Kort Nieuws #195

Blijdorp Bouwt (bijna)

De Gemeente Rotterdam is gedeeltelijk akkoord met de bouwplannen voor het nieuwe olifantenverblijf in Blijdorp. Als onderdeel van de vergunningaanvraag beginnen nu ook steeds meer ontwerpplannen naar buiten te druppelen, wat betekent dat we alvast een tipje van de sluier kunnen oplichten.

Aan de bestaande 3.000 m2 olifantenperk wordt nog eens 4.000 m2 aan buitenperk toegevoegd, geheel op het huidige perceel vleermuizen-kamelen-moeras. Dit nieuwe buitenverblijf bestaat uit drie segmenten en staat in verbinding met een nieuw stalgebouw, dat tegen de oostgevel van de bestaande Vleermuizengrot aan wordt neergezet. Het exterieur van de Vleermuizengrot blijft ongewijzigd, maar van binnen gaat het pand grondig op de schop. Zo ontstaat ruimte voor een binnenverblijf voor François’ langoeren, die op de huidige locatie van de hangbrug ook een buitenverblijf van 450 m2 krijgen. Aangrenzend aan de Bergdierenrots komt een klein horecapalviljoen. De zuidoostelijke hoek, waar nu de kleine moerasvolière en het oude kraanvogelperk zijn, wordt naar verwezen als de ‘witte banaan’ en is nog niet in detail uitgewerkt. Er wordt gesproken over ofwel een verblijf voor baardapen realiseren hier, ofwel een ’theeplantage’ met otterverblijf.

Op de plannen zijn nog veel meer interessante details te zien en te lezen. Een greep hieruit: het monumentale pleintje rondom fontein ‘Liesje’, op de hoek van de Chinese Tuin, wordt in ere hersteld. Bij de ingang van de Vleermuizengroot staat een ‘Vietnamse markt’ ingetekend. De uitgang van de Vleermuizengrot wordt een ‘holle boomstam’ met ruiten, dwars door het langoerenverblijf heen. Er loopt een stroompje door het grootste olifantenperk heen dat uitmondt in een groot bassin, pal voor het terras. Als ‘fase 2’ voor het project worden enkele wijzigingen aan het oude olifantenperk gemaakt, waaronder het dempen van de greppel en het verbouwen van de zwemvijver. Hieronder hebben wij nog een kleine selectie aan interessante beelden gedeeld, de volledige documenten zijn HIER in te zien.

Vietnamese markt bij de ingang van de Vleermuizengrot.

Impressie vernieuwde Vleermuizengrot.

Impressie rotsverblijf langoeren.

Bouwdetails ‘oliduct’ tussen het oude en nieuwe verblijf.

Verschillende landschapsdoorsnedes olifantenverblijf.

Visualisatie nieuw bullenperk (gezien vanuit het noorden).

African Jungle

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook). Groene kakelaars.

De African Jungle volières beginnen langzaam maar zeker meer kleur te krijgen! De Afrikaanse Mangrove was al het heenkomen van de blauwkeelneushoornvogel, kleine zilverreiger en kwak, en heeft er nu twee inwoners bij. Terug van weggeweest is de gele boomeend, ook wel de rosse fluiteend genoemd. Het was altijd al de bedoeling dat de laatste individuen uit de Grote Vliegkooi zouden doorverhuizen naar het nieuwe verblijf, maar door de dood van de laatste individuen werd hun komst even in twijfel getrokken. Een échte nieuwe diersoort voor Blijdorp is de groene kakelaar, ook wel de groene boomhoop (Phoeniculus purpureus) genoemd. Het is een slanke insecteneter van de savannes en steppes in Sub-Sahara Afrika die in slechts een handjevol dierentuinen te zien is. Het is een erg sociale diersoort, waarbij de jongen vaak nog vele jaren in het territorium van hun ouders blijven om te helpen bij het beschermen van hun jongere broertjes en zusjes. De groene kakelaar rukt op in ontbossingszones en staat als niet bedreigd op de Rode Lijst.

Eeuwige bossen

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook). Tapir Pooh (2012-2024).

Alweer ontvalt een oudgediende inwoner van Blijdorp ons: Maleise tapir Pooh is 5 juli overleden na een kort maar hevig ziekbed. Bij de autopsie kwam naar voren dat Pooh leed aan een borstvliesontsteking en longoedeem. Pooh werd in 2012 geboren en woonde de afgelopen tien jaar in Rotterdam. Hier doorbrak ze in 2016 samen met tapirman Vazan de 18 jaar lange ’tapirdroogte’ in de Maasstad met de geboorte van zoontje Penang. Penang woont tegenwoordig in Wilhema Zoo, Stuttgart. In ’22 werd hij voor het eerst vader, al overleed zijn dochter het jaar erna aan longproblemen. In 2018 kwam dochtertje Vasanti ter wereld, die helaas al snel overleed aan bloedarmoede, en in 2021 volgde de nu in ZOO Płock woonachtige Krissy. Droevig is dat Pooh vlak voor het aanbreken van haar ziekbed weer bevrucht was door haar metgezel Ketiga (‘Tycho’). Hij blijft nu alleen achter. De Maleise tapir is een bedreigde diersoort die in slechts 22 Europese dierentuinen wordt gehouden.

Te vroeg gejuicht

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook). Aziatische leeuwin Lalana.

Vals alarm! Bijna een maand lang waren alle ogen gericht op de Tweeling-Gebouwen nadat Blijdorp begin juni Aziatische leeuw Lalana van de groep separeerde. De aanleiding hiervoor was een plotselinge piek in haar progesteronspiegel, wat normaliter alleen gebeurt wanneer een bevalling aanstaande is. Maar ja, klaarblijkelijk kan het verkeren. Inmiddels is de 14,5 jaar oude leeuwin weer herenigd met mannetje Wishu en haar oude dochter Rena.

Verhuizingen

Foto: ZOO Łódź (Facebook). Otter Harry op z’n nieuwe stek.

Vaarwel otter Harry! Het eind 2022 geboren waterroofdier is verhuisd naar het Poolse Łódź. Hij wordt daar vergezeld door een vrouwelijke soortgenoot. In de Chinese Tuin blijven ouders Jacco en Karin achter. Bij de buren ook een wisseling van de wacht: François’ langoer Andre gaat verhuizen naar Pairi Daiza. Blijdorp laat weten dat er al een opvolger klaarstaat uit een Britse dierentuin. Ook intern heeft er een apentransport plaatsgevonden: de witkruinmangabeygroep bij het Servalkopje is weer wat groter. Fokvrouwtje Esperanza en twee dochters zijn teruggeverhuisd naar de groep van fokman Oda en moeder-overste Casper. Bij het Servalkopje zitten nu maar liefst elf mangabeys, bij de gorilla’s alleen nog puberman C. De transportlijst wordt gecompleteerd met de aankomst van twee gevlekte lipvissen in de Noordzee van het Oceanium en drie barracuda’s (waarvan eentje spoedig overleden) bij de Haaienbak.

Leegstroom

Foto: Danny Noorman (BB-Facebook)

Het Kelpwoud in het Oceanium ligt er troosteloos bij. Niet alleen het grote bassin, maar ook de kleintjes eromheen staan vrijwel volledig leeg. Begin juli heeft een exodus plaatsgevonden van grote en kleine inwoners: zeesterren, donderpadjes, aardbei-anemoontjes, garibaldi-vissen, harige tritonshorens, brandingbaarzen, de lijst gaat maar door. De émigrés gaan een mooie toekomst tegemoet in Stralsund, Duitsland. Eerder dit jaar vertrokken ook al alle stierkophaaien en een groot deel van de luipaardhaaien naar Valencia. In het Rotterdamse Kelpwoud resteren nu alleen nog enkele ‘logerende’ haaien uit ARTIS, de oorkwallen bij de plastic-expo, een Amerikaanse kreeft met een genetische afwijking en natuurlijk de Californische zeeleeuwen. De komende tijd zal dit deel van het Oceanium een lokaal tintje krijgen, als onderdeel van het impactgebied ‘Duurzame Noordzee’. Wat deze plannen precies inhouden, en wat dit betekent voor de bestaande Noordzee-bakken bij de entree van het pand, is niet bekend.

NBC: wel en (vooral) wee

Themawedstrijd XIII: Least Wanted
Foto: Thijs Sluys (BB-Facebook). Na de dood van de laatste lintslang en het vertrek van de gele anaconda zijn de cobra in het Aziëhuis en de tijgerpython in Taman Indah de laatste slangen in Blijdorp. Dat, terwijl er bijna 300 soorten op de Rode Lijst staan.

De laatste Californische lintslang in het Natuurbehoudscentrum is overleden. Daarmee is hun kleine terrarium langs de buitenwand van de zaal leeg komen te staan. Dit relatief nieuwe deel van het Oceanium is nog altijd een pijnpuntje voor de Diergaarde. Zo zaten de lintslangen oorspronkelijk in een veel groter verblijf, maar sinds hier in een vroeg stadium lekkages ontdekt werden, staan de lampen daar uit. Ook is de kamer met broedmachines onvoldoende geïsoleerd van de buitenlucht waardoor het voor veel reptielen niet volstaat, en het grote wandrek met kleine terraria biedt onvoldoende mogelijkheid tot het ophangen van warmtelampen en staat daardoor grotendeels leeg. Het is niet bekend of het langverwachte ‘herstelplan’ voor het Natuurbehoudscentrum al vorm aan begint te nemen. Een schrale troost: de jonge geelkeelgaailijster heeft inmiddels gezelschap gekregen van een jonge roodoorbuulbuul.

Virtuele langnek

Foto: Diergaarde Blijdorp (Facebook). Verzorgers lezen de allerlaatste editie van De Giraffe.

Abonnementhoudersblad ‘De Giraffe’ verschijnt vanaf dit najaar alleen nog maar digitaal en krijgt dan de naam ‘Mijn Blijdorp’. Blijdorp laat weten de keuze te hebben gemaakt om de klimaatimpact van het blad te verminderen, al heeft het park geen cijfers gepresenteerd over de uitstoot van eenmalig drukken en bezorgen versus permanente opslag op servers. Zo komt een einde aan 72 jaar lang fysieke Blijdorp-magazines. De vereniging Vrienden van Blijdorp blijft hun kwartaalblad Vriendennieuws voorlopig wél fysiek uitbrengen.

Geboortegolf

Foto: Céline Alders (BB-Facebook). Baardapen.

Het beschuit met muisjes is deze zomer niet aan te slepen in Blijdorp. Rode panda’s Miyuko en Kwina hebben in het bosverblijf weer een tweeling ter wereld gebracht. Hun zoon uit 2023, Tiwari, was gelukkig net uitgevlogen naar Tsjechië. Blijdorp ontfermt zich momenteel ook nog eens over vier rode panda’s die op doorreis zijn, twee vrouwtjes bij de Bergdierenrots en twee mannetjes achter de schermen. Ook bij de grote flamingo’s is het een huis vol, met zo’n twintig kuikens dusver. Ook is het de verwachting dat er binnenkort weer enkele Mhorr-gazelles geboren zullen worden. Mannetje Noah van de eerste leg is alvast naar Planckendael vertrokken om plaats te maken. De Kaapse klipdassen in de Krokodillenrivier zijn voor het eerst in enkele jaren weer van de partij met acht kleintjes. Bij de baardapengroep zijn inmiddels nóg twee jonkies gezien, waarmee de teller bij deze bedreigde primaten op drie komt te staan. Minder opvallend, maar zeker noemenswaardig zijn de drie kleine Darwin-nandoes in Zuid-Amerika en een veelbelovende nestpoging bij de wolnekooievaars in de Grote Vliegkooi.

Blijdorp op Bonaire

Het zijn spannende dagen op Bonaire! Blijdorp is werk aan het maken van zijn ambitie om in dit deel van Caraïbisch Nederland een permanente aanwezigheid te realiseren. De opvallende container hieronder vertrok begin juli naar de Antillen om onderzoeksmaterialen te leveren aan het onderzoeksteam van RoffaReefs. Hierna wordt de container ook in gebruik genomen als onderzoeksruimte voor koralen. Het onderzoek naar drijvende kraamkamers voor koraalvissen is nog altijd vol op gang. Blijdorp was in juni ook al aanwezig op een congres de Dutch Caribbean Nature Alliance.

Foto: Diergaarde Blijdorp (Facebook)

Kort Nieuws #183

Stupiditeitenrubriek

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook)

Eind oktober werd Blijdorp opgeschrokken door een paar extreem harde knallen. RTV Rijnmond meldt dat een paar kinderen van ongeveer tien jaar oud illegaal vuurwerk in de greppel van het olifantenverblijf gegooid hadden. Een ooggetuige meldt dat een parkmedewerker achter de scholieren aanging, maar de woordvoerder meldde nadien dat onderzoek naar de knallen niks opgeleverd heeft. Bij gebrek aan resten en verder bewijs is de politie niet ingeschakeld. De twee jonge olifanten in Blijdorp, Radjik en Maxi, zouden flink geschrokken zijn van het kabaal. De rust keerde echter alweer snel terug in de kudde.

Record

Foto: Ria van der Graaf (BB-Facebook)

Een heleboel updates bij de neushoornleguanen in het Oceanium. In 2020 kreeg ons vrouwtje gezelschap van twee oude dochters en een onverwant mannetje. Dat gebeurde vrij halsoverkop, want hun oude opvangadres kon niet langer voor hen zorgen. Familie-liefde is bij deze grote hagedissen vrij beperkt, dus het was wel een ietwat gespannen situatie. De rust is nu wedergekeerd met het vertrek van een van de dochters naar Frankrijk. Tegelijkertijd is de relatie tussen het oude vrouwtje en de heer opgebloeid. Ze is weliswaar het oudste individu in heel Europa met 33 jaar op de teller, maar ze is een nieuwbakken moeder van drie! De jonkies zitten achter de schermen.

Komt dat zien

Foto: Greet van den Bergh (BB-Facebook)

Vogelfanaten opgelet: de inwoners van de Grote Vliegkooi zijn weer te bezichtigen! Nee, niet van dichtbij. De megavolière is al enige tijd niet toegankelijk voor bezoekers in verband met preventieve maatregelen tegen het coronavirus (2020-2022) en het griepvirus (begin 2020 en weer sinds 2021). De hinder is zelfs zo groot dat het complex op de slooplijst van Blijdorp is beland. Die werkzaamheden lijken echter nog wel even op zich te laten wachten, de laatste prognose is dat pas in 2024 begonnen wordt met de bouw van het nieuwe olifantenverblijf op deze plek. Als tussenoplossing zijn nu rondom de Grote Vliegkooi kijkplekken gecreëerd, zodat we toch nog eventjes kunnen genieten van alle verenpracht in de volière. Denk aan de wolnekooievaar, die maar in weinig dierentuinen gehouden wordt. Sinds de Grote Vliegkooi voor het laatst zichtbaar was, zijn ook Filipijnse eenden toegevoegd aan het bestand.

Pandapost

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook). Prem en Muna.

Vaarwel Fang-Pi! De rode panda is verhuisd naar het Tsjechische Ústí nad Labem. Oorspronkelijk kwam Fang-Pi naar Blijdorp omdat ze op doorreis naar India zou gaan. Daar zou ze onderdeel gaan uitmaken van een herintroductieproject. Om onbekende redenen is daar helaas toch vanaf gezien. Fang-Pi’s oude stek is nu het domein van de jongvolwassen zusjes Soma en Savita. Ook dit betreft weer een tijdelijke opvangsituatie, uiteindelijk zullen zij gekoppeld worden en op doorreis gaan. De naburige Bergdierenrots wordt overigens nog steeds bewoond door Kwina, Miyuko en hun koters Prem en Muna.

-> Update januari 2023: de verdeling van de twee verblijven is in feite omgedraaid. Excuus voor de vergissing!

Kuifmakaak

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Dunja (links) en Maria (rechts).

Hoera! Er is weer een jong te zien bij de kuifmakaken. Het werd ook wel weer eens tijd, want sinds Dunja’s eerste bevalling in 2020 zijn twee makaakjes dood ter wereld gekomen in Blijdorp. Er leven nu zes makaken in het Aziatisch Moeras, waaronder oma Maria en de trotse vader Kersen. De kuifmakaak is kritiek bedreigd in hun natuurlijke habitat, het noordoosten van het Indonesische eiland Sulawesi, door overbejaging. Overigens bestaat op het naburige eiland Bacan sinds de 19e eeuw een invasieve populatie. Blijdorp is een partner van de organisatie Selamatkan Yaki die zich inzet voor het oplossen van deze problematiek.

Inhaalronde

Foto: R. Traxl (zootierliste.de). Marmerkleurige zwaarddrager (archieffoto).

De laatste publicatie van Vriendennieuws van 2022 kan ieder moment op de deurmat vallen en dat betekent dat het vorige nummer weer openbaar is gemaakt op de website van de vereniging. Wil jij het tijdschrift kunnen lezen zodra het uitkomt? Word dan een Vriend en steun de Diergaarde! De Vrienden melden een verhuizing in de Rivièrahal: de oude mannelijke zwartnekvruchtenduif is achter de schermen geplaatst in afwachting van een nieuwe partner. Twee jongvolwassen kinderen van hem nemen zijn plekje in de Victoria Serre van hem over. Verder is Blijdorp de troste verzorger geworden van een vissensoort die is uitgestorven in het wild: de marmerkleurige zwaarddrager (Xiphophorus meyeri) uit Mexico. De bijdrage die Rotterdam hiermee levert aan de instandhouding van de soort is immens, al zijn er helaas geen plannen om de vissen een plekje voor de schermen te geven. Tot slot melden de Vrienden in het mutatieoverzicht de dood van een drieteenmeeuw, een bladstaartgekko, een ezelspinguïn, een bizon, een slurfhondje en een Indische antilope. Vertrokken zijn een Rüppells gier, een Himalaya-glansfazant en een groepje prairiehondjes. De aankomst van vier ganzen (soort onbekend) uit een vogelopvangcentrum completeert het rijtje.

Stoelendans

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook). De kleine ploegschaarschildpad.

Een paar adreswijzigingen. Het driekoppige gezinnetje kuifherten dat voorheen bij de Chinese Tuin woonde, is overgeplaatst naar de Bergdierenrots. Als zoonlief Donghai (‘Ari’) eenmaal groot genoeg is om een partner te krijgen, mag hij zijn ouderlijk huis weer betrekken. Tot die tijd staat het oude verblijf leeg. Leegstand is er ook in de Krokodillenrivier: de doornstaartagame die eerst naast de slurfhondjes woonde, is één hok opgeschoven, naar dat van de pannenkoekschildpadden. Wat er met zijn oude stek gaat gebeuren, is onbekend. Over schildpadden gesproken: de kleinste ploegschaarschildpad heeft een eigen hoekje gekregen in hun verblijf in het Natuurbehoudscentrum. Qua ontwikkeling loopt dit individu achter op zijn soortgenootjes, hopelijk komt de rust hem ten goede. De ploegschaarschildpad is een kritiek bedreigde diersoort uit Madagaskar. Bij de buren ook een separatie: één jonge Komodovaraan is achter de schermen geplaatst na een ruzie met zijn familielid.

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook). Kuifhertjes.

Kort Nieuws #178

Track & trace

Foto: Greet van Norde (BB-Facebook). Okapi Mhina werd in 2019 geboren.

Okapi Mhina neemt afscheid van Rotterdam. De in 2019 geboren dochter van M’buti is klaar om op eigen benen te staan en mag dat gaan doen in – hou je vast – de Verenigde Arabische Emiraten! De Golfstaten staan bekend om hun ruime, hypermoderne dierentuinen en doen ook mee aan de Europese fokprogramma’s. Diergaarde Blijdorp onderhoudt goede contacten met de VAE, in 2020 vertrokken bijvoorbeeld ook tien jonge pannenkoekschildpadden naar het Midden-Oosten.

In mei…

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Jongvolwassen witkopgier (uit 2021).

Leggen alle vogels een ei! Een bijzondere opbrengst is er dit jaar bij de gieren: de tussenstand bedraagt drie Rüppells gieren, een kapgier en twee witkopgieren! Vooral dat laatste is heugelijk, want tot vorig jaar lukte het nooit met die soort in Rotterdam. Een deel van dit succes is toe te schrijven aan het feit dat de verzorgers de eerste leg weghalen uit het nest en in de broedmachine plaatsen, en zo de ouders aansporen om een tweede ei te leggen. De winst is dit jaar zelfs zo groot, dat Blijdorp eigenlijk oudergieren tekort komt. Eén witkop en één Rüppells worden nu dan ook opgevoed door soortgenoten in Vogelpark Avifauna in Alphen. Vorig jaar gebeurde dat ook met een witruggier, hij is even geleden trouwens weer teruggekomen naar Rotterdam.

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Kuiforopendola.

Een stuk of drie pelikanen zijn uit het ei gekropen en beginnen nu voorzichtig hun territorium te verkennen. Druk bezig zijn ook de molonetispreeuwen in de Victoria Serre. Een tijdje terug hebben deze Zuidoost-Aziatische vogels extra nestgelegenheid gekregen en dat werpt nu zijn vruchten af, er wonen circa veertig spreeuwen in de Rivièrahal nu. Om de uitdijende groep wat ademruimte te geven, zijn de roodoorbuulbuuls weggehaald uit dit segment van de kas. De Victoria Serre moet het tevens stellen met een kuiforopendola minder, na het jammerlijke overlijden van het vrouwtje. Er zijn nog maar drie andere parken in Europa die werken met de soort, waarvan twee ook maar één individu hebben, dus het vinden van een nieuwe partner gaat lastig worden.

Apekool

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

De witkruinmangabeys zijn terug op hun vertrouwde stek. In 2018 vertrokken deze primaten uit de koepelkooi naast de gorilla’s om ruimte te maken voor gorillapuber Nasibu, maar nu hij eindelijk verhuisd is, stond dit verblijf weer leeg. Esperanza en de drie jonge mangabeys die sinds 2020 in de gorillakijkhut bivakkeren en sinds 2021 ook het mensapenverblijf mogen betreden, zijn nu weer verhuisd naar hun oude stek. Door deze overplaatsing hebben ze wat extra bewegingsruimte en het is bovendien ook leuker voor de bezoekers. Over kijkgenot gesproken: er is weer een tweeling geboren bij de ringstaartmaki’s bij het Oceanium. De moeder is ditmaal Ketaka, het alfavrouwtje. Beschuit met muisjes is er ook op een steenworp afstand, bij de Chileense poedoes, net als bij de bizons, Indische antilopen en Kaapse grondeekhoorns.

Komt dat zien!

Diergaarde Blijdorp kondigt aan dat de gerestaureerde Bergdierenrots deze zomer opgeleverd wordt. De feestelijke opening gaat samen met de viering van de 165e verjaardag van de Rotterdamse dierentuin. Blijdorp schrijft: ”het totale pandaverblijf is straks meer dan verdubbeld qua oppervlakte omdat ook het huidige pandaverblijf erbij wordt betrokken.” Of daarmee op een (semi)permanente brug naar het oude eiland gedoeld wordt, of dat de twee perken simpelweg visueel en functioneel op elkaar aansluiten, zal nog moeten blijken.

Afbeelding: Diergaarde Blijdorp (blijdorp.nl)

Kort Nieuws #175

Blijdorp Bouwt

Foto: @Wikifrits (commons.wikimedia.org). Henri Martinhuis.

De Vrienden van Blijdorp investeren in de dierenkliniek! Dat maakte de vereniging bekend tijdens een winterlezing. Veel essentiële apparatuur in het Henri Martinhuis is hopeloos verouderd en de Diergaarde is niet in staat om de vervanging zelfstandig te financieren. Ook zullen een paar aanpassingen gemaakt worden aan de indeling van het pand, zo komt er een nieuwe tussenwand in de operatiekamer om hygiënischer te kunnen werken. Er is €82.500 beschikbaar gesteld voor het project. In ’68 en ’81 betaalden de Vrienden ook al voor aanpassingen aan het Henri Martinhuis. Over werkzaamheden gesproken: een snelle epiloog voor het stormseizoen. Uiteindelijk is de materiële schade beperkt gebleven tot het dak van Amazonica, dat sneuvelde na storm Corrie. Wonder boven wonder is de situatie niet wezenlijk verslechterd tijdens de stormen Dudley, Eunice en Franklin. De Zuid-Amerikaanse kas is weer toegankelijk voor bezoekers.

Droevig

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Hermine en haar jong Sifan.

Een lach en een traan bij de gelada’s. Nadat de familiegroep in januari al een stukje groeide met de telg van vrouwtje Hermine, is Helena in februari bevallen. Helaas was de vreugde van korte duur, want al snel werd het jong ‘gekaapt’ door Kamali. Zij kon het aapje niet voorzien van melk en uiteindelijk is hij of zij bezweken. Kamali heeft het levenloze lichaampje daarna nog lange tijd vastgehouden. Geen fijn aanzicht, maar dierentuinen streven naar minimale interventie. Het preventief weghalen van het kleintje uit de groep was niet wenselijk, want menselijke opvoeding van jonge dieren kan leiden tot ernstige gedragsstoornissen. Gedragsmatig is het ook belangrijk dat de gelada’s de kans krijgen om hun rouwproces te voltooien.

Estafette

Foto: Ecomare (ecomare.nl). Archieffoto.

Een bijzondere reddingsoperatie bij de Westerschelde. Door de sterke stroming was een kortsnuitzeepaardje aangespoeld in Zeeuws-Vlaanderen, maar het lijkt erop dat een beschermengel over dit bijzondere visje waakte. Een verontruste wandelaar belde het Texelse Ecomare, dat Neeltje Jans inschakelde. Medewerkers van het Deltapark namen het verzwakte diertje vervolgens terug naar de stormvloedkering, waar verzorgers van Diergaarde Blijdorp paraat stonden om het zeepaardje over te brengen naar het Rotterdamse Oceanium. Uiteindelijk zal hij weer vrijgelaten worden, samen met de vier zeepaardjes die Blijdorp eind vorig jaar al opving. Het complete verhaal kan je HIER lezen.

Alle bee(s)tjes helpen

De dierentuinen in Oekraïne worden gebombardeerd en beschoten. De verzorgers doen wat ze kunnen en een handjevol dieren is geëvacueerd, maar de vele achterblijvers zijn kwetsbaar, bang of verkeren zelfs in acuut levensgevaar. Dierentuinen Onze Hobby, Zoovaria, Blijdorper Bende, Laafse Kikkers en nog meer groepen slaan de handen in één: als Nederlandse en Vlaamse dierentuinfans steunen wij de officiële inzamelingsactie van de Europese Vereniging van Dierentuinen, EAZA. Lees HIER meer.

Lentekriebels

Foto: Monique van Oort-Schenk (BB-Facebook)

De jaarlijkse geboortegolf komt langzaam maar zeker dichterbij. De Bengaalse oehoes hebben al wat eieren gelegd, al lijken de (toch wel ervaren) ouders niet veel moeite te doen om deze warm te houden. Nog even aankijken dus. De immer productieve kroeskoppelikanen in de Amoer zitten ook en masse te broeden. Vorig jaar werd de kolonie ook al verreikt met maar liefst zes kuikens-met-schepnetjes. Ook de eerste Indische antilope van het jaar is een feit, het is een meisje.

Terug van weggeweest

Foto: Diergaarde Blijdorp (Facebook)

De witkruinmangabeys zijn weer te zien op de Afrikaanse Savanne. Mannetje Oda, vrouwtje Casper en haar jongen mochten laatst het vernieuwde binnenverblijf verkennen. De voornaamste verandering is de vloer, waar voorheen regelmatig water en urine bleven staan. Voor de oorspronkelijke inwoners van dit verblijf, de franjeapen, was dat niet zo’n probleem, maar de bedreigde mangabeys uit de West-Afrikaanse jungle brengen meer tijd door op de grond. Behalve de wijzigingen aan de afvoer zijn ook de klauterbalken vervangen.

Pandaperikelen

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook). Rode panda Fang-Pi.

Hoe gaat het met de kleine panda’s, die door werkzaamheden aan hun verblijf ‘ontheemd’ zijn? Vrouwtje Fang-Pi bivakkeert nog altijd bij de dwergmangoesten op Savanne. De Diergaarde laat weten dat zij op termijn doorreist naar India, om deel te nemen aan een lokaal herintroductieproject. Uit Pairi Daiza is laatst een mannelijke rode panda overgekomen, Miyuko geheten. Hij gaat gekoppeld worden aan de in Rotterdam geboren Kwina. Het is de bedoeling dat de Bergdierenrots, die momenteel in ere hersteld wordt, hun liefdesnestje wordt. Vooralsnog zitten beide dieren achter de schermen. Wie het oude pandaverblijf gaat betrekken, is niet helemaal duidelijk. Zelfs de kuifhertjes lijken niet terug te zullen keren naar dit in 2015 opgeleverde perk. Het is er te onrustig voor deze schuchtere hoefdieren. De soort is momenteel nog te vinden in de Chinese Tuin en zal naar verwachting ook bij de Bergdierenrots te zien zijn.

Hollywood

Foto: Diergaarde Blijdorp (blijdorp.nl)

Het was hét kijkcijferkanon van de zomer van 2021: tv-serie ‘Het Echte Leven in de Dierentuin’ op de NPO. Bezoekers melden dat er momenteel een tweede seizoen opgenomen wordt in Diergaarde Blijdorp. In totaal wordt dit het vierde seizoen van de Nederlandse show, na eerdere edities in Ouwehands Dierenpark. Het programma werd geprezen om de emotie en menselijkheid die het koppelde aan de perikelen van de dieren, al was dit ook reden tot kritiek voor sommigen. Overigens geniet Blijdorp ook een andere vorm van publiciteit, de Koopgoot is tijdelijk aangekleed met een scherm waarop winkelaars live naar het haaienbassin kunnen kijken.

Foto: Patty Kloosterman (Dierentuinen Onze Hobby)

Nieuwjaarslezing 2022!

”We kijken met gematigd optimisme naar de toekomst”, aldus directeur Erik Zevenbergen. Vanwege de pandemie vond de traditionele nieuwjaarslezing van de Vrienden van Blijdorp online plaats. In een filmpje leidden de directeur en verzorger Stefan Timmermans de Vrienden rond door een verlaten, maar levendige dierentuin. De financiële situatie van het park is aan de beterende hand en de Diergaarde durft weer na te denken over de toekomst. 

Bijpraten

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook)

Eén van die Vriendenprojecten die bezocht werd, was de Bijenvallei. Deze werd vorig jaar al opgeleverd, al zal hij dit jaar nog voorzien worden van een extra insectenhotel voor metselbijen. De Bijenvallei is geliefd bij de botanisten, die verder terugblikken op een jaar waarin veel moeite werd gestoken in de professionalisering van het beheer van de plantencollectie. Een mooi voorbeeld hiervan zijn de Nationale Plantencollecties die Blijdorp beheert: die van de bromelia’s en primula’s. Voor die laatste groep wordt halsreikend uitgekeken naar potentiële natuurherstelprojecten. In 2022 zal hiervoor extra aandacht gevraagd worden door nieuwe bloembakken te plaatsen voor de schermen.

Een ander Vriendenproject uit ’21 was de nieuwe deur tussen de binnen- en buitenverblijven van de Aziatische olifanten. Deze is inmiddels in gebruik en is ook beter ‘weggewerkt’ dan eerst. Deze extra poort maakt het makkelijker voor de dieren om te kiezen waar ze zich willen begeven en is bijzonder fijn voor de hoogbejaarde olifant Irma, voor wie de oude, nauwe gang soms té spannend werd. Een ander klein project is de ‘bizonroute’, een nieuwe verbinding tussen het Noord-Amerikaanse panoramapunt en het Amazonicaplein. Deze wordt in 2022 gecompleteerd. Hierover berichtten wij eerder al. Vrienden-voorzitter Marcel Kreuger liet weten dat in februari nóg een project aangekondigd zal worden, waarover vooralsnog geen informatie beschikbaar is.

Vernieuwde Bergdierenrots

Afbeelding: Diergaarde Blijdorp. Klik HIER voor groot formaat.

De restauratie van de Bergdierenrots verloopt vlot. Op nieuw beeldmateriaal is te zien dat de werkzaamheden aan de rotstoren zelf zo goed als afgerond zijn, binnenkort mogen de botanisten zich over het perk ontfermen. Op het filmpje was te zien dat de ‘put’, waarin de rots staat, een beetje opgehoogd is. Het hoogteverschil tussen de kijkplek en de bodem is dus minder groot nu, waardoor de Bergdierenrots zelf ook iets minder hoog lijkt dan voorheen.

Het is de bedoeling dat de rots omgeven gaat worden door weelderig groen, zoals de Himalayaceder. Ook ín de rots zijn plantenbakken verborgen. De rode panda’s, echte boombewoners, zullen daar ongetwijfeld gretig gebruik van maken. Dat brengt ons tot het meest controversiële onderdeel van dit project: de toekomstige inwoners. ‘Twee verblijven voor rode panda’s en drie voor kuifhertjes? Serieus?’ De Diergaarde verdedigt de keuze. De ”nieuwe realiteit”, zoals curator Harald Schmidt het verwoordde, is nu eenmaal dat verantwoord en duurzaam populatiemanagement soms prioriteit moet krijgen boven de wens om meer soorten te huisvesten. Blijdorp vindt het, als fokcoördinator van deze twee soorten, belangrijk om genoeg ruimte te geven aan hen.

Vleugellam: microdeeltjes en macroproblemen

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). Rode ibis.

Kort benoemd werden de coronabesmettingen bij de gorilla’s en leeuwen. Gelukkig zijn de dieren opgeknapt en zijn er geen nieuwe virushaarden opgedoken sindsdien. En dat is niet het enige virus dat Blijdorp momenteel kopzorgen oplevert: het park moet zich ook houden aan influenza-regels, nu het griepvirus H5N1 steeds meer pluimveebedrijven in de Benelux aandoet. Deze cocktail van luchtweginfecties heeft ervoor gezorgd dat sommige doorloopvolières bijna permanent gesloten zijn. De directeur liet weten dat dit stof tot nadenken is: in een geglobaliseerde wereld waarin epidemieën vaker uitbreken, is het nog wel verantwoordelijk en rendabel om doorloopvolières te bouwen? Dit wordt meegenomen bij de vormgeving van de nieuwe ibis- en aravolières in Zuid-Amerika. Details laten nog op zich wachten.

En dat is niet het enige probleemgeval in dit deel van de dierentuin: sinds 2019 hebben er geen Vrije Vlucht Voorstellingen meer kunnen plaatsvinden in Diergaarde Blijdorp. De directe aanleiding daarvoor is natuurlijk corona, maar er spelen ook andere factoren mee. De volières waar de vogels buiten de trainingen en demonstraties om verblijven, zijn grof gezegd ‘over de datum’ en vragen op korte termijn om een significante investering. Ook morrelt de maatschappij: ”wij vinden onze vogeldemonstratie niet zomaar een reeks circuskunstjes, maar toch zien we dat het schuurt”, aldus Schmidt. Verder verwierven de Vrije Vlucht Voorstellingen een roemruchte reputatie door de regelmatige ‘uitstapjes‘ van de luchtacrobaten. Niet altijd keerden die dieren ook terug, denk aan de vrouwelijke bergcaracara die in 2020 voor het laatst bij Leidschenveen gezien werd.

Foto: Harry Ros (BB-Facebook). Bergcaracara.

Al met al ziet Blijdorp het niet zitten om te investeren in grootschalig onderhoud. Daarom trekt Diergaarde Blijdorp de stekker uit de vogelshow. Dit gerucht deed al een tijdje de ronde als ‘slechtst bewaarde geheim’ van Blijdorp, maar nu is het dus officieel. Met de afbraak van de tribune en volières komt zo’n 4.000 vierkante meter vrij voor toekomstige ontwikkeling. Mogelijk dat dit gelijktijdig met de bouw van de nieuwe aravolière gedaan wordt, net als de broodnodige renovatie van het dak van Amazonica (zie ons eerdere bericht).

Een deel van de vogels is al vertrokken naar andere dierentuinen. Het meest noemenswaardige afscheid is dat van de dubbelgehoornde neushoornvogel. Dit individu was ooit door een particulier met de hand grootgebracht en herkent haar soortgenoten niet. Door mee te doen met de vogelvoorstellingen kreeg ze toch nog de kans om als ambassadeur voor de natuur op te treden. Ze is verhuisd naar Avifauna. Ook een tiental zwartkopibissen, een soldatenara en een Europese oehoe hebben Rotterdam al verlaten, terwijl de helmparelhoenders in 2020 overgeplaatst werden naar de ringstaartmaki’s en gieren.

Foto: Jop Kempkes (BB-Facebook/Beheer). Dubbelgehoornde neushoornvogel.

Tot de VVV-soorten die nergens anders in Blijdorp te zien waren, behoren onder meer de roodstaartbuizerd, groenvleugelara, blauwgele ara, zuidelijke hoornraaf en vorkstaartscharrelaar. Daarnaast spelen de gieren die er zitten een belangrijke rol bij het fokprogramma, zowel met hun eigen eieren als door verstoten kuikens uit de Gierenrots-volière te adopteren. Ook werd de holding wel gebruikt als ‘doorvoerlocatie’ voor vogels die te oud waren om bij hun ouders te blijven, maar waarvoor nog geen nieuwe thuishaven gevonden was. Hoe dit na de sloop verder moet, is nog onduidelijk.

Olifanten in Mongolië

Wie vogelgriep zegt, zegt Grote Vliegkooi. In tegenstelling tot andere doorloopvolières is ‘Burung Asia’ uitsluitend vanbinnen te zien, wat betekent dat de wolnekooievaars, nimmerzatten, muskaatduiven en zilverreigers in feite semi-permanent achter de schermen zitten. Blijdorp denkt dan ook na over de toekomst van dit deel van het Aziatische Moeras, vooral nu de omliggende perken in de nabije toekomst op de schop gaan…

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook). Aziatische olifanten.

Diergaarde Blijdorp wil in 2022 beginnen met de uitbreiding van het olifantenverblijf, te beginnen met de bouw van een nieuw mannetjesverblijf op de huidige locatie van de gedomesticeerde kamelen en Indische neushoorns. Zie voor meer achtergrondinfo ons eerdere nieuwsbericht. Voor het eerst sinds 2020 heeft Blijdorp nieuwe ontwerpen hiervoor naar buiten gebracht. Wees wel gewaarschuwd: ook dit zijn nog geen definitieve bouwplannen. Veel details staan nog steeds ter discussie, net als potentiële verblijfsgenoten en de interne veranderingen aan Taman Indah.

Op het buitenperk van de Indische neushoorns worden vier nieuwe bullenstallen gebouwd. De dieren kunnen van elkaar gescheiden worden op het ‘restant’ van het neushoornperk, dat ook ietsjes uitgebreid wordt doordat het vlonder geschrapt wordt. Of dit alles (goed) zichtbaar zal zijn voor bezoekers is nog maar de vraag, want er lijkt rekening gehouden te worden met een groene berm tussen dit alles en het bestaande bezoekerspad.

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). Indische neushoorns.

Daar staat tegenover dat het (momenteel leegstaande) oude hertenverblijf achter de Bergdierenrots weer zichtbaar wordt. Het vlonder dat door het huidige pandaverblijf loopt, gaat namelijk door naar rechts voortaan en sluit zo aan op het pad langs de Bergdierenrots. Vanaf dit pad hebben bezoekers zicht op het perk waar Indische neushoorn Namaste haar oude dag mag slijten – voor haar dochter, Karuna, heeft Blijdorp een mooi nieuw tehuis in Peru op het oog – en zo ontstaat een compleet ‘rondje’ door de Himalaya-biotoop.

Terug naar de olifantenmannen: zij kunnen de benen strekken door de komst van een nieuw ‘olifantenviaduct’ over het bezoekerspad heen, dat leidt naar de huidige kamelenweide. Het huidige kijkpunt tegenover de Maleise Bosrand schuift, samen met de waterpartij, op naar de noordoostelijke hoek van het verblijf, waar ook ruimte ingetekend is voor een klein horecapunt. Andere kijkpunten zijn er vanuit (het openluchtgedeelte van) het Aziatisch Moeras en vanaf het manoelverblijf, die beide grotendeels ongemoeid blijven.

Wel verdwijnt de Grote Vliegkooi na dertig jaar trouwe dienst, zodat er vanaf de bullenvlakte een doorsteek gemaakt kan worden naar het bestaande olifantenverblijf. Daartoe wordt nog een oliduct neergezet in de bamboevallei. Mogelijk worden bepaalde onderdelen van de Grote Vliegkooi, zoals de waterval en hangbrug, intact gelaten, om zo een soort avontuurlijk uitzichtpunt te creëren. Wellicht dat hier nog ruimte is voor een nieuw (water)verblijfje. De aangrenzende, in onbruik geraakte Vleermuizengrot staat niet op de slooplijst vermeld, maar over de bestemming van dit gebouw is nog geen verdere informatie gegeven.

Ontwerp olifantenverblijf
« van 3 »

Gebruik de pijltjes om te navigeren tussen de afbeeldingen.

Het R-woord

Foto: Jop Kempkes (BB-Facebook/Beheer)

Over ingrijpende projecten gesproken: hoe zit het met de Rivièrahal? Blijdorp zit in een spagaat: de verslechterde financiële situatie van het park maakt restauratie op korte termijn nagenoeg onmogelijk, maar tegelijkertijd begint de bouwvallige staat van het gebouw problematisch te worden. Tijdelijke sluiting, hoe onwenselijk ook, is niet ondenkbaar.

Wat dit extra complex maakt, is dat de restauratie van de Rivièrahal een domino-effect heeft. Neem de François’ langoeren en Euraziatische otters uit de Chinese Tuin, wiens verblijven grenzen aan de gevel van de Victoria Serre en waarvoor dus nieuwe verblijven gevonden moeten worden. De onvermijdelijke verbouwing van de centrale hal en het Mensapengebouw van de Rivièrahal doet hier nog een schepje bovenop: wat te doen met de zwarte neushoorns, dwergnijlpaarden en westelijke laaglandgorilla’s? Blijdorp houdt in ieder geval vast aan de ambitieuze doelen van het Masterplan 2030. Externe financiering is meer dan ooit welkom.

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Gorilla Nasibu.

Speculatie over de gorilla’s kan natuurlijk onmogelijk zonder het over Nasibu te hebben. Van zijn emigratie naar Nieuw-Zeeland wordt nu toch maar afgezien, na talloze vertragingen. De opstandige gorillapuber gaat in april naar het Belgische Pairi Daiza. Hier mag hij een nieuwe groep met vrouwtjes gaan leiden. En wat te doen met die andere verstoteling in Blijdorp, leeuwin Chica? Dat is helaas nog steeds niet duidelijk. De kwestie ligt bij de fokcoördinator in Denemarken. Over olifanten Trong Nhi en Nhi Linh is niks gezegd.

Dat concludeert ons verslag van de nieuwjaarslezing van de Vrienden van Blijdorp. De vereniging houdt in de winter nog meer lezingen, waar wij verder geen (uitgebreid) verslag van doen uit respect voor de betalende leden. Wil je deze wel bijwonen? En wil je bij de volgende nieuwjaarslezing zelf vragen kunnen stellen aan de Blijdorp-top? Ga dan naar de website van de Vrienden voor meer informatie over lidmaatschap!