Kort Nieuws #180

Zout in de wonden

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

De soap bij de gevlekte hyena’s duurt voort. De laatste keer dat er een hyena geboren werd in Blijdorp was in 2016, sindsdien worstelde Rotterdam met sterfgevallen en mislukte koppelingen. De verzorgers waren dan ook in hun nopjes toen Kaidi, te herkennen aan wat roze littekens, achterin het verblijf een hol groef! Eind juni verscheen een pup. De vader was Karoi, die eind vorig jaar via Antwerpen vanuit Singapore overkwam. In de hyenamaatschappij zijn mannetjes onderdanig en hij hield zich dan ook op gepaste afstand van het nest. Kaidi leek aanvankelijk nerveus en verplaatste de kleine regelmatig, maar het jong wist die kwetsbare eerste weken te doorstaan. Maar helaas mocht het niet zo zijn. Begin augustus kwam de pup klem te zitten onder een boomstam en kwam hij ter overlijden.

Licht aan het einde van de tunnel

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Over langverwachte voortplanting gesproken: er zijn kuikens bij de flamingo’s! De verzorgers hadden dit seizoen eigenlijk al afgeschreven, maar wellicht hebben ze zich laten inspireren door de Baers witoogeenden, waarmee Blijdorp laatst een primeur had. Er zijn een stuk of twintig eieren gelegd in totaal. Sinds 2004 lag de fok in de Maasstad compleet stil, wat een van de redenen was voor de moeizame verbouwing van het Flamingo-Strand in 2020-2021. Door de komst van het net worden lokale roofdieren geweerd en hoeven de vleugels van de flamingo’s niet langer gewiekt te worden. Bijzonder zijn ook de kuikens bij de witwangfluiteenden in Zuid-Amerika, de purperglansspreeuwen bij het Weverkopje, de sneeuwkaptapuiten in de Okapi-Volière de Sumatraanse gaailijsters in de Maleise Bosrand en de shamalijsters en Balispreeuwen in de Victoria Serre.

Opgewonden gaailijsters

Foto: Angelique Blijleven (BB-Facebook)

Nog meer waardevolle kuikens. In de Victoria Serre is een kritiek bedreigde geelkeelgaailijster uitgevlogen. De ouders hadden zich voor het laatst in 2020 bewezen, in ’21 produceerde de stokoude man enkel onbevruchte eieren. Het lijkt erop dat hij toch nog niet met pensioen hoeft! Inmiddels is het koppel namelijk zelfs bezig met een tweede leg… Mogelijk zitten ook de geelkeelgaailijsters in het Natuurbehoudscentrum op het nest, maar dat moet nog bevestigd worden.

Rivièra-Reorganisatie

Foto: Marja Troost-van Dam (BB-Facebook). Waar het jaarvogelvrouwtje heen vertrokken is, is niet bekend.

Wie de Victoria Serre opzoekt, zal het opvallen dat er het een en ander veranderd is in de vogelkas. De grootste wijziging is dat het centrale segment samengevoegd is met het segment van de jaarvogels. Herstel: het segment waar voorhéén een jaarvogel woonde. De soort is nu uitsluitend te zien in Taman Indah nu. Verwijderd uit de Victoria Serre is tevens de sneeuwkaptapuit, dat mannetje zat er slechts tijdelijk. Tot slot is het prille gezin van de geelkeelgaailijsters overgeplaatst naar het (vergrootte) centrale segment.

Blijdorp Bouwt

Foto: Jop Kempkes (BB-Beheer)

Nog wat andere bouwtechnische ingrepen in Blijdorp. Halsoverkop zijn er aanpassingen gemaakt aan het zeeleeuwenverblijf. De aanleiding is het filmpje waarin een jong mannetje bijna ontsnapt uit het bassin, dat even terug het hele internet over ging en zelfs op tv getoond werd. De schuldige, de in 2020 geboren Don, werd voor de zekerheid achter de schermen geplaatst. Nu is het hek opgehoogd en is Don herenigd met zijn familie. Gesloopt wordt er juist bij de kijkhut van de gorilla’s, naast de Oewanja Kinderjungle. Voorheen verbond een kooiconstructie dit monumentale pand met het buitenverblijf, maar het lijkt erop dat deze nu ontmanteld is. Tot voor kort overnachtten de mangabeys hier, maar zij zijn inmiddels (terug)verhuisd naar een van de koepelkooien van de Rivièrahal. In de steigers stond ook een van de ingangen van Taman Indah. Aan de ‘neushoornkant’ van dit gebouw is de draaideur vervangen door een dubbele schuifdeur.

Als kool

Foto: @avd55photos (BB-Instagram)

Beschuit met blaadjes op de Afrikaanse Savanne: tegenover de dierenkliniek is witkruinmangabey Cheche, een van de dochters van fokvrouwtje Casper, voor het eerst zelf moeder geworden. De trotse vader is Oda. Blijdorp is een van de weinige dierentuinen waar deze zeldzame apen zich vrijwel ieder jaar voortplanten. Aan de andere kant van de Diergaarde, in de Maleise Bosrand, is een andere inwoner klaar om het nest te verlaten. Een van de jonge vrouwelijke vissende katten is uitgevlogen naar Frankrijk. Haar zusje blijft alleen achter hier, voor haar wordt een partner gezocht.

Rotterdamser wordt het niet

Foto: Havenbedrijf Rotterdam (portofrotterdam.com)

Het Havenbedrijf Rotterdam en Diergaarde Blijdorp hebben een nieuw partnerschap gesloten. De komende drie jaar draagt de transportgigant bij aan de ontwikkeling van RoffaReefs: hightech, drijvende kraamkamers voor rifbewoners in het wild en in aquaria. Ook steekt het Havenbedrijf geld in de expositie ‘ZOO veel plastic’ en andere educatieprojecten, samen met Eneco. Directeur Erik Zevenbergen: ”Het Havenbedrijf Rotterdam en Diergaarde Blijdorp zijn al jarenlang verbonden met elkaar. De laatste jaren weten we elkaar steeds meer te vinden op te gebied van duurzaamheid en behoud van biodiversiteit. De samenwerking om het kweeksysteem te testen en verder te ontwikkelen is daarvan een goed voorbeeld.”

Nog meer muisjes

Foto: Diergaarde Blijdorp (Instagram). De kleine vuursalamander.

Voor de tweede keer heeft Diergaarde Blijdorp gefokt met de vuursalamanders. De larve is te zien in het Natuurbehoudscentrum. De vuursalamander kwam tot recent voor in Zuid-Limburg, maar is door de introductie van een schimmelziekte zo goed als uitgestorven. Stichting RAVON runt een fokprogramma voor de amfibieën en wordt hierin bijgestaan door Diergaarde Blijdorp en GaiaZOO. Nog meer koudbloedige verrassingen: bij de Nijlkrokodillen is weer een nestje kleine kroko’s gespot. Het lijkt er echter op dat alle jongen gedood zijn door de ouders. Blijdorp probeert eieren bij deze roofdieren tijdig weg te halen, want er is geen ruimte voor meer Nijlkrokodillen in gevangenschap. Soms zijn de moeders echter heel territoriaal over hun strandjes en dan kunnen de verzorgers er niet goed bij. Een grote hoeveelheid jongen is er tot slot ook bij de Kaapse klipdassen, tegenover de krokodillen, en bij de rode ibissen, in de Zuid-Amerikaanse volières.

Hoog bezoek

Fotograaf Joel Sartore deed in juni Diergaarde Blijdorp aan. Voor zijn project Photo Ark, een samenwerking met National Geographic, heeft hij een van de reuzenschildpadden in het Oceanium vereeuwigd. Voor de Photo Ark fotografeerde hij al meer dan 13.000 diersoorten, een onderneming die gedeeltelijk te zien is in de documentaire RARE en waarvoor hij meerdere awards ontvangen heeft.

Joel Sartore was in Diergaarde Blijdorp to take pictures for the Photo Ark of National Geographic - YouTube

Foto: Jean-Luc Sleijpen (BB-Facebook)

ALV 2020: een lach en een traan

Historische thematiek in een dierentuin: op een dinosaurus-tentoonstelling na is het eigenlijk ongekend. Toch sluit de Algemene Ledenvergadering de Vrienden van Blijdorp perfect aan op hét onderwerp van dit jaar: de pandemie. De jaarlijkse presentatie van het bestuur van de Vrienden van Blijdorp vond voor het eerst in de meer dan vijftig jaar lange geschiedenis van de vereniging online plaats. Een keuze die geruime tijd geleden gemaakt werd met de gezondheid en veiligheid van de gegadigden in het hoogste vaandel. De bestuursleden zelf, optimistisch als vanouds, kwamen wel fysiek bijeen in een kleine studio: de leden konden meekijken via een livestream en konden via die website ook vragen stellen en stemmen. Verslagen en formaliteiten terzijde: hét grote nieuws van de Algemene Ledenvergadering was dat het Eilandhoppen-project helaas geannuleerd is. 

Zoals dat bij de ALV hoort, blikten de verschillende bestuursleden na de aftrap om de beurt terug op de activiteiten en cijfers van 2019. Helaas zet de negatieve trend bij de lidmaatschapsaantallen door: de vereniging ontving 177 nieuwe Vrienden, wat meer is dan in de twee voorgaande jaren, maar moest tegelijkertijd afscheid nemen van 320 oudgedienden. Dat betekent dat er nu nog zo’n 4.500 Vrienden zijn. Wel was secretaris David Verhagen optimistisch: het lijkt erop dat de vereniging in 2020 zomaar weer enigszins zal groeien. De vele oproepen tot steun voor de Diergaarde werpen kennelijk hun vruchten af! Ook werd er teruggekeken op de successen van de reiscommissie in 2019, met zes vrijwel volgeboekte excursies naar andere dierentuinen. De opening van de Vriendenbazaar, iets waar het promotieteam erg blij mee was, was eveneens zeer succesvol. Er is ruim vier ton opgehaald met de nieuwe winkel vorig jaar: heel wat meer dan wat voorheen bewerkstelligd werd met de twee oude winkels (zie de bijgevoegde grafiek). De zogenaamde ‘vortex’ in de winkel was alleen al goed voor vijfduizend euro aan muntgeld uit allerlei windstreken. De winst zal dit jaar helaas, door de langdurige sluiting, meer lijken op de oude kasstroom. De begroting van 2020 werd unaniem goedgekeurd door de aanwezige Vrienden, net als het verslag van de financiële administratie, het herbenoemen van het bestuur, het benoemen van ereleden en het handhaven van de huidige contributiekosten.

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

Een hoogtepunt van de Algemene Ledenvergadering was een video van verzorger Stefan Timmermans, die bij de Visaya-wrattenzwijnen iets meer vertelde over de werkzaamheden die de Vrienden daar dit jaar zullen bekostigen. Voor zowel mens als dier worden er wat aanpassingen gemaakt: de hekken van het verblijf zijn niet alleen flink versleten, maar ook nog eens dusdanig laag dat de bezoekers in contact kunnen komen met de dieren. Dat is niet geheel van deze tijd meer. De wrattenzwijnen zelf zullen overigens voornamelijk enthousiast zijn over de geplande uitbreiding van het perk: de dieren krijgen toegang tot een deel van de vijver van de pelikanen. Een wezenlijke verrijking voor de dagbesteding van deze kritiek bedreigde varkens uit de Filipijnen. Tot de ‘flitsactie’ van 2020, waarvoor volgens de vereniging 75.000 euro is opgehaald, behoren verder een zoetwateraquarium bij het Natuurbehoudscentrum voor bedreigde Malagassische cichliden, het moderniseren van het buitenverblijf van de zwarte neushoorns en een bijdrage aan overzeese natuurbehoudprojecten.

Afbeelding: conceptontwerp Eilandhoppen uit 2019 (archieffoto)

Helaas was er ook minder goed nieuws: de Eilandhoppen-uitbreiding van het Oceanium, een plan dat vele gedaanteverwisselingen heeft ondergaan sinds het voor het eerst geopperd werd, is van tafel. Het is een kwestie van prioriteiten stellen: de kosten voor het realiseren van deze nieuwe hal langs de zuidgevel van het Oceanium zouden dusdanig hoog zijn dat het eigenlijk onverantwoord is om zulke investeringen te doen, wanneer het geld elders in de dierentuin harder nodig is. Zo gaan de Vrienden van Blijdorp dit jaar een extra olifanten-deur toevoegen aan Taman Indah en zal de leegstaande Wolvenvallei getransformeerd worden tot ‘bijenvallei’. De exacte invulling van deze projecten, die samen 250.000 euro gaan kosten, laat nog even op zich wachten, maar vanzelfsprekend is het educatieve belang van dit laatste groot. Oh ja, dit jaar staat ook de overnetting van het Flamingo-Strand gepland – voor ’t echie, deze keer. Eerder dit jaar keurde de Welstandscommissie het ontwerp voor de volière naast de stadsentree goed en de Vrienden van Blijdorp ‘broeden’ al enkele jaren op een potje voor deze verbouwing. Blijdorp hoopt dat er eindelijk weer eens voortplantingsucces behaalt zal worden met de flamingo’s wanneer de lokale meeuwenpopulatie op afstand gehouden wordt.

Kleine beetjes maken veel: dat hebben de Vrienden van Blijdorp keer op keer bewezen. Wil jij onderdeel zijn van de club die Blijdorp uit de brand probeert te helpen? Met een contributie van nog geen 50 euro help je niet alleen daarmee, maar ontvang je per jaar ook vier magazines met exclusieve behind-the-scenes verhalen en kan je ieder jaar gratis vele interessante (en dit jaar digitale) lezingen bijwonen waarbij je je vragen kan stellen aan Blijdorp-medewerkers en natuurexperts. Klik HIER om naar de website van de Vrienden te gaan voor meer info en onthoud: vrienden maken het verschil.

Foto: Leo Brentjes (BB-Facebook)

Renovatie Oceanium: Eilandhoppen gered!

Foto: @annemiekvandillen (BB-Insta)

”It giet oan”, zo verklaren de presentatoren van Zoo Inside feestelijk. Aan hen was de primeur om te melden dat de kogel door de kerk is: het Eilandhoppen-project sterft geen roemloze dood. Eens bedoeld als geschenk aan Blijdorp wegens het 55-jarige bestaan van de Vereniging in 2018, zal Eilandhoppen een record vestigen. Nog nooit eerder stelden de Vrienden zo’n bedrag ter beschikking: zo’n twee miljoen euro. Hoewel dat prijskaartje zeker het resultaat is van stijgende bouwkosten, krijgen we ook flink wat terug voor deze investering: drie biotopen voor de prijs van één.

De Diergaarde en de Vrienden hebben zich de afgelopen tijd gebogen over deze lastige situatie: enerzijds is er al een stukje Eilandhoppen gerealiseerd in de vorm van het makiverblijf, dat bedoeld was als introductie voor de kas. Toch bleven fondsen een probleem, al helemaal naarmate duidelijker werd hoe duur precies de aanbouw wel niet zou uitvallen. Nu wordt gemeld dat er een ontwerp ligt dat het project financieel haalbaar maakt, terwijl er minimaal wordt ingeleverd op de oorspronkelijke doelstellingen: het beste van beide werelden.

Hoewel het niet exact duidelijk is op welke onderdelen van het ontwerp bezuinigd wordt, blijft de opzet grotendeels ongewijzigd. Waar het ringstaartverblijf een weergave is van het uitgestrekte droge ecosysteem op Madagaskar, komen bezoekers na hun rondje door de buitenlucht terecht in een vochtige, tropische hal. Hier worden de regenwouden van de oostkust nagebootst. Hier krioelt het van de levensvormen en dat blijkt ook uit de oorspronkelijke plannen: kameleons, Madagaskarwevers, boegsprietschildpadden, smalstreepmangoesten en muismaki’s zijn stuk voor stuk genoemd. Ook de ploegschaarschildpadden, spinschildpadden en Madagaskarleguanen, tegenwoordig in het Natuurbehoudscentrum ondergebracht, behoren tot de opties. De fauna wordt ondergebracht in aparte verblijfjes die binnen in de kas gecreëerd worden. Ook de botanisten kunnen er hun hart ophalen. Madagaskar staat immers bekend om unieke flora zoals de waterbanaan en de reizigerspalm. Het groen wordt zeker niet uit het oog verloren bij het invullen van de kas.

Madagaskar beslaat grofweg een derde deel van de beoogde uitbouw, aan het oostelijke uiteinde. Wat resteert, vormt één ruimte zonder tussenmuur, maar beslaat desalniettemin twee totaal verschillende werelden: Komodo, gelegen in de Kleine Soenda-eilanden, en de Galapagos, een archipel in de Stille Oceaan. Allereerst bezoeken we Komodo: een stukje UNESCO Werelderfgoed. In tegenstelling tot grotere Indonesische eilanden zoals Borneo en Sumatra, bestaat Komodo vooral uit tropische savannes – vanzelfsprekend zal het verblijf niet al teveel weelderige planten tellen. In het recente verleden hebben de Komodovaranen in Blijdorp twee onderkomens gehad: één in de Rivièrahal en één in het Aziëhuis. Uit beide verblijven heeft de dierentuin lering getrokken en het verblijf wordt dan ook uiterst diervriendelijk. Met een gronddiepte van tussen de 50 en 75 centimeter diep kan er naar hartenlust worden gegraven en er kan gezwommen worden in een waterpartij. Doorgaans zullen de dieren individueel verblijven in hun eigen ruime verblijven en alleen wanneer het vrouwtje vruchtbaar is, worden de perken gekoppeld. Als bezoeker kijk je van bovenaf het verblijf in: niet geheel ongelijk aan de Krokodillenrivier, alleen bedraagt het hoogteverschil hier slechts één à twee meter.

Visueel wordt deze helft gescheiden van het volgende segment door beplanting en een hutje, bestemd voor uitleg over wat er komen gaat: de Galapagos! Haar extreme isolatie maakte deze eilandenreeks (eveneens Werelderfgoed) tot een informatieschat voor de alom bekende bioloog Charles Darwin, met als bekendste voorbeeld natuurlijk de Galapagosreuzenschildpadden. Het bezoekerspad slingert vanaf het hutje dwars door het lager gelegen schildpaddenverblijf heen, al kunnen de schildpadden onder een brug door om beide helften bereiken. Het verblijf wordt gethematiseerd door de twee ouders van de Galapagos: water en vuur. Door het verblijf worden afgekoelde lavaformaties verspreid, er komt een stuk van het verblijf met zout water en zelfs het pad kleurt zwart. Niet alleen zijn al deze ontwerpkeuzes leuk voor het publiek, maar ze zijn ook nuttig. Galapagosreuzenschildpadden zijn niet per se solitair, maar ze hebben van tijd tot tijd ook best behoefte aan wat rust. Een visuele barrière in de vorm van het verhoogde pad zou daarbij van pas komen. Ook zouden de zogenaamde lava flows enig reliëf geven, wat een goede spieroefening is voor deze zwaargewichten die bij een egale grond soms pootproblemen ontwikkelen. Oudere concepten uit 2018 tonen ook een mogelijk buitenverblijf, al wordt dit in recentere ontwerpen niet getoond.

Eerdere ontwerpen laten ook wat andere interessante ontwerpkeuzes zien. Zo loopt de verzorgersruimte onder het bezoekerspad en is er onder de Galapagos-hut ruimte om de dieren te separeren. Ook werd er nagedacht over een doorsteek, bedoeld voor drukke dagen, waardoor bezoekers desgewenst direct van het begin van het Komodosegment naar de ingang van het Natuurbehoudscentrum kunnen lopen. Opmerkelijk is dat op de plattegronden een verblijfje voor de Filipijnse zeilhagedis is ingetekend bij deze bypass, want deze oude bekende uit het Aziëhuis krijgt al een onderkomen in het Natuurbehoudscentrum.

Vooralsnog doen zowel de Diergaarde als de Vrienden-top nog geen uitspraak over de nieuwe ontwerpen. Bronnen melden dat de beoogde startdatum voor het project ergens in de tweede helft van 2020 ligt. Mocht er nieuwe informatie opduiken, zal Blijdorper Bende daar uiteraard over berichten.

Nieuwjaarslezing 2018

Foto: Marcel Kreuger (Vrienden van Blijdorp)

In de vroege ochtenduurtjes van 14 januari dromden de Vrienden van Blijdorp samen bij het Oceanium waar, met uitzicht op het Haaienbassin, directeur Erik Zevenbergen het nieuwe jaar van de Diergaarde inluidde. In een speech die volgens menig aanwezige zeker een applausje waard was, sloot hij 2017 af en onthulde hij de toekomstplannen van de dierentuin voor 2018 en de jaren die komen gaan. Op verzoek van de directeur delen we geen foto’s van de presentatie, afgezien van een paar kiekjes van Vrienden-voorzitter Marcel Kreuger.

2017 was zo slecht nog niet. Met 1,4 miljoen bezoekers trok het park iets minder bekijks dan in 2016, toen dat aantal rond de anderhalf miljoen lag. Er waren afgelopen jaar dan ook geen grote verblijven geopend. Qua dierennieuws was het echter een topjaar: twee jonge neushoorns, twee jonge okapi’s en een heleboel ander jong grut passeerden de revue. Tot de nieuwe diersoorten behoorden o.a. de slanke lori’s, belangers toepaja’s, de teugelijsvogel, buissnavelvissen en twee soorten pijlgifkikkers. Blijdorper Bende heeft publieksprijzen uitgedeeld aan de meest populaire gebeurtenissen: klik HIER om de uitslag te bekijken!

Hoewel het NRC haar uitspraken over de vermeende totale bouwstop van eind vorig jaar nog niet heeft teruggenomen, laat Erik Zevenbergen weten dat de dierentuin in het 55-jarige jubileumjaar van de Vrienden van Blijdorp niet stil zal zitten. De focus ligt op de stapsgewijze verbouwing van het Oceanium. Als tweede fase van dit project (met de transformatie van de Florida-Tunnel en Murenenhoek naar het Great Barrier Reef in 2016 als eerste fase) zal dit jaar het Natuurbehoudscentrum gerealiseerd worden. De plannen voor de verbouwing van de Zee van Cortez tot Natuurbehoudscentrum zijn grotendeels ongewijzigd gebleven. In dit gedeelte van het Oceanium worden in meerdere verblijven een selectie van de meest bedreigde diersoorten die de dierentuin rijk is ondergebracht.. Denk aan de Egyptische landschildpad, de doornstaartagame, de Annam-waterschildpad, de McCords slangenhalsschildpad (vuur)salamanders, het gilamonster, de krokodilstaarthagedis en de Antilliaanse leguaan, maar ook minder bedreigde soorten zoals als de renkoekoek. Langs een van de muren komt een nieuwe broedruimte. De nadruk zal hier liggen op het educatieve aspect, onder meer door de aanwezigheid van een ‘doe-tafel’ voor kinderen. Dit project wordt mogelijk gemaakt door een donatie van de Vrienden van Blijdorp die een groots bedrag van €100.000,- bedraagt.

‘Eiland Hoppen’, het onderdeel Oceanium 2.0 dat in de loop van 2018 en 2019 uit de grond zal worden gestampt, moet een beleving worden waar duidelijk moet worden hoe divers de verschillende eilanden van de uithoeken van de planeet zijn. Blijdorp hoopt nu een stukje van deze schoonheid naar Rotterdam te halen. Wie kent de prachtige natuurdocumentaires over bijvoorbeeld de Galapagoseilanden niet? Dit idee, dat al langer op tafel ligt, is verder uitgewerkt sinds vorige plannen bekend werden gemaakt. Dit project wordt echter meer nieuwbouw dan verbouw.

Het gebied Eiland Hoppen wordt grotendeels een aanbouw tegen de bestaande buitenmuren van het Oceanium. De bestaande kas voor de reuzenschildpadden wordt helemaal doorgetrokken tot aan het terrein waar momenteel geen dierenverblijven staan. In deze kas wordt de continentale indeling losgelaten, zoals ook al het geval is met het beoogde bestand van het te bouwen Natuurbehoudscentrum en de plaatsing van het Great Barrier Reef. Het nieuwe gebied wordt betreden na de Falklands, waar de pinguïns huizen.

Foto: Tom van Deuren

Het eerste deel heeft als thema ‘Madagaskar’. Deze keuze lijkt te suggereren dat het plan om een Madagaskarbiotoop te creëren in de Grote Vijver definitief van de baan is. Een prominent onderdeel van dit stukje Madagaskar wordt een doorloopvolière voor ringstaartmaki’s in de buitenlucht, die uitsluitend te betreden zal zijn via het Oceanium. Uit de concepten die vertoond zijn tijdens de presentatie, kunnen we een idee krijgen hoe het geheel eruit zal zien ook, al kan er nog veel veranderen. Nogmaals, wij hebben geen toestemming om die beelden te delen en zullen het dus met een woordelijke omschrijving moeten doen.

In plaats van de bestaande afslag naar rechts na de ijsschotsen, gaat het nieuwe pad naar links na de schuifdeuren. Aan de wand wordt informatie gegeven over het unieke natuur op Madagaskar. In diezelfde gang zijn de binnenverblijven van de ringstaartmaki’s te zien. De groep ringstaartmaki’s die momenteel gehuisvest wordt op het eiland bij de Tijgerkreek, zal hier naartoe verhuizen. Er wordt nog gekeken of er bijvoorbeeld ook vari’s gehouden zullen worden. Die gang leidt vervolgens direct naar het doorloopverblijf van de lemuren.

Deze volièreconstructie, die bij de presentatie ook wel het ‘Eric Hille’-verblijf werd genoemd, komt op de locatie van het huidige manenwolvenverblijf. Momenteel woont er één jong vrouwtje van deze soort in Rotterdam en het lijkt er niet op dat er in de nabije toekomst een soortgenoot voor haar kan worden gevonden, noch kan ze ergens anders in Blijdorp gehouden worden, dus waarschijnlijk zal zij naar een andere dierentuin verhuizen. Dit verblijf zal niet goed zichtbaar zijn vanaf het hoofdpad dat langs deze volière loopt en dus niet ‘overvloeien’ in het aangrenzende themagebied Zuid-Amerika.

Het pad in het doorloopverblijf maakt een rondje door de volière en gaat vervolgens weer naar binnen. Dan kom je terecht in een ruimte die is afgeschermd van de andere twee derde van de nieuwe kas. De precieze invulling van deze ruimte is nog niet bekend, maar op de ontwerpen is rekening gehouden met enkele verblijven voor kleine diersoorten die er geplaatst kunnen worden en het feit dat dit gedeelte van de kas wordt afgescheiden van de rest, zou kunnen betekenen dat er ook wordt nagedacht over het houden van vogels.

Foto: Karin Seltenrijch (BB-Facebook)

Via het ‘Komodo Ranger Station’, een educatief punt dat ook als sluis tussen de twee delen van de kas zal fungeren, kom je in de ruimte die zal worden toegewijd aan het Indonesische eiland Komodo en aan de Galapagoseilanden. Zoals voor de hand ligt, zullen de Komodovaranen en Galapagos reuzenschildpadden hier centraal staan. Opmerkelijk is dat er alweer geïnvesteerd wordt in een onderkomen voor de Komodovaranen – in 2012 hebben de Vrienden van Blijdorp immers nog een nieuw verblijf gefinancierd in het Aziëhuis. Dit verblijf bleek eigenlijk slechter dan hun oude onderkomen in de Rivièrahal.

In het oude verblijf konden ze graven, het was aangekleed met echte planten en er was meer loopruimte voor het paartje. In het Aziëhuis joegen de twee elkaar op en wanneer het rolluik naar beneden was om de varanen te scheiden, waren de twee ruimtes alsnog kleiner dan wenselijk. De grote nadelen van de Rivièrahal zijn echter dat de stookkosten de pan uit reizen, er geen gedeelte is om te zwemmen en het, daar het niet op biotoop is ingedeeld, veel te wensen overlaat op educatief gebied. Hopelijk zal het onderkomen in het Oceanium het beste van twee werelden combineren. Zo wordt in het ontwerp aangegeven dat de twee varanen standaard gescheiden worden gehouden en kunnen ze er zwemmen. Wat er gebeurt met de oude verblijven van de Komodovaranen, staat nog niet vast.

Visueel worden de twee helften gescheiden van elkaar met beplanting. Er wordt nagedacht om het verder van elkaar te splitsen door nog een hut met educatie over de Galapagos te maken langs het pad. Deze route gaat overwegend langs de buitenbocht van de kas, al komt er misschien een korte route die in het hoogseizoen open gaat. Het verblijf voor de schildpadden, in tweeën gesplitst door het bezoekerspad, maar dat via een verbinding onder het pad langs alsnog in één geheel vormt, wordt verder aangekleed met water en gestolde ‘lavastromen’.

Foto: Jop Kempkes (BB-Facebook/Beheer), situatie per 8 januari 2018.

Dan over die andere monsterklus, aan de andere kant van de Diergaarde: de restauratie van het Roofdieren-Gebouw. Al meerdere jaren wordt daar nu gewerkt aan een verblijf voor gelada’s, maar door vele problemen die veroorzaakt werden door de status als rijksmonument van dat gebouw en de grootschalige budgetoverschrijdingen kwam de bouw meerdere malen helemaal stil te liggen. Het einde is gelukkig in zicht, zo laat Erik Zevenbergen weten: de binnenverblijven zijn gebruiksklaar! Dat mag ook wel, want binnenkort komt een tweede groep gelada’s aan in Rotterdam en die zullen voorlopig daar worden ondergebracht. Medio 2016 kwam er al een harem aan, die sindsdien wordt gehouden in een achter de schermen verblijf bij het Henri Martinhuis.

Het oorspronkelijke idee was om in het verblijf van de samengevoegde roofdierterrassen een hooglandbiotoop te laten zien en in het verblijf aan de andere kant meer een rotsachtig verblijf te maken. Er waren wel enkele rotsen gepland aan de kant van de roofdierterrassen, maar op verzoek van de stamboekhouder van de gelada’s zullen hier nu twee extra rotsen bij komen, om aan de (klim)behoeften van de dieren te voorzien. De Vrienden van Blijdorp zullen dit met een gift van €50.000,- mogelijk maken. Verder moet de netconstructie nog gemaakt worden en moet het nodige aankleden gedaan worden. Het nieuwe geladaverblijf moet in de eerste helft van dit jaar geopend worden.

Twee andere aangekondigde verbouwingen (het zou Rotterdam immers niet zijn) zullen bij de Savanne plaatsvinden. Het kijkpunt over zowel het zebra- als giraffeverblijf bij de Lelievijver-fontein wordt onder handen genomen. De Koedoekraam wordt vervangen door een verbeterd horecapunt om de knooppunten zoals de Lepelaar en de Oewanja Lodge te ontzien op drukke dagen. De route van het treintje wordt ook enigszins verlegd om voor minder overlast te zorgen.

Al met al, 2018 belooft als vanouds een prachtig jaar te worden voor Blijdorp.

ALV 2017: Vrienden trekken portemonnee

Op 22 april organiseerden de Vrienden van Blijdorp hun jaarlijkse Algemene Ledenvergadering. Samen met Diergaarde Blijdorp zelf zijn een aantal doelen gesteld voor de komende jaren, maar ze daadwerkelijk realiseren is een ander verhaal. Verder zijn een aantal knopen doorgehakt in samenspraak met de leden van de vereniging zelf.

De Vrienden van Blijdorp zullen de komende jaren grof geld doneren aan de Diergaarde. Naast het al eerder bekend gemaakte bedrag van €100.000,- voor het Natuurbehoudscentrum in het Oceanium en het reeds beschikbaar gestelde potje van €100.000,- voor de werken aan het Flamingo-Strand, zullen ze ten behoeve van ‘Eiland Hoppen’, de beoogde wijziging van de Galapagos in het Oceanium, maar liefst 1 miljoen euro ter beschikking stellen volgend jaar. Een geheel nieuw project dat voor het eerst werd genoemd, is het realiseren van verblijven voor reuzentoekans en hyacinthara’s bij Amazonica. Wat men precies in gedachte heeft voor de nieuwe verblijven blijft onbesproken, hetzelfde geldt voor de toekomstplannen met de oude verblijven van deze vogels. De Vrienden hopen ook hiervoor een ton beschikbaar te kunnen stellen.

Ook een verbouwing van Taman Indah werd opnieuw besproken. Dit jaar wordt de betonnen vloer in het binnenverblijf van de Aziatische olifanten vervangen door een zandvloer, een hele vooruitgang op het front van dierenwelzijn. Wel wordt het toch al stoffige Taman Indah nog minder tropisch met deze stuivende bodembedekking. Mede daarom, maar zeker niet alleen daarom, durft interim directeur Jaap de Jong voorzichtig te zeggen dat er al wordt nagedacht over een totale verbouwing van de tropische tuin. Deze dure en moeilijke ingreep zal op zijn vroegst in 2020 plaatsvinden. Hoewel Taman Indah ten tijde van de opening revolutionair was, is het concept inmiddels achterhaald en schieten veel verblijven tekort. Naast de technische en logistieke problemen die bij het (wellicht tijdelijk) verhuizen van een hele kudde olifanten, succesvol koppel Maleise tapirs en oudere Indische neushoorn komen kijken, zal de Welstandscommisie zich wederom bemoeien met de zaak.

Voorlopig zullen er geen orang oetans naar Rotterdam komen, zo verklaart Arie Bos. De vereniging gaat dan ook kijken naar een andere besteding van het legaat dat een Vriend vorig jaar heeft nagelaten ten behoeve van de terugkeer van de mensapen, dit zal vervolgens moeten worden voorgelegd aan de mensen die verantwoordelijk zijn voor de erfenis.

Helaas gaat het minder goed met de Vrienden van Blijdorp zelf. Met 235 minder leden dan in het voorgaande jaar ondervonden ze in 2016 de grootste daling in ledental ooit en het einde daarvan is helaas niet in zicht. De teller staat nu op iets minder dan 5000 leden. Het bestuur en dan met name Public Relations zal gaan kijken naar oplossingen voor dit ingrijpende probleem. Gelukkig zijn er nu nog geen onverwachtse tegenvallers financieel gezien en lieten de aanwezigen weten mee te zullen denken over de kwestie. De contributie voor 2018 blijft staan op 46 euro, waar de aanwezigen mee instemden. De Vrienden van Blijdorp leveren onmisbare steun aan Diergaarde Blijdorp.

Het complete verslag, inclusief de benoeming van een aantal ereleden, is te vinden op de website van de Vrienden van Blijdorp.