Kort Nieuws #159

Roffa-Lotto

Aangezien Diergaarde Blijdorp geen enkele bezoeker mag ontvangen tijdens de kerstvakantie, moet het park andere manieren zoeken om hun duizenden inwoners te voeren. En daar komt de Blijdorp-loterij om de hoek kijken! Er zijn meer dan 250 prijzen te winnen, waaronder souvenirs en arrangementen, maar ook andere Rotterdamse bedrijven en organisaties bieden belevenissen aan. Dat, voor slechts €2,50 per lot! De trekking is op 5 januari en vindt plaats onder toeziend oog van de notaris. De prijswinnaars worden daarna per e-mail op de hoogte gesteld. Klik HIER voor meer informatie. En, voor zij die liever zelf bepalen wat ze met hun geld willen doen: neem eens een kijkje in de nieuwe webshop op blijdorp.nl. Verder kan je ook met aankopen die je elders doet het park helpen. Via deze speciale pagina op de website van de Vrienden van Blijdorp, kan je namelijk via het menu van Sponsorkliks online winkelen. Zo zorg je ervoor dat die bedrijven een deel van hun winst doneren aan de Vrienden.

Een tikkie trager

Foto: Danny Noorman (BB-Facebook)

Vrolijk schildpaddennieuws! In de Krokodillenrivier hebben de verzorgers drie baby pannenkoekschildpadden gevonden, zo meldt de eindejaarsuitgave van het Vriendennieuws. Het zullen voorlopig de laatste jongen zijn voor deze groep, want de vrouwtjes zijn achter de schermen geplaatst, terwijl het publieksverblijf omgedoopt is tot man cave. Voor nu kruipen er namelijk genoeg schildpadjes met het DNA van deze individuen rond in Europa. Het laatste nieuws is dat één kleintje helaas overleden is aan een aangeboren afwijking, maar met de andere twee gaat het goed. Een soort waarmee wel gefokt mag worden, is de Egyptische landschildpad. Blijdorp had er al drie, waarvan er twee bij het Natuurbehoudscentrum te zien zijn, maar recentelijk zijn er zeven nieuwe dieren in ontvangst genomen, zo staat genoteerd in De Giraffe. Het betreft de voltallige groep van de dierentuin van Londen. Waarschijnlijk blijven er een paar in Rotterdam en gaan er een paar op doorreis. Daar wordt momenteel naar gekeken door de Diergaarde, want het Europese fokprogramma van deze kritiek bedreigde diersoort wordt hier gecoördineerd. Tel daar de geboorte van een spinschildpad in april en de geboorte van twee McCords doosschildpadden in februari bij op, en dan blijkt 2020 voor deze reptielen zo slecht nog niet te zijn geweest. Voor alle genoemde soorten geldt dat ze kritiek bedreigd zijn in hun voortbestaan.

Schubbenrubriek

Foto: Ria van der Graaf (BB-Facebook). Tarpoen.

Maar dat is niet het enige nieuws bij de koudbloedigen. Zoals de Vrienden het verwoorden: ”in het Oceanium is een ware stoelendans
gaande”. De Mangrove is verlost van vijf tarpoens, een permit en een paardmakreel. Stuk voor stuk waren deze dieren flink uit de klauwen gegroeid en zij komen beter tot hun recht bij de Haaientunnel. De leegte die zij achterlaten is opgevuld door de vier jonge koeneusroggen die dit jaar geboren waren, en eerder achter de schermen leerden om voedsel van de verzorgers aan te nemen. Ook zijn de neerkijkers uit het naburige ondiepe aquarium overgeheveld naar de koeneusroggen. Dat verblijf is op zijn beurt verrijkt met wat geelstaartdoktersvissen. Zij zaten eerst bij het Great Barrier Reef, maar moesten steeds meer hun best doen om niet verdrongen te worden door de andere soorten. Nu we het toch over het Oceanium hebben: de fluitkikkers zijn terug! Eerder dit jaar stierf het laatste hoogbejaarde individu van deze soort, die hun verblijf deelde met een helmbasilisk. De nieuwe groep komt uit Thoiry, nabij Parijs. De vijf volwassenen zijn inmiddels te zien bij het Caraïbisch Café, terwijl zes kleintjes achter de schermen zitten. Nadat menselijke consumptie, oprukkende menselijke activiteit en een enorme vulkaanuitbarsting de wilde populatie al flink geschaad hadden, trof de beruchte schimmelziekte Bd tussen 2000 en 2010 zowel Dominica als Montserrat, de twee laatste bastions van deze soort in het wild. Het was een ramp: er bestaat tegenwoordig geen levensvatbare populatie meer op Montserrat en slechts een handjevol resteert op Dominica. Kortom: voorlopig moet deze soort het hebben van fokprogramma’s in gevangenschap.

Rotterdam overzees

Een update uit Nepal! In 2017 bekostigde Diergaarde Blijdorp het installeren van een reeks cameravallen in het Aziatische bergstaatje, met als doel om meer te weten te komen over de lokale populatie rode panda’s. Duizenden foto’s heeft dat opgeleverd, waarop tientallen soorten vastgelegd zijn: denk aan nieuwsgierige makaken, zwarte beren, lynxen, luipaarden (zowel ‘normaal’ als met een zwarte vacht), parende muntjakken en natuurlijk wat klauterende rode panda’s. Maar, nu is er wel een heel bijzondere soort vastgelegd op beeld: een Bengaalse tijger. Het is de allereerste foto van een tijger in Ilam, de meest oostelijke streek van Nepal. Voorheen werd gedacht dat deze grote vleeseters in Nepal alleen langs de zuidwestelijke grens met India voorkwamen, in de laaglanden van het zogenaamde Terai Arc Landscape. Tevens is deze foto de hoogste waarneming van een tijger in Nepal ooit, op maar liefst 3.000 meter boven zeeniveau. In recente jaren werden in India en Bhutan al tijgers gespot op tot wel 4.000 meter hoogte. Hoewel het natuurlijk mooi is om te zien dat deze bedreigde diersoort herstellende is, maken wetenschappers zich ook zorgen. Biologen denken dat de tijger deze gebieden heeft kunnen koloniseren dankzij klimaatverandering. Mogelijk vormen ze een bedreiging voor andere zeldzame dieren die hier wél van origine voorkomen.

All I want for Christmas…

Een beetje liefde voor de hoefdieren: drie bedrijven hebben zich namelijk recentelijk ontfermd over hen! De bizonkudde is geadopteerd door de accuspecialisten van Hefra B.V. en het bedrijf Pixelzebra, dat zich bezighoudt met klantenservice, adopteerde (hoe kan het ook anders) drie vrouwelijke Chapmans zebra’s. Van Omme & De Groot, projectontwikkelaars, besloot dit jaar om geen relatiegeschenken te versturen, maar om zwarte neushoorns Naima en Nasor te adopteren. Bedankt allen! Daarnaast deelde kunstenaar Tommy Kleyn het volgende bericht online: ”Om Diergaarde Blijdorp te steunen roep ik Rotterdamse illustratoren, vormgevers en andere kunstenaars op om in hun portfolio te duiken en een werk online te koop aan te bieden. Op deze manier kunnen we samen bijdragen om Blijdorp de winter door te helpen! Ik stel ‘Wall Of Sound‘ ter beschikking.” Een mooi initiatief!

Nothing but mammals

Diergaarde Blijdorp intensiveert zijn rol in het fokprogramma van het kuifhertje. Voorheen beheerde de Rotterdamse dierentuin namelijk een European Studbook (ESB), maar dat is deze zomer overgegaan tot een European Endangered Species Programme (EEP). Hoewel het doel van beide soorten fokprogramma hetzelfde is, verschillen ze qua werkwijze. De stamboekhouder van een ESB houdt alle mutaties van een zekere soort in Europese dierentuinen bij: geboortes, sterftegevallen en verhuizingen. Dierentuinen kunnen het stamboek raadplegen voor advies. Als een dierentuinpopulatie kwetsbaar wordt bevonden of er actief nagedacht wordt over herintroductie, kan het overgaan tot een EEP. Hierbij wordt nauwlettender bekeken welke dieren zich met elkaar mogen voortplanten, maar ook bij andere kwesties kan de EEP-coördinator advies geven en doelen stellen. In november heeft EEP-coördinator Janno Weerman bijvoorbeeld speciale Best Practice Guidelines opgesteld voor het kuifhertje. Waarschijnlijk is hun relatief kleine populatiegrootte in gevangenschap de aanleiding geweest voor Blijdorp om zich grotere zorgen te maken over hun toekomst. Slechts 14 EAZA-leden houden de soort en al deze dieren zijn vrij nauw aan elkaar verwant, doordat er oorspronkelijk maar een handjevol dieren uit China geïmporteerd is. Diergaarde Blijdorp beheert ook de EEPs van de Aziatische olifant, de Rüppells gier, de Egyptische landschildpad en de rode panda. Voor die laatste soort beheert Blijdorp eveneens een Global Species Management Plan (GSMP), een mondiaal fokprogramma. Tip: de laatste weken hebben we de ‘Ontdek…’-pagina’s op het Blijdorper Bende Blog grotendeels geactualiseerd wat betreft officiële populatiegroottes, fokprogramma’s en IUCN-statussen. Sommige soorten, zoals de secretarisvogel, worden nu helaas ook als bedreigd gezien, terwijl nieuw onderzoek naar de wolnekooievaar en manoel juist gunstig uitvalt. Onder andere de giraffen en Amoerpanters hebben nieuwe fokcoördinators, dus er valt genoeg te lezen!

Verenrubriek

Foto: Saskia Bokkers (BB-Facebook)

De feestdagen zijn een goed moment om terug te blikken op het voortplantingssucces bij de vogels. De eindstand bij Bass Rock bedraagt één papegaaiduiker, drie eidereenden, drie zeekoeten en vier drieteenmeeuwen. Geen slecht resultaat! De rode ibissen hebben ook hun best gedaan, want die kolonie is dit jaar met maar liefst 19 dieren uitgebreid. Binnenkort zal een flink deel van de groep weggevangen worden voor een verhuizing naar Frankrijk. Het hyacinthara-jong uit 2019 ging hen voor. De verzorgers hopen dat zijn ouders in 2021 wederom succes zullen hebben in de Zuid-Amerikaanse volière, nu hun kroost uit 2020 alweer uitgevlogen is. Het is bewonderenswaardig dat het tegenwoordig allemaal op rolletjes lijkt te lopen bij deze grote papegaaien, want voorafgaand aan 2016 viel er weinig te berichten over het liefdesleven van het echtpaar. Ook in het Oceanium was er bescheiden succes: één ezelspinguïn en twee koningspinguïns. Dat is minder dan in voorgaande jaren, maar er was dan ook de nodige onrust dit jaar met defecte koelsystemen, verbouwingen en verhuizingen. In het najaar is bij beide pinguïnsoorten één ouder dier overleden, dus de groepsgrootte is vrij constant. Waarschijnlijk zal de ‘winst’ volgend jaar weer wat groter zijn. De reuzentoekans in de Rivièrahal hebben dit jaar ook een kuiken groot weten te brengen, zo weet het Vriendennieuws te vermelden.

Vrienden voor het leven

Foto: Robert Post (BB-Facebook). Archieffoto.

Het mutatieoverzicht van het Vriendennieuws stelt ons op de hoogte van enkele sterfgevallen die dusver nog niet vermeld waren op Blijdorper Bende. In Noord-Amerika zijn in de loop van het derde kwartaal van 2020 een wasbeer en een poolvos overleden. Beide dieren waren al goed bejaard. Zoals al eens in eerdere editie van Kort Nieuws vermeld werd, geldt voor deze twee soorten dat er ieder jaar weer mensen zijn die jonge individuen weten te bemachtigen en als huisdier proberen te houden. Aanvankelijk schattig, maar als ze ouder worden… Het is het welbekende verhaal en vaak komen dit soort afgedankte dieren terecht bij Stichting AAP. Zij kampen echter regelmatig met ruimtegebrek en dan springt Diergaarde Blijdorp graag bij. Daarom wordt er ook niet gefokt met ze. Ook is er een overlijdensbericht voor een vrouwelijke ringstaartmaki. Verder is Californische zeeleeuw Toos helaas opgenomen in het mutatieoverzicht. Ze is 24 jaar oud geworden, een respectabele leeftijd. Uit respect voor de Vrienden van Blijdorp hebben wij een paar weken gewacht met het delen van de nieuwtjes uit het Vriendennieuws. Wil jij direct op de hoogte worden gebracht van de actualiteit? Word dan lid van de vereniging!

Koolhydraten

Heb je wel eens een smoothie met tarwegras op? Het schijnt zeer voedzaam te zijn, al drinken de meeste mensen het niet per se voor de smaak. In Diergaarde Blijdorp is het plantje echter niet aan te slepen, want het is het nieuwe lievelingskostje van de gelada’s. Zoals je vast niet ontgaan zal zijn, hebben deze dieren vakkundig ieder grassprietje rondom het Roofdieren-Gebouw opgegeten sinds ze hier in 2018 werden losgelaten. De dieren kregen vanaf het begin al extra groenvoer en bij het inzaaien van het gras was gekozen voor een van de meest onvernietigbare grassoorten van Nederland, maar het mocht niet baten. Het is een gemis voor de dieren, want van nature grazen ze dag in, dag uit op de hoogvlaktes van Ethiopië. Zitten, plukken, eten, een stukje opschuiven, weer plukken, weer eten. Het is zo’n prominente bezigheid dat deze soort geen rode derrière geëvolueerd heeft om de dames te imponeren, zoals hun nauwste verwanten, de bavianen, maar een rode borst. De botanisten van Blijdorp hebben echter iets gevonden op de grasschaarste. Achter de schermen zaaien ze bakken in met tarwegraszaadjes en na een kleine week kunnen de platen bij de gelada’s geplaatst worden, om daar met precisie geplunderd te worden. Abonnementhoudersblad De Giraffe meldt dat er inmiddels een hele kas gewijd is aan de grasvoorziening van de gelada’s. Oh, en nu we het toch over de botanische afdeling hebben: zij houden er tegenwoordig een eigen podcast op na, ‘BlijdorpOpGroen’. Zeker een aanrader!

Foto: Jan de Groen (Algemeen Dagblad)

Kort Nieuws #107

Buitenspelen

Foto: Rob van Eijk (BB-Facebook)

De jonge zwarte neushoorn mag nu ook het buitenverblijf verkennen! In het stamboek van deze bedreigde diersoort is pas twee keer eerder een geboorte in Nederland vastgelegd, Blijdorp had in de jaren ’60 de primeur. Een menigte van journalisten was dan ook aanwezig bij het persmoment toen de kleine, nog naamloze meid voor de tweede keer naar buiten mocht. De zwangerschap van Naima werd door veel mensen gevolgd op de webcams online. Moeder Naima en de kleine spelen graag samen door sprintjes te trekken met z’n tweeën. Een vertederend aanzicht! De zwarte neushoorns zijn alleen buiten zichtbaar: als ze binnen staan, is de bezoekersruimte voor de rust gesloten.

Erkenning

ZooNation heeft Blijdorp’s Arctica opgenomen in de top 10 beste ijsberenverblijven ter wereld. Het in 2008 geopende perk wordt geprezen voor het natuurlijke landschap waar de ijsberen natuurlijk verdrag kunnen vertonen, maar ook comfortabel kunnen rusten. Ook de grote ruiten bij de bassins worden uitgelicht. Sinds de terugkeer van de ijsberen in Rotterdam is de vrouwelijke ijsbeer Olinka al twee keer bevallen, de eerste keer van Vicks (die vijf jaar geleden nog de wereld over ging toen hij per ongeluk een van de ruiten zwaar beschadigde) en eind 2014 van de ijsbeer-tweeling Sizzel en Todz. Met het overlijden van de mannelijke ijsbeer Eric een tijd terug lijkt er voorlopig echter een eind te komen aan het foksucces. Voor de tweeling wordt tevens nog steeds een onderkomen gezocht.

Onderhuurders

Op meerdere plekken in de tuin hebben dieren gezelschap gekregen van vogelsoorten die ze in het wild ook zouden kunnen tegenkomen. Langs de hoofden van de okapi’s scheren, naast onder andere toerako’s en exotische spreeuwen, nu ook bruine muisvogels. De roelroels in Taman Indah leven nu samen met enkele jonge Balispreeuwen en in het verblijf van de van de slurfhondjes wonen nu ook sneeuwkaptapuiten, vermoedelijk zullen zij op termijn in de Krokodillenrivier geplaatst worden. Bij de volière van de grote textorwevervogels lopen op de grond nu naast Kaapse grondeekhoorns ook geelkeelfrankolijnen, een geheel nieuwe diersoort voor Blijdorp.

Slurfje op komst?

Groot nieuws bij de Aziatische olifanten! Trong Nhi is gedekt door Timber. In 2013 werd ze al eens moeder van Nhi Linh, tevens verwekt door Timber. Mannelijke olifanten houden er normaliter een solitair bestaan op na, terwijl de vrouwen en hun jongen in groepjes leven. Omdat olifanten zulke kolossale dieren zijn, past de Diergaarde erg op wanneer de vrouwelijke olifanten bij de bul worden gelaten: bij paringen kunnen de dieren elkaar nog wel eens hard stoten, waardoor op het normale perk het gevaar zou bestaan dat een van de dieren in de gracht valt. Daarom is er een apart ‘dek-perk’ in het midden van het verblijf, zonder grachten aan de rand. Of Trong Nhi daadwerkelijk zwanger is, moet nog blijken: het duurt even voordat dat vast te stellen is.

Respectabele leeftijd

“Twee oudgedienden zijn niet meer”, zo luidt het Vriendennieuws terecht. Twee vogels die de veranderingen in Blijdorp voor bijna een halve eeuw hebben meegemaakt konden niet meer. De vrouwelijke witnekkraanvogel is een vreedzame, natuurlijke dood gestorven op 42-jarige leeftijd. Een van de flamingo’s, een vrouwtje van 46, is geëuthanaseerd. Het lukte haar niet meer om op te staan.

Haat-Liefde relatie

Foto: Rob van Eijk (BB-Facebook). ”We zijn weer even samen!”

De Komodovaranen zijn weer samen in het Aziëhuis. Er zijn al foto’s van een dekking verschenen. Afgelopen jaar is besloten dat het beter is dat de mannelijke Komodovaraan in het oude in verblijf in de Rivièrahal verblijft, terwijl het vrouwtje in de Maleise Bosrand woont. Dat verblijf is in 2012 door de Vrienden van Blijdorp gerealiseerd, maar bleek eigenlijk slechter dan hun oude onderkomen. In het oude verblijf konden ze graven, het was aangekleed met echte planten en er was meer loopruimte voor het paartje. In het Aziëhuis joegen de twee elkaar op en wanneer het rolluik naar beneden was om de varanen te scheiden, waren de twee ruimtes alsnog kleiner dan wenselijk. Het duo heeft zich al bewezen en nageslacht is niet echt meer nodig op hun leeftijd, maar paringen zijn wel noodzakelijk voor de gezondheid van het vrouwtje. Rond de eisprong worden de twee dan ook tijdelijk samengebracht.

Als een vis in het water

De staf van het Publiekslab in het Oceanium is in hun nopjes: laatst is een aantal bijzondere visjes binnengekomen. Het gaat om de oranje-blauwgekleurde mandarijnvissen, glinsterende zandhapgrondels, de unieke symbiosegarnalen en meerdere kreeftjes. Tevens is er een groep jonge neerkijkers (eveneens een vissensoort) aangekomen, die zijn geïntroduceerd bij hun soortgenoten in de Mangrove.

Goerami-Drama

De soap rond de goerami’s is tot een einde gekomen. Eind 2017 kwam uit Artis een soortgenoot voor de temperamentvolle dame, maar het wilde maar niet boteren. Ze was al flink verminkt door schermutselingen met de andere vissen in het aquarium en toen eindigde de ontmoeting nog eens in een knallende ruzie. Een tweede introductie laatst bleek eveneens onsuccesvol. Omdat langer apart houden van de gehavende vrouw geen optie was, is besloten haar te euthanaseren. De leegte in Taman Indah is inmiddels opgevuld met een nieuwe school schuttersvissen.

Bass Rock

Het verblijf bij de entree van het Oceanium, de replica van de Schotse rots Bass Rock, is hoofdzakelijk bekend door de vogelsoorten die er nestelen: papegaaiduikers, zeekoeten, noem maar op. In het bassin zwemmen echter ook zeebaarzen en zeebrasems, maar zij kampen momenteel met parasieten. Medicatie in het voer heeft niet mogen baten, dus er liggen momenteel twee opties op tafel. Eén mogelijkheid is dat het zoutwater geleidelijk wordt vervangen door zoet water. De inwoners van het verblijf kunnen daartegen, maar de parasieten niet. Het is echter ook funest voor de filters. De andere mogelijkheid is het separeren van de vissen in een tank achter de schermen en ze daar behandelen. Na drie maanden zouden de parasieten dan verhongerd zijn. Deze optie heeft momenteel de voorkeur.

In de lappenmand

Gorilla Annet, inmiddels een hoogbejaarde mensaap, zat even niet zo lekker in haar vel. Ze at alleen nog maar zacht eten, reden voor nader onderzoek. De dierenarts moest maar liefst 10 tanden en kiezen trekken. Ook werden er wat onschuldige vetbultjes op haar rug gevonden. Dankzij een paracetemolkuurtje is ze gelukkig weer helemaal de oude nu.

Burenruzie

In de meest recente editie van het Vriendennieuws wordt vermeld dat de grote koedoe’s en netgiraffes voorlopig niet meer samen naar buiten mogen. Jarenlang leefden deze Afrikanen vreedzaam samen, maar in 2017 sloeg ineens de vlam in de pan en haalde koedoeman Nico flink uit naar giraffe Banio. Hoewel ze allebei met de schrik zijn vrijgekomen, vrezen de verzorgers nu dat Nico – als hij weer eens op oorlogspad is – precies weet hoe hij een langnek moet tackelen. Hoe nu verder? Koedoe’s zijn sociale dieren, dus hem apart zetten is geen optie. Andere dierentuinen zitten ook niet te wachten op een temperamentvolle inwoner die voor het fokprogramma genetisch gezien niet zo interessant is. Totdat er een passende oplossing is gevonden, zullen ze om de beurt naar buiten moeten.

Foto: Josien de Vries (BB-Facebook)