Bezoekers van het aquariumgebouw van de Rotterdamse dierentuin moeten voorlopig rekening houden met bouwhekken. Op meerdere plekken in het pand wordt druk geklust. Het doel: een duurzamere toekomst, zowel voor het Oceanium zelf als voor de natuur in onze eigen achtertuin.
Het einde van het Kelpwoud
Een houten schot onttrekt de laatste ecodisplay van het Oceanium geheel aan het zicht: het doek valt voor het Californische Kelpwoud. Een grondige overhaul van deze ruimte hing al een tijdje in de lucht. Sinds 2010 staat het verblijf van de zeeotters leeg en in 2018 overleden de laatste octopussen, waarmee twee publieksfavorieten verdwenen.
Ook in de omringende aquaria werd het steeds stiller. De meeste gevinde bewoners van deze bassins zijn omstreeks de millenniumwisseling ingevlogen uit de VS. Zo kon destijds een uniek stukje onderwaternatuur minitieus nagebootst worden, van de kleinste aardbei-anemoon tot de geduchte zwelhaai.
Helaas heeft het merendeel van de inwonende vissen nooit gekweekt, met een handjevol jonge stierkophaaien als enige noemenswaardige uitzondering. Vergrijzing en geleidelijke leegloop was het natuurlijke gevolg. Blijdorp stond voor een keuze: is het importeren van wildgevangen dieren uit Amerika anno 2024 te rechtvaardigen, wanneer we daarmee geen concrete bijdrage leveren aan natuurbehoud?
Het roer om
Na veel wikken en wegen is besloten dat het antwoord daarop ‘nee’ is. In plaats daarvan grijpt Blijdorp dit moment aan om weer een klein stukje van het Masterplan 2050 te verwezenlijken. In deze toekomstvisie staat omgeschreven dat Blijdorp zich gaat toespitsen op twee maritieme ecosystemen. Dit zijn de ‘Caribbean Coast’, met de doktersvis als focussoort, en de ‘Duurzame Noordzee’, met als impactsoort de vleet.
Volgens bronnen binnen de Diergaarde is het het laatstgenoemde impactgebied waarop Blijdorp in deze zaal wil inzetten. Er zou samen met externe partijen worden nagedacht over het nabootsen van een windmolenpark. Hoewel niet duidelijk is hoe grootschalig de werkzaamheden precies zijn, is het kennelijk dusdanig ingrijpend dat bezoekers voorlopig vroegtijdig hun reis door de onderwaterwereld moeten beëindigen via een nabije nooduitgang.
Wedergeboorte
Het zal het nog niet makkelijk worden om inwoners te vinden voor de nieuwbakken Noordzee-bakken. De oversterfte die in het Kelpwoud speelde, heeft ook huisgehouden in de reeds bestaande Noordzee-hoek van het Oceanium, bij de ingang. Het dijkhellingaquarium, de voelpoel en het koornaarvis-aquarium liggen er vrij kaal bij. De laatste tanks in de kwallenhoek zijn in 2023 buiten gebruik genomen. In de drie grote aquaria die resteren, loopt de teller net zo goed terug.
Er wordt onder fans druk gespeculeerd over een bijzonder spectaculaire, doch onwaarschijnlijke optie voor het nieuwe Noordzee-deel: de vleet. Deze reusachtige rog is één van de tien soorten zijn die Blijdorp anno 2050 van de Rode Lijst af wil hebben geholpen. De terugkeer van een gezonde populatie vleten naar de Noordzee is daarbij de ultieme droom. Momenteel wordt de vleet niet in aquaria gehouden, maar al enige tijd bestuderen onderzoekers in Blijdorp of het mogelijk is om een volwaardig kweekprogramma op touw te zetten. Echter, voor zover bekend is daar nog geen doorbraak in geweest.
Diergaarde Blijdorp is niet ingegaan op vragen van Blijdorper Bende omtrent de herbestemming van het Kelpwoud.
Uitzwaaien
In Kort Nieuws #195 meldde Blijdorper Bende al dat de meeste seniore Kelpwoud-bewoners uitgeplaatst waren naar het aquarium van Stralsund, Duitsland. Sindsdien is de opvallende Amerikaanse kreeft, die links-rechts een andere kleur heeft door een genetische afwijking, stilletjes overgeplaatst naar een van de kleine aquaria bij het ‘oude’ Noordzee-themagebied. Het is niet bekend waar de laatste oorkwallen en luipaardhaaien naartoe verhuisd zijn.
Overigens blijft één stukje van het Californische Kelpwoud voorlopig behouden. De zeeleeuwen, sinds jaar en dag de speelse en luidruchtige portiers van het Oceanium, blijven zitten waar ze zitten. Hoewel deze Amerikanen een gat creëren tussen het ‘oude’ Noordzee-hoekje en de nieuwe dependance, heeft de Diergaarde geen concrete plannen om hen uit huis te zetten.
Nog meer geklus
Ook elders wordt volop verbouwd. Zelfs op betrekkelijk stille dagen staan er wel bezoekers naar ze te turen, maar nu zitten ze achter de schermen: de koeneusroggen en andere inwoners van de Mangrove. Het tweedelige bassin, gesitueerd tussen het Great Barrier Reef en het Caraïbisch Café, wordt voorzien van nieuwe ruiten. In tegenstelling tot voorheen kunnen bezoekers niet langer hun hand in het bassin van de koeneusroggen steken. Er stonden al bordjes die dat ontmoedigden, maar helaas werd daar niet altijd gehoor aan gegeven. Ook de filters worden meteen aangepakt.
De technische dienst is ook druk bezig bij vogelverblijf ‘Bass Rock’, bij de entree van het Oceanium. Dankzij een gift van de Vrienden van Blijdorp worden de levens van de inwonende papegaaiduikers, eidereenden, zeekoeten en drieteenmeeuwen binnenkort letterlijk opgeschud. De wens van de verzorgers is om weer een beetje deining terug te brengen in het bassin.
Omstreeks de opening van de volière twintig jaar geleden was dat ook zo, maar die machine werd destijds al snel weer uitgezet. De golfslag viel niet in de smaak bij de eveneens aanwezige vissen, die van nature eigenlijk alleen op grotere dieptes voorkomen.
Inmiddels moet Bass Rock het echter alweer een paar jaar zonder bass stellen. Het enige wat de verzorgers ervan weerhoudt om de zeeslagmachine weer aan te zetten, is dat deze in de tussentijd volledig vastgeroest wordt! De machine zal daarom volledig vervangen worden. De oplevering hiervan staat rondom de herfstvakantie gepland.
Foto: Jop Kempkes (Blijdorper Bende Beheer). De nieuwe ruiten van het Mangrove-bassin.
