Kort Nieuws #184

Welkom

Foto: piranha-info.com. Archieffoto.

Nieuw in Diergaarde Blijdorp: de luipaardcactusmeerval (Pseudacanthicus leopardus). Een klein groepje is uitgezet in het bassin van de dwergkaaiman. Het is een soort uit de familie der pantsermeervallen, bodembewonende zoetwatervissen met zuignapmondjes. Daarmee schrapen ze algen van rotsen en eten ze kleine ongewervelden. Pantsermeervallen worden in de aquariumhandel ook wel pleco’s genoemd. Als je er eentje adopteert, check dan altijd om welke soort het gaat: sommige kunnen erg groot worden en zijn dan lastig te verzorgen.

De grote inhaalslag

Dit is het laatste nieuwsbericht dat in 2022 zal verschijnen op het Blijdorper Bende Blog. Fijne feestdagen toegewenst, lieve lezers! Zodat iedereen up-to-date het nieuwe jaar ingaat, is deze nieuwskatern extra lang en delen we nog wat nieuwtjes die we eerder over het hoofd zagen. Daarbij delen we ook wat informatie uit de meest recente uitgave van het Vriendennieuws, die normaliter pas over een paar maanden openbaar zouden worden. Graag vragen we van jullie een kleine wederdienst: overweeg om in 2022 lid te worden, schenk een geliefde een lidmaatschap als cadeau of doe een kleine donatie aan Blijdorp. Dankjewel!

Groot klein nieuws

Foto: Saskia Bokkers (BB-Facebook). Blijdorp fokte een paar jaar geleden ook al met de kantjils.

Te beginnen bij een zege in de Maleise Bosrand: er zijn afgelopen zomer twee Balabac-kantjils geboren in Diergaarde Blijdorp! Dat is erg bijzonder, want de vader van de kleintjes is een van slechts twee fokmannetjes voor deze bedreigde soort in heel Europa. Het is dus erg belangrijk dat hij zijn genen doorgeeft. Beide kalfjes zijn vrouwelijk, maar hopelijk kan hij volgend jaar wat zonen verwekken. Blijdorp heeft drie fokvrouwtjes waarmee hij potentieel gekoppeld kan worden. Met in totaal zes individuen herbergt Rotterdam eigenhandig ongeveer de helft van alle kantjils in gevangenschap wereldwijd. Een paar van deze nachtactieve ‘dwergherten’ zijn te zien in het nachtdierenhok in het Aziëhuis.

Natuurbehoudscentrum

Foto: Maxime Stok (BB-Facebook). Het is nooit bekend gemaakt waarom de bladstaartgekko’s achter de schermen zitten, maar mogelijk is luchtvochtigheid in het NBC het probleem.

Het is gemakkelijk om de kluts kwijt te raken in het Natuurbehoudscentrum. Het is een eeuwig komen en gaan van dieren! Dit jaar hebben is een roodoorbuulbuul uitgevlogen hier. Achter de schermen is tevens een kritiek bedreigde Annam-waterschildpad uit het ei gekropen, mogelijk dat hij uiteindelijk voor de schermen geplaatst wordt. Al enkele jaren zijn de Annam-waterschildpadden niet zichtbaar voor bezoekers. De totale afwezigheid van de bladstaartgekko’s is tevens nog altijd een groot gemis onder bezoekers. De dieren lijken het achter de schermen echter naar hun zin te hebben, met laatst zelfs een onverwachtse geboorte.

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook)

Wel te zien zijn een heleboel pasgeboren Maleise wandelende bladeren (goed zoeken!) en een paar jonge gilamonsters. Blijdorp heeft de smaak aardig te pakken met de laatstgenoemde soort: dit jaar zijn een aantal gila’s uitgevlogen naar andere parken en laatst zijn wederom zeven gila-eieren uitgekomen. Het zijn de enige gilamonsters die dit jaar geboren zijn in de dierentuinwereld. De teller staat nu op zeventien gilamonsters in Blijdorp, waarmee het park de grootste populatie ter wereld herbergt.

Vogelvlucht (deel 1)

Foto: Maxime Stok (BB-Facebook). Slechts een handjevol dierentuinen houdt papegaaiduikers.

Ook in de grote volières is het makkelijk om de tel kwijt te raken tijdens het broedseizoen. Uiteindelijk een bescheiden resultaat op de klippen van Bass Rock, het vogelverblijf bij de entree van het Oceanium. Eén jonge papegaaiduiker is toegevoegd aan de kolonie, net als drie zeekoeten. De opbrengst bij de Falklands lag iets lager dan normaal met drie koningspinguïns en één ezelspinguïn, maar daar zijn de verzorgers niet rouwig om. Er is juist sprake van actief populatiebeheer om overbevolking te voorkomen.

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). De laatste blauwgele ara’s zijn op transport gegaan.

Een bewogen jaar bij de Zuid-Amerikaanse vogels. Er waren ‘gebruikelijke’ succesjes bij de hyacinthara’s, rode ibissen en kuifseriema’s; voor de jonge seriema en een deel van de ibissen is alweer een nieuw tehuis gevonden, net als voor een hyacinthara (uit ’21). Dat mag ook wel, want de volgende baby-hyacinth is alweer onderweg! Minder opvallend, maar wel uniek was de geboorte van een witwangfluiteend. Toch was het vooral een jaar van afschalen: Blijdorp heeft dit jaar afscheid genomen van de laatste geelvleugelara’s, blauwgele ara’s en groenvleugelara’s. Achter de schermen is nog maar één soldatenara aanwezig. Deze soorten werden gehouden bij de Vrije Vlucht Voorstellingen, maar deze vogelshow zal niet terugkeren.

 Vogelvlucht (deel 2)

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). De geboorte van een secretarisvogel dit jaar was een primeur.

In de Gierenrots-volière, op de Savanne, zijn dit jaar voor de verandering geen maraboes uitgevlogen. Zij bleven wat langer in het winterverblijf vanwege de nestbouw van de secretarisvogels. Behalve de jonge secretaris zijn dit jaar drie Rüppells gieren, één kapgier en twee witkopgieren uitgevlogen. Voor twee daarvan, een witkop en een Rüppells, waren geen geschikte pleegouders beschikbaar in Blijdorp en daarom zijn zij ‘geadopteerd’ door Vogelpark Avifauna. Nu we het toch over de Gierenrots hebben: laatst is de volière weer opengesteld voor bezoekers. Door wat kleine aanpassingen zijn bezoekers nu te allen tijde afgeschermd van de vogels. Er geldt namelijk nog altijd een afschermplicht in verband met de griepepidemie onder watervogels en pluimvee in Europa.

Foto: Patrick Kruizinga (BB-Facebook). Weinig dierentuinen hebben zoveel succes met de violette schildtoerako als Blijdorp.

En wat is er dit jaar gebeurd in de Okapi-Volière? Een heleboel! Niet alleen was er een ware ‘baby boom’ bij de muisvogels, geelkeelfrankolijnen en driekleurglansspreeuwen, maar ook de violette schildtoerako’s hebben maar liefst twee nestjes met twee jongen grootgebracht. De groenhelmtoerako’s zijn ook weer van de partij met twee kuikens. De zomertortels hebben twee eieren uitgebroed en er waren ook twee legsels bij de sneeuwkaptapuiten, de recentste daarvan was goed voor maar liefst drie kuikens! Oh, en dan waren er ook nog de vier kleine marmertalingen bij de vijver. Helaas suggereren nieuwe bronnen dat zij het niet gered hebben. De klad zat er dit jaar ook weer in bij de vergrijzende groep bijeneters en zwaluwen, met wederom nul eieren. Zout in de wonden is de recente dood van een van de twee hoppen.

Foto: Marja Troost van Dam (BB-Facebook). De eerste jonge flamingo’s sinds 2004.

Drie gezonde purperglansspreeuwen bij de buren, bij het Weverkopje, zijn een schrale troost. De aanwas bij de textorwevers zelf bedraagt vijf à tien kuikens, waar de verzorgers genoegen mee nemen. In de Krokodillenrivier zijn (voor zover bij ons bekend) dit jaar geen vogels uitgevlogen. Daar staat tegenover dat op het Flamingo-Strand maar liefst twaalf van deze roze langpoten uit het ei kropen, plus broedsucces bij de Baers witoogeenden én de noordelijke pijlstaarten!

 Vogelvlucht (deel 3)

Foto: Josien de Vries (BB-Facebook). De kolonie molinettispreeuwen bereikte dit jaar recordgrootte.

Grotendeels hetzelfde liedje als altijd in de Victoria Serre: Balispreeuwen, muisvogels, roodoorbuulbuuls en kroonduiven alom. Het liedje, of beter gezegd het oorverdovende getjirp, van de molinettispreeuwen klinkt echter luider dan ooit tevoren: de kolonie is meer dan verdubbeld in grootte dit jaar, tot een zestigtal vogels! Er zijn al een paar kandidaten gevonden voor het opvangen van de nieuwe generaties. Totdat het zover is, voorkomen de verzorgers handmatig dat er nog meer eieren uitkomen.

Foto: Shirley Kroos (BB-Facebook). De nieuwsgierige jonge shama’s stalen de show in de Victoria Serre deze zomer.

Met zo’n imposante zwerm zou je bijna vergeten dat ook de geelkeelgaailijsters (3x) en de shamalijsters (10x) een erg productief broedseizoen achter de rug hebben. De meeste shama’s zijn al doorverhuisd. Op de valreep van 2022 ook nog een langverwacht kuiken bij de manenduiven. Er waren ook onsuccesvolle broedpogingen bij de irenabuulbuuls, zwartnekvruchtenduiven en dolksteekduiven, maar wie weet pakt dat beter uit in 2023. Blijdorp gaat het nieuwe seizoen in met vijf reuzentoekans, na een jaar met twee sterfgevallen en één geboorte.

Uitzwaaien

Foto: Patrick Kruizinga (BB-Facebook)

Sumatraanse tijger Emas laat de polder achter zich. In Duitsland heeft de fokcoördinator een vrouwtje gevonden waarmee hij zich mag voortplanten. Voorlopig blijft ons vrouwtje Alia, inmiddels al aardig op leeftijd, alleen achter in de Tijgerkreek. Eveneens vertrokken naar de oosterburen zijn twee kuifhertjes. Het betreft het koppel dat tot voor kort in het ‘bosverblijf’ van de Himalaya-biotoop verbleef. Op deze plek hadden de dieren veel last van stress.

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

Dan nog een paar oude nieuwtjes die we niet eerder gemeld hadden op het Blijdorper Bende Blog. In mei heeft Rotterdam afscheid genomen van vicuña Evita (2020), zij is inmiddels helemaal ingeburgerd in Berlijn. Het nieuwe Vriendennieuws meldt het vertrek van verschillende jongvolwassenen, waaronder een violette schildtoerako, een Visaya-wrattenzwijn, twee slurfhondjes en twee Balispreeuwen. In het mutatieoverzicht staan tevens zes kortsnuitzeepaardjes: dit betreft opvangdieren die, na een uitgebreid revalidatieproces, deze zomer in het volste geheim teruggeplaatst zijn in de Oosterschelde.

In memoriam

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). De doodsoorzaak van de koedoeman is niet bekend gemaakt.

Helaas zijn er dit jaar ook weer een paar weduwes en weduwnaren bijgekomen in Blijdorp. Na jarenlang succes is de fok bij de Himalaya-glansfazanten opeens stilgevallen met de dood van het vrouwtje. Manlief is naar verluidt achter de schermen geplaatst. Bij de grote koedoes is het mannetje gestorven. Zonde, want de jonge bok heeft zich nooit kunnen bewijzen als vader. Ingewijden melden dat Blijdorp momenteel nadenkt over de toekomst van de resterende koedoes in de dierentuin, omdat de kudde steeds vaker ruzie heeft met de giraffen. Het Vriendennieuws meldt verder het overlijden van een slanke lori, een koningspinguïn, een Balispreeuw, een textorwever en een flamingo. Nog recenter is de onverwachtse dood van vicuña Marion, in april van dit jaar geboren, en de dood van de laatste huiscavia.

Dier zoekt dier

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Elders is Blijdorp druk bezig met het samenstellen van nieuwe koppeltjes. Er is een mannelijke toepaja in ontvangst genomen om het vrouwtje in het Aziëhuis gezelschap te houden. Ook de wallaby’s hebben weer een heer in hun midden (uit Wildlands Emmen), al zit de groep voorlopig aan de anticonceptie. De onvruchtbare bongobok is op transport gegaan naar Tsjechië. Ons overgebleven vrouwtje heeft nu gezelschap van een jongedame uit GaiaZOO en het verblijf kan weer eventjes mee dankzij een kleine facelift. Rotterdam is nog in afwachting van een nieuwe bongoman om de dames het hof te maken. Er zijn sinds 2019 geen bongo’s geboren in Rotterdam.

Botanisch Blijdorp

De plantenkundigen in Diergaarde Blijdorp zitten niet stil. Op de Savanne zijn nieuwe bomen aangeplant. Ondergronds zijn speciale structuren van kunststof aangebracht die de wortels moeten beschermen tegen het gewicht van giraffen. Hieronder zie je hoe de transplantatie eraan toeging.

Kort Nieuws #167

Blijdorp Bouwt

Foto: Diergaarde Blijdorp (Facebook)

De restauratie van de Bergdierenrots verloopt voorspoedig. De oude rotstoren is inmiddels volledig afgebroken – deze is namelijk niet origineel, maar een latere incarnatie van het oorspronkelijke bouwwerk uit 1940. Versie drie, waar nu dus aan gewerkt wordt, wordt een soort hybride van de eerdere twee uitvoeringen. Het idee is dat de zorgvuldige mix van die twee ontwerpen optimaal is voor het comfort van de toekomstige inwoners: de rode panda’s. Hoewel veel mensen nog steeds duimen voor de terugkeer van grote hoefdieren, is dit niet realistisch omdat de monumentale stal hiervoor te klein is. Tevens is men begonnen aan de constructie van een nieuwe deur tussen het binnen- en buitenverblijf van de Aziatische olifanten. Deze extra doorgang wordt gerealiseerd met de toekomstige uitbreiding van het olifantenverblijf in gedachten.

Neushoorns bij de neushoorns

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Wie de Victoria Serre betreedt, komt eerst langs uitgebreide educatie omtrent de bescherming van neushoornvogels in Azië. Deze soortenfamilie wordt echter niet langer vertegenwoordigd in de Rivièrahal: het koppeltje jaarvogels is verplaatst naar Taman Indah. Ze bewonen, samen met de Palawan-pauwfazanten, het verblijf waar tot 2016 de gibbons verbleven. Een tweede jaarvogelvrouwtje leeft op een steenworp afstand. Zij huist in de volière boven de ingang van het pand aan de ‘neushoornzijde’.

Victoria-Vogels

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Er zijn ook wat minder ingrijpende vogelverhuizingen te melden. De shamalijsters hebben het segment van de Tropenvleugel betrokken waar voorheen de jaarvogels woonden. Eerder was deze soort in het centrale deel te zien. Recentelijk heeft het mannetje van deze soort gezelschap gekregen van een jong vrouwtje uit Antwerpen. De kuiforopendola’s zijn verhuisd van de ronde kas naar het middelste deel, de irenabuulbuuls vice versa. Het ronde segment is tevens verrijkt met de Sumatraanse gaailijster die in de lente geboren werd in de Maleise Bosrand. Zijn ouders hebben inmiddels zelfs voor een tweede nestje gezorgd! Tot slot ook nog een geboorte in de Victoria Serre zelf: er is een kleine kroonduif te zien.

Erratum

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook)

‘Het Echte Leven in de Dierentuin’ is tot een einde gekomen. De tv-serie wist keer op keer een miljoenenpubliek te trekken en liet daarmee andere programma’s op de zaterdagavond ver achter zich! In een van de laatste afleveringen werd onthuld dat Aziatische olifant Faya zwanger lijkt te zijn. Een spannende ontwikkeling! Wel moet Blijdorper Bende een uitspraak corrigeren: bul Fahim is – zijn acrobatische aanleg ten spijt – géén voormalig circusdier. Hij is geboren in de dierentuin van Zürich en heeft vervolgens in Bellewaerde geleefd. Wel zijn allebei zijn ouders, Maxi en Indi, destijds in het wild gevangen en in een circus geplaatst.

Op rood

Foto: Mark Large (dailymail.co.uk)

Ook de podcast ‘Blijdorp op Groen‘ kondigt jammerlijk aan geen nieuwe afleveringen meer te zullen maken. In de finale weet presentator Rogier van der Zanden wel nog een primeurtje te ontfutselen: Diergaarde Blijdorp verkent momenteel de mogelijkheid om een derde Nationale Plantencollectie op zich te nemen. Nu ontfermt de Rotterdamse dierentuin zich over de bromelia’s en primula’s, maar mogelijk worden de waterlelies binnenkort toegevoegd aan dat lijstje. Blijdorp heeft natuurlijk een bijzondere relatie met de reuzenwaterlelies uit Zuid-Amerika, de Victoria amazonica en de Victoria cruziana, maar heeft ook andere soorten in het bestand, zoals de warmwaterlelie (Nymphaea thermarum) uit Centraal-Afrika.

De kraan dichtdraaien

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Het bestand van het Aziatisch Moeras is een beetje gekrompen: er leven geen jufferkraanvogels meer in de Grote Vliegkooi. Diergaarde Blijdorp heeft geen verdere informatie naar buiten gebracht over deze verandering. De dierentuin heeft geen voortplantingssucces gehad met deze dieren sinds zij in 2018 in deze volière geplaatst werden. Er zijn nu nog twee kraanvogelsoorten te zien in Rotterdam: de Mantsjoerijse kraanvogels, als buren van de kuifmakaken, en de witnekkraanvogels in de kleine moerasvolière.

Fokfabriek

Foto: Maxime Stok (BB-Facebook)

Nageslacht bij zowel de Cubaanse hutia’s als de rode ibissen! Bij de hutia’s kwamen eerder dit jaar enkele ongezonde kleintjes ter wereld, maar gelukkig vergaat het dit nestje een stuk beter. Een deel van de ibiskolonie is in januari op transport gegaan en het restant is verrijkt met een beetje ‘vers bloed’ om inteelt tegen te gaan, dus ook hier zijn de kuikens een welkome aanwinst.

Liefdesroulette

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Abonnementhoudersblad De Giraffe meldt een verhuizing in de Himalaya-biotoop. Blijdorp heeft de kuifhertjesvrouw omgeruild met die van Zoo Leipzig. De Rotterdamse Diergaarde is de Europese fokcoördinator voor deze hoefdieren en verwelkomt regelmatig jongen bij deze soort, maar altijd in het verblijf bij de Chinese Tuin. In hun tweede verblijf, dat in 2015 opgeleverd werd, is tot op heden geen voortplantingssucces behaald. Wellicht dat daar nu verandering in komt.

Laatste kans

Foto: Saskia Bokkers (BB-Facebook). Kantjil met jong in Blijdorp anno 2014.

Blijdorp is één van de drie Europese dierentuinen die de Balabac kantjil houdt. Het fokprogramma verkeert in een precaire situatie: tot recent was er slechts één mannetje over, woonachtig te Wrocław. Gelukkig is hij vader geworden! Zoonlief is recentelijk gearriveerd in Blijdorp. Hij heeft inmiddels gepaard met zijn drie vrouwelijke soortgenoten en de dames worden nu achter de schermen gehouden. Duimen maar! Het bokje is te zien in het Aziëhuis. Blijdorp heeft in het verleden meermaals foksucces gehad met deze Filipijnse dwerghertjes. Het meest recente jong, geboren in 2017, werd dat jaar uitgeroepen tot de ‘meest buitengewone geboorte’ bij de Blijdorper Bende Awards.

Buiten Blijdorp

De vrouwelijke hyacinthara die in 2020 in Blijdorp geboren werd, is heelhuids aangekomen in de dierentuin van Wuppertal. In dit Duitse park is een speciale ‘datingvolière’ gecreëerd, waar de ara’s zelf de kans krijgen om een partner uit te kiezen. Wel wordt er eerst een voorselectie gemaakt door de fokcoördinator, om genetische diversiteit te garanderen. De Rotterdamse schone wacht samen met een soortgenootje uit Artis op de komst van enkele mannetjes. De dieren zijn uitgerust met een speciale zender die bijhoudt welke individuen veel tijd doorbrengen samen. Jonge koppeltjes kunnen vervolgens door geautomatiseerde deuren gesepareerd worden en op transport gaan naar dierentuinen die een geschikt liefdesnestje kunnen bieden. Overigens hebben de ouders van de ara-emigrant er geen gras over laten groeien, zij zitten alweer op het nest.

Foto: Claudia Philipp (EAZA). Twee hyacinthara’s in Wuppertal.