Flitsend succes

De Vrienden van Blijdorp kunnen voldaan de feestdagen vieren. Hun ‘flitsactie‘ is inmiddels tot een succesvol einde gebracht. Nadat de vereniging eerder al de olifanten verwende met een extra hijspaal, het manoelverblijf grandioos moderniseerde en de pinguïns voorzag van extra nestruimte, zijn nu ook de laatste twee klusjes van de to-do-list afgestreept. Te beginnen met de gorilla’s: Bokito en zijn familie hebben nu beschikking over nieuw verrijkingsmateriaal. Alweer heel wat jaren terug werd hun buitenverblijf uitgerust met een soort ingegraven dozen met eten erin. De deksels daarvan zaten vast met elektromagneten, maar iedere ochtend konden de verzorgers instellen dat ze op bepaalde momenten even open gingen. Zo werd de groep aangemoedigd om actief door het verblijf te bewegen en werd verveling tegengegaan. Ze waren echter iets té populair: het duurde niet lang voordat de zwaargewichten vakkundig iedere pot ontzet hadden. Nu is er nieuwe apparatuur ingegraven, die (hopelijk) wel Bokito-bestendig is. Tot slot hebben de Vrienden in de loop van november de Gierenrots in de lak gezet. De volière heeft nu een extra nestkast en ook wat andere klusjes zijn direct uitgevoerd. Ook is het net vervangen, zodat kraaien en andere ongewenste gasten in het vervolg niet meer door de mazen kunnen glippen. Aansluitend op dit alles is er een donatie van €5.000 gedaan ten behoeve van natuurbehoud. Met dit geld kan dr. Ralph Buij van het Nederlandse Alterra zijn onderzoek naar aasvogels in Oost-Afrika voortzetten. Gieren zijn immers ernstig bedreigde dieren: sommige populaties zijn in de afgelopen twaalf jaar 97% geslonken, een onvoorstelbare afname.

Goede daad

Mooi nieuws uit de Rotterdamse dierentuin. Vanuit de Maasstad worden nu niet vier, maar vijf fokprogramma’s gecoördineerd: het EEP van de Rüppells gier, dat al een jaar lang op zoek is naar een nieuwe stamboekhouder, is nu in handen van Blijdorp. De EEP-coördinator heeft een belangrijke taak: hij of zij bepaalt welke verhuizingen er nodig zijn, stelt stamboeken samen en is zo verantwoordelijk voor de gezondheid van het gehele Europese fokprogramma. Blijdorp coördineert ook de fokprogramma’s van de Aziatische olifant, de rode panda, de Egyptische landschildpad en het kuifhert. Ook op een heel andere manier zet Blijdorp zich sinds kort in voor dieren wereldwijd: in samenwerking met het Erasmus Medisch Centrum heeft de dierentuin een test ontwikkeld voor het detecteren van olifantenherpes. Het is een ziekte die jaarlijks het leven eist van vele olifanten: ook Douanita’s dochter Tonya, in Blijdorp geboren en getogen, liet hierdoor in 2013 het leven. Er is helaas erg weinig bekend over het verantwoordelijke EEHV-virus en alleen in Londen kunnen bloedmonsters erop getest worden. Niet alleen is de reistijd onwenselijk lang, maar het aanstaande uittreden van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie brengt toekomstig transport in gevaar. Diergaarde Blijdorp heeft gelukkig al langere tijd geen olifanten verloren aan de ziekte, maar mocht deze ooit toeslaan: de Diergaarde heeft grootschalig medicatie ingeslagen.

Mutaties

Wederom een tegenslag in het Aziatische segment van de Diergaarde. In oktober kwam rode panda Yukiko onverwachts te overlijden. Daardoor kwam de zorg voor haar twee kleintjes in handen van de verzorgers te liggen, maar inmiddels is duidelijk geworden dat het jonge mannetje het niet gered heeft. Hij weigerde essentiële voedingssupplementen te eten. Zijn zusje verkeert dusver wel in goede gezondheid. Een schrale troost is dat er aan de andere kant van de dierentuin, in de Krokodillenrivier, wederom jonge slurfhondjes te zien zijn. Het is de tweede tweeling in Blijdorp in een jaar tijd: opmerkelijk, gezien deze soort doorgaans slechts één baby krijgt per worp. Rotterdam is de voornaamste ‘leverancier’ van deze springspitsmuizen-soort in Europa, al is dat niet zonder kanttekening. De stamboom van alle slurfhondjes in Europa valt namelijk terug te leiden tot één koppeltje, wat betekent dat de gezondheid van de populatie op lange termijn kwetsbaar is. Alweer enige tijd terug stond er een broodnodige dierenruil met enkele Amerikaanse dierentuinen op de agenda, maar van dat project is sindsdien weinig vernomen.

Verwelkoming

Blijdorp is weer wat stipjes rijker. Er is een Amoerpanter gearriveerd: Kitan is zijn naam, geboren in 2009 te Tsjechië en voorheen een inwoner van Nordens Ark (2010-2014) en Park Bellewaerde (2014-2019). Hij is een bewezen fokman: in 2012 zorgde hij voor het allereerste Amoerpanter-welpje van Zweden en in 2016 verwekte hij een drieling in België. Het Amoerpanter-fokprogramma is een lastig dossier: alle dieren stammen af van een slechts een handjevol stamouders, waaronder één opmerkelijk ‘productief’ individu dat achteraf gezien geen Amoerpanter was, maar een exemplaar van een nauw verwante luipaardensoort. Als kers op de taart zijn er ook nog eens een heleboel genen waarmee rekening mee moet worden gehouden: Vatne, het vrouwtje van Blijdorp, heeft het recessieve allel voor een zwarte vachtkleur en Kitan is zelf een drager van een gen dat voor blindheid zorgt. Zelf merken de dieren daar niets van, maar zulke (onwenselijke) eigenschappen kunnen bij het nageslacht tot uiting komen bij een verkeerde partner-match. Diergaarde Blijdorp zelf zegt gelukkig dat de fokcoördinator ditmaal voor een ‘ideale genetische combinatie’ heeft gezorgd. Binnenkort krijgen de dieren al de kans om zich te bewijzen: hun introductie staat nog voor het einde van de winter gepland. Hopelijk botert het tussen de twee, want Vatne heeft in veertien jaar tijd slechts eenmalig een welpje groot weten te brengen.

Applausje

Met het einde van het jaar in zicht is het ook voor de Diergaarde tijd om terug te blikken. In hun officieuze jaarbeschouwing staat weinig dat we niet al wisten, maar het is een genot om te kunnen melden dat Blijdorp dit jaar boven verwachting veel bezoekers heeft ontvangen. Sterker nog, al in november werden de beoogde aantallen behaald en de voorspelling is dat, met inmiddels ook de kerstdagen achter de rug, er dit jaar in totaal anderhalf miljoen bezoekers zijn geweest – helemaal niet slecht voor een jaar zonder grootse openingen! Het officiële jaarverslag wordt medio volgend jaar gepubliceerd. Overigens zal morgen de uitslag van de jaarlijkse Blijdorper Bende Awards bekend gemaakt worden – mis ’t niet!

Wel en wee in het NBC

Wederom is er een veelvoud aan nieuws te melden uit het Natuurbehoudscentrum. Twee jonge gilamonsters hebben er hun intrede gedaan. Een paar maanden geleden werd duidelijk dat deze soort voor het eerst sinds jaren in Blijdorp eieren had voortgebracht: kennelijk valt hun nieuwe terrarium in het Natuurbehoudscentrum in de smaak. Verder meldt De Giraffe, het kwartaalblad voor abonnementhouders, dat er dit jaar voortplantingssucces is geweest met de McCordsdoosschildpadden. Dat is bijzonder: sinds 2014 is dat slechts zeven keer gelukt. Deze moerasbewoners uit Zuidoost-Azië behoren tot de meest bedreigde schildpaddensoorten op Aarde: sinds 2010 zijn ze niet meer in het wild gezien, vermoedelijk bestaat de soort alleen nog voort in gevangenschap. Ook deze kleintjes krijgen een plekje in het Natuurbehoudscentrum. Tot slot is bekend geworden dat er wederom gefokt is met de tandkarpers. Nadat dit eerder al lukte bij de La Palma tandkarper (te vinden in het Natuurbehoudscentrum) en de Madagaskartandkarper (achter de schermen), gaat dit nu ook op voor de Tequila-tandkarpers (achter de schermen). De jongen zijn meer dan welkom, want deze soort balanceert in hun leefgebied in Mexico op het randje van de afgrond.

Ontsnapt!

Fanatieke vogelspotters beamen dat de Nederlandse natuur veelzijdiger is dan de meesten zouden denken, maar de afgelopen weken vliegt er wel een héél zeldzame vogel rond: een ontsnapte zwartkopibis uit Blijdorp. Na een melding door een fotograaf rukte een verzorger vorige week uit naar de Zuidplaspolder, het landbouwgebied bij de noordoostelijke hoek van Rijnmond – tevergeefs, want de ibis liet zich niet zomaar meelokken met wat eten. Wanneer we de meldingen op waarneming.nl bekijken, wordt de route van de zwerver zichtbaar. In twee weken tijd verplaatste het dier zich van het Vroesenpark nabij Blijdorp tot aan de buitenwijken van Gouda! Eergisteren werd er echter weer een ibis waargenomen net buiten de dierentuin. Tenzij er wederom een ibis vandoor is gegaan, lijkt het er dus op dat hij genoeg heeft van de koude Hollandse nachten en de eenzaamheid. Het is niet de eerste keer dat een ibis z’n kans schoon zag om te ontsnappen: toen werd hij na vier dagen gevangen in Hoogvliet. Diergaarde Blijdorp heeft dusver geen uitspraak gedaan over de kwestie.