Een grote tegenvaller in Diergaarde Blijdorp: de eerste kennismaking tussen Sumatraanse tijgers Geram en Nonja is uitgelopen op een dodelijke vechtpartij. De verzorgers hebben er alles aan gedaan om de dieren te separeren en uiteindelijk lukte dat ook. Er waren wat flinke oppervlakkige krassen zichtbaar, maar een diepe bijtwond in de flank van Nonja bleef onopgemerkt. In de vroege uurtjes van 6 september is ze overleden aan een longbloeding ten gevolge daarvan. Het is helaas niet ongebruikelijk dat dit gebeurt bij tijgers. Twee op de drie natuurlijke sterfgevallen in het wild komen door tot vechtpartijen met soortgenoten. Wereldwijd leven meer dan 2.000 tijgers in professionele dierentuinen, waaronder 250 van de Sumatraanse ondersoort, en ook daar valt ieder jaar wel een slachtoffer te betreuren. Blijdorp gaat samen met de fokcoördinator in Londen kijken hoe nu verder met Geram.
When it rains…
Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Aziatische leeuwin Reena (2018-2024).
Van de regen in de drup: op 8 september is Blijdorp nóg een grote katachtige kwijtgeraakt. Aziatische leeuwin Reena is ingeslapen. Reena kwam in 2018 ter wereld in de Maasstad als dochter van mannetje Aapal en vrouwtje Lalana. Reena leed sinds haar geboorte aan ataxie: een hersenziekte die de controle over haar spieren verminderde. Dezelfde ziekte claimde in 2020 al het leven van haar vader in 2023 ook dat van haar tweelingzusjes Mette en Asha. Ook in andere Europese dierentuinen worstelen Aziatische leeuwen met zenuwaandoeningen. Vermoedelijk is het het gevolg van herhaaldelijke inteelt: de ondersoort was door jacht anno 1910 gereduceerd tot slechts twintig individuen. Diergaarde Blijdorp en de Universiteit Utrecht hebben het voortouw genomen bij het onderzoek naar oplossingen hiervoor.
Uitzwaaien
Foto: Kölner Zoo (Facebook)
Doei doei Malte! Ongeveer een jaartje geleden ontfermde Diergaarde Blijdorp zich over de jonge zwarte neushoorn. Zijn thuistuin, Magdeburg, kon hem geen geschikte winterstal bieden. Van meet af aan was duidelijk dat hij niet in Rotterdam zou blijven, want eigenlijk heeft Blijdorp ook maar de capaciteit voor twee volwassen neushoorns. In augustus heeft Malta zijn omzwervingen doorgezet naar de Kölner Zoo. Hier is hij nu al het gezicht geweest van een winactie voor een exclusieve rondleiding door het park. Dat gaat helemaal goedkomen met ‘m daar!
Oceanium-zijde
Foto: Céline Alders (BB-Facebook). De vicuña’s eind 2023.
Lief en leed aan de ‘nieuwe’ zijde van Diergaarde Blijdorp. Het is steeds stiller in het Zuid-Amerikaanse themagebied, waar van de eens zo troste vicuñakudde alleen nog Pedro en Kally over zijn. De twee jongen van afgelopen jaar wachten achter de schermen op een transport naar andere dierentuin en vrouwtje Kim is onverwachts overleden. Even verderop, bij het Oceanium, valt er juist nieuw leven te vieren. Dit jaar staat de geboorteteller bij de Californische zeeleeuwen alweer op twee, bij de koeneusroggen op drie en bij de koningspinguins op vijf! Erg bijzonder is ook de geboorte van een Balabac-kantjil in het Natuurbehoudscentrum. Blijdorp is zich in rap tempo aan het ontplooien tot Europese hofleverancier van deze zeldzame hoefdiertjes uit de Filipijnen. Valt er dan geen enkel verlies te noemen in het Oceanium? Jawel: één van de twee nieuwe barracuda’s bij de Haaientunnel heeft het helaas niet gered en er is een gestippelde murene weggehaald uit het Great Barrier Reef om de vrede aldaar te waarborgen.
Oorverdovende stilte
Foto: Carolina van Dijk (BB-Facebook). Bruine muisvogel.
Ook lief en leed bij de Afrikaanse vogels. Te beginnen met het goede nieuws: in de Okapi-Volière is deze zomer weer foksucces geweest met de sneeuwkaptapuiten, violette schildtoerako’s en geelkeelfrankolijnen. Helaas begint het voor de rest een beetje stil te worden in deze hoek. De hoop op foksucces met de karmijnrode bijeneters begint af te kabbelen na een zoveelste broedseizoen zonder wezenlijke reuring. De klad zit er al helemaal in bij het Weverkopje, dat het niet alleen zonder wevers moet stellen, maar überhaupt zonder vogels! Er speelt een ware rattenplaag bij dit verblijf en de verzorgers krijgen er maar geen vat op. Dat heeft ook het lot van de bruine muisvogels bezegeld. Deze energieke vogeltjes waren eigenlijk bedoeld als ‘opvulling’ terwijl de resterende wevers op elders op weer op kracht kwamen, maar ook in deze kolonie hebben de ratten genadeloos huisgehouden. Het laatste handjevol is inmiddels vertrokken naar een ander park. Een uitzonderlijk treurig einde voor een alleszins succesvolle inwoner van Blijdorp. In de naburige Krokodillenrivier zijn tegenwoordig ook slechts violette schildtoerako’s te zien. Sinds de oplevering van deze kas in 2009 zijn er eigenlijk nooit vogels geweest die het er écht naar hun zin hebben, ondanks herhaaldelijke aanpassingen. Of Blijdorp plannen heeft om de boel hiero nieuw leven in te blazen, is niet bekend.
Apenstreken
Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Witkruinmangabey Oda (2013-2024).
Blijdorp speelt met het idee om een nieuwe primatensoort te verwelkomen. De vereniging Vrienden van Blijdorp meldt dat in hun lijfblad Vriendennieuws. Momenteel huisvest het Servalkopje de voltallige groep witkruinmangabeys: een huis vol! Nouja, met uitzondering van pubermannetje C, hij woont bij de gorilla’s. En misschien dat hij binnenkort weer gezelschap krijgt van zijn familie. Het enige probleem: C spendeert de nachten in een verblijf in de kijkhut. Daar past één mangabey prima in, maar voor een hele troep wordt het toch wel krap. De Diergaarde onderzoekt of een van de ‘koepelkooien’, tussen de Rivièrahal en het buitenperk in, opgelapt kan worden. In het verleden woonden de mangabeys daar ook al, maar het voldoet anno 2024 niet meer aan hun huisvestingseisen. De Vrienden laten doorschemeren dat het huidige mangabeyverblijf zeker niet leeg zou blijven staan en er gekeken wordt naar een nieuwe apensoort. Wordt vervolgd! Overigens zou 2024 zichzelf niet zijn als dit alles niet samenging met het overlijden van een geliefde Blijdorper: fokmannetje Oda heeft in juli zijn laatste adem uitgeblazen. De doodsoorzaak is niet bekend gemaakt.
Van grote waarde
Foto: Jolanda Berkelmans (BB-Facebook). De jonge gelada.
Hiep hiep hoera! In de Maleise Bosrand loopt weer een jonge Visaya-wrattenzwijn. En dat is maar goed ook: door grootschalige ontbossing is het Visaya-wrattenzwijn teruggedrongen tot enkele restantjes bos op de eilanden Panay en Negros. Ze zijn zo zeldzaam geworden dat de eerste foto van een wild Visaya-wrattenzwijn pas in 2012 werd gemaakt! Blijdorp nam begin jaren ’00 het voortouw bij het opzetten van een reservepopulatie in Westerse dierentuinen. Eveneens erg bijzonder is de geboorte van maar liefst drie Aziatische wolnekooievaars in de Grote Vliegkooi. Deze gevoelige diersoort wordt in slechts veertien Europese dierentuinen gehouden en fokt maar mondjesmaat. Blijdorp meldt ook de geboorte van nog eens een viertal stokstaartjes, waarmee de teller bij deze Zuid-Afrikaanse roofdiertjes op acht komt te staan dit jaar. Tot slot hebben bezoekers op 19 september weer een jonge gelada gespot.
Terug naar het wild
Foto: Diergaarde Blijdorp (blijdorp.nl). De vrijgelaten schildpadden zijn voorzien van een GPS-zender, zodat we hopelijk meer te weten komen over hun mysterieuze migratiepatronen.
Ook achter de schermen van het Oceanium was er de afgelopen maanden genoeg om over te treuren én om te vieren. In het stormachtige laagseizoen ving Blijdorp maar liefst negen gestrande zeeschildpadden op die normaliter niet in de Noordzee voorkomen: twee Kemps zeeschildpadden en zeven dikkopschildpadden. Helaas hebben zij het niet allemaal gered. Een van de Kemps zeeschildpadden bezweek kort na aankomst alsnog aan uitputting en ziekte. Even later trad een ernstig technisch mankement op een van de opvangbassins en schoot de temperatuur van het water opeens omhoog, wat vijf verzwakte dikkopschildpadden fataal werd. Het resterende drietal is gelukkig gestaag gerevalideerd deze zomer. Eind augustus was het dan zover en zijn de twee dikkopschildpadden (samen met een Britse dwaalgast) weer losgelaten in de buurt van de Azoren. Kemps zeeschildpad Boeier moet nog even geduld hebben, want voor zijn beoogde vrijlating in de Golf van Mexico moet nog wat papierwerk goedgekeurd worden. De herintroductie van de zeeschildpadden is mogelijk gemaakt door een gulle donatie van de vereniging Vrienden van Blijdorp.
Lief en leed in de Rotterdamse Tijgerkreek. Op 3 april viel het doek voor Sumatraanse tijgerin Alia op de mooie leeftijd van 19 jaar. Alia, geboren te Wuppertal, was al sinds 2007 te zien in Diergaarde Blijdorp. Daarmee was ze – na het overlijden van gorilla Bokito en olifant Irma en 2023 – in zekere zin de bekendste grijsaard van het park. Alia beviel tijdens het WK voetbal in 2010 van twee zoontjes, die Gio en Vanni gedoopt werden. Gio woont tegenwoordig samen met een jong vrouwtje in het Hongaarse Sosto. Van welpjes is het helaas nog niet gekomen. Vanni overleed in 2021 in Frankfurt aan een maagtumor. Verdere nestjes heeft Alia niet meer gehad. De Sumatraanse tijger mag dan wel een kritiek bedreigde diersoort zijn, maar in gevangenschap speelt altijd het risico op woningnood. Alia zat daarom de laatste jaren aan de anticonceptie. Wel heeft Alia tussen 2015 en 2022 veel tijd mogen doorbrengen met tijger Emas, voor wie ook een fokverbod gold.
Foto: Ron Goud (BB-Facebook). Tijger Geram.
Graag zet de Diergaarde zijn betrokkenheid bij het EAZA Ex-situ Programma (EEP) van de Sumatraanse tijger voort. In overleg met de fokcoördinator is besloten om in de Maasstad een nieuw fokstel samen te stellen. Op 24 mei verwelkomde Blijdorp het vijf jaar oude mannetje German uit Aalborg Zoo, Denemarken. Hij lijkt zich op zijn gemak te voelen in zijn nieuwe omgeving. Deze week volgde een Française, de negen jaar oude Nonja. Het liefdesnestje is alvast spic en span gemaakt voor hun uiteindelijke kennismaking.
Welkom
Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)
Nieuwe individuen, maar ook nieuwe soorten in Blijdorp! Nu te zien in het Aziëhuis is de geelkoplandschildpad (Indotestudo elongata). Deze reptielen, met hun karakteristieke gele kop en langgerekte schild, komen van nature voor in de laaglandbossen van Zuidoost-Azië. Er is niet veel bekend over hun gedrag in het wild, maar ze hebben een divers dieet en kunnen zich ook goed aanpassen aan veranderende omstandigheden. Ze zijn vooral ’s ochtends en ’s avonds actief. Om veilig uit te rusten, graven ze zich overdag in in de strooisellaag. Helaas zijn ze niet opgewassen tegen de grote hoeveelheid wildvangst die plaatsvindt voor de illegale huisdierenhandel. De resterende individuen kampen met extreme habitatversnippering. In de afgelopen drie schildpadgeneraties is het aantal individuen in de natuur naar schatting met 80% afgenomen, waardoor de soort als kritiek bedreigd op de Rode Lijst staat. Gelukkig doen ze het vrij goed in dierentuinen en fokcentra.
Het doek valt
Foto: Ray Beers (BB-Facebook)
Ook zijn er de afgelopen maanden veel dieren uitgezwaaid. Bijzonder spraakmakend was het transport van twee volgroeide arapaima’s (plus een groepje pacu’s) naar Duisburg in april. Blijdorp claimt dat er nooit eerder zulke grote individuen succesvol verhuisd zijn en dankt een Braziliaanse expert voor zijn input. Inmiddels zijn alle inwoners van Amazonica dan toch écht uitgeplaatst. In 2023 werd de Zuid-Amerikaanse vlinderkoepel gesloten vanwege omvangrijke schade aan de dakconstructie en de fundering. Het is het gevolg van ongelukkige ontwerp- en materiaalkeuzes tijdens de bouw in 2013. Nu die vervloekte luchtkussens weggehaald zijn, waarmee die narigheid allemaal begon, is het houten geraamte van de koepel goed zichtbaar van buitenaf. Er wordt nog steeds nagedacht over of elementen van het pand nog herbruikt kunnen worden voor een nieuwe kas. Die zal waarschijnlijk wel een Afrikaans tintje krijgen, want Blijdorp heeft besloten om gefaseerd afscheid te nemen van zijn Amerikaanse inwoners. Zo ontstaat ruimte voor het park om zich toe te spitsen op de natuurbehoudprojecten die de dierentuin elders al heeft lopen.
Een Afrikaanse reïncarnatie van Amazonica is nog toekomstmuziek, maar toch nadert het allereerste stukje van impactgebied African Jungle in rap tempo. Op 13 juli openen de Vrienden van Blijdorp twee nieuwe volières direct tegenover de oude vlinderkoepel. Voorheen verbleven op deze plek onder andere de rode ibissen en hyacinthara’s uit Zuid-Amerika. Wie hun plek zouden innemen, bleef lange tijd ongewis. De nieuwste editie van Vriendennieuws brengt verduidelijking. Het complex komt te bestaan uit een ‘Afrikaanse Mangrove’ (ex-ibissen) en een ‘Afrikaanse Bosrand’ (ex-ara’s). De eerstgenoemde zijde wordt bij de opening in ieder geval bewoond door een koppeltje blauwkeelneushoornvogels, afkomstig uit Zie-ZOO Volkel, plus de kwakken en kleine zilverreigers die nu nog in de Grote Vliegkooi wonen. Ook de gele boomeenden zouden overgeplaatst worden, maar de laatste individuen van die soort zijn recent overleden. Wat volgt is nog een uitgebreid wensenlijstje: de Afrikaanse stekelstaart, Afrikaanse nimmerzat, Afrikaanse lepelaar, knobbeleend, dodaars, steltkluut, zwartbandbaardvogel en groene kakelaar. Waarschijnlijk zullen deze soorten nog niet bij de opening te zien zijn. Voor de Afrikaanse Bosrand staat vast dat er grijze roodstaartpapegaaien te zien zullen zijn, alsmede de groenhelmtoerako’s, purperglansspreeuwen en witwangboomeenden die reeds elders in het park wonen. Op het wensenlijstje staan verder de zwartwang-agapornis en smidsplevier.
Oude Wereld
Foto: Diergaarde Blijdorp (Facebook)
Ook nieuws uit het ‘oude’ Centraal-Afrikaanse themagebied, Hart van Afrika. Op 2 juni is okapi M’buti na een zwangerschap van 14 maanden bevallen van alweer haar vierde kalf. Het is een kerngezond meisje, Makimzie geheten. Moeder en kind vertoeven voorlopig nog in de rustige kraamstal, onttrokken aan het zicht van de bezoekers. De vader van de spruit is Ngwani, die tegenwoordig in Frankfurt woont. De twee oude zussen van Makimzie, Mhina (2019) en Mayala (2021), zijn ook nog altijd te bewonderen in Blijdorp. Hun enige zoon, Mboshi (2017), woont alweer enige tijd in Arcachon. Nu we het toch over de Okapi-Volière hebben: helaas heeft de stokoude vrouwelijke bananeneter haar laatste adem uitgeblazen. Voorlopig moeten manlief en hun laatste zoon het zonder vrouwelijk gezelschap stellen. Het koppeltje casarca’s is kort na hun intrede weer achter de schermen geplaatst omwille van hun temperament richting hun kleinere medebewoners. Vrolijker is de geboorte van enkele geelkeelfrankolijnen in april.
Een bende ben je samen!
Het zal de trouwe lezers van Blijdorper Bende niet ontgaan zijn dat we de afgelopen tijd minder frequent nieuws gedeeld hebben. Het is het jammere gevolg van een overvolle agenda in ons privéleven. Ben jij het extra paar handen dat wij nodig hebben? Wij zoeken een coördinator voor de fotowedstrijden op de BB-Facebook en BB-Instagram! Ook staan we open voor een extra schrijver voor het Blijdorper Bende Blog. Geïnteresseerd? Stuur een mailtje naar blijdorper.bende.beheer@gmail.com!
In ooievaarsvlucht
Foto: Shirley Kroos (BB-Facebook). Een van de jonge stokstaartjes.
Er is een heuse baby boom gaande in Diergaarde Blijdorp! De gebruikelijke diersoorten zijn ook in 2024 weer van de partij. De tussenstand: zes kroeskoppelikanen, vijf Indische antilopen, vier Amerikaanse steppebizons, twee ringstaartmaki’s (bij het Oceanium), één bosrendier (achter de schermen), één witkruinmangabey (op de Savanne), één oostelijk kuifhertje (bij de Chinese Tuin), één Darwins nandoe, één Chileense poedoe en op 6 juni ook nog eens een Californische zeeleeuw. Ook zijn er vier kleine stokstaartjes gespot: naar zoo-standaarden niet erg bijzonder, maar gegeven de jarenlange drama met deze roofdiertjes in Rotterdam (zie ook Kort Nieuws #192) toch reden tot feest. Bij de Mhorr-gazellen wordt de kleine Noah inmiddels vergezeld door halfzusje Mila, van de nog wat onervaren moeder Marijke. Inmiddels is duidelijk geworden dat beide jonkies niet afkomstig zijn van fokman Theo, maar van een mannetje dat in 2023 op doorreis was. Zijn scharrel met Marijke is genetisch gezien niet zo erg, maar voor Noah geldt helaas dat hij het gevolg van directe inteelt is. Waarschijnlijk zal hij daarom gecastreerd worden.
Aziatisch Moeras: zonsondergang…
Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook)
Een drukte van belang in het Aziatisch Moeras. Dit themagebied is gesitueerd op de beoogde locatie voor de uitbreiding van het olifantenverblijf. Niet alle huidige soorten zullen dan ook in Blijdorp blijven, wat zich laatste uitte in het vertrek van enkele zwartkopibissen en wolnekooievaars. Voor de achterblijvers gaat het leven echter gewoon door. De jonge witnekkraanvogel van vorig jaar is inmiddels ‘op kamers’ in Burung Asia, terwijl z’n ouders een nieuw nest begonnen zijn in de kleine moerasvolière. Opmerkelijk genoeg doen ze dat vrijwel direct naast het bezoekerspad. Of ze hier voldoende rust krijgen, zal moeten blijken. Meneer en mevrouw kraanvogel worden trouwens ook vergezeld door de kwakken en kleine zilverreigers nu, die zoals eerder genoemd binnenkort zullen doorstromen naar de African Jungle.
Azitisch Moeras: … en zonsopkomst
Ontwerp: Diergaarde Blijdorp (Gemeenteblad Rotterdam). Klik HIER voor groot formaat.
Het is een kwestie van lange adem, die omschakeling van het Aziatisch Moeras naar een nieuw olifantenperk. Bij de jaarlijkse algemene ledenvergadering van de Vrienden van Blijdorp werd bekend gemaakt dat de aanvang van werkzaamheden nu voor het najaar van 2024 gepland staat. Inmiddels is er een vergunningaanvraag ingediend op basis van de bijgevoegde plattegrond. Bij de ALV werd toegelicht dat in de oude Vleermuizengrot een nieuw verblijfje gerealiseerd zal worden voor plompe lori’s. Langs de gevel van de Vleermuizengrot verschijnt tevens een verblijf voor de François’ langoeren. Ook keert langs de zuidrand van het geheel een eiland voor een tweede apensoort terug.
Lekker dobberen
Foto: Maxime Stok (BB-Facebook). Zeekoet bij Bass Rock.
Van een meerjarendossier na een project dat binnen een jaar van de grond is gekomen: de Vrienden van Blijdorp steken €15.000 euro in het oplappen van Bass Rock. Dit geld komt uit het jaarlijkse dierenwelzijnspotje van de vereniging, en wordt gebruikt om de kustvolière bij het Oceanium te voorzien van een nieuwe golfslagmachine. Het is een functionaliteit die er ook al was bij de opening van Bass Rock 24 jaar geleden, maar die al vrij snel werd uitgezet omdat het de inwonende vissen te veel verstoorde. Die zwemmen van nature immers op tientallen meters diepte, en niet rechtstreeks in de branding. Tegenwoordig zwemmen er echter geen vissen meer rond en willen de verzorgers de vogels weer wat extra gedragsverrijking bieden. De exacte bouwplannen worden momenteel opgetekend. De Vrienden van Blijdorp investeren dit jaar ook €40.000 in een facelift voor het wallabyverblijf en €5.000 aan een nieuwe kweekopstelling voor de Rwandese warmwaterlelies achter de schermen.
Schildpadden in de schijnwerpers
Foto: @gleeksily36 (BB-Instagram). Vier ploegschaarschildpadden zijn momenteel al te zien in het Natuurbehoudscentrum.
En dat is niet alles: de Vrienden reserveren dit jaar alvast €100.000 voor een gedeeltelijke bijdrage aan de restauratie van de Victoria Serre. Naar verwachting wordt in 2026 of 2027 begonnen met de broodnodige opknapbeurt van de monumentale kas uit 1940. Hoewel de plannen nog in een heel vroeg en veranderlijk stadium verkeren, lijkt het erop dat de Victoria Serre er drastisch anders uit gaat zien. Het huidige semi-overwoekerde uiterlijk maakt plaats voor oorspronkelijke statige en strakke padenstructuur. De Victoria Serre betreed je nu vanuit de centrale hal van de Rivièrahal, maar potentieel verplaatst de entree naar de buitengevel, waar nu de Chinese Tuin gesitueerd is (ontwikkelingsgebied ‘Last Resort’). In het achterste segment, het ‘jaarvogeldeel’, wordt de bijzondere ‘spiny forest’ vegetatie van Zuid-Madagaskar nagebootst. Dat wordt in het middelste segment gecontrasteerd met een Oost-Malagassisch regenwoud. De waterleliekoepel blijft het domein van de Victoria reuzenwaterlelies, plus de Rwandese warmwaterlelies en de bromeliacollectie. Een deel van de beoogde planten staat al achter de schermen, waaronder de waterbanaan en een nieuwe cactuscollectie uit de Trompenburg Tuinen. In dit alles is geen plekje voor zangvogels weggelegd, de huidige sterrenspelers van de Victoria Serre. Op kosten van de Vrienden van Blijdorp verschijnt op de huidige plek van de toekankooien wel een verblijf voor de kritiek bedreigde ploegschaarschildpad.
In mei…
Foto: Céline Alders (BB-Facebook). Een van de jonge Vietnamfazanten.
Leggen alle vogels een ei! In de Gierenrots-volière zijn inmiddels bij alle vier de gierensoorten jongen uit het ei gekropen. Ook de maraboes zijn na een paar overgeslagen seizoenen weer van de partij. In de Victoria Serre van de Rivièrahal is het ‘alweer’ raak bij de molonetispreeuwen, Palawan-pauwfazanten en shamalijsters. Dat, plus een fokprimeur bij de kritiek bedreigde Vietnamfazanten, te zien in de Van-Harencarspel-kooi in de Tropenvleugel. Het vrouwtje is onverwachts overleden, maar de vader ontfermt zich goed over de twee kleintjes. Tijdelijk logeren de Sumatraanse gaailijsters trouwens ook in de Victoria Serre, want in hun reguliere optrekje bij het Aziëhuis zitten de geelkeelgaailijsters op het nest. In die volière zijn ook roodoorbuulbuuls en, sinds kort, een koppeltje Chinese bospatrijzen te zien. Een vrijgezelle bospatrijs blijft achter op hun oude adres, bij het Palawanhuisje tegenover de bantengs. Oh ja, terug naar de geelkeelgaailijsters: hun soortgenoten in het Natuurbehoudscentrum hebben voor het eerst drie kleintjes de wijde wereld in gestuurd.
In blijde verwachting
Foto: Corina van Dijk (BB-Facebook). “Ik heb eind mei deze foto gemaakt en wilde niet als betweter tevoorschijn komen, maar het leek mij al een zwangerschapsbuikje.”
Wordt de Maasstad binnenkort opgeschud door een koningskind? Aziatische leeuwin Lalana verblijft momenteel in de separatiekooi. De progesteronlevels in haar mest hebben een piek bereikt, wat betekent dat een bevalling aanstaande lijkt. De vader in spe is Wishu. Het zou voor het eerst sinds 2018 zijn dat er leeuwen geboren worden in Blijdorp. Toen was de moeder ook Lalana, met als partner Aapal. In de jaren die volgden bleek dat Aapal kampte met een genetische afwijking, die hij ook heeft doorgegeven aan de drieling. Bijgevolg is uit dat nestje alleen nog Reena in leven, al worstelt zij ook met steeds intensere symptomen. DNA-onderzoek wijst erop dat Wishu en Lalana wel een goede genetische match zijn.
Kopzorgen
Foto: Marian de Neijs (BB-Facebook). “Kaapse grondeekhoorn met bezoek.”
Wat te doen met het Weverkopje? De kleine volière bij de ‘afrit’ van giraffenstal De Ui kampt met een rattenplaag. Meerdere inspecties hebben geen soelaas geboden. Het restant van de eens zo fiere kolonie textorwevers werd eerder dit jaar al geëvacueerd naar de Krokodillenrivier. Hun leegte werd toen opgevuld met de bruine muisvogels uit de Okapi-Volière, maar ook zij zijn nu weer weggevangen door de verzorgers en bij de wevervogeltjes ondergebracht. Alleen de robuustere grondeekhoorns, purperglansspreeuwen, sneeuwkaptapuiten en groenhelmtoerako’s resteren in het verblijf. Schrale troost: laatstgenoemden hebben weer twee kuikens in hun midden.
Buiten Blijdorp: hoe gaat het nu met…
De nazaten van Aziatische olifant Irma (1970-2023)? De oude matriarch heeft vier kinderen succesvol grootgebracht. Over Bangka kunnen we kort zijn, zij staat natuurlijk nog altijd in Blijdorp. Irma’s enige zoon, Sibu, is in maart verhuisd van Dierenrijk Mierlo naar het Amsterdamse ARTIS. De hoofdstad herbergt een groepje dat bestaat uit het genetisch waardevolle vrouwtje Thong Tai en haar kinderen. Sibu is de beoogde partner voor het jonge vrouwtje Sanuk. Het in 2017 opgeleverde verblijf van ARTIS is zeker geen kandidaat voor de titel ‘grootste olifantenperk’, maar telt wel een spectaculair buitenbad waar ook Sibu gretig gebruik van maakt. Ook met de dames lijkt het te klikken. Duimen maar!
Artikel gaat verder onder de video.
De oudste dochter van Irma is de in 1984 geboren Bernhardine, doorgaans Dina genoemd. In 2006 vloog zij uit naar het Ierse Dublin, waar ze goed tot haar recht komt als hoofd van een indrukwekkende dynastie. Ze wordt er vergezeld door drie dochters en een kleindochter. Dat, en tot zeer recent werd Dina vergezeld door Yasmin, Irma’s tweede dochter. Ook Yasmin is sinds haar aankomst in Ierland meermaals bevallen en is zelfs al twee keer oma geworden. Over het algemeen nam Yasmin genoegen met Dina als leidkoe, maar de laatste jaren begonnen er toch scheurtjes te ontstaan tussen de twee stambomen. Na een maandenlang trainingstraject is Yasmin in november 2023 daarom samen met haar kinderen Anak en Kabir en kleinkind Sanjay verhuisd naar de Amerikaanse Cincinnati Zoo. Vorige week mochten ze daar voor het eerst één van de nieuwe buitenperken van ‘Elephant Trek’ verkennen, het grootste verblijf dat de dierentuin ooit heeft gebouwd. Yasmin gaat in de VS door het leven als SheRa. Waarschijnlijk heeft ze het niet door, maar bijzonder genoeg deelt Yasmin haar nachtverblijf in Cincinnati met Irma’s enige nog levende zus, Schottzie. Het is de bedoeling dat zij de komende maanden aan elkaar voorgesteld zullen worden.
Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). De leeuwen hebben al visueel contact kunnen maken.
Eindelijk goed nieuws bij de Aziatische leeuwen. De afgelopen jaren was het eigenlijk continue treurnis, met het opduiken van heftige neurologische afwijkingen bij verschillende dieren. Dit heeft het leven geëist van onder andere ‘koning’ Aapal en zijn dochter Mette. Twee van Mettes zusjes resteren in Rotterdam, maar ook bij hen zijn de vroege symptomen van ataxie zichtbaar. Hun moeder Lalana oogt gelukkig wel gezond. Voor haar heeft de Europese populatiecoördinator in Denemarken nu een nieuwe partner gevonden. Zijn naam is Wishu, een twee jaar geleden in België geboren mannetje. De kennismaking met de dames wordt binnenkort verwacht, spannend! Wel één frappant detail: Lalana is eigenlijk een tante van Wishu, aan de kant van zijn moeder. De gedeelde schakel is Kolya, de eerste dochter van ‘onze’ Shantee. Maar ja, helaas zijn zulke verwantschappen bij deze bedreigde soort vrijwel onvermijdelijk…
Hoe gaat het nu met vlinderkoepel Amazonica? Op 1 september werd de iconische tropenhal gesloten in verband met omvangrijke en diepgaande schade aan de dakconstructie. De bouwkundige inspectie is nog bezig en de meeste dieren zijn nog steeds aanwezig in hun vertrouwde verblijven. Zoals Blijdorper Bende eerder al meldde, is de verwachting desalniettemin dat de meeste inwoners uiteindelijk zullen vertrekken. Ingewijden melden dat Blijdorp al een nieuw heenkomen op het oog heeft voor de Braziliaanse en Jeberos gifkikkers. Schrale troost voor liefhebbers van koudbloedigen: het lijkt erop dat een aantal vissen zullen verhuizen naar de twee Amazone-aquaria in het Oceanium. Enkele zoetwaterroggen zitten al in de quarantaine, vermoedelijk komen zij in de ‘bosbeek’, waar ook de kaaimansnoeken en gevlekte snoekcichlides zwemmen. De roodbuikpiranha’s en gestreepte kopstaanders staan vermeld op het nieuwe soortbordje van het kaaimanbassin. Daar zullen ze hopelijk de leegte opvullen die eerder dit jaar ontstond na de dood van de laatste arowana.
Duurzaamheid
Foto: Diergaarde Blijdorp (blijdorp.nl)
Plastic is een groot probleem voor klimaat, natuur en mens. Diergaarde Blijdorp introduceerde in 2017 al 100% bio-afbreekbare alternatieven voor onder meer frietzakken, maar gebruikt tot op heden nog een plastic coating voor wegwerpbekers. Vanaf 1 januari 2024 wordt het gebruik daarvan verboden in heel Nederland, wat voor Blijdorp de aanleiding is om te experimenteren met alternatieven. In restaurants De Lepelaar, Poort van Azië, het Caraïbisch Café en de Terraszaal wordt voortaan keramiek servies gebruikt voor koffie en thee. Deze kan je ter plekke weer inleveren. Voor buitenlocaties (Brood & ZOO (Oceanium), Ooievaarsnest, Koedoekraam, Jungle Café (Rivièrahal), Oewanja Lodge en de Winkel van Sinkel) voert Blijdorp nu een pilot uit met statiegeldbekers. Bij aanschaf van een drankje betaal je 1 euro extra, die je terugkrijgt wanneer je je beker retourneert bij een van de aangewezen locaties. Voor dit systeem ontvangt Blijdorp graag feedback van bezoekers via deze online vragenlijst. Alvast bedankt!
Tien jaar Blijdorper Bende
Laatste kans om mee te doen! Als je een schildpad een naam zou geven, hoe zou je haar dan noemen? Blijdorper Bende zamelt geld in voor het Cikananga Wildlife Center op Indonesië. Zo helpen wij deze partner van Diergaarde Blijdorp met het opvangen en revalideren van kritiek bedreigde orlitia-schildpadden. Donateurs ontvangen een persoonlijk certificaat én mogen een mooie naam bedenken voor de orlitia die Blijdorper Bende symbolisch adopteert. Doe jij ook mee aan onze Jubileumactie?
Afscheid
Foto: Theo de Koning (BB-Facebook). Steppeslurfhondje.
Er zijn twee diersoorten minder te zien in Blijdorp. In de Krokodillenrivier staat een verblijf leeg na de dood van het inwonende slurfhondje. Op zich heeft de Diergaarde veel gefokt met deze opmerkelijke insecteneters, ook achter de schermen, dus naar verwachting zal deze leegstand van korte duur zijn. Het is tevens opmerkelijk stil in de Victoria Serre, waar de reusachtige zwerm molonetispreeuwen ‘verdwenen’ is zonder verdere communicatie van de dierentuin. Mocht er meer bekend worden hierover, dan zal Blijdorper Bende dat vanzelfsprekend laten weten.
-> Update december 2023: de molonetispreeuwen zijn terug! Hun nestboom is grondig gereinigd en de verzorgers maakten gelijk gebruik van deze gelegenheid om de gezondheid van de dieren een tijdje van dichtbij te monitoren.
Er zijn nog meer vogelnieuwtjes! Zo is in de Okapi-Volière weer een grijze bananeneter uitgevlogen. Dat is best bijzonder, want deze West-Afrikaanse vogelsoort is in nog geen tien Europese dierentuinen te zien. Ook kleine geelkeelfrankolijnen worden groot: twee mannetjes zijn overgeplaatst van het Hart van Afrika naar de Gierenrots. Eveneens bijzonder foksucces in de Victoria Serre, waar twee Balispreeuwen uitgevlogen zijn. De Balispreeuw leeft nog maar in één klein reservaat in Indonesië en is voor zijn voortbestaan sterk afhankelijk van fokprogramma’s in Westerse dierentuinen. Nog recenter is de geboorte van twee Palawan-pauwfazanten. Blijdorp verzoekt bezoekers om de rust van het schuchtere gezin te respecteren. Tot slot ook de heugelijke aankomst van een tiental rijstvogeltjes. Een welkome impuls voor de flink vergrijsde kolonie in de Maleise Bosrand.
In Kort Nieuws #190 meldden we al dat Blijdorp zes poolvosjes uit Oekraïne opgevangen heeft. In hun papieren stond dat het om drie mannetjes en drie vrouwtjes ging, maar de verzorgers zetten daar al vroeg hun vraagtekens bij… Nu de dieren gewend zijn aan hun nieuwe heenkomen, was het dan ook tijd voor nadere inspectie. Het oordeel: het zijn in feite twee mannetjes en vier vrouwtjes! Overigens hoeven we niet op jongen te wachten, want ze zijn gesteriliseerd. Ook bij de jonge hyena’s hebben de verzorgers eindelijk van dichtbij kunnen gluren: het zijn een mannetje en een vrouwtje. Het nageslacht van mama Kaidi en papa Karoi gaat, geheel toepasselijk, voortaan door het leven als Kanzai en Khenzi. Wat zoogdieren betreft: er is een tweede vicuña geboren in het Zuid-Amerikaanse themagebied! Het is een vrouwtje, Kally is de trotse moeder. De temperamentvolle vader Pedro staat nog altijd apart van de groep.
Aandoenlijk
Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook)
Is ‘ie niet leuk? Er is weer een rode panda geboren in Diergaarde Blijdorp. Het is het tweede nestje van vader Miyuko en vrouwtje Kwina. De koter is een mannetje en is Tiwari gedoopt, vernoemd naar een Nepalese natuurbeschermer die opgeleid is door Blijdorp. Het prille gezinnetje is te zien in het bosverblijf in de Himalaya-biotoop; bij de Bergdierenrots logeren momenteel twee jongvolwassen zusjes uit Tsjechië.
Doorreis
Over logees gesproken: maak kennis met zwarte neushoorn Malte! In zijn thuistuin Magdeburg was deze winter geen geschikte stal beschikbaar voor de kritiek bedreigde dikhuid en daarom biedt Blijdorp tijdelijk onderdak aan. Hij zal niet bij ons vrouwtje Naima geplaatst worden, daarvoor is hij nog wat jong. Wel staat hij als vorm van gedragsverrijking af en toe op het perk van Naima’s jongvolwassen zoon Nasor. Er wordt veel gestoeid tussen de twee, wat toch wel indrukwekkende tafrelen oplevert…
De schep gaat weer in de grond in Rotterdam! De verbouwing van de Zuid-Amerikaanse volières is in volle gang. Na twee decennia lang weer en wind te hebben verduurd, is het tijd om de houten steunbalken en fragiele netten te vervangen. Enkele oude palen van het RET-stadsvervoer van tien meter lang worden nieuw leven in blazen, zoals eerder ook al werd gedaan bij het naburige makiverblijf. Ook wordt steviger gaas gebruikt, zodat baldadige inwoners in de toekomst geen problemen meer opleveren. Behalve deze bouwtechnische wijzigingen, plús het wegnemen van fysiek contact tussen mens en dier, blijft de opzet ongeveer hetzelfde. Het is de bedoeling dat het geheel in december opgeleverd wordt. Tot die tijd bivakkeren de oude inwoners van de volière achter de schermen – met uitzondering van de witwangfluiteenden, zij zwemmen tegenwoordig rond in de Okapi-Volière.
Hyena-hiaat
Foto: Marian de Neijs (BB-Facebook)
Groots geboortenieuws op de Savanne! Twee gevlekte hyena’s zagen in mei het levenslicht. Aanvankelijk ervoer moeder Kaidi best veel stress, wat zich uitte in het continu verplaatsen van haar pups. De verzorgers waren dan ook bezorgd of de kleintjes dit kwetsbare stadium wel zouden doorstaan. Een maand verder lijken die zorgen gelukkig ongegrond. Worden dit dan toch de eerste succesvolle hyenajongen in Rotterdam sinds 2016? Je kan je steentje bijdragen door het prille gezin een beetje rust te gunnen: als het druk is op het vlonder, kom dan later terug. Namens de hyena’s, alvast bedankt!
Beschuit in overvloed
Foto: Angelique Blijleven (BB-Facebook)
De hyena’s zijn niet de enige zoogdieren waar je op kraamvisite kan gaan. De maki-groep bij het Oceanium is dit jaar uitgebreid met zes prille ringstaartjes: een tweeling van alfavrouwtje Ketaka, een tweeling bij haar jongere zus Kyra, plus jongen bij oudere zus Kely en moeder-overste Kanto. De geslachten zijn nog onbekend. Even verderop, bij de bizons, zijn twee meisjes geboren. In het Europese themagebied ontfermt ervaren moeder Rita zich over een vrouwelijk bosrendiertje. Geboortes zijn er ook bij de poedoes en Indische antilopen.
Longen van de Aarde
Diergaarde Blijdorp is van plan om vanaf 1 januari 2024 geheel rookvrij te zijn. Momenteel worden peuken en vapes in een groot deel van het park nog getolereerd, maar in samenwerking met de Hartstichting wil de dierentuin deze de komende zes maanden geheel uitbannen. In 2018 nam de Gemeenteraad Rotterdam al de motie ‘Rookvrij Blijdorp’ aan, ingediend door DENK en gesteund door GroenLinks, PvdA, NIDA, SP, CU-SGP, Partij voor de Dieren, 50PLUS en een deel van de VVD-fractie.
Wildvang is tegenwoordig gelukkig een zeldzaamheid in de dierentuinwereld, met één grote uitzondering: vissen. Gevaarlijke filters, complexe huisvestingseisen en hongerige verblijfsgenoten belemmeren het voortplantingssucces van veel vissensoorten in gevangenschap. Diergaarde Blijdorp behoort tot een select groepje Europese organisaties dat hier op korte termijn verandering in wil brengen. De afgelopen jaren kreeg Blijdorp al een voorproefje van zulk succes met de zwartsnuithaaien, maar dat bleek een kortstondige doorbraak toen het vrouwtje in 2021 helaas overleed. Blijdorp gaat het nu proberen met hun verblijfsgenoten, de zandbankhaaien. Laatst zijn drie extra individuen van deze soort verwelkomd, enkele jaren geleden geboren in het Oceanogràfic Valencia. Hopelijk zijn deze zwaargewichten over enkele jaren net zo succesvol als hun kleine buren uit de Noordzee, de hondshaaien. Enkele maanden geleden heeft Rotterdam die groep nieuw leven in geblazen met de aankomst van drie vrouwtjes uit het Dolfinarium Harderwijk, wat zich nu al vertaalt naar een heleboel nieuwe eieren, te zien in het Publiekslab!
Naar de haaien (2/2)
Foto: Danny Noorman (BB-Facebook)
Het runnen van een serieus fokprogramma betekent ook lastige keuzes maken. Blijdorp is al enkele jaren ontevreden met de stand van zaken in het grote Kelpwoud-bassin. Het bevolkingsregister van dit aquarium staat eigenlijk eeuwig in de min, een handjevol jonge stierkophaaien in de loop der jaren daargelaten. De Diergaarde hoopt dat de vergrijzende inwoners elders beter tot hun recht komen. Inmiddels heeft het park afscheid genomen van vier luipaardhaaien en vier stierkophaaien, die in het Oceanogràfic Valencia ongetwijfeld een mooie toekomst tegemoet gaan. In het Kelpwoud-aquarium zwemmen nu alleen nog vier luipaardhaaien rond die Blijdorp tijdelijk verzorgt vanwege de verbouwing van het Artis-Aquarium. Wat er op lange termijn gebeurt met dit hoekje van het Oceanium staat nog niet vast. Mogelijk wordt dit flinke bassin in de strijd gegooid voor de fok van andere bedreigde diersoorten, zoals het langverwachte fokprogramma voor de vleet.
Gevonden vogels
Foto: Bert van Duijn (BB-Facebook).
Eigenlijk begon het park de hoop al op te geven, maar ze is terecht! De vrouwelijke Rüppells gier die in april wist te ontsnappen uit een separatiekooi is begin mei gevangen door een valkenier in de buurt van het Duitse Leipzig. Inmiddels heeft de fokcoördinator voor deze kritiek bedreigde diersoort een mooi heenkomen voor haar gevonden in Berlijn. Ondertussen zitten haar soortgenootjes in Rotterdam niet stil: dit jaar zijn maar liefst tien Rüppells gieren uit het ei gekropen in de Maasstad! Door de eerste leg naar de broedmachine te verplaatsen, worden de ouders aangemoedigd om een tweede ei te leggen. De biologische ouders van dit recordbrekende tiental bevinden zich in Blijdorp en Avifauna, maar om deze generatie liefdevol groot te brengen, zijn er inmiddels zelfs aasetertjes ondergebracht bij kinderloze koppels in DierenPark Amersfoort en Safaripark Beekse Bergen! Het gaat daarbij zowel om Rüppells gieren als om duo’s van verwante gierensoorten, waaronder zelfs een man-man-koppel in Avifauna. Ondertussen gaat het ook vlot bij de witruggieren, witkopgieren én kapgieren in Blijdorp. Wordt vervolgd!
Met de publicatie van de zomereditie van het Vriendennieuws is maart-uitgave openbaar gemaakt. Wat blijkt? Eind 2022 is een McCords doosschildpad uit het ei gekropen achter de schermen. Jongen bij deze kritiek bedreigde Aziaten zijn altijd meer dan welkom! Bijzonder is ook de geboorte van nog twee Komodovaranen en de aankomst van een tweede dwergkoraalduivel. Verder laten de Vrienden weten dat een heleboel jonge vogels van vorig jaar uitgevlogen zijn naar andere parken. De kroon spant een transport naar Singapore, bestaande uit maar liefst twee geelkeelgaailijsters, drie pruimkopparkieten, vier groenhelmtoerako’s, één grijze bananeneter, twee Palawan-pauwfazanten en acht ezelspinguïns. Oh ja, én de vijftien muisvogels waar we het in Kort Nieuws #186 al over hadden. Het exacte mutatieoverzicht kan je HIER teruglezen. Uit respect voor de Vrienden van Blijdorp wacht Blijdorper Bende doorgaans met het overnemen van de updates uit het Vriendennieuws tot ze dit tijdschrift openbaar maken op hun website. Wil je dit kwartaalblad vers van de pers kunnen lezen? Word dan lid van de vereniging!
Kiss & Bye
Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). Tapir Krissy naast haar moeder Pooh.
Vaarwel Krissy! De tot ‘Leukste Geboorte van 2021‘ verkozen Maleise tapir gaat een mooie toekomst tegemoet in ZOO Płock. Ook kleine panda’s worden groot: het is tijd voor de tweeling van ’22 om het ouderlijk nest te verlaten. Mannetje Prem is met Krissy meegereisd naar Polen en vrouwtje Muna is inmiddels heelhuids aangekomen in GaiaZOO, Limburg. Precies op tijd, want naar verluidt zijn papa Miyuko en mama Kwina alweer in blijde verwachting… Minder spraakmakend maar wel bijzonder is het transport van twee zeepaardjes. Eindbestemming: de Oosterschelde! Zij waren dit voorjaar aangespoeld op het strand en naar Blijdorp gebracht om aan te sterken. Beelden van de operatie zijn HIER te zien. Er zijn ook een paar interne verhuizingen te melden: een groepje mannelijke sneeuwkaptapuiten zijn ingetrokken in de Krokodillenrivier. Ze moeten nog een beetje wennen aan alle bewegingsvrijheid en hun geschubde onderburen, maar vermoedelijk doen ze binnen afzienbare tijd hun bijnaam ‘lawaaimakers’ weer eer aan. Er is ook een vrouwelijke violette schildtoerako verhuisd naar de kas, waar al een mannetje aanwezig was. Duimen maar! Een vrijgezelle shamalijster vertoeft voorlopig in de kleine volière tegenover de bantengs.
Kraanvogels op een kiertje
Foto: Céline Alders (BB-Facebook). Twee vrouwtjes hebben een ei in hetzelfde nest gelegd – interessant!
Blijdorp is in zijn nopjes met de geboorte van een witnekkraanvogel in het Aziatisch Moeras. Voortplanting bij deze majestueuze vogels is een zeldzaamheid in gevangenschap, soms zijn er zelfs jaren waarin er geen enkele witnekkraanvogel wordt geboren in de dierentuinwereld. Ook de verzorgers in Rotterdam moesten even in de boeken duiken om hun geheugen op te frissen… Interne bronnen melden tevens dat de wolnekooievaars en nimmerzaten in de Grote Vliegkooi aan het baltsen zijn, wat ook maar zelden voorkomt. Blijkt het Aziatisch Moeras op zijn oude dag toch nog een geslaagd onderkomen voor deze zeldzame dieren? De fok bij die andere langpoten, de flamingo’s, verloopt in ieder geval voor het tweede jaar op rij soepel. De eerste eieren kunnen ieder moment uitkomen. Geboortenieuws is er ook bij de geelkeelfrankolijnen in de Okapi-Volière, de Sumatraanse gaailijsters in de Maleise Bosrand en de Balispreeuwen, molonetispreeuwen, kroonduiven en geelkeelgaailijsters in de Victoria Serre. Nu we het toch over eieren hebben: Diergaarde Blijdorp meldt eveneens de geboorte van twee kritiek bedreigde Egyptische landschildpadden.
Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). De witnekkraanvogels bewonen de kleine moerasvolière tegenover de kuifmakaken.
Nieuw in Diergaarde Blijdorp: de luipaardcactusmeerval (Pseudacanthicus leopardus). Een klein groepje is uitgezet in het bassin van de dwergkaaiman. Het is een soort uit de familie der pantsermeervallen, bodembewonende zoetwatervissen met zuignapmondjes. Daarmee schrapen ze algen van rotsen en eten ze kleine ongewervelden. Pantsermeervallen worden in de aquariumhandel ook wel pleco’s genoemd. Als je er eentje adopteert, check dan altijd om welke soort het gaat: sommige kunnen erg groot worden en zijn dan lastig te verzorgen.
De grote inhaalslag
Dit is het laatste nieuwsbericht dat in 2022 zal verschijnen op het Blijdorper Bende Blog. Fijne feestdagen toegewenst, lieve lezers! Zodat iedereen up-to-date het nieuwe jaar ingaat, is deze nieuwskatern extra lang en delen we nog wat nieuwtjes die we eerder over het hoofd zagen. Daarbij delen we ook wat informatie uit de meest recente uitgave van het Vriendennieuws, die normaliter pas over een paar maanden openbaar zouden worden. Graag vragen we van jullie een kleine wederdienst: overweeg om in 2022 lid te worden, schenk een geliefde een lidmaatschap als cadeau of doe een kleine donatie aan Blijdorp. Dankjewel!
Groot klein nieuws
Foto: Saskia Bokkers (BB-Facebook). Blijdorp fokte een paar jaar geleden ook al met de kantjils.
Te beginnen bij een zege in de Maleise Bosrand: er zijn afgelopen zomer twee Balabac-kantjils geboren in Diergaarde Blijdorp! Dat is erg bijzonder, want de vader van de kleintjes is een van slechts twee fokmannetjes voor deze bedreigde soort in heel Europa. Het is dus erg belangrijk dat hij zijn genen doorgeeft. Beide kalfjes zijn vrouwelijk, maar hopelijk kan hij volgend jaar wat zonen verwekken. Blijdorp heeft drie fokvrouwtjes waarmee hij potentieel gekoppeld kan worden. Met in totaal zes individuen herbergt Rotterdam eigenhandig ongeveer de helft van alle kantjils in gevangenschap wereldwijd. Een paar van deze nachtactieve ‘dwergherten’ zijn te zien in het nachtdierenhok in het Aziëhuis.
Natuurbehoudscentrum
Foto: Maxime Stok (BB-Facebook). Het is nooit bekend gemaakt waarom de bladstaartgekko’s achter de schermen zitten, maar mogelijk is luchtvochtigheid in het NBC het probleem.
Het is gemakkelijk om de kluts kwijt te raken in het Natuurbehoudscentrum. Het is een eeuwig komen en gaan van dieren! Dit jaar hebben is een roodoorbuulbuul uitgevlogen hier. Achter de schermen is tevens een kritiek bedreigde Annam-waterschildpad uit het ei gekropen, mogelijk dat hij uiteindelijk voor de schermen geplaatst wordt. Al enkele jaren zijn de Annam-waterschildpadden niet zichtbaar voor bezoekers. De totale afwezigheid van de bladstaartgekko’s is tevens nog altijd een groot gemis onder bezoekers. De dieren lijken het achter de schermen echter naar hun zin te hebben, met laatst zelfs een onverwachtse geboorte.
Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook)
Wel te zien zijn een heleboel pasgeboren Maleise wandelende bladeren (goed zoeken!) en een paar jonge gilamonsters. Blijdorp heeft de smaak aardig te pakken met de laatstgenoemde soort: dit jaar zijn een aantal gila’s uitgevlogen naar andere parken en laatst zijn wederom zeven gila-eieren uitgekomen. Het zijn de enige gilamonsters die dit jaar geboren zijn in de dierentuinwereld. De teller staat nu op zeventien gilamonsters in Blijdorp, waarmee het park de grootste populatie ter wereld herbergt.
Vogelvlucht (deel 1)
Foto: Maxime Stok (BB-Facebook). Slechts een handjevol dierentuinen houdt papegaaiduikers.
Ook in de grote volières is het makkelijk om de tel kwijt te raken tijdens het broedseizoen. Uiteindelijk een bescheiden resultaat op de klippen van Bass Rock, het vogelverblijf bij de entree van het Oceanium. Eén jonge papegaaiduiker is toegevoegd aan de kolonie, net als drie zeekoeten. De opbrengst bij de Falklands lag iets lager dan normaal met drie koningspinguïns en één ezelspinguïn, maar daar zijn de verzorgers niet rouwig om. Er is juist sprake van actief populatiebeheer om overbevolking te voorkomen.
Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). De laatste blauwgele ara’s zijn op transport gegaan.
Een bewogen jaar bij de Zuid-Amerikaanse vogels. Er waren ‘gebruikelijke’ succesjes bij de hyacinthara’s, rode ibissen en kuifseriema’s; voor de jonge seriema en een deel van de ibissen is alweer een nieuw tehuis gevonden, net als voor een hyacinthara (uit ’21). Dat mag ook wel, want de volgende baby-hyacinth is alweer onderweg! Minder opvallend, maar wel uniek was de geboorte van een witwangfluiteend. Toch was het vooral een jaar van afschalen: Blijdorp heeft dit jaar afscheid genomen van de laatste geelvleugelara’s, blauwgele ara’s en groenvleugelara’s. Achter de schermen is nog maar één soldatenara aanwezig. Deze soorten werden gehouden bij de Vrije Vlucht Voorstellingen, maar deze vogelshow zal niet terugkeren.
Vogelvlucht (deel 2)
Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). De geboorte van een secretarisvogel dit jaar was een primeur.
In de Gierenrots-volière, op de Savanne, zijn dit jaar voor de verandering geen maraboes uitgevlogen. Zij bleven wat langer in het winterverblijf vanwege de nestbouw van de secretarisvogels. Behalve de jonge secretaris zijn dit jaar drie Rüppells gieren, één kapgier en twee witkopgieren uitgevlogen. Voor twee daarvan, een witkop en een Rüppells, waren geen geschikte pleegouders beschikbaar in Blijdorp en daarom zijn zij ‘geadopteerd’ door Vogelpark Avifauna. Nu we het toch over de Gierenrots hebben: laatst is de volière weer opengesteld voor bezoekers. Door wat kleine aanpassingen zijn bezoekers nu te allen tijde afgeschermd van de vogels. Er geldt namelijk nog altijd een afschermplicht in verband met de griepepidemie onder watervogels en pluimvee in Europa.
Foto: Patrick Kruizinga (BB-Facebook). Weinig dierentuinen hebben zoveel succes met de violette schildtoerako als Blijdorp.
En wat is er dit jaar gebeurd in de Okapi-Volière? Een heleboel! Niet alleen was er een ware ‘baby boom’ bij de muisvogels, geelkeelfrankolijnen en driekleurglansspreeuwen, maar ook de violette schildtoerako’s hebben maar liefst twee nestjes met twee jongen grootgebracht. De groenhelmtoerako’s zijn ook weer van de partij met twee kuikens. De zomertortels hebben twee eieren uitgebroed en er waren ook twee legsels bij de sneeuwkaptapuiten, de recentste daarvan was goed voor maar liefst drie kuikens! Oh, en dan waren er ook nog de vier kleine marmertalingen bij de vijver. Helaas suggereren nieuwe bronnen dat zij het niet gered hebben. De klad zat er dit jaar ook weer in bij de vergrijzende groep bijeneters en zwaluwen, met wederom nul eieren. Zout in de wonden is de recente dood van een van de twee hoppen.
Foto: Marja Troost van Dam (BB-Facebook). De eerste jonge flamingo’s sinds 2004.
Drie gezonde purperglansspreeuwen bij de buren, bij het Weverkopje, zijn een schrale troost. De aanwas bij de textorwevers zelf bedraagt vijf à tien kuikens, waar de verzorgers genoegen mee nemen. In de Krokodillenrivier zijn (voor zover bij ons bekend) dit jaar geen vogels uitgevlogen. Daar staat tegenover dat op het Flamingo-Strand maar liefst twaalf van deze roze langpoten uit het ei kropen, plus broedsucces bij de Baers witoogeenden én de noordelijke pijlstaarten!
Vogelvlucht (deel 3)
Foto: Josien de Vries (BB-Facebook). De kolonie molinettispreeuwen bereikte dit jaar recordgrootte.
Grotendeels hetzelfde liedje als altijd in de Victoria Serre: Balispreeuwen, muisvogels, roodoorbuulbuuls en kroonduiven alom. Het liedje, of beter gezegd het oorverdovende getjirp, van de molinettispreeuwen klinkt echter luider dan ooit tevoren: de kolonie is meer dan verdubbeld in grootte dit jaar, tot een zestigtal vogels! Er zijn al een paar kandidaten gevonden voor het opvangen van de nieuwe generaties. Totdat het zover is, voorkomen de verzorgers handmatig dat er nog meer eieren uitkomen.
Foto: Shirley Kroos (BB-Facebook). De nieuwsgierige jonge shama’s stalen de show in de Victoria Serre deze zomer.
Met zo’n imposante zwerm zou je bijna vergeten dat ook de geelkeelgaailijsters (3x) en de shamalijsters (10x) een erg productief broedseizoen achter de rug hebben. De meeste shama’s zijn al doorverhuisd. Op de valreep van 2022 ook nog een langverwacht kuiken bij de manenduiven. Er waren ook onsuccesvolle broedpogingen bij de irenabuulbuuls, zwartnekvruchtenduiven en dolksteekduiven, maar wie weet pakt dat beter uit in 2023. Blijdorp gaat het nieuwe seizoen in met vijf reuzentoekans, na een jaar met twee sterfgevallen en één geboorte.
Uitzwaaien
Foto: Patrick Kruizinga (BB-Facebook)
Sumatraanse tijger Emas laat de polder achter zich. In Duitsland heeft de fokcoördinator een vrouwtje gevonden waarmee hij zich mag voortplanten. Voorlopig blijft ons vrouwtje Alia, inmiddels al aardig op leeftijd, alleen achter in de Tijgerkreek. Eveneens vertrokken naar de oosterburen zijn twee kuifhertjes. Het betreft het koppel dat tot voor kort in het ‘bosverblijf’ van de Himalaya-biotoop verbleef. Op deze plek hadden de dieren veel last van stress.
Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)
Dan nog een paar oude nieuwtjes die we niet eerder gemeld hadden op het Blijdorper Bende Blog. In mei heeft Rotterdam afscheid genomen van vicuña Evita (2020), zij is inmiddels helemaal ingeburgerd in Berlijn. Het nieuwe Vriendennieuws meldt het vertrek van verschillende jongvolwassenen, waaronder een violette schildtoerako, een Visaya-wrattenzwijn, twee slurfhondjes en twee Balispreeuwen. In het mutatieoverzicht staan tevens zes kortsnuitzeepaardjes: dit betreft opvangdieren die, na een uitgebreid revalidatieproces, deze zomer in het volste geheim teruggeplaatst zijn in de Oosterschelde.
In memoriam
Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). De doodsoorzaak van de koedoeman is niet bekend gemaakt.
Helaas zijn er dit jaar ook weer een paar weduwes en weduwnaren bijgekomen in Blijdorp. Na jarenlang succes is de fok bij de Himalaya-glansfazanten opeens stilgevallen met de dood van het vrouwtje. Manlief is naar verluidt achter de schermen geplaatst. Bij de grote koedoes is het mannetje gestorven. Zonde, want de jonge bok heeft zich nooit kunnen bewijzen als vader. Ingewijden melden dat Blijdorp momenteel nadenkt over de toekomst van de resterende koedoes in de dierentuin, omdat de kudde steeds vaker ruzie heeft met de giraffen. Het Vriendennieuws meldt verder het overlijden van een slanke lori, een koningspinguïn, een Balispreeuw, een textorwever en een flamingo. Nog recenter is de onverwachtse dood van vicuña Marion, in april van dit jaar geboren, en de dood van de laatste huiscavia.
Dier zoekt dier
Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)
Elders is Blijdorp druk bezig met het samenstellen van nieuwe koppeltjes. Er is een mannelijke toepaja in ontvangst genomen om het vrouwtje in het Aziëhuis gezelschap te houden. Ook de wallaby’s hebben weer een heer in hun midden (uit Wildlands Emmen), al zit de groep voorlopig aan de anticonceptie. De onvruchtbare bongobok is op transport gegaan naar Tsjechië. Ons overgebleven vrouwtje heeft nu gezelschap van een jongedame uit GaiaZOO en het verblijf kan weer eventjes mee dankzij een kleine facelift. Rotterdam is nog in afwachting van een nieuwe bongoman om de dames het hof te maken. Er zijn sinds 2019 geen bongo’s geboren in Rotterdam.
Botanisch Blijdorp
De plantenkundigen in Diergaarde Blijdorp zitten niet stil. Op de Savanne zijn nieuwe bomen aangeplant. Ondergronds zijn speciale structuren van kunststof aangebracht die de wortels moeten beschermen tegen het gewicht van giraffen. Hieronder zie je hoe de transplantatie eraan toeging.
Diergaarde Blijdorp is van plan om vanaf 1 januari 2024 geheel rookvrij te zijn. Momenteel worden peuken en vapes in een groot deel van het park nog getolereerd, maar in samenwerking met de Hartstichting wil de dierentuin deze de komende zes maanden geheel uitbannen. In 2018 nam de Gemeenteraad Rotterdam al de motie ‘Rookvrij Blijdorp’ aan, ingediend door DENK en gesteund door GroenLinks, PvdA, NIDA, SP, CU-SGP, Partij voor de Dieren, 50PLUS en een deel van de VVD-fractie.
