Kort Nieuws #193

Gorilla’s weg

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Gorilla Tamani.

Afgelopen november kondigde Blijdorp aan geen toekomst te zien voor gorilla’s in Rotterdam. Met het stilvallen van de fok door de dood van Bokito en met de naderende renovatie van de Rivièrahal moest een knoop doorgehakt worden: óf een nieuwe zilverrug binnenhalen en flink investeren in het verbeteren van de huisvesting, óf afscheid nemen van de groep en die fondsen en grond in andere dieren steken. Na veel wikken en wegen is Blijdorp voor optie twee gegaan. Het transport van het jongvolwassen mannetje Aybo was al geregeld, maar wanneer voor de overige dieren een mooi plekje gevonden zou zijn, stond nog niet vast. Inmiddels heeft de EEP-coördinator vrouwtje Tamani en haar kinderen Tonka en Thabo toegewezen aan het Zuid-Italiaanse Zoosafari Fasanolandia. Tamani kwam eind 2000 naar Rotterdam, toen de gorillagroep op de schop werd gedaan om inteelt te voorkomen. Ze heeft hier zes kinderen op de wereld gezet: Thomas (2002-), Thirza (2007-), Tuena (2009-), Tamu (2011-2011), Tonka (2012-) en Thabo (2015-). De afgelopen jaren zat ze aan de pil om te voorkomen dat de genen van Bokito oververtegenwoordigd zouden worden, naar verluidt zal ze in Italië weer mogen fokken. Het ga jullie goed! In Rotterdam resteren nog drie gorilla’s: Aya, Ayba en Ajabu. Vermoedelijk duurt het nog wel even voordat ook zij uitvliegen en er definitief een einde komt aan ruim 150 jaar zorg voor mensachtigen in de Maasstad.

Welkom!

Foto: Céline Alders (BB-Facebook). Groene kardinaal.

Nieuw in de Victoria Serre: de groene kardinaal (Gubernatrix cristata), een geel-groen zangvogeltje uit de Zuid-Amerikaanse pampa en Gran Chaco. Door oprukkende landbouw en hardnekkige vangst voor de illegale huisdierhandel resteren slechts 2.000 individuen van deze soort in het wild, waardoor ze als bedreigd op de Rode Lijst staan. Hopelijk vindt het nieuwe koppeltje snel hun draai in de waterleliekoepel van de Tropenvleugel van de Rivièrahal. Bij hun huisgenoten, de Braziliaanse tangaras, is voor het eerst sinds tijden weer een vrouwtje te zien, dus wie weet zit er wel een dubbele baby boom aan te komen! Overigens zijn in het centrale segment van de Victoria Serre momenteel geen dolksteekduiven te zien, en zijn uit de Van-Harencarspel-kooi de papoeamaina en het koppeltje Balispreeuwen verdwenen. Blijdorper Bende kan momenteel nog niet bevestigen wat hiervoor de reden is.

Weverloos weverkopje

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). Grote textorwever.

Niet alleen voor ouderen en mensen met zwakke immuunsystemen, maar ook voor de vogels in Blijdorp is de tijd voor de griepprik weer aangebroken. Dat betekent een heleboel vangen, verplaatsen en monitoren, wat de verzorgers meteen de kans geeft om sommige inwoners een ander uitzicht te geven. De meest opvallende verhuizing is die van de grote textorwevers: dat groepje is afgelopen najaar afgeslankt tot iets meer dan een tiental. Vermoedelijk hebben de ratten een weg naar binnen gevonden bij het Weverkopje. De overlevers brengen het voorjaar daarom door in het ex-verblijf van de slurfhondjes in de Krokodillenrivier. Inmiddels is duidelijk geworden dat dit geliefde zoogdiertje niet zal terugkeren naar Rotterdam na het overlijden van het laatste individu: er is simpelweg te weinig genetische diversiteit om op ethische wijze de fok door te zetten. De leegte die de wevers achterlaten in het Weverkopje wordt voorlopig opgevuld door een groepje bruine muisvogels, voorheen woonachtig in de Okapi-Volière. Andere vogelshuffles zijn er bij de geribbelde jaarvogels (overgeplaatst van Taman Indah naar de Victoria Serre), de helmparelhoenders (het groepje uit het makiverblijf is overgeplaatst naar hun soortgenoten in de Gierenrots), de casarca’s (één koppeltje resteert in de Gierenrots, een tweede koppel zit in de Okapi-Volière en een vrijgezel zit in de Grote Vijver), de witwangfluiteenden en marmertalingen (terug van weggeweest bij de okapi’s) en de gele boomeenden (een duo is overgeplaatst van het Aziatisch Moeras naar de okapi’s).

Ex-ara’s en ex-ibissen

Foto: Charles J. Sharp (Wikimedia Commons). Afrikaanse lepelaar (archieffoto).

Nu we het toch over vogels hebben: hoe gaat het met de bouw van het nieuwe volièrecomplex aan de Oceanium-zijde van de Diergaarde? Bij de nieuwjaarslezing in januari kondigde het park al aan dat deze tóch geen Zuid-Amerikaanse invulling zou krijgen, maar een Centraal en West-Afrikaans tintje. Dit, omdat het huidige Amerikaanse themagebied de beoogde ontwikkelingszone voor African Jungle is. Daarmee is dit project opeens het startschot voor het Masterplan 2050! Inmiddels is de ‘harde’ bouw aan het afronden en kan bijna begonnen worden met het aankleden van de twee verblijven. Blijdorp laat weten dat de volières nog voor de zomervakantie geopend zullen worden. Laatst wist ZooFlits aan de woordvoerster van de Diergaarde de namen van enkele van de nieuwe inwoners te ontfutselen: grijze roodstaartpapegaaien aan de oostzijde (spoorkant) en Afrikaanse lepelaars aan de westzijde (maki-kant). Blijdorper Bende kan daaraan nu toevoegen dat de kleine zilverreigers, Afro-Euraziatische kwakken en gele boomeenden uit de Grote Vliegkooi eveneens worden voorbereid op een verhuizing naar de westvolière. Er wordt nog druk gekeken naar het verwelkomen van nieuwe vogelsoorten uit andere parken.

Erfenis

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Roodvoetspin.

Over het einde van het Zuid-Amerikaanse themagebied gesproken: hoe gaat het in Amazonica? In september werd de iconische tropenhal gesloten in verband met omvangrijke en diepgaande schade aan de dakconstructie en de bassins. Om een nadere bouwkundige inspectie mogelijk te maken, is het nodig dat alle inwoners het gebouw verlaten. Dat is inmiddels ook grotendeels gebeurd: nieuwe vlindercocons worden verwijderd en de meeste vissen zijn inmiddels uitgeplaatst. Voor de piranha’s en en kopstaanders was nog wel een plekje in het Oceanium. Inmiddels zijn ook de Ecuadoraanse roodvoetspinnen verhuisd naar het Natuurbehoudscentrum. Daar zijn in een naburig terrarium nu trouwens ook enkele Antilliaanse wandelende takken (Diapherodes gigantea) te bewonderen. Een cadeautje van Biotropica, die de arrauschildpadden uit Amazonica onder hun hoede hebben genomen.

Restauratie

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Bosrendier.

Eveneens werkzaamheden in het zuidelijkste hoekje van de dierentuin. Na ruim tachtig jaar weer en wind getrotseerd te hebben, snakt de rendierenstal naar een grondige opknapbeurt. Het houten gebouw is nog van de hand van Sybold van Ravesteyn, wat betekent dat er een heleboel kleine ornamenten zijn die aandacht behoeven. Het is bedoeling dat de klus nog voor de zomer geklaard is. Blijdorp grijpt de gelegenheid meteen aan om het naburige wallabyverblijf in de lak te zetten. Gelukkige treinreizigers kunnen de rendieren en wallaby’s spotten in hun tijdelijke perk in de spoorwegdriehoek (trajecten R’dam-S’dam, R’dam-Alexander & de HSL).

Drukte van belang

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). Olifanten Irma en Radjik.

Op vrijdag 22 maart organiseerde Blijdorp voor de tweede keer een wetenschappelijk congres in het Eauditorium en de Haaienzaal van het Oceanium. Zo biedt het park een podium aan de vele onderzoeken die momenteel binnen en rondom de Diergaarde plaatsvinden, uiteenlopend van experimentele radiozenders voor zwarte neushoorns in Namibië tot het systematisch verbeteren van het welzijn van de vissen in het Oceanium. Een bijzondere aankondiging is dat er door onderzoekers van de Universiteit Utrecht, in samenwerking met (ex-)medewerkers van Blijdorp, inmiddels een vergunning is aangevraagd voor het uitbrengen van een vaccin tegen olifantenherpes (EEHV). Vrijwel alle olifanten komen in de loop van hun leven in aanraking met dit virus, waarna het latent in het lichaam aanwezig blijft. Meestal gaat dat goed, maar als dieren op jonge leeftijd niet voldoende weerstand opbouwen door een gebrek aan blootstelling of stress, kan een heropleving van het virus dodelijk zijn. Metingen wijzen erop dat met name Radjik momenteel in een belangrijk immunologisch stadium verkeert. Dat is een van de beweegredenen achter het recente nieuws dat Blijdorp over een paar maanden een nieuwe olifantenbul in ontvangst hoopt te nemen. Wanneer het vaccin goedgekeurd wordt, zou dat een significant makkelijkere manier zijn om het leven van olifanten te redden.

Noodopvang

Foto: Diergaarde Blijdorp. Opgevangen dikkopschildpad.

“Ietwat onverwachts heeft Diergaarde Blijdorp twee nieuwe inwoners”, schreef Blijdorper Bende afgelopen december over de reddingsactie voor twee Kemps zeeschildpadden. Het lijkt wel alsof we de zeegoden daarmee beledigd hebben, want binnen de kortste keren spoelden nog eens zeven(!) dikkopzeeschildpadden aan op verschillende plekken in Nederland. Na het jammerlijke overlijden van Kemps nummero twee (‘Bløf’) zwemmen achter de schermen van het Oceanium nu acht opvangschildpadden rond. Blijdorp fungeert als landelijk opvangcentrum voor aangespoelde zeeschildpadden. Om de dieren iets meer bewegingsvrijheid te geven heeft het park geëxpirmenteerd met één dier, dikkop ‘Brick’, uitplaatsen naar het publieke mangrovebassin, maar dat was geen succes. De inwonende vissen gristen al het eten weg voordat hij aan zijn maaltijd kon komen. Dat wil overigens niet zeggen dat geen van de gasten momenteel zichtbaar zijn voor bezoekers: enkele meegelifte eendenmosselen zijn te zien het Kelpwoud. Aan de hand van deze piepkleine kreeftachtigen wordt momenteel onderzocht waar de aangespoelde zeeschildpadden vandaan komen.

Geboortegolf

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook). Mhorr-kalfje Noah.

Langzaam maar zeker beginnen de lentekriebels te heersen in Diergaarde Blijdorp. Heugelijk is de geboorte van een Mhorr-gazelle. Kennelijk valt de nieuwe bok Theo in de smaak bij de dames! Het is het eerste jong voor vrouwtje Mandy, maar ze doet het uitstekend. Een welkome aanwinst, want de Mhorr-gazelle is uitgestorven in het wild en bestaat alleen voort in dierentuinen en omheinde wildparken. Het is de eerste mini-mhorr in Rotterdam sinds de oude fokman in 2020 overleed. Nog langer was de fokpauze bij de baardapen, waar de laatste (succesvolle) geboorte zes jaar geleden plaatsvond. Afgelopen najaar is flink geschroefd aan de groepssamenstelling en ogenschijnlijk werpt dat zijn vruchten af. Een klein aapje houdt moeder Stehlen stevig vast, de vader is Damarai. Even verderop, bij de Indische antilopen, stappen tevens twee kleintjes rond. Met een beetje geluk geldt dat binnenkort ook weer voor de vissende katten en dwergmangoesten, want daar zijn respectievelijk een mannetje en een vrouwtje verwelkomd.

Goede tijden

Maleise tapir Pooh is drachtig! Dat kondigt Blijdorp aan op sociale media. Naar verwachting wordt de kleine deze zomer geboren. De vader is Ketiga (‘Tygo’). Drie keer eerder zette Pooh een kleine dikhuid op de wereld, wat haar erg belangrijk voor het fokprogramma maakt. Toevallig heeft de Diergaarde laatst ook het buitenverblijf van deze bedreigde herbivoren opgezomerd. Door de aanleg van een nieuw tussenmuurtje kan het perk voortaan opgesplitst worden, waardoor het makkelijk wordt om zowel Pooh als Ketiga naar buiten te laten.

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Vernieuwde tapirverblijf.

Kort Nieuws #192

In de familie

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook). Aziatische leeuw Asha (2018-2023).

Hoe gaat het bij de Aziatische leeuwen? Een paar maanden geleden ontving Blijdorp het jonge mannetje Wishu uit Planckendael. Hij is inmiddels voorgesteld aan leeuwin Reena, maar de verzorgers merken aan Wishu’s gedrag dat hij best nog wel onrustig en onervaren is. Daarom wordt Reena’s dominante moeder (en Wishu’s beoogde partner) Lalana nog even apart gehouden. Helaas zal Reena’s zus Asha het niet meer meemaken: zij is eind oktober ingeslapen. De laatste maanden ging haar gezondheid snel achteruit, net als eerder dit jaar bij Mette gebeurde. Helaas verwacht Blijdorp dat dit op een gegeven moment ook met Reena zal gebeuren, maar tot die tijd mag ze gezellig optrekken met haar soortgenoten.

Welkom!

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook). Casarca’s.

Nieuw in Diergaarde Blijdorp: de casarca (Tadorna ferruginea). Deze roestkleurige eendachtige komt van nature voor in het Middellandse Zeegebied, het Midden-Oosten en subtropisch Azië, maar is via ontsnapte huisdieren ook verspreid naar West-Europa en Noord-Amerika. ’s Zomers strijken vanuit Duitsland en Zwitserland nu tot wel 2.000 casarca’s neer in de Randmeren om daar te ruien. Een klein groepje is nu te zien in de Gierenrots-volière.

Uitzwaaien (deel 1)

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Mantsjoerijse kraanvogel.

Helaas zijn elders in Blijdorp een paar soorten uit het bestand verdwenen. Te beginnen in de Grote Vliegkooi: de drie Indische nimmerzatten hebben afscheid genomen van de Maasstad voor een mooie toekomst elders. De Diergaarde voegde deze ooievaarsachtigen in 2012 toe aan de collectie en af en toe werd er wel gebaltst, maar van eieren is het nooit gekomen. Deze Zuid-Aziatische vogel is in Europa alleen nog te zien in Niendorf, Labenne en Zlín, maar gelukkig gaat het vrij goed in het wild. De directe aanleiding voor het transport is de geplande sloop van de Grote Vliegkooi. Dat is ook de aanleiding voor het vertrek van acht kwakken. De resterende mannetjes en vrouwtjes in Rotterdam worden gescheiden gehouden en zullen spoedig volgen. Ook is de vrijgezelle Mantsjoerijse kraanvogel vertrokken naar Frankfurt. Hij verbleef in het openluchtdeel van het Aziatisch Moeras, zijn hoekje staat nu leeg.

Uitzwaaien (deel 2)

Foto: Lucienne de Gier (BB-Facebook). Arrauschildpad.

Ook leegstand in het Aziëhuis, in de Maleise Bosrand. Helaas waren daar in een paar maanden tijd drie sterfgevallen bij de Belangers toepaja’s te betreuren. Het is niet zeker of Rotterdam de groep nieuw leven in gaat blazen: er werd af en toe wel gefokt, maar de dieren kampten nog wel eens met stress in hun vrij kale verblijf en hebben heel wat ontsnappingspogingen ondernomen. Hun bordje is inmiddels weggehaald. Een uitgaand transport in het Zuid-Amerikaanse themagebied zet tevens een punt achter het verhaal van de arrauschildpad in Diergaarde Blijdorp. De drie vrouwtjes zijn vertrokken naar het Franse Biotropica. Hopelijk kunnen zij ook een mannetje vinden, want er wordt vrijwel nooit gekweekt met deze kritiek bedreigde koudbloedigen in Europa en de populatie krimpt in rap tempo. Het vertrek van de arrauschildpadden hangt samen met de sluiting van vlinderkoepel Amazonica en het uitfaseren van de Zuid-Amerikaanse collectie.

Alweer raak!

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook). De jonge Balabac-kantjil.

Yes! Een bijzondere geboorte in het Natuurbehoudscentrum van het Oceanium: begin december zag een Balabac-kantjil (of dwerghert) daar het levenslicht. Dit kleine hoefdier komt enkel voor op enkele eilandjes in het zuidwesten van de Filipijnen. De soort wordt bedreigd door onder andere de vernietiging van hun leefgebied. Ook in dierentuinen is het een zeldzame verschijning, Blijdorp is de enige dierentuin in Nederland waar je ze kan zien. Eerder dit jaar stond de teller in Rotterdam kortstondig op één mannetje en vijf vrouwtjes, waarmee het park eigenhandig de helft van alle Balabac-kantjils in Europa telde. Na een transport naar Berlijn en twee sterfgevallen is daar nu alleen het fokpaartje van over. Nouja, en hun spruit dus.

Meer Filipijns succes

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). Visaya-wrattenzwijnen (archieffoto).

Ook de Visaya-wrattenzwijnen voelen zich helemaal thuis in de Maasstad! Achter de schermen ontfermt het fokvrouwtje zich weer over een drietal biggetjes: twee jongetjes en één meisje. Naar verwachting mag het jonge gezin rondom de jaarwisseling voor het eerst buitenspelen. Helaas zullen ze geen kennis meer maken met hun vader: hij is laatst ingeslapen in verband met artrose. Door grootschalige ontbossing is het Visaya-wrattenzwijn teruggedrongen tot enkele restantjes bos op de eilanden Panay en Negros. Ze zijn zo zeldzaam geworden dat de eerste foto van een wild Visaya-wrattenzwijn pas in 2012 werd gemaakt! Blijdorp nam begin jaren ’00 het voortouw bij het opzetten van een reservepopulatie in Westerse dierentuinen.

Dwaalgast

Foto: Diergaarde Blijdorp (blijdorp.nl)

Ietwat onverwachts heeft Diergaarde Blijdorp twee nieuwe inwoners. Medio oktober troffen vissers voor de kust van Zuid-Beveland opeens een Kemps zeeschildpad aan in hun netten. Het jonge vrouwtje heeft een flinke tocht achter de rug: deze soort leeft normaliter in en rondom de Golf van Mexico. Vermoedelijk is ze meegevoerd door de Noord-Atlantische Drift, de constante zeestroom die West-Europa relatief warm houdt voor onze hoge breedtegraat. Vorige week spoelde een tweede Kemps zeeschildpad aan op het strand van Zoutelande. Beide dieren maken het naar omstandigheden goed. Diergaarde Blijdorp functioneert als landelijk opvang- en revalidatiecentrum voor zeeschildpadden. Het is de bedoeling dat ‘Boeier’ en ‘Bløf’ volgend jaar weer uitgezet worden in de buurt van Florida. Mogelijk zullen ze tijdelijk in het Mangrove-bassin te zien zijn voor bezoekers. Twee volwassen zeeschildpadden zijn permanent te zien vanuit de Haaientunnel.

Lockdown

Foto: Lucienne de Gier (BB-Facebook). Witkopgier.

Helaas weer een tegenvaller voor onze gevederde vrienden: de ophok- en afschermplicht is sinds november weer van kracht in heel Nederland. In juli werd officieel een punt gezet achter de langste griepepidemie onder vogels ooit in Europa, maar waarschijnlijk hebben we te vroeg gejuicht. De schuldige, het influenzavirus H5N1, gaat voornamelijk rond bij pluimvee en watervogels, maar er is geen fundamenteel verschil tussen vogelgriep en mensengriep. H5N1 is zeer gevaarlijk wanneer het overspringt op mensen en daarom wordt de zekere voor het onzekere genomen. Doorloopvolières gaan tot nader order weer op slot. Alleen de Okapi-Volière wordt risicovrij geacht en is geopend nu de witwangfluiteenden achter de schermen geplaatst zijn.

Inhaalslag

Dit is het laatste nieuwsbericht dat in 2023 zal verschijnen op het Blijdorper Bende Blog. Fijne feestdagen toegewenst, lieve lezers! Zodat iedereen up-to-date het nieuwe jaar ingaat, is deze nieuwskatern extra lang en delen we nog wat nieuwtjes die we eerder over het hoofd zagen. Daarbij delen we ook wat informatie uit de meest recente uitgave van het Vriendennieuws, die normaliter pas over een paar maanden openbaar zouden worden. Graag vragen we van jullie een kleine wederdienst: overweeg om in 2023 lid te worden, schenk een geliefde een lidmaatschap als cadeau of doe een kleine donatie aan Blijdorp. Dankjewel!

Mhorr-Shuffle

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). De nieuwe Mhorr-man.

Een drukte van belang bij de Mhorr-gazelles. Sinds de dood van bok Jengo in 2020 moeten de dames het zonder een aanvoerder stellen. Dat wil nog wel eens voor frictie en gekibbel zorgen. Daarom is Blijdorp al een paar jaar naarstig op zoek naar een nieuw mannetje, wat qua papierwerk een flinke kluif bleek met alle transportrestricties die de revue blijven passeren. Deze zomer heeft de dierentuin daarom noodgedwongen een volgroeide zoon van een van de vrouwtjes teruggehaald. Hij heeft vrij resoluut de vrede hersteld, maar inteelt is natuurlijk niet wenselijk. Inmiddels is hij daarom op doorreis gegaan naar Wenen en hebben de dames eindelijk kennisgemaakt met fokman Theo uit Planckendael. Eind goed, al goed!

Cadeautjes

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook). Vuursalamanders.

Ken je die mop van Blijdorp die niet probeert te fokken met de vuursalamanders? In april zagen opnieuw 14 ‘ongelukjes’ het levenslicht achter de schermen. Diergaarde Blijdorp biedt aan Stichting RAVON een omgebouwde container aan waar zij deze amfibieën mogen ‘opslaan’. Het idee is dat Stichting RAVON de fok voor rekening neemt en dat de jonge salamanders in Blijdorp op geslacht gescheiden worden. Maar ja, een fout zit in een klein hoekje… Een deel van de jongen is nu te zien in het Natuurbehoudscentrum. Dat geldt ook voor de Maleise wandelende bladeren, waarbij dit jaar maar liefst 150 eieren uitgekomen zijn. Over eieren gesproken: dit jaar hebben de Egyptische landschildpadden hun best weer gedaan, maar uit angst voor woningnood zijn de eieren uiteindelijk vernietigd. Blijdorp coördineert het Europese populatiemanagement programma voor deze kritiek bedreigde reptielen. Na het versturen van drie mannetjes naar Apenheul en de ontvangst van één mannetje uit Neurenberg staat de teller in Rotterdam nu op negen dieren.

In memoriam

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Bongo-vrouwtje Kaylah.

Helaas meldt Vriendennieuws 2023-4 ook een paar sterfgevallen. Te beginnen bij de oostelijke bongo’s: daar is het oude vrouwtje Kaylah na een kort ziekbed geëuthanaseerd. Bij sectie bleek ze last te hebben van meerdere ouderdomskwaaltjes. Jammer, want de introductie van de nieuwe bongovrouw Cheza verliep eindelijk goed. Ook bij de Noord-Afrikaanse struisvogels staat een dame minder. Een van de vrouwtjes kampte van jongs af aan al met klachten aan één poot, waarschijnlijk een probleem met de botgroei. In augustus constateerde de dierenarts dat er geen uitzicht was op een waardig bestaan. Op de Savanne stappen nu nog één mannetje en één vrouwtje. Bijzonder droevig is ook de dood van twee Raggi’s paradijsvogels achter de schermen. In 2016 ontving Blijdorp een viertal uit de San Diego Zoo. De nog jonge en schuchtere vogels verbleven sindsdien achter de schermen, in de hoop dat ze daar tot voortplanting zouden overgaan. Er zijn wel eens onbevruchte eieren gevonden, maar daar zal het dus ook bij blijven. Eén mannetje is nu nog over van het oorspronkelijke groepje, het staat niet vast wat er met hem zal gebeuren. Zeer recent zijn ook een vrouwelijke baardaap en een mannelijk bosrendier overleden, beide flink op leeftijd en versleten.

Eindstand

Foto: Marja Suurs (BB-Facebook). Koningspinguïns (archieffoto).

Tijdens het broedseizoen is het best lastig om bij te houden welke vogels er nou allemaal op het nest zitten. Daarom blikt Blijdorper Bende in december altijd kort terug op het reilen en zeilen van enkele grote volières. De Noordzee-vogels bij Bass Rock beleefden een goed seizoen, met de geboorte van één papegaaiduiker, twee zeekoeten en drie drieteenmeeuwen. Even verderop in het Oceanium, bij Falklands, blijft de opbrengst steken op drie koningspinguïns. De jonge ezelspinguïn leek op te knappen nadat hij van zijn nalatige ouders overgeheveld werd naar een pleegkoppel, maar heeft het uiteindelijk toch niet gered.

Foto: Céline Alders (BB-Facebook). Rüppells gieren (archieffoto).

Een heel ander verhaal bij de Gierenrots. Dit jaar beleefde Blijdorp een record met maar liefst tien jonge Rüppells gieren in de broedmachine, wat ermee te maken had dat ook de eieren uit Avifauna naar Rotterdam gebracht werden. Om deze bijzondere generatie van liefdevolle ouders te voorzien, is een groot deel van deze kuikens weer op doorreis gegaan naar Avifauna, Beekse Bergen en DierenPark Amersfoort. Een soortgelijke ‘eiercarrousel’ resulteerde in de geboorte van drie witkopgieren (twee naar Avifauna, eentje overleden in Blijdorp) en een witruggier. Wat de huisgenoten betreft: er is één maraboe uitgevlogen, de kapgieren, secretarisvogels en zwarte wouwen sloegen een jaartje over.

Pril geluk?

Foto: Jolanda Veldhoen (BB-Facebook)

De Blijdorp-Paradox: de Rotterdamse Diergaarde beleeft soms fenomenale successen met erg kieskeurige en uitdagende dieren, maar worstelt met de ‘ABC’-soorten. Zo ook de stokstaartjes, waar een nieuw hoofdstuk wordt toegevoegd aan een érg lange soap. Een geheugensteuntje: nadat de Zuid-Afrikaanse roofdiertjes oorspronkelijk naar de Krokodillenrivier verhuisden, werden er nooit meer jongen gezien. Vermoedelijk werden zij wel degelijk geboren af en toe, maar werden zij doodgebeten door jaloerse groepsgenoten. Het opdelen van de groep na de opening van het verblijf bij het Weverkopje in 2015 mocht niet baten. Vergrijzing was het gevolg en in 2020 stierf de kolonie definitief uit. Al snel arriveerde een nieuw koppeltje en begon Blijdorp met een schone lij. Dat resulteerde begin 2021 in een drieling en even leken de strubbelingen verleden tijd, totdat die zomer de nestkamer instortte en vrouwlief kwam te overlijden… Tja, hoe geef je dan een doorstart aan de groep, als de hele sociale dynamiek bij deze soort draait om alfakoppels en familiedynastiën? Blijdorp heeft nu zijn hoop gevestigd op een nieuw fokvrouwtje. Het klikt al snel met pa stokstaart, maar het kroost uit ’21 moest er inderdaad niets van weten. Eén zoon heeft inmiddels vrede gesloten, maar de twee andere kleintjes blijven voorlopig achter de schermen. Hopelijk brengt 2024 ook voor de stokstaartjes wat broodnodige rust en voorspoed.

Foto: Jolanda Berkelmans (BB-Facebook)

Kort Nieuws #189

Oververhit

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook). Javari maakt kennis met een van de vrouwtjes.

Dat was even schrikken! Niemand staat graag in de file, laat staan als er een giraffe van vijf meter lang achterin zit. Dit overkwam de verzorgers van een Engelse dierentuin, die op 7 juli verantwoordelijk waren voor het transporteren van een jonge netgiraffe naar Diergaarde Blijdorp. Op de overdrukke A17 in Noord-Brabant kwam de colonne tot een stilstand, terwijl de temperatuur de 27 °C aantikte. Om te voorkomen dat het dier last van hittestress zou krijgen, heeft Rijkswaterstaat de verzorgers vervolgens over de vluchtstrook richting de Moerdijkbrug geëscorteerd. De keuze om bij deze temperatuur dieren te vervoeren kon op veel kritiek rekenen online; Diergaarde Blijdorp is niet ingegaan op het commentaar. In de Europese Unie geldt alleen een commercieel transportverbod voor dieren vanaf 35 °C. Of dierentuinen ook onder deze regeling vallen, is nu al bijna twintig jaar een juridisch grijs gebied. Gelukkig is Javari, zoals de jonge hengst heet, inmiddels heelhuids aangekomen in Diergaarde Blijdorp. Hij brengt zijn quarantainetijd door in De Ui en is dus al te zien. Blijdorp heeft enkele jaren de knip erop gehouden bij de giraffen om woningnood te voorkomen, maar het is de bedoeling dat Javari zich de komende jaren ontplooit tot een echte casanova.

Kassa!

Foto: Diergaarde Blijdorp (blijdorp.nl)

Vorig jaar was het al te lezen in het gemeentelijk coalitieakkoord, maar nu is het definitief: Rotterdam maakt 18 miljoen euro vrij voor de restauratie van de Rivièrahal in Diergaarde Blijdorp. Eind juni zetten Blijdorp-directeur Zevenbergen en D66-wethouder Kasmi hun handtekening onder dit eenmalige ruggensteuntje van de gemeente. Dit bedrag is niet genoeg om het complete pand in oude luister te herstellen – dat wordt begroot op vijftig miljoen euro – maar stelt het park wel in staat om te beginnen met de renovatie van de Victoria Serre. De tropenvleugel van de Rivièrahal wordt gekoesterd door veel bezoekers en huisvest een bijzonder scala aan bedreigde vogelsoorten, maar is bouwtechnisch een groot zorgenkindje. Blijdorp hoopt in 2024 of 2025 te beginnen met de werkzaamheden. De Rivièrahal is een beschermd rijksmonument en de Victoria Serre zal daarom weer meer gaan lijken op hoe de kas er anno 1940 uitzag. Vorig jaar deelde Blijdorper Bende al exclusieve bouwplannen.

Van het slot

Foto: Erik Simonis (BB-Facebook)

Hoera! Eindelijk lijkt de griepgolf bij wilde vogels in Nederland af te zwakken. De ophok- en afschermplicht is daarom sinds 6 juli alleen nog van toepassing in de Gelderse Vallei en de Brabants-Limburgse Peel, waar de pluimveedichtheid het hoogst is. Dat betekent dat je in Blijdorp voor het eerst in twee jaar tijd weer het Flamingo-Strand en de Grote Vijver kan opzoeken. Deze uitbraak van vogelgriep was de heftigste ooit in Europa. Hoewel dit virus, H5N1, voornamelijk rondging bij pluimvee en watervogels, is er geen fundamenteel verschil tussen vogelgriep en mensengriep. H5N1 is zeer gevaarlijk wanneer het overspringt op mensen en daarom werd de afgelopen twee jaar het zekere voor het onzekere genomen. Alleen de Grote Vliegkooi in het Aziatisch Moeras is nog steeds niet toegankelijk voor bezoekers, wat vermoedelijk te maken heeft met de staat van onderhoud van deze doorloopvolière. Naar verwachting wordt de Grote Vliegkooi in de loop van volgend jaar gesloopt om ruimte te maken voor de olifanten.

Stuiterballen

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

Is ‘ie niet leuk? De kleine vicuña bruist van de energie. De ouders van de spruit zijn het ervaren koppel Kim en Pedro. De kleine oogt gezond, het geslacht is nog onbekend. Papa verblijft wel tijdelijk achter de schermen, hij zat de vrouwtjes te veel achterna in dit kwetsbare stadium. De vreugde is ook groot bij de Darwins nandoes. In de broedmachine zijn vier loopvogeltjes uit het ei gekropen, waarna ze direct teruggeplaatst zijn in het nest. Bij deze soort leggen de vrouwtjes hun eieren in één groot nest, waar de vader zich vervolgens over ontfermt. Inmiddels groeien de jongen als kool. Voor de zekerheid mogen ze nog eventjes geen kennis maken met hun toch wel onvoorspelbare huisgenoten.

Natuurbehoudscentrum

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook)

Het Natuurbehoudscentrum in het Oceanium heeft een paar bijzondere nieuwe inwoners: drie Balabac-kantjils zijn nu te zien in het vogelverblijf. Deze bedreigde zoogdieren bewoonden voorheen het nachtdierenverblijf in het Aziëhuis. De exacte reden voor hun transport is niet bekendgemaakt. Diergaarde Blijdorp huisvest één van de slechts drie mannetjes die resteren in gevangenschap wereldwijd. Vorig jaar verwekte hij twee dochters, gehoopt wordt dat er dit jaar enkele mannetjes ter wereld komen. De kantjils delen hun nieuwe optrekje met geelkeelgaailijsters, roodoorbuulbuuls en roelroels. Een koppeltje Balispreeuwen heeft recentelijk juist het Natuurbehoudscentrum verruild voor de Van-Harencarspel-kooi in de Rivièrahal omwille van hun territoriale gedrag. In diezelfde kooi zijn tegenwoordig ook de Vietnamfazanten te zien die eerder in de Maleise Bosrand verbleven.

Zomerkriebels (1/2)

Foto: RTV Rijnmond (rijnmond.nl)

Heb jij ‘m gezien? Halverwege juni stond de Sumatraanse reuzenaronskelk (Amorphophallus titanum) in de Victoria Serre in bloei. Daarbij ondergaat deze plant binnen enkele dagen een spectaculaire transformatie. Uit een bescheiden groene knop verschijnt een tot wel drie meter lange bloeiwijze, waaraan de aronskelk zijn bijnaam ‘penisplant’ te danken heeft. Eerst gaan de vrouwelijke bloemen open, twee dagen later gevolgd door de mannelijke bloemen. De bloei van de reuzenaronskelk is niet alleen een lust voor het oog, maar gaat ook gepaard met een sterke aasgeur. Vermoedelijk lokt de plant hiermee kevers die als bestuivers dienen. Na enkele dagen verwelkt de bloem weer en begint de maandenlange transformatie tot vrucht. De bloei kost deze titanen zoveel energie dat ze het maar eens per decennium kunnen doen. Helaas heeft het niet mogen baten in Blijdorp, want momenteel staat alleen dit individu in bloei. Wel is er stuifmeel opgeslagen en ingevroren, zodat deze penisplant op een later moment alsnog z’n missie kan voltooien.

Zomerkriebels (2/2)

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook). Jonge wolnekooievaar.

Ook bij de vogels kan je merken dat het zonnetje schijnt! Allereerst de Victoria Serre, waar de kuikens uit Kort Nieuws #188 nu ook vergezeld worden door een jonge zwartnekvruchtenduif. Blijdorp fokte voor het laatst in 2020 met deze Zuidoost-Aziatische soort. Erg bijzonder is ook de geboorte van een wolnekooievaar in de Grote Vliegkooi. In dierentuinen verloopt de fok met deze kwetsbare draslandvogels uit India erg stroef. Dat heeft ervoor gezorgd dat in heel Europa slechts twintig individuen resteren nu, waarvan sommigen niet eens met een soortgenoot gehouden worden. Ieder kuiken telt dus! Bij het Weverkopje is inmiddels weer een nieuwe generatie grote textorwevers, groenhelmtoerako’s en purperglansspreeuwen te zien, terwijl in de Maleise Bosrand roodoorbuulbuuls en een Sumatraanse gaailijster uit het ei gekropen zijn.

Wereldreis

Foto: Diergaarde Blijdorp (Facebook)

Bij sommige diersoorten in Blijdorp is het eeuwig een drukte van belang, zo ook bij de reuzengoerami’s in Taman Indah. In 2017/2018 schreven we al over ‘goerami-drama’, wat toen resulteerde in de dood van het oude, dominante individu. Later dat jaar kreeg het overgebleven mannetje weer gezelschap van een jonge soortgenoot. Eind goed al goed, zo leek het, totdat begin 2023 weer de vlam in de pan schoot. Krachtmetingen waren aan de orde van de dag, tijdelijke separaties met netten mochten niet baten. Uiteindelijk werd besloten om de voornaamste onruststoker achter de schermen te plaatsen – in het vijvertje waar ook de waterbananen uit Madagaskar staan, om precies te zijn. Het was de bedoeling dat dit dier op termijn een plekje elders in Europa zou krijgen, maar toen overleed vorige maand geheel onverwachts de achterblijver in Taman Indah… De relschopper is nu weer teruggekeerd naar zijn vertrouwde stekje. Wat een omzwervingen!

Onderzoekscentrum

Foto: Vrienden van Blijdorp (Facebook)

De verbouwing van de dierenkliniek is compleet! Dankzij een donatie van €82.500 van de vereniging Vrienden van Blijdorp gaat het ‘onderzoekscentrum’, zoals het Henri Martinhuis voortaan genoemd wordt, weer helemaal met de tijd mee. Via de publiekszaal kunnen bezoekers meekijken in de operatiezaal en het laboratorium. Informatie over veterinair, genetisch en ecologisch onderzoek wordt verstrekt via leesvoer en speelse puzzels. Kom vooral eens een kijkje nemen!

Op het eerste gezicht

Foto: Diergaarde Blijdorp (Facebook)

De toepaja’s in het Aziëhuis hebben een roemruchte reputatie: deze fascinerende ‘mix’ van knaagdieren en primaten hebben inmiddels meerdere ontsnappingspogingen ondernomen in Diergaarde Blijdorp. Tel daar maar nog eentje bij op nu! Door een klein gaatje in een scheidingswand wist het nieuwe vrouwtje veel eerder dan gepland kennis te maken met manlief. Gelukkig kunnen ze het goed vinden samen, er zijn zelfs al meerdere paringen gespot…

Buiten Blijdorp

Over liefde op het eerste gezicht gesproken: tijger Emas heeft er geen gras over laten groeien! De Sumatraanse tijger verruilde eind vorig jaar de polder voor het Duitse Frankfurt en mocht in maart kennismaken met vrouwelijke soortgenoot Cinta. En toen verschenen op 20 juni opeens twee kleine vlekjes op de nachtcamera’s! De kans is aanwezig dat de tweeling direct bij de eerste kennismaking verwekt is, want de draagtijd van tijgers duurt ongeveer drie maanden. Emas arriveerde in 2015 in Diergaarde Blijdorp, maar mocht zich al die tijd niet voortplanten. Het DNA van zijn toenmalige partner Alia was namelijk al rijkelijk vertegenwoordigd in het Europese stamboek. Het waarborgen van genetische diversiteit is extreem belangrijk voor de toekomstbestendigheid van het fokprogramma. In Rotterdam is momenteel alleen tijgerin Alia te zien, zij mag hier haar oude dag slijten.

Kort Nieuws #184

Welkom

Foto: piranha-info.com. Archieffoto.

Nieuw in Diergaarde Blijdorp: de luipaardcactusmeerval (Pseudacanthicus leopardus). Een klein groepje is uitgezet in het bassin van de dwergkaaiman. Het is een soort uit de familie der pantsermeervallen, bodembewonende zoetwatervissen met zuignapmondjes. Daarmee schrapen ze algen van rotsen en eten ze kleine ongewervelden. Pantsermeervallen worden in de aquariumhandel ook wel pleco’s genoemd. Als je er eentje adopteert, check dan altijd om welke soort het gaat: sommige kunnen erg groot worden en zijn dan lastig te verzorgen.

De grote inhaalslag

Dit is het laatste nieuwsbericht dat in 2022 zal verschijnen op het Blijdorper Bende Blog. Fijne feestdagen toegewenst, lieve lezers! Zodat iedereen up-to-date het nieuwe jaar ingaat, is deze nieuwskatern extra lang en delen we nog wat nieuwtjes die we eerder over het hoofd zagen. Daarbij delen we ook wat informatie uit de meest recente uitgave van het Vriendennieuws, die normaliter pas over een paar maanden openbaar zouden worden. Graag vragen we van jullie een kleine wederdienst: overweeg om in 2022 lid te worden, schenk een geliefde een lidmaatschap als cadeau of doe een kleine donatie aan Blijdorp. Dankjewel!

Groot klein nieuws

Foto: Saskia Bokkers (BB-Facebook). Blijdorp fokte een paar jaar geleden ook al met de kantjils.

Te beginnen bij een zege in de Maleise Bosrand: er zijn afgelopen zomer twee Balabac-kantjils geboren in Diergaarde Blijdorp! Dat is erg bijzonder, want de vader van de kleintjes is een van slechts twee fokmannetjes voor deze bedreigde soort in heel Europa. Het is dus erg belangrijk dat hij zijn genen doorgeeft. Beide kalfjes zijn vrouwelijk, maar hopelijk kan hij volgend jaar wat zonen verwekken. Blijdorp heeft drie fokvrouwtjes waarmee hij potentieel gekoppeld kan worden. Met in totaal zes individuen herbergt Rotterdam eigenhandig ongeveer de helft van alle kantjils in gevangenschap wereldwijd. Een paar van deze nachtactieve ‘dwergherten’ zijn te zien in het nachtdierenhok in het Aziëhuis.

Natuurbehoudscentrum

Foto: Maxime Stok (BB-Facebook). Het is nooit bekend gemaakt waarom de bladstaartgekko’s achter de schermen zitten, maar mogelijk is luchtvochtigheid in het NBC het probleem.

Het is gemakkelijk om de kluts kwijt te raken in het Natuurbehoudscentrum. Het is een eeuwig komen en gaan van dieren! Dit jaar hebben is een roodoorbuulbuul uitgevlogen hier. Achter de schermen is tevens een kritiek bedreigde Annam-waterschildpad uit het ei gekropen, mogelijk dat hij uiteindelijk voor de schermen geplaatst wordt. Al enkele jaren zijn de Annam-waterschildpadden niet zichtbaar voor bezoekers. De totale afwezigheid van de bladstaartgekko’s is tevens nog altijd een groot gemis onder bezoekers. De dieren lijken het achter de schermen echter naar hun zin te hebben, met laatst zelfs een onverwachtse geboorte.

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook)

Wel te zien zijn een heleboel pasgeboren Maleise wandelende bladeren (goed zoeken!) en een paar jonge gilamonsters. Blijdorp heeft de smaak aardig te pakken met de laatstgenoemde soort: dit jaar zijn een aantal gila’s uitgevlogen naar andere parken en laatst zijn wederom zeven gila-eieren uitgekomen. Het zijn de enige gilamonsters die dit jaar geboren zijn in de dierentuinwereld. De teller staat nu op zeventien gilamonsters in Blijdorp, waarmee het park de grootste populatie ter wereld herbergt.

Vogelvlucht (deel 1)

Foto: Maxime Stok (BB-Facebook). Slechts een handjevol dierentuinen houdt papegaaiduikers.

Ook in de grote volières is het makkelijk om de tel kwijt te raken tijdens het broedseizoen. Uiteindelijk een bescheiden resultaat op de klippen van Bass Rock, het vogelverblijf bij de entree van het Oceanium. Eén jonge papegaaiduiker is toegevoegd aan de kolonie, net als drie zeekoeten. De opbrengst bij de Falklands lag iets lager dan normaal met drie koningspinguïns en één ezelspinguïn, maar daar zijn de verzorgers niet rouwig om. Er is juist sprake van actief populatiebeheer om overbevolking te voorkomen.

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). De laatste blauwgele ara’s zijn op transport gegaan.

Een bewogen jaar bij de Zuid-Amerikaanse vogels. Er waren ‘gebruikelijke’ succesjes bij de hyacinthara’s, rode ibissen en kuifseriema’s; voor de jonge seriema en een deel van de ibissen is alweer een nieuw tehuis gevonden, net als voor een hyacinthara (uit ’21). Dat mag ook wel, want de volgende baby-hyacinth is alweer onderweg! Minder opvallend, maar wel uniek was de geboorte van een witwangfluiteend. Toch was het vooral een jaar van afschalen: Blijdorp heeft dit jaar afscheid genomen van de laatste geelvleugelara’s, blauwgele ara’s en groenvleugelara’s. Achter de schermen is nog maar één soldatenara aanwezig. Deze soorten werden gehouden bij de Vrije Vlucht Voorstellingen, maar deze vogelshow zal niet terugkeren.

 Vogelvlucht (deel 2)

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). De geboorte van een secretarisvogel dit jaar was een primeur.

In de Gierenrots-volière, op de Savanne, zijn dit jaar voor de verandering geen maraboes uitgevlogen. Zij bleven wat langer in het winterverblijf vanwege de nestbouw van de secretarisvogels. Behalve de jonge secretaris zijn dit jaar drie Rüppells gieren, één kapgier en twee witkopgieren uitgevlogen. Voor twee daarvan, een witkop en een Rüppells, waren geen geschikte pleegouders beschikbaar in Blijdorp en daarom zijn zij ‘geadopteerd’ door Vogelpark Avifauna. Nu we het toch over de Gierenrots hebben: laatst is de volière weer opengesteld voor bezoekers. Door wat kleine aanpassingen zijn bezoekers nu te allen tijde afgeschermd van de vogels. Er geldt namelijk nog altijd een afschermplicht in verband met de griepepidemie onder watervogels en pluimvee in Europa.

Foto: Patrick Kruizinga (BB-Facebook). Weinig dierentuinen hebben zoveel succes met de violette schildtoerako als Blijdorp.

En wat is er dit jaar gebeurd in de Okapi-Volière? Een heleboel! Niet alleen was er een ware ‘baby boom’ bij de muisvogels, geelkeelfrankolijnen en driekleurglansspreeuwen, maar ook de violette schildtoerako’s hebben maar liefst twee nestjes met twee jongen grootgebracht. De groenhelmtoerako’s zijn ook weer van de partij met twee kuikens. De zomertortels hebben twee eieren uitgebroed en er waren ook twee legsels bij de sneeuwkaptapuiten, de recentste daarvan was goed voor maar liefst drie kuikens! Oh, en dan waren er ook nog de vier kleine marmertalingen bij de vijver. Helaas suggereren nieuwe bronnen dat zij het niet gered hebben. De klad zat er dit jaar ook weer in bij de vergrijzende groep bijeneters en zwaluwen, met wederom nul eieren. Zout in de wonden is de recente dood van een van de twee hoppen.

Foto: Marja Troost van Dam (BB-Facebook). De eerste jonge flamingo’s sinds 2004.

Drie gezonde purperglansspreeuwen bij de buren, bij het Weverkopje, zijn een schrale troost. De aanwas bij de textorwevers zelf bedraagt vijf à tien kuikens, waar de verzorgers genoegen mee nemen. In de Krokodillenrivier zijn (voor zover bij ons bekend) dit jaar geen vogels uitgevlogen. Daar staat tegenover dat op het Flamingo-Strand maar liefst twaalf van deze roze langpoten uit het ei kropen, plus broedsucces bij de Baers witoogeenden én de noordelijke pijlstaarten!

 Vogelvlucht (deel 3)

Foto: Josien de Vries (BB-Facebook). De kolonie molinettispreeuwen bereikte dit jaar recordgrootte.

Grotendeels hetzelfde liedje als altijd in de Victoria Serre: Balispreeuwen, muisvogels, roodoorbuulbuuls en kroonduiven alom. Het liedje, of beter gezegd het oorverdovende getjirp, van de molinettispreeuwen klinkt echter luider dan ooit tevoren: de kolonie is meer dan verdubbeld in grootte dit jaar, tot een zestigtal vogels! Er zijn al een paar kandidaten gevonden voor het opvangen van de nieuwe generaties. Totdat het zover is, voorkomen de verzorgers handmatig dat er nog meer eieren uitkomen.

Foto: Shirley Kroos (BB-Facebook). De nieuwsgierige jonge shama’s stalen de show in de Victoria Serre deze zomer.

Met zo’n imposante zwerm zou je bijna vergeten dat ook de geelkeelgaailijsters (3x) en de shamalijsters (10x) een erg productief broedseizoen achter de rug hebben. De meeste shama’s zijn al doorverhuisd. Op de valreep van 2022 ook nog een langverwacht kuiken bij de manenduiven. Er waren ook onsuccesvolle broedpogingen bij de irenabuulbuuls, zwartnekvruchtenduiven en dolksteekduiven, maar wie weet pakt dat beter uit in 2023. Blijdorp gaat het nieuwe seizoen in met vijf reuzentoekans, na een jaar met twee sterfgevallen en één geboorte.

Uitzwaaien

Foto: Patrick Kruizinga (BB-Facebook)

Sumatraanse tijger Emas laat de polder achter zich. In Duitsland heeft de fokcoördinator een vrouwtje gevonden waarmee hij zich mag voortplanten. Voorlopig blijft ons vrouwtje Alia, inmiddels al aardig op leeftijd, alleen achter in de Tijgerkreek. Eveneens vertrokken naar de oosterburen zijn twee kuifhertjes. Het betreft het koppel dat tot voor kort in het ‘bosverblijf’ van de Himalaya-biotoop verbleef. Op deze plek hadden de dieren veel last van stress.

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

Dan nog een paar oude nieuwtjes die we niet eerder gemeld hadden op het Blijdorper Bende Blog. In mei heeft Rotterdam afscheid genomen van vicuña Evita (2020), zij is inmiddels helemaal ingeburgerd in Berlijn. Het nieuwe Vriendennieuws meldt het vertrek van verschillende jongvolwassenen, waaronder een violette schildtoerako, een Visaya-wrattenzwijn, twee slurfhondjes en twee Balispreeuwen. In het mutatieoverzicht staan tevens zes kortsnuitzeepaardjes: dit betreft opvangdieren die, na een uitgebreid revalidatieproces, deze zomer in het volste geheim teruggeplaatst zijn in de Oosterschelde.

In memoriam

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). De doodsoorzaak van de koedoeman is niet bekend gemaakt.

Helaas zijn er dit jaar ook weer een paar weduwes en weduwnaren bijgekomen in Blijdorp. Na jarenlang succes is de fok bij de Himalaya-glansfazanten opeens stilgevallen met de dood van het vrouwtje. Manlief is naar verluidt achter de schermen geplaatst. Bij de grote koedoes is het mannetje gestorven. Zonde, want de jonge bok heeft zich nooit kunnen bewijzen als vader. Ingewijden melden dat Blijdorp momenteel nadenkt over de toekomst van de resterende koedoes in de dierentuin, omdat de kudde steeds vaker ruzie heeft met de giraffen. Het Vriendennieuws meldt verder het overlijden van een slanke lori, een koningspinguïn, een Balispreeuw, een textorwever en een flamingo. Nog recenter is de onverwachtse dood van vicuña Marion, in april van dit jaar geboren, en de dood van de laatste huiscavia.

Dier zoekt dier

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Elders is Blijdorp druk bezig met het samenstellen van nieuwe koppeltjes. Er is een mannelijke toepaja in ontvangst genomen om het vrouwtje in het Aziëhuis gezelschap te houden. Ook de wallaby’s hebben weer een heer in hun midden (uit Wildlands Emmen), al zit de groep voorlopig aan de anticonceptie. De onvruchtbare bongobok is op transport gegaan naar Tsjechië. Ons overgebleven vrouwtje heeft nu gezelschap van een jongedame uit GaiaZOO en het verblijf kan weer eventjes mee dankzij een kleine facelift. Rotterdam is nog in afwachting van een nieuwe bongoman om de dames het hof te maken. Er zijn sinds 2019 geen bongo’s geboren in Rotterdam.

Botanisch Blijdorp

De plantenkundigen in Diergaarde Blijdorp zitten niet stil. Op de Savanne zijn nieuwe bomen aangeplant. Ondergronds zijn speciale structuren van kunststof aangebracht die de wortels moeten beschermen tegen het gewicht van giraffen. Hieronder zie je hoe de transplantatie eraan toeging.

Kort Nieuws #183

Stupiditeitenrubriek

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook)

Eind oktober werd Blijdorp opgeschrokken door een paar extreem harde knallen. RTV Rijnmond meldt dat een paar kinderen van ongeveer tien jaar oud illegaal vuurwerk in de greppel van het olifantenverblijf gegooid hadden. Een ooggetuige meldt dat een parkmedewerker achter de scholieren aanging, maar de woordvoerder meldde nadien dat onderzoek naar de knallen niks opgeleverd heeft. Bij gebrek aan resten en verder bewijs is de politie niet ingeschakeld. De twee jonge olifanten in Blijdorp, Radjik en Maxi, zouden flink geschrokken zijn van het kabaal. De rust keerde echter alweer snel terug in de kudde.

Record

Foto: Ria van der Graaf (BB-Facebook)

Een heleboel updates bij de neushoornleguanen in het Oceanium. In 2020 kreeg ons vrouwtje gezelschap van twee oude dochters en een onverwant mannetje. Dat gebeurde vrij halsoverkop, want hun oude opvangadres kon niet langer voor hen zorgen. Familie-liefde is bij deze grote hagedissen vrij beperkt, dus het was wel een ietwat gespannen situatie. De rust is nu wedergekeerd met het vertrek van een van de dochters naar Frankrijk. Tegelijkertijd is de relatie tussen het oude vrouwtje en de heer opgebloeid. Ze is weliswaar het oudste individu in heel Europa met 33 jaar op de teller, maar ze is een nieuwbakken moeder van drie! De jonkies zitten achter de schermen.

Komt dat zien

Foto: Greet van den Bergh (BB-Facebook)

Vogelfanaten opgelet: de inwoners van de Grote Vliegkooi zijn weer te bezichtigen! Nee, niet van dichtbij. De megavolière is al enige tijd niet toegankelijk voor bezoekers in verband met preventieve maatregelen tegen het coronavirus (2020-2022) en het griepvirus (begin 2020 en weer sinds 2021). De hinder is zelfs zo groot dat het complex op de slooplijst van Blijdorp is beland. Die werkzaamheden lijken echter nog wel even op zich te laten wachten, de laatste prognose is dat pas in 2024 begonnen wordt met de bouw van het nieuwe olifantenverblijf op deze plek. Als tussenoplossing zijn nu rondom de Grote Vliegkooi kijkplekken gecreëerd, zodat we toch nog eventjes kunnen genieten van alle verenpracht in de volière. Denk aan de wolnekooievaar, die maar in weinig dierentuinen gehouden wordt. Sinds de Grote Vliegkooi voor het laatst zichtbaar was, zijn ook Filipijnse eenden toegevoegd aan het bestand.

Pandapost

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook). Prem en Muna.

Vaarwel Fang-Pi! De rode panda is verhuisd naar het Tsjechische Ústí nad Labem. Oorspronkelijk kwam Fang-Pi naar Blijdorp omdat ze op doorreis naar India zou gaan. Daar zou ze onderdeel gaan uitmaken van een herintroductieproject. Om onbekende redenen is daar helaas toch vanaf gezien. Fang-Pi’s oude stek is nu het domein van de jongvolwassen zusjes Soma en Savita. Ook dit betreft weer een tijdelijke opvangsituatie, uiteindelijk zullen zij gekoppeld worden en op doorreis gaan. De naburige Bergdierenrots wordt overigens nog steeds bewoond door Kwina, Miyuko en hun koters Prem en Muna.

-> Update januari 2023: de verdeling van de twee verblijven is in feite omgedraaid. Excuus voor de vergissing!

Kuifmakaak

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Dunja (links) en Maria (rechts).

Hoera! Er is weer een jong te zien bij de kuifmakaken. Het werd ook wel weer eens tijd, want sinds Dunja’s eerste bevalling in 2020 zijn twee makaakjes dood ter wereld gekomen in Blijdorp. Er leven nu zes makaken in het Aziatisch Moeras, waaronder oma Maria en de trotse vader Kersen. De kuifmakaak is kritiek bedreigd in hun natuurlijke habitat, het noordoosten van het Indonesische eiland Sulawesi, door overbejaging. Overigens bestaat op het naburige eiland Bacan sinds de 19e eeuw een invasieve populatie. Blijdorp is een partner van de organisatie Selamatkan Yaki die zich inzet voor het oplossen van deze problematiek.

Inhaalronde

Foto: R. Traxl (zootierliste.de). Marmerkleurige zwaarddrager (archieffoto).

De laatste publicatie van Vriendennieuws van 2022 kan ieder moment op de deurmat vallen en dat betekent dat het vorige nummer weer openbaar is gemaakt op de website van de vereniging. Wil jij het tijdschrift kunnen lezen zodra het uitkomt? Word dan een Vriend en steun de Diergaarde! De Vrienden melden een verhuizing in de Rivièrahal: de oude mannelijke zwartnekvruchtenduif is achter de schermen geplaatst in afwachting van een nieuwe partner. Twee jongvolwassen kinderen van hem nemen zijn plekje in de Victoria Serre van hem over. Verder is Blijdorp de troste verzorger geworden van een vissensoort die is uitgestorven in het wild: de marmerkleurige zwaarddrager (Xiphophorus meyeri) uit Mexico. De bijdrage die Rotterdam hiermee levert aan de instandhouding van de soort is immens, al zijn er helaas geen plannen om de vissen een plekje voor de schermen te geven. Tot slot melden de Vrienden in het mutatieoverzicht de dood van een drieteenmeeuw, een bladstaartgekko, een ezelspinguïn, een bizon, een slurfhondje en een Indische antilope. Vertrokken zijn een Rüppells gier, een Himalaya-glansfazant en een groepje prairiehondjes. De aankomst van vier ganzen (soort onbekend) uit een vogelopvangcentrum completeert het rijtje.

Stoelendans

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook). De kleine ploegschaarschildpad.

Een paar adreswijzigingen. Het driekoppige gezinnetje kuifherten dat voorheen bij de Chinese Tuin woonde, is overgeplaatst naar de Bergdierenrots. Als zoonlief Donghai (‘Ari’) eenmaal groot genoeg is om een partner te krijgen, mag hij zijn ouderlijk huis weer betrekken. Tot die tijd staat het oude verblijf leeg. Leegstand is er ook in de Krokodillenrivier: de doornstaartagame die eerst naast de slurfhondjes woonde, is één hok opgeschoven, naar dat van de pannenkoekschildpadden. Wat er met zijn oude stek gaat gebeuren, is onbekend. Over schildpadden gesproken: de kleinste ploegschaarschildpad heeft een eigen hoekje gekregen in hun verblijf in het Natuurbehoudscentrum. Qua ontwikkeling loopt dit individu achter op zijn soortgenootjes, hopelijk komt de rust hem ten goede. De ploegschaarschildpad is een kritiek bedreigde diersoort uit Madagaskar. Bij de buren ook een separatie: één jonge Komodovaraan is achter de schermen geplaatst na een ruzie met zijn familielid.

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook). Kuifhertjes.