BBA 2023

2023 zal voor Diergaarde Blijdorp de boeken ingaan als het jaar waarin het park brak met het verleden. Dat komt niet allerminst door het overlijden van zijn twee meest herkenbare en geliefde inwoners, gorilla Bokito en olifant Irma. De dierentuin richtte zich echter ook optimistisch op de toekomst met de presentatie van het Masterplan 2050, ‘beschermen, beleven, Blijdorp’. Traditiegetrouw blikken we terug op het wel een wee van de Diergaarde met onze publieksprijzen, de Blijdorper Bende Awards. De gegeven percentages staan voor het aandeel van de respondenten dat onder andere de optie in kwestie aangevinkt had.

Leukste Nieuwe Diersoort 2023

Het was een jaar van afschalen in Diergaarde Blijdorp. Met de naderende sloop van het Aziatisch Moeras en vlinderkoepel Amazonica in gedachten, plus de kritische herevaluatie van de collectie in z’n geheel, zijn er dit jaar veel diersoorten vertrokken uit Rotterdam. Voor het eerst ooit was de strijd om de titel ‘Leukste Nieuwe Diersoort’ dan ook een duel, met slechts twee kandidaten die in aanmerking kwamen.

Als runner-up komt de Chinese bospatrijs uit de bus met 44,8% van de stemmen. Deze kleurrijke grondvogel deelt zijn natuurlijke leefgebied in de Oost-Aziatische kustregio Jiangnan met onder andere het kuifhertje en de geelkeelgaailijster. Net als deze landgenoten gaat de Chinese bospatrijs gebukt onder habitatverlies en jacht, waardoor de soort als ‘gevoelig’ op de Rode Lijst staat. Twee mannetjes zijn te zien in de kleine volière tegenover de bantengs, twee vrouwtjes zitten nog in de quarantaine.

Dat betekent dat de winst gaat naar de casarca’s (55,2%)! Drie mannetjes en twee vrouwtjes van deze vogelsoort deden laatst hun intrede in de Gierenrots-volière. Deze roestkleurige eendachtige komt van nature voor in het Middellandse Zeegebied, het Midden-Oosten en subtropisch Azië, maar is via ontsnapte huisdieren ook verspreid naar West-Europa en Noord-Amerika. ’s Zomers strijken vanuit Duitsland en Zwitserland nu tot wel 2.000 casarca’s neer in de Randmeren om daar te ruien. Dit is maar liefst de vierde keer dat de titel ‘Leukste Nieuwe Diersoort’ ergens in het Savanne-themagebied gewonnen wordt, en de tweede keer dat ‘ie bij de Gierenrots valt.

Bijzondere Award: Leukste Impactgebied

Normaliter wordt er bij de BBA een prijs voor ‘Leukste Bouwproject’ uitgedeeld, maar in 2023 werden er geen nieuwe verblijven opgeleverd in de Diergaarde. Daarom verloten we dit jaar een andere titel: Leukste Impactgebied! Dat is de naam van de nieuwe themagebieden die in november onthuld werden als onderdeel van het Masterplan 2050. Aan ieder impactgebied zijn ook concrete natuurbehoudsdoelen verbonden, een unicum in de dierentuinwereld.

Het brons gaat naar de impactgebied ‘Natuur Dichtbij’, wat slaat op onze inheemse flora, fauna en fungi. Deze optie werd aangevinkt door 42,6% van respondenten, wat een bijzondere prestatie is voor een ecosysteem dat lange tijd ondergesneeuwd werd in Blijdorp! Natuur Dichtbij zal naar verwachting ontwikkeld worden op de huidige locatie van Europa, Australië, Eurazië, de Amoer en potentieel ook de Chinese Tuin. Als eco-doel focust Blijdorp vooral op de herintroductie van de kroeskoppelikaan in de Nederlandse wildernis, een traject dat in 2028 al op gang gekomen moet zijn en omstreeks 2050 afgerond zal zijn. Ook zet de dierentuin volop in op het stimuleren van biodiverse achtertuinen.

Impactgebied ‘Asian Corridors’ gaat ervandoor met het zilver (55,7%). Het boegbeeld van dit gebied is de Aziatische olifant en deze zone zal dan ook gerealiseerd worden rondom Taman Indah. De Rotterdamse Diergaarde heeft een bijzondere historische band met de olifant en neemt dan ook het voortouw bij het aanleggen van tien ecologische corridors in het natuurlijke leefgebied van deze dikhuiden. Versnippering speelt echter ook in de polder en het faciliteren van debatten over mens-dier-conflicten in Nederland, specifiek de wolf, staat daarom eveneens op het wensenlijstje.

De titel ‘Leukste Impactgebied’ gaat naar de African Jungle met 59,0% van de stemmen. Dit gebied kwam voor velen als een verrassing in het Masterplan en gaat gepaard met de bouw van een reusachtige tropenkas aan de Oceanium-zijde van het park. Op korte termijn legt het park vooral nadruk op ecologisch en genetisch onderzoek naar het mysterieuze dwergnijlpaard uit het Opper-Guinese regenwoud. Het einddoel is om deze diersoort in 2050 van de Rode Lijst af te helpen.

Leukste Geboorte 2023

Zoals altijd waren alle ogen toch vooral gericht op de strijd om de Award ‘Leukste Geboorte’. Maar liefst 21 kandidaten waren genomineerd op grond van hun zeldzaamheid, bijzonderheid, band met Blijdorp of publiciteit. Zeven daarvan werden aangevinkt door meer dan een kwart van alle respondenten. Deze kopgroep wordt ingeleid door de grote flamingo’s (26,2%) en witnekkraanvogels (29,5%). De flamingokolonie groeide dit jaar tot maar liefst 150 individuen, waarmee Rotterdam opeens de grootste groep van Europa herbergt na Hluboká en Kerkrade. De geboorte van de kraanvogel was echter minstens even bijzonder, want het is ruim een decennium geleden sinds dit voor het laatst gebeurde in de Maasstad.

Op vijf eindigt de Chileense poedoe met 34,4%. Dit was het eerste gezonde kleintje van z’n soort in Blijdorp sinds 2016. Het vrouwtje is alweer uit huis en staat momenteel op het separatieperk bij de bongo’s. De vierde plek is (net als vorig jaar) weggelegd voor de gelada’s, met 42,6% van de stemmen. Daar kwam dit voorjaar een mannetje ter wereld en ook vlak voor de aftrap van de Blijdorper Bende Awards werd er weer een jong gespot.

Een relatief onbekende inwoner van Diergaarde Blijdorp mag uitermate trots zijn op een bronzen plak. Maar liefst 47,5% van de stemmen gaat namelijk naar de Balabac-kantjil! Deze hoefdiertjes komen alleen voor op een handjevol eilanden in het uiterste zuidwesten van de Filipijnen en staan als bedreigd op de Rode Lijst. De reservepopulatie in Westerse dierentuinen is klein en kampt met een gebrek aan genetische diversiteit, maar desalniettemin is Rotterdam uitgegroeid tot de ‘hofleverancier’ voor andere Europese dierentuinen. Begin december zag in het Natuurbehoudscentrum in het Oceanium wederom een kantjil het levenslicht. Bij de Blijdorper Bende Awards 2017 wonnen de kantjils al de subcategorie ‘Meest Buitengewone Geboorte’. Hopelijk zet dit succes door en verandert de kantjil in een ambassadeur voor de fragiele natuur van het Zuidoost-Aziatische oerwoud.

Rode panda Tiwari weet nipt (49,2%) de tweede plaats veilig te stellen. In het najaar verliet zij voor het eerst haar nestkast en ging ze op ontdekkingstocht in de Himalaya-biotoop. Al snel veroverde de pluizenbol het hart van menig bezoeker. Blijdorp is erg trots op zijn herhaaldelijke foksucces met deze Aziatische omnivoren en coördineert zowel op Europees als op mondiaal niveau het populatiemanagement programma. Blijdorp is tevens de hoofdsponsor van het Red Panda Network en doet aan herbebossing in Nepal. Tiwari is het tweede nestje van vader Miyuko en vrouwtje Kwina.

De titel ‘Leukste Geboorte 2023′ gaat naar de gevlekte hyena’s (67,2%)! In mei zette moeder Kaidi de kleintjes Kanzai en Khenzi op de wereld. Aanvankelijk ging het ouderschap Kaidi niet in de koude kleren zitten en verplaatste ze haar kroost continu, maar de tweeling heeft dit penibele stadium zonder kleerscheuren doorstaan. Inmiddels verkennen ze onbevreesd hun verblijf en beginnen ze steeds meer op volwassen hyena’s te lijken. Hun vader is Karoi, die met zijn wortels in Singapore waardevol ‘vers bloed’ toevoegt aan het EEP. De laatste keer dat er succesvol een hyena grootgebracht werd in Blijdorp was in 2016, met Kira’s dochter Buyah.

Een knalgroen nieuwjaar toegewenst Blijdorper Bendeleden!