Kort Nieuws #181

Bevolkingsregister

Foto: Mike Rodenburg (BB-Facebook)

Eindelijk! Na eerdere pogingen die op de valreep sneuvelden, is in augustus voor het eerst een secretarisvogel uit het ei gekropen in Diergaarde Blijdorp. Ook voor de ouderdieren is het een primeur, maar het ouderschap lijkt hen goed te vergaan. Omstreeks november gaat het jong op eigen kracht de Gierenrots-volière verkennen, verwachten de verzorgers. De secretarisvogel is een bedreigde diersoort uit de savannes van Afrika. Hoewel de verentooi op hun kop hen een ietwat stoffige naam heeft opgeleverd, is de secretarisvogel een geduchte roofvogel. Het is een havikachtige die geëvolueerd is tot een hoofdzakelijk grondbewonend bestaan met een breed scala aan jachttechnieken. De secretarisvogel werd in 2018 verkozen tot ‘Leukste Nieuwe Diersoort’ bij de Blijdorper Bende Awards.

Als kool

Foto: Leo Brentjes (BB-Facebook). Jonge kroonduif (archieffoto).

Nog meer heugelijke kuikens! In de Okapi-Volière is Blijdorp in zijn nopjes met de geboorte van een aantal marmertalingen. Deze moerasvogel uit het Middellandse Zeegebied en het Midden-Oosten staat als kwetsbaar op de Rode Lijst. Bezoekers melden daarnaast dat er weer een ’treintje’ geelkeelfrankolijntjes rondhobbelt in dit verblijf. Een stukje verderop, in de Victoria Serre van de Rivièrahal, zijn een Sclaters kroonduif en een reuzentoekan uitgevlogen. En kleine vogels worden groot: acht Afrikaanse maraboes zijn verhuisd van de holding bij de oude vogelshow naar Zie-ZOO in Brabant.

Una paloma… azul?

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

Ook geboortenieuws bij de Zuid-Amerikanen. Bij de hyacinthara’s is dit jaar weer een ei succesvol uitgebroed. Met een beetje geluk kan je de kleine al zien zitten in de nestkast. Het kuiken uit 2021 staat op het punt om te verhuizen naar een andere dierentuin, meldt Blijdorp. Ook bij de pinchéaapjes in het Oceanium zijn twee pubers uitgevlogen: eentje naar Santillana del Mar, Spanje, en eentje naar Longleat, Groot-Brittannië. Gezinsuitbreiding is er voor de tweede keer dit jaar bij de vicuña’s. De gelukkige ouders zijn wederom Pedro en Kim. De kudde telt nu vijf van deze ‘wilde alpaca’s’. Bij hun verblijfsgenoten, de nandoes, zijn jongen helaas uitgebleven dit jaar.

Andere koers

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

Diergaarde Blijdorp heeft na meer dan 35 jaar afscheid genomen van de bonte muskaatduif. Deze kustvogel uit Zuidoost-Azië bewoonde tot voor kort de Grote Vliegkooi in het Aziatisch Moeras. De exacte aanleiding voor het verdwijnen van de soort uit het bestand is niet bekend bij Blijdorper Bende. De Grote Vliegkooi is al enige tijd niet toegankelijk voor bezoekers in verband met preventieve maatregelen tegen het coronavirus (2020-2022) en het griepvirus (begin 2020 en weer sinds 2021).

Vacatures!

Blijdorper Bende is op zoek naar twee nieuwe teamleden! Heb je een passie voor fotografie en lijkt het je gaaf om de regie over onze fotowedstrijden te nemen? Of wil je je creativiteit uitleven op onze Instagram? Check snel de uitgebreide omschrijving!

Vriendelijk

Foto: A. Kantorovich (zootierliste.de). Archieffoto.

Een nieuwe uitgave van Vriendennieuws is weer op de deurmat gevallen, wat betekent dat het vorige nummer nu openbaar gemaakt is op vriendenvanblijdorp.nl. De nieuwtjes die hieronder volgen zijn (grotendeels) afkomstig uit deze juni-editie. Wil jij het tijdschrift kunnen lezen zodra het uitkomt? Word dan lid van de vereniging en steun de Diergaarde! Nieuw in Diergaarde Blijdorp is de Filipijnse eend (Anas luzonica). Twee mannetjes en vier vrouwtjes uit Avifauna wonen nu in de Grote Vliegkooi. Het is een relatief grote en zware watervogel, met een sober maar sierlijk verenkleed. De Filipijnse eend staat als kwetsbaar op de Rode Lijst, omdat de afgelopen decennia steeds meer belangrijke kolonies weggevaagd zijn door de jacht en het droogleggen van moerasgebieden. Er is geen formeel fokprogramma, maar er leven circa zestig Filipijnse eenden verspreid over een twintigtal Europese dierentuinen.

Stormschade

Foto: Marja Troost van Dam (BB-Facebook)

Begin 2022 werd Nederland geteisterd door stormen Corrie, Dudley, Eunice en Franklin. Dat heeft één inwoner van Diergaarde Blijdorp met haar leven moeten bekopen, onthult het Vriendennieuws. Het prille echtpaar hamerkop, dat vorig jaar samengesteld werd, was bij aanvang van het stormseizoen bezig met het bouwen van een nest. De vrouwelijke hamerkop was vastberaden om haar nest te bewaken tijdens het noodweer, maar bij een extreme windstoot viel het complete vlechtwerk op de grond en raakte ze eronder bedolven. Een complexe pootbreuk was het resultaat, met geen perspectief op herstel. De dierenarts moest besluiten om haar uit haar lijden te verlossen.

When it rains, it pours

Foto: Rob van Eijk (BB-Facebook)

Het is bijna niet te geloven, maar het blijft maar tegenzitten bij de baardapen. Eind vorig jaar schreven wij al over het wegvallen van twee seniore groepsleden en de onfortuinlijke dood van de baby van Trine. Daar komen nu nog eens twee sterfgevallen bovenop: vrouwtje Elly is ingeslapen op 32-jarige leeftijd. Haar artrose begon extreme vormen aan te nomen en was waarschijnlijk erg pijnlijk. Ook het laatste mannetje is doodgegaan. Dat betekent dat Trine eenzaam overbleef. Aan dat isolement is gelukkig snel een einde gekomen, want recent is een potentiële partner aangekomen. Vooralsnog laat Trine hem overigens alle hoeken van het eiland zien, dus op korte termijn lijkt verdere groepsuitbreiding onwaarschijnlijk.

Wisseltruc

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Het nieuwe mannetje.

Het wil nog niet vlotten bij de Vietnamfazanten in de Maleise Bosrand. Het Vriendennieuws meldt dat de haan overleden is na een lang ziekbed. Gelukkig kon binnen enkele maanden een nieuw mannetje gevonden voor vrouwlief en het lijkt te boteren tussen de twee. Kuikens lijken in dit jaargetij onwaarschijnlijk, maar de verzorgers kijken al halsreikend uit naar het volgende broedseizoen. De Vietnamfazant is een kritiek bedreigde diersoort die mogelijk uitgestorven is in het wild. Gelukkig bestaat er een vrij robuuste bufferpopulatie in gevangenschap. In 2022 werd de eerste stap gezet richting herintroductie, met het opsturen van zes Vietnamfazanten uit Europa naar Singapore. Het is de bedoeling dat hun kuikens opgestuurd worden naar een fokcentrum in Vietnam, en dat hún kuikens uitgezet worden in het wild.

Hoe nu verder?

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Helaas is er nog maar één Mantsjoerijse kraanvogel aanwezig in Blijdorp. Een kwaadaardige tumor is het vrouwtje fataal geworden. Het is erg lastig om een nieuwe partner voor manlief te vinden. In Rotterdam leven de Mantsjoerijse kraanvogels in een openluchtverblijf, wat alleen werkt als de inwoners bij de geboorte geleewiekt worden. Die methode is nu verboden, wat betekent dat de ‘vleugellamme’ populatie in dierentuinland vergrijst en uitsterft. Het is een stap in de juiste richting wat betreft welzijn, maar betekent ook dat het huidige kraanvogelverblijf in het Aziatische Moeras z’n beste tijd wel gehad heeft…

Bliksemronde

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Dat was in de eerste helft van 2022 niet het enige afscheid. Het Vriendennieuws meldt de dood van een mannelijke bizon, twee vrouwelijke bantengs, een mannelijke papegaaiduiker, een mannelijke grondeekhoorn, een Rüppells gier, een kwak, een pelikaan en twee hutia’s. Een hele rits jongvolwassen vogels heeft Rotterdam verlaten: drie Balispreeuwen, een kuifseriema, een Palawan-pauwfazant, een Sumatraanse gaailijster, een kroonduif, een reuzentoekan en twee Himalayaglansfazanten. Ook verloopt de kweek met de zeldzame La Palma tandkarpers die achter de schermen zitten spoedig: een groepje is vertrokken naar Münster. De veterinaire school in Barneveld heeft een paartje zomertortels opgestuurd naar Blijdorp. Een groot transport uit Deltapark Neeltje Jans completeert het mutatieoverzicht: acht zeebaarzen, twee tarbotten, vier groene zeedonderpadden, drie ‘gewone’ zeedonderpadden en negen rode paardenanemonen hebben een plekje gekregen in het Oceanium.

Komt dat zien!

Voor het eerst zijn de jonge Komodovaranen te zien in Blijdorp! Het tweetal heeft een plekje gekregen in het Natuurbehoudscentrum in het Oceanium, tegenover het grote Madagaskar-aquarium. De tweeling was een toevalstreffer: toen de eieren gelegd werden, had de fokcoördinator nog geen toestemming gegeven voor het laten uitkomen ervan. Eigenlijk zouden de eieren daarom geruimd worden, maar ze werden nog enige tijd in de broedmachine gehouden om de embryonale ontwikkeling te bestuderen. Blijdorp neemt internationaal het voortouw bij het onderzoeken van de voortplanting van de bedreigde Komodovaraan. Toen kwam, op het nippertje, opeens toch een positief fokadvies binnen vanuit Chester… Slechts twee keer eerder werden er ‘draakjes’ geboren in de Benelux, beide keren in Rotterdam. Blijdorper Bendelid Jean-Luc Sleijpen schoot de onderstaande beelden.

Kort Nieuws #179

Blijdorp Bouwt: (alweer) het roer om

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

De Vrienden van Blijdorp gaan €175.000 inzamelen om de finishing touches aan het vernieuwde Himalayagebied te bekostigen. Deze biotoop krijgt momenteel een grote opknapbeurt, met de restauratie van de iconische Bergdierenrots en de opknapbeurt van het bestaande pandaperk. Om de totaalbeleving compleet te maken, wil Diergaarde Blijdorp het perk van de Indische neushoorns doortrekken naar deze hoek. Concreet wordt het oude hertenverblijf, dat al geruime tijd leegstaat, bij het huidige neushoornperk getrokken, met enkele kleine aanpassingen.

Foto: Frannie Tillemans (BB-Facebook). Voor de kraanvogels uit het Moeras lijkt helaas geen plek meer in Blijdorp.

Deze koerscorrectie volgt uit de nieuwste plannen voor de uitbreiding van het olifantenperk, zo valt te lezen in Vriendennieuws 2022-2, dat recentelijk op de deurmat gevallen is. Uit respect voor de Vrienden van Blijdorp zullen wij voorlopig nog geen afbeeldingen uit het nieuwe tijdschrift overnemen (klik HIER voor meer info als je overweegt om lid te worden van de vereniging!). Wel geven we alvast een samenvatting. Zou het neushoornperk eerst nog geabsorbeerd worden door het olifantenverblijf, daar wordt nu toch vanaf gezien. Het schijnt dat dit qua vergunningen erg lastig ligt. In de nieuwste plannen moeten uitsluitend de Mongoolse Steppe en het Aziatische Moeras wijken voor de dikhuiden. Voor de manoels en kuifmakaken zal elders in Blijdorp een plekje gezocht worden. Op termijn zullen de Indische neushoorns waarschijnlijk vervangen worden door de Maleise tapirs.

Lief en leed

Foto: Leo Brentjes (BB-Facebook)

We wachten dus nog even met het delen van de inhoud van Vriendennieuws 2022-2, maar de publicatie van deze nieuwe editie betekent dat uitgave 2022-1 nu wel openbaar gemaakt is. In dat Vriendennieuws valt te lezen dat Diergaarde Blijdorp afscheid heeft genomen van een mannelijke Chileense poedoe, Marcel. Dit mannetje zat al sinds eind 2020 achter de schermen, maar zijn verhuizing naar Apenheul kon in januari toch eindelijk doorgang vinden. In het Zuid-Amerikaanse themagebied zijn overigens gewoon nog een mannetje en een vrouwtje aanwezig. Helaas is hun kersverse jong laatst overleden, niet geheel ongelijk aan hoe dat vorig jaar ging. Waar het fout gaat, is niet duidelijk.

Foto: Coby van Hespen (BB-Facebook)

De klad is er ook in bij de Californische zeeleeuwen. Begin juni beviel June (hoe toepasselijk) van een gezond zoontje, maar soortgenoot Toya is helaas gestorven na haar bevalling. Ook haar jong heeft het helaas niet gered. Overleden is ook een hoogbejaarde reuzentoekan in de Victoria Serre. Vrolijker nieuws is er bij de bosrendieren, daar is in mei een mannetje ter wereld gekomen. Ook de kuifseriema’s zijn dit jaar weer van de partij. Voor het eerst heeft Diergaarde Blijdorp gefokt met de noordelijke pijlstaart, een van de eendensoorten bij het Flamingo-Strand.

Vrouwelijk schoon

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Gaan er dit jaar nog meer primeurtjes gevestigd worden? Recentelijk heeft Diergaarde Blijdorp een vrouwelijke blauwvleugelgans ontvangen. Bij het Roofdieren-Gebouw wonen al twee mannetjes, een van hen zal uiteindelijk gekoppeld worden aan vrouwlief. Of zij dan bij de gelada’s blijven wonen, is niet bekend. De blauwvleugelgans is een bedreigde diersoort uit Ethiopië, waar ze vroeger veel spiritueel ontzag genoten, maar de laatste jaren neemt de jacht toe. Ook moeten deze graseters steeds vaker met vee vechten om voedsel. Er leven ongeveer veertig blauwvleugelganzen in Europa. Overigens nóg een snel verhuisbericht vanuit het Roofdieren-Gebouw: de laatste geelkeelfrankolijn is vertrokken, hij woont nu in de Gierenrots-volière.

Zomer, zon, zoo!

Foto: naturalis.nl. Mátyás Bittenbinder zet zich in voor natuurbehoud en onderzoekt zelf gifslangen.

Diergaarde Blijdorp organiseert op 25 & 26 juni en op 2 & 3 juli het festival ‘Blijdorp Natuurlijk’, dat geheel in het teken staat van natuurbehoud. De bekende biologen Mátyás Bittenbinder en Sterrin Smalbrugge geven heuse colleges, er worden workshops georganiseerd waarbij je je eigen insectenhotel kan versieren en er zijn kraampjes van diverse organisaties. Alles over het programma lees je op blijdorp.nl.

Maki’s in Amerika?

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Er is een nieuw kijkpunt gerealiseerd voor het makiverblijf bij het Oceanium. Doordat deze halfapen gevoelig zijn voor corona, is dit nieuwe doorloopverblijf nagenoeg continu gesloten geweest sinds 2020. Het nieuwe zichtpunt is gelegen tegenover de vicuña’s en prairiehondjes. Diergaarde Blijdorp maakte eerder al bekend geen brood meer te zien in doorloopverblijven, nu er steeds vaker gevaarlijke ziektes rondgaan. De doorloopvolières in Rotterdam, zoals de Gierenrots en de Grote Vliegkooi, zijn ook al lange tijd gesloten door de hardnekkige griepepidemie die heerst onder het pluimvee van Nederland. Bestaande doorloopverblijven zullen geleidelijk aangepast en uitgefaseerd worden.

Vaarwel Vungu

Foto: Diergaarde Blijdorp (Facebook)

Zwarte neushoorn Vungu is eind mei vertrokken naar Leipzig. Slechts een twintigtal dierentuinen in Europa werkt momenteel met deze kritiek bedreigde dikhuiden, dus het is extra belangrijk dat de populatie nauwkeurig beheerd wordt. Vungu is genetisch gezien waardevol en heeft zich al twee keer bewezen met Naima, dus het wordt tijd voor een andere partner. Naima blijft achter in Blijdorp, met haar kinderen Mara en Nasor.

Vogelverhuizingen

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Blauwe ekster.

Een kleine gevederde exodus. Nadat wij eerder berichtten dat de vrouwelijke kuiforopendola overleden is, lijkt het erop dat haar weduwenaar achter de schermen geplaatst is. Vermoedelijk gaat hij op transport naar een andere dierentuin, om daar gekoppeld te worden. Er resteren slechts tien andere kuiforopendola’s in Europa. Het afscheid van een andere vogelsoort wordt genoemd in Vriendennieuws 2022-1. Eind vorig jaar is de laatste blauwe ekster uit Rotterdam vertrokken. Het dier, dat al enige tijd achter de schermen verbleef, woont nu in Vogelpark Avifauna.

-> Update 11-12-2022: in november is de oropendola verhuisd naar Antwerpen, waar ook het laatste (met zekerheid vastgestelde) vrouwtje van Europa leeft.

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook). Groenvleugelduif.

Op transport gegaan zijn ook een Balispreeuw, een Sclaters kroonduif, een Palawan-pauwfazant en zes groenvleugelduiven. De resterende duivinnen zijn tijdelijk achter de schermen geplaatst en leven nu dus apart van de heren, de groep in de Victoria Serre was de laatste jaren namelijk iets té succesvol. De sneeuwkaptapuit die vorig jaar uitvloog in de Okapi-Volière is eveneens achter de schermen geplaatst. Recenter is de overplaatsing van de Bartletts dolksteekduiven van het Natuurbehoudscentrum naar de Victoria Serre.

Jackpot!

De Gemeente Rotterdam geeft 18 miljoen euro aan Diergaarde Blijdorp voor de restauratie van de Rivièrahal, wat neerkomt op bijna de helft van het totale prijskaartje. De Rivièrahal is een rijksmonument dat uit 1940 stamt. Langzaam maar zeker neemt de bouwvalligheid problematische proporties aan. Tien jaar geleden werd de Dikhuidenvleugel al gerestaureerd, volgens directeur Erik Zevenbergen volgt de Victoria Serre over ongeveer twee jaar. De restauratie van de Tropenvleugel zou één of twee jaar gaan kosten. In het coalitieakkoord van Leefbaar Rotterdam, DENK, D66 en VVD valt verder te lezen dat het college van B&W ook gaat helpen bij het ”experimenteren met het openstellen van het voorplein en de Rivièrahal als stedelijk terras. Zo ontstaat een ontmoetingsplek met horeca, die ook toegankelijk is voor Rotterdammers buiten de sluitingstijden van de Diergaarde.”

Foto: Diergaarde Blijdorp (blijdorp.nl)

Blijdorp schrapt coronaregels, tijdslot is een blijvertje

Foto: Florien de Graaf (BB-Facebook)

Het einde van de pandemie? De besmettingen dalen, net als de sterfgevallen. De aanvankelijk zo gevreesde, erg besmettelijke omikronvariant blijkt juist onze redder in nood: andere virusvarianten heeft hij verdrongen, maar de kans op een ernstig ziektebeeld ligt vele malen lager. Vandaag kwamen de veiligheidsmaatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus te vervallen in Nederlandse dierentuinen.

Diergaarde Blijdorp trof voor het eerst maatregelen op 13 maart 2020, op 16 maart ging het park geheel op slot. In totaal zou het park vier lockdowns moeten doorstaan, 271 dagen lang mocht niemand het park bezoeken. Het virus zou uiteindelijk zelfs de leeuwen en gorilla’s besmetten.

De malaise vormde uiteindelijk de aanleiding tot een controversiële reorganisatie, die onder andere poogde om de bedrijfsvoering van Blijdorp flexibeler te maken: vaste aanstellingen in de horeca moesten het veld ruimen ten gunste van nulurencontracten. Blijdorp lijkt nu door te zetten op dat gebied en heeft besloten om van de tijdslotreservering een permanent onderdeel van je dagje dierentuin te maken. ”Zo kunnen we namelijk beter inschatten hoeveel bezoekers er komen en onze operatie erop afstemmen,” licht het park toe op de sociale media.

Overigens is het park niet compleet ‘clean’ verklaard, Europa kampt namelijk met de ernstige vogelgriepgolf ooit momenteel. Om te voorkomen dat het gevaarlijke influenzavirus H5N1 overspringt op mensen, zijn de Gierenrots, de Grote Vliegkooi, de Grote Vijver, de volière van de rode ibissen en het Flamingo-Strand momenteel afgeschermd.

Foto: Rob van Eijk (BB-Facebook)

COVID-19: QR-code nu toch écht ook bij dierentuinen

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook)

In november werd al volop gespeculeerd, maar toen bleef het uit: de toepassing van het coronabewijs bij de ingang van dierentuinen. In december gingen de dierenparken simpelweg dicht. Eén blik op de statistiek maakt echter duidelijk dat de situatie in Nederland sindsdien complexer geworden is. Gisteren werden meer dan 60.000 besmettingen gemeld door de GGD, een ongekende piek. Sterker nog, maar liefst 1 op de 30 Nederlanders kreeg de afgelopen twee weken een positieve testuitslag terug. Ondanks alles blijven de sterftecijfers steken op een tiental mensen per dag. Mits omikron niet naar een gevaarlijkere vorm muteert, zou de circulatie van dit virus wel eens acceptabel kunnen zijn. Daarom gaat het kabinet overstag: het nieuwste pakket veiligheidsmaatregelen werkt toe naar een nieuw normaal, waarbij voorlopig ook de QR-code voor de ZOO hoort.

De regelwijziging betekent dat bezoekers óf volledig gevaccineerd moeten zijn, óf minder dan 180 dagen geleden door de GGD positief getest en sindsdien hersteld moeten zijn, óf minder dan 24 uur voor bezoek negatief getest moeten zijn. De kans dat iemand onbedoeld het virus naar de dierentuin brengt, wordt daardoor gering – laat staan dat er superspreader events optreden.

Diergaarde Blijdorp mocht sinds mei 2021 weer gasten ontvangen, na een reeks eerdere sluitingen. Het park is nooit helemaal teruggegaan naar ‘het oude normaal’: het Longhouse in de Maleise Bosrand en het ‘glazen huis’ in het Natuurbehoudscentrum zijn bijvoorbeeld al lange tijd dicht. Ook moesten bezoekers een tijdslot reserveren, om opstoppingen bij de ingang te voorkomen. Voor alle binnenlocaties, inclusief de wc, gold dat je een gezichtsmasker moet dragen dat neus en mond bedekt. Dit gold ook voor andere plekken waar je geen 1,5 meter afstand tot medebezoekers kan houden. Op 18 december 2021 moest de dierentuin toch weer op slot, na toenemende zorgen over de nieuwe omikronvariant en de bijbehorende (gedeeltelijke) immuniteitsdoorbraak.

Blijdorp heropent morgen met de oude maatregelen, aangevuld door het coronatoegangsbewijs dus. Andere landen gingen Nederland voor: ook in België, Frankrijk en Denemarken moet je bij een dierentuinbezoek een coronabewijs paraat hebben. Voor praktische vragen over het coronabewijs, raadpleeg de website van de Rijksoverheid.

Foto: Patrick Kruizinga (BB-Facebook)

Nieuwjaarslezing 2022!

”We kijken met gematigd optimisme naar de toekomst”, aldus directeur Erik Zevenbergen. Vanwege de pandemie vond de traditionele nieuwjaarslezing van de Vrienden van Blijdorp online plaats. In een filmpje leidden de directeur en verzorger Stefan Timmermans de Vrienden rond door een verlaten, maar levendige dierentuin. De financiële situatie van het park is aan de beterende hand en de Diergaarde durft weer na te denken over de toekomst. 

Bijpraten

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook)

Eén van die Vriendenprojecten die bezocht werd, was de Bijenvallei. Deze werd vorig jaar al opgeleverd, al zal hij dit jaar nog voorzien worden van een extra insectenhotel voor metselbijen. De Bijenvallei is geliefd bij de botanisten, die verder terugblikken op een jaar waarin veel moeite werd gestoken in de professionalisering van het beheer van de plantencollectie. Een mooi voorbeeld hiervan zijn de Nationale Plantencollecties die Blijdorp beheert: die van de bromelia’s en primula’s. Voor die laatste groep wordt halsreikend uitgekeken naar potentiële natuurherstelprojecten. In 2022 zal hiervoor extra aandacht gevraagd worden door nieuwe bloembakken te plaatsen voor de schermen.

Een ander Vriendenproject uit ’21 was de nieuwe deur tussen de binnen- en buitenverblijven van de Aziatische olifanten. Deze is inmiddels in gebruik en is ook beter ‘weggewerkt’ dan eerst. Deze extra poort maakt het makkelijker voor de dieren om te kiezen waar ze zich willen begeven en is bijzonder fijn voor de hoogbejaarde olifant Irma, voor wie de oude, nauwe gang soms té spannend werd. Een ander klein project is de ‘bizonroute’, een nieuwe verbinding tussen het Noord-Amerikaanse panoramapunt en het Amazonicaplein. Deze wordt in 2022 gecompleteerd. Hierover berichtten wij eerder al. Vrienden-voorzitter Marcel Kreuger liet weten dat in februari nóg een project aangekondigd zal worden, waarover vooralsnog geen informatie beschikbaar is.

Vernieuwde Bergdierenrots

Afbeelding: Diergaarde Blijdorp. Klik HIER voor groot formaat.

De restauratie van de Bergdierenrots verloopt vlot. Op nieuw beeldmateriaal is te zien dat de werkzaamheden aan de rotstoren zelf zo goed als afgerond zijn, binnenkort mogen de botanisten zich over het perk ontfermen. Op het filmpje was te zien dat de ‘put’, waarin de rots staat, een beetje opgehoogd is. Het hoogteverschil tussen de kijkplek en de bodem is dus minder groot nu, waardoor de Bergdierenrots zelf ook iets minder hoog lijkt dan voorheen.

Het is de bedoeling dat de rots omgeven gaat worden door weelderig groen, zoals de Himalayaceder. Ook ín de rots zijn plantenbakken verborgen. De rode panda’s, echte boombewoners, zullen daar ongetwijfeld gretig gebruik van maken. Dat brengt ons tot het meest controversiële onderdeel van dit project: de toekomstige inwoners. ‘Twee verblijven voor rode panda’s en drie voor kuifhertjes? Serieus?’ De Diergaarde verdedigt de keuze. De ”nieuwe realiteit”, zoals curator Harald Schmidt het verwoordde, is nu eenmaal dat verantwoord en duurzaam populatiemanagement soms prioriteit moet krijgen boven de wens om meer soorten te huisvesten. Blijdorp vindt het, als fokcoördinator van deze twee soorten, belangrijk om genoeg ruimte te geven aan hen.

Vleugellam: microdeeltjes en macroproblemen

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). Rode ibis.

Kort benoemd werden de coronabesmettingen bij de gorilla’s en leeuwen. Gelukkig zijn de dieren opgeknapt en zijn er geen nieuwe virushaarden opgedoken sindsdien. En dat is niet het enige virus dat Blijdorp momenteel kopzorgen oplevert: het park moet zich ook houden aan influenza-regels, nu het griepvirus H5N1 steeds meer pluimveebedrijven in de Benelux aandoet. Deze cocktail van luchtweginfecties heeft ervoor gezorgd dat sommige doorloopvolières bijna permanent gesloten zijn. De directeur liet weten dat dit stof tot nadenken is: in een geglobaliseerde wereld waarin epidemieën vaker uitbreken, is het nog wel verantwoordelijk en rendabel om doorloopvolières te bouwen? Dit wordt meegenomen bij de vormgeving van de nieuwe ibis- en aravolières in Zuid-Amerika. Details laten nog op zich wachten.

En dat is niet het enige probleemgeval in dit deel van de dierentuin: sinds 2019 hebben er geen Vrije Vlucht Voorstellingen meer kunnen plaatsvinden in Diergaarde Blijdorp. De directe aanleiding daarvoor is natuurlijk corona, maar er spelen ook andere factoren mee. De volières waar de vogels buiten de trainingen en demonstraties om verblijven, zijn grof gezegd ‘over de datum’ en vragen op korte termijn om een significante investering. Ook morrelt de maatschappij: ”wij vinden onze vogeldemonstratie niet zomaar een reeks circuskunstjes, maar toch zien we dat het schuurt”, aldus Schmidt. Verder verwierven de Vrije Vlucht Voorstellingen een roemruchte reputatie door de regelmatige ‘uitstapjes‘ van de luchtacrobaten. Niet altijd keerden die dieren ook terug, denk aan de vrouwelijke bergcaracara die in 2020 voor het laatst bij Leidschenveen gezien werd.

Foto: Harry Ros (BB-Facebook). Bergcaracara.

Al met al ziet Blijdorp het niet zitten om te investeren in grootschalig onderhoud. Daarom trekt Diergaarde Blijdorp de stekker uit de vogelshow. Dit gerucht deed al een tijdje de ronde als ‘slechtst bewaarde geheim’ van Blijdorp, maar nu is het dus officieel. Met de afbraak van de tribune en volières komt zo’n 4.000 vierkante meter vrij voor toekomstige ontwikkeling. Mogelijk dat dit gelijktijdig met de bouw van de nieuwe aravolière gedaan wordt, net als de broodnodige renovatie van het dak van Amazonica (zie ons eerdere bericht).

Een deel van de vogels is al vertrokken naar andere dierentuinen. Het meest noemenswaardige afscheid is dat van de dubbelgehoornde neushoornvogel. Dit individu was ooit door een particulier met de hand grootgebracht en herkent haar soortgenoten niet. Door mee te doen met de vogelvoorstellingen kreeg ze toch nog de kans om als ambassadeur voor de natuur op te treden. Ze is verhuisd naar Avifauna. Ook een tiental zwartkopibissen, een soldatenara en een Europese oehoe hebben Rotterdam al verlaten, terwijl de helmparelhoenders in 2020 overgeplaatst werden naar de ringstaartmaki’s en gieren.

Foto: Jop Kempkes (BB-Facebook/Beheer). Dubbelgehoornde neushoornvogel.

Tot de VVV-soorten die nergens anders in Blijdorp te zien waren, behoren onder meer de roodstaartbuizerd, groenvleugelara, blauwgele ara, zuidelijke hoornraaf en vorkstaartscharrelaar. Daarnaast spelen de gieren die er zitten een belangrijke rol bij het fokprogramma, zowel met hun eigen eieren als door verstoten kuikens uit de Gierenrots-volière te adopteren. Ook werd de holding wel gebruikt als ‘doorvoerlocatie’ voor vogels die te oud waren om bij hun ouders te blijven, maar waarvoor nog geen nieuwe thuishaven gevonden was. Hoe dit na de sloop verder moet, is nog onduidelijk.

Olifanten in Mongolië

Wie vogelgriep zegt, zegt Grote Vliegkooi. In tegenstelling tot andere doorloopvolières is ‘Burung Asia’ uitsluitend vanbinnen te zien, wat betekent dat de wolnekooievaars, nimmerzatten, muskaatduiven en zilverreigers in feite semi-permanent achter de schermen zitten. Blijdorp denkt dan ook na over de toekomst van dit deel van het Aziatische Moeras, vooral nu de omliggende perken in de nabije toekomst op de schop gaan…

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook). Aziatische olifanten.

Diergaarde Blijdorp wil in 2022 beginnen met de uitbreiding van het olifantenverblijf, te beginnen met de bouw van een nieuw mannetjesverblijf op de huidige locatie van de gedomesticeerde kamelen en Indische neushoorns. Zie voor meer achtergrondinfo ons eerdere nieuwsbericht. Voor het eerst sinds 2020 heeft Blijdorp nieuwe ontwerpen hiervoor naar buiten gebracht. Wees wel gewaarschuwd: ook dit zijn nog geen definitieve bouwplannen. Veel details staan nog steeds ter discussie, net als potentiële verblijfsgenoten en de interne veranderingen aan Taman Indah.

Op het buitenperk van de Indische neushoorns worden vier nieuwe bullenstallen gebouwd. De dieren kunnen van elkaar gescheiden worden op het ‘restant’ van het neushoornperk, dat ook ietsjes uitgebreid wordt doordat het vlonder geschrapt wordt. Of dit alles (goed) zichtbaar zal zijn voor bezoekers is nog maar de vraag, want er lijkt rekening gehouden te worden met een groene berm tussen dit alles en het bestaande bezoekerspad.

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). Indische neushoorns.

Daar staat tegenover dat het (momenteel leegstaande) oude hertenverblijf achter de Bergdierenrots weer zichtbaar wordt. Het vlonder dat door het huidige pandaverblijf loopt, gaat namelijk door naar rechts voortaan en sluit zo aan op het pad langs de Bergdierenrots. Vanaf dit pad hebben bezoekers zicht op het perk waar Indische neushoorn Namaste haar oude dag mag slijten – voor haar dochter, Karuna, heeft Blijdorp een mooi nieuw tehuis in Peru op het oog – en zo ontstaat een compleet ‘rondje’ door de Himalaya-biotoop.

Terug naar de olifantenmannen: zij kunnen de benen strekken door de komst van een nieuw ‘olifantenviaduct’ over het bezoekerspad heen, dat leidt naar de huidige kamelenweide. Het huidige kijkpunt tegenover de Maleise Bosrand schuift, samen met de waterpartij, op naar de noordoostelijke hoek van het verblijf, waar ook ruimte ingetekend is voor een klein horecapunt. Andere kijkpunten zijn er vanuit (het openluchtgedeelte van) het Aziatisch Moeras en vanaf het manoelverblijf, die beide grotendeels ongemoeid blijven.

Wel verdwijnt de Grote Vliegkooi na dertig jaar trouwe dienst, zodat er vanaf de bullenvlakte een doorsteek gemaakt kan worden naar het bestaande olifantenverblijf. Daartoe wordt nog een oliduct neergezet in de bamboevallei. Mogelijk worden bepaalde onderdelen van de Grote Vliegkooi, zoals de waterval en hangbrug, intact gelaten, om zo een soort avontuurlijk uitzichtpunt te creëren. Wellicht dat hier nog ruimte is voor een nieuw (water)verblijfje. De aangrenzende, in onbruik geraakte Vleermuizengrot staat niet op de slooplijst vermeld, maar over de bestemming van dit gebouw is nog geen verdere informatie gegeven.

Oliduct (bamboevallei)
« van 3 »

Gebruik de pijltjes om te navigeren tussen de afbeeldingen.

Het R-woord

Foto: Jop Kempkes (BB-Facebook/Beheer)

Over ingrijpende projecten gesproken: hoe zit het met de Rivièrahal? Blijdorp zit in een spagaat: de verslechterde financiële situatie van het park maakt restauratie op korte termijn nagenoeg onmogelijk, maar tegelijkertijd begint de bouwvallige staat van het gebouw problematisch te worden. Tijdelijke sluiting, hoe onwenselijk ook, is niet ondenkbaar.

Wat dit extra complex maakt, is dat de restauratie van de Rivièrahal een domino-effect heeft. Neem de François’ langoeren en Euraziatische otters uit de Chinese Tuin, wiens verblijven grenzen aan de gevel van de Victoria Serre en waarvoor dus nieuwe verblijven gevonden moeten worden. De onvermijdelijke verbouwing van de centrale hal en het Mensapengebouw van de Rivièrahal doet hier nog een schepje bovenop: wat te doen met de zwarte neushoorns, dwergnijlpaarden en westelijke laaglandgorilla’s? Blijdorp houdt in ieder geval vast aan de ambitieuze doelen van het Masterplan 2030. Externe financiering is meer dan ooit welkom.

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Gorilla Nasibu.

Speculatie over de gorilla’s kan natuurlijk onmogelijk zonder het over Nasibu te hebben. Van zijn emigratie naar Nieuw-Zeeland wordt nu toch maar afgezien, na talloze vertragingen. De opstandige gorillapuber gaat in april naar het Belgische Pairi Daiza. Hier mag hij een nieuwe groep met vrouwtjes gaan leiden. En wat te doen met die andere verstoteling in Blijdorp, leeuwin Chica? Dat is helaas nog steeds niet duidelijk. De kwestie ligt bij de fokcoördinator in Denemarken. Over olifanten Trong Nhi en Nhi Linh is niks gezegd.

Dat concludeert ons verslag van de nieuwjaarslezing van de Vrienden van Blijdorp. De vereniging houdt in de winter nog meer lezingen, waar wij verder geen (uitgebreid) verslag van doen uit respect voor de betalende leden. Wil je deze wel bijwonen? En wil je bij de volgende nieuwjaarslezing zelf vragen kunnen stellen aan de Blijdorp-top? Ga dan naar de website van de Vrienden voor meer informatie over lidmaatschap!