Restauratie Rivièrahal: nieuwe toekomstplannen opgedoken

Diergaarde Blijdorp oriënteert zich op hoe de Rivièrahal eruit komt te zien na restauratie. Dat blijkt uit sfeerimpressies die Zoo Inside opgevraagd heeft bij Broekbakema en gedeeld heeft op sociale media. De Rivièrahal werd kort na de Duitse invasie in 1940 opgeleverd en heeft vele gedaanteverwisselingen ondergaan. Inmiddels snakt het pand naar grondig onderhoud. Volgens het masterplan, dat kort voor het uitbreken van de pandemie gepresenteerd werd, wordt de restauratie van de Rivièrahal omstreeks 2030 afgetrapt.

Uit de afbeeldingen valt op te maken dat de Diergaarde nog niet zeker weet welke functie de centrale hal van de Rivièrahal precies moet gaan vervullen. In één scenario keert de klassieke, Mediterrane binnentuin uit de jaren ’40 terug. Weer een andere afbeelding toont een evolutionaire expositie, zoals rondom de jaren ’70 veel gedaan werd. Een ander plan geeft een sfeervol, modern binnenterras weer met verschillende horecastalletjes te midden van weelderige begroeiing.

Artikel gaat door onder de afbeeldingen.

Zo veelzijdig als de mogelijkheden voor de centrale hal zijn, zo summier wordt er gedaan over de vleugels van de Rivièrahal. Eén impressie van de Victoria Serre toont de waterleliekoepel die ogenschijnlijk weinig verandert, met uitzondering van een algeheel iets strakkere look, dat meer doet denken aan de oorspronkelijke bouwplannen van de Rivièrahal. Het achterliggende deel van de Victoria Serre wordt zelfs nóg iets minder groen. De Westvleugel, met het Mensapengebouw en de Dikhuidenvleugel, blijft zelfs compleet buiten beeld.

Artikel gaat door onder de afbeeldingen.

De werkzaamheden aan de gevel van de Rivièrahal staan ook in het teken van nauwgezette restauratie. Zo moet de huidige pofferkraam bijvoorbeeld plaats maken voor het oorspronkelijke berentheater en worden twee dienstterreintjes weer vrijgegeven.

Artikel gaat door onder de afbeeldingen.

Interpretatie

Het is in dit zeer vroege ontwerpstadium nog niet mogelijk om precieze details over het eindresultaat af te leiden. Wel is het leerzaam om de algehele trends te observeren. Een thema dat menigeen direct opviel, is de afwezigheid van dieren. Deze keuze is, ondanks de nodige controverse, een van de weinige constante factoren binnen het ontwerpproces tot nu toe. Sterker nog, zo’n dierloze toekomst werd begin 2020 al door directeur Zevenbergen voorspeld.

De ‘spelregels’ van de Gemeente Rotterdam, over wat wel en wat niet mag met dit rijksmonument, zijn erg strikt en zijn gegrond in de tekeningen van Sybold van Ravesteyn uit de jaren ’30. En tja, toentertijd waren er ook geen terraria of aquaria te vinden in de centrale hal… Wat overblijft aan verblijven, zoals de betonnen put bij de ingang en Westvleugel, is eigenlijk niet goed te praten qua dierenwelzijn.

Foto: Luciënne de Gier (BB-Facebook). De kritiek bedreigde Balispreeuw is een schoolvoorbeeld van de rol die dierentuinen kunnen spelen bij natuurbehoud.

De meest realistische mogelijkheden tot het huisvesten van dieren in de ‘Rivièrahal 2.0’ zijn de zaaltjes rondom de centrale hal, waar nu bijvoorbeeld ook een Komodovaraan woont, of de Victoria Serre. Wat die Victoria Serre betreft: de restauratie daarvan werd tot nu toe altijd genoemd als voorloper op de renovatie van de centrale hal. Deze zomer noemde de directeur 2024-’25 als streefdatum. Dat heeft te maken met het spreiden van kosten en overlast, alsmede de extra slechte bouwtechnische staat van de kas.

Afbeelding: Diergaarde Blijdorp. Ontwerp voor de gerestaureerde Victoria Serre uit begin 2019.

Nu is de Victoria Serre nog het heenkomen van meer dan vijftien vogelsoorten, maar dat aantal zal waarschijnlijk teruglopen. Wederom zijn de architecturale kaders die gelden vanuit de monumentencommissie de boosdoener daarbij. Een paar soorten zijn al elders te vinden in het park, al is gebleken dat de Balispreeuwen bijvoorbeeld veel vaker eieren leggen in de Victoria Serre dan in andere volières. Met recente besluiten die juist wegsturen van nieuwe doorloopvolières, liggen ongetwijfeld nog wat moeilijke keuzes in het verschiet…

Afbeelding: Diergaarde Blijdorp. Deze impressie van de centrale hal, uit 2020, toonde ook al een ‘dierloze’ toekomst voor de Rivièrahal.

Overigens impliceert de restauratie van de Rivièrahal geen koude sanering van het bestand. In plaats daarvan moet de Rivièrahal, met zijn centrale ligging, hét knooppunt van bezoekersfaciliteiten worden. Zo werd in het verleden bijvoorbeeld gespeculeerd dat er een binnenspeeltuin zou komen in het huidige Mensapengebouw, die aansluit op een nieuwe buitenspeeltuin op de plek van het neushoornverblijf. Daardoor zou op de huidige plek van de Oewanja Kinderjungle en Oewanja Lodge weer ruimte vrijkomen voor nieuwe verblijven, vrij van de ‘wurggreep’ van het beschermde erfgoed.

De beraamde kosten van het monsterproject bedragen enkele tientallen miljoenen euro’s. In het gemeentelijk coalitieakkoord van Leefbaar Rotterdam, VVD, D66 en DENK is een eenmalige subsidie van 18 miljoen euro opgenomen. Het college van B en W wil tevens samen met de dierentuin experimenteren met het openstellen van het voorplein van de Rivièrahal buiten de reguliere openingstijden om. Dat wordt nu al gedaan in het kader van de Open Monumentendagen.

Foto: Nationaal Archief (Wikimedia Commons). Hoewel de discussie continu oplaait, is het nog altijd niet de bedoeling dat de oude uitkijktoren terugkeert.

Blijdorper Bende is een organisatie voor en door liefhebbers van Diergaarde Blijdorp. Artikelen en meningen op onze website vertegenwoordigen niet per se het beleid van Diergaarde Blijdorp.

Een gedachte over “Restauratie Rivièrahal: nieuwe toekomstplannen opgedoken

  1. Ik ben nog steeds van mening dat de nadruk van een dierentuin moet liggen bij het tonen van dieren en bij voorkeur in een zo natuurlijk mogelijke omgeving. Persoonlijk vind ik Burgers Bush in Arnhem een van de mooiste en meest geslaagde creatie van een natuurlijk vormgegeven omgeving waarin dieren zich prettig voelen en zich voortplanten. Naar mijn idee moet dit in Blijdorp ook gerealiseerd kunnen worden. Het middelste gedeelte van de Rivierahal leent zich qua grootte uitsteken om er een tropische omgeving van te maken.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *