Kort Nieuws #139

Potentie

Foto: Jean-Luc Slijpen (BB-Facebook)

Wederom is het Natuurbehoudscentrum een stukje gegroeid: een aantal kikkervisjes van de Titicacakikker (Telmatobius culeus) is sinds kort hier te zien. Hoewel ze een stuk groter zijn dan de jonge koudbloedigen die Nederlandse slootjes kennen, vallen ze in het niet vergeleken met hun volwassen evenbeelden. Eenmaal volgroeid bereikt de Titicacakikker namelijk een lengte van vijftien centimeter. Het is opmerkelijk dat deze kikkers ook als volwassenen niet het water verruilen voor het droge: van nature leven ze in het Zuid-Amerikaanse Titicacameer, waar het water zo rijk aan zuurstof is dat de dieren via hun huidflappen adem kunnen halen. Deze bestaanswijze ligt echter onder vuur door milieuvervuiling: zowel in 2015 als in 2016 zijn golven van massasterfte vastgelegd, waarbij telkens duizenden kikkers te overlijden kwamen. In de afgelopen vijftien jaar is de wilde populatie met ruimschoots 80% geslonken, wat betekent dat de Titicacakikker een kritiek bedreigde diersoort is. Pas in 2010 slaagde een Peruaanse dierentuin voor het eerst erin om te fokken van deze soort en in 2016 heeft een deel van dat groepje zijn weg gevonden naar de dierentuin van Chester. Eerder ontving DierenPark Amersfoort er acht vanuit het Verenigd Koninkrijk en deze zomer werden er tien naar Rotterdam verzonden. Samen met hun buren, de inheemse vuursalamanders, lijkt er zo weer een mooi amfibieënhoekje te ontstaan in het Oceanium, zoals dat eens ook het geval was in de Rivièrahal.

Kennismakingen

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

Bloeien er deze winter nieuwe romances op in de Diergaarde? Inmiddels heeft de recent gearriveerde hyenaman Kara gezelschap gekregen van een Française. Een officiële naam heeft ze niet, al noemen de verzorgers haar liefkozend ‘Bollie’ naar haar postuur. Na een korte quarantaineperiode doorgebracht te hebben in de seperatiekooien onder het bezoekersvlonder mag ze inmiddels de kleine buitenperken bezoeken, maar tot een formele introductie is het nog niet gekomen. Kara is een mannetje op leeftijd, maar zijn bloedlijn is zeer waardevol voor de toekomstige gezondheid van het fokprogramma, wat betekent dat er enige haast geboden is. Aan de andere kant van de Savanne zijn ook maatregelen getroffen om te voorkomen dat een van de inwoners van de dierentuin een eenzame kerst heeft. Het zit namelijk al enige tijd tegen bij de vosmangoesten: alweer meer dan een jaar geleden arriveerde er een mannelijke compagnon voor het duo vrouwtjes. De kennismaking stemde hoopvol, maar onverwachts stierf het jongere vrouwtje en de ander was te oud om zich voort te planten. Sindsdien is het mangoestenbestand afgezakt naar één, maar nu heeft de heer eindelijk weer gezelschap gekregen van een vrouwtje. De eerste paringen werden al snel waargenomen – duimen maar! Tot slot vernemen we via de decembereditie van het Vriendennieuws dat er in juli een mannelijke Balispreeuw gearriveerd is uit Berlijn.

Blijdorper Baby’s

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook)

Liefhebbers van de categorie ‘klein en pluizig’ opgelet: de bankivahoenders hebben voor nageslacht gezorgd. Pas enkele weken bewonen ze de volière tegenover de bantengs en Indische antilopen, maar kennelijk valt hun nieuwe optrekje wel in de smaak. Het Vriendennieuws informeert ons verder over mogelijk geboortenieuws uit de aravolière: daar zou gepiep gehoord zijn bij de nestkast van de hyacinthara’s. Meer zekerheid bestaat er bij het Falklands-segment in het Oceanium, waar de eindstand dit jaar is uitgekomen op twee jonge koningspinguïns en drie ezelspinguïns. Ook werden de verzorgers in september verblijd met het aanzicht van een jonge McCordsslangenhalsschildpad die uit zijn ei kroop.

Afscheid

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

De kudde netgiraffes is weer ietsjes gekrompen. De laatste jaren wordt Blijdorp door de stamboekhouder geïnstrueerd om de fok te matigen, om de genetische diversiteit van de populatie in gevangenschap te waarborgen. Was de groep een paar jaar terug een van de grootste van het continent, nu staat de teller op ‘slechts’ zeven door het vertrek van twee leden. Giraffe Imke, in 2016 ter wereld gekomen als dochter van wijlen Marian, gaat nu als Malou door het leven in Zürich. Na twee dagen in een transporttrailer doorgebracht te hebben was ze, een beetje wankel en vermoeid, de eerste langnek in 60 jaar tijd die de Zwitserse stad betreedt. Inmiddels heeft ze gezelschap gekregen van soortgenoot Jahi uit Artis en nog een ander jong vrouwtje uit Polen. Giraffe Imara, in 2018 geboren als dochter van Cristel, is naar Serengeti-Park Hodenhagen te Denemarken verhuisd. De mutatierubriek van het Vriendennieuws stelt ons verder op de hoogte van het vertrek van twee mannelijke Egyptische landschildpadden, een paartje slurfhondjes, een vrouwelijke maraboe, twee mannelijke grondeekhoorns en een vrouwelijke mangabey. Verder is bekend geworden dat de vijf eieren van de kritiek bedreigde pantserkrokodillen niet levensvatbaar waren, maar er is goede hoop dat een toekomstig legsel wel uit zal komen. Tot de sterftegevallen van het derde kwartaal van 2019 behoren de Indiase brilslang, twee ezelspinguïns, een vrouwelijke koningspinguïn, twee vrouwelijke zeekoeten, een bejaarde ringstaartmaki, een flamingo, een Indische antilope en een poolvos.

Winters Blijdorp

De countdown tot Kerstmis is begonnen en dat betekent dat de Diergaarde weldra weer een metamorfose zal ondergaan. Vanaf 8 december zal het voorplein van de Rivièrahal een maand lang extra winters aangekleed worden met een zweefmolen, oud-Hollands ballen werpen, kampvuren en vanzelfsprekend gelegenheid tot het kopen van stroopwafels, apfelstrudel en glühwein. Verschillende stukjes van het park, zoals de Grote Vijver en de Chinese Tuin, worden extra mooi verlicht. Klik voor de gehele planning HIER!

Botanisch Blijdorp

Foto: Hortus Botanicus Leiden (hortusleiden.nl). De Statia morning glory (ipomoea sphenophylla).

Bij de lokale natuur valt momenteel weinig kleurenpracht waar te nemen, maar in de tropische panden van Blijdorp stralen de planten nog in volle glorie. In het wandrek van het Natuurbehoudscentrum staan tegenwoordig enkele Gratix’ Venusschoentjes (Paphiopedilum gratrixianum). Eens waren ze verspreid in grote lappen regenwoud in China en noordelijk Indochina, maar minder dan 250 individuele plantjes resteren daar tegenwoordig – slechts een tiende van wat er een decennium geleden nog was. De grootste boosdoener is ontbossing: wie op satellietfoto’s inzoomt op deze regio, ziet dat er hier nog maar weinig ongerepte stukken woud zijn. Gelukkig wordt deze kritiek bedreigde soort succesvol gekweekt door botanisten. Ook heeft Blijdorp via de Leidse Hortus Botanicus zaadjes ontvangen van een van de zeldzaamste bloemensoorten van het Koninkrijk der Nederlanden: de Statia morning glory (Ipomoea sphenophylla). Wanneer deze plantjes tussen december en april in bloei staan, worden de zachtroze bloemen nog voor zonsopkomst geopend en sluiten deze weer rond het middaguur. Ze werden als uitgestorven beschouwd, maar in de jaren ’90 werden een paar exemplaren gevonden bij een olieterminal op Sint Eustatius. Sinds de ontdekking van verdere populaties in noordelijke bossen is het de officiële bloem van het eiland geworden. Ook heeft Blijdorp twee vleesetende planten uit Madagaskar ontvangen: de Madagaskarbekerplant (Nepenthes madagascariensis) en de Masoanabekerplant (Nepenthes masoalensis). Ze zijn allebei erg zeldzaam en tevens bedreigd in hun voortbestaan. Ze zijn bestemd voor de Madagaskar-sectie van de toekomstige Eilandhoppen-uitbreiding van het Oceanium.

Foto: Diergaarde Blijdorp (blijdorp.nl). De Gratix’ Venusschoen (Paphiopedilum gratrixianum).

Kort Nieuws #137

Strak in de lak

Screenshot: Diergaarde Blijdorp (DB-YouTube)

Alweer kan er een klusje afgevinkt worden van Blijdorps to-do-list: dankzij de vereniging Vrienden van Blijdorp is de Falklandsbiotoop in het Oceanium uitgebreid met wat voorheen de pinguïncrèche was. Het idee achter deze sectie was dat hier pinguïns met de hand grootgebracht konden worden als de ouders daar niet in slaagden. Van dat scenario is echter (gelukkig) niks werkelijkheid geworden, wat betekende dat er een lege ruimte langzaam aan het afbrokkelen was. In het kader van de Vriendencampagne ‘Alle bee(s)tjes helpen’, ook wel de flitsactie genoemd, is dit verblijf nu opgefleurd en sluit het feilloos aan op de rest van het pinguïnverblijf. Wanneer het broedseizoen van start gaat, hebben de stelletjes een extra plek om even afstand te nemen van de immer uitdijende kolonie – Blijdorp is een van de weinige dierentuinen waar de koningspinguïns en ezelspinguïns ieder jaar tot broeden overgaan. In dit nieuwe stukje verblijf kunnen de nieuwsgierige pinguïns helemaal naar het glas waggelen: wie kijkt er nu eigenlijk naar wie?

Stoelendans

Foto: Jop Kempkes (BB-Facebook/Beheer). Mantsjoerijse kraanvogel.

Kan jij je favorieten nog vinden? Wederom hebben wat vogels van zetel geruild. De Mantsjoerijse kraanvogels hebben afscheid genomen van de Amoer en hun kamergenoten, de pelikanen, en huizen nu bij de entree van het Aziatisch Moeras. Hier hebben ze meer ruimte om al wadend in het slijk van de rivierbodem te speuren naar tussendoortjes. De witnekkraanvogels, die hier voorheen leefden, zijn een stukje opgeschoven naar de Moerasvolière. Sinds de Stellers zeearenden naar Arctica zijn verplaatst, zijn eerder ook de kwakken uit de Grote Vliegkooi hier ingetrokken. Daar blijft het niet bij: in de volière tegenover de bantengs en Indische antilopen zijn nu niet slechts pruimkopparkieten en driekleureekhoorns te vinden, maar ook de bankivahoenderen. Hoewel die naam je wellicht weinig zegt, klinkt hun gedomesticeerde variant je waarschijnlijk wel bekend in de oren: de kip.

Lief en leed…

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Balispreeuw.

Editie drie van het Vriendennieuws heldert weer het een en ander op wat de mutaties in Blijdorp betreft. Te beginnen bij de geboortes die dusver grotendeels onopgemerkt zijn gebleven door het dagelijkse publiek. Deze zomer zijn de verzorgers verblijd met drie jonge Balispreeuwen, twee McCordsslangenhalsschildpadden en een duo koeneusroggen: de Rotterdamse Diergaarde staat bekend om het foksucces met deze dieren. Minder voorspelbaar was de komst van een kleine pijlstaartrog. De uk werd gespot op de bodem van het haaienbassin, waar zijn ouders wonen. Omdat hij het waarschijnlijk niet gered zou hebben tussen de grote vissen aldaar, heeft hij nu onderdak gevonden in de Mangrove. Bij de ingang van het Oceanium ook bijzonder geboortnieuws: dit broedseizoen is goed geweest voor twee jonge papegaaiduikers. Het eerste ei is door de verzorgers weggehaald uit het nest en in de broedmachine gelegd, waarna de moeder een tweede ei legde en deze zelf uitbroedde. Ook is de groep belangers toepaja’s flink uitgedijd sinds de komst van een volwassen mannetje. Helaas zijn er ook wat dieren overleden, waaronder de bejaarde zeeleeuw Tessa. Door ernstige mankementen aan haar lever weigerde ze te eten, waarna ze is geëuthanaseerd. Ook bongoman Kito is na een kort ziekbed dood gevonden in zijn stal. Tot de verdere sterftegevallen in mei behoren een mannelijke flamingo, een mannelijke kaaimaneteju, een vrouwelijk bosrendier en een mannelijke bijeneter.

… Komen en gaan

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook). ”Dag Jelai, goede reis!”

Ook de flinke collectie transportkisten vergaart geen stof. Zo is hyenaman Jelai inmiddels vertrokken naar Kroatië en via het Vriendennieuws weten we dat het deze zomer ook een drukte van belang was. Een groepje dames bestaande uit een Rüppells gier en een tweetal maraboes heeft de Gierenrots verruild voor het buitenland. Twee mannelijke hutia’s hebben een nieuw tehuis gevonden in Hannover en een vrouwelijke pannenkoekschildpad huist inmiddels in Salzburg. Tot slot is meneer de Mhorr-gazelle, Flip, naar Berlijn verhuisd. Dat brengt ons gelijk tot de laatste en tevens kleinste sectie van het mutatieoverzicht: de ontvangsten. Flip is namelijk van positie geruild met de Berlijnse bok, die inmiddels aan het hoofd staat van de Blijdorp-kudde. Ook zijn er twee mannelijke Rüppells gieren gearriveerd. Wil je voortaan ook direct de laatste stand van zaken weten? Word dan een Vriend van Blijdorp en ontvang hun kwartaalblad!

Foto: Annemieke de Wit (BB-Facebook). Rüppells gier.

Kort Nieuws #129

Au Revoir!

Foto: Dinie Smit (BB-Smit). ”Kan zomaar zijn dat dit mijn laatste foto’s van hem zijn. Vandaag nog maar een poosje genoten van hem!”

Het zit er nu écht aan te komen: ijsbeer Todz gaat Rotterdam achter zich laten. Het is alweer een lange tijd geleden dat hij en zijn tweelingzusje Sizzel voor het eerst kennis maakten met hun buitenverblijf: van die pluizige puppy-grote beertjes is weinig over. In oktober vorig jaar arriveerde Sizzel al in een Duitse dierentuin en nu is de bestemming van Todz bekend: Parc Zoo du Reynou, in Frankrijk. Daar is een spiksplinternieuw verblijf in gereedheid gebracht voor de komst van twee Nederlandse ijsberen: onze Todz en mannetje Nanu uit AquaZoo Friesland (geboren in Denemarken). Het ga je goed, Todz!

Sierlijk

-> Edit 01-09-2019: Later is bekend geworden dat de twee matamata’s beide op hoge leeftijd overleden zijn kort na elkaar. Voorlopig komen er geen nieuwe matamata’s.

Foto: chrysemys.nl. Archieffoto.

Verandering in Amazonica: waar tot voor kort een tweetal matamata’s zat, zijn nu sieraardschildpadden (Rhinoclemmys pulcherrima) te vinden. De trouwere bezoeker herinnert zich misschien wel dat deze soort hier in het verleden al eens te zien was, in 2014 deelden zij namelijk kortstondig dit verblijf met de matamata’s. Waarom de laatstgenoemde soort nu niet meer te zien is, is onbekend daar Blijdorp er geen uitspraak over heeft gedaan. De matamata is een schildpaddensoort die qua bizarheid moeilijk te evenaren is, maar de sieraardschildpad is desalniettemin een interessante soort, afkomstig uit Centraal-Amerika. Ze zijn erg actief en staan bekend om de mooie tekeningen op hun schild en gezicht.

Natuurbehoudscentrum

Foto: Stichting RAVON (ravon.nl). Archieffoto.

Het nieuwste stukje Oceanium blijft zich ontwikkelen. Het zoutwater-aquarium, een herinnering aan de Zee van Cortez die hier voorheen nagebootst werd, telt nu ook weer een zebramurene. Voordat de verbouwing begon, was deze hier ook al aanwezig. Hij deelt zijn aquarium met drie Cortez doktersvissen en twee bruine egelvissen. Aan de andere kant van het Natuurbehoudscentrum is nu ook een langverwachte inwoner te vinden: de vuursalamander (Salamandra salamandra). In tegenstelling tot veel dieren, die middels camouflage zo min mogelijk proberen op te vallen, heeft de vuursalamander onmiskenbare felgele vlekken op zijn lichaam. Van nature komen ze voor in heuvelachtige streken met vochtige bodem en veel kreekjes in heel West-Europa, waaronder Zuid-Limburg. De vuursalamanderpopulatie is sterk afgenomen: sinds 1999 met een verbluffende 99,9%. De schuldige is een schimmel die de huid van salamanders levend opeet. In Nederland zijn het niet meer dan een paar individuen die nog voortbestaan en de uitbraak heeft zich inmiddels verspreid naar onze buurlanden. Stichting RAVON heeft een aantal dieren veiliggesteld en is een fokprogramma begonnen in gevangenschap. Blijdorp heeft een aantal nakomelingen uit dit programma ontvangen. De meeste worden gehuisvest in een gemodificeerde container achter de schermen, maar nu zijn ze dus ook te zien in het Natuurbehoudscentrum. Of de Diergaarde gaat fokken met de dieren, hangt af van wat Stichting RAVON als wenselijk aangeeft.

Shuffle

Foto: Sabine Buchholz (BB-Facebook)

Wederom wordt er geschoven met de vogels in het Aziatische themagebied. De Himalayaglansfazanten, al jaren een vertrouwd gezicht in de Grote Vliegkooi, zijn overgeplaatst naar de Maleise Bosrand, waar ze de voormalige oehoe-volière bewonen. De bankivahoenders zijn, na een tijdje in Taman Indah gezeten te hebben, weer teruggekeerd naar de volière bij het Longhouse nu de tropische zangvogels, daar geplaatst in het kader van de EAZA Silent Forest Campagne, verhuisd zijn. Het overplaatsen van vogelsoorten vindt plaats om leegstand in bepaalde volières te voorkomen en bevordert daarnaast de voortplanting bij sommige soorten.

Wijzer

Foto: Patrick Kruizinga (BB-Facebook)

Verdwalen is verleden tijd in Blijdorp! Sinds kort zijn door het gehele park deze nieuwe wegwijzers geplaatst in de typische Blijdorp-huisstijl. De meeste dieren staan erop aangegeven, maar ook de continenten, wat biotopen, restaurants, speeltuinen, de zie-allesroute en nog veel meer nuttige locaties zijn gemakkelijker dan ooit te vinden. Niet dat Blijdorper Bendeleden vaak verdwalen, maar toch…

Harten Stelen

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook)

Er kan weer genoten worden van nieuwe kleintjes in Blijdorp. Nadat de kleine giraffe Khaleesi kennis maakte met haar soortgenoten in het buitenverblijf, was het feest op de Prairie: daar is een bizon bevallen van een meisje, Gina geheten. De moeder is gemakkelijk te herkennen aan haar hoorns: eentje staat omhoog, de ander omlaag. Wat eerder, in april, ging de ooievaar op bezoek bij de kuifhertjes in de Chinese Tuin en het jong, Simone, is nu regelmatig te zien op ontdekkingstocht door haar verblijf. Ook bij de vogels is het raak: bij de wevervogels is het een drukte van belang met mannetjes die nestjes knutselen en vrouwtjes die hun jongen voeren. Ook bij de maraboes wordt er druk gebroed.

Buiten Blijdorp

Verdrietig nieuws bereikt ons vanuit Polen. In de dierentuin van Warschau heeft takin Benny zijn laatste adem uitgeblazen. In 2004 werd hij geboren op de Takinrots, waar hij tot 2012 bleef. Zijn oude perk had toen z’n beste tijd wel gehad en was in vergetelheid geraakt, maar in Polen was hij opeens een ster: de wortelliefhebber, daar bekend onder zijn koosnaampje ‘Benek’, werd een van de meest geliefde en gefotografeerde dieren van de dierentuin. Op zijn hoge leeftijd begon zijn gebit hem in de steek te laten, al wist goede medische zorg zijn leven nog wat te rekken. De dierentuin geeft aan op zoek te gaan naar een nieuw mannetje om Beneks twee vriendinnetjes gezelschap te houden.

Foto: Warszawskie ZOO (Facebook)