Kort Nieuws #182

21 oktober 202221 oktober 2022 blijdorpenaar Kort Nieuws Aziatische Olifanten, Blijdorper Bende, Buiten Blijdorp, Cavia's, Diergaarde Blijdorp, Dikhuidenvleugel, Ezelspinguïns, Falklands, Gierenrots, Hart van Afrika, Indische antilopen, Influenzavirus, Koeneusrog, Koningspinguïns, Maleise Bosrand, Mangrove, Natuurbehoudscentrum, Oceanium, Okapi-Volière, Okapi's, Palawan-Pauwfazanten, Publiekslab, Rivièrahal, RoffaReefs, Savanne, Scheermesvissen, Taman Indah, Zilveren Arowana, Zuid-Amerika, Zwarte Neushoorn

Blijdorp Bouwt

Er wordt druk geklust in de Gierenrots-volière van Diergaarde Blijdorp. Sinds oktober 2021 geldt in Nederland een ophok- en afschermplicht voor vogels die vatbaar zijn voor het griepvirus H5N1. Daarom zijn vrijwel alle doorloopvolières in de dierentuin al geruime tijd gesloten voor bezoekers (met uitzondering van de Okapi-Volière en de Victoria Serre, waar het risico nihil is). De huidige griepgolf onder watervogels is de heftigste ooit in Europa en werd, tot overmaat van ramp, voorafgegaan door soortgelijke langdurige uitbraken. Eerder dit jaar hakte Blijdorp daarom de knoop door: doorloopverblijven worden uitgefaseerd. De ibisvolière, de Grote Vliegkooi en de kleine moerasvolière stonden al op de slooplijst, wat betekent dat alleen voor de Gierenrots en het Flamingo-Strand een oplossing gevonden moet worden. Voor de Gierenrots komt dat nu in de vorm van een totale overkapping van het bezoekerspad met houten schotten en gaas. De kapgieren en hamerkoppen die jarenlang in de bezoekershut nestelden, zullen een nieuwe stek moeten vinden…

Op z’n kop

*Foto: **Diergaarde Blijdorp** (Facebook)*

Betoverend: in het Publiekslab zijn sinds kort tien gestreepte scheermesvisjes (Aeoliscus strigatus) te zien. Hele dagen zwemmen ze met hun kop naar beneden gericht, om zo kleine diertjes uit het water te zuigen. Bij gevaar verstoppen ze zich tussen stekelig koraal of zee-egels. Van nature leven ze rondom koraalriffen in het Indo-Pacifisch gebied. De afgelopen jaren zijn aquariumhouders in heel Europa zich gaan inspannen om te kweken met het scheermesvisje, een spannende ontwikkeling!

Caviacommotie

*Foto: **Danny Noorman** (BB-Facebook). Wilde cavia.*

Diergaarde Blijdorp neemt afscheid van de wilde cavia’s. Na de dood van het laatste individu is hun verblijf bij dat van de huiscavia’s getrokken. Correctie: huiscavia, enkelvoud, want ook dat groepje is door natuurlijk verloop nogal geslonken. De cavia’s zijn een verhaal met een lach en een traan in Blijdorp: baby booms werden steevast gevolgd door schurft-uitbraken. Het is niet bekend of de maatregelen bedoeld zijn om dit probleem eindelijk te verhelpen. Of er een speciale reden was om specifiek bij de wilde cavia’s de handdoek in de ring te gooien, is eveneens onbekend. Wilde cavia’s zijn vrij zeldzaam in dierentuinen, terwijl de huiscavia een gedomesticeerde soort is.

Buitenspelen

*Foto: **Marja Troost-van Dam** (BB-Facebook)*

Is het niet aandoenlijk? De pasgeboren Maxi (vernoemd naar zijn opa, aan vaderskant) mag steeds vaker zijn buitenverblijf verkennen. Het gaat goed met hem en nieuwbakken moeder Faya lijkt steeds meer te wennen aan het ouderschap. Oma Bangka en overgrootoma Irma houden voortdurend een oogje in het zeil. Ook de vorig jaar geboren Radjik lijkt in zijn nopjes met dit speelkameraadje. Een kiekje van de olifantenfamilie wilden we jullie niet ontzeggen!

Bitterzoet

*Foto: **Josien de Vries** (BB-Facebook). Ngwani is de vader van alle okapi’s die sinds 2017 geboren zijn in Blijdorp.*

Verhuizingen horen erbij in de dierentuinwereld. Drie bekende Blijdorp-bewoners nemen binnenkort afscheid van de Maasstad om genetische diversiteit te waarborgen. Allereerst okapi Mhina (2019): zoals wij in mei al deelden, is het de bedoeling dat zij naar de Verenigde Arabische Emiraten vertrekt. De Golfstaten staan bekend om hun ruime, hypermoderne dierentuinen en doen ook mee aan Europese fokprogramma’s. Ook haar vader, Ngwani, gaat op transport. Zijn reistijd zal overigens wat korter zijn, hij gaat naar Frankfurt. In Blijdorp resteren dan de okapi-vrouwtjes M’buti, Mayala en Kisala. Een stukje verderop, bij de Dikhuidenvleugel, wordt ook een transport voorbereid. Zwarte neushoorn Mara (2017) is oud genoeg om gekoppeld te worden en zal binnenkort uitvliegen naar het Duitse Krefeld. Met het vertrek van Mara komt ruimte vrij voor een mannetje van deze kritiek bedreigde diersoort.

Dierentuinen maken het verschil

Wow! Vorig jaar schreven we voor het eerst over ‘RoffaReefs’, de drijvende kraamkamers voor koraalvissen die Diergaarde Blijdorp ontwikkelt. Wie had kunnen denken dat ze nú al hun weg gevonden zouden hebben naar de natuur? In samenwerking met het WWF en Dive Friends zijn enkele prototypes geplaatst in het oudste zeereservaat te wereld, Bonaire National Marine Park in Caraïbisch Nederland. Als er meer vissen rondzwemmen bij het rif, helpt dat met het in toom houden van algen en sponzen. Door klimaatverandering dreigen zij het koraal te verdringen: naar schatting is de Aarde al 50% van haar koraal verloren, wat rond 2030 (bij +1,5 °C) naar verwachting opgelopen zal zijn tot 90%. Dat, terwijl een kwart van al het zeeleven direct afhankelijk is van koraalriffen…

Massa(re)productie

*Foto: **@heerenga_fotografie** (BB-Instagram)*

Deze zomer zijn weer vier koeneusroggen geboren in Diergaarde Blijdorp! Daarmee is Rotterdam, waar in 2010 de Europese primeur behaald werd, nog altijd de onbetwiste koploper in de fok met deze vissensoort. De kleintjes zijn achter de schermen grootgebracht en zijn laatst teruggeplaatst in hun geboortebassin. De koeneusrog staat sinds 2020 als kwetsbaar op de Rode Lijst door systematische overbevissing, met een populatieafname van 40% in slechts drie generaties (veertig jaar).

Bekroning

*Foto: **Diergaarde Blijdorp** (Facebook). Koningspinguïns.*

De Rotterdamse kolonie koningspinguïns is dit jaar weer uitgebreid met twee kuikens! Ze groeien als kool, inmiddels verklapt alleen hun bruine donskleed hun leeftijd nog. De opbrengst bij hun onderhuurders, de ezelspinguïns, bedraagt dit jaar één jong. Het zijn kleinere getallen dan we gewend zijn, maar om woningnood te voorkomen zijn er dit jaar wat eieren weggehaald bij de ouders. Blijdorp is de Europese ‘hofleverancier’ van deze twee vogelsoorten.

Restjes

*Foto: **Rob van Eijk** (BB-Facebook). Palawan-pauwfazant.*

Enkele mini-mutaties: de Palawan-pauwfazanten zijn terugverhuisd naar het Natuurbehoudscentrum. In Taman Indah hadden de dieren erg veel stress. Elders in het Oceanium juist een inwoner minder: er is nu nog maar één arowana te zien bij de kaaiman. Zijn metgezel had in de loop der jaren een veelvoud aan littekens en mankementen opgelopen, van kwaliteit van leven was eigenlijk al enige tijd geen sprake meer. Om maar op een vrolijke noot te eindigen: recent was er weer voortplantingssucces bij de Indische antilopen in de Maleise Bosrand!

Buiten Blijdorp

*Foto: **Darragh Kane** (irishmirror.ie)*

Hoera! In Ierland is voor het eerst een Indische neushoorn geboren, en de trotse moeder is niemand minder dan ‘onze’ Zwatra. In 2012 kwam ze ter wereld als dochter van Namaste en Fanindra en in 2015 vetrok ze naar Frankrijk, waar ze omgedoopt werd tot Maya, alvorens haar transport naar het Zuid-Ierse Fota in 2020. Het jong is een mannetje, de vader van de spruit heet Jamil. Er loopt een namenwedstrijd voor het kleintje. Een halfzusje van Zwatra, Karuna, is nog altijd in Blijdorp te zien, al vertrekt ze waarschijnlijk op korte termijn. Daarmee zou de Indische neushoorn uit Holland verdwijnen.

Kort Nieuws #181

17 september 202218 september 2022 blijdorpenaar Kort Nieuws Amoer, Aziatisch Moeras, Aziëhuis, Baardapen, Balispreeuwen, Banteng, Bass Rock, bizon, Bonte Muskaatduiven, Caraïbisch Café, Coronavirus, Darwin-nandoe, Donderpad, Filipijnse Eenden, Geelkeelfrankolijnen, Gierenrots, Grondeekhoorns, Grote Vliegkooi, Hamerkop, Hart van Afrika, Himalayaglansfazanten, Hutia's, Hyacinthara, Influenzavirus, Komodovaraan, Kroeskoppelikanen, Kroonduif, Kuifseriema, Kwak, Maleise Bosrand, Mantsjoerijse Kraanvogel, Maraboe, Marmertaling, Noord-Amerika, Oceanium, Okapi-Volière, Palawan-Pauwfazanten, Papegaaiduikers, Pinchéaapjes, Platvissen, Prairie, Rivièrahal, Rüppels Gieren, Savanne, Secretarisvogels, Sumatraanse Gaailijsters, Tandkarpers, Toekan, Van-Harencarspel-volière, Victoria Serre, Vicuña's, Vietnamfazant, Vriendennieuws, Weverkopje, Zeeanemonen, Zeebaarzen, Zomertortel, Zuid-Amerika

Bevolkingsregister

*Foto: **Mike Rodenburg** (BB-Facebook)*

Eindelijk! Na eerdere pogingen die op de valreep sneuvelden, is in augustus voor het eerst een secretarisvogel uit het ei gekropen in Diergaarde Blijdorp. Ook voor de ouderdieren is het een primeur, maar het ouderschap lijkt hen goed te vergaan. Omstreeks november gaat het jong op eigen kracht de Gierenrots-volière verkennen, verwachten de verzorgers. De secretarisvogel is een bedreigde diersoort uit de savannes van Afrika. Hoewel de verentooi op hun kop hen een ietwat stoffige naam heeft opgeleverd, is de secretarisvogel een geduchte roofvogel. Het is een havikachtige die geëvolueerd is tot een hoofdzakelijk grondbewonend bestaan met een breed scala aan jachttechnieken. De secretarisvogel werd in 2018 verkozen tot ‘Leukste Nieuwe Diersoort’ bij de Blijdorper Bende Awards.

Als kool

*Foto: **Leo Brentjes** (BB-Facebook). Jonge kroonduif (archieffoto).*

Nog meer heugelijke kuikens! In de Okapi-Volière is Blijdorp in zijn nopjes met de geboorte van een aantal marmertalingen. Deze moerasvogel uit het Middellandse Zeegebied en het Midden-Oosten staat als kwetsbaar op de Rode Lijst. Bezoekers melden daarnaast dat er weer een ’treintje’ geelkeelfrankolijntjes rondhobbelt in dit verblijf. Een stukje verderop, in de Victoria Serre van de Rivièrahal, zijn een Sclaters kroonduif en een reuzentoekan uitgevlogen. En kleine vogels worden groot: acht Afrikaanse maraboes zijn verhuisd van de holding bij de oude vogelshow naar Zie-ZOO in Brabant.

Una paloma… azul?

Ook geboortenieuws bij de Zuid-Amerikanen. Bij de hyacinthara’s is dit jaar weer een ei succesvol uitgebroed. Met een beetje geluk kan je de kleine al zien zitten in de nestkast. Het kuiken uit 2021 staat op het punt om te verhuizen naar een andere dierentuin, meldt Blijdorp. Ook bij de pinchéaapjes in het Oceanium zijn twee pubers uitgevlogen: eentje naar Santillana del Mar, Spanje, en eentje naar Longleat, Groot-Brittannië. Gezinsuitbreiding is er voor de tweede keer dit jaar bij de vicuña’s. De gelukkige ouders zijn wederom Pedro en Kim. De kudde telt nu vijf van deze ‘wilde alpaca’s’. Bij hun verblijfsgenoten, de nandoes, zijn jongen helaas uitgebleven dit jaar.

Andere koers

Diergaarde Blijdorp heeft na meer dan 35 jaar afscheid genomen van de bonte muskaatduif. Deze kustvogel uit Zuidoost-Azië bewoonde tot voor kort de Grote Vliegkooi in het Aziatisch Moeras. De exacte aanleiding voor het verdwijnen van de soort uit het bestand is niet bekend bij Blijdorper Bende. De Grote Vliegkooi is al enige tijd niet toegankelijk voor bezoekers in verband met preventieve maatregelen tegen het coronavirus (2020-2022) en het griepvirus (begin 2020 en weer sinds 2021).

Vacatures!

Blijdorper Bende is op zoek naar twee nieuwe teamleden! Heb je een passie voor fotografie en lijkt het je gaaf om de regie over onze fotowedstrijden te nemen? Of wil je je creativiteit uitleven op onze Instagram? Check snel de uitgebreide omschrijving!

Vriendelijk

*Foto: **A. Kantorovich** (zootierliste.de). Archieffoto.*

Een nieuwe uitgave van Vriendennieuws is weer op de deurmat gevallen, wat betekent dat het vorige nummer nu openbaar gemaakt is op vriendenvanblijdorp.nl. De nieuwtjes die hieronder volgen zijn (grotendeels) afkomstig uit deze juni-editie. Wil jij het tijdschrift kunnen lezen zodra het uitkomt? Word dan lid van de vereniging en steun de Diergaarde! Nieuw in Diergaarde Blijdorp is de Filipijnse eend (Anas luzonica). Twee mannetjes en vier vrouwtjes uit Avifauna wonen nu in de Grote Vliegkooi. Het is een relatief grote en zware watervogel, met een sober maar sierlijk verenkleed. De Filipijnse eend staat als kwetsbaar op de Rode Lijst, omdat de afgelopen decennia steeds meer belangrijke kolonies weggevaagd zijn door de jacht en het droogleggen van moerasgebieden. Er is geen formeel fokprogramma, maar er leven circa zestig Filipijnse eenden verspreid over een twintigtal Europese dierentuinen.

Stormschade

Begin 2022 werd Nederland geteisterd door stormen Corrie, Dudley, Eunice en Franklin. Dat heeft één inwoner van Diergaarde Blijdorp met haar leven moeten bekopen, onthult het Vriendennieuws. Het prille echtpaar hamerkop, dat vorig jaar samengesteld werd, was bij aanvang van het stormseizoen bezig met het bouwen van een nest. De vrouwelijke hamerkop was vastberaden om haar nest te bewaken tijdens het noodweer, maar bij een extreme windstoot viel het complete vlechtwerk op de grond en raakte ze eronder bedolven. Een complexe pootbreuk was het resultaat, met geen perspectief op herstel. De dierenarts moest besluiten om haar uit haar lijden te verlossen.

When it rains, it pours

Het is bijna niet te geloven, maar het blijft maar tegenzitten bij de baardapen. Eind vorig jaar schreven wij al over het wegvallen van twee seniore groepsleden en de onfortuinlijke dood van de baby van Trine. Daar komen nu nog eens twee sterfgevallen bovenop: vrouwtje Elly is ingeslapen op 32-jarige leeftijd. Haar artrose begon extreme vormen aan te nomen en was waarschijnlijk erg pijnlijk. Ook het laatste mannetje is doodgegaan. Dat betekent dat Trine eenzaam overbleef. Aan dat isolement is gelukkig snel een einde gekomen, want recent is een potentiële partner aangekomen. Vooralsnog laat Trine hem overigens alle hoeken van het eiland zien, dus op korte termijn lijkt verdere groepsuitbreiding onwaarschijnlijk.

Wisseltruc

*Foto: **Cor de Gier** (BB-Facebook). Het nieuwe mannetje.*

Het wil nog niet vlotten bij de Vietnamfazanten in de Maleise Bosrand. Het Vriendennieuws meldt dat de haan overleden is na een lang ziekbed. Gelukkig kon binnen enkele maanden een nieuw mannetje gevonden voor vrouwlief en het lijkt te boteren tussen de twee. Kuikens lijken in dit jaargetij onwaarschijnlijk, maar de verzorgers kijken al halsreikend uit naar het volgende broedseizoen. De Vietnamfazant is een kritiek bedreigde diersoort die mogelijk uitgestorven is in het wild. Gelukkig bestaat er een vrij robuuste bufferpopulatie in gevangenschap. In 2022 werd de eerste stap gezet richting herintroductie, met het opsturen van zes Vietnamfazanten uit Europa naar Singapore. Het is de bedoeling dat hun kuikens opgestuurd worden naar een fokcentrum in Vietnam, en dat hún kuikens uitgezet worden in het wild.

Hoe nu verder?

Helaas is er nog maar één Mantsjoerijse kraanvogel aanwezig in Blijdorp. Een kwaadaardige tumor is het vrouwtje fataal geworden. Het is erg lastig om een nieuwe partner voor manlief te vinden. In Rotterdam leven de Mantsjoerijse kraanvogels in een openluchtverblijf, wat alleen werkt als de inwoners bij de geboorte geleewiekt worden. Die methode is nu verboden, wat betekent dat de ‘vleugellamme’ populatie in dierentuinland vergrijst en uitsterft. Het is een stap in de juiste richting wat betreft welzijn, maar betekent ook dat het huidige kraanvogelverblijf in het Aziatische Moeras z’n beste tijd wel gehad heeft…

Bliksemronde

Dat was in de eerste helft van 2022 niet het enige afscheid. Het Vriendennieuws meldt de dood van een mannelijke bizon, twee vrouwelijke bantengs, een mannelijke papegaaiduiker, een mannelijke grondeekhoorn, een Rüppells gier, een kwak, een pelikaan en twee hutia’s. Een hele rits jongvolwassen vogels heeft Rotterdam verlaten: drie Balispreeuwen, een kuifseriema, een Palawan-pauwfazant, een Sumatraanse gaailijster, een kroonduif, een reuzentoekan en twee Himalayaglansfazanten. Ook verloopt de kweek met de zeldzame La Palma tandkarpers die achter de schermen zitten spoedig: een groepje is vertrokken naar Münster. De veterinaire school in Barneveld heeft een paartje zomertortels opgestuurd naar Blijdorp. Een groot transport uit Deltapark Neeltje Jans completeert het mutatieoverzicht: acht zeebaarzen, twee tarbotten, vier groene zeedonderpadden, drie ‘gewone’ zeedonderpadden en negen rode paardenanemonen hebben een plekje gekregen in het Oceanium.

Komt dat zien!

Voor het eerst zijn de jonge Komodovaranen te zien in Blijdorp! Het tweetal heeft een plekje gekregen in het Natuurbehoudscentrum in het Oceanium, tegenover het grote Madagaskar-aquarium. De tweeling was een toevalstreffer: toen de eieren gelegd werden, had de fokcoördinator nog geen toestemming gegeven voor het laten uitkomen ervan. Eigenlijk zouden de eieren daarom geruimd worden, maar ze werden nog enige tijd in de broedmachine gehouden om de embryonale ontwikkeling te bestuderen. Blijdorp neemt internationaal het voortouw bij het onderzoeken van de voortplanting van de bedreigde Komodovaraan. Toen kwam, op het nippertje, opeens toch een positief fokadvies binnen vanuit Chester… Slechts twee keer eerder werden er ‘draakjes’ geboren in de Benelux, beide keren in Rotterdam. Blijdorper Bendelid Jean-Luc Sleijpen schoot de onderstaande beelden.

Kort Nieuws #180

12 augustus 202220 oktober 2022 blijdorpenaar Kort Nieuws Balispreeuwen, Blijdorper Bende, Californische Zeeleeuw, Diergaarde Blijdorp, Eurazië, Expositie ZOO veel plastic, Flamingo-Strand, Galapagos, Galapagosreuzenschildpad, Geelkeelgaailijsters, Hyena, Jaarvogel, Kelpwoud, Klipdas, Krokodillenrivier, Maleise Bosrand, Natuurbehoudscentrum, Nijlkrokodillen, Oceanium, Purperglansspreeuwen, Rode ibis, RoffaReefs, Savanne, Shamalijsters, Sneeuwkaptapuit, Sumatraanse Gaailijsters, Taman Indah, Victoria Serre, Vissende Kat, Vuursalamanders, Weverkopje, Witkruinmangabey, Witoogeenden, Witwangfluiteenden, Zuid-Amerika

Zout in de wonden

De soap bij de gevlekte hyena’s duurt voort. De laatste keer dat er een hyena geboren werd in Blijdorp was in 2016, sindsdien worstelde Rotterdam met sterfgevallen en mislukte koppelingen. De verzorgers waren dan ook in hun nopjes toen Kaidi, te herkennen aan wat roze littekens, achterin het verblijf een hol groef! Eind juni verscheen een pup. De vader was Karoi, die eind vorig jaar via Antwerpen vanuit Singapore overkwam. In de hyenamaatschappij zijn mannetjes onderdanig en hij hield zich dan ook op gepaste afstand van het nest. Kaidi leek aanvankelijk nerveus en verplaatste de kleine regelmatig, maar het jong wist die kwetsbare eerste weken te doorstaan. Maar helaas mocht het niet zo zijn. Begin augustus kwam de pup klem te zitten onder een boomstam en kwam hij ter overlijden.

Licht aan het einde van de tunnel

Over langverwachte voortplanting gesproken: er zijn kuikens bij de flamingo’s! De verzorgers hadden dit seizoen eigenlijk al afgeschreven, maar wellicht hebben ze zich laten inspireren door de Baers witoogeenden, waarmee Blijdorp laatst een primeur had. Er zijn een stuk of twintig eieren gelegd in totaal. Sinds 2004 lag de fok in de Maasstad compleet stil, wat een van de redenen was voor de moeizame verbouwing van het Flamingo-Strand in 2020-2021. Door de komst van het net worden lokale roofdieren geweerd en hoeven de vleugels van de flamingo’s niet langer gewiekt te worden. Bijzonder zijn ook de kuikens bij de witwangfluiteenden in Zuid-Amerika, de purperglansspreeuwen bij het Weverkopje, de sneeuwkaptapuiten in de Okapi-Volière de Sumatraanse gaailijsters in de Maleise Bosrand en de shamalijsters en Balispreeuwen in de Victoria Serre.

Opgewonden gaailijsters

*Foto: **Angelique Blijleven** (BB-Facebook)*

Nog meer waardevolle kuikens. In de Victoria Serre is een kritiek bedreigde geelkeelgaailijster uitgevlogen. De ouders hadden zich voor het laatst in 2020 bewezen, in ’21 produceerde de stokoude man enkel onbevruchte eieren. Het lijkt erop dat hij toch nog niet met pensioen hoeft! Inmiddels is het koppel namelijk zelfs bezig met een tweede leg… Mogelijk zitten ook de geelkeelgaailijsters in het Natuurbehoudscentrum op het nest, maar dat moet nog bevestigd worden.

Rivièra-Reorganisatie

*Foto: **Marja Troost-van Dam** (BB-Facebook). Waar het jaarvogelvrouwtje heen vertrokken is, is niet bekend.*

Wie de Victoria Serre opzoekt, zal het opvallen dat er het een en ander veranderd is in de vogelkas. De grootste wijziging is dat het centrale segment samengevoegd is met het segment van de jaarvogels. Herstel: het segment waar voorhéén een jaarvogel woonde. De soort is nu uitsluitend te zien in Taman Indah nu. Verwijderd uit de Victoria Serre is tevens de sneeuwkaptapuit, dat mannetje zat er slechts tijdelijk. Tot slot is het prille gezin van de geelkeelgaailijsters overgeplaatst naar het (vergrootte) centrale segment.

Blijdorp Bouwt

Nog wat andere bouwtechnische ingrepen in Blijdorp. Halsoverkop zijn er aanpassingen gemaakt aan het zeeleeuwenverblijf. De aanleiding is het filmpje waarin een jong mannetje bijna ontsnapt uit het bassin, dat even terug het hele internet over ging en zelfs op tv getoond werd. De schuldige, de in 2020 geboren Don, werd voor de zekerheid achter de schermen geplaatst. Nu is het hek opgehoogd en is Don herenigd met zijn familie. Gesloopt wordt er juist bij de kijkhut van de gorilla’s, naast de Oewanja Kinderjungle. Voorheen verbond een kooiconstructie dit monumentale pand met het buitenverblijf, maar het lijkt erop dat deze nu ontmanteld is. Tot voor kort overnachtten de mangabeys hier, maar zij zijn inmiddels (terug)verhuisd naar een van de koepelkooien van de Rivièrahal. In de steigers stond ook een van de ingangen van Taman Indah. Aan de ‘neushoornkant’ van dit gebouw is de draaideur vervangen door een dubbele schuifdeur.

Als kool

Beschuit met blaadjes op de Afrikaanse Savanne: tegenover de dierenkliniek is witkruinmangabey Cheche, een van de dochters van fokvrouwtje Casper, voor het eerst zelf moeder geworden. De trotse vader is Oda. Blijdorp is een van de weinige dierentuinen waar deze zeldzame apen zich vrijwel ieder jaar voortplanten. Aan de andere kant van de Diergaarde, in de Maleise Bosrand, is een andere inwoner klaar om het nest te verlaten. Een van de jonge vrouwelijke vissende katten is uitgevlogen naar Frankrijk. Haar zusje blijft alleen achter hier, voor haar wordt een partner gezocht.

Rotterdamser wordt het niet

*Foto: **Havenbedrijf Rotterdam** (portofrotterdam.com)*

Het Havenbedrijf Rotterdam en Diergaarde Blijdorp hebben een nieuw partnerschap gesloten. De komende drie jaar draagt de transportgigant bij aan de ontwikkeling van RoffaReefs: hightech, drijvende kraamkamers voor rifbewoners in het wild en in aquaria. Ook steekt het Havenbedrijf geld in de expositie ‘ZOO veel plastic’ en andere educatieprojecten, samen met Eneco. Directeur Erik Zevenbergen: ”Het Havenbedrijf Rotterdam en Diergaarde Blijdorp zijn al jarenlang verbonden met elkaar. De laatste jaren weten we elkaar steeds meer te vinden op te gebied van duurzaamheid en behoud van biodiversiteit. De samenwerking om het kweeksysteem te testen en verder te ontwikkelen is daarvan een goed voorbeeld.”

Nog meer muisjes

*Foto: **Diergaarde Blijdorp** (Instagram). De kleine vuursalamander.*

Voor de tweede keer heeft Diergaarde Blijdorp gefokt met de vuursalamanders. De larve is te zien in het Natuurbehoudscentrum. De vuursalamander kwam tot recent voor in Zuid-Limburg, maar is door de introductie van een schimmelziekte zo goed als uitgestorven. Stichting RAVON runt een fokprogramma voor de amfibieën en wordt hierin bijgestaan door Diergaarde Blijdorp en GaiaZOO. Nog meer koudbloedige verrassingen: bij de Nijlkrokodillen is weer een nestje kleine kroko’s gespot. Het lijkt er echter op dat alle jongen gedood zijn door de ouders. Blijdorp probeert eieren bij deze roofdieren tijdig weg te halen, want er is geen ruimte voor meer Nijlkrokodillen in gevangenschap. Soms zijn de moeders echter heel territoriaal over hun strandjes en dan kunnen de verzorgers er niet goed bij. Een grote hoeveelheid jongen is er tot slot ook bij de Kaapse klipdassen, tegenover de krokodillen, en bij de rode ibissen, in de Zuid-Amerikaanse volières.

Hoog bezoek

Fotograaf Joel Sartore deed in juni Diergaarde Blijdorp aan. Voor zijn project Photo Ark, een samenwerking met National Geographic, heeft hij een van de reuzenschildpadden in het Oceanium vereeuwigd. Voor de Photo Ark fotografeerde hij al meer dan 13.000 diersoorten, een onderneming die gedeeltelijk te zien is in de documentaire RARE en waarvoor hij meerdere awards ontvangen heeft.

Foto: Jean-Luc Sleijpen (BB-Facebook)

Kort Nieuws #179

19 juni 202211 december 2022 blijdorpenaar Kort Nieuws Aziatisch Moeras, Balispreeuwen, Blauwe Eksters, Blauwvleugelgans, Blijdorp College Tour, Blijdorper Bende, Bosrendieren, Californische Zeeleeuw, Coronavirus, Diergaarde Blijdorp, Dikhuidenvleugel, Dolksteekduiven, Eiland Hoppen, Eurazië, Europa, Flamingo-Strand, Geelkeelfrankolijnen, Gierenrots, Groenvleugelduiven, Grote Flamingo, Hart van Afrika, Himalaya, Indische Neushoorn, Influenzavirus, Kelpwoud, Kroonduif, Kuiforopendola, Kuifseriema, Longhouse, Madagaskar, Maleise Bosrand, Mongoolse Steppe, Natuurbehoudscentrum, Noordelijke Pijlstaarten, Oceanium, Okapi-Volière, Palawan-Pauwfazanten, Poedoe, Ringstaartmaki's, Rivièrahal, Roofdieren-Gebouw, Savanne, Sneeuwkaptapuit, Taman Indah, Toekan, Tropenvleugel, Van-Harencarspel-volière, Victoria Serre, Vrienden van Blijdorp, Vriendennieuws, Zuid-Amerika, Zwarte Neushoorn

Blijdorp Bouwt: (alweer) het roer om

De Vrienden van Blijdorp gaan €175.000 inzamelen om de finishing touches aan het vernieuwde Himalayagebied te bekostigen. Deze biotoop krijgt momenteel een grote opknapbeurt, met de restauratie van de iconische Bergdierenrots en de opknapbeurt van het bestaande pandaperk. Om de totaalbeleving compleet te maken, wil Diergaarde Blijdorp het perk van de Indische neushoorns doortrekken naar deze hoek. Concreet wordt het oude hertenverblijf, dat al geruime tijd leegstaat, bij het huidige neushoornperk getrokken, met enkele kleine aanpassingen.

*Foto:* **Frannie Tillemans** *(BB-Facebook). Voor de kraanvogels uit het Moeras lijkt helaas geen plek meer in Blijdorp.*

Deze koerscorrectie volgt uit de nieuwste plannen voor de uitbreiding van het olifantenperk, zo valt te lezen in Vriendennieuws 2022-2, dat recentelijk op de deurmat gevallen is. Uit respect voor de Vrienden van Blijdorp zullen wij voorlopig nog geen afbeeldingen uit het nieuwe tijdschrift overnemen (klik HIER voor meer info als je overweegt om lid te worden van de vereniging!). Wel geven we alvast een samenvatting. Zou het neushoornperk eerst nog geabsorbeerd worden door het olifantenverblijf, daar wordt nu toch vanaf gezien. Het schijnt dat dit qua vergunningen erg lastig ligt. In de nieuwste plannen moeten uitsluitend de Mongoolse Steppe en het Aziatische Moeras wijken voor de dikhuiden. Voor de manoels en kuifmakaken zal elders in Blijdorp een plekje gezocht worden. Op termijn zullen de Indische neushoorns waarschijnlijk vervangen worden door de Maleise tapirs.

Lief en leed

*Foto:* **Leo Brentjes** *(BB-Facebook)*

We wachten dus nog even met het delen van de inhoud van Vriendennieuws 2022-2, maar de publicatie van deze nieuwe editie betekent dat uitgave 2022-1 nu wel openbaar gemaakt is. In dat Vriendennieuws valt te lezen dat Diergaarde Blijdorp afscheid heeft genomen van een mannelijke Chileense poedoe, Marcel. Dit mannetje zat al sinds eind 2020 achter de schermen, maar zijn verhuizing naar Apenheul kon in januari toch eindelijk doorgang vinden. In het Zuid-Amerikaanse themagebied zijn overigens gewoon nog een mannetje en een vrouwtje aanwezig. Helaas is hun kersverse jong laatst overleden, niet geheel ongelijk aan hoe dat vorig jaar ging. Waar het fout gaat, is niet duidelijk.

*Foto:* **Coby van Hespen** *(BB-Facebook)*

De klad is er ook in bij de Californische zeeleeuwen. Begin juni beviel June (hoe toepasselijk) van een gezond zoontje, maar soortgenoot Toya is helaas gestorven na haar bevalling. Ook haar jong heeft het helaas niet gered. Overleden is ook een hoogbejaarde reuzentoekan in de Victoria Serre. Vrolijker nieuws is er bij de bosrendieren, daar is in mei een mannetje ter wereld gekomen. Ook de kuifseriema’s zijn dit jaar weer van de partij. Voor het eerst heeft Diergaarde Blijdorp gefokt met de noordelijke pijlstaart, een van de eendensoorten bij het Flamingo-Strand.

Vrouwelijk schoon

Gaan er dit jaar nog meer primeurtjes gevestigd worden? Recentelijk heeft Diergaarde Blijdorp een vrouwelijke blauwvleugelgans ontvangen. Bij het Roofdieren-Gebouw wonen al twee mannetjes, een van hen zal uiteindelijk gekoppeld worden aan vrouwlief. Of zij dan bij de gelada’s blijven wonen, is niet bekend. De blauwvleugelgans is een bedreigde diersoort uit Ethiopië, waar ze vroeger veel spiritueel ontzag genoten, maar de laatste jaren neemt de jacht toe. Ook moeten deze graseters steeds vaker met vee vechten om voedsel. Er leven ongeveer veertig blauwvleugelganzen in Europa. Overigens nóg een snel verhuisbericht vanuit het Roofdieren-Gebouw: de laatste geelkeelfrankolijn is vertrokken, hij woont nu in de Gierenrots-volière.

Zomer, zon, zoo!

*Foto:* **naturalis.nl***. Mátyás Bittenbinder zet zich in voor natuurbehoud en onderzoekt zelf gifslangen.*

Diergaarde Blijdorp organiseert op 25 & 26 juni en op 2 & 3 juli het festival ‘Blijdorp Natuurlijk’, dat geheel in het teken staat van natuurbehoud. De bekende biologen Mátyás Bittenbinder en Sterrin Smalbrugge geven heuse colleges, er worden workshops georganiseerd waarbij je je eigen insectenhotel kan versieren en er zijn kraampjes van diverse organisaties. Alles over het programma lees je op blijdorp.nl.

Maki’s in Amerika?

Er is een nieuw kijkpunt gerealiseerd voor het makiverblijf bij het Oceanium. Doordat deze halfapen gevoelig zijn voor corona, is dit nieuwe doorloopverblijf nagenoeg continu gesloten geweest sinds 2020. Het nieuwe zichtpunt is gelegen tegenover de vicuña’s en prairiehondjes. Diergaarde Blijdorp maakte eerder al bekend geen brood meer te zien in doorloopverblijven, nu er steeds vaker gevaarlijke ziektes rondgaan. De doorloopvolières in Rotterdam, zoals de Gierenrots en de Grote Vliegkooi, zijn ook al lange tijd gesloten door de hardnekkige griepepidemie die heerst onder het pluimvee van Nederland. Bestaande doorloopverblijven zullen geleidelijk aangepast en uitgefaseerd worden.

Vaarwel Vungu

Zwarte neushoorn Vungu is eind mei vertrokken naar Leipzig. Slechts een twintigtal dierentuinen in Europa werkt momenteel met deze kritiek bedreigde dikhuiden, dus het is extra belangrijk dat de populatie nauwkeurig beheerd wordt. Vungu is genetisch gezien waardevol en heeft zich al twee keer bewezen met Naima, dus het wordt tijd voor een andere partner. Naima blijft achter in Blijdorp, met haar kinderen Mara en Nasor.

Vogelverhuizingen

*Foto:* **Cor de Gier** *(BB-Facebook). Blauwe ekster.*

Een kleine gevederde exodus. Nadat wij eerder berichtten dat de vrouwelijke kuiforopendola overleden is, lijkt het erop dat haar weduwenaar achter de schermen geplaatst is. Vermoedelijk gaat hij op transport naar een andere dierentuin, om daar gekoppeld te worden. Er resteren slechts tien andere kuiforopendola’s in Europa. Het afscheid van een andere vogelsoort wordt genoemd in Vriendennieuws 2022-1. Eind vorig jaar is de laatste blauwe ekster uit Rotterdam vertrokken. Het dier, dat al enige tijd achter de schermen verbleef, woont nu in Vogelpark Avifauna.

-> Update 11-12-2022: in november is de oropendola verhuisd naar Antwerpen, waar ook het laatste (met zekerheid vastgestelde) vrouwtje van Europa leeft.

*Foto:* **Patty Kloosterman** *(BB-Facebook). Groenvleugelduif.*

Op transport gegaan zijn ook een Balispreeuw, een Sclaters kroonduif, een Palawan-pauwfazant en zes groenvleugelduiven. De resterende duivinnen zijn tijdelijk achter de schermen geplaatst en leven nu dus apart van de heren, de groep in de Victoria Serre was de laatste jaren namelijk iets té succesvol. De sneeuwkaptapuit die vorig jaar uitvloog in de Okapi-Volière is eveneens achter de schermen geplaatst. Recenter is de overplaatsing van de Bartletts dolksteekduiven van het Natuurbehoudscentrum naar de Victoria Serre.

Jackpot!

De Gemeente Rotterdam geeft 18 miljoen euro aan Diergaarde Blijdorp voor de restauratie van de Rivièrahal, wat neerkomt op bijna de helft van het totale prijskaartje. De Rivièrahal is een rijksmonument dat uit 1940 stamt. Langzaam maar zeker neemt de bouwvalligheid problematische proporties aan. Tien jaar geleden werd de Dikhuidenvleugel al gerestaureerd, volgens directeur Erik Zevenbergen volgt de Victoria Serre over ongeveer twee jaar. De restauratie van de Tropenvleugel zou één of twee jaar gaan kosten. In het coalitieakkoord van Leefbaar Rotterdam, DENK, D66 en VVD valt verder te lezen dat het college van B&W ook gaat helpen bij het ”experimenteren met het openstellen van het voorplein en de Rivièrahal als stedelijk terras. Zo ontstaat een ontmoetingsplek met horeca, die ook toegankelijk is voor Rotterdammers buiten de sluitingstijden van de Diergaarde.”

Foto: Diergaarde Blijdorp (blijdorp.nl)

Kort Nieuws #177

24 april 20226 juli 2022 blijdorpenaar Kort Nieuws bizon, Blauwvleugelgans, Buiten Blijdorp, Californische Zeeleeuw, Chinese Tuin, Eiland Hoppen, Geelkeelfrankolijnen, Gelada's, Gierenrots, Indische antilopen, Kapgieren, Kelpwoud, Kuifhertjes, Madagaskar, Maleise Bosrand, Noord-Amerika, Oceanium, Pannenkoekschildpad, Prairie, Ringstaartmaki's, Roofdieren-Gebouw, Rüppels Gieren, Savanne, Vicuña's, Vrienden van Blijdorp, Vriendenbazaar, Zuid-Amerika

ALV 2022

*Foto: **Greet van Norde** (Vrienden van Blijdorp). Aftredend bestuurslid Peter Biesta krijgt een portret van Blijdorp-directeur Erik Zevenbergen.*

Een bescheiden Algemene Ledenvergadering voor de vereniging Vrienden van Blijdorp dit jaar. Door Blijdorp-directeur Erik Zevenbergen werden nog even geen nieuwe bouwplannen of projectschetsen gedeeld met de gegadigden. Wel was het voor de vereniging zelf een memorabele ALV. Voor het tweede jaar op rij vieren de Vrienden een groeiende vereniging, en hoe! In 2020 bedroeg de netto groei ‘maar’ 189 leden, in 2021 was dit 876 man! Een historisch record. Dit jaar werd ingeluid met 5.443 Vrienden en Vriendinnen op de teller. De verwachting is dat dit weer wat afslankt nu de Diergaarde zich in minder onstuimige vaarwateren bevindt. De VriendenBazaar was in 2021 goed voor een omzet van €340.000, flink meer dan begroot. Ook een kleine bestuurswissel: na zeventien jaar(!) legt Peter Biesta zijn rol als reiscoördinator naast zich neer. Wel blijft hij helpen bij de organisatie van meerdaagse verenigingsuitstapjes. Als eerbetoon aan zijn jarenlange inzet voor de vereniging mocht hij een erelidmaatschap van de Vrienden en een levenslang abonnement van Blijdorp in ontvangst nemen. Hij wordt opgevolgd door Hans Olthoff.

Babyboom

De geboortegolf van het voorjaar lijkt te zijn begonnen! Bijzonder is de geboorte van een vicuña in Diergaarde Blijdorp. De fok van deze ‘wilde alpaca’s’ blijft uitdagend, al gaat het de laatste jaren steeds beter in Rotterdam. In 2020 wist de kleine Evita wijd en zijd krantenkoppen te scoren. Dit jaar is de vader wederom Pedro, de moeder is Kim. En er zijn nog meer jonge hoefdieren te vinden in het park! In de Chinese Tuin zijn kuifhertjes Michelle en Peter de trotse ouders van ene Donghai geworden. Informeel wordt hij ook wel Ari genoemd. Een stukje verderop, in de Maleise Bosrand, is net voor Pasen nog een Indische antilope ter wereld gekomen. Tot slot nog een update vanaf de Afrikaanse Gierenrots. Tot nu toe is één Rüppells gier uit het ei gekropen in de broedmachine, inmiddels is hij of zij teruggezet bij het ouderpaar. Eind maart is ook een kapgiertje geboren. Traditiegetrouw nestelen deze kleine aaseters ín de kijkhut van de volière, wat natuurlijk leuk is voor de fotografen. Helaas moeten zij nog even geduld hebben, want de vogelgriep blijft oprukken bij Nederlandse landbouwbedrijven, wat betekent dat ook dierentuinen hun volières preventief gesloten moeten houden.

Ethiopië

Een korte update vanuit het oude Roofdieren-Gebouw. Bij de gelada’s is nu een derde babybaviaan te bewonderen. De oudere halfbroertjes van de koter, Sifan en Kaj, verkennen hun verblijf steeds verder en stelen daarbij de harten van menig bezoeker. De familiegroep, aan de Rivièrahal-kant van het verblijf dus, wordt nu tevens vergezeld door de twee (mannelijke) blauwvleugelganzen. Voorheen leefden zij bij de geladamannen, aan de kant van de oude leeuwenterrassen dus. De exacte reden voor de overplaatsing is niet bekend. De geladabachelors hebben wel nog steeds gezelschap van enkele geelkeelfrankolijnen, al is laatst een van hen op transport gegaan naar Duitsland.

Nieuwe Wereld

Enkele nieuwsflitsen vanuit de Oceanium-Zijde van Diergaarde Blijdorp. Er is een nieuw bezoekerspad opgeleverd dat bezoekers achter de bizons langs leidt. Je mist met deze route weliswaar de prairiehondjes, maar het pad biedt enkele spectaculaire uitzichten op de bizonprairie. Er is ook absoluut geen gebrek aan thematisering, educatie en schitterende Noord-Amerikaanse flora. Chapeau! Verdrietig nieuws is er bij de ringstaartmaki’s bij het Oceanium. Een van Kyra’s jongen is bij een val dodelijk gewond geraakt. Van nature wordt in de maki-maatschappij veel gekibbeld over rangorde en dominantie. Daarbij raken omstanders dus ook wel eens gewond. Met haar tweede jong gaat het gelukkig goed. Tot slot nog een opmerkelijk filmpje van de Californische zeeleeuwen, gemaakt door een leerling van het Gemini College Lekkerkerk. Een jong mannetje, opgejaagd door haremleider Nick, weet voor de ogen van de bezoekers bijna uit het bassin te ontsnappen. Blijdorp geeft aan dat het dier in kwestie inmiddels apart gezet is. Klik HIER voor de video.

Buiten Blijdorp

*Foto: **Pairi Daiza** (pairidaiza.eu). Kuifmangabey.*

Toen gorilla Nasibu in maart afscheid nam van Diergaarde Blijdorp, spraken wij de hoop uit dat hij de zachtaardige opvoedstijl van Bokito met zich mee zou nemen. Zijn band met de vrouwtjes Uzuri en Gasira bloeit in ieder geval langzaam maar zeker op, dus wat dat betreft zijn de voortekenen rustig. Helaas lijkt hij ook Bokito’s neiging om op jonge leeftijd negatief in het nieuws te komen gekopieerd te hebben. Op 9 april heeft Nasibu een van de ‘onderhuurders’ van zijn verblijf in Pairi Daiza gedood. Het gaat om een mannelijke kuifmangabey, een apensoort die zowel in het wild als in dierentuinen best zeldzaam is. Extra zuur is dat Fito, zoals het slachtoffer heette, net een pril gezinnetje gesticht had. Zijn partner en kind zijn direct uit het verblijf gehaald.

*Foto: **Marja Troost-van Dam** (BB-Facebook). Territoriaal gedrag tussen gorilla en mangabey in Blijdorp.*

Mangabeys zijn veel kleiner dan gorilla’s. Toch staan mangabeys doorgaans hun mannetje, zo is ook te zien in Diergaarde Blijdorp, waar de gorilla’s hun onderkomen delen met enkele witkruinmangabeys. Ook hier is absoluut geen tekort aan spierballentaal tussen de gorilla’s en mangabeys. Het verschil is dat de Rotterdamse mangabeys doorgaans uit de buurt van de gorilla’s blijven door bijvoorbeeld in de bomen te klimmen, waar de zware gorilla’s veel minder in hun element zijn. Naar verluidt was Fito echter gewend om zich gewoon tussen de Belgische gorilla’s op de grond te begeven, de vegetarische zwaargewichten daar trokken zich nooit iets aan van Fito’s haantjesgedrag. Nieuwkomer Nasibu reageerde echter wel, fel zelfs, mogelijk deels doordat hij een nieuwbakken zilverrug is die druk ervaart om zijn vrouwtjes te verdedigen en te imponeren. Nasibu lijkt ook geschrokken te zijn van de aanvaring. Pairi Daiza is van plan om de kuifmangabeys in de toekomst opnieuw bij de gorilla’s te plaatsen.

Foto: Pairi Daiza (Facebook). Gorilla Nasibu in Pairi Daiza.