Kort Nieuws #195

Blijdorp Bouwt (bijna)

De Gemeente Rotterdam is gedeeltelijk akkoord met de bouwplannen voor het nieuwe olifantenverblijf in Blijdorp. Als onderdeel van de vergunningaanvraag beginnen nu ook steeds meer ontwerpplannen naar buiten te druppelen, wat betekent dat we alvast een tipje van de sluier kunnen oplichten.

Aan de bestaande 3.000 m2 olifantenperk wordt nog eens 4.000 m2 aan buitenperk toegevoegd, geheel op het huidige perceel vleermuizen-kamelen-moeras. Dit nieuwe buitenverblijf bestaat uit drie segmenten en staat in verbinding met een nieuw stalgebouw, dat tegen de oostgevel van de bestaande Vleermuizengrot aan wordt neergezet. Het exterieur van de Vleermuizengrot blijft ongewijzigd, maar van binnen gaat het pand grondig op de schop. Zo ontstaat ruimte voor een binnenverblijf voor François’ langoeren, die op de huidige locatie van de hangbrug ook een buitenverblijf van 450 m2 krijgen. Aangrenzend aan de Bergdierenrots komt een klein horecapalviljoen. De zuidoostelijke hoek, waar nu de kleine moerasvolière en het oude kraanvogelperk zijn, wordt naar verwezen als de ‘witte banaan’ en is nog niet in detail uitgewerkt. Er wordt gesproken over ofwel een verblijf voor baardapen realiseren hier, ofwel een ’theeplantage’ met otterverblijf.

Op de plannen zijn nog veel meer interessante details te zien en te lezen. Een greep hieruit: het monumentale pleintje rondom fontein ‘Liesje’, op de hoek van de Chinese Tuin, wordt in ere hersteld. Bij de ingang van de Vleermuizengroot staat een ‘Vietnamse markt’ ingetekend. De uitgang van de Vleermuizengrot wordt een ‘holle boomstam’ met ruiten, dwars door het langoerenverblijf heen. Er loopt een stroompje door het grootste olifantenperk heen dat uitmondt in een groot bassin, pal voor het terras. Als ‘fase 2’ voor het project worden enkele wijzigingen aan het oude olifantenperk gemaakt, waaronder het dempen van de greppel en het verbouwen van de zwemvijver. Hieronder hebben wij nog een kleine selectie aan interessante beelden gedeeld, de volledige documenten zijn HIER in te zien.

Vietnamese markt bij de ingang van de Vleermuizengrot.

Impressie vernieuwde Vleermuizengrot.

Impressie rotsverblijf langoeren.

Bouwdetails ‘oliduct’ tussen het oude en nieuwe verblijf.

Verschillende landschapsdoorsnedes olifantenverblijf.

Visualisatie nieuw bullenperk (gezien vanuit het noorden).

African Jungle

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook). Groene kakelaars.

De African Jungle volières beginnen langzaam maar zeker meer kleur te krijgen! De Afrikaanse Mangrove was al het heenkomen van de blauwkeelneushoornvogel, kleine zilverreiger en kwak, en heeft er nu twee inwoners bij. Terug van weggeweest is de gele boomeend, ook wel de rosse fluiteend genoemd. Het was altijd al de bedoeling dat de laatste individuen uit de Grote Vliegkooi zouden doorverhuizen naar het nieuwe verblijf, maar door de dood van de laatste individuen werd hun komst even in twijfel getrokken. Een échte nieuwe diersoort voor Blijdorp is de groene kakelaar, ook wel de groene boomhoop (Phoeniculus purpureus) genoemd. Het is een slanke insecteneter van de savannes en steppes in Sub-Sahara Afrika die in slechts een handjevol dierentuinen te zien is. Het is een erg sociale diersoort, waarbij de jongen vaak nog vele jaren in het territorium van hun ouders blijven om te helpen bij het beschermen van hun jongere broertjes en zusjes. De groene kakelaar rukt op in ontbossingszones en staat als niet bedreigd op de Rode Lijst.

Eeuwige bossen

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook). Tapir Pooh (2012-2024).

Alweer ontvalt een oudgediende inwoner van Blijdorp ons: Maleise tapir Pooh is 5 juli overleden na een kort maar hevig ziekbed. Bij de autopsie kwam naar voren dat Pooh leed aan een borstvliesontsteking en longoedeem. Pooh werd in 2012 geboren en woonde de afgelopen tien jaar in Rotterdam. Hier doorbrak ze in 2016 samen met tapirman Vazan de 18 jaar lange ’tapirdroogte’ in de Maasstad met de geboorte van zoontje Penang. Penang woont tegenwoordig in Wilhema Zoo, Stuttgart. In ’22 werd hij voor het eerst vader, al overleed zijn dochter het jaar erna aan longproblemen. In 2018 kwam dochtertje Vasanti ter wereld, die helaas al snel overleed aan bloedarmoede, en in 2021 volgde de nu in ZOO Płock woonachtige Krissy. Droevig is dat Pooh vlak voor het aanbreken van haar ziekbed weer bevrucht was door haar metgezel Ketiga (‘Tycho’). Hij blijft nu alleen achter. De Maleise tapir is een bedreigde diersoort die in slechts 22 Europese dierentuinen wordt gehouden.

Te vroeg gejuicht

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook). Aziatische leeuwin Lalana.

Vals alarm! Bijna een maand lang waren alle ogen gericht op de Tweeling-Gebouwen nadat Blijdorp begin juni Aziatische leeuw Lalana van de groep separeerde. De aanleiding hiervoor was een plotselinge piek in haar progesteronspiegel, wat normaliter alleen gebeurt wanneer een bevalling aanstaande is. Maar ja, klaarblijkelijk kan het verkeren. Inmiddels is de 14,5 jaar oude leeuwin weer herenigd met mannetje Wishu en haar oude dochter Rena.

Verhuizingen

Foto: ZOO Łódź (Facebook). Otter Harry op z’n nieuwe stek.

Vaarwel otter Harry! Het eind 2022 geboren waterroofdier is verhuisd naar het Poolse Łódź. Hij wordt daar vergezeld door een vrouwelijke soortgenoot. In de Chinese Tuin blijven ouders Jacco en Karin achter. Bij de buren ook een wisseling van de wacht: François’ langoer Andre gaat verhuizen naar Pairi Daiza. Blijdorp laat weten dat er al een opvolger klaarstaat uit een Britse dierentuin. Ook intern heeft er een apentransport plaatsgevonden: de witkruinmangabeygroep bij het Servalkopje is weer wat groter. Fokvrouwtje Esperanza en twee dochters zijn teruggeverhuisd naar de groep van fokman Oda en moeder-overste Casper. Bij het Servalkopje zitten nu maar liefst elf mangabeys, bij de gorilla’s alleen nog puberman C. De transportlijst wordt gecompleteerd met de aankomst van twee gevlekte lipvissen in de Noordzee van het Oceanium en drie barracuda’s (waarvan eentje spoedig overleden) bij de Haaienbak.

Leegstroom

Foto: Danny Noorman (BB-Facebook)

Het Kelpwoud in het Oceanium ligt er troosteloos bij. Niet alleen het grote bassin, maar ook de kleintjes eromheen staan vrijwel volledig leeg. Begin juli heeft een exodus plaatsgevonden van grote en kleine inwoners: zeesterren, donderpadjes, aardbei-anemoontjes, garibaldi-vissen, harige tritonshorens, brandingbaarzen, de lijst gaat maar door. De émigrés gaan een mooie toekomst tegemoet in Stralsund, Duitsland. Eerder dit jaar vertrokken ook al alle stierkophaaien en een groot deel van de luipaardhaaien naar Valencia. In het Rotterdamse Kelpwoud resteren nu alleen nog enkele ‘logerende’ haaien uit ARTIS, de oorkwallen bij de plastic-expo, een Amerikaanse kreeft met een genetische afwijking en natuurlijk de Californische zeeleeuwen. De komende tijd zal dit deel van het Oceanium een lokaal tintje krijgen, als onderdeel van het impactgebied ‘Duurzame Noordzee’. Wat deze plannen precies inhouden, en wat dit betekent voor de bestaande Noordzee-bakken bij de entree van het pand, is niet bekend.

NBC: wel en (vooral) wee

Themawedstrijd XIII: Least Wanted
Foto: Thijs Sluys (BB-Facebook). Na de dood van de laatste lintslang en het vertrek van de gele anaconda zijn de cobra in het Aziëhuis en de tijgerpython in Taman Indah de laatste slangen in Blijdorp. Dat, terwijl er bijna 300 soorten op de Rode Lijst staan.

De laatste Californische lintslang in het Natuurbehoudscentrum is overleden. Daarmee is hun kleine terrarium langs de buitenwand van de zaal leeg komen te staan. Dit relatief nieuwe deel van het Oceanium is nog altijd een pijnpuntje voor de Diergaarde. Zo zaten de lintslangen oorspronkelijk in een veel groter verblijf, maar sinds hier in een vroeg stadium lekkages ontdekt werden, staan de lampen daar uit. Ook is de kamer met broedmachines onvoldoende geïsoleerd van de buitenlucht waardoor het voor veel reptielen niet volstaat, en het grote wandrek met kleine terraria biedt onvoldoende mogelijkheid tot het ophangen van warmtelampen en staat daardoor grotendeels leeg. Het is niet bekend of het langverwachte ‘herstelplan’ voor het Natuurbehoudscentrum al vorm aan begint te nemen. Een schrale troost: de jonge geelkeelgaailijster heeft inmiddels gezelschap gekregen van een jonge roodoorbuulbuul.

Virtuele langnek

Foto: Diergaarde Blijdorp (Facebook). Verzorgers lezen de allerlaatste editie van De Giraffe.

Abonnementhoudersblad ‘De Giraffe’ verschijnt vanaf dit najaar alleen nog maar digitaal en krijgt dan de naam ‘Mijn Blijdorp’. Blijdorp laat weten de keuze te hebben gemaakt om de klimaatimpact van het blad te verminderen, al heeft het park geen cijfers gepresenteerd over de uitstoot van eenmalig drukken en bezorgen versus permanente opslag op servers. Zo komt een einde aan 72 jaar lang fysieke Blijdorp-magazines. De vereniging Vrienden van Blijdorp blijft hun kwartaalblad Vriendennieuws voorlopig wél fysiek uitbrengen.

Geboortegolf

Foto: Céline Alders (BB-Facebook). Baardapen.

Het beschuit met muisjes is deze zomer niet aan te slepen in Blijdorp. Rode panda’s Miyuko en Kwina hebben in het bosverblijf weer een tweeling ter wereld gebracht. Hun zoon uit 2023, Tiwari, was gelukkig net uitgevlogen naar Tsjechië. Blijdorp ontfermt zich momenteel ook nog eens over vier rode panda’s die op doorreis zijn, twee vrouwtjes bij de Bergdierenrots en twee mannetjes achter de schermen. Ook bij de grote flamingo’s is het een huis vol, met zo’n twintig kuikens dusver. Ook is het de verwachting dat er binnenkort weer enkele Mhorr-gazelles geboren zullen worden. Mannetje Noah van de eerste leg is alvast naar Planckendael vertrokken om plaats te maken. De Kaapse klipdassen in de Krokodillenrivier zijn voor het eerst in enkele jaren weer van de partij met acht kleintjes. Bij de baardapengroep zijn inmiddels nóg twee jonkies gezien, waarmee de teller bij deze bedreigde primaten op drie komt te staan. Minder opvallend, maar zeker noemenswaardig zijn de drie kleine Darwin-nandoes in Zuid-Amerika en een veelbelovende nestpoging bij de wolnekooievaars in de Grote Vliegkooi.

Blijdorp op Bonaire

Het zijn spannende dagen op Bonaire! Blijdorp is werk aan het maken van zijn ambitie om in dit deel van Caraïbisch Nederland een permanente aanwezigheid te realiseren. De opvallende container hieronder vertrok begin juli naar de Antillen om onderzoeksmaterialen te leveren aan het onderzoeksteam van RoffaReefs. Hierna wordt de container ook in gebruik genomen als onderzoeksruimte voor koralen. Het onderzoek naar drijvende kraamkamers voor koraalvissen is nog altijd vol op gang. Blijdorp was in juni ook al aanwezig op een congres de Dutch Caribbean Nature Alliance.

Foto: Diergaarde Blijdorp (Facebook)

Blijdorp opent eerste verblijven Masterplan 2050: African Jungle & waterlelie-kweek

Foto: Diergaarde Blijdorp (Facebook)

“Wat hoort er een bij een regenwoud? Regen!”, grapt Vrienden-voorzitter Marcel Kreuger. In een bos aan paraplu’s en poncho’s werden op zaterdag 13 juli de African Jungle volières geopend in Diergaarde Blijdorp Rotterdam. De riante vogelkooien, die samen bijna 600 m2 beslaan, zijn het allereerste deelproject van Masterplan 2050: de ambitieuze en spraakmakende toekomstvisie die het park in 2023 onthulde. De dag werd afgesloten met een exclusieve tour langs de nieuwe kweekopstelling voor de Rwandese warmwaterlelie, eveneens een focussoort van het Masterplan, plus een kijkje bij de restauratie van de rendierenstal.

Vogelrijk oerbos

In het Masterplan 2050 noemt Blijdorp acht ‘impactgebieden’: focusregio’s in de wereld die de komende 25 jaar centraal staan voor de dierentuin bij nieuwe ontwikkelingen en investeringen. Een enigszins controversieel aspect hiervan is dat Blijdorp heeft geconcludeerd dat het relatief weinig kan betekenen voor natuurbehoud in Noord-Amerika en Zuid-Amerika, met uitzondering van de Caraïben. Deze twee themagebieden beslaan momenteel het merendeel van de Oceanium-zijde van Blijdorp, maar zullen de komende jaren geleidelijk plaatsmaken voor impactgebied African Jungle: de wouden van Centraal- en West-Afrika.

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook). Blauwkeelneushoornvogel mannetje.

Het startschot voor deze shift is nu gegeven met de transformatie van de ibis- en arakooien tot Afrikaanse Mangrove en Afrikaanse Bosrand respectievelijk. De Afrikaanse Mangrove telt momenteel drie soorten. Een koppeltje blauwkeelneushoornvogels (Ceratogymna atrata), afkomstig uit Zie-ZOO Volkel, staat hier in de spotlight. Een imposante vogel, overwegend zwart van verenkleed en met een blauw gezicht, waarbij de mannetjes te herkennen zijn aan de grote hoorn op hun snavel en de vrouwtjes aan hun rossige kapsel. Het is een echte regenwoudspecialist, die zowel in het Congowoud van Centraal-Afrika als het Opper-Guinese regenwoud van West-Afrika voorkomt. Vanwege dit grote verspreidingsgebied staan ze als ‘niet bedreigd’ op de Rode Lijst, maar de aantallen lopen wel degelijk terug. De fok in gevangenschap verloopt tot op heden erg stroef.

Foto: Jop Kempkes (BB-Beheer). De zilverreigers en kwakken houden zich vooralsnog vooral achterin de volière op.

De neushoornvogels worden vergezeld door kleine zilverreigers (vier mannetjes) en Afro-Euraziatische kwakken (zes mannetjes en één vrouwtje). Vogels die voorheen in het Aziatisch Moeras woonden, maar in het wild ook voorkomen in (semi-)open draslanden in Afrika. Er is nog veel capaciteit voor extra inwoners. Op het wensenlijstje staan momenteel de Afrikaanse stekelstaart, Afrikaanse nimmerzat, Afrikaanse lepelaar, rosse fluiteend, knobbeleend, dodaars, steltkluut, zwartbandbaardvogel en groene kakelaar.

Afrikaanse Bosrand

Foto: Jop Kempkes (BB-Beheer). Grijze roodstaart.

De twee volières worden van elkaar gescheiden door een binnenverblijf, aangekleed als Afrikaans boothuis op een rivieroever. In tegenstelling tot bij de oude constructie zijn beide binnenverblijven zichtbaar voor bezoekers, al zijn er ook meerdere separatiekooien achter de schermen. Het halletje is ook voorzien van uitgebreide educatie over de illegale handel in tropische vogels.

Foto: Jop Kempkes (BB-Beheer). Grijze roodstaarten.

In de tweede volière staat de grijze roodstaartpapegaai (Psittacus erithacus) centraal, een nieuwe diersoort voor Rotterdam. Het is een achtkoppig single sex groepje dat in Frankrijk illegaal door een particulier werd gehouden en daarom geconfisqueerd is. De grijze roodstaart is een intelligente en sociale inwoner van het Congowoud, waar er ieder jaar tien- tot honderdduizenden individuen gevangen worden voor de internationale huisdierenmarkt. Deze dieren sterven veelal een vroegtijdige dood of eindigen in overbezette opvangcentra. Hopelijk gaat dit groepje in Blijdorp een mooie toekomst tegemoet en kunnen ze dienen als ambassadeurs voor hun soort.

Foto: Jop Kempkes (BB-Beheer). Witwangfluiteenden.

Nog eens drie vogelsoorten zijn momenteel te zien in de Afrikaanse Bosrand: de purperglansspreeuwen en groenhelmtoerako’s (uit het Weverkopje, dat nu vogelloos is) en de witwangfluiteend (uit de Okapi-Volière). Potentieel komen hier op termijn nog zwartwang-agapornissen en smidsplevieren bij. De nieuwe African Jungle volières zijn een jubileumgeschenk van de vereniging Vrienden van Blijdorp ter waarde van €500.000.

Afrikaanse Mangrove, gezien vanaf het hoofdpad
Foto: Jop Kempkes (BB-Beheer)
« van 8 »

Het impactplantje

Foto: Jop Kempkes (BB-Beheer). De Rwandese warmwaterlelie is de kleinste waterlelie ter wereld.

Het openingsfestijn vervolgde bij de botanische kassen, waar leden van de vereniging Vrienden van Blijdorp een exclusief kijkje mochten nemen bij de kweekstellage voor de Rwandese warmwaterlelie. Dit kleine plantje is de enige flora die opgenomen is in ‘de TIEN van Blijdorp’: de soorten die de Rotterdamse dierentuin anno 2050 van de Rode Lijst af wil hebben geholpen. De Nymphaea thermarum, zoals de wetenschappelijke naam luidt, werd pas in 1987 ontdekt in een warme bergbron in Rwanda.

Foto: Jop Kempkes (BB-Beheer). De nieuwe kweekopstelling voor de Rwandese warmwaterlelie.

Circa 2000 werd deze stroom omgelegd en gekanaliseerd ten behoeve van de landbouw en sindsdien is deze soort uitgestorven in het wild. Gelukkig leeft hij voort in Westerse kwekerijen, waaronder Blijdorp sinds 2020, en zou hij eventueel geherintroduceerd kunnen worden in Rwanda. De Vrienden van Blijdorp hebben €10.000 euro gesteld voor de bouw van een bijzondere kweekopstelling. Hier kan geëxperimenteerd worden met welke omstandigheden essentieel zijn voor de ontkieming en groei van de warmwaterlelie.

Sneakpeak

Foto: Jop Kempkes (BB-Facebook). De vernieuwde Wallaby Walkabout.

Onderweg naar de botanische kassen was het ook mogelijk om te gluren bij de verblijven van de moeraswallaby’s en bosrendieren. Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan de restauratie van hun monumentale stal, plus een kleine facelift van de Wallaby Walkabout. Zij die het Masterplan 2050 doorgespit hebben, zullen weten dat de Wallaby Walkabout uiteindelijk plaats zal maken voor een verblijf dat beter past binnen impactgebied Natuur Dichtbij. Hoe dat eruit gaat zien, staat echter nog niet vast. In de tussentijd bestaat wel de wens om meer bezoekers richting de bosrendieren en de Bijenvallei te leiden. Daartoe is het pad in het doorloopverblijf van de wallaby’s voortaan niet langer een doorsteek, maar een lus. Ook dit project wordt gefinancierd door vereniging Vrienden van Blijdorp (à €40.000)

Restauratie rendierenstal
Foto: Jop Kempkes (BB-Beheer)
« van 3 »

Toekomstige projecten

Ook de komende tijd blijft het een drukte van belang bij het projectbureau van Diergaarde Blijdorp. De komende jaren staan de uitbreiding van het olifantenverblijf en de restauratie van de Victoria Serre centraal. Ook lijken de bouw van een nieuw verblijf voor de dwergnijlpaarden en de metamorfose van de Haaientunnel en het Kelpwoud in het Oceanium tot Noordzee-gebieden aanstaande. Onderdeel zijn van deze transformaties? Word dan lid van de Vrienden van Blijdorp!

Vlekkenplan Masterplan 2050

Kort Nieuws #194

Een nieuw hoofdstuk

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). Tijger Alia.

Lief en leed in de Rotterdamse Tijgerkreek. Op 3 april viel het doek voor Sumatraanse tijgerin Alia op de mooie leeftijd van 19 jaar. Alia, geboren te Wuppertal, was al sinds 2007 te zien in Diergaarde Blijdorp. Daarmee was ze – na het overlijden van gorilla Bokito en olifant Irma en 2023 – in zekere zin de bekendste grijsaard van het park. Alia beviel tijdens het WK voetbal in 2010 van twee zoontjes, die Gio en Vanni gedoopt werden. Gio woont tegenwoordig samen met een jong vrouwtje in het Hongaarse Sosto. Van welpjes is het helaas nog niet gekomen. Vanni overleed in 2021 in Frankfurt aan een maagtumor. Verdere nestjes heeft Alia niet meer gehad. De Sumatraanse tijger mag dan wel een kritiek bedreigde diersoort zijn, maar in gevangenschap speelt altijd het risico op woningnood. Alia zat daarom de laatste jaren aan de anticonceptie. Wel heeft Alia tussen 2015 en 2022 veel tijd mogen doorbrengen met tijger Emas, voor wie ook een fokverbod gold.

Foto: Ron Goud (BB-Facebook). Tijger Geram.

Graag zet de Diergaarde zijn betrokkenheid bij het EAZA Ex-situ Programma (EEP) van de Sumatraanse tijger voort. In overleg met de fokcoördinator is besloten om in de Maasstad een nieuw fokstel samen te stellen. Op 24 mei verwelkomde Blijdorp het vijf jaar oude mannetje German uit Aalborg Zoo, Denemarken. Hij lijkt zich op zijn gemak te voelen in zijn nieuwe omgeving. Deze week volgde een Française, de negen jaar oude Nonja. Het liefdesnestje is alvast spic en span gemaakt voor hun uiteindelijke kennismaking.

Welkom

Foto: Cor de Gier (BB-Facebook)

Nieuwe individuen, maar ook nieuwe soorten in Blijdorp! Nu te zien in het Aziëhuis is de geelkoplandschildpad (Indotestudo elongata). Deze reptielen, met hun karakteristieke gele kop en langgerekte schild, komen van nature voor in de laaglandbossen van Zuidoost-Azië. Er is niet veel bekend over hun gedrag in het wild, maar ze hebben een divers dieet en kunnen zich ook goed aanpassen aan veranderende omstandigheden. Ze zijn vooral ’s ochtends en ’s avonds actief. Om veilig uit te rusten, graven ze zich overdag in in de strooisellaag. Helaas zijn ze niet opgewassen tegen de grote hoeveelheid wildvangst die plaatsvindt voor de illegale huisdierenhandel. De resterende individuen kampen met extreme habitatversnippering. In de afgelopen drie schildpadgeneraties is het aantal individuen in de natuur naar schatting met 80% afgenomen, waardoor de soort als kritiek bedreigd op de Rode Lijst staat. Gelukkig doen ze het vrij goed in dierentuinen en fokcentra.

Het doek valt

Foto: Ray Beers (BB-Facebook)

Ook zijn er de afgelopen maanden veel dieren uitgezwaaid. Bijzonder spraakmakend was het transport van twee volgroeide arapaima’s (plus een groepje pacu’s) naar Duisburg in april. Blijdorp claimt dat er nooit eerder zulke grote individuen succesvol verhuisd zijn en dankt een Braziliaanse expert voor zijn input. Inmiddels zijn alle inwoners van Amazonica dan toch écht uitgeplaatst. In 2023 werd de Zuid-Amerikaanse vlinderkoepel gesloten vanwege omvangrijke schade aan de dakconstructie en de fundering. Het is het gevolg van ongelukkige ontwerp- en materiaalkeuzes tijdens de bouw in 2013. Nu die vervloekte luchtkussens weggehaald zijn, waarmee die narigheid allemaal begon, is het houten geraamte van de koepel goed zichtbaar van buitenaf. Er wordt nog steeds nagedacht over of elementen van het pand nog herbruikt kunnen worden voor een nieuwe kas. Die zal waarschijnlijk wel een Afrikaans tintje krijgen, want Blijdorp heeft besloten om gefaseerd afscheid te nemen van zijn Amerikaanse inwoners. Zo ontstaat ruimte voor het park om zich toe te spitsen op de natuurbehoudprojecten die de dierentuin elders al heeft lopen.

Mangrove & Bosrand

Foto: @Zooish (ZooChat). Blauwkeelneushoornvogel (archieffoto).

Een Afrikaanse reïncarnatie van Amazonica is nog toekomstmuziek, maar toch nadert het allereerste stukje van impactgebied African Jungle in rap tempo. Op 13 juli openen de Vrienden van Blijdorp twee nieuwe volières direct tegenover de oude vlinderkoepel. Voorheen verbleven op deze plek onder andere de rode ibissen en hyacinthara’s uit Zuid-Amerika. Wie hun plek zouden innemen, bleef lange tijd ongewis. De nieuwste editie van Vriendennieuws brengt verduidelijking. Het complex komt te bestaan uit een ‘Afrikaanse Mangrove’ (ex-ibissen) en een ‘Afrikaanse Bosrand’ (ex-ara’s). De eerstgenoemde zijde wordt bij de opening in ieder geval bewoond door een koppeltje blauwkeelneushoornvogels, afkomstig uit Zie-ZOO Volkel, plus de kwakken en kleine zilverreigers die nu nog in de Grote Vliegkooi wonen. Ook de gele boomeenden zouden overgeplaatst worden, maar de laatste individuen van die soort zijn recent overleden. Wat volgt is nog een uitgebreid wensenlijstje: de Afrikaanse stekelstaart, Afrikaanse nimmerzat, Afrikaanse lepelaar, knobbeleend, dodaars, steltkluut, zwartbandbaardvogel en groene kakelaar. Waarschijnlijk zullen deze soorten nog niet bij de opening te zien zijn. Voor de Afrikaanse Bosrand staat vast dat er grijze roodstaartpapegaaien te zien zullen zijn, alsmede de groenhelmtoerako’s, purperglansspreeuwen en witwangboomeenden die reeds elders in het park wonen. Op het wensenlijstje staan verder de zwartwang-agapornis en smidsplevier.

Oude Wereld

Foto: Diergaarde Blijdorp (Facebook)

Ook nieuws uit het ‘oude’ Centraal-Afrikaanse themagebied, Hart van Afrika. Op 2 juni is okapi M’buti na een zwangerschap van 14 maanden bevallen van alweer haar vierde kalf. Het is een kerngezond meisje, Makimzie geheten. Moeder en kind vertoeven voorlopig nog in de rustige kraamstal, onttrokken aan het zicht van de bezoekers. De vader van de spruit is Ngwani, die tegenwoordig in Frankfurt woont. De twee oude zussen van Makimzie, Mhina (2019) en Mayala (2021), zijn ook nog altijd te bewonderen in Blijdorp. Hun enige zoon, Mboshi (2017), woont alweer enige tijd in Arcachon. Nu we het toch over de Okapi-Volière hebben: helaas heeft de stokoude vrouwelijke bananeneter haar laatste adem uitgeblazen. Voorlopig moeten manlief en hun laatste zoon het zonder vrouwelijk gezelschap stellen. Het koppeltje casarca’s is kort na hun intrede weer achter de schermen geplaatst omwille van hun temperament richting hun kleinere medebewoners. Vrolijker is de geboorte van enkele geelkeelfrankolijnen in april.

Een bende ben je samen!

Het zal de trouwe lezers van Blijdorper Bende niet ontgaan zijn dat we de afgelopen tijd minder frequent nieuws gedeeld hebben. Het is het jammere gevolg van een overvolle agenda in ons privéleven. Ben jij het extra paar handen dat wij nodig hebben? Wij zoeken een coördinator voor de fotowedstrijden op de BB-Facebook en BB-Instagram! Ook staan we open voor een extra schrijver voor het Blijdorper Bende Blog. Geïnteresseerd? Stuur een mailtje naar blijdorper.bende.beheer@gmail.com!

In ooievaarsvlucht

Foto: Shirley Kroos (BB-Facebook). Een van de jonge stokstaartjes.

Er is een heuse baby boom gaande in Diergaarde Blijdorp! De gebruikelijke diersoorten zijn ook in 2024 weer van de partij. De tussenstand: zes kroeskoppelikanen, vijf Indische antilopen, vier Amerikaanse steppebizons, twee ringstaartmaki’s (bij het Oceanium), één bosrendier (achter de schermen), één witkruinmangabey (op de Savanne), één oostelijk kuifhertje (bij de Chinese Tuin), één Darwins nandoe, één Chileense poedoe en op 6 juni ook nog eens een Californische zeeleeuw. Ook zijn er vier kleine stokstaartjes gespot: naar zoo-standaarden niet erg bijzonder, maar gegeven de jarenlange drama met deze roofdiertjes in Rotterdam (zie ook Kort Nieuws #192) toch reden tot feest. Bij de Mhorr-gazellen wordt de kleine Noah inmiddels vergezeld door halfzusje Mila, van de nog wat onervaren moeder Marijke. Inmiddels is duidelijk geworden dat beide jonkies niet afkomstig zijn van fokman Theo, maar van een mannetje dat in 2023 op doorreis was. Zijn scharrel met Marijke is genetisch gezien niet zo erg, maar voor Noah geldt helaas dat hij het gevolg van directe inteelt is. Waarschijnlijk zal hij daarom gecastreerd worden.

Aziatisch Moeras: zonsondergang…

Foto: Patty Kloosterman (BB-Facebook)

Een drukte van belang in het Aziatisch Moeras. Dit themagebied is gesitueerd op de beoogde locatie voor de uitbreiding van het olifantenverblijf. Niet alle huidige soorten zullen dan ook in Blijdorp blijven, wat zich laatste uitte in het vertrek van enkele zwartkopibissen en wolnekooievaars. Voor de achterblijvers gaat het leven echter gewoon door. De jonge witnekkraanvogel van vorig jaar is inmiddels ‘op kamers’ in Burung Asia, terwijl z’n ouders een nieuw nest begonnen zijn in de kleine moerasvolière. Opmerkelijk genoeg doen ze dat vrijwel direct naast het bezoekerspad. Of ze hier voldoende rust krijgen, zal moeten blijken. Meneer en mevrouw kraanvogel worden trouwens ook vergezeld door de kwakken en kleine zilverreigers nu, die zoals eerder genoemd binnenkort zullen doorstromen naar de African Jungle.

Azitisch Moeras: … en zonsopkomst

Ontwerp: Diergaarde Blijdorp (Gemeenteblad Rotterdam). Klik HIER voor groot formaat.

Het is een kwestie van lange adem, die omschakeling van het Aziatisch Moeras naar een nieuw olifantenperk. Bij de jaarlijkse algemene ledenvergadering van de Vrienden van Blijdorp werd bekend gemaakt dat de aanvang van werkzaamheden nu voor het najaar van 2024 gepland staat. Inmiddels is er een vergunningaanvraag ingediend op basis van de bijgevoegde plattegrond. Bij de ALV werd toegelicht dat in de oude Vleermuizengrot een nieuw verblijfje gerealiseerd zal worden voor plompe lori’s. Langs de gevel van de Vleermuizengrot verschijnt tevens een verblijf voor de François’ langoeren. Ook keert langs de zuidrand van het geheel een eiland voor een tweede apensoort terug.

Lekker dobberen

Foto: Maxime Stok (BB-Facebook). Zeekoet bij Bass Rock.

Van een meerjarendossier na een project dat binnen een jaar van de grond is gekomen: de Vrienden van Blijdorp steken €15.000 euro in het oplappen van Bass Rock. Dit geld komt uit het jaarlijkse dierenwelzijnspotje van de vereniging, en wordt gebruikt om de kustvolière bij het Oceanium te voorzien van een nieuwe golfslagmachine. Het is een functionaliteit die er ook al was bij de opening van Bass Rock 24 jaar geleden, maar die al vrij snel werd uitgezet omdat het de inwonende vissen te veel verstoorde. Die zwemmen van nature immers op tientallen meters diepte, en niet rechtstreeks in de branding. Tegenwoordig zwemmen er echter geen vissen meer rond en willen de verzorgers de vogels weer wat extra gedragsverrijking bieden. De exacte bouwplannen worden momenteel opgetekend. De Vrienden van Blijdorp investeren dit jaar ook €40.000 in een facelift voor het wallabyverblijf en €5.000 aan een nieuwe kweekopstelling voor de Rwandese warmwaterlelies achter de schermen.

Schildpadden in de schijnwerpers

Foto: @gleeksily36 (BB-Instagram). Vier ploegschaarschildpadden zijn momenteel al te zien in het Natuurbehoudscentrum.

En dat is niet alles: de Vrienden reserveren dit jaar alvast €100.000 voor een gedeeltelijke bijdrage aan de restauratie van de Victoria Serre. Naar verwachting wordt in 2026 of 2027 begonnen met de broodnodige opknapbeurt van de monumentale kas uit 1940. Hoewel de plannen nog in een heel vroeg en veranderlijk stadium verkeren, lijkt het erop dat de Victoria Serre er drastisch anders uit gaat zien. Het huidige semi-overwoekerde uiterlijk maakt plaats voor oorspronkelijke statige en strakke padenstructuur. De Victoria Serre betreed je nu vanuit de centrale hal van de Rivièrahal, maar potentieel verplaatst de entree naar de buitengevel, waar nu de Chinese Tuin gesitueerd is (ontwikkelingsgebied ‘Last Resort’). In het achterste segment, het ‘jaarvogeldeel’, wordt de bijzondere ‘spiny forest’ vegetatie van Zuid-Madagaskar nagebootst. Dat wordt in het middelste segment gecontrasteerd met een Oost-Malagassisch regenwoud. De waterleliekoepel blijft het domein van de Victoria reuzenwaterlelies, plus de Rwandese warmwaterlelies en de bromeliacollectie. Een deel van de beoogde planten staat al achter de schermen, waaronder de waterbanaan en een nieuwe cactuscollectie uit de Trompenburg Tuinen. In dit alles is geen plekje voor zangvogels weggelegd, de huidige sterrenspelers van de Victoria Serre. Op kosten van de Vrienden van Blijdorp verschijnt op de huidige plek van de toekankooien wel een verblijf voor de kritiek bedreigde ploegschaarschildpad.

In mei…

Foto: Céline Alders (BB-Facebook). Een van de jonge Vietnamfazanten.

Leggen alle vogels een ei! In de Gierenrots-volière zijn inmiddels bij alle vier de gierensoorten jongen uit het ei gekropen. Ook de maraboes zijn na een paar overgeslagen seizoenen weer van de partij. In de Victoria Serre van de Rivièrahal is het ‘alweer’ raak bij de molonetispreeuwen, Palawan-pauwfazanten en shamalijsters. Dat, plus een fokprimeur bij de kritiek bedreigde Vietnamfazanten, te zien in de Van-Harencarspel-kooi in de Tropenvleugel. Het vrouwtje is onverwachts overleden, maar de vader ontfermt zich goed over de twee kleintjes. Tijdelijk logeren de Sumatraanse gaailijsters trouwens ook in de Victoria Serre, want in hun reguliere optrekje bij het Aziëhuis zitten de geelkeelgaailijsters op het nest. In die volière zijn ook roodoorbuulbuuls en, sinds kort, een koppeltje Chinese bospatrijzen te zien. Een vrijgezelle bospatrijs blijft achter op hun oude adres, bij het Palawanhuisje tegenover de bantengs. Oh ja, terug naar de geelkeelgaailijsters: hun soortgenoten in het Natuurbehoudscentrum hebben voor het eerst drie kleintjes de wijde wereld in gestuurd.

In blijde verwachting

Foto: Corina van Dijk (BB-Facebook). “Ik heb eind mei deze foto gemaakt en wilde niet als betweter tevoorschijn komen, maar het leek mij al een zwangerschapsbuikje.”

Wordt de Maasstad binnenkort opgeschud door een koningskind? Aziatische leeuwin Lalana verblijft momenteel in de separatiekooi. De progesteronlevels in haar mest hebben een piek bereikt, wat betekent dat een bevalling aanstaande lijkt. De vader in spe is Wishu. Het zou voor het eerst sinds 2018 zijn dat er leeuwen geboren worden in Blijdorp. Toen was de moeder ook Lalana, met als partner Aapal. In de jaren die volgden bleek dat Aapal kampte met een genetische afwijking, die hij ook heeft doorgegeven aan de drieling. Bijgevolg is uit dat nestje alleen nog Reena in leven, al worstelt zij ook met steeds intensere symptomen. DNA-onderzoek wijst erop dat Wishu en Lalana wel een goede genetische match zijn.

Kopzorgen

Foto: Marian de Neijs (BB-Facebook). “Kaapse grondeekhoorn met bezoek.” 

Wat te doen met het Weverkopje? De kleine volière bij de ‘afrit’ van giraffenstal De Ui kampt met een rattenplaag. Meerdere inspecties hebben geen soelaas geboden. Het restant van de eens zo fiere kolonie textorwevers werd eerder dit jaar al geëvacueerd naar de Krokodillenrivier. Hun leegte werd toen opgevuld met de bruine muisvogels uit de Okapi-Volière, maar ook zij zijn nu weer weggevangen door de verzorgers en bij de wevervogeltjes ondergebracht. Alleen de robuustere grondeekhoorns, purperglansspreeuwen, sneeuwkaptapuiten en groenhelmtoerako’s resteren in het verblijf. Schrale troost: laatstgenoemden hebben weer twee kuikens in hun midden.

Buiten Blijdorp: hoe gaat het nu met…

De nazaten van Aziatische olifant Irma (1970-2023)? De oude matriarch heeft vier kinderen succesvol grootgebracht. Over Bangka kunnen we kort zijn, zij staat natuurlijk nog altijd in Blijdorp. Irma’s enige zoon, Sibu, is in maart verhuisd van Dierenrijk Mierlo naar het Amsterdamse ARTIS. De hoofdstad herbergt een groepje dat bestaat uit het genetisch waardevolle vrouwtje Thong Tai en haar kinderen. Sibu is de beoogde partner voor het jonge vrouwtje Sanuk. Het in 2017 opgeleverde verblijf van ARTIS is zeker geen kandidaat voor de titel ‘grootste olifantenperk’, maar telt wel een spectaculair buitenbad waar ook Sibu gretig gebruik van maakt. Ook met de dames lijkt het te klikken. Duimen maar!

Artikel gaat verder onder de video.

De oudste dochter van Irma is de in 1984 geboren Bernhardine, doorgaans Dina genoemd. In 2006 vloog zij uit naar het Ierse Dublin, waar ze goed tot haar recht komt als hoofd van een indrukwekkende dynastie. Ze wordt er vergezeld door drie dochters en een kleindochter. Dat, en tot zeer recent werd Dina vergezeld door Yasmin, Irma’s tweede dochter. Ook Yasmin is sinds haar aankomst in Ierland meermaals bevallen en is zelfs al twee keer oma geworden. Over het algemeen nam Yasmin genoegen met Dina als leidkoe, maar de laatste jaren begonnen er toch scheurtjes te ontstaan tussen de twee stambomen. Na een maandenlang trainingstraject is Yasmin in november 2023 daarom samen met haar kinderen Anak en Kabir en kleinkind Sanjay verhuisd naar de Amerikaanse Cincinnati Zoo. Vorige week mochten ze daar voor het eerst één van de nieuwe buitenperken van ‘Elephant Trek’ verkennen, het grootste verblijf dat de dierentuin ooit heeft gebouwd. Yasmin gaat in de VS door het leven als SheRa. Waarschijnlijk heeft ze het niet door, maar bijzonder genoeg deelt Yasmin haar nachtverblijf in Cincinnati met Irma’s enige nog levende zus, Schottzie. Het is de bedoeling dat zij de komende maanden aan elkaar voorgesteld zullen worden.