tussen enerzijds olifant Irma en haar nageslacht en anderzijds het Rhenense trio Tin Tin Htoo, Yu Yu Yin en Khaing Phyo Phyo. De vriendinnen vertrokken daarom naar Port Lympne, gevolgd door Antwerpen en uiteindelijk Planckendael. Tin Tin overleed in 2005 tijdens een bevalling en in 2018 werden nierfalen Phyo Phyo fataal. Tevergeefs probeerde Yu Yu Yin zich toen als oudste lid van de Mechelense kudde nog te ontfermen over Phyo Phyo’s pasgeboren zoontje, Tarzen. Yu Yu Yin leeft voort in haar zoon Maxim, die in het Tsjechische Ostrava drie vrouwtjes het hof probeert te maken momenteel.

Foto: Jeroen Verwimp (Dierentuinen Onze Hobby). Aziatische olifant Yu Yu Yin (1979-2023).

Kort Nieuws #188

Blijdorp Bouwt!

Foto: Vrienden van Blijdorp (Facebook)

De schep gaat weer in de grond in Rotterdam! De verbouwing van de Zuid-Amerikaanse volières is in volle gang. Na twee decennia lang weer en wind te hebben verduurd, is het tijd om de houten steunbalken en fragiele netten te vervangen. Enkele oude palen van het RET-stadsvervoer van tien meter lang worden nieuw leven in blazen, zoals eerder ook al werd gedaan bij het naburige makiverblijf. Ook wordt steviger gaas gebruikt, zodat baldadige inwoners in de toekomst geen problemen meer opleveren. Behalve deze bouwtechnische wijzigingen, plús het wegnemen van fysiek contact tussen mens en dier, blijft de opzet ongeveer hetzelfde. Het is de bedoeling dat het geheel in december opgeleverd wordt. Tot die tijd bivakkeren de oude inwoners van de volière achter de schermen – met uitzondering van de witwangfluiteenden, zij zwemmen tegenwoordig rond in de Okapi-Volière.

Hyena-hiaat

Foto: Marian de Neijs (BB-Facebook)

Groots geboortenieuws op de Savanne! Twee gevlekte hyena’s zagen in mei het levenslicht. Aanvankelijk ervoer moeder Kaidi best veel stress, wat zich uitte in het continu verplaatsen van haar pups. De verzorgers waren dan ook bezorgd of de kleintjes dit kwetsbare stadium wel zouden doorstaan. Een maand verder lijken die zorgen gelukkig ongegrond. Worden dit dan toch de eerste succesvolle hyenajongen in Rotterdam sinds 2016? Je kan je steentje bijdragen door het prille gezin een beetje rust te gunnen: als het druk is op het vlonder, kom dan later terug. Namens de hyena’s, alvast bedankt!

Beschuit in overvloed

Foto: Angelique Blijleven (BB-Facebook)

De hyena’s zijn niet de enige zoogdieren waar je op kraamvisite kan gaan. De maki-groep bij het Oceanium is dit jaar uitgebreid met zes prille ringstaartjes: een tweeling van alfavrouwtje Ketaka, een tweeling bij haar jongere zus Kyra, plus jongen bij oudere zus Kely en moeder-overste Kanto. De geslachten zijn nog onbekend. Even verderop, bij de bizons, zijn twee meisjes geboren. In het Europese themagebied ontfermt ervaren moeder Rita zich over een vrouwelijk bosrendiertje. Geboortes zijn er ook bij de poedoes en Indische antilopen.

Longen van de Aarde

Diergaarde Blijdorp is van plan om vanaf 1 januari 2024 geheel rookvrij te zijn. Momenteel worden peuken en vapes in een groot deel van het park nog getolereerd, maar in samenwerking met de Hartstichting wil de dierentuin deze de komende zes maanden geheel uitbannen. In 2018 nam de Gemeenteraad Rotterdam al de motie ‘Rookvrij Blijdorp’ aan, ingediend door DENK en gesteund door GroenLinks, PvdA, NIDA, SP, CU-SGP, Partij voor de Dieren, 50PLUS en een deel van de VVD-fractie.

Naar de haaien (1/2)

Foto: Oceanogràfic Valencia. Jonge zandbankhaaien.

Wildvang is tegenwoordig gelukkig een zeldzaamheid in de dierentuinwereld, met één grote uitzondering: vissen. Gevaarlijke filters, complexe huisvestingseisen en hongerige verblijfsgenoten belemmeren het voortplantingssucces van veel vissensoorten in gevangenschap. Diergaarde Blijdorp behoort tot een select groepje Europese organisaties dat hier op korte termijn verandering in wil brengen. De afgelopen jaren kreeg Blijdorp al een voorproefje van zulk succes met de zwartsnuithaaien, maar dat bleek een kortstondige doorbraak toen het vrouwtje in 2021 helaas overleed. Blijdorp gaat het nu proberen met hun verblijfsgenoten, de zandbankhaaien. Laatst zijn drie extra individuen van deze soort verwelkomd, enkele jaren geleden geboren in het Oceanogràfic Valencia. Hopelijk zijn deze zwaargewichten over enkele jaren net zo succesvol als hun kleine buren uit de Noordzee, de hondshaaien. Enkele maanden geleden heeft Rotterdam die groep nieuw leven in geblazen met de aankomst van drie vrouwtjes uit het Dolfinarium Harderwijk, wat zich nu al vertaalt naar een heleboel nieuwe eieren, te zien in het Publiekslab!

Naar de haaien (2/2)

Foto: Danny Noorman (BB-Facebook)

Het runnen van een serieus fokprogramma betekent ook lastige keuzes maken. Blijdorp is al enkele jaren ontevreden met de stand van zaken in het grote Kelpwoud-bassin. Het bevolkingsregister van dit aquarium staat eigenlijk eeuwig in de min, een handjevol jonge stierkophaaien in de loop der jaren daargelaten. De Diergaarde hoopt dat de vergrijzende inwoners elders beter tot hun recht komen. Inmiddels heeft het park afscheid genomen van vier luipaardhaaien en vier stierkophaaien, die in het Oceanogràfic Valencia ongetwijfeld een mooie toekomst tegemoet gaan. In het Kelpwoud-aquarium zwemmen nu alleen nog vier luipaardhaaien rond die Blijdorp tijdelijk verzorgt vanwege de verbouwing van het Artis-Aquarium. Wat er op lange termijn gebeurt met dit hoekje van het Oceanium staat nog niet vast. Mogelijk wordt dit flinke bassin in de strijd gegooid voor de fok van andere bedreigde diersoorten, zoals het langverwachte fokprogramma voor de vleet.

Gevonden vogels

Foto: Bert van Duijn (BB-Facebook).

Eigenlijk begon het park de hoop al op te geven, maar ze is terecht! De vrouwelijke Rüppells gier die in april wist te ontsnappen uit een separatiekooi is begin mei gevangen door een valkenier in de buurt van het Duitse Leipzig. Inmiddels heeft de fokcoördinator voor deze kritiek bedreigde diersoort een mooi heenkomen voor haar gevonden in Berlijn. Ondertussen zitten haar soortgenootjes in Rotterdam niet stil: dit jaar zijn maar liefst tien Rüppells gieren uit het ei gekropen in de Maasstad! Door de eerste leg naar de broedmachine te verplaatsen, worden de ouders aangemoedigd om een tweede ei te leggen. De biologische ouders van dit recordbrekende tiental bevinden zich in Blijdorp en Avifauna, maar om deze generatie liefdevol groot te brengen, zijn er inmiddels zelfs aasetertjes ondergebracht bij kinderloze koppels in DierenPark Amersfoort en Safaripark Beekse Bergen! Het gaat daarbij zowel om Rüppells gieren als om duo’s van verwante gierensoorten, waaronder zelfs een man-man-koppel in Avifauna. Ondertussen gaat het ook vlot bij de witruggieren, witkopgieren én kapgieren in Blijdorp. Wordt vervolgd!

Vrienden voor het leven

Foto: Jean-Luc Sleijpen (BB-Facebook). Groenhelmtoerako.

Met de publicatie van de zomereditie van het Vriendennieuws is maart-uitgave openbaar gemaakt. Wat blijkt? Eind 2022 is een McCords doosschildpad uit het ei gekropen achter de schermen. Jongen bij deze kritiek bedreigde Aziaten zijn altijd meer dan welkom! Bijzonder is ook de geboorte van nog twee Komodovaranen en de aankomst van een tweede dwergkoraalduivel. Verder laten de Vrienden weten dat een heleboel jonge vogels van vorig jaar uitgevlogen zijn naar andere parken. De kroon spant een transport naar Singapore, bestaande uit maar liefst twee geelkeelgaailijsters, drie pruimkopparkieten, vier groenhelmtoerako’s, één grijze bananeneter, twee Palawan-pauwfazanten en acht ezelspinguïns. Oh ja, én de vijftien muisvogels waar we het in Kort Nieuws #186 al over hadden. Het exacte mutatieoverzicht kan je HIER teruglezen. Uit respect voor de Vrienden van Blijdorp wacht Blijdorper Bende doorgaans met het overnemen van de updates uit het Vriendennieuws tot ze dit tijdschrift openbaar maken op hun website. Wil je dit kwartaalblad vers van de pers kunnen lezen? Word dan lid van de vereniging!

Kiss & Bye

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). Tapir Krissy naast haar moeder Pooh.

Vaarwel Krissy! De tot ‘Leukste Geboorte van 2021‘ verkozen Maleise tapir gaat een mooie toekomst tegemoet in ZOO Płock. Ook kleine panda’s worden groot: het is tijd voor de tweeling van ’22 om het ouderlijk nest te verlaten. Mannetje Prem is met Krissy meegereisd naar Polen en vrouwtje Muna is inmiddels heelhuids aangekomen in GaiaZOO, Limburg. Precies op tijd, want naar verluidt zijn papa Miyuko en mama Kwina alweer in blijde verwachting… Minder spraakmakend maar wel bijzonder is het transport van twee zeepaardjes. Eindbestemming: de Oosterschelde! Zij waren dit voorjaar aangespoeld op het strand en naar Blijdorp gebracht om aan te sterken. Beelden van de operatie zijn HIER te zien. Er zijn ook een paar interne verhuizingen te melden: een groepje mannelijke sneeuwkaptapuiten zijn ingetrokken in de Krokodillenrivier. Ze moeten nog een beetje wennen aan alle bewegingsvrijheid en hun geschubde onderburen, maar vermoedelijk doen ze binnen afzienbare tijd hun bijnaam ‘lawaaimakers’ weer eer aan. Er is ook een vrouwelijke violette schildtoerako verhuisd naar de kas, waar al een mannetje aanwezig was. Duimen maar! Een vrijgezelle shamalijster vertoeft voorlopig in de kleine volière tegenover de bantengs.

Kraanvogels op een kiertje

Foto: Céline Alders (BB-Facebook). Twee vrouwtjes hebben een ei in hetzelfde nest gelegd – interessant!

Blijdorp is in zijn nopjes met de geboorte van een witnekkraanvogel in het Aziatisch Moeras. Voortplanting bij deze majestueuze vogels is een zeldzaamheid in gevangenschap, soms zijn er zelfs jaren waarin er geen enkele witnekkraanvogel wordt geboren in de dierentuinwereld. Ook de verzorgers in Rotterdam moesten even in de boeken duiken om hun geheugen op te frissen… Interne bronnen melden tevens dat de wolnekooievaars en nimmerzaten in de Grote Vliegkooi aan het baltsen zijn, wat ook maar zelden voorkomt. Blijkt het Aziatisch Moeras op zijn oude dag toch nog een geslaagd onderkomen voor deze zeldzame dieren? De fok bij die andere langpoten, de flamingo’s, verloopt in ieder geval voor het tweede jaar op rij soepel. De eerste eieren kunnen ieder moment uitkomen. Geboortenieuws is er ook bij de geelkeelfrankolijnen in de Okapi-Volière, de Sumatraanse gaailijsters in de Maleise Bosrand en de Balispreeuwen, molonetispreeuwen, kroonduiven en geelkeelgaailijsters in de Victoria Serre. Nu we het toch over eieren hebben: Diergaarde Blijdorp meldt eveneens de geboorte van twee kritiek bedreigde Egyptische landschildpadden.

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). De witnekkraanvogels bewonen de kleine moerasvolière tegenover de kuifmakaken.

Kort Nieuws #187

Groot gemis (1/2)

Foto: Jolanda Berkelmans (BB-Facebook). Gorilla Bokito (1996-2023)

Hoe gaat met het de gorilla’s in Blijdorp? Na de dood van Bokito heeft de familie enkele dagen achter de schermen doorgebracht. Inmiddels lijken de mensachtigen weer hun normale gang te gaan, maar de verzorgers houden de situatie nauwlettend in de gaten. Rotterdam telt nu twee vrouwelijke gorilla’s (Aya en Tamani), plus hun respectievelijk drie- en tweekoppige kinderschares. In afwezigheid van een dominante zilverrug bestaat het risico dat deze twee takken met elkaar in conflict komen. Gelukkig lijkt dat vooralsnog niet aan de orde. Of, en zo ja wanneer, er verhuizingen plaatsvinden, wordt uiteindelijk bepaald door de Europese fokcoördinator in Apenheul. Daarbij speelt mee dat de genen van zowel Aya als Tamani al rijkelijk vertegenwoordigd zijn in het fokprogramma. Ruimte voor extra gorillababy’s is er eigenlijk niet. Ook telt de gorillagroep momenteel drie jonge mannetjes (Aybo, Thabo en Ajabu), die onder nieuw leiderschap wellicht verstoten worden. Het is een complexe puzzel.

Groot gemis (2/2)

Foto: AD. Said Kasmi heeft als wethouder de portefeuille onderwijs, cultuur en evenementen.

De dood van Bokito hangt niet alleen als een donkere wolk boven Blijdorp zelf. Binnen mum van tijd was het overlijden van de imposante gorilla voorpaginanieuws in heel Nederland. Veel mensen vragen zich niet alleen af hoe het nu verder moet met de mensapen in Rotterdam, maar ook hoe ze de herinnering aan Bokito levend kunnen houden. Op social media werd al snel gevraagd naar een standbeeld, ofwel in het park zelf ofwel ergens prominent in de stad. Blijdorp-directeur Zevenbergen reageerde terughoudend in de media: “Als iedereen dat wil, is het prima. Maar je kan ook zeggen: doe een bijdrage aan natuurbehoud. Dat helpt de soortgenoten van Bokito in het wild.” Ook D66-wethouder Kasmi gaf aan dat hij geen heil zag in een standbeeld als daar bij Blijdorp geen draagvlak voor was.

Foto: vandaagenmorgen.nl. Benvenido van Schaik.

Desalniettemin diende Benvenido van Schaik namens Leefbaar Rotterdam op 13 april een motie in bij de gemeenteraad om deze mogelijkheid te verkennen. Van Schaik is een bekende naam voor veel Blijdorp-fans: tijdens de coronapandemie stelde de zelfverklaard fortuynist zich wisselvallig en provocerend op en sprak hij zich fel uit tegen de dierentuin. Tijdens een korte toespraak in het stadhuis stelde Van Schaik dat Bokito jarenlang als toeristische trekpleister gediend had, en dat Bokito “net als de rest van de Club van 27” een “rafelig randje” had. Van Schaik kon op weinig steun vanuit de zaal rekenen. De politiek mag zich helemaal niet zo direct bezighouden met welke kunst er in de stad verschijnt, klonk het veelal. Daarvoor bestaan immers commissies en richtlijnen. Uiteindelijk stemden alleen Leefbaar Rotterdam en coalitiegenoot DENK vóór de motie, net als één lid van de Volt-fractie. Het plan werd van tafel geveegd door zowel de andere coalitiepartijen (VVD en D66) als de gemeentelijke oppositie (GroenLinks, PvdA, BIJ1, Partij voor de Dieren, ChristenUnie, SP, 50PLUS en het tweede Volt-raadslid). De raadsleden van het CDA en Forum voor Democratie waren niet aanwezig tijdens de vergadering.

Natuurbehoud

Foto: Leo Brentjes (BB-Facebook)

Blijdorp zet een tandje bij qua natuurbescherming! Het park neemt de coördinatorrol op zich voor een zesde fokprogramma: het EAZA Ex-situ Programma (EEP) van de kroeskoppelikaan. Al jarenlang is Rotterdam de Europese ‘hofleverancier’ van deze grote watervogels, dus toen Poznań Zoo aangaf dat zij het fokprogramma niet langer wilden beheren, was Blijdorp eigenlijk de gedoodverfde opvolger. Als EEP-coördinator bepaalt Blijdorp niet alleen welke pelikanen zich mogen voortplanten en welke transporten er plaatsvinden, maar stelt de dierentuin ook huisvestingsrichtlijnen en educatieadviezen op. Vorig jaar was Blijdorp al betrokken bij een onderzoek naar de herintroductie van de pelikaan in de Lage Landen, waar deze soort in de 15e eeuw werd uitgeroeid. Momenteel broedt de kroeskoppelikaan alleen nog in de Balkan, het Midden-Oosten en Centraal-Azië, waar veel populaties onder druk staan. Er bestaan in Europa momenteel 463 officiële fokprogramma’s. Met verantwoordelijkheid voor zes daarvan is Blijdorp nu de koploper binnen Nederland. Voor zij die het zich afvragen: de Europese recordhouder is momenteel Praag, met negentien fokprogramma’s, op de hielden gevolgd door Jersey Zoo (18) en Chester Zoo (17).

Ontsnapt!

Foto: Karlijn Westdijk (BB-Facebook). Op 23 april: “net geen Zeeland meer, maar hij is weer in de goede richting aan het vliegen.”

Een ander fokprogramma dat Diergaarde Blijdorp overziet, is dat van de Rüppells gier. In de Gierenrots-volière zitten meerdere van deze aaseters momenteel op het nest, maar dat is niet wat de gemoederen de laatste tijd bezighoudt. Medio april is één jongvolwassen individu ontsnapt uit een separatiekooi bij de oude vogelshow, nadat noodweer het net beschadigd had. Nou heeft Blijdorper Bende in de loop der jaren al best vaak bericht over vogels die het ruime sop kiezen (een gier, een ara en een caracara in 2020, een ibis en een gier in 2019, een ara in 2017…), maar dit dier maakt het wel érg bont. Vorige week dinsdag werd hij gespot op Voorne-Putten en twee dagen later werd hij gesignaleerd op Schouwen-Duiveland, maar afgelopen zondag bevond hij zich alweer rondom Eindhoven. De dierentuin vraagt om waarnemingen door te geven aan gier@diergaardeblijdorp.nl.

Voorspoed

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Zijn ze niet lief? Blijdorper Bendelid Cor de Gier wist dit prille gezinnetje in de Grote Vliegkooi te fotograferen. Vorig jaar legden de Filipijnse eenden ook al eieren, maar het is niet bekend of die jongen ook succesvol grootgebracht zijn. Deze grote moerasvogels worden in hun natuurlijke leefgebied bedreigd door jacht en het verdwijnen van hun habitat. Zo’n dertig Europese dierentuinen huisvesten deze soort. Geboortenieuws is er ook bij de kuifhertjes in de Chinese Tuin. Het kleine hoefdiertje verstopt zich meestal, dus goed zoeken! Zijn oudere broer, Donghai, woont tegenwoordig ‘op kamers’ in de Himalaya-biotoop.

Apenstreken

Foto: @ingedevriesphotography (BB-Instagram). Jonge gelada.

Hoera! Zowel bij de gelada’s als bij de witkruinmangabeys is nieuw leven te bewonderen. Gelada Jaba, bekend van de tv-serie ‘Het Echte Leven in de Dierentuin’, heeft zich voor het tweede jaar op rij bewezen als vader. De moeder is Helena. Het is de eerste keer dat zij zelfstandig een jong grootbrengt in Rotterdam. Bij de mangabeys op de Savanne zijn de gelukkige ouders Oda en Quinny. Ook voor Quinny is dit de eerste keer dat zij het moederschap op zich neemt. Spannend!

ALV 2023

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Hyacinthara’s.

Vorig weekend organiseerden de Vrienden van Blijdorp hun jaarlijkse Algemene Ledenvergadering. Daar heeft Blijdorp laten weten vaart te zetten achter de renovatie van de Zuid-Amerikaanse volières. De verwachting is dat de hyacinthara’s, kuifseriema’s, witwangfluiteenden, reuzentoekan, rode ibissen, kuifhoenderkoeten, bahamapijlstaarten en roodschoudertalingen nog maar enkele weken op hun huidige stek te zien zijn. De aanleiding voor de werkzaamheden is de erbarmelijke staat van onderhoud van het complex. Het huidige plan is dat de nieuwe volières op dezelfde plek herbouwd worden en dus niet wezenlijk groter worden. Wel worden de volières hoger dan nu het geval is. Ook gaan de verblijven van ‘doorloop’ naar ‘langsloop’, om het risico op overspringende ziektes tussen mens en dier te verminderen. De werkzaamheden zullen naar verwachting een paar maanden duren.

Belevenissen

Je hoeft je voorlopig niet te vervelen in Diergaarde Blijdorp! Na een zeer geslaagde Koningsdag ging Blijdorp vandaag alweer van start met de Afval Awareness Week. De komende dagen kan je een exclusief kijkje achter de schermen nemen bij de afvalsorteringslocatie in de dierentuin. De rondleidingen worden verzorgd door Renewi en worden elke dag van 13.00 tot 15.00 uur gegeven (20 minuten per tour). In het Caraïbisch Café kan je knutselen met afval en er is een speciale speurtocht. Meer informatie vind je HIER. Vanaf de meivakantie is het daarnaast mogelijk om op je telefoon een interactief spel te spelen, ‘Blijdorp the Game’. Het doel van het spel is om de ‘Grote Graaier’ te vinden en te verslaan en zo de biosfeer te beschermen. Download de app gratis in de App Store of via Google Play!

Leegloop

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook). Poolvos Arti.

Verdriet bij de poolvossen. In korte tijd zijn beide mannetjes overleden. Zowel Arti als Blacky kwamen in 2020 naar Blijdorp via Stichting AAP, het Nederlandse opvangpunt voor exotische ‘huisdieren’. De exacte achtergrond van beide poolvossen is dan ook onduidelijk en de dieren kampten bij aankomst al met verschillende kwaaltjes, waaronder moeite met bewegen en herhaaldelijke ontstekingen. Pijnstillers maakten al enkele maanden onderdeel uit van hun dieet. Voorlopig staat hun verblijf in het midden van de Arctica-biotoop leeg.

Gebroken hart

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook). Okapi Kisala.

Wie recentelijk het Hart van Afrika opgezocht heeft, zal het opgevallen zijn dat er nog maar drie okapi’s rondstappen. Eind maart heeft Kisala (2019) de Maasstad verruild voor Antwerpen. De Rotterdamse okapi-groep verandert de komende tijd waarschijnlijk nog wel een paar keer van samenstelling, want ook voor de hengst Ngwani en de jongvolwassen Mhina bestaan transportplannen. Het is de bedoeling dat alleen M’buti blijft in Blijdorp en dat zij uiteindelijk gekoppeld wordt aan een nieuw mannetje. Door periodiek nieuwe stelletjes te vormen, wordt de genetische diversiteit binnen het fokprogramma gewaarborgd.

Samenwerking & Onderzoek

Foto: Diergaarde Blijdorp (LinkedIn). Dr. Filipe Cunha, docent gedragsecologie in Wageningen.

Het is een onmisbaar onderdeel van de wetenschap: congressen en symposia. Diergaarde Blijdorp is momenteel bezig met de transitie van klassieke dierentuin naar instituut voor wereldwijd natuurbehoud, wat samengaat met het faciliteren van meer onderzoek. Enkele weken terug organiseerde Blijdorp dan ook een Research Symposium om de laatste inzichten en toekomstige uitdagingen te bespreken met wetenschappers uit heel Europa. Het is de bedoeling dat dit een jaarlijks evenement wordt. De drie lezingsthema’s dit jaar waren ‘veterinair’, ‘gedrag’ en ‘genetica’, met tussendoor nog verschillende posterpresentaties door studenten en praatjes door bedrijven en universiteiten. Het smaakt naar meer!

Blijdorp Bouwt

Foto: Cobie Kievit van den Steenoven (BB-Facebook). Het oude caviaverblijf.

In de lente is het tijd voor de grote schoonmaak! Blijdorp lijkt definitief de handdoek in de ring te gooien wat betreft de cavia’s. De cavia’s zijn een verhaal met een lach en een traan in Blijdorp: baby booms werden steevast gevolgd door schurft-uitbraken. Vorig jaar overleden zowel de laatste wilde cavia als de laatste huiscavia. De hekwerken zijn nu weggehaald, hun oude optrekje tegenover de poedoes is veranderd in een botanisch plantsoen. Bij andere knaagdieren, de prairiehondjes, zijn de hekken juist verhoogd. Ieder jaar weer weten er enkele prairiehondjes te ontsnappen uit hun verblijf in het Noord-Amerikaanse themagebied. Veelal gaat dat om jonge dieren die uit de kolonie gezet worden door dominantere individuen. Blijdorp heeft de voornaamste ontsnappingsroutes de nu in kaart gebracht en heeft die delen van de muur grondig verbouwd. Het zal moeten blijken of deze meesterontsnappers zich dit keer wél laten bedwingen… Ook is het bezoekerspad in de Okapi-Volière vernieuwd. Het oude pad, dat bestond uit gerecycled rubber, heeft plaatsgemaakt voor een semi-verhard grindpad.

Foto: Cobie Kieviet van der Steenoven (Facebook). De nieuwe toegang tot de prairiehondjes.

Foto: Cobie Kiviet van der Steenoven (Facebook). Het nieuwe pad bij de okapi’s.

Kort Nieuws #183

Stupiditeitenrubriek

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook)

Eind oktober werd Blijdorp opgeschrokken door een paar extreem harde knallen. RTV Rijnmond meldt dat een paar kinderen van ongeveer tien jaar oud illegaal vuurwerk in de greppel van het olifantenverblijf gegooid hadden. Een ooggetuige meldt dat een parkmedewerker achter de scholieren aanging, maar de woordvoerder meldde nadien dat onderzoek naar de knallen niks opgeleverd heeft. Bij gebrek aan resten en verder bewijs is de politie niet ingeschakeld. De twee jonge olifanten in Blijdorp, Radjik en Maxi, zouden flink geschrokken zijn van het kabaal. De rust keerde echter alweer snel terug in de kudde.

Record

Foto: Ria van der Graaf (BB-Facebook)

Een heleboel updates bij de neushoornleguanen in het Oceanium. In 2020 kreeg ons vrouwtje gezelschap van twee oude dochters en een onverwant mannetje. Dat gebeurde vrij halsoverkop, want hun oude opvangadres kon niet langer voor hen zorgen. Familie-liefde is bij deze grote hagedissen vrij beperkt, dus het was wel een ietwat gespannen situatie. De rust is nu wedergekeerd met het vertrek van een van de dochters naar Frankrijk. Tegelijkertijd is de relatie tussen het oude vrouwtje en de heer opgebloeid. Ze is weliswaar het oudste individu in heel Europa met 33 jaar op de teller, maar ze is een nieuwbakken moeder van drie! De jonkies zitten achter de schermen.

Komt dat zien

Foto: Greet van den Bergh (BB-Facebook)

Vogelfanaten opgelet: de inwoners van de Grote Vliegkooi zijn weer te bezichtigen! Nee, niet van dichtbij. De megavolière is al enige tijd niet toegankelijk voor bezoekers in verband met preventieve maatregelen tegen het coronavirus (2020-2022) en het griepvirus (begin 2020 en weer sinds 2021). De hinder is zelfs zo groot dat het complex op de slooplijst van Blijdorp is beland. Die werkzaamheden lijken echter nog wel even op zich te laten wachten, de laatste prognose is dat pas in 2024 begonnen wordt met de bouw van het nieuwe olifantenverblijf op deze plek. Als tussenoplossing zijn nu rondom de Grote Vliegkooi kijkplekken gecreëerd, zodat we toch nog eventjes kunnen genieten van alle verenpracht in de volière. Denk aan de wolnekooievaar, die maar in weinig dierentuinen gehouden wordt. Sinds de Grote Vliegkooi voor het laatst zichtbaar was, zijn ook Filipijnse eenden toegevoegd aan het bestand.

Pandapost

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook). Prem en Muna.

Vaarwel Fang-Pi! De rode panda is verhuisd naar het Tsjechische Ústí nad Labem. Oorspronkelijk kwam Fang-Pi naar Blijdorp omdat ze op doorreis naar India zou gaan. Daar zou ze onderdeel gaan uitmaken van een herintroductieproject. Om onbekende redenen is daar helaas toch vanaf gezien. Fang-Pi’s oude stek is nu het domein van de jongvolwassen zusjes Soma en Savita. Ook dit betreft weer een tijdelijke opvangsituatie, uiteindelijk zullen zij gekoppeld worden en op doorreis gaan. De naburige Bergdierenrots wordt overigens nog steeds bewoond door Kwina, Miyuko en hun koters Prem en Muna.

-> Update januari 2023: de verdeling van de twee verblijven is in feite omgedraaid. Excuus voor de vergissing!

Kuifmakaak

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Dunja (links) en Maria (rechts).

Hoera! Er is weer een jong te zien bij de kuifmakaken. Het werd ook wel weer eens tijd, want sinds Dunja’s eerste bevalling in 2020 zijn twee makaakjes dood ter wereld gekomen in Blijdorp. Er leven nu zes makaken in het Aziatisch Moeras, waaronder oma Maria en de trotse vader Kersen. De kuifmakaak is kritiek bedreigd in hun natuurlijke habitat, het noordoosten van het Indonesische eiland Sulawesi, door overbejaging. Overigens bestaat op het naburige eiland Bacan sinds de 19e eeuw een invasieve populatie. Blijdorp is een partner van de organisatie Selamatkan Yaki die zich inzet voor het oplossen van deze problematiek.

Inhaalronde

Foto: R. Traxl (zootierliste.de). Marmerkleurige zwaarddrager (archieffoto).

De laatste publicatie van Vriendennieuws van 2022 kan ieder moment op de deurmat vallen en dat betekent dat het vorige nummer weer openbaar is gemaakt op de website van de vereniging. Wil jij het tijdschrift kunnen lezen zodra het uitkomt? Word dan een Vriend en steun de Diergaarde! De Vrienden melden een verhuizing in de Rivièrahal: de oude mannelijke zwartnekvruchtenduif is achter de schermen geplaatst in afwachting van een nieuwe partner. Twee jongvolwassen kinderen van hem nemen zijn plekje in de Victoria Serre van hem over. Verder is Blijdorp de troste verzorger geworden van een vissensoort die is uitgestorven in het wild: de marmerkleurige zwaarddrager (Xiphophorus meyeri) uit Mexico. De bijdrage die Rotterdam hiermee levert aan de instandhouding van de soort is immens, al zijn er helaas geen plannen om de vissen een plekje voor de schermen te geven. Tot slot melden de Vrienden in het mutatieoverzicht de dood van een drieteenmeeuw, een bladstaartgekko, een ezelspinguïn, een bizon, een slurfhondje en een Indische antilope. Vertrokken zijn een Rüppells gier, een Himalaya-glansfazant en een groepje prairiehondjes. De aankomst van vier ganzen (soort onbekend) uit een vogelopvangcentrum completeert het rijtje.

Stoelendans

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook). De kleine ploegschaarschildpad.

Een paar adreswijzigingen. Het driekoppige gezinnetje kuifherten dat voorheen bij de Chinese Tuin woonde, is overgeplaatst naar de Bergdierenrots. Als zoonlief Donghai (‘Ari’) eenmaal groot genoeg is om een partner te krijgen, mag hij zijn ouderlijk huis weer betrekken. Tot die tijd staat het oude verblijf leeg. Leegstand is er ook in de Krokodillenrivier: de doornstaartagame die eerst naast de slurfhondjes woonde, is één hok opgeschoven, naar dat van de pannenkoekschildpadden. Wat er met zijn oude stek gaat gebeuren, is onbekend. Over schildpadden gesproken: de kleinste ploegschaarschildpad heeft een eigen hoekje gekregen in hun verblijf in het Natuurbehoudscentrum. Qua ontwikkeling loopt dit individu achter op zijn soortgenootjes, hopelijk komt de rust hem ten goede. De ploegschaarschildpad is een kritiek bedreigde diersoort uit Madagaskar. Bij de buren ook een separatie: één jonge Komodovaraan is achter de schermen geplaatst na een ruzie met zijn familielid.

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook). Kuifhertjes.

Kort Nieuws #181

Bevolkingsregister

Foto: Mike Rodenburg (BB-Facebook)

Eindelijk! Na eerdere pogingen die op de valreep sneuvelden, is in augustus voor het eerst een secretarisvogel uit het ei gekropen in Diergaarde Blijdorp. Ook voor de ouderdieren is het een primeur, maar het ouderschap lijkt hen goed te vergaan. Omstreeks november gaat het jong op eigen kracht de Gierenrots-volière verkennen, verwachten de verzorgers. De secretarisvogel is een bedreigde diersoort uit de savannes van Afrika. Hoewel de verentooi op hun kop hen een ietwat stoffige naam heeft opgeleverd, is de secretarisvogel een geduchte roofvogel. Het is een havikachtige die geëvolueerd is tot een hoofdzakelijk grondbewonend bestaan met een breed scala aan jachttechnieken. De secretarisvogel werd in 2018 verkozen tot ‘Leukste Nieuwe Diersoort’ bij de Blijdorper Bende Awards.

Als kool

Foto: Leo Brentjes (BB-Facebook). Jonge kroonduif (archieffoto).

Nog meer heugelijke kuikens! In de Okapi-Volière is Blijdorp in zijn nopjes met de geboorte van een aantal marmertalingen. Deze moerasvogel uit het Middellandse Zeegebied en het Midden-Oosten staat als kwetsbaar op de Rode Lijst. Bezoekers melden daarnaast dat er weer een ’treintje’ geelkeelfrankolijntjes rondhobbelt in dit verblijf. Een stukje verderop, in de Victoria Serre van de Rivièrahal, zijn een Sclaters kroonduif en een reuzentoekan uitgevlogen. En kleine vogels worden groot: acht Afrikaanse maraboes zijn verhuisd van de holding bij de oude vogelshow naar Zie-ZOO in Brabant.

Una paloma… azul?

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

Ook geboortenieuws bij de Zuid-Amerikanen. Bij de hyacinthara’s is dit jaar weer een ei succesvol uitgebroed. Met een beetje geluk kan je de kleine al zien zitten in de nestkast. Het kuiken uit 2021 staat op het punt om te verhuizen naar een andere dierentuin, meldt Blijdorp. Ook bij de pinchéaapjes in het Oceanium zijn twee pubers uitgevlogen: eentje naar Santillana del Mar, Spanje, en eentje naar Longleat, Groot-Brittannië. Gezinsuitbreiding is er voor de tweede keer dit jaar bij de vicuña’s. De gelukkige ouders zijn wederom Pedro en Kim. De kudde telt nu vijf van deze ‘wilde alpaca’s’. Bij hun verblijfsgenoten, de nandoes, zijn jongen helaas uitgebleven dit jaar.

Andere koers

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

Diergaarde Blijdorp heeft na meer dan 35 jaar afscheid genomen van de bonte muskaatduif. Deze kustvogel uit Zuidoost-Azië bewoonde tot voor kort de Grote Vliegkooi in het Aziatisch Moeras. De exacte aanleiding voor het verdwijnen van de soort uit het bestand is niet bekend bij Blijdorper Bende. De Grote Vliegkooi is al enige tijd niet toegankelijk voor bezoekers in verband met preventieve maatregelen tegen het coronavirus (2020-2022) en het griepvirus (begin 2020 en weer sinds 2021).

Vacatures!

Blijdorper Bende is op zoek naar twee nieuwe teamleden! Heb je een passie voor fotografie en lijkt het je gaaf om de regie over onze fotowedstrijden te nemen? Of wil je je creativiteit uitleven op onze Instagram? Check snel de uitgebreide omschrijving!

Vriendelijk

Foto: A. Kantorovich (zootierliste.de). Archieffoto.

Een nieuwe uitgave van Vriendennieuws is weer op de deurmat gevallen, wat betekent dat het vorige nummer nu openbaar gemaakt is op vriendenvanblijdorp.nl. De nieuwtjes die hieronder volgen zijn (grotendeels) afkomstig uit deze juni-editie. Wil jij het tijdschrift kunnen lezen zodra het uitkomt? Word dan lid van de vereniging en steun de Diergaarde! Nieuw in Diergaarde Blijdorp is de Filipijnse eend (Anas luzonica). Twee mannetjes en vier vrouwtjes uit Avifauna wonen nu in de Grote Vliegkooi. Het is een relatief grote en zware watervogel, met een sober maar sierlijk verenkleed. De Filipijnse eend staat als kwetsbaar op de Rode Lijst, omdat de afgelopen decennia steeds meer belangrijke kolonies weggevaagd zijn door de jacht en het droogleggen van moerasgebieden. Er is geen formeel fokprogramma, maar er leven circa zestig Filipijnse eenden verspreid over een twintigtal Europese dierentuinen.

Stormschade

Foto: Marja Troost van Dam (BB-Facebook)

Begin 2022 werd Nederland geteisterd door stormen Corrie, Dudley, Eunice en Franklin. Dat heeft één inwoner van Diergaarde Blijdorp met haar leven moeten bekopen, onthult het Vriendennieuws. Het prille echtpaar hamerkop, dat vorig jaar samengesteld werd, was bij aanvang van het stormseizoen bezig met het bouwen van een nest. De vrouwelijke hamerkop was vastberaden om haar nest te bewaken tijdens het noodweer, maar bij een extreme windstoot viel het complete vlechtwerk op de grond en raakte ze eronder bedolven. Een complexe pootbreuk was het resultaat, met geen perspectief op herstel. De dierenarts moest besluiten om haar uit haar lijden te verlossen.

When it rains, it pours

Foto: Rob van Eijk (BB-Facebook)

Het is bijna niet te geloven, maar het blijft maar tegenzitten bij de baardapen. Eind vorig jaar schreven wij al over het wegvallen van twee seniore groepsleden en de onfortuinlijke dood van de baby van Trine. Daar komen nu nog eens twee sterfgevallen bovenop: vrouwtje Elly is ingeslapen op 32-jarige leeftijd. Haar artrose begon extreme vormen aan te nomen en was waarschijnlijk erg pijnlijk. Ook het laatste mannetje is doodgegaan. Dat betekent dat Trine eenzaam overbleef. Aan dat isolement is gelukkig snel een einde gekomen, want recent is een potentiële partner aangekomen. Vooralsnog laat Trine hem overigens alle hoeken van het eiland zien, dus op korte termijn lijkt verdere groepsuitbreiding onwaarschijnlijk.

Wisseltruc

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Het nieuwe mannetje.

Het wil nog niet vlotten bij de Vietnamfazanten in de Maleise Bosrand. Het Vriendennieuws meldt dat de haan overleden is na een lang ziekbed. Gelukkig kon binnen enkele maanden een nieuw mannetje gevonden voor vrouwlief en het lijkt te boteren tussen de twee. Kuikens lijken in dit jaargetij onwaarschijnlijk, maar de verzorgers kijken al halsreikend uit naar het volgende broedseizoen. De Vietnamfazant is een kritiek bedreigde diersoort die mogelijk uitgestorven is in het wild. Gelukkig bestaat er een vrij robuuste bufferpopulatie in gevangenschap. In 2022 werd de eerste stap gezet richting herintroductie, met het opsturen van zes Vietnamfazanten uit Europa naar Singapore. Het is de bedoeling dat hun kuikens opgestuurd worden naar een fokcentrum in Vietnam, en dat hún kuikens uitgezet worden in het wild.

Hoe nu verder?

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Helaas is er nog maar één Mantsjoerijse kraanvogel aanwezig in Blijdorp. Een kwaadaardige tumor is het vrouwtje fataal geworden. Het is erg lastig om een nieuwe partner voor manlief te vinden. In Rotterdam leven de Mantsjoerijse kraanvogels in een openluchtverblijf, wat alleen werkt als de inwoners bij de geboorte geleewiekt worden. Die methode is nu verboden, wat betekent dat de ‘vleugellamme’ populatie in dierentuinland vergrijst en uitsterft. Het is een stap in de juiste richting wat betreft welzijn, maar betekent ook dat het huidige kraanvogelverblijf in het Aziatische Moeras z’n beste tijd wel gehad heeft…

Bliksemronde

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Dat was in de eerste helft van 2022 niet het enige afscheid. Het Vriendennieuws meldt de dood van een mannelijke bizon, twee vrouwelijke bantengs, een mannelijke papegaaiduiker, een mannelijke grondeekhoorn, een Rüppells gier, een kwak, een pelikaan en twee hutia’s. Een hele rits jongvolwassen vogels heeft Rotterdam verlaten: drie Balispreeuwen, een kuifseriema, een Palawan-pauwfazant, een Sumatraanse gaailijster, een kroonduif, een reuzentoekan en twee Himalayaglansfazanten. Ook verloopt de kweek met de zeldzame La Palma tandkarpers die achter de schermen zitten spoedig: een groepje is vertrokken naar Münster. De veterinaire school in Barneveld heeft een paartje zomertortels opgestuurd naar Blijdorp. Een groot transport uit Deltapark Neeltje Jans completeert het mutatieoverzicht: acht zeebaarzen, twee tarbotten, vier groene zeedonderpadden, drie ‘gewone’ zeedonderpadden en negen rode paardenanemonen hebben een plekje gekregen in het Oceanium.

Komt dat zien!

Voor het eerst zijn de jonge Komodovaranen te zien in Blijdorp! Het tweetal heeft een plekje gekregen in het Natuurbehoudscentrum in het Oceanium, tegenover het grote Madagaskar-aquarium. De tweeling was een toevalstreffer: toen de eieren gelegd werden, had de fokcoördinator nog geen toestemming gegeven voor het laten uitkomen ervan. Eigenlijk zouden de eieren daarom geruimd worden, maar ze werden nog enige tijd in de broedmachine gehouden om de embryonale ontwikkeling te bestuderen. Blijdorp neemt internationaal het voortouw bij het onderzoeken van de voortplanting van de bedreigde Komodovaraan. Toen kwam, op het nippertje, opeens toch een positief fokadvies binnen vanuit Chester… Slechts twee keer eerder werden er ‘draakjes’ geboren in de Benelux, beide keren in Rotterdam. Blijdorper Bendelid Jean-Luc Sleijpen schoot de onderstaande beelden.