Blijdorp Bouwt!
Heb je de brievenbus al gecheckt? De nieuwste editie van het abonnementhoudersblad De Giraffe is een feit. Het is, net als het eerste kwartaal van 2020 zelf, een nummer met een lach en een traan. De tijdelijke sluiting van de Diergaarde blijft een bittere pil, maar gelukkig is er ook nog genoeg om naar vooruit te kijken. Aansluitend op een column over het Masterplan 2030, geschreven door directeur Erik Zevenbergen, is er namelijk meer bekend geworden over de restauratie van de Bergdierenrots en de uitbreiding van de Himalaya-biotoop. Het is een project dat dit jaar nog afgetrapt moet worden: wellicht is het je al opgevallen dat er een nieuwe dienstingang is gerealiseerd langs de noordzijde van de Maleise Bosrand, waar het bouwverkeer gebruik van zal maken. Woordvoerster Constance Alderlieste vertelt: ”Onze ambitie is om de Bergdierenrots volledig in oude luister te herstellen. Tot de te restaureren onderdelen behoren de keermuur en de achterwand uit vroeger tijden, maar de rots zelf is niet meer origineel. In 1960 is de oorspronkelijke rots vanwege slechte staat afgebroken en opnieuw gebouwd. Daarom zal hij tot de bovenzijde van de fundering worden vernieuwd. De bovenste helft zal het meest gaan lijken op de oorspronkelijke vormgeving. De onderste helft wordt breder en groener om aan de huidige inzichten van dierenwelzijn te voldoen.” De Bergdierenrots gaat een tweede verblijf voor de rode panda’s worden, met mogelijk kuifhertjes als onderhuurders. Ook rondom de Bergdierenrots verandert het een en ander: de monumentale stal, momenteel een patatkraam genaamd Toko Tjitjak, wordt een educatieve toegangspoort tot het achterliggende verblijf. Het huidige terras wordt verder gethematiseerd, al is de speeltuin een blijvertje en de wens is om wel degelijk iets van de horecafunctie te behouden. De route sluit na de Bergdierenrots via een nieuwe ‘Himalayahut’ aan op het bestaande pandaverblijf, waar het vlonder wat verder verhoogd zal worden.
Olifantenkudde op stelten…
De olifanten gaan onzekere tijden tegemoet, zo klinkt het in De Giraffe. Allereerst: olifant Timber gaat nu écht verhuizen. Timber, zelf in Blijdorp geboren als kind van Ramon en Khaing Phyo Phyo, is de vader van de drie jonge olifantjes in Rotterdam: Faya, Nhi Linh en Sunay. Die verwantschap begint nu een probleem te worden, want Faya nadert langzaam maar zeker de leeftijd waarop een zwangerschap niet meer ondenkbaar is. Timber zit, bij wijze van spreken, al enige tijd in de wachtkamer van het fokprogramma, maar nu is er eindelijk een nieuw plekje voor hem gevonden. Goed nieuws voor zij die hem willen opzoeken: hij gaat naar WILDLANDS Adventure Zoo te Emmen, nog geen drie uurtjes rijden vanuit Rotterdam. Zoals alles daar is het olifantenperk gloednieuw en voorzien van alle luxe. Timber wordt vervangen door de in 2005 geboren Fahim uit het Belgische Bellewaerde. Hij ziet er wat jonger uit, maar dat komt doordat hij bij een stoeipartij zijn slagtanden is kwijtgeraakt. Ook bij de koeien lijkt een transport slechts een kwestie van tijd: de oude leiderschapsstrijd tussen Irma en Douanita, die in 2012 de reden was voor het vertrek van de laatstgenoemde, laait weer op in de gedaante van Douanita’s dochter Trong Nhi. Samen met haar puberende dochter Nhi Linh wordt zij nu apart gehouden van Irma’s familie uit angst voor verder conflict. Als zij uiteindelijk vertrekken, zou Blijdorp voor het eerst in de geschiedenis van Rotterdam écht alleen een familiegroep hebben, zoals dat in de natuur ook het geval zou zijn.
Vernuft
Blijdorps zoektocht naar nieuw vissenvoer heeft een staartje gekregen. Het traditionele recept, dat ingrediënten als vismeel, maïs en graan bevat, wordt in verband gebracht met enkele nare kwaaltjes bij vissoorten die van nature vegetariër zijn: denk aan de doktersvissen. Daarom heeft de Diergaarde nu een nieuw soort voer bedacht, gebruikmakend van onder andere zeewier. Het plantaardige agar vervangt het dierlijke gelatine als bindmiddel en als bijkomend voordeel kan dit voer worden uitgesmeerd op kunstkoraal, om zo natuurlijk graasgedrag te bevorderen. Dat alles was al bekend, maar ook dit was nog niet geheel naar wens. Bij het schrapen van het voer krijgen de vissen immers ook het plastic van het nepkoraal binnen, het zij in geringe hoeveelheden. Daarom komt Blijdorp nu met een modern staaltje technologie: de 3D-printer. Daarmee kunnen ‘koraalruiven’ van duurzaam bioplastic worden gemaakt: nep-hersenkoraal dat hol is en een fijn rooster heeft aan de bovenkant. In die ruiven kan het eten gestopt worden en door de grootte van de mazen aan te passen, is het alleen toegankelijk voor specifieke soorten. Zo komen ook de verlegen soorten aan hun kostje.
Opfrissertje
Zoals eerder gemeld werd, wordt er voorafgaand aan de restauratie van de Rivièrahal al enig noodzakelijk onderhoud verricht. Het betreft de beelden die aan de zuidelijke façade van het pand staan en in De Giraffe wordt daar kort het een en ander over verteld. Ze maken strikt genomen geen onderdeel uit van Van Ravesteyns totaalontwerp, maar zijn een geschenk van de aannemers die betrokken waren bij de de bouw van Diergaarde Blijdorp. De komende tijd worden de beelden in volle glorie hersteld in een tijdelijk kasje naast de Victoria Serre en nadien worden ze elders in Blijdorp tentoon gesteld, in afwachting van de restauratie van het Rivièrahal-Complex zelf. En ja: ook de klok en de windvaandel keren uiteindelijk terug.
Maki-Mania
Ringstaart-man Leo heeft niet stilgezeten, zo blijkt. Het regent namelijk jongen in de Kanto-clan: nadat haar dochter Ketaka op 20 maart voor het eerst moeder werd, zijn ook Kyra en Kely later die maand bevallen, gevolg door Kanto zelf op 1 april. Deze clan telt verder nog een wat oudere dochter van Kanto en het in Apenheul verwekte jong waar Kely vorig jaar van beviel. Als je daar de vierkoppige Iza-clan bij optelt, alsmede mannetje Leo (die zich grotendeels afzijdig houdt van de strubbelingen van de makimaatschappij), komt het totaal aantal ringstaartmaki’s bij het Oceanium uit op vijftien. Ook elders in de tuin is de lente trouwens begonnen: in de Gierenrots-volière zijn twee Rüppells gieren uit het ei gekropen, volgend op de geboorte van nog een gier in de broedmachine. Dat is een record voor de Diergaarde, die eveneens het EEP voor deze kritiek bedreigde aaseters coördineert.
Corona-Update
Abonnementhouders opgelet: een dezer dagen ontvang je een e-mail met informatie over mogelijke compensatieregelingen. In de tussentijd gaan de video’s onder de noemer #OndertussenInBlijdorp gewoon door en zijn er nu ook webcams geplaatst in het binnenverblijf van de leeuwen. Daar kwam nog eens een bijzondere mededeling bij op blijdorp.nl: als je nu alvast kaartjes koopt, doneert Blijdorp een ticket aan lokale zorgverleners en kwetsbare kinderen. Jij blij, wij blij, zij blij, dat is de gedachte.
Ter informatie dat de commissie voor welstand nog steeds niet tevreden op het presenteerde voorstel flamingoverblijf
Groet.
===============
CO M M I S S I E V O O R WE L S T A N D E N MO N U M E N T E N RO T T E R D A M
4.1 Nabij Van Aerssenlaan 10, Noord (3e commissie bespreking) (rijksmonument) (20 min)
Omschrijving: Ontwerp: Dossier:
Diergaarde Blijdorp – overnetting flamingoverblijf Broekbakema
OMV.19.10.00443
Toetsingskader
De commissie voor Welstand en Monumenten heeft de aangepaste aanvraag omgevingsvergunning getoetst aan de in de redengevende omschrijving beschreven monumentale waarde. (grondslag: Wet algemene bepalingen omgevingsrecht 2.1, lid 1 onder f) Daarnaast is de aanvraag getoetst aan de criteria zoals omschreven in de Welstandsnota Rotterdam. (grondslag: art. 9.1 van de Bouwverordening Rotterdam en art. 8 van het reglement van orde)
Omschrijving van het aangepaste plan
Naar aanleiding van de reactie van de commissie op 22 januari 2020 en de besprekingen die daarop volgden is er een aangepast voorstel voor een afsluitende netconstructie voor het flamingo-verblijf in Diergaarde Blijdorp. Het verblijf voor de flamingo’s ligt rechts van het voorplein dat aansluit op de vroegere hoofdentree aan de Van Aerssenlaan.
Het uitgangspunt is een vrijstaande, zo min mogelijk zichtbare netconstructie. De constructie betreft een buitenring van kolommen met één centrale hoofdkolom. Met behulp van een spankabel wordt het net tussen de kolommen gespannen. De buitenring wordt een gefacetteerde opstelling met daaraan een sluis om het nachtverblijf te ontsluiten.
Het grondvlak van het flamingo-verblijf wordt teruggebracht naar de vloeiende belijning uit het ontwerp van Van Ravesteyn en omzoomd door een te maken opstaande rand. De rand is tevens een zitelement dat naar straatpeil zal afvloeien om los te blijven van het hoog monumentale entreehek van de diergaarde. Het pad door de volière komt tegenover de Victoriahal te liggen en wordt voorzien van een koperkleurig hekwerk van staanders met een bovenregel. De toegang tot de volière is niet meer een schuifdeur, maar een gordijn van gaas dat opengeschoven kan worden.
Beleid (Welstandsnota Rotterdam)
Gebiedstype: Stedelijke groengebieden
Welstandsniveau: Bijzonder (Beschermd Stadsgezicht Blijdorp/ Bergpolder en monumentenstatus)
Relevante criteria
Ruimtelijke inpassing
– Bouwinitiatieven houden de stedenbouwkundige structuur herkenbaar en verstoren deze niet.
– Bouwinitiatieven in het groengebied worden afgestemd op de sfeer, ontsluiting en functie daarvan, en
verstoren geen belangrijke zichtlijnen.
– Bouwinitiatieven in Diergaarde Blijdorp sluiten aan bij het oorspronkelijke totaalontwerp (zoals beschreven in
de redengevende omschrijving van dit monument).
– Bouwinitiatieven (waaronder hoogbouw) zijn in maat en schaal afgestemd op de omliggende bebouwing en de
stad als geheel.
Verschijningsvorm
– Bouwinitiatieven zijn in expressie afgestemd op het karakter van de specifieke locatie binnen het groengebied.
– Nieuwbouw heeft een bij de omliggende bebouwing passende hoofdvorm.
– Bebouwing wordt als compact volume ontworpen (geen optelling van verschillende volumes en elementen).
– Uitgangspunt voor bouwinitiatieven is de samenhang binnen de architectonische eenheid.
– Bijgebouwen zijn herkenbaar als op zichzelf staande volumes en zijn ondergeschikt aan het hoofdgebouw.
– Het gevelontwerp is consequent en goed van verhouding, en qua indeling en plasticiteit afgestemd op de
omliggende bebouwing.
– Bebouwing wordt als alzijdig volume ontworpen (expeditie, vuilopslag uit het zicht).
– Ingrepen aan de gevel, waaronder nieuwe balkons en luifels of winkelpuien, passen binnen de structuur, maat
en schaal van het hoofdgebouw.
3
CO M M I S S I E V O O R WE L S T A N D E N MO N U M E N T E N RO T T E R D A M
– Entreegebieden van gebouwen, inclusief luifels en logo’s, zijn uitnodigend en kwalitatief hoogwaardig vormgegeven.
– Beganegrondgevels aan de openbare ruimte hebben een bij de situatie passende openheid. In woon-, winkel-, en kantoorgebieden zijn dichte (bergings-)gevels aan de straat ongewenst.
– De vormgeving van ingangspartijen is afgestemd op de sfeer en het karakter van het groengebied.
– Inrichtingselementen (parkmeubilair, hekwerken, leuningen e.d.) zijn op elkaar afgestemd en passen bij de
sfeer en het karakter van het groengebied.
– Hekwerken zijn zorgvuldig en grotendeels transparant vormgegeven. Materiaal, kleur en detaillering
– Kleuren zijn terughoudend en afgestemd op de omliggende bebouwing.
– Kleuren zijn afgestemd op de sfeer en het karakter van het groengebied.
– Materiaal, kleur en detaillering ondersteunen de verschijningsvorm op samenhangende wijze.
– Toepassing van hoogwaardige materialen en detaillering afgestemd op de sfeer en karakter van Blijdorp-
Bergpolder.
– De kwaliteit van de detaillering blijft hoog; vervanging van onderdelen (met name stalen raam- en
deurkozijnen) conform het origineel.
– Materialen en detaillering worden zo gekozen dat veroudering en weersinvloeden geen negatieve gevolgen
hebben voor het uiterlijk.
– In woon-, kantoor- en winkelgebieden zijn detaillering en materiaalgebruik van de beganegrondgevel aan de
straatzijde (met name rond de entree) van hoge kwaliteit (rijker en expressiever).
– Erfafscheidingen zijn van hoogwaardig materiaal en worden zorgvuldig gedetailleerd.
– Zonwerend glas of folie op glas verhinderen de visuele relatie tussen binnen en buiten niet.
– Ventilatieroosters zijn niet zichtbaar of architectonisch ingepast in het gevelontwerp.
Reactie van de commissie op de gewijzigde aanvraag omgevingsvergunning en de beelden uit de presentatie
De commissie reageert positief op de gewijzigde hoofdopzet van het grondvlak en de volière voor het flamingo- verblijf. Het nieuwe ontwerp voor het grondvlak brengt op overtuigende wijze de vloeiende belijning uit het ontwerp van Van Ravesteyn weer terug. Ook reageert de commissie positief op de grotere afstand tussen de te maken volière en de randen van het grondvlak. Hierdoor is de volière, zover mogelijk, minder dominant. De commissie is te spreken over de gewijzigde hoofdvorm van een zelfstandige, vrijstaande, ‘doorzichtige circustent’ die middels een sluis wordt verbonden met het bestaande nachtverblijf. Hoewel de commissie een ronde ‘circustent’ consistenter acht kan zij instemmen met een gefacetteerde buitenring. De toegang tot de volière, waarbij het net over een spankabel opengeschoven wordt, is overtuigend.
De commissie vraagt nog aandacht voor de technische uitwerking van de verschillende onderdelen en hun samenkomst. Het uitgangspunt van een ondergeschikte, strakke vormgeving van de volière wordt ondersteund, maar een subtiele verfijning op detailniveau is nodig om dit effect te bereiken.. Wellicht dat de architectuur van Van Ravesteyn een inspiratiebron hiervoor kan zijn. Met betrekking tot de volière wordt gedoeld op de vormgeving van de kolom, op de bevestiging van de netconstructie aan deze kolom en op de details aan de onderkant van het net, bij het grondvlak en bij de vijverwand.
Voor het pad door de volière wordt nog een sierlijke aansluiting op de rand rondom het grondvlak gemist. Ter hoogte van de toegang tot de volière wordt het hekwerk langs het pad en de aansluiting op het grondvlak en de bijbehorende rand nog onvoldoende gezien als een integraal ontwerp. Het hekwerk langs het pad niet tot voorbij de volière laten komen kan het vraagstuk vereenvoudigen.
Conclusie
De commissie reageert op hoofdlijnen positief, maar vraagt op detailniveau nog aandacht voor de esthetische vormgeving. Het advies aan het bestuur is daarom vooralsnog niet positief
Bedankt voor de melding! We waren hiervan nog niet op de hoogte…