Kort Nieuws #139

Potentie

Foto: Jean-Luc Slijpen (BB-Facebook)

Wederom is het Natuurbehoudscentrum een stukje gegroeid: een aantal kikkervisjes van de Titicacakikker (Telmatobius culeus) is sinds kort hier te zien. Hoewel ze een stuk groter zijn dan de jonge koudbloedigen die Nederlandse slootjes kennen, vallen ze in het niet vergeleken met hun volwassen evenbeelden. Eenmaal volgroeid bereikt de Titicacakikker namelijk een lengte van vijftien centimeter. Het is opmerkelijk dat deze kikkers ook als volwassenen niet het water verruilen voor het droge: van nature leven ze in het Zuid-Amerikaanse Titicacameer, waar het water zo rijk aan zuurstof is dat de dieren via hun huidflappen adem kunnen halen. Deze bestaanswijze ligt echter onder vuur door milieuvervuiling: zowel in 2015 als in 2016 zijn golven van massasterfte vastgelegd, waarbij telkens duizenden kikkers te overlijden kwamen. In de afgelopen vijftien jaar is de wilde populatie met ruimschoots 80% geslonken, wat betekent dat de Titicacakikker een kritiek bedreigde diersoort is. Pas in 2010 slaagde een Peruaanse dierentuin voor het eerst erin om te fokken van deze soort en in 2016 heeft een deel van dat groepje zijn weg gevonden naar de dierentuin van Chester. Eerder ontving DierenPark Amersfoort er acht vanuit het Verenigd Koninkrijk en deze zomer werden er tien naar Rotterdam verzonden. Samen met hun buren, de inheemse vuursalamanders, lijkt er zo weer een mooi amfibieënhoekje te ontstaan in het Oceanium, zoals dat eens ook het geval was in de Rivièrahal.

Kennismakingen

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

Bloeien er deze winter nieuwe romances op in de Diergaarde? Inmiddels heeft de recent gearriveerde hyenaman Kara gezelschap gekregen van een Française. Een officiële naam heeft ze niet, al noemen de verzorgers haar liefkozend ‘Bollie’ naar haar postuur. Na een korte quarantaineperiode doorgebracht te hebben in de seperatiekooien onder het bezoekersvlonder mag ze inmiddels de kleine buitenperken bezoeken, maar tot een formele introductie is het nog niet gekomen. Kara is een mannetje op leeftijd, maar zijn bloedlijn is zeer waardevol voor de toekomstige gezondheid van het fokprogramma, wat betekent dat er enige haast geboden is. Aan de andere kant van de Savanne zijn ook maatregelen getroffen om te voorkomen dat een van de inwoners van de dierentuin een eenzame kerst heeft. Het zit namelijk al enige tijd tegen bij de vosmangoesten: alweer meer dan een jaar geleden arriveerde er een mannelijke compagnon voor het duo vrouwtjes. De kennismaking stemde hoopvol, maar onverwachts stierf het jongere vrouwtje en de ander was te oud om zich voort te planten. Sindsdien is het mangoestenbestand afgezakt naar één, maar nu heeft de heer eindelijk weer gezelschap gekregen van een vrouwtje. De eerste paringen werden al snel waargenomen – duimen maar! Tot slot vernemen we via de decembereditie van het Vriendennieuws dat er in juli een mannelijke Balispreeuw gearriveerd is uit Berlijn.

Blijdorper Baby’s

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook)

Liefhebbers van de categorie ‘klein en pluizig’ opgelet: de bankivahoenders hebben voor nageslacht gezorgd. Pas enkele weken bewonen ze de volière tegenover de bantengs en Indische antilopen, maar kennelijk valt hun nieuwe optrekje wel in de smaak. Het Vriendennieuws informeert ons verder over mogelijk geboortenieuws uit de aravolière: daar zou gepiep gehoord zijn bij de nestkast van de hyacinthara’s. Meer zekerheid bestaat er bij het Falklands-segment in het Oceanium, waar de eindstand dit jaar is uitgekomen op twee jonge koningspinguïns en drie ezelspinguïns. Ook werden de verzorgers in september verblijd met het aanzicht van een jonge McCordsslangenhalsschildpad die uit zijn ei kroop.

Afscheid

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

De kudde netgiraffes is weer ietsjes gekrompen. De laatste jaren wordt Blijdorp door de stamboekhouder geïnstrueerd om de fok te matigen, om de genetische diversiteit van de populatie in gevangenschap te waarborgen. Was de groep een paar jaar terug een van de grootste van het continent, nu staat de teller op ‘slechts’ zeven door het vertrek van twee leden. Giraffe Imke, in 2016 ter wereld gekomen als dochter van wijlen Marian, gaat nu als Malou door het leven in Zürich. Na twee dagen in een transporttrailer doorgebracht te hebben was ze, een beetje wankel en vermoeid, de eerste langnek in 60 jaar tijd die de Zwitserse stad betreedt. Inmiddels heeft ze gezelschap gekregen van soortgenoot Jahi uit Artis en nog een ander jong vrouwtje uit Polen. Giraffe Imara, in 2018 geboren als dochter van Cristel, is naar Serengeti-Park Hodenhagen te Denemarken verhuisd. De mutatierubriek van het Vriendennieuws stelt ons verder op de hoogte van het vertrek van twee mannelijke Egyptische landschildpadden, een paartje slurfhondjes, een vrouwelijke maraboe, twee mannelijke grondeekhoorns en een vrouwelijke mangabey. Verder is bekend geworden dat de vijf eieren van de kritiek bedreigde pantserkrokodillen niet levensvatbaar waren, maar er is goede hoop dat een toekomstig legsel wel uit zal komen. Tot de sterftegevallen van het derde kwartaal van 2019 behoren de Indiase brilslang, twee ezelspinguïns, een vrouwelijke koningspinguïn, twee vrouwelijke zeekoeten, een bejaarde ringstaartmaki, een flamingo, een Indische antilope en een poolvos.

Winters Blijdorp

De countdown tot Kerstmis is begonnen en dat betekent dat de Diergaarde weldra weer een metamorfose zal ondergaan. Vanaf 8 december zal het voorplein van de Rivièrahal een maand lang extra winters aangekleed worden met een zweefmolen, oud-Hollands ballen werpen, kampvuren en vanzelfsprekend gelegenheid tot het kopen van stroopwafels, apfelstrudel en glühwein. Verschillende stukjes van het park, zoals de Grote Vijver en de Chinese Tuin, worden extra mooi verlicht. Klik voor de gehele planning HIER!

Botanisch Blijdorp

Foto: Hortus Botanicus Leiden (hortusleiden.nl). De Statia morning glory (ipomoea sphenophylla).

Bij de lokale natuur valt momenteel weinig kleurenpracht waar te nemen, maar in de tropische panden van Blijdorp stralen de planten nog in volle glorie. In het wandrek van het Natuurbehoudscentrum staan tegenwoordig enkele Gratix’ Venusschoentjes (Paphiopedilum gratrixianum). Eens waren ze verspreid in grote lappen regenwoud in China en noordelijk Indochina, maar minder dan 250 individuele plantjes resteren daar tegenwoordig – slechts een tiende van wat er een decennium geleden nog was. De grootste boosdoener is ontbossing: wie op satellietfoto’s inzoomt op deze regio, ziet dat er hier nog maar weinig ongerepte stukken woud zijn. Gelukkig wordt deze kritiek bedreigde soort succesvol gekweekt door botanisten. Ook heeft Blijdorp via de Leidse Hortus Botanicus zaadjes ontvangen van een van de zeldzaamste bloemensoorten van het Koninkrijk der Nederlanden: de Statia morning glory (Ipomoea sphenophylla). Wanneer deze plantjes tussen december en april in bloei staan, worden de zachtroze bloemen nog voor zonsopkomst geopend en sluiten deze weer rond het middaguur. Ze werden als uitgestorven beschouwd, maar in de jaren ’90 werden een paar exemplaren gevonden bij een olieterminal op Sint Eustatius. Sinds de ontdekking van verdere populaties in noordelijke bossen is het de officiële bloem van het eiland geworden. Ook heeft Blijdorp twee vleesetende planten uit Madagaskar ontvangen: de Madagaskarbekerplant (Nepenthes madagascariensis) en de Masoanabekerplant (Nepenthes masoalensis). Ze zijn allebei erg zeldzaam en tevens bedreigd in hun voortbestaan. Ze zijn bestemd voor de Madagaskar-sectie van de toekomstige Eilandhoppen-uitbreiding van het Oceanium.

Foto: Diergaarde Blijdorp (blijdorp.nl). De Gratix’ Venusschoen (Paphiopedilum gratrixianum).

Kort Nieuws #130

Op de schop

Foto: Marleen Mets (BB-Facebook). ”De manoels laten hun huis verbouwen.”

De zogenaamde flitsactie was nog niet afgetrapt of ze waren al begonnen: de Vrienden zijn begonnen met het opfleuren van het manoelverblijf. Dit jaar blaast dit stukje Mongolië twintig kaarsjes uit en logischerwijs komt ouderdom zo met zijn gebreken. De ruit had al zó lang een scheur erin, dat het nog net niet onwennig zal zijn om ‘m zonder te zien! Daarnaast wordt er ook aandacht besteed aan de inrichting van het verblijf zelf, gezien de fokresultaten wat te wensen overlaten. De manoel is niet bepaald een zeldzame katachtige, maar talrijk is anders. De Vrienden van Blijdorp gaan zich dit jaar ook bekommeren om kleinschaligere aanpassingen bij de gorilla’s, gieren, pinguïns en olifanten onder het motto ‘Alle kleine bee(s)tjes helpen’. In totaal moet de flitsactie zo’n €60.000,- gaan kosten.

Nieuwe romances

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook)

Gaat Cupido raak schieten? Dat is de vraag die de verzorgers bezighoudt. De koedoedames hebben na anderhalf jaar van het vrijgezellenleven genoten te hebben, weer een man in hun midden. Het betreft een wat jonger dier dat nog niet de imposante hoorns van zijn voorganger, Nico, heeft en hij is afkomstig uit de dierentuin van München. Hij heeft het naar zijn zin op de Rotterdamse Savanne, al vindt hij de nieuwsgierige giraffen nog wel eens te dichtbij komen. Verder wordt er uitgekeken naar een nieuwe partner voor ijsbeervrouw Olinka. Hij zal weldra uit Berlijn overkomen en heeft de naam Wolodja. Hij is acht jaar oud en werd geboren in Moskou.

Durf te dromen

Foto: Diergaarde Blijdorp (DB-Facebook)

In het kader van de jaarlijkse World Oceans Day was er vandaag een bijzondere gast in het Natuurbehoudscentrum. De wetenschappers achter de bekende Ocean Cleanup, een Nederlands initiatief om plasticsoep in de Stille Oceaan op te ruimen, maken gebruik van het laboratorium in het Oceanium om onderzoek te doen naar plastic deeltjes in water. Zij waren vandaag de hele dag in het Natuurbehoudscentrum aanwezig om bezoekers te leren over het nadelige effect van zwerfafval op de gezondheid van de wereldzeeën. Blijdorp is al vele jaren nauw betrokken bij projecten om meer kennis over de zee te verwerven, zo zijn de TU Delft en de Rijksuniversiteit Groningen gezamenlijk bezig met een langdurig onderzoek naar het schoolgedrag van de valse haringen in het haaienbassin.

Nesteldrang

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Zou het dan eindelijk…? De witkopgieren zijn de laatste tijd druk bezig met het rondslepen van takjes en ander nestmateriaal. Van de vier gierensoorten die aanwezig zijn in Blijdorp, is het de enige die nog nooit succesvol een jong heeft voortgebracht. Omdat ze maar slecht tegen de kou kunnen, verhuizen ze ’s winters zelfs naar de kleinere volières bij de Vrije Vlucht Voorstellingen. Elk jaar doen ze een dappere poging tot broeden en het is ze één keer gelukt om daadwerkelijk een jong uit te laten komen, maar deze was helaas te nat en heeft het niet gered. Gezien de alarmerende situatie van gieren in het wild, zou nageslacht maar al te welkom zijn. Het moet gezegd worden dat de stortbuien van de laatste dagen niet erg hoopgevend zijn.

Stupiditeiten-Rubriek

Foto: Menno Sman (BB-Facebook)

Op een incidentele ontsnapping na, biedt de Vrije Vlucht Voorstellingen de enige mogelijkheid tot vrijheid voor de inwoners van Diergaarde Blijdorp. De participanten weten dat de verzorgers hen van eten voorzien en keren meestal direct na hun opkomst weer terug naar hun volières achter de schermen. Soms vinden ze het echter leuk om hun familieleden elders in het park op te zoeken, op ontdekkingsreis te gaan of om simpelweg extra lang rond te vliegen. Zo ook op 31 mei, toen een van de jonge maraboes neerstreek bij de ingang van het park. Je zou zeggen dat het voor zich spreekt dat een vogel met een spanwijdte van ruim twee meter en een snavellengte van dertig centimeter niet bepaald uitnodigend is voor bezoekers om te gaan aaien, maar toch moest de observerende verzorger zich flink inspannen om nieuwsgierige toeschouwers op afstand te houden. Hou in gedachte: een ware dierenvriend voedert niet, staar niet naar gorilla’s, het gras is voor de dieren, vlinders niet aanraken, klim niet op balustrades, tik niet op ruiten, een prairiehond-lik = tetanusprik en geen wilde dieren aaien.

Kraamnieuws

Foto: Rob van Eijk (BB-Facebook)

Wederom brengt de lente een flinke lijst aan geboortes voort. Kleine prairiehondjes lopen dapper rond in hun verblijf en, voor het eerst sinds een aantal jaar, zijn ook die andere onvermoeibare fokmachines weer bezig: de klipdassen. De man, vorig jaar gearriveerd, heeft zijn handen vol: maar liefst dertien dames vragen om zijn aandacht. Het is duidelijk dat hij z’n best gedaan heeft. Verder telt het Afrikaanse gedeelte van de Diergaarde nu ook jonge grondeekhoorns, maraboes en een groenhelmtoerako. Boven de spoorweg hebben ook de wilde ooievaars voor nageslacht gezorgd. In de Maleise Bosrand zijn de eieren van de Himalayaglansfazanten uitgekomen en ook bij de Bengaalse oehoe valt nieuw leven te bewonderen. In de Victoria Serre zijn in het meest linker verblijf twee reuzentoekans geboren en er worden er nog meer verwacht.

Foto: Kevin Varekamp (BB-Facebook). Jonge grondeekhoorn (archieffoto)

Kort Nieuws #100

Foto: Diertje van de Dag. buissnavelvis, archieffoto
  • Nieuw in Diergaarde Blijdorp: een school ’tube-snout’-vissen (Aulorhynchus flavidus). Deze buissnavelvissen zijn overgekomen uit het Vancouver Aquarium in Canada en kunnen tot 18 centimeter lang worden. Net zoals (zoet water) naaldvissen hebben ze een erg langgerekt lichaam. Ze komen voor in de koude wateren voor de Alaskaanse en West-Canadese kusten, waar ze zich ophouden bij kelpwouden en grote groepen zeegras. Naar verwachting zullen ze binnenkort te zien zijn in het Kelpwoud waar een soortgelijke leefomgeving wordt nagebootst. In het wild zijn ze dan ook afhankelijk van kelp om hun eieren te leggen. Zootierliste, een database van dieren in EAZA-dierentuinen, beaamt dat Blijdorp de enige dierentuin in Europa is met deze diersoort.
  • Het nieuwe pad tussen de Prairie en Arctica is geopend. Tijdens de werkzaamheden aan het bizonverblijf is een beginnetje gemaakt aan een paadje dat uiteindelijk om het hele verblijf moet lopen. Voorlopig fungeert het als een doodlopend uitzichtpunt, dat wel een uniek perspectief op het verblijf van de ijsberen biedt.
  • Op 19 september is nog een witkruinmangabey geboren! Op 5 september kwam ook al een aapje ter wereld, een meisje dat de verzorgers Evita hebben genoemd. De Diergaarde levert een cruciale bijdrage aan het fokprogramma van deze zeldzame primaten. Tot de andere pasgeborenen behoren onder meer een paar Kaapse grondeekhoorns en witwangfluiteenden.
  • De Mhorr-gazelles trokken afgelopen week flink de aandacht. Op 13 september had een van de gazelles een bevalling die door aanwezigen als ‘moeizaam’ omschreven werd. Gelukkig liep het uiteindelijk goed af, het jong hupst inmiddels vrolijk in het rondte. Een andere gazelle liep afgelopen dinsdag rond met een flinke open wond op zijn achterpoot. Een oplettende bezoeker heeft de verzorgers ingelicht.
  • Afgelopen donderdag mocht jonge giraffe Kayin voor het eerst de Grote Vlakte op. Sinds zijn geboorte begin augustus verbleef hij in binnenverblijf ‘de Ui’, maar laatst kon hij eindelijk in bijzijn van zijn kuddegenoten de poten in de buitenlucht strekken. Zijn enthousiaste bokkensprongen trokken veel bekijks!
  • In de nacht van 2 op 3 september is een Laplanduil overleden. Hoewel de doodsoorzaak niet bekend gemaakt is, zou het gaan om een geval van het Usutu-virus. Beter bekend als de ‘merelziekte’, roeit dit virus op ongekende schaal merels uit, maar ook uilen kunnen geïnfecteerd raken. Wetenschappers spreken van een ware epidemie. De afgelopen jaren is het virus door muggen noordwaarts verspreid, wat tot de dood van honderdduizenden merels heeft geleid en het einde van de massasterfte is nog niet in zicht. Volgens bezoekers van de dierentuin is de andere Laplanduil een paar maanden geleden al overleden, wat dus zou betekenen dat de volière nu leegstaat.
  • Een kleine update betreffende de veranderingen in het Aziëhuis: er wonen twee slanke lori’s, een vrouwtje uit Frankfurt en een mannetje uit Antwerpen. Allebei de toepaja’s zijn vrouwtjes. De bedreigde reptielen de voorheen hier verbleven (McCords slangenhalsschildpadden, Annam-waterschilpadden en Filipijnse zeilhagedissen) komen naar verluidt allemaal terug in het te bouwen Natuurbehoudscentrum in het Oceanium.

Foto: Greet van Norde (BB-Facebook). Kleine mangabey.

Foto: Rob van Eijk (BB-Facebook)