Alvast een gelukkig 2021 toegewenst, Blijdorper Bendeleden! Persoonlijk kunnen wij niet wachten, niet zo zeer vanwege rooskleurige vooruitzichten, maar vanwege huiveringwekkende herinneringen. Met slechts 823.000 bezoekers op de teller gaat 2020 de annalen van Blijdorp in als een van de slechtste jaren in de recente geschiedenis van de Rotterdamse dierentuin. Het was het jaar waarin we niet alleen Vrienden en Bendeleden waren, maar ook Blijdorperts. Gezamenlijk vochten we voor het bestaansrecht van onze dierentuin, ondanks, nee, juist omdát we het park vaak niet konden bezoeken. Petities, open brieven, inzamelacties, Raadsvergaderingen: de boodschap van ex-situ natuurbehoud lag zelden zo onder vuur, maar zelden kreeg hij ook zo veel bijval. Het meest onschuldige gevolg van de crisis is dat we dit jaar geen Blijdorper Bende Award in de categorie ‘Leukste Bouwproject’ kunnen uitreiken. Gelukkig heeft dat jullie er niet van weerhouden om en masse jullie stem uit te brengen voor de titels ‘Leukste Geboorte’ en ‘Leukste Nieuwe Diersoort’, alsmede voor de Bijzondere Award ‘Leukste Biotoop’. De gegeven percentages staan voor het aandeel van de respondenten dat onder andere de optie in kwestie aangevinkt had.

In de loop van 2020 verschenen verschillende nieuwe gezichten in Diergaarde Blijdorp, zij het veelal in bestaande verblijven. Zeven diersoorten kwamen in aanmerking voor de titel ‘Leukste Nieuwe Diersoort’ en de top drie wordt ingeleid door de helmparelhoenders (29%). Zij verschenen eind dit jaar in het verblijf van de ringstaartmaki’s, aangrenzend aan het Oceanium. Hoewel dit stukje Madagaskar helaas al geruime tijd niet betreedbaar is in verband met het coronavirus, stellen de bezoekers hun aanwezigheid blijkbaar op prijs. De zilveren medaille gaat naar de Thaise cobra (37%), juist de eerste nieuweling van 2020. Dit zeer giftige dier woont in het Aziëhuis en erfde daar het terrarium van de overleden Indiase cobra. Er kan echter maar één favoriete nieuwkomer zijn en dat is, met een overweldigende score van 88%, de dwergmangoest! Deze kleine roofdiertjes hebben een appetijt voor insecten en leven van nature in groepjes die bestaan uit één ouder paar, hun dochters en wat onderdanige mannetjes. Een groepje van vier betrok deze zomer het eilandje naast de zebra’s en daar wisten ze al snel de harten van iedere fotograaf te veroveren. Dat, en groepsuitbreiding liet niet lang op zich wachten…

De dwergmangoesten zullen echter genoegen moeten nemen met één Award. In de categorie ‘Leukste Geboorte’ ontvingen ze namelijk 26% van de stemmen, wat slechts goed is voor de derde plaats. Er kwam dit jaar weer een groot aantal baby’s ter wereld in Blijdorp en er was dan ook sprake van een enorme spreiding van de stemmen buiten de top vijf. Denk aan het bosrendier, de giraffe, de kuifmakaak, de Rüppells gieren, de Mhorr-gazelles, de maraboes, de pinchéaapjes, de papegaaiduiker en de maki’s! De zwartsnuithaai (12%) en de Antilliaanse leguaan (20%) mogen best trots zijn op hun vijfde en vierde plek, want koudbloedigen eindigen vaak een stuk lager. Zoals eerder gezegd gaat het brons naar de dwergmangoesten en de strijd om de tweede plaats is een gelijkspel geworden: vicuña Evita en de servaltweeling moeten ‘m delen met beiden 37%. De winnaar bevindt zich echter in een klasse apart en kon op maar liefst 73% van de stemmen rekenen: zwarte neushoorn Nasor! Dat is een nog hogere score dan die zijn oudere zus Mara in 2017, de winner van dat jaar, wist te bereiken. Hij is de derde oostelijke zwarte neushoorn ooit die het levenslicht zag in Nederland. Blijdorp is het enige park in de Benelux dat deze kritiek bedreigde diersoort houdt. Dankzij het succes van het Europese fokprogramma, waaraan iets meer dan twintig dierentuinen meedoen, konden vijf zwarte neushoorns in 2019 uitgezet worden in Rwanda.

Dat de populariteit van één specifieke inwoner echter nog geen garantie is voor het succes van het themagebied waarin die soort woont, is wel duidelijk geworden bij de Bijzondere Award die dit jaar uitgereikt wordt. Geen enkele tot nu toe genoemde soort woont namelijk in de top drie biotopen! De Amoer weet met 29% van de stemmen de derde podiumplaats te bemachtigen. Zeker een groot compliment voor dit deel van het park, want het behoort tot de kleinere biotopen met als enige inwoners de Amoerpanters en de kroeskoppelikanen. Sterker nog, de Amoer greep maar net naast het zilver, want met een krappe 30% van de stemmen is de tweede plaats naar het Hart van Afrika gegaan. Een middelgrote biotoop, gekenmerkt door de okapi’s, penseelzwijnen, bosbuffels en een scala aan tropische vogelsoorten. Het is tevens een echte Vrienden-biotoop, want al deze verblijven zijn gerealiseerd op kosten van die vereniging! Het scheelt niet veel met de eerste plaats, die 33% van de stemmen gekregen heeft: Taman Indah. De Indische neushoorns, Aziatische olifanten en Maleise tapirs spreken klaarblijkelijk nog altijd tot de verbeelding. In ’94 werd de ‘prachtige tuin’ geopend en het werd direct geprezen als een revolutionaire sprong in dierenwelzijn. Stapsgewijze modificaties aan het gebouw en een uitbreiding van het buitenverblijf moeten het complex de komende jaren wederom toonaangevend maken, aansluitend op Blijdorps rol als Europese fokcoördinator.

Dat concludeert de Blijdorper Bende Awards 2020. Hopelijk tot volgend jaar, onder gunstigere omstandigheden! Begin maart publiceren we onze Nieuwjaarsspecial, al zal die flink verschillen met wat we in het verleden gedaan hebben, en tot die tijd kunnen jullie op digitaal dierentuinbezoek gaan via onze recent bijgewerkte ‘Ontdek…’-pagina’s.

Foto: Marja Troost van Dam (BB-Facebook). Leukste Nieuwe Diersoort 2020: de dwergmangoest.

Foto: Johanna Kok (BB-Facebook). Leukste Geboorte 2020: zwarte neushoorn Nasor.

Foto: Jim Louwerens (BB-Facebook). Leukste Biotoop (Bijzondere Award): Taman Indah.