Kort Nieuws #184

Welkom

Foto: piranha-info.com. Archieffoto.

Nieuw in Diergaarde Blijdorp: de luipaardcactusmeerval (Pseudacanthicus leopardus). Een klein groepje is uitgezet in het bassin van de dwergkaaiman. Het is een soort uit de familie der pantsermeervallen, bodembewonende zoetwatervissen met zuignapmondjes. Daarmee schrapen ze algen van rotsen en eten ze kleine ongewervelden. Pantsermeervallen worden in de aquariumhandel ook wel pleco’s genoemd. Als je er eentje adopteert, check dan altijd om welke soort het gaat: sommige kunnen erg groot worden en zijn dan lastig te verzorgen.

De grote inhaalslag

Dit is het laatste nieuwsbericht dat in 2022 zal verschijnen op het Blijdorper Bende Blog. Fijne feestdagen toegewenst, lieve lezers! Zodat iedereen up-to-date het nieuwe jaar ingaat, is deze nieuwskatern extra lang en delen we nog wat nieuwtjes die we eerder over het hoofd zagen. Daarbij delen we ook wat informatie uit de meest recente uitgave van het Vriendennieuws, die normaliter pas over een paar maanden openbaar zouden worden. Graag vragen we van jullie een kleine wederdienst: overweeg om in 2022 lid te worden, schenk een geliefde een lidmaatschap als cadeau of doe een kleine donatie aan Blijdorp. Dankjewel!

Groot klein nieuws

Foto: Saskia Bokkers (BB-Facebook). Blijdorp fokte een paar jaar geleden ook al met de kantjils.

Te beginnen bij een zege in de Maleise Bosrand: er zijn afgelopen zomer twee Balabac-kantjils geboren in Diergaarde Blijdorp! Dat is erg bijzonder, want de vader van de kleintjes is een van slechts twee fokmannetjes voor deze bedreigde soort in heel Europa. Het is dus erg belangrijk dat hij zijn genen doorgeeft. Beide kalfjes zijn vrouwelijk, maar hopelijk kan hij volgend jaar wat zonen verwekken. Blijdorp heeft drie fokvrouwtjes waarmee hij potentieel gekoppeld kan worden. Met in totaal zes individuen herbergt Rotterdam eigenhandig ongeveer de helft van alle kantjils in gevangenschap wereldwijd. Een paar van deze nachtactieve ‘dwergherten’ zijn te zien in het nachtdierenhok in het Aziëhuis.

Natuurbehoudscentrum

Foto: Maxime Stok (BB-Facebook). Het is nooit bekend gemaakt waarom de bladstaartgekko’s achter de schermen zitten, maar mogelijk is luchtvochtigheid in het NBC het probleem.

Het is gemakkelijk om de kluts kwijt te raken in het Natuurbehoudscentrum. Het is een eeuwig komen en gaan van dieren! Dit jaar hebben is een roodoorbuulbuul uitgevlogen hier. Achter de schermen is tevens een kritiek bedreigde Annam-waterschildpad uit het ei gekropen, mogelijk dat hij uiteindelijk voor de schermen geplaatst wordt. Al enkele jaren zijn de Annam-waterschildpadden niet zichtbaar voor bezoekers. De totale afwezigheid van de bladstaartgekko’s is tevens nog altijd een groot gemis onder bezoekers. De dieren lijken het achter de schermen echter naar hun zin te hebben, met laatst zelfs een onverwachtse geboorte.

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook)

Wel te zien zijn een heleboel pasgeboren Maleise wandelende bladeren (goed zoeken!) en een paar jonge gilamonsters. Blijdorp heeft de smaak aardig te pakken met de laatstgenoemde soort: dit jaar zijn een aantal gila’s uitgevlogen naar andere parken en laatst zijn wederom zeven gila-eieren uitgekomen. Het zijn de enige gilamonsters die dit jaar geboren zijn in de dierentuinwereld. De teller staat nu op zeventien gilamonsters in Blijdorp, waarmee het park de grootste populatie ter wereld herbergt.

Vogelvlucht (deel 1)

Foto: Maxime Stok (BB-Facebook). Slechts een handjevol dierentuinen houdt papegaaiduikers.

Ook in de grote volières is het makkelijk om de tel kwijt te raken tijdens het broedseizoen. Uiteindelijk een bescheiden resultaat op de klippen van Bass Rock, het vogelverblijf bij de entree van het Oceanium. Eén jonge papegaaiduiker is toegevoegd aan de kolonie, net als drie zeekoeten. De opbrengst bij de Falklands lag iets lager dan normaal met drie koningspinguïns en één ezelspinguïn, maar daar zijn de verzorgers niet rouwig om. Er is juist sprake van actief populatiebeheer om overbevolking te voorkomen.

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). De laatste blauwgele ara’s zijn op transport gegaan.

Een bewogen jaar bij de Zuid-Amerikaanse vogels. Er waren ‘gebruikelijke’ succesjes bij de hyacinthara’s, rode ibissen en kuifseriema’s; voor de jonge seriema en een deel van de ibissen is alweer een nieuw tehuis gevonden, net als voor een hyacinthara (uit ’21). Dat mag ook wel, want de volgende baby-hyacinth is alweer onderweg! Minder opvallend, maar wel uniek was de geboorte van een witwangfluiteend. Toch was het vooral een jaar van afschalen: Blijdorp heeft dit jaar afscheid genomen van de laatste geelvleugelara’s, blauwgele ara’s en groenvleugelara’s. Achter de schermen is nog maar één soldatenara aanwezig. Deze soorten werden gehouden bij de Vrije Vlucht Voorstellingen, maar deze vogelshow zal niet terugkeren.

 Vogelvlucht (deel 2)

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). De geboorte van een secretarisvogel dit jaar was een primeur.

In de Gierenrots-volière, op de Savanne, zijn dit jaar voor de verandering geen maraboes uitgevlogen. Zij bleven wat langer in het winterverblijf vanwege de nestbouw van de secretarisvogels. Behalve de jonge secretaris zijn dit jaar drie Rüppells gieren, één kapgier en twee witkopgieren uitgevlogen. Voor twee daarvan, een witkop en een Rüppells, waren geen geschikte pleegouders beschikbaar in Blijdorp en daarom zijn zij ‘geadopteerd’ door Vogelpark Avifauna. Nu we het toch over de Gierenrots hebben: laatst is de volière weer opengesteld voor bezoekers. Door wat kleine aanpassingen zijn bezoekers nu te allen tijde afgeschermd van de vogels. Er geldt namelijk nog altijd een afschermplicht in verband met de griepepidemie onder watervogels en pluimvee in Europa.

Foto: Patrick Kruizinga (BB-Facebook). Weinig dierentuinen hebben zoveel succes met de violette schildtoerako als Blijdorp.

En wat is er dit jaar gebeurd in de Okapi-Volière? Een heleboel! Niet alleen was er een ware ‘baby boom’ bij de muisvogels, geelkeelfrankolijnen en driekleurglansspreeuwen, maar ook de violette schildtoerako’s hebben maar liefst twee nestjes met twee jongen grootgebracht. De groenhelmtoerako’s zijn ook weer van de partij met twee kuikens. De zomertortels hebben twee eieren uitgebroed en er waren ook twee legsels bij de sneeuwkaptapuiten, de recentste daarvan was goed voor maar liefst drie kuikens! Oh, en dan waren er ook nog de vier kleine marmertalingen bij de vijver. Helaas suggereren nieuwe bronnen dat zij het niet gered hebben. De klad zat er dit jaar ook weer in bij de vergrijzende groep bijeneters en zwaluwen, met wederom nul eieren. Zout in de wonden is de recente dood van een van de twee hoppen.

Foto: Marja Troost van Dam (BB-Facebook). De eerste jonge flamingo’s sinds 2004.

Drie gezonde purperglansspreeuwen bij de buren, bij het Weverkopje, zijn een schrale troost. De aanwas bij de textorwevers zelf bedraagt vijf à tien kuikens, waar de verzorgers genoegen mee nemen. In de Krokodillenrivier zijn (voor zover bij ons bekend) dit jaar geen vogels uitgevlogen. Daar staat tegenover dat op het Flamingo-Strand maar liefst twaalf van deze roze langpoten uit het ei kropen, plus broedsucces bij de Baers witoogeenden én de noordelijke pijlstaarten!

 Vogelvlucht (deel 3)

Foto: Josien de Vries (BB-Facebook). De kolonie molinettispreeuwen bereikte dit jaar recordgrootte.

Grotendeels hetzelfde liedje als altijd in de Victoria Serre: Balispreeuwen, muisvogels, roodoorbuulbuuls en kroonduiven alom. Het liedje, of beter gezegd het oorverdovende getjirp, van de molinettispreeuwen klinkt echter luider dan ooit tevoren: de kolonie is meer dan verdubbeld in grootte dit jaar, tot een zestigtal vogels! Er zijn al een paar kandidaten gevonden voor het opvangen van de nieuwe generaties. Totdat het zover is, voorkomen de verzorgers handmatig dat er nog meer eieren uitkomen.

Foto: Shirley Kroos (BB-Facebook). De nieuwsgierige jonge shama’s stalen de show in de Victoria Serre deze zomer.

Met zo’n imposante zwerm zou je bijna vergeten dat ook de geelkeelgaailijsters (3x) en de shamalijsters (10x) een erg productief broedseizoen achter de rug hebben. De meeste shama’s zijn al doorverhuisd. Op de valreep van 2022 ook nog een langverwacht kuiken bij de manenduiven. Er waren ook onsuccesvolle broedpogingen bij de irenabuulbuuls, zwartnekvruchtenduiven en dolksteekduiven, maar wie weet pakt dat beter uit in 2023. Blijdorp gaat het nieuwe seizoen in met vijf reuzentoekans, na een jaar met twee sterfgevallen en één geboorte.

Uitzwaaien

Foto: Patrick Kruizinga (BB-Facebook)

Sumatraanse tijger Emas laat de polder achter zich. In Duitsland heeft de fokcoördinator een vrouwtje gevonden waarmee hij zich mag voortplanten. Voorlopig blijft ons vrouwtje Alia, inmiddels al aardig op leeftijd, alleen achter in de Tijgerkreek. Eveneens vertrokken naar de oosterburen zijn twee kuifhertjes. Het betreft het koppel dat tot voor kort in het ‘bosverblijf’ van de Himalaya-biotoop verbleef. Op deze plek hadden de dieren veel last van stress.

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

Dan nog een paar oude nieuwtjes die we niet eerder gemeld hadden op het Blijdorper Bende Blog. In mei heeft Rotterdam afscheid genomen van vicuña Evita (2020), zij is inmiddels helemaal ingeburgerd in Berlijn. Het nieuwe Vriendennieuws meldt het vertrek van verschillende jongvolwassenen, waaronder een violette schildtoerako, een Visaya-wrattenzwijn, twee slurfhondjes en twee Balispreeuwen. In het mutatieoverzicht staan tevens zes kortsnuitzeepaardjes: dit betreft opvangdieren die, na een uitgebreid revalidatieproces, deze zomer in het volste geheim teruggeplaatst zijn in de Oosterschelde.

In memoriam

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). De doodsoorzaak van de koedoeman is niet bekend gemaakt.

Helaas zijn er dit jaar ook weer een paar weduwes en weduwnaren bijgekomen in Blijdorp. Na jarenlang succes is de fok bij de Himalaya-glansfazanten opeens stilgevallen met de dood van het vrouwtje. Manlief is naar verluidt achter de schermen geplaatst. Bij de grote koedoes is het mannetje gestorven. Zonde, want de jonge bok heeft zich nooit kunnen bewijzen als vader. Ingewijden melden dat Blijdorp momenteel nadenkt over de toekomst van de resterende koedoes in de dierentuin, omdat de kudde steeds vaker ruzie heeft met de giraffen. Het Vriendennieuws meldt verder het overlijden van een slanke lori, een koningspinguïn, een Balispreeuw, een textorwever en een flamingo. Nog recenter is de onverwachtse dood van vicuña Marion, in april van dit jaar geboren, en de dood van de laatste huiscavia.

Dier zoekt dier

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Elders is Blijdorp druk bezig met het samenstellen van nieuwe koppeltjes. Er is een mannelijke toepaja in ontvangst genomen om het vrouwtje in het Aziëhuis gezelschap te houden. Ook de wallaby’s hebben weer een heer in hun midden (uit Wildlands Emmen), al zit de groep voorlopig aan de anticonceptie. De onvruchtbare bongobok is op transport gegaan naar Tsjechië. Ons overgebleven vrouwtje heeft nu gezelschap van een jongedame uit GaiaZOO en het verblijf kan weer eventjes mee dankzij een kleine facelift. Rotterdam is nog in afwachting van een nieuwe bongoman om de dames het hof te maken. Er zijn sinds 2019 geen bongo’s geboren in Rotterdam.

Botanisch Blijdorp

De plantenkundigen in Diergaarde Blijdorp zitten niet stil. Op de Savanne zijn nieuwe bomen aangeplant. Ondergronds zijn speciale structuren van kunststof aangebracht die de wortels moeten beschermen tegen het gewicht van giraffen. Hieronder zie je hoe de transplantatie eraan toeging.

Kort Nieuws #173

Bloederige beesten

Foto: Klaus Rudloff (zootierliste.de). Archieffoto.

Eind december heeft Diergaarde Blijdorp een Barletts dolksteekduif (Gallicolumba crinigera) uit de Duitse Zoo Landau ontvangen. Het gaat om een jong mannetje. De dolksteekduif dankt zijn naam aan de rode vlak waarmee de heren de dames versieren. Verder hebben deze dieren ook groenblauwe accenten in hun verenkleed. Deze schuchtere vogelsoort leeft voornamelijk op de bosbodems van Mindanao en de Visaya-eilanden, onderdeel van de Filipijnen. Door habitatvernietiging resteren slechts een paar duizend van deze dieren in het wild, waarmee ze een plekje in de categorie ‘kwetsbaar’ op de Rode Lijst gekregen hebben. Vanuit Groot-Brittannië wordt een Europees stamboek (ESB) bijgehouden. Of deze soort in Rotterdam een plekje voor de schermen krijgt, is nog niet bekend.

Vermenigvuldigende vogels

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook). Marmertaling.

En dat is niet het enige transport dat omstreeks de feestdagen plaatsvond. Uit Berlijn is een viertal marmertalingen overgekomen, zeldzame moerasbewoners uit het Middelandse Zeegebied en het Midden-Oosten. Dat wordt op het forum Laafse Kikkers gemeld. Deze soort was al aanwezig in Blijdorp, maar het koppeltje dat sinds 2019 in de Okapi-Volière woont, heeft nu dus gezelschap gekregen van twee soortgenoten. Het tweede duo is vrijgelaten op het vernieuwde Flamingo-Strand, waar ook al Baers witoogeenden en noordelijke pijlstaarten zwemmen. Om te voorkomen dat het té druk wordt, is het groepje krakeenden overgeplaatst naar de Grote Vijver. Ook is er geboortenieuws. In het Hart van Afrika hebben de geelkeelfrankolijnen nageslacht gezorgd. De vier kuikens volgen hun ouders trouw terwijl zij tussen de okapi’s scharrelen. Op de valreep van 2021 deden ook de Rüppells gieren een poging. Op de webcam is te zien dat er minimaal één ei warm wordt gehouden door de kritiek bedreigde aaseters.

Deltawerken

Foto: huontwikkelt.nl

”Oeverplanten en drijvende eilanden gaan de waterkwaliteit en biodiversiteit verbeteren in de Grote Vijver van Diergaarde Blijdorp”, schrijven de wateringenieurs van VPdelta. De TU Delft is de drijfveer achter de proef. De dierentuin van Rotterdam probeert zich te ontplooien als ‘proeftuin’ op het gebied van duurzaamheid en klimaat. Laatst resulteerde een soortgelijk project van communicatiestudenten Tom Sieben, Just van der Wal en Lukas Heijnen al in een nieuw stukje educatie. Een interactief bord slaat een brug tussen het waterbeleid van de dierentuin en bewustzijn bij de bezoekers.

Schubbenrubriek

Foto: Diergaarde Blijdorp (blijdorp.nl)

Lief en leed bij de reptielen. Het gerucht gaat dat de aangespoelde Kemps zeeschildpad kort na zijn aankomst in Rotterdam gestorven is. Deze soort komt normaal voor in de Golf van Mexico, dus dit dier heeft al heel wat moeten verduren voordat hij begin december strandde in Zeeland. Leuker nieuws is er bij de Egyptische landschildpadden. Niet één, maar twee van deze kritiek bedreigde schildpadjes kropen in december uit het ei! Het is een primeur voor Blijdorp, dat sinds kort ook het Europese fokprogramma overziet. Ook meldt het park (met wat vertraging) dat in november twee Komodovaranen het levenslicht zagen achter de schermen. In 2009 behaalde Diergaarde Blijdorp de Nederlands primeur met ’s werelds grootste hagedis (zij het middels een onvoorziene broer-zus-escapade), gevolgd door nog een succesje in 2011, maar daarna viel het stil. Dat kwam deels door pech, deels door huisvestingsproblemen en deels doordat de fokcoördinator wilde voorkomen dat de Europese populatie explosief zou groeien. Afijn: de gelukkige ouders zijn Odin en Festus. Odin is te zien in het Aziëhuis, Festus leeft achter de schermen in de Rivièrahal. Tot slot ook nog drie jongen bij de gilamonsters, de giftige reptielen die te zien zijn in het Oceanium. Een mooi resultaat om 2021 mee af te sluiten, nadat eerder een gilamonster onverwachts overleed en in 2020 vier dieren op transport gingen.

Foto: Diergaarde Blijdorp (blijdorp.nl). Jonge Komodovaraan.

Kort Nieuws #140

Flitsend succes

Foto: Annemieke de Wit (BB-Facebook). Ook de gieren waren niet altijd gesteld op hun gasten.

De Vrienden van Blijdorp kunnen voldaan de feestdagen vieren. Hun ‘flitsactie‘ is inmiddels tot een succesvol einde gebracht. Nadat de vereniging eerder al de olifanten verwende met een extra hijspaal, het manoelverblijf grandioos moderniseerde en de pinguïns voorzag van extra nestruimte, zijn nu ook de laatste twee klusjes van de to-do-list afgestreept. Te beginnen met de gorilla’s: Bokito en zijn familie hebben nu beschikking over nieuw verrijkingsmateriaal. Alweer heel wat jaren terug werd hun buitenverblijf uitgerust met een soort ingegraven dozen met eten erin. De deksels daarvan zaten vast met elektromagneten, maar iedere ochtend konden de verzorgers instellen dat ze op bepaalde momenten even open gingen. Zo werd de groep aangemoedigd om actief door het verblijf te bewegen en werd verveling tegengegaan. Ze waren echter iets té populair: het duurde niet lang voordat de zwaargewichten vakkundig iedere pot ontzet hadden. Nu is er nieuwe apparatuur ingegraven, die (hopelijk) wel Bokito-bestendig is. Tot slot hebben de Vrienden in de loop van november de Gierenrots in de lak gezet. De volière heeft nu een extra nestkast en ook wat andere klusjes zijn direct uitgevoerd. Ook is het net vervangen, zodat kraaien en andere ongewenste gasten in het vervolg niet meer door de mazen kunnen glippen. Aansluitend op dit alles is er een donatie van €5.000 gedaan ten behoeve van natuurbehoud. Met dit geld kan dr. Ralph Buij van het Nederlandse Alterra zijn onderzoek naar aasvogels in Oost-Afrika voortzetten. Gieren zijn immers ernstig bedreigde dieren: sommige populaties zijn in de afgelopen twaalf jaar 97% geslonken, een onvoorstelbare afname.

Goede daad

Foto: Erasmus MC (amazingerasmusmc.nl). ”In Blijdorp is een speciaal lab ingericht en een analist opgeleid. Het Erasmus MC stelde een afgeschreven machine beschikbaar. Alle andere materialen die nodig zijn voor het onderzoek, worden betaald door een stichting. Ook andere Nederlandse dierentuinen die Aziatische olifanten hebben, dragen hun steentje bij.”

Mooi nieuws uit de Rotterdamse dierentuin. Vanuit de Maasstad worden nu niet vier, maar vijf fokprogramma’s gecoördineerd: het EEP van de Rüppells gier, dat al een jaar lang op zoek is naar een nieuwe stamboekhouder, is nu in handen van Blijdorp. De EEP-coördinator heeft een belangrijke taak: hij of zij bepaalt welke verhuizingen er nodig zijn, stelt stamboeken samen en is zo verantwoordelijk voor de gezondheid van het gehele Europese fokprogramma. Blijdorp coördineert ook de fokprogramma’s van de Aziatische olifant, de rode panda, de Egyptische landschildpad en het kuifhert. Ook op een heel andere manier zet Blijdorp zich sinds kort in voor dieren wereldwijd: in samenwerking met het Erasmus Medisch Centrum heeft de dierentuin een test ontwikkeld voor het detecteren van olifantenherpes. Het is een ziekte die jaarlijks het leven eist van vele olifanten: ook Douanita’s dochter Tonya, in Blijdorp geboren en getogen, liet hierdoor in 2013 het leven. Er is helaas erg weinig bekend over het verantwoordelijke EEHV-virus en alleen in Londen kunnen bloedmonsters erop getest worden. Niet alleen is de reistijd onwenselijk lang, maar het aanstaande uittreden van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie brengt toekomstig transport in gevaar. Diergaarde Blijdorp heeft gelukkig al langere tijd geen olifanten verloren aan de ziekte, maar mocht deze ooit toeslaan: de Diergaarde heeft grootschalig medicatie ingeslagen.

Mutaties

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). De jonge panda verblijft sinds het overlijden van Yukiko apart, maar voor de oplettende bezoeker is ze van tijd tot tijd nog zichtbaar.

Wederom een tegenslag in het Aziatische segment van de Diergaarde. In oktober kwam rode panda Yukiko onverwachts te overlijden. Daardoor kwam de zorg voor haar twee kleintjes in handen van de verzorgers te liggen, maar inmiddels is duidelijk geworden dat het jonge mannetje het niet gered heeft. Hij weigerde essentiële voedingssupplementen te eten. Zijn zusje verkeert dusver wel in goede gezondheid. Een schrale troost is dat er aan de andere kant van de dierentuin, in de Krokodillenrivier, wederom jonge slurfhondjes te zien zijn. Het is de tweede tweeling in Blijdorp in een jaar tijd: opmerkelijk, gezien deze soort doorgaans slechts één baby krijgt per worp. Rotterdam is de voornaamste ‘leverancier’ van deze springspitsmuizen-soort in Europa, al is dat niet zonder kanttekening. De stamboom van alle slurfhondjes in Europa valt namelijk terug te leiden tot één koppeltje, wat betekent dat de gezondheid van de populatie op lange termijn kwetsbaar is. Alweer enige tijd terug stond er een broodnodige dierenruil met enkele Amerikaanse dierentuinen op de agenda, maar van dat project is sindsdien weinig vernomen.

Verwelkoming

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Archieffoto.

Blijdorp is weer wat stipjes rijker. Er is een Amoerpanter gearriveerd: Kitan is zijn naam, geboren in 2009 te Tsjechië en voorheen een inwoner van Nordens Ark (2010-2014) en Park Bellewaerde (2014-2019). Hij is een bewezen fokman: in 2012 zorgde hij voor het allereerste Amoerpanter-welpje van Zweden en in 2016 verwekte hij een drieling in België. Het Amoerpanter-fokprogramma is een lastig dossier: alle dieren stammen af van een slechts een handjevol stamouders, waaronder één opmerkelijk ‘productief’ individu dat achteraf gezien geen Amoerpanter was, maar een exemplaar van een nauw verwante luipaardensoort. Als kers op de taart zijn er ook nog eens een heleboel genen waarmee rekening mee moet worden gehouden: Vatne, het vrouwtje van Blijdorp, heeft het recessieve allel voor een zwarte vachtkleur en Kitan is zelf een drager van een gen dat voor blindheid zorgt. Zelf merken de dieren daar niets van, maar zulke (onwenselijke) eigenschappen kunnen bij het nageslacht tot uiting komen bij een verkeerde partner-match. Diergaarde Blijdorp zelf zegt gelukkig dat de fokcoördinator ditmaal voor een ‘ideale genetische combinatie’ heeft gezorgd. Binnenkort krijgen de dieren al de kans om zich te bewijzen: hun introductie staat nog voor het einde van de winter gepland. Hopelijk botert het tussen de twee, want Vatne heeft in veertien jaar tijd slechts eenmalig een welpje groot weten te brengen.

Applausje

Met het einde van het jaar in zicht is het ook voor de Diergaarde tijd om terug te blikken. In hun officieuze jaarbeschouwing staat weinig dat we niet al wisten, maar het is een genot om te kunnen melden dat Blijdorp dit jaar boven verwachting veel bezoekers heeft ontvangen. Sterker nog, al in november werden de beoogde aantallen behaald en de voorspelling is dat, met inmiddels ook de kerstdagen achter de rug, er dit jaar in totaal anderhalf miljoen bezoekers zijn geweest – helemaal niet slecht voor een jaar zonder grootse openingen! Het officiële jaarverslag wordt medio volgend jaar gepubliceerd. Overigens zal morgen de uitslag van de jaarlijkse Blijdorper Bende Awards bekend gemaakt worden – mis ’t niet!

Wel en wee in het NBC

Foto: Inge de Vries (BB-Facebook). ”Welkom in jullie nieuwe huis, gilamonsters!”

Wederom is er een veelvoud aan nieuws te melden uit het Natuurbehoudscentrum. Twee jonge gilamonsters hebben er hun intrede gedaan. Een paar maanden geleden werd duidelijk dat deze soort voor het eerst sinds jaren in Blijdorp eieren had voortgebracht: kennelijk valt hun nieuwe terrarium in het Natuurbehoudscentrum in de smaak. Verder meldt De Giraffe, het kwartaalblad voor abonnementhouders, dat er dit jaar voortplantingssucces is geweest met de McCordsdoosschildpadden. Dat is bijzonder: sinds 2014 is dat slechts zeven keer gelukt. Deze moerasbewoners uit Zuidoost-Azië behoren tot de meest bedreigde schildpaddensoorten op Aarde: sinds 2010 zijn ze niet meer in het wild gezien, vermoedelijk bestaat de soort alleen nog voort in gevangenschap. Ook deze kleintjes krijgen een plekje in het Natuurbehoudscentrum. Tot slot is bekend geworden dat er wederom gefokt is met de tandkarpers. Nadat dit eerder al lukte bij de La Palma tandkarper (te vinden in het Natuurbehoudscentrum) en de Madagaskartandkarper (achter de schermen), gaat dit nu ook op voor de Tequila-tandkarpers (achter de schermen). De jongen zijn meer dan welkom, want deze soort balanceert in hun leefgebied in Mexico op het randje van de afgrond.

Ontsnapt!

Foto: Josien de Vries (BB-Facebook). Archieffoto.

Fanatieke vogelspotters beamen dat de Nederlandse natuur veelzijdiger is dan de meesten zouden denken, maar de afgelopen weken vliegt er wel een héél zeldzame vogel rond: een ontsnapte zwartkopibis uit Blijdorp. Na een melding door een fotograaf rukte een verzorger vorige week uit naar de Zuidplaspolder, het landbouwgebied bij de noordoostelijke hoek van Rijnmond – tevergeefs, want de ibis liet zich niet zomaar meelokken met wat eten. Wanneer we de meldingen op waarneming.nl bekijken, wordt de route van de zwerver zichtbaar. In twee weken tijd verplaatste het dier zich van het Vroesenpark nabij Blijdorp tot aan de buitenwijken van Gouda! Eergisteren werd er echter weer een ibis waargenomen net buiten de dierentuin. Tenzij er wederom een ibis vandoor is gegaan, lijkt het er dus op dat hij genoeg heeft van de koude Hollandse nachten en de eenzaamheid. Het is niet de eerste keer dat een ibis z’n kans schoon zag om te ontsnappen: toen werd hij na vier dagen gevangen in Hoogvliet. Diergaarde Blijdorp heeft dusver geen uitspraak gedaan over de kwestie.

Kort Nieuws #134

Inburgeren

Foto: @surfariseychelles (Instagram). Seychellen reuzenmiljoenpoot (archieffoto).

Het bestand van Diergaarde Blijdorp is uitgebreid met twee nieuwe diersoorten! In het Natuurbehoudscentrum kan je nu kennismaken met de Seychellen reuzenmiljoenpoot (Sechelleptus seychellarum). Deze kruipers kunnen een lengte van zo’n 15 centimeter bereiken – al impliceert de titel ‘reuzenmiljoenpoot’ al dat dit niet zomaar een oorwurm is. Wellicht gaat dit beestje niet de harten van de massa’s veroveren, maar de Diergaarde hoopt dat ze het gewoon naar hun zin gaan hebben in hun onderkomen: jongen zijn gewenst! Tussen 2000 en 2005 is de wilde populatie namelijk gehalveerd ten gevolge van habitatvernietiging. Of dat nou was in de vorm van landbouw, invasieve bamboesoorten of verdroging. Het is dan ook een bedreigde diersoort.

Foto: ”thelittleman” (inaturalist.org). De bloedzuigerhagedis (archieffoto).

Met de andere nieuwkomer is het minder slecht gesteld: de bloedzuigerhagedis (Calotes versicolor). Nee, hij is geen parasiet, maar in de paartijd krijgen de mannetjes een dieprode kop. Ze zijn familie van de agamen en hun huid is dan ook bedekt met grove schubben, over hun rug loopt een kam. Deze mooie reptielen worden maar in vier andere Europese dierentuinen gehouden. In Blijdorp zijn ze te vinden in het Aziëhuis, waar ze het verblijf van de neushoornboomslangen hebben overgenomen. Waar zij naartoe zijn gegaan, is onbekend.

Komen en gaan…

-> Geüpdatet 02-09-2019

Foto: Arenda Marcel Lola Romi Nijs‎ (BB-Facebook). In Rotterdam geboren en getogen, nu in Beekse Bergen te zien.

Bloeit er wellicht een nieuwe romance op in het Aziatisch Moeras? Ruim een jaar nadat de vrouwelijke witnekkraanvogel het leven liet op de respectabele leeftijd van 42, heeft het mannetje gezelschap gekregen van een nieuwe soortgenoot. Om te voorkomen dat de nieuweling het op een lopen zet, is het hek langs het vlonder verhoogd. Even verderop is het ook een komen en gaan van transportkisten: een bantengstier die vorig jaar in Rotterdam ter wereld kwam, is afgereisd naar Hilvarenbeek. De Blijdorpse verzorgers kwamen terug met de bul van het Safaripark, als beoogde troonopvolger voor de overleden banteng Bas. Bronnen melden dat hij helaas kort na zijn aankomst in de Maasstad overleden is. Later is een tweede bantengstier overgekomen, ditmaal afkomstig uit Burgers’ Zoo. Verder is de kudde Mhorr-gazelles versterkt met een vrouwtje uit de dierentuin van Wenen. Om enige genetische diversiteit te waarborgen bij deze zeer zeldzame diersoort, is het belangrijk dat er regelmatig nieuwe fokpaartjes worden samengesteld. Een minder vrolijk bericht komt uit Hart van Afrika, daar is een van de vrouwelijke penseelzwijnen bezweken aan een longaandoening. Het tweetal dat resteert, vliegt elkaar nog wel eens in de haren, dus biggetjes lijken vooralsnog uitgesloten. De mutatielijst van de zomeruitgave van het Vriendennieuws wordt afgesloten met de overlijdensberichten van twee vrouwelijke hutia’s.

Virtual Reality? Reality!

Screenshot: Diergaarde Blijdorp (blijdorp.nl)

Videospellen worden steeds realistischer, maar Blijdorp neemt dat nog een stapje verder met Blijdorp The Game, een nieuw zakelijk arrangement dat afgehuurd kan worden voor personeelsuitjes, teambuilding of familiedagen vanaf 25 deelnemers. Het scenario, het zogenaamde Miss Jane Mysterie, gaat over een vlogster die vermist raakt in de Diergaarde. De spelers nemen in groepen de rol aan van rechercheurs en aan hen is de taak om uit te zoeken wat er is gebeurd en krijgen een kijkje op bijzondere plekken zoals het laboratorium en het voedselmagazijn. Medewerkers, zoals de dierenarts, directeur en dierverzorgers vertellen hen meer over hun bijzondere werk. Ieder team heeft een tablet en trekt ten strijde tegen de andere teams. Het slimste en oplettendste team zal zegevieren. Voor meer informatie, klik HIER.

De ooievaar wordt overspannen…

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook). Geelkeelfrankolijn met jongen.

De pakken beschuit en muisjes zijn niet aan te slepen in het park – nieuw leven alom. De servals zijn voor het derde jaar op rij ouders geworden. De kleine maakt het goed, maar het geslacht is dusver nog giswerk en de kleine houdt zich vaak schuil. De kuifmakaken doen een stuk minder moeite om hun jongste telg te verbergen: de gehele groep bekommert zich om het jonkie. Maria is een ervaren moeder en draagt hem of haar continu met zich mee. Toen Kersen, de vader, eerder dit jaar werd voorgesteld aan de groep, was hij direct een geliefd lid van de groep. De kennismaking vond plaats in maart en met een draagtijd van iets langer dan vijf maanden, was het duidelijk al snel raak. Op de Amerikaanse Prairie is de derde bizongeboorte van het jaar een feit: het is een meisje dat Lieke is gedoopt. In de Okapi-Volière hebben de geelkeelfrankolijnen voor het eerst voor nageslacht gezorgd. Ook is er goed nieuws voor de liefhebbers van koudbloedigen: zowel de La Palma tandkarpers (Cyprinodon longidorsalis) als de Madagaskartandkarpers (Pachypanchax omalonotus), sinds dit jaar aanwezig in Blijdorp, hebben al voor nageslacht gezorgd. Dat is maar goed ook, want met beide soorten is het bedroevend gesteld – de La Palma tandkarpers zijn zelfs uitgestorven in het wild. Daarnaast vermeldt het Vriendennieuws dat er dit jaar in totaal vijf kroeskoppelikanen uit het ei zijn gekropen. Daarmee telt de groep 56 leden! Best opmerkelijk, gezien de vogels er pas een paar jaar geleden voor het eerst in slaagden om zelf kuikens groot te brengen. En daar houdt het niet bij op: de gilamonsters hebben inmiddels voor eieren gezorgd, er zijn dekkingen waargenomen bij de olifanten en de ijsberen Olinka en Wolodja hebben kennisgemaakt. Wordt hopelijk vervolgd…

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). De kleine kuifmakaak.

Kort Nieuws #127

Lief en Leed op de Gierenrots

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook)

Eerder zette Diergaarde Blijdorp ze in het zonnetje: een paartje Rüppells gieren dat aan het nestelen was. Het vrouwtje is in 2011 zelf in de volière geboren en vloog sindsdien mee met de Vrije Vlucht Voorstellingen. Het ei was eind januari gelegd en de verwachting was dan ook dat ze tegen het einde van maart voor het eerst moeder zou worden, maar helaas heeft dat niet zo mogen zijn: het ei is niet uitgekomen en de webcam is dan ook offline gehaald. De kapgieren lijken er wel in geslaagd zijn en naar verluidt zijn elders in de volière de zwarte wouwen en secretarisvogels aanstalten aan het maken tot nestelen. Beide soorten hebben zich niet eerder voortgeplant in Rotterdam.

Natuurbehoudscentrum

Foto: John van Hagen (Diergaarde Blijdorp Fans-Facebook)

Het Natuurbehoudscentrum is alweer verrijkt met een nieuwe diersoort! Drie gilamonsters hebben recentelijk hun nieuwe terrarium betrokken. Het is de zestiende dierensoort om toegevoegd te worden aan het nieuwste stukje Oceanium. Het gilamonster is een groot reptiel afkomstig uit de Noord-Amerikaanse Sonorawoestijn dat tot wel zestig centimeter lang kan worden. Hun verblijf is dan ook ingericht met veel zand, stenen en enkele cactussen. Vergelijkbaar met slangen eet het gilamonster slechts sporadisch, maar hij kan in één keer tot wel een derde van zijn eigen lichaamsmassa verorberen. Meestal gaat het om eieren of aas, maar wanneer het gilamonster een grote prooi tegen het lijf loopt, is hij een geduchte carnivoor: met zijn sterk geconcentreerde gif kan hij vertrouwen op een uiterst pijnlijke beet. Voor mensen is het zeker geen fijne ervaring om gebeten te worden door een gilamonster, maar het is niet dodelijk. Hoewel het geen bedreigde diersoort is, merkt het IUCN hem wel aan als ‘gevoelig’ door een snel verlies van leefgebied.

Savanne-Situatie

Foto: Rob van Eijk (BB-Facebook)

Het is een drukte van belang op de Grote Vlakte. De flinke kudde netgiraffen is uitgebreid met nieuw leven: de in 2011 geboren Kimberley is voor de derde keer moeder geworden. Het is een vrolijk, gezond en energiek meisje dat de komende tijd, samen met haar moeder, nog even apart wordt gehouden van de rest van de kudde. De teller staat nu weer op tien giraffen, nadat Kayin (eveneens een nakomeling van Kimberley) laatst vertrokken is naar ZooParc Overloon. Overigens trok de Savanne ook om een hele andere reden de aandacht van menig Blijdorp-bezoeker afgelopen weken: even leek het erop dat de Diergaarde bezig was om het zebraverblijf te verbinden met de rest van de Savanne. De woordvoerster heeft inmiddels laten weten dat het gaat om een ingreep om de waterkwaliteit te verbeteren en dat er geen sprake is van een connectie tussen de twee perken.

Emigreren

Foto: Diergaarde Blijdorp (DB-Facebook). Wanda in Rotterdam.

Zwarte neushoorn Wanda is inmiddels heelhuids aangekomen in de Hongaarse Gyor Zoo. Wanda is inmiddels best een oude dame, maar heeft nooit voor nageslacht gezorgd. Haar menstruatiecyclus is nogal onregelmatig en ze heeft dan ook behoefte aan een rustige leefomgeving: hopelijk kan haar nieuwe onderkomen dat aan haar bieden. De verzorgers die meegingen om het transport te begeleiden kregen overigens als souvenir een t-shirt mee van hun Hongaarse collega’s. Met het vertrek van Wanda krijgen Naima en haar (inmiddels vrij grote) kalf Mara meer bewegingsvrijheid.

Prille Pinguïns?

Foto: Patty Kloosterman (DB-Facebook).

De ezelspinguïns hebben vlinders in hun buik. Achterin het Falklands-verblijf wordt er druk gestapeld met steentjes en kiezeltjes om een liefdesnestje op z’n Antarctisch te maken. Als er koppels daadwerkelijk tot voortplanting zijn overgegaan, zullen de eieren waarschijnlijk eind april gelegd worden, wat betekent dat de jongen in juli uit het ei kruipen. Ook bij hun grotere verblijfsgenoten, de koningspinguïns, is het broedseizoen van start gegaan. In tegenstelling tot de ezelspinguïns, worden eieren bij hen uitgebroed door ze op de voeten van de ouders te leggen en warm te houden onder een huidplooi. Diergaarde Blijdorp is een van de weinige dierentuinen in Europa waar vrijwel jaarlijks gefokt wordt met deze koudeliefhebbers.

Geschuif in Azië

Foto: Rob van Eijk (BB-Facebook)

Het wordt weer speuren als je op zoek gaat naar specifieke vogelsoorten in het Azië-gedeelte: de afgelopen tijd zijn er heel wat soorten van onderkomen gewisseld. Zo zijn er nu pruimkopparkieten te zien in Taman Indah, in het voormalige verblijf van de Balispreeuwen. Deze pruimkopparkieten worden vergezeld door de kleinere rijstvogels. Deze soort werd voorheen in het Aziëhuis gehouden, als onderhuurders van de indrukwekkende Komodovaranen. Met oog op de bouw van een nieuw Komodo-perk volgend jaar zijn de varanen inmiddels terugverhuisd naar hun oude stek in de Rivièrahal, omdat is gebleken dat het verblijf in het Aziëhuis niet optimaal is. Inmiddels is dit hele verblijf dus leeggehaald. Wat hier in de toekomst komt, is niet bekend.

Tengels thuis!

Foto: Stephen de Boer (BB-Facebook). ”Ja hoor, mensen geven weer slechte dingen!”

Het is een doorn in het oog van de Blijdorpse dierenverzorgers: bezoekers die dieren voederen. Elk dier in Blijdorp heeft zijn eigen specifieke dieet, dus het is niet wenselijk dat de dieren extra groenvoer uit de berm krijgen. Erger nog zijn dieren die gevoerd worden met menselijk snoep of chocolade – hier kunnen de dieren ernstig ziek van worden. Wegens een toenemend aantal van dit soort incidenten probeert Blijdorp het bij de prairiehondjes eens op een andere manier: in plaats van te waarschuwen voor het gevaar dat de dieren lopen, wordt op de mensen zelf gefocust. Het gebeurd regelmatig dat mensen bij de prairiehondjes gebeten worden wanneer ze ze willen aaien, waarna het slachtoffer een tetanusprik moet halen. Door te waarschuwen voor dit vooruitzicht, merkt het park dat mensen het uitreiken van handen vaker achterwege laten. Er wordt gekeken hoe dit principe bij andere verblijven toegepast kan worden. Dus onthoud: een ware dierenvriend voedert niet, vlinders niet aanraken, het gras is voor de dieren, staar niet naar gorilla’s, klim niet op balustrades, tik niet op ruiten en een prairiehond-lik = tetanusprik.

Nog meer geboortes!

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Bij de antilopen zijn twee jongen te melden. Een van deze ukkies is bij de Mhorr-gazellen te zien. De Mhorr-gazelle is een uiterst bedreigd hoefdier, hoogstwaarschijnlijk zelfs uitgestorven in in het wild. Ze zijn gebouwd om te gedijen in de brute Sahara, waar voedsel, water en beschutting zeldzaam zijn. De soort is volledig afhankelijk van fokprogramma’s in dierentuinen. Deze zijn al jaren lang succesvol, maar een gebrek aan genetische diversiteit dreigt een probleem te worden. Een stukje verderop in Blijdorp is ook een bijzonder jong te vinden: er is een bongo geboren! Dit gebeurt zelden in de Diergaarde, met de laatste geboorte daterend uit 2016. Het is een mannetje dat Lucah is gedoopt.

Foto: Greet van Norde (BB-Facebook)