Kort Nieuws #180

Zout in de wonden

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

De soap bij de gevlekte hyena’s duurt voort. De laatste keer dat er een hyena geboren werd in Blijdorp was in 2016, sindsdien worstelde Rotterdam met sterfgevallen en mislukte koppelingen. De verzorgers waren dan ook in hun nopjes toen Kaidi, te herkennen aan wat roze littekens, achterin het verblijf een hol groef! Eind juni verscheen een pup. De vader was Karoi, die eind vorig jaar via Antwerpen vanuit Singapore overkwam. In de hyenamaatschappij zijn mannetjes onderdanig en hij hield zich dan ook op gepaste afstand van het nest. Kaidi leek aanvankelijk nerveus en verplaatste de kleine regelmatig, maar het jong wist die kwetsbare eerste weken te doorstaan. Maar helaas mocht het niet zo zijn. Begin augustus kwam de pup klem te zitten onder een boomstam en kwam hij ter overlijden.

Licht aan het einde van de tunnel

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Over langverwachte voortplanting gesproken: er zijn kuikens bij de flamingo’s! De verzorgers hadden dit seizoen eigenlijk al afgeschreven, maar wellicht hebben ze zich laten inspireren door de Baers witoogeenden, waarmee Blijdorp laatst een primeur had. Er zijn een stuk of twintig eieren gelegd in totaal. Sinds 2004 lag de fok in de Maasstad compleet stil, wat een van de redenen was voor de moeizame verbouwing van het Flamingo-Strand in 2020-2021. Door de komst van het net worden lokale roofdieren geweerd en hoeven de vleugels van de flamingo’s niet langer gewiekt te worden. Bijzonder zijn ook de kuikens bij de witwangfluiteenden in Zuid-Amerika, de purperglansspreeuwen bij het Weverkopje, de sneeuwkaptapuiten in de Okapi-Volière de Sumatraanse gaailijsters in de Maleise Bosrand en de shamalijsters en Balispreeuwen in de Victoria Serre.

Opgewonden gaailijsters

Foto: Angelique Blijleven (BB-Facebook)

Nog meer waardevolle kuikens. In de Victoria Serre is een kritiek bedreigde geelkeelgaailijster uitgevlogen. De ouders hadden zich voor het laatst in 2020 bewezen, in ’21 produceerde de stokoude man enkel onbevruchte eieren. Het lijkt erop dat hij toch nog niet met pensioen hoeft! Inmiddels is het koppel namelijk zelfs bezig met een tweede leg… Mogelijk zitten ook de geelkeelgaailijsters in het Natuurbehoudscentrum op het nest, maar dat moet nog bevestigd worden.

Rivièra-Reorganisatie

Foto: Marja Troost-van Dam (BB-Facebook). Waar het jaarvogelvrouwtje heen vertrokken is, is niet bekend.

Wie de Victoria Serre opzoekt, zal het opvallen dat er het een en ander veranderd is in de vogelkas. De grootste wijziging is dat het centrale segment samengevoegd is met het segment van de jaarvogels. Herstel: het segment waar voorhéén een jaarvogel woonde. De soort is nu uitsluitend te zien in Taman Indah nu. Verwijderd uit de Victoria Serre is tevens de sneeuwkaptapuit, dat mannetje zat er slechts tijdelijk. Tot slot is het prille gezin van de geelkeelgaailijsters overgeplaatst naar het (vergrootte) centrale segment.

Blijdorp Bouwt

Foto: Jop Kempkes (BB-Beheer)

Nog wat andere bouwtechnische ingrepen in Blijdorp. Halsoverkop zijn er aanpassingen gemaakt aan het zeeleeuwenverblijf. De aanleiding is het filmpje waarin een jong mannetje bijna ontsnapt uit het bassin, dat even terug het hele internet over ging en zelfs op tv getoond werd. De schuldige, de in 2020 geboren Don, werd voor de zekerheid achter de schermen geplaatst. Nu is het hek opgehoogd en is Don herenigd met zijn familie. Gesloopt wordt er juist bij de kijkhut van de gorilla’s, naast de Oewanja Kinderjungle. Voorheen verbond een kooiconstructie dit monumentale pand met het buitenverblijf, maar het lijkt erop dat deze nu ontmanteld is. Tot voor kort overnachtten de mangabeys hier, maar zij zijn inmiddels (terug)verhuisd naar een van de koepelkooien van de Rivièrahal. In de steigers stond ook een van de ingangen van Taman Indah. Aan de ‘neushoornkant’ van dit gebouw is de draaideur vervangen door een dubbele schuifdeur.

Als kool

Foto: @avd55photos (BB-Instagram)

Beschuit met blaadjes op de Afrikaanse Savanne: tegenover de dierenkliniek is witkruinmangabey Cheche, een van de dochters van fokvrouwtje Casper, voor het eerst zelf moeder geworden. De trotse vader is Oda. Blijdorp is een van de weinige dierentuinen waar deze zeldzame apen zich vrijwel ieder jaar voortplanten. Aan de andere kant van de Diergaarde, in de Maleise Bosrand, is een andere inwoner klaar om het nest te verlaten. Een van de jonge vrouwelijke vissende katten is uitgevlogen naar Frankrijk. Haar zusje blijft alleen achter hier, voor haar wordt een partner gezocht.

Rotterdamser wordt het niet

Foto: Havenbedrijf Rotterdam (portofrotterdam.com)

Het Havenbedrijf Rotterdam en Diergaarde Blijdorp hebben een nieuw partnerschap gesloten. De komende drie jaar draagt de transportgigant bij aan de ontwikkeling van RoffaReefs: hightech, drijvende kraamkamers voor rifbewoners in het wild en in aquaria. Ook steekt het Havenbedrijf geld in de expositie ‘ZOO veel plastic’ en andere educatieprojecten, samen met Eneco. Directeur Erik Zevenbergen: ”Het Havenbedrijf Rotterdam en Diergaarde Blijdorp zijn al jarenlang verbonden met elkaar. De laatste jaren weten we elkaar steeds meer te vinden op te gebied van duurzaamheid en behoud van biodiversiteit. De samenwerking om het kweeksysteem te testen en verder te ontwikkelen is daarvan een goed voorbeeld.”

Nog meer muisjes

Foto: Diergaarde Blijdorp (Instagram). De kleine vuursalamander.

Voor de tweede keer heeft Diergaarde Blijdorp gefokt met de vuursalamanders. De larve is te zien in het Natuurbehoudscentrum. De vuursalamander kwam tot recent voor in Zuid-Limburg, maar is door de introductie van een schimmelziekte zo goed als uitgestorven. Stichting RAVON runt een fokprogramma voor de amfibieën en wordt hierin bijgestaan door Diergaarde Blijdorp en GaiaZOO. Nog meer koudbloedige verrassingen: bij de Nijlkrokodillen is weer een nestje kleine kroko’s gespot. Het lijkt er echter op dat alle jongen gedood zijn door de ouders. Blijdorp probeert eieren bij deze roofdieren tijdig weg te halen, want er is geen ruimte voor meer Nijlkrokodillen in gevangenschap. Soms zijn de moeders echter heel territoriaal over hun strandjes en dan kunnen de verzorgers er niet goed bij. Een grote hoeveelheid jongen is er tot slot ook bij de Kaapse klipdassen, tegenover de krokodillen, en bij de rode ibissen, in de Zuid-Amerikaanse volières.

Hoog bezoek

Fotograaf Joel Sartore deed in juni Diergaarde Blijdorp aan. Voor zijn project Photo Ark, een samenwerking met National Geographic, heeft hij een van de reuzenschildpadden in het Oceanium vereeuwigd. Voor de Photo Ark fotografeerde hij al meer dan 13.000 diersoorten, een onderneming die gedeeltelijk te zien is in de documentaire RARE en waarvoor hij meerdere awards ontvangen heeft.

Joel Sartore was in Diergaarde Blijdorp to take pictures for the Photo Ark of National Geographic - YouTube

Foto: Jean-Luc Sleijpen (BB-Facebook)

Kort Nieuws #170

Welkom!

Foto: Jan Harteman (harteman.nl). Baers witoogeend (archieffoto).

Nieuw in Diergaarde Blijdorp: de Baers witoogeend (Aythya baeri). Een klein groepje is uitgezet bij het Flamingo-Strand, dat recentelijk een facelift heeft gekregen dankzij de Vrienden van Blijdorp. De Baers witoogeend is een trekvogel uit Oost-Azië die in recente jaren sterk achteruitgegaan is. In 2012 werd de status van de Baers witoogeend veranderd van ‘slechts’ bedreigd naar kritiek, de totale populatie bedraagt nog maar enkele honderden dieren. De boosdoeners zijn habitatvernietiging en toenemende jacht door mensen. Die problemen lijken vooral te spelen in hun broedgebied: de moerassen rondom de Amoerrivier, langs de Chinees-Russische grens. Gelukkig gaat het vrij goed met de soort in gevangenschap. Er zijn meer dan 150 witoogeenden in Europese dierentuinen, die nauwkeurig worden gemanaged in het kader van het fokprogramma (EEP). In Blijdorp delen ze hun verblijf met de grote flamingo’s, noordelijke pijlstaarten en krakeenden.

Vogellockdown

Foto: Anthony Breve (BB-Facebook)

Helaas kan je de nieuwkomers nog niet van dichtbij bewonderen: in heel Nederland is een ophokplicht van kracht. In Diergaarde Blijdorp zijn alle doorloopvolières daardoor tijdelijk gesloten voor bezoekers. Het doel is om het influenzavirus H5N1, dat recentelijk bij meerdere pluimveehouders opgedoken is, in te dammen. Dit virus springt gelukkig niet snel over op mensen, maar de overheid is voorzichtig: meer dan de helft van de mensen waarbij deze griepvariant ooit vastgesteld is, is eraan overleden. Vogels vormen het grootste griepreservoir ter wereld en regelmatig vinden er kleine uitbraken plaats in de bio-industrie. De vorige ophokplicht gold van oktober 2020 tot juli 2021. Toen betrof het de H5N8-variant.

Uitzwaaien

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook)

Vissende kat Saray is verhuisd naar Frankrijk. Samen met mannetje Mumbai (overleden in 2020) heeft ze twee nestjes ter wereld gebracht in Blijdorp sinds haar komst in 2016. Het verblijf in de Maleise Bosrand wordt nu nog bewoond door haar jongste dochters, Esmee en Vanessa uit 2019. Het fokprogramma van deze zeldzame Aziatische roofdiertjes wordt overzien door Zoo Děčín in Tsjechië. Zij zullen ook besluiten wat er gebeurt met de resterende dames in Rotterdam.

RoffaReefs

Foto: Diergaarde Blijdorp (blijdorp.nl)

Innovatie in het Oceanium. Dierenverzorger Sander van Lopik ontwikkelt, in samenwerking met de TU Delft, een soort drijvende kraamkamers voor rifvissen. Tot op heden lukt het fokken van kleine zoutwatervissen in aquaria slechts mondjesmaat. De filterinstallaties vormen een groot gevaar voor de larven en daarom werden ze van oudsher overgeplaatst naar andere tanks. De jongen zijn echter uitermate gevoelig voor schommelingen in waterkwaliteit en dat maakt deze verhuizingen erg risicovol. De drijvende kraamkamers bieden de visjes een veilige omgeving om op te groeien, zonder dat ze overgezet hoeven te worden. Het NRC benadrukt dat ook natuurbeschermers profijt kunnen hebben van het project: ”Door de kraamkamer volledig zelfvoorzienend te maken met onder meer een zonnepaneel, hoopt Blijdorp dat ze het op termijn ook kunnen inzetten in het wild. Eerst wil Blijdorp het laten testen door andere aquaria over de wereld, om feedback te krijgen over de werking. Daarna willen ze in gesprek met organisaties om het bij riffen zelf in te zetten.”

Diverse pluimage

In het Oceanium viert Diergaarde Blijdorp de geboorte van vier koningspinguïns. Een record: nooit eerder kropen er in één jaar zoveel kuikens uit het ei bij deze soort. De teller staat nu op 27 koningspinguïns, wat Rotterdam een van de ‘hofleveranciers’ van Europa maakt. Daar staat tegenover dat voortplantingssucces bij de ezelspinguïns dit jaar uitgebleven is. Erg is dat niet, want ook deze kolonie nadert de maximumcapaciteit van het verblijf. Ook een snelle update uit de Victoria Serre. De vrijgezelle jaarvogel uit Taman Indah is overgeplaatst naar deze vleugel van de Rivièrahal. Ze leeft samen met onder andere de molonetispreeuwen, shamalijsters en Balispreeuwen.

Foto: Yvonne de Vries (BB-Facebook)

Kort Nieuws #167

Blijdorp Bouwt

Foto: Diergaarde Blijdorp (Facebook)

De restauratie van de Bergdierenrots verloopt voorspoedig. De oude rotstoren is inmiddels volledig afgebroken – deze is namelijk niet origineel, maar een latere incarnatie van het oorspronkelijke bouwwerk uit 1940. Versie drie, waar nu dus aan gewerkt wordt, wordt een soort hybride van de eerdere twee uitvoeringen. Het idee is dat de zorgvuldige mix van die twee ontwerpen optimaal is voor het comfort van de toekomstige inwoners: de rode panda’s. Hoewel veel mensen nog steeds duimen voor de terugkeer van grote hoefdieren, is dit niet realistisch omdat de monumentale stal hiervoor te klein is. Tevens is men begonnen aan de constructie van een nieuwe deur tussen het binnen- en buitenverblijf van de Aziatische olifanten. Deze extra doorgang wordt gerealiseerd met de toekomstige uitbreiding van het olifantenverblijf in gedachten.

Neushoorns bij de neushoorns

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Wie de Victoria Serre betreedt, komt eerst langs uitgebreide educatie omtrent de bescherming van neushoornvogels in Azië. Deze soortenfamilie wordt echter niet langer vertegenwoordigd in de Rivièrahal: het koppeltje jaarvogels is verplaatst naar Taman Indah. Ze bewonen, samen met de Palawan-pauwfazanten, het verblijf waar tot 2016 de gibbons verbleven. Een tweede jaarvogelvrouwtje leeft op een steenworp afstand. Zij huist in de volière boven de ingang van het pand aan de ‘neushoornzijde’.

Victoria-Vogels

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Er zijn ook wat minder ingrijpende vogelverhuizingen te melden. De shamalijsters hebben het segment van de Tropenvleugel betrokken waar voorheen de jaarvogels woonden. Eerder was deze soort in het centrale deel te zien. Recentelijk heeft het mannetje van deze soort gezelschap gekregen van een jong vrouwtje uit Antwerpen. De kuiforopendola’s zijn verhuisd van de ronde kas naar het middelste deel, de irenabuulbuuls vice versa. Het ronde segment is tevens verrijkt met de Sumatraanse gaailijster die in de lente geboren werd in de Maleise Bosrand. Zijn ouders hebben inmiddels zelfs voor een tweede nestje gezorgd! Tot slot ook nog een geboorte in de Victoria Serre zelf: er is een kleine kroonduif te zien.

Erratum

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook)

‘Het Echte Leven in de Dierentuin’ is tot een einde gekomen. De tv-serie wist keer op keer een miljoenenpubliek te trekken en liet daarmee andere programma’s op de zaterdagavond ver achter zich! In een van de laatste afleveringen werd onthuld dat Aziatische olifant Faya zwanger lijkt te zijn. Een spannende ontwikkeling! Wel moet Blijdorper Bende een uitspraak corrigeren: bul Fahim is – zijn acrobatische aanleg ten spijt – géén voormalig circusdier. Hij is geboren in de dierentuin van Zürich en heeft vervolgens in Bellewaerde geleefd. Wel zijn allebei zijn ouders, Maxi en Indi, destijds in het wild gevangen en in een circus geplaatst.

Op rood

Foto: Mark Large (dailymail.co.uk)

Ook de podcast ‘Blijdorp op Groen‘ kondigt jammerlijk aan geen nieuwe afleveringen meer te zullen maken. In de finale weet presentator Rogier van der Zanden wel nog een primeurtje te ontfutselen: Diergaarde Blijdorp verkent momenteel de mogelijkheid om een derde Nationale Plantencollectie op zich te nemen. Nu ontfermt de Rotterdamse dierentuin zich over de bromelia’s en primula’s, maar mogelijk worden de waterlelies binnenkort toegevoegd aan dat lijstje. Blijdorp heeft natuurlijk een bijzondere relatie met de reuzenwaterlelies uit Zuid-Amerika, de Victoria amazonica en de Victoria cruziana, maar heeft ook andere soorten in het bestand, zoals de warmwaterlelie (Nymphaea thermarum) uit Centraal-Afrika.

De kraan dichtdraaien

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Het bestand van het Aziatisch Moeras is een beetje gekrompen: er leven geen jufferkraanvogels meer in de Grote Vliegkooi. Diergaarde Blijdorp heeft geen verdere informatie naar buiten gebracht over deze verandering. De dierentuin heeft geen voortplantingssucces gehad met deze dieren sinds zij in 2018 in deze volière geplaatst werden. Er zijn nu nog twee kraanvogelsoorten te zien in Rotterdam: de Mantsjoerijse kraanvogels, als buren van de kuifmakaken, en de witnekkraanvogels in de kleine moerasvolière.

Fokfabriek

Foto: Maxime Stok (BB-Facebook)

Nageslacht bij zowel de Cubaanse hutia’s als de rode ibissen! Bij de hutia’s kwamen eerder dit jaar enkele ongezonde kleintjes ter wereld, maar gelukkig vergaat het dit nestje een stuk beter. Een deel van de ibiskolonie is in januari op transport gegaan en het restant is verrijkt met een beetje ‘vers bloed’ om inteelt tegen te gaan, dus ook hier zijn de kuikens een welkome aanwinst.

Liefdesroulette

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Abonnementhoudersblad De Giraffe meldt een verhuizing in de Himalaya-biotoop. Blijdorp heeft de kuifhertjesvrouw omgeruild met die van Zoo Leipzig. De Rotterdamse Diergaarde is de Europese fokcoördinator voor deze hoefdieren en verwelkomt regelmatig jongen bij deze soort, maar altijd in het verblijf bij de Chinese Tuin. In hun tweede verblijf, dat in 2015 opgeleverd werd, is tot op heden geen voortplantingssucces behaald. Wellicht dat daar nu verandering in komt.

Laatste kans

Foto: Saskia Bokkers (BB-Facebook). Kantjil met jong in Blijdorp anno 2014.

Blijdorp is één van de drie Europese dierentuinen die de Balabac kantjil houdt. Het fokprogramma verkeert in een precaire situatie: tot recent was er slechts één mannetje over, woonachtig te Wrocław. Gelukkig is hij vader geworden! Zoonlief is recentelijk gearriveerd in Blijdorp. Hij heeft inmiddels gepaard met zijn drie vrouwelijke soortgenoten en de dames worden nu achter de schermen gehouden. Duimen maar! Het bokje is te zien in het Aziëhuis. Blijdorp heeft in het verleden meermaals foksucces gehad met deze Filipijnse dwerghertjes. Het meest recente jong, geboren in 2017, werd dat jaar uitgeroepen tot de ‘meest buitengewone geboorte’ bij de Blijdorper Bende Awards.

Buiten Blijdorp

De vrouwelijke hyacinthara die in 2020 in Blijdorp geboren werd, is heelhuids aangekomen in de dierentuin van Wuppertal. In dit Duitse park is een speciale ‘datingvolière’ gecreëerd, waar de ara’s zelf de kans krijgen om een partner uit te kiezen. Wel wordt er eerst een voorselectie gemaakt door de fokcoördinator, om genetische diversiteit te garanderen. De Rotterdamse schone wacht samen met een soortgenootje uit Artis op de komst van enkele mannetjes. De dieren zijn uitgerust met een speciale zender die bijhoudt welke individuen veel tijd doorbrengen samen. Jonge koppeltjes kunnen vervolgens door geautomatiseerde deuren gesepareerd worden en op transport gaan naar dierentuinen die een geschikt liefdesnestje kunnen bieden. Overigens hebben de ouders van de ara-emigrant er geen gras over laten groeien, zij zitten alweer op het nest.

Foto: Claudia Philipp (EAZA). Twee hyacinthara’s in Wuppertal.

Dierenvrienden maken zich hard voor Blijdorp

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). Hoewel het aantal zwarte neushoorns verdubbeld is sinds 1995, is dit nog steeds geen tiende van wat er een halve eeuw geleden in Afrika leefde.

Nederlandse dierentuinen dreigen dit jaar 70% van hun inkomsten mis te lopen: een financiële aderlating die geen enkel bedrijf zou kunnen incasseren. Diergaarde Blijdorp uit Rotterdam is op zich een gezonde organisatie, zo bleek uit het recent verschenen jaarverslag: in 2019 boekte de dierentuin een winst van 1,8 miljoen. Normaliter zou dit bedrag later weer in nieuwe bouwprojecten gestopt worden, maar de pandemie stak daar een stokje voor: ”Als gevolg van de sluiting van Blijdorp zijn alle geplande investeringen en onderhoudswerkzaamheden stilgelegd”, zo luidt het. Diergaarde Blijdorp heeft tijdens de sluiting immers 8,5 miljoen euro aan omzet misgelopen en zelfs met de huidige overheidsregelingen moeten alle zeilen de komende tijd bijgezet worden, zo maakten enkele doorgerekende scenario’s in het jaarverslag duidelijk: ”Bij een sluiting van 3 maanden zijn de tijdelijke noodmaatregelen onvoldoende om de komende 12 maanden door te komen (…). Door Blijdorp worden er momenteel gesprekken gevoerd met banken en andere partijen over mogelijke steun.” Juist in deze zware tijden is het hartverwarmend dat de vereniging Vrienden van Blijdorp bijspringt: een lichtpuntje in de duisternis.

Afbeelding: ontwerp nieuwe volière Flamingo-Strand. Klik HIER voor groot formaat.

De Vrienden van Blijdorp vormen al decennialang een trouwe achterban die helpt met geld en goede wil. Soms komt dat neer op spectaculaire giften, zoals vlinderkoepel Amazonica, maar vaak helpen ze ook met kleine ondernemingen. Neem bijvoorbeeld het overnetten van het Flamingo-Strand: al enkele jaren houden de Vrienden een potje geld gereed voor dit plan, waar de Welstandscommissie overigens recentelijk, na jaren van gesteggel, eindelijk goedkeuring voor heeft gegeven. Ook nu steken de Vrienden Blijdorp een hart onder de riem: ”Als vereniging komen wij in actie en zamelen wij de komende tijd 75.000 euro in om de Diergaarde te steunen, om zo ervoor te zorgen dat een aantal belangrijke projecten door kunnen gaan.”

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). Visaya-wrattenzwijnen zijn de enige varkens waarbij de mannetjes tijdens de paartijd verschillende kapsels kunnen krijgen, van hanenkammen tot slordige bloempotkapsels.

Het geld komt ten goede aan meerdere operaties. Zo wordt het Natuurbehoudscentrum dankzij deze bijdrage weer wat groter: het grote aquarium, een overblijfsel uit de tijd dat stukje Oceanium nog de Zee van Cortez werd genoemd, wordt overgeschakeld van zout op zoet water. Zo kunnen hier binnenkort enkele zeldzame cichliden uit Madagaskar rondzwemmen. Bij de Dikhuidenvleugel van de Rivièrahal moet ook het een en ander gebeuren: omdat hier later dit jaar een jong neushoorntje verwacht wordt, wordt er aan het buitenverblijf gesleuteld. Zo kan het qua dierenwelzijn weer wat jaartjes vooruit en is het bestendig tegen een extra stel denderde pootjes. Een andere kritiek bedreigde diersoort die erop vooruit gaat, is het Visaya-wrattenzwijn. Nadat ze op vier andere eilanden uitgeroeid werden, komen ze nu alleen nog voor op twee Filipijnse eilandjes: Panay en Negros. Uit angst dat ze ook daar uitsterven, wordt er in Europese dierentuinen gefokt met de soort. Dit verblijf doet echter al sinds de jaren ’90 dienst en het perk kan wel een opfrisser gebruiken. Zo is het eigenlijk niet meer van deze tijd dat bezoekers zó dichtbij de varkens kunnen komen, dat is te riskant voor mens en dier. Ook wordt het verblijf ietsjes ruimer door een nieuwe kijkplek te creëren vanaf het Amoer-vlonder bij de pelikanen.

Foto: Annemieke de Wit (BB-Facebook). In vijftien jaar tijd is het aantal witkopgieren in Afrika gedaald met 96% doordat stropers karkassen vergiftigen. Een eerdere gieren-crisis in India resulteerde daar in een explosieve stijging van het aantal zwerfhonden en rabiësbesmettingen.

Tot slot wordt er met het geld ook ter plekke, in situ, geholpen: in 2019 doneerde Blijdorp meer dan €140.000 aan natuurbeschermingsprojecten, waarvan ongeveer een derde ten goede kwam aan de rode panda. Verder ontving de Asian Nature Conservation Foundation (olifanten) €15.000 van Blijdorp, gingen er donaties van €10.000 naar het WWF (klimaatonderzoek ijsberen) en Alterra (witkopgieren), nam NCF India (jaarvogels) €7.500 in ontvangst en gingen er in Afrika sommen van tussen de vier- en vijfduizend euro naar het Okapi Conservation Project, WAPCA (mangabeys) en het Ruaha Carnivore Project (leeuwen). Ook waren er fondsen van ongeveer tweeduizend euro voor de Wildlife Conservation Society (gorilla’s), Selamatkan Yaki (kuifmakaken), Indian Rhino Vision 2020 (Indische neushoorns), de Rhino Dog Squad (zwarte neushoorns), het Rhino Sanctuary in Mkomazi (zwarte neushoorns), de EAZA Silent Forest Campaign (Aziatische zangvogels), de Universiteit van Pisa (gelada’s), Madagasikara Voakajy (Malagassische natuur) en STENAPA (zeeschildpadden). Het Fundacion Proyecto Titi (pinchéaapjes) en Wae Wuul Reserve Protection Programme (Komodovaranan) konden beide rekenen op duizend euro steun, met tot slot nog €16.500 voor noodhulp van verscheidende aard, met onder andere de Turtle Surival Alliance als ontvanger. Collectief zijn de leden van de wereldwijde dierentuinorganisatie WAZA met $350 miljoen per jaar de derde grootste geldschieters voor natuurbehoud, na The Nature Conservancy en het WWF. Binnen de komende tien jaar hoopt Blijdorp zijn jaarlijkse natuurbeschermingsfonds uit te breiden tot een miljoen euro, maar met deze ondersteuning hopen de Vrienden van Blijdorp in ieder geval te kunnen bereiken dat er dit jaar geen projecten afgelast hoeven te worden.

Kleine beetjes maken veel: dat hebben de Vrienden van Blijdorp keer op keer bewezen. Wil jij onderdeel zijn van de club die Blijdorp uit de brand probeert te helpen? Met een contributie van nog geen 50 euro help je niet alleen daarmee, maar ontvang je per jaar ook vier magazines met exclusieve behind-the-scenes verhalen en kan je ieder jaar vele interessante lezingen gratis bijwonen waarbij je je vragen kan stellen aan Blijdorp-medewerkers en natuurexperts. Klik HIER om naar de website van de Vrienden te gaan voor meer info en onthoud: vrienden maken het verschil.

Foto: Coby van Hespen (BB-Facebook). Niet alleen coördineert Blijdorp het Europese fokprogramma van de rode panda, maar ze zijn ook nog eens nauw betrokken bij de Noord-Amerikaanse, Australische, Japanse, Indiase en Chinese fokprogramma’s. In geen enkele dierentuin is zoveel voortplantingssucces geweest als in de Rotterdamse Diergaarde.

Kort Nieuws #141

Terug van weggeweest

Foto: Josien de Vries (BB-Facebook). In 2017 werd Rotterdam verblijd door de geboorte van manoel-kitten Loesje.

Alweer enige tijd is verstreken sinds de Vrienden van Blijdorp de Mongoolse Steppe opzomerden. Het manoelverblijf, al twintig jaar in dienst, ziet er tegenwoordig weer spiksplinternieuw uit met niet alleen een mooie façade, maar ook met een natuurlijkere inrichting. Dusver ontbrak echter nog één ingrediënt uit het recept: de manoels zelf. Het oude echtpaar worstelde ieder jaar meer terugkerende (en steeds erger wordende) kwalen en moest uit hun lijden verlost worden. Een jonge vissende kat was dan ook de eerste katachtige op voet te zetten in het rotsige onderkomen – al waren de verzorgers verrast toen ze hetzelfde dier enkele dagen later op het dak van haar ouders in de Maleise Bosrand aantroffen. Lering werd getrokken uit haar escapade en sindsdien waren het de Himalayaglansfazanten die er vertoefden. Nu heeft het kersverse manoel-duo uit Wrocław eindelijk hun quarantaineperiode uitgezeten en zijn deze kleine, grijze katachtigen uit het Aziatische binnenland weer te zien in Rotterdam. Nou ja, te zien – ze moeten nog even wennen aan hun nieuwe omgeving en zijn pottenkijkers liever kwijt dan rijk. Hoewel trouwe fans al duimen voor nageslacht, zit dat er voorlopig nog niet in: ze zijn van hetzelfde geslacht. Een toekomstige uitwisseling met een andere dierentuin moet daar op termijn verandering in gaan brengen. Het is aan de Schotse stamboekhouder om dat te bewerkstelligen.

Housewarming

Foto: Diergaarde Blijdorp (blijdorp.nl)

Nieuw in Diergaarde Blijdorp: het tijgerzeepaardje (Hippocampus comes). Op de valreep van 2019 werden ze uitgezet in het meest rechter aquarium van het wandrek in het Publiekslab. Deze merkwaardige vissen danken hun naam aan hun gestreepte grijpstaart, al kunnen ze hun huid desgewenst van kleur laten veranderen. Van nature bewonen ze koraalriffen in de Zuid-Chinese Zee, maar hun situatie is niet bepaald rooskleurig. Niet alleen sterven koraalriffen en masse af door de stijgende zeespiegel, het opwarmen van de zee, vervuiling en het opspuiten van eilanden voor militaire doeleinden, maar jaarlijks verdwijnen er zo’n 20 miljoen zeepaardjes door toedoen van Chinese kwakzalvers. Het tijgerzeepaardje staat dan ook bekend als een kwetsbare diersoort. In hun heenkomen in het Oceanium zijn ze niet altijd even gemakkelijk te vinden, maar de verwachting is dat ze, eenmaal volgroeid, uiteindelijk goed zichtbaar zullen zijn met een lengte van ruimschoots 15 centimeter.

Dodelijk

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Er is weer een cobra in het Aziëhuis! Zijn voorganger blies in de herfst zijn laatste adem uit, waardoor dit terrarium in het hartje van de Maleise Bosrand enige tijd leeg stond. De Indiase brilcobra dankt zijn naam aan de tekening op hun ‘hoed’: de brede kap die cobra’s kunnen opzetten als ze zich bedreigt voelen. Overigens is de kans dat je dit machtsvertoon in gevangenschap ziet minimaal. Van nature houden slangen er een rustig bestaan op na en de meeste tijd brengen ze rustend door. Wie met deze dieren werkt, moet echter altijd op zijn hoede zijn: in Zuid-Azië wordt deze soort als onderdeel van de ‘Grote Vier’ gezien, het soortenkwartet dat het merendeel van alle slangenslachtoffers op zijn kerfstok heeft. Er bestaat een (prijzig) tegengif, maar naar schatting kan 20% van de mensen die in confrontatie met de brilcobra komen het niet navertellen. Overigens zou het goed kunnen dat dit percentage in de komende jaren flink gaat dalen, want onderzoekers in Leiden en Utrecht zijn erin geslaagd om gifklieren van enkele giftige reptielen in het lab te kweken. Zo zou medicatie in de toekomst veel gemakkelijker verkrijgbaar kunnen worden.

Geschuif

Foto: Rob van Eijk (BB-Facebook)

De Bengaalse oehoes zijn weer terug op hun vertrouwde honk: de volière rechts van de ingang van het Aziëhuis. In recentere tijden waren ze te vinden in de Amoervolière, nadat de inwonende Laplanduilen in 2017 overleden aan het Usutu-virus, beter bekend als de roemruchte merelziekte. Momenteel staat dit verblijf, gesitueerd tussen de Amoerpanters en de flamingo’s, nog leeg, maar deze verhuizing lijkt te impliceren dat nieuwe invulling niet lang meer op zich laat wachten. Een geheel ander transport vond plaats in Amazonica: de vergrijzende groep roodbuikpiranha’s is aangevuld met elf jonge dieren. Het is altijd even spannend wanneer vleesetende vissen aan elkaar worden voorgesteld, maar gelukkig verliep de introductie zonder bloedvergieten. Piranha’s zijn sowieso een stuk minder meedogenloos dan de meesten denken: verreweg het grootste deel van hun leven brengen ze solitair door, scharrelend naar kleine prooien. Ook een kleine verandering in het Natuurbehoudscentrum: de jongvolwassen spinschildpadden, die in een hoekje van het ploegschaarschildpadden-verblijf vertoefden, zijn weer achter de schermen geplaatst. Niet getreurd, deze soort is nog altijd te vinden in het wandrek van het ‘glazen huis’.

Liefdesnestje

Een bijzondere nieuwe inwoner in de Tropenvleugel van de Rivièrahal. Een jonge jaarvogel is overgekomen uit de Verenigde Staten om haar Rotterdamse soortgenoot te vergezellen. Er was al snel sprake van een klik: het mannetje bood besjes aan en het vrouwtje accepteerde. Regelmatig neemt ze een kijkje in de nestkast. Mocht zijn charmeoffensief slagen, is dat rede voor grote vreugde: al jarenlang hebben wil het maar niet lukken met de fok van deze grote Aziatische vogels. Hun voortplantingsstrategie vergt dan ook exceptioneel onderling vertrouwen: wanneer het vrouwtje overgaat tot broeden, wordt de opening van de uitgekozen boomholte dichtgemetseld. Een kleine spleet stelt het mannetje in staat regelmatig eten te brengen. Samenvallend met de broedperiode zorgt het gebrek aan daglicht zorgt ervoor dat het vrouwtje gaat ruien en haar vliegvermogen grotendeels verliest. Anders gezegd: mocht haar partner tijdens de broed ophouden met zijn bevoorradingsvluchten, is ze in ten dode opgeschreven. Dan wil je wel kieskeurig in je partnerkeuze zijn!

Foto: Greet van Norde (BB-Facebook). Het nieuwe jaarvogelvrouwtje (links).