Kort Nieuws #180

Zout in de wonden

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

De soap bij de gevlekte hyena’s duurt voort. De laatste keer dat er een hyena geboren werd in Blijdorp was in 2016, sindsdien worstelde Rotterdam met sterfgevallen en mislukte koppelingen. De verzorgers waren dan ook in hun nopjes toen Kaidi, te herkennen aan wat roze littekens, achterin het verblijf een hol groef! Eind juni verscheen een pup. De vader was Karoi, die eind vorig jaar via Antwerpen vanuit Singapore overkwam. In de hyenamaatschappij zijn mannetjes onderdanig en hij hield zich dan ook op gepaste afstand van het nest. Kaidi leek aanvankelijk nerveus en verplaatste de kleine regelmatig, maar het jong wist die kwetsbare eerste weken te doorstaan. Maar helaas mocht het niet zo zijn. Begin augustus kwam de pup klem te zitten onder een boomstam en kwam hij ter overlijden.

Licht aan het einde van de tunnel

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Over langverwachte voortplanting gesproken: er zijn kuikens bij de flamingo’s! De verzorgers hadden dit seizoen eigenlijk al afgeschreven, maar wellicht hebben ze zich laten inspireren door de Baers witoogeenden, waarmee Blijdorp laatst een primeur had. Er zijn een stuk of twintig eieren gelegd in totaal. Sinds 2004 lag de fok in de Maasstad compleet stil, wat een van de redenen was voor de moeizame verbouwing van het Flamingo-Strand in 2020-2021. Door de komst van het net worden lokale roofdieren geweerd en hoeven de vleugels van de flamingo’s niet langer gewiekt te worden. Bijzonder zijn ook de kuikens bij de witwangfluiteenden in Zuid-Amerika, de purperglansspreeuwen bij het Weverkopje, de sneeuwkaptapuiten in de Okapi-Volière de Sumatraanse gaailijsters in de Maleise Bosrand en de shamalijsters en Balispreeuwen in de Victoria Serre.

Opgewonden gaailijsters

Foto: Angelique Blijleven (BB-Facebook)

Nog meer waardevolle kuikens. In de Victoria Serre is een kritiek bedreigde geelkeelgaailijster uitgevlogen. De ouders hadden zich voor het laatst in 2020 bewezen, in ’21 produceerde de stokoude man enkel onbevruchte eieren. Het lijkt erop dat hij toch nog niet met pensioen hoeft! Inmiddels is het koppel namelijk zelfs bezig met een tweede leg… Mogelijk zitten ook de geelkeelgaailijsters in het Natuurbehoudscentrum op het nest, maar dat moet nog bevestigd worden.

Rivièra-Reorganisatie

Foto: Marja Troost-van Dam (BB-Facebook). Waar het jaarvogelvrouwtje heen vertrokken is, is niet bekend.

Wie de Victoria Serre opzoekt, zal het opvallen dat er het een en ander veranderd is in de vogelkas. De grootste wijziging is dat het centrale segment samengevoegd is met het segment van de jaarvogels. Herstel: het segment waar voorhéén een jaarvogel woonde. De soort is nu uitsluitend te zien in Taman Indah nu. Verwijderd uit de Victoria Serre is tevens de sneeuwkaptapuit, dat mannetje zat er slechts tijdelijk. Tot slot is het prille gezin van de geelkeelgaailijsters overgeplaatst naar het (vergrootte) centrale segment.

Blijdorp Bouwt

Foto: Jop Kempkes (BB-Beheer)

Nog wat andere bouwtechnische ingrepen in Blijdorp. Halsoverkop zijn er aanpassingen gemaakt aan het zeeleeuwenverblijf. De aanleiding is het filmpje waarin een jong mannetje bijna ontsnapt uit het bassin, dat even terug het hele internet over ging en zelfs op tv getoond werd. De schuldige, de in 2020 geboren Don, werd voor de zekerheid achter de schermen geplaatst. Nu is het hek opgehoogd en is Don herenigd met zijn familie. Gesloopt wordt er juist bij de kijkhut van de gorilla’s, naast de Oewanja Kinderjungle. Voorheen verbond een kooiconstructie dit monumentale pand met het buitenverblijf, maar het lijkt erop dat deze nu ontmanteld is. Tot voor kort overnachtten de mangabeys hier, maar zij zijn inmiddels (terug)verhuisd naar een van de koepelkooien van de Rivièrahal. In de steigers stond ook een van de ingangen van Taman Indah. Aan de ‘neushoornkant’ van dit gebouw is de draaideur vervangen door een dubbele schuifdeur.

Als kool

Foto: @avd55photos (BB-Instagram)

Beschuit met blaadjes op de Afrikaanse Savanne: tegenover de dierenkliniek is witkruinmangabey Cheche, een van de dochters van fokvrouwtje Casper, voor het eerst zelf moeder geworden. De trotse vader is Oda. Blijdorp is een van de weinige dierentuinen waar deze zeldzame apen zich vrijwel ieder jaar voortplanten. Aan de andere kant van de Diergaarde, in de Maleise Bosrand, is een andere inwoner klaar om het nest te verlaten. Een van de jonge vrouwelijke vissende katten is uitgevlogen naar Frankrijk. Haar zusje blijft alleen achter hier, voor haar wordt een partner gezocht.

Rotterdamser wordt het niet

Foto: Havenbedrijf Rotterdam (portofrotterdam.com)

Het Havenbedrijf Rotterdam en Diergaarde Blijdorp hebben een nieuw partnerschap gesloten. De komende drie jaar draagt de transportgigant bij aan de ontwikkeling van RoffaReefs: hightech, drijvende kraamkamers voor rifbewoners in het wild en in aquaria. Ook steekt het Havenbedrijf geld in de expositie ‘ZOO veel plastic’ en andere educatieprojecten, samen met Eneco. Directeur Erik Zevenbergen: ”Het Havenbedrijf Rotterdam en Diergaarde Blijdorp zijn al jarenlang verbonden met elkaar. De laatste jaren weten we elkaar steeds meer te vinden op te gebied van duurzaamheid en behoud van biodiversiteit. De samenwerking om het kweeksysteem te testen en verder te ontwikkelen is daarvan een goed voorbeeld.”

Nog meer muisjes

Foto: Diergaarde Blijdorp (Instagram). De kleine vuursalamander.

Voor de tweede keer heeft Diergaarde Blijdorp gefokt met de vuursalamanders. De larve is te zien in het Natuurbehoudscentrum. De vuursalamander kwam tot recent voor in Zuid-Limburg, maar is door de introductie van een schimmelziekte zo goed als uitgestorven. Stichting RAVON runt een fokprogramma voor de amfibieën en wordt hierin bijgestaan door Diergaarde Blijdorp en GaiaZOO. Nog meer koudbloedige verrassingen: bij de Nijlkrokodillen is weer een nestje kleine kroko’s gespot. Het lijkt er echter op dat alle jongen gedood zijn door de ouders. Blijdorp probeert eieren bij deze roofdieren tijdig weg te halen, want er is geen ruimte voor meer Nijlkrokodillen in gevangenschap. Soms zijn de moeders echter heel territoriaal over hun strandjes en dan kunnen de verzorgers er niet goed bij. Een grote hoeveelheid jongen is er tot slot ook bij de Kaapse klipdassen, tegenover de krokodillen, en bij de rode ibissen, in de Zuid-Amerikaanse volières.

Hoog bezoek

Fotograaf Joel Sartore deed in juni Diergaarde Blijdorp aan. Voor zijn project Photo Ark, een samenwerking met National Geographic, heeft hij een van de reuzenschildpadden in het Oceanium vereeuwigd. Voor de Photo Ark fotografeerde hij al meer dan 13.000 diersoorten, een onderneming die gedeeltelijk te zien is in de documentaire RARE en waarvoor hij meerdere awards ontvangen heeft.

Joel Sartore was in Diergaarde Blijdorp to take pictures for the Photo Ark of National Geographic - YouTube

Foto: Jean-Luc Sleijpen (BB-Facebook)

Kort Nieuws #179

Blijdorp Bouwt: (alweer) het roer om

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

De Vrienden van Blijdorp gaan €175.000 inzamelen om de finishing touches aan het vernieuwde Himalayagebied te bekostigen. Deze biotoop krijgt momenteel een grote opknapbeurt, met de restauratie van de iconische Bergdierenrots en de opknapbeurt van het bestaande pandaperk. Om de totaalbeleving compleet te maken, wil Diergaarde Blijdorp het perk van de Indische neushoorns doortrekken naar deze hoek. Concreet wordt het oude hertenverblijf, dat al geruime tijd leegstaat, bij het huidige neushoornperk getrokken, met enkele kleine aanpassingen.

Foto: Frannie Tillemans (BB-Facebook). Voor de kraanvogels uit het Moeras lijkt helaas geen plek meer in Blijdorp.

Deze koerscorrectie volgt uit de nieuwste plannen voor de uitbreiding van het olifantenperk, zo valt te lezen in Vriendennieuws 2022-2, dat recentelijk op de deurmat gevallen is. Uit respect voor de Vrienden van Blijdorp zullen wij voorlopig nog geen afbeeldingen uit het nieuwe tijdschrift overnemen (klik HIER voor meer info als je overweegt om lid te worden van de vereniging!). Wel geven we alvast een samenvatting. Zou het neushoornperk eerst nog geabsorbeerd worden door het olifantenverblijf, daar wordt nu toch vanaf gezien. Het schijnt dat dit qua vergunningen erg lastig ligt. In de nieuwste plannen moeten uitsluitend de Mongoolse Steppe en het Aziatische Moeras wijken voor de dikhuiden. Voor de manoels en kuifmakaken zal elders in Blijdorp een plekje gezocht worden. Op termijn zullen de Indische neushoorns waarschijnlijk vervangen worden door de Maleise tapirs.

Lief en leed

Foto: Leo Brentjes (BB-Facebook)

We wachten dus nog even met het delen van de inhoud van Vriendennieuws 2022-2, maar de publicatie van deze nieuwe editie betekent dat uitgave 2022-1 nu wel openbaar gemaakt is. In dat Vriendennieuws valt te lezen dat Diergaarde Blijdorp afscheid heeft genomen van een mannelijke Chileense poedoe, Marcel. Dit mannetje zat al sinds eind 2020 achter de schermen, maar zijn verhuizing naar Apenheul kon in januari toch eindelijk doorgang vinden. In het Zuid-Amerikaanse themagebied zijn overigens gewoon nog een mannetje en een vrouwtje aanwezig. Helaas is hun kersverse jong laatst overleden, niet geheel ongelijk aan hoe dat vorig jaar ging. Waar het fout gaat, is niet duidelijk.

Foto: Coby van Hespen (BB-Facebook)

De klad is er ook in bij de Californische zeeleeuwen. Begin juni beviel June (hoe toepasselijk) van een gezond zoontje, maar soortgenoot Toya is helaas gestorven na haar bevalling. Ook haar jong heeft het helaas niet gered. Overleden is ook een hoogbejaarde reuzentoekan in de Victoria Serre. Vrolijker nieuws is er bij de bosrendieren, daar is in mei een mannetje ter wereld gekomen. Ook de kuifseriema’s zijn dit jaar weer van de partij. Voor het eerst heeft Diergaarde Blijdorp gefokt met de noordelijke pijlstaart, een van de eendensoorten bij het Flamingo-Strand.

Vrouwelijk schoon

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Gaan er dit jaar nog meer primeurtjes gevestigd worden? Recentelijk heeft Diergaarde Blijdorp een vrouwelijke blauwvleugelgans ontvangen. Bij het Roofdieren-Gebouw wonen al twee mannetjes, een van hen zal uiteindelijk gekoppeld worden aan vrouwlief. Of zij dan bij de gelada’s blijven wonen, is niet bekend. De blauwvleugelgans is een bedreigde diersoort uit Ethiopië, waar ze vroeger veel spiritueel ontzag genoten, maar de laatste jaren neemt de jacht toe. Ook moeten deze graseters steeds vaker met vee vechten om voedsel. Er leven ongeveer veertig blauwvleugelganzen in Europa. Overigens nóg een snel verhuisbericht vanuit het Roofdieren-Gebouw: de laatste geelkeelfrankolijn is vertrokken, hij woont nu in de Gierenrots-volière.

Zomer, zon, zoo!

Foto: naturalis.nl. Mátyás Bittenbinder zet zich in voor natuurbehoud en onderzoekt zelf gifslangen.

Diergaarde Blijdorp organiseert op 25 & 26 juni en op 2 & 3 juli het festival ‘Blijdorp Natuurlijk’, dat geheel in het teken staat van natuurbehoud. De bekende biologen Mátyás Bittenbinder en Sterrin Smalbrugge geven heuse colleges, er worden workshops georganiseerd waarbij je je eigen insectenhotel kan versieren en er zijn kraampjes van diverse organisaties. Alles over het programma lees je op blijdorp.nl.

Maki’s in Amerika?

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Er is een nieuw kijkpunt gerealiseerd voor het makiverblijf bij het Oceanium. Doordat deze halfapen gevoelig zijn voor corona, is dit nieuwe doorloopverblijf nagenoeg continu gesloten geweest sinds 2020. Het nieuwe zichtpunt is gelegen tegenover de vicuña’s en prairiehondjes. Diergaarde Blijdorp maakte eerder al bekend geen brood meer te zien in doorloopverblijven, nu er steeds vaker gevaarlijke ziektes rondgaan. De doorloopvolières in Rotterdam, zoals de Gierenrots en de Grote Vliegkooi, zijn ook al lange tijd gesloten door de hardnekkige griepepidemie die heerst onder het pluimvee van Nederland. Bestaande doorloopverblijven zullen geleidelijk aangepast en uitgefaseerd worden.

Vaarwel Vungu

Foto: Diergaarde Blijdorp (Facebook)

Zwarte neushoorn Vungu is eind mei vertrokken naar Leipzig. Slechts een twintigtal dierentuinen in Europa werkt momenteel met deze kritiek bedreigde dikhuiden, dus het is extra belangrijk dat de populatie nauwkeurig beheerd wordt. Vungu is genetisch gezien waardevol en heeft zich al twee keer bewezen met Naima, dus het wordt tijd voor een andere partner. Naima blijft achter in Blijdorp, met haar kinderen Mara en Nasor.

Vogelverhuizingen

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Blauwe ekster.

Een kleine gevederde exodus. Nadat wij eerder berichtten dat de vrouwelijke kuiforopendola overleden is, lijkt het erop dat haar weduwenaar achter de schermen geplaatst is. Vermoedelijk gaat hij op transport naar een andere dierentuin, om daar gekoppeld te worden. Er resteren slechts tien andere kuiforopendola’s in Europa. Het afscheid van een andere vogelsoort wordt genoemd in Vriendennieuws 2022-1. Eind vorig jaar is de laatste blauwe ekster uit Rotterdam vertrokken. Het dier, dat al enige tijd achter de schermen verbleef, woont nu in Vogelpark Avifauna.

-> Update 11-12-2022: in november is de oropendola verhuisd naar Antwerpen, waar ook het laatste (met zekerheid vastgestelde) vrouwtje van Europa leeft.

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook). Groenvleugelduif.

Op transport gegaan zijn ook een Balispreeuw, een Sclaters kroonduif, een Palawan-pauwfazant en zes groenvleugelduiven. De resterende duivinnen zijn tijdelijk achter de schermen geplaatst en leven nu dus apart van de heren, de groep in de Victoria Serre was de laatste jaren namelijk iets té succesvol. De sneeuwkaptapuit die vorig jaar uitvloog in de Okapi-Volière is eveneens achter de schermen geplaatst. Recenter is de overplaatsing van de Bartletts dolksteekduiven van het Natuurbehoudscentrum naar de Victoria Serre.

Jackpot!

De Gemeente Rotterdam geeft 18 miljoen euro aan Diergaarde Blijdorp voor de restauratie van de Rivièrahal, wat neerkomt op bijna de helft van het totale prijskaartje. De Rivièrahal is een rijksmonument dat uit 1940 stamt. Langzaam maar zeker neemt de bouwvalligheid problematische proporties aan. Tien jaar geleden werd de Dikhuidenvleugel al gerestaureerd, volgens directeur Erik Zevenbergen volgt de Victoria Serre over ongeveer twee jaar. De restauratie van de Tropenvleugel zou één of twee jaar gaan kosten. In het coalitieakkoord van Leefbaar Rotterdam, DENK, D66 en VVD valt verder te lezen dat het college van B&W ook gaat helpen bij het ”experimenteren met het openstellen van het voorplein en de Rivièrahal als stedelijk terras. Zo ontstaat een ontmoetingsplek met horeca, die ook toegankelijk is voor Rotterdammers buiten de sluitingstijden van de Diergaarde.”

Foto: Diergaarde Blijdorp (blijdorp.nl)

Kort Nieuws #177

ALV 2022

Foto: Greet van Norde (Vrienden van Blijdorp). Aftredend bestuurslid Peter Biesta krijgt een portret van Blijdorp-directeur Erik Zevenbergen.

Een bescheiden Algemene Ledenvergadering voor de vereniging Vrienden van Blijdorp dit jaar. Door Blijdorp-directeur Erik Zevenbergen werden nog even geen nieuwe bouwplannen of projectschetsen gedeeld met de gegadigden. Wel was het voor de vereniging zelf een memorabele ALV. Voor het tweede jaar op rij vieren de Vrienden een groeiende vereniging, en hoe! In 2020 bedroeg de netto groei ‘maar’ 189 leden, in 2021 was dit 876 man! Een historisch record. Dit jaar werd ingeluid met 5.443 Vrienden en Vriendinnen op de teller. De verwachting is dat dit weer wat afslankt nu de Diergaarde zich in minder onstuimige vaarwateren bevindt. De VriendenBazaar was in 2021 goed voor een omzet van €340.000, flink meer dan begroot. Ook een kleine bestuurswissel: na zeventien jaar(!) legt Peter Biesta zijn rol als reiscoördinator naast zich neer. Wel blijft hij helpen bij de organisatie van meerdaagse verenigingsuitstapjes. Als eerbetoon aan zijn jarenlange inzet voor de vereniging mocht hij een erelidmaatschap van de Vrienden en een levenslang abonnement van Blijdorp in ontvangst nemen. Hij wordt opgevolgd door Hans Olthoff.

Babyboom

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

De geboortegolf van het voorjaar lijkt te zijn begonnen! Bijzonder is de geboorte van een vicuña in Diergaarde Blijdorp. De fok van deze ‘wilde alpaca’s’ blijft uitdagend, al gaat het de laatste jaren steeds beter in Rotterdam. In 2020 wist de kleine Evita wijd en zijd krantenkoppen te scoren. Dit jaar is de vader wederom Pedro, de moeder is Kim. En er zijn nog meer jonge hoefdieren te vinden in het park! In de Chinese Tuin zijn kuifhertjes Michelle en Peter de trotse ouders van ene Donghai geworden. Informeel wordt hij ook wel Ari genoemd. Een stukje verderop, in de Maleise Bosrand, is net voor Pasen nog een Indische antilope ter wereld gekomen. Tot slot nog een update vanaf de Afrikaanse Gierenrots. Tot nu toe is één Rüppells gier uit het ei gekropen in de broedmachine, inmiddels is hij of zij teruggezet bij het ouderpaar. Eind maart is ook een kapgiertje geboren. Traditiegetrouw nestelen deze kleine aaseters ín de kijkhut van de volière, wat natuurlijk leuk is voor de fotografen. Helaas moeten zij nog even geduld hebben, want de vogelgriep blijft oprukken bij Nederlandse landbouwbedrijven, wat betekent dat ook dierentuinen hun volières preventief gesloten moeten houden.

Ethiopië

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

Een korte update vanuit het oude Roofdieren-Gebouw. Bij de gelada’s is nu een derde babybaviaan te bewonderen. De oudere halfbroertjes van de koter, Sifan en Kaj, verkennen hun verblijf steeds verder en stelen daarbij de harten van menig bezoeker. De familiegroep, aan de Rivièrahal-kant van het verblijf dus, wordt nu tevens vergezeld door de twee (mannelijke) blauwvleugelganzen. Voorheen leefden zij bij de geladamannen, aan de kant van de oude leeuwenterrassen dus. De exacte reden voor de overplaatsing is niet bekend. De geladabachelors hebben wel nog steeds gezelschap van enkele geelkeelfrankolijnen, al is laatst een van hen op transport gegaan naar Duitsland.

Nieuwe Wereld

Enkele nieuwsflitsen vanuit de Oceanium-Zijde van Diergaarde Blijdorp. Er is een nieuw bezoekerspad opgeleverd dat bezoekers achter de bizons langs leidt. Je mist met deze route weliswaar de prairiehondjes, maar het pad biedt enkele spectaculaire uitzichten op de bizonprairie. Er is ook absoluut geen gebrek aan thematisering, educatie en schitterende Noord-Amerikaanse flora. Chapeau! Verdrietig nieuws is er bij de ringstaartmaki’s bij het Oceanium. Een van Kyra’s jongen is bij een val dodelijk gewond geraakt. Van nature wordt in de maki-maatschappij veel gekibbeld over rangorde en dominantie. Daarbij raken omstanders dus ook wel eens gewond. Met haar tweede jong gaat het gelukkig goed. Tot slot nog een opmerkelijk filmpje van de Californische zeeleeuwen, gemaakt door een leerling van het Gemini College Lekkerkerk. Een jong mannetje, opgejaagd door haremleider Nick, weet voor de ogen van de bezoekers bijna uit het bassin te ontsnappen. Blijdorp geeft aan dat het dier in kwestie inmiddels apart gezet is. Klik HIER voor de video.

Buiten Blijdorp

Foto: Pairi Daiza (pairidaiza.eu). Kuifmangabey.

Toen gorilla Nasibu in maart afscheid nam van Diergaarde Blijdorp, spraken wij de hoop uit dat hij de zachtaardige opvoedstijl van Bokito met zich mee zou nemen. Zijn band met de vrouwtjes Uzuri en Gasira bloeit in ieder geval langzaam maar zeker op, dus wat dat betreft zijn de voortekenen rustig. Helaas lijkt hij ook Bokito’s neiging om op jonge leeftijd negatief in het nieuws te komen gekopieerd te hebben. Op 9 april heeft Nasibu een van de ‘onderhuurders’ van zijn verblijf in Pairi Daiza gedood. Het gaat om een mannelijke kuifmangabey, een apensoort die zowel in het wild als in dierentuinen best zeldzaam is. Extra zuur is dat Fito, zoals het slachtoffer heette, net een pril gezinnetje gesticht had. Zijn partner en kind zijn direct uit het verblijf gehaald.

Foto: Marja Troost-van Dam (BB-Facebook). Territoriaal gedrag tussen gorilla en mangabey in Blijdorp.

Mangabeys zijn veel kleiner dan gorilla’s. Toch staan mangabeys doorgaans hun mannetje, zo is ook te zien in Diergaarde Blijdorp, waar de gorilla’s hun onderkomen delen met enkele witkruinmangabeys. Ook hier is absoluut geen tekort aan spierballentaal tussen de gorilla’s en mangabeys. Het verschil is dat de Rotterdamse mangabeys doorgaans uit de buurt van de gorilla’s blijven door bijvoorbeeld in de bomen te klimmen, waar de zware gorilla’s veel minder in hun element zijn. Naar verluidt was Fito echter gewend om zich gewoon tussen de Belgische gorilla’s op de grond te begeven, de vegetarische zwaargewichten daar trokken zich nooit iets aan van Fito’s haantjesgedrag. Nieuwkomer Nasibu reageerde echter wel, fel zelfs, mogelijk deels doordat hij een nieuwbakken zilverrug is die druk ervaart om zijn vrouwtjes te verdedigen en te imponeren. Nasibu lijkt ook geschrokken te zijn van de aanvaring. Pairi Daiza is van plan om de kuifmangabeys in de toekomst opnieuw bij de gorilla’s te plaatsen.

Foto: Pairi Daiza (Facebook). Gorilla Nasibu in Pairi Daiza.

Kort Nieuws #166

Housewarming

Foto: Jop Kempkes (BB-Facebook)

Nieuw in Diergaarde Blijdorp: de Aziatische reuzenmier (Camponotus nicobarensis). Deze insecten uit Zuidoost-Azië zijn te zien in het Aziëhuis, in het verblijf waar voorheen de bloedzuigerhagedis leefde. Mieren staan, hun enorme diversiteit ten spijt, zelden in de schijnwerpers. Dat, terwijl ze ecologisch gezien heel belangrijk zijn! Dat wordt ook geïllustreerd in Blijdorp: centraal in hun terrarium staat namelijk een mierenplant (Hydnophytum papuanum). Deze planten hebben van nature een holle stam, die zo geëvolueerd is omdat het een perfecte nestkamer is voor mierenkolonies. Als wederdienst beschermen de mieren de plant en de plant profiteert bovendien van het organische afval dat de mieren achterlaten.

Zogen en zorgen

Foto: Leo Brentjes (BB-Facebook)

Beschuit met muisjes op de Afrikaanse Savanne. Witkruinmangabey Casper is bevallen van een gezond jonkie. Het is het eerste kleintje voor vader Oda, die eind vorig jaar het stokje overnam van fokman Ignazio. Casper is een ervaren moeder en wordt vergezeld door twee oudere dochters. Geboortenieuws is er ook bij het Oceanium, waar twee Californische zeeleeuwen geboren zijn. Joost is de naam van het zoontje van June, de dochter van Toya heet Tycha. Het gaat goed met ze. Onduidelijk is hoe het gaat bij de vicuña’s. Daar waren enkele bezoekers getuige van het begin van een bevalling, maar het vrouwtje werd door de verzorgers naar het binnenverblijf geloosd. Sindsdien heerst radiostilte. Helaas zou dit niet de eerste keer zijn dat een bevalling bij de vicuña’s in het honderd loopt, al ging het in 2020 wél goed en scoorde pluizebol Evita toen krantenkoppen.

Leerplicht

Foto: Greet van Norde (Vrienden van Blijdorp)

De educatieborden bij de Gierenrots zijn gemoderniseerd. De nieuwe platen geven informatie weer over onder meer de pikorde bij kadavers, de lichaamsbouw van de gier en de gierencrisis in Afrika. De borden die hier voorheen stonden, waren verouderd. Zeker een stap in de goede richting!

Vogelvrij

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook)

Een drukte van belang op de vogelafdeling. Niet alleen zijn de Victoria Serre en de Grote Vliegkooi voor het eerst sinds lange tijd weer toegankelijk, maar er zijn ook veel dieren verhuisd en geboren! De rijstvogels hebben het verblijf van de Komodovaraan verruild voor de frisse buitenlucht. Ze wonen nu in de kleine volière tegenover de bantengs, samen met de roelroels en pruimkopparkieten. Over de roelroels gesproken: deze soort is nu ook te zien in het Natuurbehoudscentrum in het Oceanium. Ze lossen daar de Palawan-pauwfazanten af, dat echtpaar woont nu bij de jaarvogel in Taman Indah.

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook)

Kuikens zijn er bij de kuifseriema’s uit Zuid-Amerika, de eidereenden bij Bass Rock, de purperglansspreeuwen bij het Weverkopje, de sneeuwkaptapuiten in de Krokodillenrivier en de Himalayaglansfazanten in de Grote Vliegkooi. In de Victoria Serre wordt er druk genesteld bij de Balispreeuwen, molonetispreeuwen, groenvleugelduiven en bruine muisvogels. In de Gierenrots-volière hebben de kapgiertjes een tweede poging gewaagd, nadat hun eerste ei niet uitkwam. De aanhouder wint, zo blijkt: er is een jong gespot! De secretarisvogels zijn ook nog steeds bezig met nestelpogingen, maar tot op heden zonder kuikens. Bezoekers melden tevens dat de zwarte wouwen voor het eerst sinds de opening van dit verblijf in 2010 interesse tonen in voortplanting. Eerder dit jaar behaalde Diergaarde Blijdorp – voor de eerste keer in de geschiedenis van het park – voortplantingssucces bij de witrug- en witkopgieren. Jonge maraboes en hamerkoppen zijn daarentegen uitgebleven dit seizoen.

Kijkbuis

Het nieuwe seizoen van ‘Het echte leven in de dierentuin’ is een knalhit! Op zaterdag 17 juli, toen de eerste aflevering werd uitgezonden, werd de show qua kijkcijfers alleen verslagen door het NOS Journaal en het RTL Nieuws. De week erna bereikte het programma zelfs meer dan één miljoen kijkers. Het tv-programma over Diergaarde Blijdorp laat concurrenten zoals ‘Beat Me’ en ‘Lego Masters Australië’ daarmee ver achter zich. ‘Het echte leven in de dierentuin’ is iedere zaterdag om 20.30 te zien op NPO1.

Buiten Blijdorp

Sumatraanse tijger Vanni is naar de eeuwige jachtvelden. In 2010 werd hij, samen met tweelingbroer Gio, geboren in Blijdorp als zoon van Hermes en Alia. In 2012 verhuisde hij naar het zonnige Benidorm, gevolgd door zijn transport naar Frankfurt in 2017. De laatste maanden takelde hij echter snel af. De boosdoener bleek een onbehandelbare maagtumor. Om verder lijden te voorkomen, is hij ingeslapen. Vanni heeft nooit jongen gehad en was tevens de laatste tijger die in Frankfurt woonde. De dierentuin geeft aan eerst te willen investeren in betere huisvesting. Eveneens overleden is tijgerin Binjai in de dierentuin van Melbourne. Zij kwam in 2002 ter wereld in Rotterdam als dochter van Hermes en Musi, met Sigli als tweelingzus. Binjai was al enkele jaren wat minder energiek dan voorheen. Op social media laat de Australische dierentuin weten: ”Als moeder van onze resterende tijgers, Hutan en Indrah, heeft ze een significante bijdrage geleverd aan het regionale fokprogramma voor deze kritiek bedreigde soort.”

Foto: Zoos Victoria (Facebook). Sumatraanse tijger Binjai.

Kort Nieuws #159

Roffa-Lotto

Aangezien Diergaarde Blijdorp geen enkele bezoeker mag ontvangen tijdens de kerstvakantie, moet het park andere manieren zoeken om hun duizenden inwoners te voeren. En daar komt de Blijdorp-loterij om de hoek kijken! Er zijn meer dan 250 prijzen te winnen, waaronder souvenirs en arrangementen, maar ook andere Rotterdamse bedrijven en organisaties bieden belevenissen aan. Dat, voor slechts €2,50 per lot! De trekking is op 5 januari en vindt plaats onder toeziend oog van de notaris. De prijswinnaars worden daarna per e-mail op de hoogte gesteld. Klik HIER voor meer informatie. En, voor zij die liever zelf bepalen wat ze met hun geld willen doen: neem eens een kijkje in de nieuwe webshop op blijdorp.nl. Verder kan je ook met aankopen die je elders doet het park helpen. Via deze speciale pagina op de website van de Vrienden van Blijdorp, kan je namelijk via het menu van Sponsorkliks online winkelen. Zo zorg je ervoor dat die bedrijven een deel van hun winst doneren aan de Vrienden.

Een tikkie trager

Foto: Danny Noorman (BB-Facebook)

Vrolijk schildpaddennieuws! In de Krokodillenrivier hebben de verzorgers drie baby pannenkoekschildpadden gevonden, zo meldt de eindejaarsuitgave van het Vriendennieuws. Het zullen voorlopig de laatste jongen zijn voor deze groep, want de vrouwtjes zijn achter de schermen geplaatst, terwijl het publieksverblijf omgedoopt is tot man cave. Voor nu kruipen er namelijk genoeg schildpadjes met het DNA van deze individuen rond in Europa. Het laatste nieuws is dat één kleintje helaas overleden is aan een aangeboren afwijking, maar met de andere twee gaat het goed. Een soort waarmee wel gefokt mag worden, is de Egyptische landschildpad. Blijdorp had er al drie, waarvan er twee bij het Natuurbehoudscentrum te zien zijn, maar recentelijk zijn er zeven nieuwe dieren in ontvangst genomen, zo staat genoteerd in De Giraffe. Het betreft de voltallige groep van de dierentuin van Londen. Waarschijnlijk blijven er een paar in Rotterdam en gaan er een paar op doorreis. Daar wordt momenteel naar gekeken door de Diergaarde, want het Europese fokprogramma van deze kritiek bedreigde diersoort wordt hier gecoördineerd. Tel daar de geboorte van een spinschildpad in april en de geboorte van twee McCords doosschildpadden in februari bij op, en dan blijkt 2020 voor deze reptielen zo slecht nog niet te zijn geweest. Voor alle genoemde soorten geldt dat ze kritiek bedreigd zijn in hun voortbestaan.

Schubbenrubriek

Foto: Ria van der Graaf (BB-Facebook). Tarpoen.

Maar dat is niet het enige nieuws bij de koudbloedigen. Zoals de Vrienden het verwoorden: ”in het Oceanium is een ware stoelendans
gaande”. De Mangrove is verlost van vijf tarpoens, een permit en een paardmakreel. Stuk voor stuk waren deze dieren flink uit de klauwen gegroeid en zij komen beter tot hun recht bij de Haaientunnel. De leegte die zij achterlaten is opgevuld door de vier jonge koeneusroggen die dit jaar geboren waren, en eerder achter de schermen leerden om voedsel van de verzorgers aan te nemen. Ook zijn de neerkijkers uit het naburige ondiepe aquarium overgeheveld naar de koeneusroggen. Dat verblijf is op zijn beurt verrijkt met wat geelstaartdoktersvissen. Zij zaten eerst bij het Great Barrier Reef, maar moesten steeds meer hun best doen om niet verdrongen te worden door de andere soorten. Nu we het toch over het Oceanium hebben: de fluitkikkers zijn terug! Eerder dit jaar stierf het laatste hoogbejaarde individu van deze soort, die hun verblijf deelde met een helmbasilisk. De nieuwe groep komt uit Thoiry, nabij Parijs. De vijf volwassenen zijn inmiddels te zien bij het Caraïbisch Café, terwijl zes kleintjes achter de schermen zitten. Nadat menselijke consumptie, oprukkende menselijke activiteit en een enorme vulkaanuitbarsting de wilde populatie al flink geschaad hadden, trof de beruchte schimmelziekte Bd tussen 2000 en 2010 zowel Dominica als Montserrat, de twee laatste bastions van deze soort in het wild. Het was een ramp: er bestaat tegenwoordig geen levensvatbare populatie meer op Montserrat en slechts een handjevol resteert op Dominica. Kortom: voorlopig moet deze soort het hebben van fokprogramma’s in gevangenschap.

Rotterdam overzees

Een update uit Nepal! In 2017 bekostigde Diergaarde Blijdorp het installeren van een reeks cameravallen in het Aziatische bergstaatje, met als doel om meer te weten te komen over de lokale populatie rode panda’s. Duizenden foto’s heeft dat opgeleverd, waarop tientallen soorten vastgelegd zijn: denk aan nieuwsgierige makaken, zwarte beren, lynxen, luipaarden (zowel ‘normaal’ als met een zwarte vacht), parende muntjakken en natuurlijk wat klauterende rode panda’s. Maar, nu is er wel een heel bijzondere soort vastgelegd op beeld: een Bengaalse tijger. Het is de allereerste foto van een tijger in Ilam, de meest oostelijke streek van Nepal. Voorheen werd gedacht dat deze grote vleeseters in Nepal alleen langs de zuidwestelijke grens met India voorkwamen, in de laaglanden van het zogenaamde Terai Arc Landscape. Tevens is deze foto de hoogste waarneming van een tijger in Nepal ooit, op maar liefst 3.000 meter boven zeeniveau. In recente jaren werden in India en Bhutan al tijgers gespot op tot wel 4.000 meter hoogte. Hoewel het natuurlijk mooi is om te zien dat deze bedreigde diersoort herstellende is, maken wetenschappers zich ook zorgen. Biologen denken dat de tijger deze gebieden heeft kunnen koloniseren dankzij klimaatverandering. Mogelijk vormen ze een bedreiging voor andere zeldzame dieren die hier wél van origine voorkomen.

All I want for Christmas…

Een beetje liefde voor de hoefdieren: drie bedrijven hebben zich namelijk recentelijk ontfermd over hen! De bizonkudde is geadopteerd door de accuspecialisten van Hefra B.V. en het bedrijf Pixelzebra, dat zich bezighoudt met klantenservice, adopteerde (hoe kan het ook anders) drie vrouwelijke Chapmans zebra’s. Van Omme & De Groot, projectontwikkelaars, besloot dit jaar om geen relatiegeschenken te versturen, maar om zwarte neushoorns Naima en Nasor te adopteren. Bedankt allen! Daarnaast deelde kunstenaar Tommy Kleyn het volgende bericht online: ”Om Diergaarde Blijdorp te steunen roep ik Rotterdamse illustratoren, vormgevers en andere kunstenaars op om in hun portfolio te duiken en een werk online te koop aan te bieden. Op deze manier kunnen we samen bijdragen om Blijdorp de winter door te helpen! Ik stel ‘Wall Of Sound‘ ter beschikking.” Een mooi initiatief!

Nothing but mammals

Diergaarde Blijdorp intensiveert zijn rol in het fokprogramma van het kuifhertje. Voorheen beheerde de Rotterdamse dierentuin namelijk een European Studbook (ESB), maar dat is deze zomer overgegaan tot een European Endangered Species Programme (EEP). Hoewel het doel van beide soorten fokprogramma hetzelfde is, verschillen ze qua werkwijze. De stamboekhouder van een ESB houdt alle mutaties van een zekere soort in Europese dierentuinen bij: geboortes, sterftegevallen en verhuizingen. Dierentuinen kunnen het stamboek raadplegen voor advies. Als een dierentuinpopulatie kwetsbaar wordt bevonden of er actief nagedacht wordt over herintroductie, kan het overgaan tot een EEP. Hierbij wordt nauwlettender bekeken welke dieren zich met elkaar mogen voortplanten, maar ook bij andere kwesties kan de EEP-coördinator advies geven en doelen stellen. In november heeft EEP-coördinator Janno Weerman bijvoorbeeld speciale Best Practice Guidelines opgesteld voor het kuifhertje. Waarschijnlijk is hun relatief kleine populatiegrootte in gevangenschap de aanleiding geweest voor Blijdorp om zich grotere zorgen te maken over hun toekomst. Slechts 14 EAZA-leden houden de soort en al deze dieren zijn vrij nauw aan elkaar verwant, doordat er oorspronkelijk maar een handjevol dieren uit China geïmporteerd is. Diergaarde Blijdorp beheert ook de EEPs van de Aziatische olifant, de Rüppells gier, de Egyptische landschildpad en de rode panda. Voor die laatste soort beheert Blijdorp eveneens een Global Species Management Plan (GSMP), een mondiaal fokprogramma. Tip: de laatste weken hebben we de ‘Ontdek…’-pagina’s op het Blijdorper Bende Blog grotendeels geactualiseerd wat betreft officiële populatiegroottes, fokprogramma’s en IUCN-statussen. Sommige soorten, zoals de secretarisvogel, worden nu helaas ook als bedreigd gezien, terwijl nieuw onderzoek naar de wolnekooievaar en manoel juist gunstig uitvalt. Onder andere de giraffen en Amoerpanters hebben nieuwe fokcoördinators, dus er valt genoeg te lezen!

Verenrubriek

Foto: Saskia Bokkers (BB-Facebook)

De feestdagen zijn een goed moment om terug te blikken op het voortplantingssucces bij de vogels. De eindstand bij Bass Rock bedraagt één papegaaiduiker, drie eidereenden, drie zeekoeten en vier drieteenmeeuwen. Geen slecht resultaat! De rode ibissen hebben ook hun best gedaan, want die kolonie is dit jaar met maar liefst 19 dieren uitgebreid. Binnenkort zal een flink deel van de groep weggevangen worden voor een verhuizing naar Frankrijk. Het hyacinthara-jong uit 2019 ging hen voor. De verzorgers hopen dat zijn ouders in 2021 wederom succes zullen hebben in de Zuid-Amerikaanse volière, nu hun kroost uit 2020 alweer uitgevlogen is. Het is bewonderenswaardig dat het tegenwoordig allemaal op rolletjes lijkt te lopen bij deze grote papegaaien, want voorafgaand aan 2016 viel er weinig te berichten over het liefdesleven van het echtpaar. Ook in het Oceanium was er bescheiden succes: één ezelspinguïn en twee koningspinguïns. Dat is minder dan in voorgaande jaren, maar er was dan ook de nodige onrust dit jaar met defecte koelsystemen, verbouwingen en verhuizingen. In het najaar is bij beide pinguïnsoorten één ouder dier overleden, dus de groepsgrootte is vrij constant. Waarschijnlijk zal de ‘winst’ volgend jaar weer wat groter zijn. De reuzentoekans in de Rivièrahal hebben dit jaar ook een kuiken groot weten te brengen, zo weet het Vriendennieuws te vermelden.

Vrienden voor het leven

Foto: Robert Post (BB-Facebook). Archieffoto.

Het mutatieoverzicht van het Vriendennieuws stelt ons op de hoogte van enkele sterfgevallen die dusver nog niet vermeld waren op Blijdorper Bende. In Noord-Amerika zijn in de loop van het derde kwartaal van 2020 een wasbeer en een poolvos overleden. Beide dieren waren al goed bejaard. Zoals al eens in eerdere editie van Kort Nieuws vermeld werd, geldt voor deze twee soorten dat er ieder jaar weer mensen zijn die jonge individuen weten te bemachtigen en als huisdier proberen te houden. Aanvankelijk schattig, maar als ze ouder worden… Het is het welbekende verhaal en vaak komen dit soort afgedankte dieren terecht bij Stichting AAP. Zij kampen echter regelmatig met ruimtegebrek en dan springt Diergaarde Blijdorp graag bij. Daarom wordt er ook niet gefokt met ze. Ook is er een overlijdensbericht voor een vrouwelijke ringstaartmaki. Verder is Californische zeeleeuw Toos helaas opgenomen in het mutatieoverzicht. Ze is 24 jaar oud geworden, een respectabele leeftijd. Uit respect voor de Vrienden van Blijdorp hebben wij een paar weken gewacht met het delen van de nieuwtjes uit het Vriendennieuws. Wil jij direct op de hoogte worden gebracht van de actualiteit? Word dan lid van de vereniging!

Koolhydraten

Heb je wel eens een smoothie met tarwegras op? Het schijnt zeer voedzaam te zijn, al drinken de meeste mensen het niet per se voor de smaak. In Diergaarde Blijdorp is het plantje echter niet aan te slepen, want het is het nieuwe lievelingskostje van de gelada’s. Zoals je vast niet ontgaan zal zijn, hebben deze dieren vakkundig ieder grassprietje rondom het Roofdieren-Gebouw opgegeten sinds ze hier in 2018 werden losgelaten. De dieren kregen vanaf het begin al extra groenvoer en bij het inzaaien van het gras was gekozen voor een van de meest onvernietigbare grassoorten van Nederland, maar het mocht niet baten. Het is een gemis voor de dieren, want van nature grazen ze dag in, dag uit op de hoogvlaktes van Ethiopië. Zitten, plukken, eten, een stukje opschuiven, weer plukken, weer eten. Het is zo’n prominente bezigheid dat deze soort geen rode derrière geëvolueerd heeft om de dames te imponeren, zoals hun nauwste verwanten, de bavianen, maar een rode borst. De botanisten van Blijdorp hebben echter iets gevonden op de grasschaarste. Achter de schermen zaaien ze bakken in met tarwegraszaadjes en na een kleine week kunnen de platen bij de gelada’s geplaatst worden, om daar met precisie geplunderd te worden. Abonnementhoudersblad De Giraffe meldt dat er inmiddels een hele kas gewijd is aan de grasvoorziening van de gelada’s. Oh, en nu we het toch over de botanische afdeling hebben: zij houden er tegenwoordig een eigen podcast op na, ‘BlijdorpOpGroen’. Zeker een aanrader!

Foto: Jan de Groen (Algemeen Dagblad)