Kort Nieuws #171

Breaking

Update 19.15: ietwat onverwachts is op de webcams op blijdorp.nl te zien dat er een okapi geboren is in het Hart van Afrika. De Diergaarde heeft nog niks bericht. We proberen momenteel uit te vogelen wie de moeder is, al gaat het vermoedelijk om M’buti. Dit zou haar derde jong zijn na Mhina (2019) en Mboshi (2017), en de vijfde okapi die ooit in dit verblijf geboren is. De vader is Ngwani. 

-> Update 22 november: Diergaarde Blijdorp heeft bevestigd dat de bovenstaande informatie correct is.

Uitstel…

Foto: Ria van der Graaf (BB-Facebook)

In tegenstelling tot wat de dierentuin van Kopenhagen eerder liet weten, begeeft Aziatische olifant Fahim zich nog altijd op Nederlandse grond. Het is niet helemaal duidelijk wat de reden voor de vertraging van zijn vertrek is. Er wordt door fans druk gespeculeerd over problemen met zijn papierwerk, of medische testen die niet de gewenste uitslag zouden geven, of belemmerende coronaregels. Blijdorper Bende kan vooralsnog niks bevestigen, maar we houden jullie op de hoogte. Klik HIER voor ons eerdere bericht.

… Maar geen afstel!

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Het lijkt erop dat gevlekte hyena Kaidi eindelijk gezelschap gaat krijgen van een soortgenoot. Alweer bijna twee jaar geleden kwam zij vanuit Safaripark Beekse Bergen naar Diergaarde Blijdorp, als beoogde partner voor Kara. Helaas overleed dit mannetje kort na haar aankomst. Extra pijnlijk, want hij was genetisch gezien van grote waarde voor het Europese fokrpogramma. Afijn, sindsdien leeft Kaidi alleen, maar vrijdag verschenen foto’s van een transportkist in het hyenaverblijf op het internet. Er is nog geen informatie beschikbaar over de nieuwkomer. Kaidi is te herkennen aan wat fikse littekens die ze heeft overgehouden aan haar tijd in Hilvarenbeek, waar ze tevens al een paar keer moeder geworden is.

Logeren

Elders op de Savanne zijn de witkruinmangabeys tijdelijk niet te zien. Hun verblijf wordt opgeknapt. Wat de werkzaamheden precies inhouden en wanneer Oda, Casper en haar drie jongen weer te zien zullen zijn, is niet bekend.

Inhaalronde

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

De septemberuitgave van het Vriendennieuws is online geplaatst. Wat blijkt? Dit jaar is het voortplantingssucces bij de witruggieren niet tot één kuiken beperkt gebleven! Een tweede kuiken is uiteindelijk liefdevol opgevoed door een koppel Rüppells gieren in Avifauna. Een kuiken was er dit seizoen ook bij de pruimkopparkieten in de Maleise Bosrand, al wordt daar ook gerouwd om de dood van de vader. De opbrengst van de eidereenden bij Bass Rock bedraagt dit jaar één jong. Verderop in het Oceanium werd deze zomer de geboorte van vier koeneusroggen gevierd. Een vrouwelijk slurfhondje completeert dit lijstje ‘vergeten geboortes’. Verder was het vertrek van een slurfhondje naar Leipzig dusver nog niet genoemd op het Blijdorper Bende Blog, net als de verhuizing van een mannelijke maraboe naar de Canarische Eilanden.

Foto: Maxime Stok (BB-Facebook). Het haaienjong uit 2020.

Het mutatielijstje noemt ook nog enkele sterfgevallen. In de lente is de mannelijke moeraswallaby overleden, gevolgd door een vrouwelijke koningspinguïn. Een grotere impact heeft de dood van de vrouwelijke zwartsnuithaai in het Oceanium. In 2020 behaalde Blijdorp een mondiaal primeur door te fokken met deze roofvissen en in 2021 lukte dat nog een keer. Even leek het erop dat Rotterdam de Europese ‘hofleverancier’ van deze imposante dieren zou worden, maar die droom lijkt nu in duigen te vallen. Een rekensommetje met de (geschatte) leeftijd van het dier leert dat ouderdom wel eens de boosdoener geweest zou kunnen zijn. Bij de Haaientunnel zwemt nu nog één mannelijke zwartsnuithaai rond.

Zorgenkindjes

Foto: Silvana Bouman (BB-Facebook)

Diergaarde Blijdorp schoot in mei de Rotterdamse haven te hulp, zo schrijft het Vriendennieuws. In een pakketje, afkomstig uit Singapore, bleek een ernstig verzwakte gekko (soort onbekend) verstopt te zitten. Inmiddels is het diertje aangesterkt en is hij losgelaten in Amazonica, waar hij zich vermoedelijk helemaal thuis voelt tussen de weelderige beplanting. Het Vriendennieuws verklapt overigens ook dat de Diergaarde nadenkt over het maken van enkele aanpassingen aan de vlinderkoepel. Steeds meer luchtkussens in het dak raken lek tijdens noodweer. Van een doorbraak van beide zeilen is gelukkig nog geen sprake, maar de isolerende werking neemt hierdoor wel drastisch af. Op termijn moet er hoe dan ook iets aangepast worden.

Vletenvloot

Foto: Peter Verhoog (wwf.nl). Wilde vleet.

Het Wereld Natuur Fonds (WWF), ARK Natuurontwikkeling en Diergaarde Blijdorp zijn een nieuw partnerschap aangegaan, weet het Vriendennieuws. Deze organisaties, die eerder al samenwerkten om de steur terug te brengen naar de Rijn, oriënteren zich nu op een soortgelijk project voor de vleet (Dipturus spp. flossada & intermedius). Ooit kwamen deze reusachtige roggen ‘bij de vleet’ voor in de Noordzee, maar dat is helaas niet meer zo. De manier waarop het WWF en ARK dat willen veranderen, is door in gevangenschap te fokken met de vleet en de jonge roggen vervolgens uit te zetten. Het Oceanium is de faciliteit van voorkeur hiervoor. Uit respect voor de Vrienden van Blijdorp wacht Blijdorper Bende doorgaans met het overnemen van de updates uit het Vriendennieuws tot ze dit tijdschrift openbaar maken op hun website. Wil je dit kwartaalblad vers van de pers kunnen lezen? Word dan lid van de vereniging!

Dinoflippers

De Europese dierentuinvereniging, EAZA, heeft voor het eerst Best Practice Guidelines voor zeeschildpadden gepubliceerd. Dit document, 58 pagina’s lang, stelt onder andere dat deze reptielen alleen in aquaria gehouden moeten worden als het gaat om gewonde individuen die niet meer vrijgelaten kunnen worden. Ook roept de EAZA op tot onderzoek naar het (mogelijke) belang van UV-licht voor de gezondheid van zeeschildpadden. Verder wordt er veel informatie gegeven over huisvestingseisen en over technieken om medische controles mogelijk te maken. De Best Practice Guidelines zijn samengesteld door de Sea Turtle Working Group, waarvan ‘onze’ Mark de Boer de voorzitter is. Diergaarde Blijdorp fungeert als nationaal opvang- en rehabilitatiecentrum voor aangespoelde zeeschildpadden. In het Oceanium zijn een groene zeeschildpad en een karetschildpad te bewonderen.

Kritiek bedreigd

In de Maleise Bosrand is laatst een Visaya-wrattenzwijn ter wereld gekomen. De kleine is regelmatig te zien en leeft samen met zijn/haar ouders, CJ en Olga, alsmede twee oudere zussen uit 2019. Blijdorper Bendelid Greet van Norde maakte de onderstaande foto. Zeg nu zelf: is het geen knapperd?

Kort Nieuws #164

Ontslag & Promotie

Foto: Jean-Luc Sleijpen (BB-Facebook)

Een gehavende gelada bij het Roofdieren-Gebouw houdt de gemoederen bezig. Een gescheurde lip, een bloederige hand, een pijnlijk been: wat is er gaande bij de grasetende apen uit Ethiopië? Een beetje achtergrond: Blijdorp huisvest twee aparte geladagroepen. Aan één kant van het Roofdieren-Gebouw woont een harem, aan de andere kant leeft een mannengroep. Toen het nieuwe verblijf in 2018 geopend werd, was Hagos de alfaman bij de vrouwtjes en was Salto een prominent lid van de vrijgezellen. Van nature zijn dit soort groepjes echter dynamisch en in 2019 wisselden Hagos en Salto van rol. Salto viel echter nooit echt in de smaak bij de dames en nageslacht blijft tot op heden uit. Daarom krijgt de jonge Jaba nu de kans om zich te bewijzen en moet Salto genoegen nemen met de heren. Het gevolg is dat Hagos en Salto nu concurreren om het leiderschap van de mannengroep en Hagos delft daarbij het onderspit. Vermoedelijk stabiliseert de rangorde binnenkort weer en tot die tijd houdt de dierenarts een oogje in het zeil.

Beschuit met korstmos

Foto: Diergaarde Blijdorp (DB-Facebook)

De kudde bosrendieren is een lid rijker met de geboorte van een vrouwtje. Rendieren zijn een icoon van het hoge noorden, maar door klimaatverandering en concurrentie met tamme rendieren gaat het hen niet voor de wind de laatste jaren. Zo’n 250 jaar geleden werd het bosrendier uitgeroeid in Zweden en een paar decennia later was deze soort ook in Finland verdwenen. Een populatie in het Russische Karelië wist echter te overleven en stak uiteindelijk zelfstandig weer de grens over. In de jaren ’80 zijn natuurbeschermers en dierentuinen begonnen met het herintroduceren van bosrendieren in andere delen van Finland, waardoor hun populatie daar inmiddels weer rond de 2.000 schommelt. Ook in Zweden, waarvandaan ook het Europese fokprogramma wordt gecoördineerd, wordt nagedacht over een herintroductie. Oh ja, als we het toch over hoefdieren hebben: bij de bizons is een tweede kalfje geboren. De tussenstand in de Maleise Bosrand is vijf Indische antilopen en één banteng.

Beschuit met krill

Foto: Maxime Stok (BB-Facebook)

Ook geboortenieuws bij de ambassadeurs van de Sub-Antarctische eilanden: het broedseizoen van de ezelspinguïns is begonnen. Blijdorp is, vergeleken andere Europese dierentuinen, een heuse pinguïnfabriek. De Rotterdamse ezelskolonie is sinds hun begin in 2009 meer dan verdubbeld in grootte. Gecombineerd met de immer succesvolle koningspinguïns resulteert dat soms in gekibbel en daarom bekostigden de Vrienden van Blijdorp in 2019 een kleine uitbreiding van het verblijf, bij de meest rechterruit. Met een beetje geluk kan je zien hoe ze stiekem de kiezelsteentjes uit elkaars nesten stelen, of zie je zelfs een ei. Gun de dieren wel hun rust en laat je kinderen dus niet tegen de ruit hangen.

Pampa-Pluizenbollen

Foto: Dinie Smit (BB-Facebook)

Nog meer vogelnieuws: de Darwins nandoes hebben jongen! Bij deze soort leggen de vrouwtjes hun eieren in één groot nest, waarna de vader de zorg voor de kleintjes op zich neemt. De kuikens mogen nog niet het grote perk op, maar soms laten ze zich even zien op het ‘straatje’ bij de stal. De twee moeders staan wel gewoon bij de vicuña’s. Vorig jaar gingen de nandoes ook al over tot voortplanting, maar toen bleef het succes beperkt tot vijf jongen die met de hand grootgebracht zijn. Inmiddels zijn zij al uitgevlogen, uh, -gelopen, naar andere parken.

Bananenrivier

Foto: Jop Kempkes (BB-Beheer/Facebook)

In het stroompje bij de klipdassen zijn wat waterbananen (Typhonodorum lindleyanum) aangeplant. De Botanische Afdeling had deze soort ingeslagen voor de Eilandhoppen-uitbreiding van het Oceanium, maar gezien dat project geannuleerd is, werd er nog gezocht naar een mooi plekje. Thematisch gezien werkt deze locatie wel minder goed dan hun oorspronkelijke bestemming, gezien de waterbanaan uitsluitend voorkomt op de Oost-Afrikaanse eilanden (Zanzibar, Madagaskar, de Comoren en Mauritius) en niet op het vasteland. Wat hun naam betreft: ‘water’ duidt op hun voorliefde voor moerassen en ‘banaan’ op de sterke gelijkenis qua bladvorm. Het zijn echter geen echte bananen, maar aronskelken die slechts taaie zaden produceren.

Nulrichtingsverkeer

Foto: Jop Kempkes (BB-Beheer/Facebook)

Een groot deel van de Dikhuidenvleugel van de Rivièrahal lijkt permanent op slot te gaan. Het binnenverblijf van de zwarte neushoorns staat nu aangegeven als dienstruimte. Dit bezoekersverbod gold voorheen ‘slechts’ wanneer de zwarte neushoorns ook daadwerkelijk op stal stonden. De aanwezigheid van mensen levert deze krachtpatsers te veel stress op. Bijgevolg zijn het Mensapengebouw en de stal van het dwergnijlpaard nu doodlopend.

Cadeautje

Foto: Diergaarde Blijdorp (blijdorp.nl)

In het Natuurbehoudscentrum zijn vier jonge vuursalamanders te zien. De vuursalamander is een Oer-Nederlandse soort, maar in de loop van de afgelopen decennia is de vuursalamander volledig uitgeroeid hier. De schuldige: een schimmelziekte, Bsal, die Limburg vermoedelijk door menselijke activiteit heeft bereikt. Stichting RAVON heeft de laatste inheemse vuursalamanders gevangen en fokt nu met hen, zodat ze hopelijk ooit weer kunnen terugkeren naar het wild. Tot het zover is, dient Blijdorp als ‘opslaglocatie’ voor de salamanders. Oorspronkelijk was het niet de bedoeling dat ook gefokt zou worden in de Diergaarde, maar ”life finds a way” kennelijk.

Naar de haaien

Foto: Maxime Stok (BB-Facebook). Zwartsnuithaai.

En dat is niet het enige nieuws uit het Oceanium. Het bestand in het tweede Noordzee-aquarium is flink gewijzigd. Er zitten geen kongeralen meer, maar de wrakbaarzen hebben nu wel gezelschap van onder andere de kleinoogroggen, die voorheen bij de steuren zaten. Verder is de jonge zwartsnuithaai uit 2020 niet langer aanwezig in het ondiepe mangrovebassin. Wel is de dwergkaaiman weer te zien, nadat hij eerder achter de schermen zat.

Komen en gaan

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Grote koedoe Bobo (2018).

De eerste uitgave van het Vriendennieuws van 2021 is laatst openbaar gemaakt op de website van de Vrienden van Blijdorp. Het verenigingsblad meldt dat Maleise tapir Pooh drachtig is. De bevalling wordt eind dit jaar verwacht. Verder is het een drukte van belang in het grote Kelpwoud-bassin in het Oceanium. De zwelhaai, die in 2008 als ei naar Rotterdam kwam, is jammer genoeg uitgevlogen naar Wenen. Daar kan dit dier mogelijk gekoppeld worden; Wenen is nu een van de slechts vier Europese aquaria met deze soort. Na zijn vertrek zijn een mannelijke luipaardhaai en een vrouwelijke stierkophaai gearriveerd uit Stuttgart. Meer transportnieuws is afkomstig uit de Maleise Bosrand, waar eind vorig jaar drie Visaya-wrattenzwijnen uitgezwaaid zijn. Het mutatieoverzicht van het laatste kwartaal van 2020 vermeldt verder de dood van twee pelikanen en een maraboe, alsmede het vertrek van twee vrouwelijke mangabeys, een maraboe, vier jonge koeneusroggen en koedoevrouwtje Bobo (hier geboren in 2018). Wil je het Vriendennieuws kunnen lezen zodra het gepubliceerd wordt? Word dan lid van de vereniging Vrienden van Blijdorp!

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook). Maleise tapir Pooh.

Kort Nieuws #159

Roffa-Lotto

Aangezien Diergaarde Blijdorp geen enkele bezoeker mag ontvangen tijdens de kerstvakantie, moet het park andere manieren zoeken om hun duizenden inwoners te voeren. En daar komt de Blijdorp-loterij om de hoek kijken! Er zijn meer dan 250 prijzen te winnen, waaronder souvenirs en arrangementen, maar ook andere Rotterdamse bedrijven en organisaties bieden belevenissen aan. Dat, voor slechts €2,50 per lot! De trekking is op 5 januari en vindt plaats onder toeziend oog van de notaris. De prijswinnaars worden daarna per e-mail op de hoogte gesteld. Klik HIER voor meer informatie. En, voor zij die liever zelf bepalen wat ze met hun geld willen doen: neem eens een kijkje in de nieuwe webshop op blijdorp.nl. Verder kan je ook met aankopen die je elders doet het park helpen. Via deze speciale pagina op de website van de Vrienden van Blijdorp, kan je namelijk via het menu van Sponsorkliks online winkelen. Zo zorg je ervoor dat die bedrijven een deel van hun winst doneren aan de Vrienden.

Een tikkie trager

Foto: Danny Noorman (BB-Facebook)

Vrolijk schildpaddennieuws! In de Krokodillenrivier hebben de verzorgers drie baby pannenkoekschildpadden gevonden, zo meldt de eindejaarsuitgave van het Vriendennieuws. Het zullen voorlopig de laatste jongen zijn voor deze groep, want de vrouwtjes zijn achter de schermen geplaatst, terwijl het publieksverblijf omgedoopt is tot man cave. Voor nu kruipen er namelijk genoeg schildpadjes met het DNA van deze individuen rond in Europa. Het laatste nieuws is dat één kleintje helaas overleden is aan een aangeboren afwijking, maar met de andere twee gaat het goed. Een soort waarmee wel gefokt mag worden, is de Egyptische landschildpad. Blijdorp had er al drie, waarvan er twee bij het Natuurbehoudscentrum te zien zijn, maar recentelijk zijn er zeven nieuwe dieren in ontvangst genomen, zo staat genoteerd in De Giraffe. Het betreft de voltallige groep van de dierentuin van Londen. Waarschijnlijk blijven er een paar in Rotterdam en gaan er een paar op doorreis. Daar wordt momenteel naar gekeken door de Diergaarde, want het Europese fokprogramma van deze kritiek bedreigde diersoort wordt hier gecoördineerd. Tel daar de geboorte van een spinschildpad in april en de geboorte van twee McCords doosschildpadden in februari bij op, en dan blijkt 2020 voor deze reptielen zo slecht nog niet te zijn geweest. Voor alle genoemde soorten geldt dat ze kritiek bedreigd zijn in hun voortbestaan.

Schubbenrubriek

Foto: Ria van der Graaf (BB-Facebook). Tarpoen.

Maar dat is niet het enige nieuws bij de koudbloedigen. Zoals de Vrienden het verwoorden: ”in het Oceanium is een ware stoelendans
gaande”. De Mangrove is verlost van vijf tarpoens, een permit en een paardmakreel. Stuk voor stuk waren deze dieren flink uit de klauwen gegroeid en zij komen beter tot hun recht bij de Haaientunnel. De leegte die zij achterlaten is opgevuld door de vier jonge koeneusroggen die dit jaar geboren waren, en eerder achter de schermen leerden om voedsel van de verzorgers aan te nemen. Ook zijn de neerkijkers uit het naburige ondiepe aquarium overgeheveld naar de koeneusroggen. Dat verblijf is op zijn beurt verrijkt met wat geelstaartdoktersvissen. Zij zaten eerst bij het Great Barrier Reef, maar moesten steeds meer hun best doen om niet verdrongen te worden door de andere soorten. Nu we het toch over het Oceanium hebben: de fluitkikkers zijn terug! Eerder dit jaar stierf het laatste hoogbejaarde individu van deze soort, die hun verblijf deelde met een helmbasilisk. De nieuwe groep komt uit Thoiry, nabij Parijs. De vijf volwassenen zijn inmiddels te zien bij het Caraïbisch Café, terwijl zes kleintjes achter de schermen zitten. Nadat menselijke consumptie, oprukkende menselijke activiteit en een enorme vulkaanuitbarsting de wilde populatie al flink geschaad hadden, trof de beruchte schimmelziekte Bd tussen 2000 en 2010 zowel Dominica als Montserrat, de twee laatste bastions van deze soort in het wild. Het was een ramp: er bestaat tegenwoordig geen levensvatbare populatie meer op Montserrat en slechts een handjevol resteert op Dominica. Kortom: voorlopig moet deze soort het hebben van fokprogramma’s in gevangenschap.

Rotterdam overzees

Een update uit Nepal! In 2017 bekostigde Diergaarde Blijdorp het installeren van een reeks cameravallen in het Aziatische bergstaatje, met als doel om meer te weten te komen over de lokale populatie rode panda’s. Duizenden foto’s heeft dat opgeleverd, waarop tientallen soorten vastgelegd zijn: denk aan nieuwsgierige makaken, zwarte beren, lynxen, luipaarden (zowel ‘normaal’ als met een zwarte vacht), parende muntjakken en natuurlijk wat klauterende rode panda’s. Maar, nu is er wel een heel bijzondere soort vastgelegd op beeld: een Bengaalse tijger. Het is de allereerste foto van een tijger in Ilam, de meest oostelijke streek van Nepal. Voorheen werd gedacht dat deze grote vleeseters in Nepal alleen langs de zuidwestelijke grens met India voorkwamen, in de laaglanden van het zogenaamde Terai Arc Landscape. Tevens is deze foto de hoogste waarneming van een tijger in Nepal ooit, op maar liefst 3.000 meter boven zeeniveau. In recente jaren werden in India en Bhutan al tijgers gespot op tot wel 4.000 meter hoogte. Hoewel het natuurlijk mooi is om te zien dat deze bedreigde diersoort herstellende is, maken wetenschappers zich ook zorgen. Biologen denken dat de tijger deze gebieden heeft kunnen koloniseren dankzij klimaatverandering. Mogelijk vormen ze een bedreiging voor andere zeldzame dieren die hier wél van origine voorkomen.

All I want for Christmas…

Een beetje liefde voor de hoefdieren: drie bedrijven hebben zich namelijk recentelijk ontfermd over hen! De bizonkudde is geadopteerd door de accuspecialisten van Hefra B.V. en het bedrijf Pixelzebra, dat zich bezighoudt met klantenservice, adopteerde (hoe kan het ook anders) drie vrouwelijke Chapmans zebra’s. Van Omme & De Groot, projectontwikkelaars, besloot dit jaar om geen relatiegeschenken te versturen, maar om zwarte neushoorns Naima en Nasor te adopteren. Bedankt allen! Daarnaast deelde kunstenaar Tommy Kleyn het volgende bericht online: ”Om Diergaarde Blijdorp te steunen roep ik Rotterdamse illustratoren, vormgevers en andere kunstenaars op om in hun portfolio te duiken en een werk online te koop aan te bieden. Op deze manier kunnen we samen bijdragen om Blijdorp de winter door te helpen! Ik stel ‘Wall Of Sound‘ ter beschikking.” Een mooi initiatief!

Nothing but mammals

Diergaarde Blijdorp intensiveert zijn rol in het fokprogramma van het kuifhertje. Voorheen beheerde de Rotterdamse dierentuin namelijk een European Studbook (ESB), maar dat is deze zomer overgegaan tot een European Endangered Species Programme (EEP). Hoewel het doel van beide soorten fokprogramma hetzelfde is, verschillen ze qua werkwijze. De stamboekhouder van een ESB houdt alle mutaties van een zekere soort in Europese dierentuinen bij: geboortes, sterftegevallen en verhuizingen. Dierentuinen kunnen het stamboek raadplegen voor advies. Als een dierentuinpopulatie kwetsbaar wordt bevonden of er actief nagedacht wordt over herintroductie, kan het overgaan tot een EEP. Hierbij wordt nauwlettender bekeken welke dieren zich met elkaar mogen voortplanten, maar ook bij andere kwesties kan de EEP-coördinator advies geven en doelen stellen. In november heeft EEP-coördinator Janno Weerman bijvoorbeeld speciale Best Practice Guidelines opgesteld voor het kuifhertje. Waarschijnlijk is hun relatief kleine populatiegrootte in gevangenschap de aanleiding geweest voor Blijdorp om zich grotere zorgen te maken over hun toekomst. Slechts 14 EAZA-leden houden de soort en al deze dieren zijn vrij nauw aan elkaar verwant, doordat er oorspronkelijk maar een handjevol dieren uit China geïmporteerd is. Diergaarde Blijdorp beheert ook de EEPs van de Aziatische olifant, de Rüppells gier, de Egyptische landschildpad en de rode panda. Voor die laatste soort beheert Blijdorp eveneens een Global Species Management Plan (GSMP), een mondiaal fokprogramma. Tip: de laatste weken hebben we de ‘Ontdek…’-pagina’s op het Blijdorper Bende Blog grotendeels geactualiseerd wat betreft officiële populatiegroottes, fokprogramma’s en IUCN-statussen. Sommige soorten, zoals de secretarisvogel, worden nu helaas ook als bedreigd gezien, terwijl nieuw onderzoek naar de wolnekooievaar en manoel juist gunstig uitvalt. Onder andere de giraffen en Amoerpanters hebben nieuwe fokcoördinators, dus er valt genoeg te lezen!

Verenrubriek

Foto: Saskia Bokkers (BB-Facebook)

De feestdagen zijn een goed moment om terug te blikken op het voortplantingssucces bij de vogels. De eindstand bij Bass Rock bedraagt één papegaaiduiker, drie eidereenden, drie zeekoeten en vier drieteenmeeuwen. Geen slecht resultaat! De rode ibissen hebben ook hun best gedaan, want die kolonie is dit jaar met maar liefst 19 dieren uitgebreid. Binnenkort zal een flink deel van de groep weggevangen worden voor een verhuizing naar Frankrijk. Het hyacinthara-jong uit 2019 ging hen voor. De verzorgers hopen dat zijn ouders in 2021 wederom succes zullen hebben in de Zuid-Amerikaanse volière, nu hun kroost uit 2020 alweer uitgevlogen is. Het is bewonderenswaardig dat het tegenwoordig allemaal op rolletjes lijkt te lopen bij deze grote papegaaien, want voorafgaand aan 2016 viel er weinig te berichten over het liefdesleven van het echtpaar. Ook in het Oceanium was er bescheiden succes: één ezelspinguïn en twee koningspinguïns. Dat is minder dan in voorgaande jaren, maar er was dan ook de nodige onrust dit jaar met defecte koelsystemen, verbouwingen en verhuizingen. In het najaar is bij beide pinguïnsoorten één ouder dier overleden, dus de groepsgrootte is vrij constant. Waarschijnlijk zal de ‘winst’ volgend jaar weer wat groter zijn. De reuzentoekans in de Rivièrahal hebben dit jaar ook een kuiken groot weten te brengen, zo weet het Vriendennieuws te vermelden.

Vrienden voor het leven

Foto: Robert Post (BB-Facebook). Archieffoto.

Het mutatieoverzicht van het Vriendennieuws stelt ons op de hoogte van enkele sterfgevallen die dusver nog niet vermeld waren op Blijdorper Bende. In Noord-Amerika zijn in de loop van het derde kwartaal van 2020 een wasbeer en een poolvos overleden. Beide dieren waren al goed bejaard. Zoals al eens in eerdere editie van Kort Nieuws vermeld werd, geldt voor deze twee soorten dat er ieder jaar weer mensen zijn die jonge individuen weten te bemachtigen en als huisdier proberen te houden. Aanvankelijk schattig, maar als ze ouder worden… Het is het welbekende verhaal en vaak komen dit soort afgedankte dieren terecht bij Stichting AAP. Zij kampen echter regelmatig met ruimtegebrek en dan springt Diergaarde Blijdorp graag bij. Daarom wordt er ook niet gefokt met ze. Ook is er een overlijdensbericht voor een vrouwelijke ringstaartmaki. Verder is Californische zeeleeuw Toos helaas opgenomen in het mutatieoverzicht. Ze is 24 jaar oud geworden, een respectabele leeftijd. Uit respect voor de Vrienden van Blijdorp hebben wij een paar weken gewacht met het delen van de nieuwtjes uit het Vriendennieuws. Wil jij direct op de hoogte worden gebracht van de actualiteit? Word dan lid van de vereniging!

Koolhydraten

Heb je wel eens een smoothie met tarwegras op? Het schijnt zeer voedzaam te zijn, al drinken de meeste mensen het niet per se voor de smaak. In Diergaarde Blijdorp is het plantje echter niet aan te slepen, want het is het nieuwe lievelingskostje van de gelada’s. Zoals je vast niet ontgaan zal zijn, hebben deze dieren vakkundig ieder grassprietje rondom het Roofdieren-Gebouw opgegeten sinds ze hier in 2018 werden losgelaten. De dieren kregen vanaf het begin al extra groenvoer en bij het inzaaien van het gras was gekozen voor een van de meest onvernietigbare grassoorten van Nederland, maar het mocht niet baten. Het is een gemis voor de dieren, want van nature grazen ze dag in, dag uit op de hoogvlaktes van Ethiopië. Zitten, plukken, eten, een stukje opschuiven, weer plukken, weer eten. Het is zo’n prominente bezigheid dat deze soort geen rode derrière geëvolueerd heeft om de dames te imponeren, zoals hun nauwste verwanten, de bavianen, maar een rode borst. De botanisten van Blijdorp hebben echter iets gevonden op de grasschaarste. Achter de schermen zaaien ze bakken in met tarwegraszaadjes en na een kleine week kunnen de platen bij de gelada’s geplaatst worden, om daar met precisie geplunderd te worden. Abonnementhoudersblad De Giraffe meldt dat er inmiddels een hele kas gewijd is aan de grasvoorziening van de gelada’s. Oh, en nu we het toch over de botanische afdeling hebben: zij houden er tegenwoordig een eigen podcast op na, ‘BlijdorpOpGroen’. Zeker een aanrader!

Foto: Jan de Groen (Algemeen Dagblad)

Kort Nieuws #151

Afscheid

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook)

Het verdriet is groot in Diergaarde Blijdorp: giraffeman Banio is overleden op 7 juni, bijna dertien jaar nadat hij in Tsjechië geboren werd. De dierentuin meldt dat dierenartsbezoekjes al langere tijd routine waren voor hem, maar dat zijn dood toch vrij onverwacht kwam. De Universiteit Utrecht bekommert zich om de zaak en uiteindelijk zullen delen van zijn lijf gebruikt worden voor educatieve doeleinden. Van nature worden giraffen ergens tussen de 10 en 15 jaar oud, waar in gevangenschap nog eens zo’n 10 jaar bovenop kan komen. Banio was sinds 2009 aanwezig in Rotterdam en heeft in totaal zestien jongen verwekt, waarvan alleen Khaleesi en Maartje nog niet uitgevlogen zijn. De zeven dames van de Blijdorp-kudde zullen door de Britse EEP-coördinator een nieuwe fokman toegewezen krijgen.

Foto: Maxime Stok (BB-Facebook)

Het recent gepubliceerde Vriendennieuws vermeldt nog twee tragische sterftegevallen. Te beginnen bij de buren van de langnekken: hyenaman Kara, die kampte met een tumor in zijn mond, is overleden. In 2019 kwam hij naar Blijdorp. Hij was toen al een van de oudste hyena’s in Europa, maar de hoop was dat hij hier toch nog voor nageslacht kon zorgen. Omdat hij twee decennia geleden in Caïro geboren werd, was zijn bloedlijn waardevol voor de Europese populatie. Om een paring tot stand te kunnen brengen, vertrok de enige andere hyena die Blijdorp op dat moment had, mannetje Jelai, en kwam er een vrouwtje met de bijnaam ‘Bollie’ uit Frankrijk aan. Zij overleed echter onverwacht en hoewel ze spoedig vervangen werd door een ander vrouwtje uit Beekse Bergen, is het er niet meer van gekomen.

Foto: Rob van Eijk (BB-Facebook)

Tot slot is ook nog een andere bekende Afrikaan niet meer: dwergnijlpaard Floris moest ingeslapen worden. Als jongvolwassene betrok hij in 2013 de Dikhuidenvleugel tezamen met soortgenoot Eveline, maar ook op latere leeftijd bleef voortplanting uit. Een trucje dat in zulke situaties toegepast wordt door verzorgers, is dat koppeltjes tijdelijk uit elkaar gehaald worden. Dat is een natuurlijkere vorm van huisvesting voor deze solitaire bosbewoners en wanneer ze dan uiteindelijk weer samen gezet worden, wil dat nog wel eens voortplantingsgedrag stimuleren. De reünie liep echter in het honderd en Floris kon na afloop niet goed meer lopen. Een röntgenfoto wees uit dat het ging om een gecompliceerde botbreuk, iets wat niet te genezen is.

‘Nieuw’

Foto: CCBC (silentforest.eu). Archieffoto.

Recentelijk heeft de Rotterdamse Diergaarde zijn jaarverslag van 2019 uitgegeven, en wat blijkt? Vorig jaar is er een nieuwe vogelsoort gearriveerd achter de schermen: de Sumatraanse gaailijster (Garrulax bicolor). Hun natuurlijke leefgebied mag dan wel het op een na grootste eiland van Zuidoost-Azië zijn, maar tientallen jaren van habitatvernietiging en illegale vangst voor de huisdierenmarkt eisen hun tol op de soort. De Sumatraanse gaailijster was een van de doelsoorten van de EAZA Silent Forest Campaign en met dank aan Europese dierentuinen kan er dit jaar een fokcentrum voor de soort opgezet worden ter plaatse, al ligt het project vooralsnog stil door de COVID-19-pandemie. Deze bedreigde vogelsoort wordt gehouden in twintig Europese dierentuinen en vanuit Chester Zoo wordt een fokprogramma (EEP) gecoördineerd. Of er plannen zijn om de soort ook voor de schermen te plaatsen, is niet bekend.

Mutaties

Foto: Josien de Vries (BB-Facebook). Okapi Gerrit.

Het Vriendennieuws informeert ons over enkele wijzigingen in het bewonersbestand uit het eerste kwartaal van 2020 die dusver onopgemerkt waren gebleven. In het Afrikaanse themagebied zijn twee vrouwelijke klipdassen overleden, net als een vrouwelijk Visaya-wrattenzwijn en een mannelijke vissende kat in de Maleise Bosrand. Ook bij de vogels zijn er enkele sterfgevallen te betreuren: een mannelijke shamalijster en een mannelijke kroonparelhoender. Verder zijn er drie vrouwelijke kroeskoppelikanen vertrokken, is een vrouwelijke kuifhertje naar Polen verhuisd en is een vrouwelijke vissende kat op transport gegaan naar Griekenland. Ook is het duidelijk geworden dat okapi Gerrit, het eerste jong dat geboren werd in het Hart van Afrika (2017), eindelijk Rotterdam verruild heeft voor Lissabon. De Okapi-Volière wordt nu nog bewoond door mannetje Ngwani, de volwassen vrouwtjes Kamina en M’buti en hun kalfjes Kisala en Mhina. Tot slot vermeldt het Vriendennieuws ook nog de komst van twee wasberen uit Antwerpen.

Love is in the air

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Jonge banteng.

Verterende aanzichten alom. Het tweede bantengkalfje van het jaar is een feit: het is een dochter van Marieke. Ook bij de Californische zeeleeuwen zijn er nu twee pups ter wereld gekomen: June heeft er een dochter bij, Junia gedoopt, en Toya is bevallen van ene Sofie. Ook bij de witkruinmangabeys is het tweemaal raak en verder zijn er jongen te spotten bij de prairiehondjes, grondeekhoorns, wevervogels, geelkeelfrankolijnen, maraboes en moeraswallaby’s. In het Oceanium hebben alle koeneusrog-dames jongen voortgebracht, vier stuks. Het telg wordt achter de schermen aangeleerd om eten van de verzorgers aan te nemen, maar zal op termijn terugkeren naar de Mangrove. En, uhm, uit beeldmateriaal is gebleken dat ook de tapirs Ketiga en Pooh hun best doen om in een toekomstige geboorterubriek genoemd te worden…

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). Jonge mangabey.

Kort Nieuws #137

Strak in de lak

Screenshot: Diergaarde Blijdorp (DB-YouTube)

Alweer kan er een klusje afgevinkt worden van Blijdorps to-do-list: dankzij de vereniging Vrienden van Blijdorp is de Falklandsbiotoop in het Oceanium uitgebreid met wat voorheen de pinguïncrèche was. Het idee achter deze sectie was dat hier pinguïns met de hand grootgebracht konden worden als de ouders daar niet in slaagden. Van dat scenario is echter (gelukkig) niks werkelijkheid geworden, wat betekende dat er een lege ruimte langzaam aan het afbrokkelen was. In het kader van de Vriendencampagne ‘Alle bee(s)tjes helpen’, ook wel de flitsactie genoemd, is dit verblijf nu opgefleurd en sluit het feilloos aan op de rest van het pinguïnverblijf. Wanneer het broedseizoen van start gaat, hebben de stelletjes een extra plek om even afstand te nemen van de immer uitdijende kolonie – Blijdorp is een van de weinige dierentuinen waar de koningspinguïns en ezelspinguïns ieder jaar tot broeden overgaan. In dit nieuwe stukje verblijf kunnen de nieuwsgierige pinguïns helemaal naar het glas waggelen: wie kijkt er nu eigenlijk naar wie?

Stoelendans

Foto: Jop Kempkes (BB-Facebook/Beheer). Mantsjoerijse kraanvogel.

Kan jij je favorieten nog vinden? Wederom hebben wat vogels van zetel geruild. De Mantsjoerijse kraanvogels hebben afscheid genomen van de Amoer en hun kamergenoten, de pelikanen, en huizen nu bij de entree van het Aziatisch Moeras. Hier hebben ze meer ruimte om al wadend in het slijk van de rivierbodem te speuren naar tussendoortjes. De witnekkraanvogels, die hier voorheen leefden, zijn een stukje opgeschoven naar de Moerasvolière. Sinds de Stellers zeearenden naar Arctica zijn verplaatst, zijn eerder ook de kwakken uit de Grote Vliegkooi hier ingetrokken. Daar blijft het niet bij: in de volière tegenover de bantengs en Indische antilopen zijn nu niet slechts pruimkopparkieten en driekleureekhoorns te vinden, maar ook de bankivahoenderen. Hoewel die naam je wellicht weinig zegt, klinkt hun gedomesticeerde variant je waarschijnlijk wel bekend in de oren: de kip.

Lief en leed…

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Balispreeuw.

Editie drie van het Vriendennieuws heldert weer het een en ander op wat de mutaties in Blijdorp betreft. Te beginnen bij de geboortes die dusver grotendeels onopgemerkt zijn gebleven door het dagelijkse publiek. Deze zomer zijn de verzorgers verblijd met drie jonge Balispreeuwen, twee McCordsslangenhalsschildpadden en een duo koeneusroggen: de Rotterdamse Diergaarde staat bekend om het foksucces met deze dieren. Minder voorspelbaar was de komst van een kleine pijlstaartrog. De uk werd gespot op de bodem van het haaienbassin, waar zijn ouders wonen. Omdat hij het waarschijnlijk niet gered zou hebben tussen de grote vissen aldaar, heeft hij nu onderdak gevonden in de Mangrove. Bij de ingang van het Oceanium ook bijzonder geboortnieuws: dit broedseizoen is goed geweest voor twee jonge papegaaiduikers. Het eerste ei is door de verzorgers weggehaald uit het nest en in de broedmachine gelegd, waarna de moeder een tweede ei legde en deze zelf uitbroedde. Ook is de groep belangers toepaja’s flink uitgedijd sinds de komst van een volwassen mannetje. Helaas zijn er ook wat dieren overleden, waaronder de bejaarde zeeleeuw Tessa. Door ernstige mankementen aan haar lever weigerde ze te eten, waarna ze is geëuthanaseerd. Ook bongoman Kito is na een kort ziekbed dood gevonden in zijn stal. Tot de verdere sterftegevallen in mei behoren een mannelijke flamingo, een mannelijke kaaimaneteju, een vrouwelijk bosrendier en een mannelijke bijeneter.

… Komen en gaan

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook). ”Dag Jelai, goede reis!”

Ook de flinke collectie transportkisten vergaart geen stof. Zo is hyenaman Jelai inmiddels vertrokken naar Kroatië en via het Vriendennieuws weten we dat het deze zomer ook een drukte van belang was. Een groepje dames bestaande uit een Rüppells gier en een tweetal maraboes heeft de Gierenrots verruild voor het buitenland. Twee mannelijke hutia’s hebben een nieuw tehuis gevonden in Hannover en een vrouwelijke pannenkoekschildpad huist inmiddels in Salzburg. Tot slot is meneer de Mhorr-gazelle, Flip, naar Berlijn verhuisd. Dat brengt ons gelijk tot de laatste en tevens kleinste sectie van het mutatieoverzicht: de ontvangsten. Flip is namelijk van positie geruild met de Berlijnse bok, die inmiddels aan het hoofd staat van de Blijdorp-kudde. Ook zijn er twee mannelijke Rüppells gieren gearriveerd. Wil je voortaan ook direct de laatste stand van zaken weten? Word dan een Vriend van Blijdorp en ontvang hun kwartaalblad!

Foto: Annemieke de Wit (BB-Facebook). Rüppells gier.