Dat zijn dierentuindirecteur Erik Zevenbergen en Vrienden-voorzitter Marcel Kreuger, zo lieten ze vandaag weten. Nadat het nieuwe geladaverblijf donderdag al in besloten kring officieel ingewijd werd, mochten vandaag de Vrienden van Blijdorp – goed voor een bijdrage van van €50.000 – ook een kleine openingshandeling verrichten. ”Een rots in de branding”, zo omschreef Zevenbergen Blijdorp’s trouwe achterban die de Diergaarde al 55 jaar met geld en goede wil ondersteunt.
De ceremonie maakte onderdeel uit van de ‘Vriendendag’ die georganiseerd werd, die verder bestond uit een borrel en enkele vlooienmarkten. Als dank voor het bekostigen van twee kunstrotsen werd aan Marcel Kreuger een bordje overhandigd, dat later bevestigd zal worden aan het soortbordje. Overigens liep de Vriendendag niet helemaal zoals gepland, want het was de bedoeling dat de vernieuwde Vriendenbazaar vandaag ook geopend zou kunnen worden. Helaas is de vergunning voor de bouw halverwege de constructie weer ingetrokken, dus de oplevering zal nog even op zich laten wachten.
Nu écht de laatste werkzaamheden verricht zijn aan het nieuwe geladaverblijf, kunnen we het eindresultaat beoordelen. Het monumentale Roofdieren-Gebouw is in oorspronkelijke staat hersteld en er zijn nu twee aparte verblijven gerealiseerd: een waar vroeger de leeuwen en tijgers leefden en een waar vroeger de Kattengalerij stond. De perken zijn ingericht als een glooiend grasland met grote rotsblokken en worden overkoepeld door een nestconstructie, die zo ontworpen is dat hij de bestaande curves van het Roofdieren-Gebouw accentueert. De twee kleine kooitjes aan de zijkanten bieden niet langer onderdak aan dieren, maar worden gebruikt voor educatieve doeleinden alsmede delen van het interieur die anno 1940 zijn vormgegeven. Eén van de binnenverblijven, ingericht anno nu, is voor het publiek te bezichtigen. Ook is in één van de rotsblokken een tunnel gecreëerd waarvandaan je door raampjes het verblijf in kunt kijken – je waant je zo tussen de dieren. Voor een uitgebreide foto-impressie, klik HIER en voor een vergelijking van vroeger en nu, klik HIER.
In totaal zijn er nu 12 gelada’s, allen afkomstig uit NaturZoo Rheine, aanwezig in Diergaarde Blijdorp: drie die samen een vrijgezellengroep vormen en negen dieren die samen in een harem leven. Toen de baviaanachtigen een maand geleden voor het eerst naar buiten mochten, was er enige verwarring: waarom zat de familiegroep bij het voorplein van de Rivièrahal en niet, zoals eerder werd gezegd, aan de terrassenkant? Erik Zevenbergen liet aan Blijdorper Bende weten dat de verzorgers daarvoor hadden gekozen omdat de familiegroep momenteel het grootst is en daarom de meeste behoefte had aan een buitenverblijf. Bovendien was het best nog even spannend of de mannengroep succesvol tot stand zou kunnen komen: in de binnenverblijven stonden de heren elkaar naar het leven, dus het leek de verzorgers beter om hen naar buiten te laten aan de iets rustigere zijde. Gelukkig werd het conflict eenmaal buiten bijgelegd en leeft het trio in vrede samen.
Hoewel sommigen het misschien een onnatuurlijke manier van huisvesten vinden, zijn mannengroepen een natuurlijk verschijnsel. Zoals ook wordt uitgelegd door middel van een filmpje in het binnenverblijf, kunnen haremleiders ook van de troon worden gestoten door mannetjes uit zulke groepen. Uiteindelijk zijn het de vrouwtjes die het laatste woord hebben in zo’n conflict. Om de dieren zo natuurgetrouw mogelijk te houden, heeft Blijdorp plannen om dit ook in gevangenschap na te bootsen. Daartoe zijn de binnenverblijven van de mannengroep uitgerust met tunnels, waarmee de dieren via een schuif naar de andere kant geleid kunnen worden. De Diergaarde kan dus besluiten om een extra mannetje bij de familiegroep te introduceren. Deze rivalen kunnen dan vrouwtjes van bestaande harems ‘veroveren’ of zelfs een hele harem in één keer overnemen. Niet alleen stimuleert dit dus natuurlijk gedrag en houdt het de dieren bezig, maar het is tegelijkertijd een slimme manier om genetische diversiteit te waarborgen.
Gelada’s, die dankzij hun uiterlijk vaak voor de bekendere bavianen worden aangezien, zijn de enige apensoort wiens dieet hoofdzakelijk uit gras bestaat. In het wild zijn ze in toenemende mate een zeldzame verschijning, beperkt tot het Ethiopische Hoogland. Overdag besteden ze veel tijd aan grazen en sociale interactie, ’s avonds trekken ze zich vaak terug naar de relatieve veiligheid van de rotskliffen. Niet alleen qua dieet weten ze zich te onderscheiden van andere primaten, ook op het gebied van communicatie laten ze de concurrentie ver achter zich. Ze kennen een wijd scala aan klanken en mondbewegingen die allemaal verschillende betekenissen hebben. Hun bijzondere lipbewegingen worden aangeduid met de term ‘wobbelen’, maar opvallender is het bijna menselijke krijsen van de jongere groepsleden wanneer ze aan het spelen zijn. Wanneer ze bezig zijn met eten, zijn ze erg nauwkeurig met het uitzoeken van de lekkerste grassprieten en schuifelen ze telkens een stukje verder.
De komende tijd zal de geladagroep nog flink worden uitgebreid. Erik Zevenbergen liet aan Blijdorper Bende weten dat er nog twee harems toegevoegd zullen worden aan de familiegroep. Ook de mannengroep zal substantieel worden uitgebreid, maar eerst zal het bestaande drietal nog goed in de gaten gehouden worden om ruzies te vermijden. Het is daarnaast ook nog steeds de bedoeling dat er uiteindelijk manenschapen geïntroduceerd worden in het verblijf, zoals ook is terug te zien aan het ram-spel dat geplaatst is op het terrasje dat is aangelegd op de plek van het vroegere otterverblijf. Overigens wil men eerst eventuele mankementen van het verblijf verhelpen. Zo buigt de botanische afdeling zich momenteel over de grasmat. Hoewel deze nog steeds groen is, hebben de gelada’s al heel wat schade aangericht – ondanks dat ze pas kort buiten zijn en nog met relatief weinig zijn. En dat terwijl het de stevigste grassoort is die de Diergaarde kon vinden!
Foto: Jop Kempkes (BB-Facebook/Beheer)
