Nieuw in Diergaarde Blijdorp: de Noord-Afrikaanse doornstaartagame (Uromastyxacanthinura). Deze soort is sinds kort te zien in de Krokodillenrivier, in het verblijf waar voorheen een Soedanese schildhagedis woonde. Doornstaartagamen worden gekenmerkt door vrij veel uiterlijke diversiteit tussen individuen en danken hun naam aan hun stekelige staart. Het zijn echte woestijnspecialisten die lang zonder water kunnen. Ze graven diepe holen, waar de temperatuur gematigder is. Naar verluidt blokkeren ze met hun stevige staart de ingang van hun hol als ze aangevallen worden.
Logeerpartij
Foto: Danny Noorman (BB-Facebook)
In de hoofdstad wordt het Artis-Aquarium gerenoveerd en dat betekent dat ook de inwoners tijdelijk moeten uitwijken. In de juni-uitgave van het Vriendennieuws, dat recentelijk online geplaatst is, wordt medegedeeld dat Rotterdam voorlopig onderdak biedt aan enkele Atlantische pijlstaartroggen, een stierkophaai en vier luipaardhaaien. De haaien zijn geplaatst bij hun soortgenoten in het Kelpwoud-bassin, in de hoop dat er voor nageslacht gezorgd wordt. De Krokodillenrivier is verrijkt met een giraffemeerval, een Senegalese kwastvinsnoek en een Afrikaanse longvis. De eerstgenoemde is slechts een tijdelijke logé, maar de twee oervissen mogen hun oude dag in Blijdorp slijten. Helaas heeft dat voor de longvis niet lang mogen duren, want het dier is bezweken aan een tumor. Uit respect voor de Vrienden van Blijdorp wacht Blijdorper Bende altijd even met het delen van de updates uit het Vriendennieuws. Wil je dit kwartaalblad kunnen lezen zodra het gepubliceerd wordt? Word dan lid van de vereniging!
Manege
Eveneens tijdelijk aanwezig in Blijdorp is het kortsnuitzeepaardje. Tijdens een storm eerder dit jaar was een viertal aangespoeld en door de dierenambulance naar de Diergaarde gebracht om te revalideren. Het gaat goed met ze en momenteel wordt gewerkt aan de benodigde papieren om ze weer terug te brengen naar de Noordzee.
Diverse pluimage
Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)
Ook de vogelafdeling zit niet stil. De Braziliaanse tangara is voor het eerst sinds de aanvang van de coronapandemie weer te bezichtigen in de Victoria Serre. Met hun felrode verenkleed is het ongetwijfeld een van de kleurrijkste vogeltjes in de Diergaarde. Tijdelijk afwezig in de Okapi-Volière zijn de kroonparelhoenders. Het Vriendennieuws sprak nog over de komst van een mannetje, maar bronnen melden dat beide dieren kort na de publicatie van het blad overleden zijn. Een vrouwelijke soldatenara, een van de acrobaten van de Vrije Vlucht Voorstellingen, heeft het park verlaten om in het buitenland gekoppeld te worden aan een mannetje. Er wordt nog gezocht naar een nieuwe hamerkop, omdat het vrouwtje in de Gierenrots-volière onverwachts gestorven is. Ook wordt in deze volière gerouwd om een mannelijke witruggier en is een vrouwelijke maraboe uitgezwaaid naar Hongarije. Wel zijn de witkopgieren weer te zien, zij zaten eerst achter de schermen met hun dochter. In de Eurazië-biotoop is een flamingovrouwtje bezweken op 61-jarige leeftijd. Beter nieuws is er bij de kroeskoppelikanen en koningspinguïns, daar zijn kuikens uit het ei gekropen.
Meer mutaties
Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)
Ook een drukte van belang bij de zoogdieren. Blijdorp wacht op de komst van een nieuwe mannelijke Mhorr-gazelle uit Spanje, nadat Jengo in september 2020 overleed. Eind 2019 kwam hij vanuit Berlijn naar de Maasstad. Ook zijn twee jonge bokjes van deze in het wild uitgestorven antilopen verzonden naar ZOO Planckendael. Het park heeft tevens afscheid genomen van vier ringstaartmaki’s. Het betreft (vermoedelijk) de zogenaamde ‘Iza-clan’. In 2018 kwamen deze dames uit Apenheul om samen met hun metgezellen, de Kanto-clan, het nieuwe doorloopverblijf bij het Oceanium te betrekken. Al snel bleek dat deze twee familiegroepen niet door één deur konden en medio 2020 werden Iza en haar dochters definitief achter de schermen geplaatst. Een overlijdensbericht is er bij de baardapen, waar het oude mannetje zijn laatste adem uitgeblazen heeft. Verder zijn ook een wasbeer en een prairiehond gestorven.
Foto: Maxime Stok (BB-Facebook). Menarambo-cichlide in Blijdorp.
De eerste stap van de ‘flitsactie 2020‘ van de Vrienden van Blijdorp is voltooid: bij de uitgang van het Natuurbehoudscentrum in het Oceanium vind je nu een zoetwateraquarium met soorten uit Madagaskar. Het soortbordje, dat het aquarium met stukken hout, planten en een geverfde achterwand flankeert, spreekt boekdelen: vijf vissen komen hier uiteindelijk, en dat zijn niet zomaar exotische goudvissen. De lijst wordt aangevoerd door, zoals op Blijdorper Bende al eerder gespeculeerd werd, de damba-cichlide (Paretroplus damii): een dier dat al snel 30 centimeter of langer kan worden van kop tot staart. Ze leven in rivieren in Noordwest-Madagaskar, waar ze zich voornamelijk voeden met slakken. Op de Rode Lijst staan ze als ‘kwetsbaar’ vermeld vanwege hun beperkte verspreidingsgebied en de lokale visserij. Een soort die uit hetzelfde problematische gebied komt en bovendien moet leren omgaan met de bouw van een dam in hun habitat, is de kwetsbare Andapa-cichlide (Paratilapia polleni andapa). De volwassen exemplaren van deze soort zijn gitzwart met vele kleine witte stipjes, een werkelijk prachtig aanzicht. Verder wordt de Grandidiers cichlide (Ptychochromis grandidieri) uit Oost-Madagaskar genoemd, zij houden er een iets simplistischer uiterlijk op na met hun gelige schubben en wat zwarte vlekken. Zij zijn in slechts vier Europese dierentuinen te zien en hebben het geluk dat ze niet als bedreigde diersoort te boek staan, al geeft het IUCN openlijk toe dat er eigenlijk te weinig data bestaan om dat hard te maken. Deze drie soorten zijn nooit eerder in Blijdorp te zien geweest en helaas is dat ook nu nog zo: de enige inwoners die al daadwerkelijk in het aquarium zitten, zijn de kotsovato-cichliden (kwetsbaar) en menarambo-cichliden (kritiek bedreigd). Wat jongere individuen van deze soorten waren eerder al losgelaten in een van de andere aquaria in het Natuurbehoudscentrum en hebben daar tevens geprobeerd om zich voort te planten. Veelbelovend!
Mutatierubriek
Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). De nieuwe Chileense poedoe.
Romantiek in de Andes? Bij de Chileense poedoes heeft een wissel plaatsgevonden. Begin 2019 arriveerden hier twee broertjes, maar nu heeft een van de twee heren plaats moeten maken voor wat vrouwelijk schoon. Ze is te herkennen aan haar afwezige gewei – al duurt het wellicht niet heel lang meer voordat de heer de zijne afwerpt, waarna het onderscheiden van de dieren een pittige taak wordt. Verder is, inmiddels alweer enige tijd geleden, een kuiken gemeld bij de sneeuwkaptapuiten: charmante en lawaaierige vogeltjes met een oranje buik die maar in zo’n twintig Europese dierentuinen worden gehouden. Ze leven vooral in in landen ten westen van de Congo-rivier, zoals Togo en Gabon, maar ook in minder beboste regio’s rondom het Victoriameer. In Blijdorp delen ze een verblijf met de populaire steppeslurfhondjes. Recenter is de geboorte van een Mhorr-gazelle, tussen verblijven van de de leeuwen en gieren. Het is (als mijn wiskundevaardigheden me niet in de steek laten) nummer vier dit jaar. In 2015 keerde de Mhorr-gazelle, na vier decennia uitsluitend in gevangenschap bestaan te hebben, terug naar de wildernis van de Westelijke Sahara dankzij het harde werk van Europese dierentuinen en een donatie van UNESCO. Tot slot nog een kleine huishoudelijke mededeling namens de Maleisische wandelende bladeren: het gezin is verhuisd naar een terrarium achter de schermen, waar ze nu samenwonen met acht jonge dieren uit Chester Zoo. Op hun oude adres is nu een tweede groepje Britten te vinden, de reden voor de wissel is niet bekend.
Kuddegedrag
Screenshot: Diergaarde Blijdorp (DB-Facebook)
Nieuw in Diergaarde Blijdorp: de helmparelhoen (Numida meleagris). Een flinke groep van deze grondbewonende vogels is laatst voorgesteld aan de ringstaartmaki’s bij het Oceanium. Ze leven vredig samen, al houden ze elkaar wel strak in de gaten. Eind 2018 financierden de Vrienden van Blijdorp de bouw van dit doorloopverblijf, dat de entree moest worden voor de door de COVID-19 geannuleerde Eilandhoppen-kas. Het eindresultaat getuigde van ongelofelijk oog voor detail: van de kleur van het bezoekerspad tot de vormgeving van de rotsen en de beplanting, alles kon gekoppeld worden aan een educatieve totaalbeleving van Madagaskar. Hoewel dit Oost-Afrikaanse eiland natuurlijk vooral bekend staat om zijn maki’s, is hier nog veel meer te vinden: zo is het qua schildpadden en kameleons een van de meest diverse plekken op de planeet en ook wat betreft vissen en landzoogdieren is het een veelal ondergewaardeerde schatkist. Helaas behoort het ook tot de armste landen ter wereld en het merendeel van de endemische diersoorten staat nu als bedreigd op de Rode Lijst. Nu Eilandhoppen echter van de baan is, lijkt de Diergaarde het over een andere boeg te gooien: de helmparelhoen komt immers in bijna heel Afrika voor, maar opvallend genoeg niet op Madagaskar. Wel is het zo dat ze hier al lange tijd als invasieve immigranten aanwezig zijn in gebieden die meer op de savannes van het vasteland lijken. Daartoe behoort ook zeker de habitat van de ringstaartmaki. Net als hun verblijfsgenoten zijn helmparelhoenders nogal vocaal. Ze zijn verwant aan de kroonparelhoenders in de Okapi-Volière, al zijn helmparelhoenders in circa tien keer zo veel dierentuinen aanwezig.
Ruim baan voor zwaargewichten
Foto: Wianka Keij (BB-Facebook)
Afgelopen weekend werd het winterlezing-seizoen van de Vrienden van Blijdorp afgetrapt. Bij een webinar vertelde curator Harald Schmidt, samen met assistent-fokcoördinator Jeroen Kappelhof, over de ‘oorlog’ tussen Irma en Trong Nhi, de riskante capriolen van Fahim, de evolutie van dierenwelzijn en verzorgerschap, de verschuivende sex-ratio in het fokprogramma en de rol van dierentuinen bij een potentiële ‘genetische restauratie’ van wilde olifantenpopulaties. Er kwamen ook bijzondere beelden voorbij van de Dikhuidenvleugel in de jaren ’70 en als klap op de vuurpijl werd een eerste schets van het toekomstige olifantenverblijf getoond. Hier op Blijdorper Bende zullen we echter nog even wachten met het bespreken hiervan, uit respect voor de Vrienden. Extra leden zijn met het huidige economische noodweer immers harder nodig dan ooit tevoren! Daarom willen we jullie op het hart drukken dat een lidmaatschap van de vereniging Vrienden van Blijdorp, wat je nog geen vijftig euro jaar kost, het geld meer dan waard is. Als je je nu inschrijft voor 2021, krijg je het restant van dit jaar gratis! Je kan dit soort lezingen, waarvan er begin volgend jaar nog twee georganiseerd worden, live bijwonen en je vragen laten beantwoorden door de experts. Ook krijg je vier keer per jaar het Vriendennieuws op de deurmat, een tijdschrift waarin artikelen worden geschreven in nauwe samenwerking met de verzorgers en projectontwikkelaars die werken aan de toekomst van de Diergaarde. Klik HIER om naar de website van de Vrienden te gaan en onthoud zoals altijd: vrienden maken het verschil!
Buiten Blijdorp
Een lichtpuntje in wat een lastige maand voor DierenPark Amersfoort geweest is: olifant Kina is donderdagochtend bevallen van een meisje, Yindi, na een zwangerschap van bijna twee jaar. We besloten om de stamboeken in te duiken en wat blijkt? Het is een mini met Rotterdams bloed! Haar opa en oma, van moeders kant, zijn Indra en Alexander. Ja, de Alexander die hier niet alleen Bangka en Trong Nhi heeft verwekt, maar ook Senang, Anak, Sibu en Tonya! Lang verhaal kort, onze Faya is een half-nicht geworden! Ook oma Indra is niet zonder een vleugje Maasstad: haar vader (en dus de overgrootvader van de spruit) is namelijk Ramon, die haar in ’97 heeft verwekt bij Khine War War, toen zij in Blijdorp bleef logeren. Indra is daarmee het jongste nog levende kind van Ramon. Overigens is het niet een en al polder-DNA: Yindi’s vader is de Franse Maurice, die afstamt van twee in het wild geboren dieren.
Foto: Hart van Nederland (hartvannederland.nl). Moeder en kind zijn HIER live te volgen.
De overheid laat dierentuinen niet geheel aan hun lot over, zo blijkt uit het derde steunpakket voor de bedrijven die het zwaarst getroffen zijn door de pandemie. Nederlandse dierentuinen staan zeker op dat lijstje: door de wekenlange sluitingen, beperkte bezoekersaantallen en weggevallen partners verliezen zij dit jaar collectief 132 miljoen euro aan omzet. Het is een bijgestelde prognose sinds de Nederlandse Vereniging van Dierentuinen in juli een geschat omzetverlies 150 miljoen rapporteerde. Toen vroeg de branche-organisatie om 110 miljoen euro van de overheid. Het Rijk komt nu met een potje van 39 miljoen om parken die faillissement moeten aanvragen financieel te ondersteunen. Alleen instellingen die in het bezit zijn van een dierentuinvergunning, bij de Kamer van Koophandel ingeschreven staan als dierentuin, plantentuin of kinderboerderij en die financieel gezond waren voorafgaand aan de crisis, kunnen aanspraak maken op de tegemoetkoming. De precieze invulling van de regeling wordt momenteel uitgewerkt. Directeur Erik Zevenbergen van Diergaarde Blijdorp heeft laten weten dat het Rotterdamse dierenpark momenteel uitgaat van een omzetverlies van 17 miljoen in 2020, waarvan zij zelf slechts 7 miljoen kunnen dragen. Diergaarde Blijdorp ontvangt tegenwoordig op een gemiddelde dag slechts 20% van de normale bezoekerscapaciteit. Al met al is deze handreiking een welkom steuntje in de rug, maar Blijdorp is nog niet uit de problemen.
Across the pond
Foto: Greet van Norde (BB-Facebook)
Een nieuweling in het Noord-Amerikaanse themagebied: een jonge poolvos is bij de Rotterdamse groep geplaatst. De reeds aanwezige dieren zijn allemaal mannetjes en vermoedelijk is de nieuweling dat dus ook, maar beide kampen kunnen nog niet echt met elkaar opschieten. Wat opvalt is dat deze poolvos een egaal witte vacht heeft. Dat, terwijl poolvossen in de zomer normaliter een donkere vacht krijgen onder invloed van het toenemende zonlicht. Dat de nieuwkomer nu pas een deel van zijn winterse kledij verliest, lijkt te verklappen dat hij afkomstig is uit een noordelijke dierentuin. Een stukje verderop, op de Prairie, is er ook sprake van uitbreiding: de bizonkudde telt met de geboorte van een mannetje nu maar liefst elf individuen. De moeder is Bep. Vader Aiden heeft vorig jaar ook al twee keer voor nageslacht gezorgd.
In koelen bloede
Foto: Jop Kempkes (BB-Beheer/Facebook)
Ondanks de huidige stand van zaken in Blijdorp is het Natuurbehoudscentrum toch nog een beetje gegroeid. Een van de verblijven die uit de Zee van Cortez stamt, is nu het onderkomen geworden van enkele spinschildpadden. Deze reptielen uit Madagaskar waren al vaker te zien in het Oceanium: zo was de rechterflank van het ploegschaarschildpadden-perk een tijdje afgezet voor enkele spinschildpadden en ook in het centrale ‘glazen huis’ duiken van tijd tot tijd wat jonge exemplaren op. De spinschildpad is een kritiek bedreigde diersoort: van nature komen ze voor langs de zuidwestkust van het Oost-Afrikaanse eiland, een gebied rijk aan doornige struiken. Het vrouwtje legt slechts één ei per nest, wat deze soort sowieso vrij kwetsbaar maakt voor menselijke verstoring. En verstoring, dat is er massaal: Madagaskar behoort tot de tien armste landen ter wereld en de overheid heeft weinig zeggenschap over kwesties als natuurbehoud. De habitat van de spinschildpad is in de periode 1970-2000 gehalveerd door de oprukkende landbouw en in de periode 2000-2012 is zijn resterende leefgebied vermoedelijk wéér gehalveerd. Verder vormt de introductie van niet-inheemse plantensoorten een serieuze bedreiging, net als toenemende menselijke consumptie (nu andere schildpaddensoorten al lokaal uitgeroeid zijn) en de illegale handel voor de Chinese medicijnen- en huisdierenmarkt. Een schrijnend gebrek aan kennis over de spinschildpad maakt internationale actie lastig. Vanuit Tsjechië wordt een Europees Stamboek (ESB) bijgehouden voor de spinschildpadden die in gevangenschap aanwezig zijn om voortplantingssucces te bevorderen.
Tropisch Transport
Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)
De bantengs in de Maleise Bosrand moeten het voorlopig zonder heer stellen. De stier staat momenteel apart in de Spoorwegdriehoek in afwachting van zijn verhuizing naar een ander park. De EEP-coördinator in Chester heeft dat besloten omdat dit mannetje een jong is van een van de dames in de Rotterdamse kudde. Wat er gebeurd is met de volwassen stier die vorig jaar uit Burgers’ Zoo overkwam, is onduidelijk, net als het vraagstuk of deze stier de vader is van de twee bantengs die dit jaar geboren zijn in de Diergaarde. Doordat Blijdorp jaarlijks voortplantingssucces weet te behalen met de bantengs, gaan er wel vaker dieren op transport. Zo is een stier die vorig jaar naar Safaripark Beekse Bergen vertrok recentelijk voor het eerst vader geworden.
Nassen
Foto: Angelique Wubben (BB-Facebook)
De Koedoekraam heeft weer een gedaanteverwisseling ondergaan! Het horecapuntje, gesitueerd tussen de Gierenrots en de weide van de bongo’s, is nu geheel in Afrikaanse sferen gehuld. Nouja, met uitzondering van de afgebeelde Aziatische olifant en hyacinthara… Oh ja, voor zij die zich zorgen maken: geen reden tot paniek, de klassieke vuilnisbak in de vorm van een nijlpaard staat er nog steeds 😉
Klein maar fijn
Foto: Diergaarde Blijdorp (blijdorp.nl)
De Oostvleugel van de Rivièrahal, de Victoria Serre, is nog altijd niet toegankelijk voor bezoekers vanwege de COVID-19-preventiemaatregelen, maar dat lijken de inwoners niet zo erg te vinden. In juli is er namelijk een kroonduif uit het ei gekropen, zo meldt de Diergaarde. De Sclaters kroonduif is een grote blauw-rode vogel uit Nieuw-Guinea. Pas sinds 2018 worden ze gezien als een aparte diersoort in plaats van als variant van de Scheepmakers kroonduif. Er zijn in het wild nog twee andere soorten kroonduiven uit het geslacht Goura, dat een nauwe verwantschap deelt met de manenduif en dodo. Dit is de eerste keer dat er in Rotterdam is gefokt met deze zeldzame vogelsoort sinds er in 2018 een kleintje uit het ei kroop in de Maleise Bosrand. Een interessante observatie op de achtergrond van de bovenstaande foto is dat het erop lijkt dat er een kleine verandering is geweest in de Tropenvleugel: het gaas dat de Van-Harencarspel-volière, met zijn markante groene tegeltjes, van de rest van de Victoria Serre scheidde, lijkt te zijn weggehaald. Dit deel van de Rivièrahal begon zijn bestaan in de jaren ’40 als verblijf voor krokodillen, maar heeft sinds 1965 onder andere paradijsvogels, Hollandse duinvogels, flamingo’s, ibissen, oropendola’s, ara’s en toekans gehuisvest.
-> Update: wat blijkt? Deze foto is ín de Van-Harencarspel-kooi gemaakt, het gaas is er nog altijd. De kroonduiven zijn recent in dit hok geplaatst, samen met de manenduiven en papoeamaina’s.
Mutaties
Foto: Ria van der Graaf (BB-Facebook)
De derde editie van het Vriendennieuws van dit jaar is een feit! Zoals gewoonlijk stond het kwartaalblad van de vereniging Vrienden van Blijdorp vol met interessante behind-the-scenes-verhalen en zelfs directeur Erik Zevenbergen voerde even het woord in een emotionele brief over de kwetsbare financiële situatie van ”ons dierbare Blijdorp.” Bovendien werden er ook enkele nieuwtjes gedeeld die dusver niet gemeld waren op het Blijdorper Bende Blog. Zo is er in juni een slanke lori geboren in het Aziëhuis. Het is de vierde keer dat deze nachtactieve halfapen in Rotterdam voor nageslacht gezorgd hebben. Dat is bewonderenswaardig, want deze bedreigde diersoort wordt in slechts tien andere Europese dierentuinen gehouden. Overlijdensberichten zijn er voor een mannelijke wasbeer, een vrouwelijke zebra en een vrouwelijke wallaby. Verder is er veel berichtgeving afkomstig van de hoefdieren. Bij de bongo’s heeft in de loop van mei en juni een wisseling van de wacht plaatsgevonden: een mannelijke bongo is naar Antwerpen verstuurd, terwijl het Zuid-Franse Montepellier hun mannetje naar Blijdorp gestuurd heeft. Ook bij de Mhorr-gazelles was het een drukte van belang: voorafgaand aan de geboorte van twee mannetjes in mei en juni zijn twee heren van deze kritiek bedreigde diersoort vertrokken naar het Belgische Planckendael. Ze maken daar nu onderdeel uit van een nieuwe mannengroep, die samenleeft met de eveneens kritiek bedreigde addax en Kordofangiraffe. Hoewel ze voorlopig dus niet zullen bijdragen aan het fokprogramma, zijn dit soort mannengroepen wel degelijk zeer belangrijk. Doordat Mhorr-gazelles van nature in harems leven, ontstaat er in gevangenschap een zogenaamd ‘mannenoverschot’. Het vormen van bachelor-kuddes gaat dat tegen. In 2015 keerde de Mhorr-gazelle, na vier decennia uitsluitend in gevangenschap bestaan te hebben, terug naar de wildernis van de Westelijke Sahara dankzij het harde werk van Europese dierentuinen en een donatie door UNESCO.
Ringstaart-Oorlog
Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)
Heden ten dage is het doorloopverblijf van de ringstaartmaki’s niet toegankelijk, maar toen het dat nog wél was, is je wellicht wel eens iets opgevallen: er zat altijd één groepje lemuren buiten en één in het voorste segment van het nachtverblijf. Dat had zo zijn redenen: ringstaartmaki’s zijn onderling pittige beesten. Kibbelen over rangordes en dominantie is een van hun voornaamste bezigheden en vaak lopen de frontlinies bij zulke conflicten precies tussen verschillende families. Zo ook in Blijdorp. Uit Apenheul kwamen in 2018 twee stammen over: de Kanto-clan en de Iza-clan. Eigenlijk heeft het nooit geboterd tussen de twee partijen. Aanvankelijk waren ze in grootte ongeveer gelijk aan elkaar: Kanto had vier dochters en Iza drie. Inmiddels zijn er echter vijf kleine Kanto’tjes geboren en opeens had Iza’s familie wel erg veel vijandigheid om zich heen… De stress eiste zijn tol op een dochter van Iza, Ileen, en zij werd gevaarlijk ziek. Iza’s familie is daarom half mei achter de schermen geplaatst, in de quarantaineverblijven achter het Henri Martinhuis. Het Vriendennieuws meldt dat Ileen al snel weer de oude was dankzij een kuurtje van antibiotica en maagbeschermer. Het is niet bekend wat het lot van de Iza-clan zal zijn. Tip: uit respect voor de Vrienden van Blijdorp hebben wij een paar weken gewacht met het delen van de nieuwtjes uit het Vriendennieuws. Wil jij direct op de hoogte worden gebracht van de actualiteit? Word dan lid van de vereniging!
Buiten Blijdorp
Foto: Josien de Vries (BB-Facebook)
Hoe gaat het nu met… De araparkieten? Als je het idee hebt dat de aravolière er dit jaar een beetje leeg uitziet, heb je geen ongelijk. De laatste araparkiet, een mannetje, is in januari namelijk verhuisd naar de Exmoor Zoo in Groot-Brittannië. Het dierenpark heeft aan Blijdorper Bende laten weten dat zij en Rotterdam de laatste twee dierentuinen in Europa waren die probeerden te fokken met deze bedreigde vogelsoort uit Mexico. Vorig jaar hebben de twee araparkieten van de Exmoor Zoo een dochter verwekt en toen het laatste vrouwtje in Blijdorp wegviel, was de keuze om het mannetje op transport te doen snel gemaakt. De Rotterdamse emigrant is aan het volwassen vrouwtje gekoppeld en zij hebben inmiddels voor nageslacht gezorgd! Het geslacht van het kuiken is nog onbekend, maar mogelijkerwijs kan dit jong gematched worden met die van vorig jaar om zo nog een generatie te realiseren. Het is geen ideaal koppel vanwege hun verwantschap, maar veel andere opties zijn er niet zolang er geen andere araparkieten opduiken in privécollecties of overzeese dierentuinen. Er zijn nog maar 2.000 tot 3.000 araparkieten in het wild.
Foto: Exmoor Zoo (Facebook). Dit jaar geboren araparkiet.
Nijlganzen, roodwangschildpadden, muskusratten: er zijn best wat ongewone dieren te vinden in en rondom de slootjes van menig stadspark. Toch trok één verschijning laatst wel erg de aandacht: is dat een otter? Dat is juist: wie een frisse neus haalt in het Vroesenpark, loopt nu de kans op een encounter met Igor, de otterman die normaal gesproken in de Chinese Tuin van Blijdorp verblijft. Hoe hij exact naar buiten geklauterd is, is onduidelijk, maar vrouwtje Jacky en de kleine Jacco hebben het hem in ieder geval niet nagedaan. Het lijkt erop dat hij nog wel even op vrije voeten blijft, want otters zijn heer en meester in het water. Daar komt nog eens bij kijken dat er momenteel geen mankracht beschikbaar is om hem in het nauw te drijven. De hoop is dan ook dat hij in een van de vallen met eten erin zal wandelen, maar vooralsnog neemt hij genoegen met de vis die hij er zelf kan vangen. Dat het hem inmiddels al een week goed afgaat, is logisch: zijn soortgenoten zijn ook te vinden in Nationaal Park Weeribben-Wieden, de wateren van noordelijk Nederland en zelfs her en der in het Groene Hart! Is de otter nu ook permanent terug in Rijnmond?
Nec dulce et decorum est…
Foto: Taman Indonesia
Aansluitend op recente besluiten van het kabinet is de heropeningsdatum van Blijdorp opgeschoven. Noemde de Diergaarde vanochtend nog 28 april als streefdatum, inmiddels staat op blijdorp.nl dat de maatregel ‘voor onbepaalde tijd’ van kracht is. Neem voor vragen over de geldigheid van eerder geboekte kaartjes en over financiële compensatie contact op met de Diergaarde zelf. Het goede nieuws is dat Diergaarde Blijdorp, net als de meeste andere grote namen in de dierentuinwereld, best wat noodfondsen achter de hand heeft om deze financiële klap mee op te vangen. Zolang het hoogseizoen niet getroffen wordt, is de schade te overzien. Het bespreken van dit onderwerp kan natuurlijk niet zonder toe te geven dat veel kleinere dierentuinen zoals De Oliemeulen en Berkenhof wel degelijk in geldnood verkeren. Zoovaria heeft een actie op touw gezet om ook hen door de crisis heen te helpen, klik HIER als je geïnteresseerd bent in bijspringen. Veel parkjes hebben ook zelf acties op touw gezet, zo is Blijdorper Bende nu de trotse adoptant van een rijstvogel in Taman Indonesia! Als je de Rotterdamse Diergaarde mist, hoef je je overigens niet te vervelen voorlopig: onder de noemer #OndertussenInBlijdorp plaatst de dierentuin regelmatig updates op YouTube!
Kleine hoorntjes…
Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). Jonge Mhorr-gazelle (archieffoto).
Beschuit met muisjes voor de buren van de leeuwen: de Mhorr-gazelles hebben weer een jong in hun midden. De kleine meid, Mandy, drinkt naar behoren bij haar ervaren moeder Sipke en ook de kennismaking met haar soortgenoten, waaronder haar in oktober uit Berlijn overgekomen vader, Jengo, verliep goed. Er zijn slechts twintig dierentuinen in Europa die deze kritiek bedreigde antilopensoort houden, wat lange tijd hun enige toevluchtsoord was: in de jaren ’70 werd het laatste handjevol dieren overgebracht naar Spanje om de soort voor uitsterving te behoeden. Inmiddels zijn er ongeveer 300 nazaten van hen in dierentuinen te vinden, voor het grootse deel in Europa, en in 2015 werd een poging gedaan tot herintroductie in het wild. Met subsidie van het UNESCO Mens- en Biosfeerprogramma werd sinds 2008 een groepje Mhorr-gazelles in een omheind gebied van 600 hectare in de Westelijke Sahara op touw gezet. Hoewel zwerfhonden en stropers het gezelschap na hun vrijlating in 2015 al snel halveerden, is toen gebleken dat deze dieren uit gevangenschap alsnog beschikken over een bewonderenswaardig overlevingsinstinct. Wordt vervolgd!
… En kleine geweitjes!
Nog meer geboortenieuws bij de hoefdieren: er is weer een klein kuifhertje ter wereld gekomen. Het kersverse gezin verblijft aan de rand van de Chinese Tuin en hun dochter is Stella gedoopt. De geschiedenis van het kuifhert in Blijdorp begint in 1992, het jaar van het grote dierentransport vanuit Shanghai. In ruil voor de belofte dat Blijdorp uiteindelijk een gorillagroepje zou terugsturen, kwamen enkele unieke soorten uit China over. Het merendeel van die soorten zou later door sterfte en verhuizingen weer uit het bestand verdwijnen, maar deze kuifhertjes lagen ten grondslag aan een mateloos succesvol Europese fokprogramma. Al in 1995 sloegen de kuifhertjes er voor het eerst in een jong groot te brengen. Sinds 2015 heeft Blijdorp dan ook dankbaar de taak van stamboekhouder op zich genomen, waarmee de dierentuin de kuifhertjes van dertien andere parken overziet.
Foto: Josien de Vries (BB-Facebook). Jong kuifhertje (archieffoto).
Foto: @jennydierenfoto (BB-Insta). ”Dit kleine hoopje is een pasgeboren otter!”
Is het geen snoesje? De nieuwe titeldrager voor ‘jongste inwoner’ van de Rotterdamse dierentuin is nu een otter: vandaag doken er foto’s op van het kleintje. De kersverse ouders, Jacky en Igor, wonen nog geen drie maanden in hun liefdesnestje in de Chinese Tuin. Uit de draagtijd van twee maanden blijkt dat het stel zich al snel op hun gemak voelde in Blijdorp. Moeder Jacky, zeven jaartjes jong inmiddels, is zelf ook ter wereld gekomen in de havenstad: toentertijd verbleven de otters nog tegenover het Roofdieren-Gebouw. Pasgeboren otters zijn zo’n vijftien centimeter lang en kunnen pas na een maand voor het eerst hun ogen openen. Waarschijnlijk duurt het dus ook nog wel even voordat de voltallige otterfamilie zich in het bassin zal wagen.
Kraambezoek
Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook)
En daar blijft het niet bij! Er is weer een Mhorr-gazelle geboren. Deze uiterst zeldzame hoefdieren, uitgestorven in het wild, verblijven naast de leeuwen. Het bestand van het Natuurbehoudscentrum is uitgebreid met een van de drie jonge Henkels bladstaartgekko’s die achter de schermen uit het ei zijn gekropen. Hij verblijft, net als zijn ouders, in het wandrek, maar heeft wel een eigen stek toegewezen gekregen. Deze Malagassische reptielen hebben een bijzondere camouflage, wat een vloek en een zegen is: aan de ene kant zijn ze vrijwel onmogelijk te vinden voor roofdieren, maar hun bizarre uiterlijk maakt ze des te gewilder op de huisdierenmarkt. In nog geen vijftien Europese dierentuinen zijn ze te zien. Hopelijk vallen er de komende tijd nog meer geboortes te melden vanuit de Diergaarde: de vrouwelijke ringstaartmaki’s bij het Oceanium hebben sinds kort een heer in hun midden.
Mensenmassa
Normaal gesproken is het doordeweeks heerlijk rustig in het park, maar hoe anders was dat op 6 november! De kop van RTV Rijnmond liegt er niet om: ”Alle hens aan dek op drukste dag in Blijdorp ooit”. In het kader van de landelijke docentenstaking mochten kinderen gratis naar binnen en aan die oproep werd klaarblijkelijk volop gehoor gegeven. De eindstand was 15.118 man, een getal dat in het verleden alleen is overtroffen wanneer er spectaculaire geboortes waren geweest of het park extra lang geopend was. Om alle bezoekers te kunnen bedienen, werden zelfs kantoormedewerkers ingezet bij de horecapunten.
Buiten Blijdorp: hoe gaat het nu met…
Foto: Tiergarten Nürnberg (tiergarten.nuernberg.de). Thomas in 2018.
… gorilla Thomas? Voor zij die het vergeten zijn: Thomas kwam op de valreep van 2002 ter wereld en was het eerste kind voor Tamani, een groepslid dat nog altijd te zien is in Blijdorp. Zijn vader is Ashmar en aan die kant van de stamboom treffen we ook (‘onze’) oma Annet en de welbekende Ernst. Afijn: in 2009 was het tijd voor Thomas om op zijn eigen benen te staan en verruilde hij de polder voor het zonnige Valencia, waar hij lid werd van een mannengroep. In 2018 verloor de dierentuin van Neurenberg echter hun zilverrug en de stamboekhouder bepaalde dat Thomas, inmiddels uitgegroeid tot een echte spierbundel, aan de beurt was om een familiegroep te gaan leiden. De groep aldaar reageerde kalm op zijn komst en, zo laat de dierentuin weten, is nog even rustig nu Thomas voor het eerst vader is geworden! In de vroege uurtjes van 4 november troffen de verzorgers niet één, maar twee jonge mensapen aan. Een van de jongen heeft het niet gered, maar vrouwtje Habibu draagt nu voortdurend een kleintje met haar mee. Dat maakt het wel een flinke uitdaging om het geslacht te bepalen en een naam laat dan ook nog even op zich wachten. Speciaal voor zij die Thomas hebben gemist: het onderstaande filmpje laat zien hoe groot de zilverrug wel niet is geworden!