Dierentuinen mogen dan wel dicht zijn, maar Moeder Natuur heeft geen pauzeknop! Een kleine update vanuit de Rotterdamse dierentuin. Daar laait het Blijdorp-Syndroom namelijk weer in volle kracht op: meerdere exceptionele baby’s bij uitermate zeldzame dieren, maar bij de ABC-dierentuinsoorten gaat het een stuk moeizamer.
Te beginnen bij de stokstaartjes. Hoewel er vroeger regelmatig jonge ‘aardmannetjes’ te zien waren in de Maasstad, stokte de stokstaartenfok de laatste jaren geheel. Vermoedelijk bestond er veel agressie binnen de oude groep en als er al jongen geboren werden, stierven zij waarschijnlijk in hun ondergrondse gangenstelsels. Vorig jaar overleed de laatste seniore mangoest en in de herfst begon Blijdorp dus met een schone lei. Monsieur en madame lieten er geen gras over groeien en in februari vonden de verzorgers een nestje van vier.
Helaas blijkt nu dat de stokstaartensoap nog niet voorbij is. Diergaarde Blijdorp meldt op zijn website dat de moeder van het kroost onverwachts overleden is. Volgens onbevestigde berichtgeving is de nestkamer ingestort terwijl zij zich daar bevond. Hoewel stokstaartjes normaliter pas na drie maanden gespeend worden, moeten ze het nu doen met de kleine stukjes meelworm en gehakt die de verzorgers aan hen geven. De dierentuin laat weten dat het goed gaat met de groei van de kleintjes. Hoe nu verder, dat is de grote vraag. Wanneer een groep overgenomen wordt door een ander vrouwtje, is het niet ongehoord dat ze de jongen van onderdanige vrouwtjes doodt.
Aan de andere kant van de zoo, in het Oceanium, heerst een feestelijke stemming. Voor de tweede keer ooit zijn er namelijk zwartsnuithaaien geboren in gevangenschap! Vorig jaar vestigde Blijdorp een wereldprimeur hiermee. Haaien staan niet bekend als fantastische ouders en toentertijd had de moeder dan ook drie van haar vier jongen gedood voordat de verzorgers konden ingrijpen. De dappere overlever zwemt tegenwoordig in het ondiepe Mangrove-aquarium. Dit jaar was het park beter voorbereid en bedraagt de opbrengst drie gezonde haaitjes.
Haaien hebben het moeilijk. Sinds de jaren ’90 verdwijnen jaarlijks minimaal 100 miljoen haaien uit de zee, met als belangrijkste eindbestemming de markten van Oost-Azië. Populaties kelderen wereldwijd en onder zulke omstandigheden zou een fokprogramma in gevangenschap goed van pas komen. Bij kleinere soorten, denk aan de hondshaai, vindt er regelmatig voortplanting plaats, maar grote, migrerende soorten voelen zich wat minder snel op hun gemak in aquaria. Des te indrukwekkender dus dat Blijdorp nu de ‘hofleverancier’ van de zwartsnuithaai lijkt te worden. In 2013 voegde de Diergaarde zich tevens bij het korte lijstje van parken dat foksucces met de Californische stierkophaai heeft gehad en ook is de kans op jonge verpleegsterhaaien nog altijd zeer reëel. Dankzij deze jongen wordt het voortbestaan van de haai gegarandeerd, worden publieksaquaria minder afhankelijk van wildvang en zijn de haaien in het wild weer wat ambassadeurs rijker.
Geen eindeloze wachtrijen voor de kassa’s, gesloten souvenirwinkels en eenrichtingsverkeer: Diergaarde Blijdorp gaat per 20 mei weliswaar weer open voor abonnementhouders, maar het komt met enkele kanttekeningen. Ter voorbereiding op de heropening worden er deze week al enkele proefdagen georganiseerd om te kijken hoe de maatregelen uitpakken. De medewerkers en hun familie waren zo’n testgroep, alsmede de vrijwilligers en de belangrijke zakenrelaties. Ook de trouwste supporters van de dierentuin, de Vrienden van Blijdorp, mogen alvast komen voorproeven. Een aanbod waar ook ik, als lid van de vereniging, natuurlijk geen nee tegen zei. Eén ding kan ik beamen: post-pandemie Blijdorp is gelukkig geen dystopie van dwanghekken.
Vanaf aanstaande maandag kunnen abonnementhouders online een entreebewijs reserveren, waarvan er per dag maximaal 500 te vergeven zijn. Je hebt een kwartier de tijd om je kaartje vanachter plexiglas te laten scannen bij de hoofdingang en ontvangt direct een plattegrond. Aangenaam nieuws: het Oceanium, verreweg de grootste overdekte attractie in Blijdorp, is gewoon geopend voor bezoekers. Wel wordt er in de twee aquariumtunnels een beleid van ‘links is gaan, rechts is staan’ nageleefd door personeelsleden en zijn de kijkplatformen bij de zeeleeuwen, de Kwallenhoek, de Zeereservaat-Expo, het Publiekslab, het makiverblijf en het ‘glazen huis’ in het Natuurbehoudscentrum afgesloten. Een stukje verderop, in de open buitenlucht, is ook de hoofdroute netjes gemarkeerd met bordjes en linten in de huisstijl van Blijdorp. In de IJsgrot kan je alleen langs de onderwaterruiten van de ijsberen lopen, de vele nauwe paadjes achterin zijn niet toegankelijk. Ook het doodlopende pad langs de Prairie is afgesloten, idem voor het pad door de ibisvolière. Bij het verblijf van de prairiehondjes en de nabijgelegen ‘Amazonica-loop’ komen we het eerste grote stuk waar eenrichtingsverkeer geldt tegen. De gigantische vlinderkoepel is gewoon toegankelijk, al kan je even niet door de ruit van het meer kijken.
Aan de andere kant van de spoorweg, de Rivièrahal-Zijde, wordt goed duidelijk hoe lang de Diergaarde eigenlijk wel niet gesloten was: alle planten pronken ‘opeens’ felgroen en staan in volle bloei. Hoewel je de Gierenrots-volière niet in mag gaan, kan je van buitenaf goed zien dat er heel wat gebroed wordt door de inwonende aaseters. Ook valt in de hele Diergaarde op dat men niet stilgezeten heeft tijdens de sluiting. Vervallen hekjes staan er weer netjes bij, plantsoenen zijn aangeplant en bij het vlonder langs de giraffen is het gele spandoek deels vervangen door houten pilaren. Even terug, bij de hoofdingang, zijn de keien in de berm zelfs vervangen door een heus perceel met primula’s en een insectenhotel! Terug naar Afrika: daar is eenrichtingsverkeer van kracht in de Krokodillenrivier en de Okapi-Volière (op die volgorde). Als je vrede sluit met af en toe even in een kleine file staan, is het allemaal prima te doen met die anderhalve meter afstand.
Als je via de penseelzwijnen, bosbuffels en zwarte neushoorns (waar Blijdorp met grote markeringen op de grond zijn best doet om de bezoekersstroom te sturen) je weg vervolgt, kom je bij nog zo’n eenrichtings-stukje aan: het pad rondom het gorillaverblijf. Bij de aangrenzende Oewanja Kinderjungle is, zoals overal, alleen het afhaalpunt van het restaurant geopend, de deuren van het Roofdieren-Gebouw blijven dicht en wie de Wallaby-Walkabout wil betreden, moet dat doen via de kant van het directiegebouw. De Rivièrahal is met afstand het grootste slachtoffer van de COVID-19-maatregelen: de Westvleugel, de Tropenvleugel en de binnenspeeltuin zijn allemaal gesloten. Het grote Azië-themagebied is daarentegen wel grotendeels geopend, zij het wederom met eenrichtingsbeleid in opeenvolgend het Amoergebied, de Maleise Bosrand, de Chinese Tuin, het Aziatisch Moeras en de Himalaya. Het doodlopende pad naar het Longhouse is wel afgesloten, alsmede het doodlopende pad naar het binnenverblijf van de kuifmakaken. Ook de kleine Moerasvolière, Taman Indah en de Grote Vliegkooi blijven dicht. Wie langs de bamboestengels gluurt, kan zien dat de inwonende vogels met volle teugen genieten van de vrijgekomen bezoekerspaden. Een bezoek aan de Tijgerkreek en het buitenverblijf van de olifanten completeert een rondje Blijdorp: ook hier zijn enkele bospaadjes afgesloten met strategisch geplaatste bankjes en geldt bij de resterende delen eenrichtingsbeleid, richting de afgesloten Tweeling-Gebouwen.